Οµιλία του Προέδρου του Κ.Σ. Ε ΕΚ Βουλευτή Γιαννάκη Λ. Οµήρου στη Βουλή για το θέµα: «Οι σοβαροί κίνδυνοι από τις κλιµατικές αλλαγές και η ανάγκη λήψης µέτρων για αντιµετώπιση τους» 22.10.2009 Η Παγκόσµια ιάσκεψη στην Κοπεγχάγη για το περιβάλλον τον ερχόµενο εκέµβριο, σηµατοδοτεί την αγωνία της ανθρωπότητας για τους θανάσιµους κινδύνους που απειλούν τον πλανήτη από την καταστροφή του περιβάλλοντος και τις συνακόλουθες κλιµατικές αλλαγές. Είναι πλέον «ηλίου φαεινότερον» ότι η ανθρωπότητα βρίσκεται µπροστά σε ένα πραγµατικό εφιάλτη. Το µέλλον του ανθρώπινου πολιτισµού διατρέχει ένα πρωτοφανή κίνδυνο. Τα επιστηµονικά στοιχεία έχουν βάλει ένα τέλος στη συζήτηση σχετικά µε την παγκόσµια αύξηση της θερµοκρασίας λόγω του φαινοµένου του θερµοκηπίου, παρά τις επαναλαµβανόµενες αρνήσεις από επιχειρηµατικούς κύκλους και βιοµηχανικά συµφέροντα. Το διοξείδιο του άνθρακα και άλλες εκποµπές αερίων που προκαλούν το φαινόµενο του θερµοκηπίου πρέπει να µειωθούν αισθητά παγκοσµίως µε στόχο να αποτραπεί η συνέχιση της αλλαγής κλίµατος, που ανεξέλεγκτη θα έχει καταστρεπτικές συνέπειες για το περιβάλλον, για την ανθρώπινη ζωή, για την παγκόσµια οικονοµία και για τις µελλοντικές γενιές. Πρέπει να ενεργήσουµε και να ενεργήσουµε τώρα. Πρέπει να σφυρηλατήσουµε µια παγκόσµια προοδευτική συµµαχία ενάντια στην αλλαγή κλίµατος και να λάβουµε µέτρα σε όλα τα επίπεδα, από κάθε άτοµο µέσω της εθνικής δράσης στη διεθνή και κοινή δράση από όλα τα κράτη. Ως Ευρωπαίοι πρέπει να αναλάβουµε πρωτοβουλίες. Πρέπει να συνεχίσουµε να προετοιµαζόµαστε για τις διαπραγµατεύσεις που θα γίνουν στην Κοπεγχάγη τον προσεχή εκέµβριο µε θέµα την αλλαγή κλίµατος. Και πρέπει να επιταχύνουµε και να εντείνουµε τις προσπάθειες µας για να συγκρατήσουµε τις εκποµπές αερίων. Ως πολιτικές δυνάµεις και Κοινοβούλια, πρέπει να δώσουµε πολιτική κατεύθυνση. Ξέρουµε ότι οι αγορές δεν θα δράσουν ορθά από µόνες τους. Χρειάζονται πολιτική καθοδήγηση και οικονοµικά κίνητρα για να αλλάξουν πορεία. Να δηλώσουµε και να είµαστε στην πρώτη γραµµή των προσπαθειών για την ανάπτυξη µιας προοδευτικής στρατηγικής στην καταπολέµηση της αλλαγής του κλίµατος. Για µας τους Σοσιαλιστές, η αντιµετώπιση της αλλαγής κλίµατος είναι αναπόσπαστο µέρος της πάλης για την παγκόσµια δικαιοσύνη. Τα φτωχότερα τµήµατα της κοινωνίας καταβάλλουν ήδη το τίµηµα της αλλαγής κλίµατος, ιδιαίτερα στον αναπτυσσόµενο κόσµο όπου οι σοβαρές καιρικές συνθήκες, πληµµύρες και ξηρασίες καταστρέφουν τις περιουσίες τους. Αλλά ακόµη και στις πλουσιότερες χώρες είναι συχνά οι φτωχοί που δεν µπορούν να αντέξουν οικονοµικά, να ασφαλίσουν οι ίδιοι τις περιουσίες τους ενάντια στις πληµµύρες ή τις ζηµιές από πυρκαγιές. Και κάθε 1
φορολογούµενος πρέπει να πληρώσει το λογαριασµό όταν βλάπτεται η δηµόσια υποδοµή και τα ασφάλιστρα ανεβαίνουν. Τα επόµενα χρόνια θα είναι αποφασιστικά στη διαµόρφωση της πάλης ενάντια στην αλλαγή κλίµατος. Το παράθυρο της ευκαιρίας για να αποφευχθούν τα χειρότερα αποτελέσµατα αλλαγής κλίµατος κλείνει σιγά - σιγά. Οι ευθύνες για την κρίση στο θέµα της αλλαγής του κλίµατος είναι διαµοιρασµένη, ειδικά στα πλουσιότερα µέρη του κόσµου. Γι αυτό υποστηρίζουµε πλήρως τους φιλόδοξους στόχους µείωσης του διοξειδίου του άνθρακα (CO2) της Ευρώπης. Η Ε.Ε. πρέπει να πάρει το προβάδισµα στην αντιµετώπιση της αλλαγής κλίµατος. Ο κόσµος χρειάζεται ακόµα ένα κοινό παγκόσµιο µέτωπο ενάντια στην αλλαγή κλίµατος σε επίπεδο Ηνωµένων Εθνών. Πρέπει να αξιοποιηθεί η ευκαιρία που παρέχεται από τη διάσκεψη της Κοπεγχάγης για να επιτευχθεί µια νέα, δίκαιη και αληθινά αποτελεσµατική, παγκόσµια συµφωνία που να αντικαθιστά το πρωτόκολλο του Κιότο από το 2012 και µετά. Οι αναπτυσσόµενες οικονοµίες πρέπει να είναι µέρος αυτής της συµφωνίας, αλλά αυτό θα απαιτήσει ένα δίκαιο φορτίο µοιρασµένο µεταξύ των εθνών. Η Ε.Ε. πρέπει επίσης να παρουσιαστεί ως ηγετική µορφή από αυτή την άποψη, µε το να προωθήσει και να υπερασπιστεί µια παγκόσµια συνεργασία για τη χρηµατοδότηση, την ανταλλαγή της καλύτερης πρακτικής για την ενεργειακή αποδοτικότητα και τη µεταφορά τεχνολογίας. Οι αναπτυσσόµενες οικονοµίες πρέπει επίσης να συνδυάσουν την απαραίτητη οικονοµική ανάπτυξη και την κοινωνική πρόοδο µε τις όλο και περισσότερο κατάλληλες και αποτελεσµατικές για το περιβάλλον. Χρειάζονται υποστήριξη για να πράξουν αυτό. Η µάχη ενάντια στην αλλαγή κλίµατος είναι όχι µόνο µια περιβαλλοντική, αλλά και οικονοµική και κοινωνική επιταγή. ρώντας τώρα µπορούµε να αναπτύξουµε µια νέα πολιτική κατεύθυνση για την πολιτική κλίµατος βασισµένη στην έξυπνη, πράσινη ανάπτυξη που συνδέεται µε νέες και καλύτερες θέσεις εργασίας. Η επιλογή δεν είναι εποµένως µεταξύ της πάλης της αλλαγής του κλίµατος ή της προώθησης της ανάπτυξης, των εργασιών και της κοινωνικής προόδου. Η πάλη ενάντια στην αλλαγή κλίµατος, για την προστασία ολόκληρου του οικοσυστήµατος και για την ευηµερία των µελλοντικών γενεών µπορεί και πρέπει να καθοδηγήσει τη νέα βιώσιµη ανάπτυξη. Η αλλαγή κλίµατος είναι µια σηµαντική απειλή. Αλλά η αντιµετώπιση της θα µπορούσε να σηµαίνει µια νέα παγκόσµια ευκαιρία. εδοµένου ότι µας αναγκάζει για να αλλάξουµε τον παγκόσµια µη αποδεκτό τρόπο παραγωγής και κατανάλωσης, παρέχει ένα µοναδικό παράθυρο ευκαιρίας να επαναπροσανατολιστεί ο κόσµος πάνω σε µια βιώσιµη αναπτυξιακή πορεία. Η γενιά µας έχει το καθήκον και το προνόµιο να θέσει τα θεµέλια γα ένα καλύτερο κόσµο ένα κόσµο ειρήνης, δικαιοσύνης, αλληλεγγύης µεταξύ των λαών και των 2
γενεών, σωστής διαχείρισης του µέλλοντος του πλανήτη µας από όλα τα επίπεδα διακυβέρνησης. Πρέπει να αντιµετωπίσουµε την κλιµατική αλλαγή τώρα για την προστασία των τωρινών και των µελλοντικών γενεών. Η άµεση ανάληψη δράσης θα επιτρέψει στην Ευρώπη να ηγηθεί παγκοσµίως στην ανάπτυξη νέων, αποτελεσµατικών, πράσινων τεχνολογιών και να µειώσει τον κίνδυνο µιας µελλοντικής απώλειας της ευηµερίας λόγω της κλιµατικής αλλαγής. Η απραξία θα θέσει σε κίνδυνο τη ζωή πάνω στη γη. Η Ευρώπη, πρέπει εποµένως, να σταµατήσει την εξάρτηση της από το πετρέλαιο και τον άνθρακα και να πρωτοστατήσει στην επίτευξη µιας παγκόσµιας κλιµατικής συµφωνίας το εκέµβριο για τη µετά το 2012 εποχή σε συνέχεια της Συνθήκης του Κιότο. Για µια επιτυχή κατάληξη των διεθνών διαπραγµατεύσεων για µια παγκόσµια κλιµατική συµφωνία: - Η Ε.Ε. πρέπει να ηγηθεί των διεθνών διαπραγµατεύσεων για να επιτευχθεί συµφωνία για µείωση των εκποµπών στο 30% παγκοσµίως µέχρι το 2020. Πρέπει να διασφαλιστεί ότι όλες οι αναπτυγµένες και αναδυόµενες οικονοµίες, συµπεριλαµβανοµένων των ΗΠΑ, της Κίνας και της Ινδίας, θα δεσµευθούν σε αυτό. Να δεσµευθούν µε µια παγκόσµια προσέγγιση, βασισµένη στην αλληλεγγύη, µε τις αναπτυγµένες χώρες να πρωτοστατούν. - Θα πρέπει να αυξηθεί η στήριξη της Ε.Ε. προς τις αναπτυσσόµενες χώρες, τόσο για την καταπολέµηση, όσο και για την προσαρµογή στην κλιµατική αλλαγή, Η Ε.Ε. πρέπει να εξασφαλίσει µαζικές µεταφορές τεχνολογίας, για να διασφαλίσει ότι αυτές οι χώρες µπορούν να καταπολεµήσουν τη φτώχεια και να αναπτυχθούν οικονοµικά, χωρίς να επιδεινώνουν το φαινόµενο της υπερθέρµανσης του πλανήτη. Επίσης, πρέπει να διασφαλιστεί ότι οι ευρωπαϊκές πολιτικές δεν θα προκαλέσουν υψηλότερες εκποµπές αερίων σε τρίτες χώρες, λαµβάνοντας µέτρα για να αποφευχθεί ο κίνδυνος µετακίνησης των βιοµηχανιών υψηλής έντασης ενέργειας σε άλλες περιοχές του κόσµου, όπου οι περιορισµοί για την κλιµατική αλλαγή είναι λιγότερο αυστηροί. - Σε συνέχεια των πρωτοβουλιών που πήραν ήδη προοδευτικές ευρωπαϊκές Κυβερνήσεις, η Ε.Ε. θα πρέπει να ηγηθεί της θέσπισης ενός παγκόσµιου ενεργειακού και αναπτυξιακού φόρουµ, φέρνοντας όλα τα κράτη του κόσµου µαζί, προκειµένου να καθορίσουν το µακροπρόθεσµο όραµα τους για την ενέργεια και τη βιώσιµη ανάπτυξη του πλανήτη. Οι Ευρωπαίοι Σοσιαλιστές µέσα από το Μανιφέστο για τις Ευρωεκλογές που συνδιαµορφώσαµε τα 27 Σοσιαλιστικά, Σοσιαλδηµοκρατικά και Εργατικά Κόµµατα των χωρών µελών της Ε.Ε., καταθέσαµε µια ολοκληρωµένη ευρωπαϊκή στρατηγική για έξυπνη Πράσινη Ανάπτυξη και Απασχόληση. Μια πρόταση η οποία θα δηµιουργήσει 10 εκατοµµύρια νέες θέσεις εργασίας µέχρι το 2020 και θα βοηθήσει την Ευρώπη να γίνει παγκόσµια ηγετική δύναµη στην καινοτοµία, τις νέες οικολογικές τεχνολογίες και τα προϊόντα ενώ ταυτόχρονα θα συµβάλλει στην καταπολέµηση των κλιµατικών αλλαγών. Με οδηγό τη στρατηγική της Λισσαβόνας µπορούµε να µετατρέψουµε την Ευρώπη στην πιο δυναµική και ανταγωνιστική οικονοµία της γνώσης στον κόσµο, ικανή για βιώσιµη οικονοµική ανάπτυξη µε περισσότερες και καλύτερες θέσεις εργασίας και µεγαλύτερη κοινωνική συνοχή. 3
Οι παρακάτω προτάσεις αποτελούν τα βασικά στοιχεία της στρατηγικής µας: 1. Να κάνουµε τις µεταφορές στην Ευρώπη πιο αποτελεσµατικές, προσιτές και «καθαρές» για τους πολίτες και τις επιχειρήσεις. Μέσα µεταφοράς προσιτά και ανταγωνιστικά µε στόχο την εξοικονόµηση χρόνου και κόστους, µείωση της ρύπανσης και βελτίωση της ασφάλειας. Σιδηρόδροµοι, εναέρια συγκοινωνία και θαλάσσια µέσα µεταφοράς θα τεθούν πάνω σε µια καινούργια λειτουργική βάση. 2. Αξιοποίηση των Ευρωπαϊκών ιαρθρωτικών Ταµείων και της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων για την επέκταση της ενέργειας και των Ευρυζωνικών υποδοµών προς όφελος του οικονοµικού εκσυγχρονισµού. 3. Νέα ενεργειακή πολιτική µε µείωση του κόστους των καυσίµων και τη δηµιουργία νέων θέσεων εργασίας. Χρηµατοδότηση της καλύτερης απόδοσης της ενέργειας στις κατοικίες και διασφάλιση δίκαιης και υπεύθυνης τιµολογιακής από τις Εταιρείες Ενέργειας. 4. Σηµαντική αύξηση των επενδύσεων στην έρευνα, την ανάπτυξη και την καινοτοµία για τη νέα, έξυπνη, πράσινη ανάπτυξη και τη µακροχρόνια ευηµερία µας. 5. Προτείναµε ένα Ευρωπαϊκό Σύµφωνο για το Μέλλον της Απασχόλησης µε στόχο τη βελτίωση στον τοµέα των νέων θέσεων εργασίας και των ευκαιριών απασχόλησης. Για την επίτευξη αυτού του στόχου θα πρέπει να αξιοποιηθούν δυνατότητες του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταµείου για την ενσωµάτωση των ανέργων στην αγορά εργασίας και για την κατάρτιση των εργαζοµένων. Οι επενδύσεις στην εκπαίδευση είναι θεµελιώδους σηµασίας για την ανάπτυξη και τη δηµιουργία καλύτερα αµοιβόµενων και πιο ποιοτικών θέσεων εργασίας. 6. Ανάπτυξη του ευρωπαϊκού εµπορίου µε στόχο τη δηµιουργία περισσότερων θέσεων εργασίας που να βασίζονται σε υψηλά περιβαλλοντικά και κοινωνικά πρότυπα. 7. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα να πρωτοστατήσει στην ενθάρρυνση της ανάπτυξης και της απασχόλησης µε ταυτόχρονη διατήρηση της σταθερότητας των τιµών. Αυτές οι προοδευτικού χαρακτήρα προτάσεις µε την υλοποίηση τους µπορούν να συµβάλουν σε µια νέα ευρωπαϊκή, µεταρρυθµιστική ατζέντα για να διευρύνουµε τις ευκαιρίες της παγκοσµιοποίησης και για να φέρουµε µια θετική αλλαγή στη ζωή των ευρωπαίων πολιτών. Κύριε Πρόεδρε, Η Μεσόγειος είναι µια από τις περιοχές του κόσµου που θα αντιµετωπίσει τις πιο σοβαρές, τις πιο έντονες συνέπειες των κλιµατικών αλλαγών. Ήδη η Κύπρος βιώνει αυτές τις συνέπειες. Η παρατεταµένη ανοµβρία τα τελευταία χρόνια, η δραµατική κρίση που προέκυψε µε τη λειψυδρία, η αποψίλωση των δασών και σπάνιων οικοσυστηµάτων, η επαπειλούµενη συχνότητα του φαινοµένου µεταφοράς σκόνης από την έρηµο της Σαχάρας, τα πρόσφατα ακραία καιρικά φαινόµενα είναι τα αµάχητα τεκµήρια των επιπτώσεων των κλιµατικών αλλαγών. Οι αρνητικές περιβαλλοντικές συνθήκες επηρεάζονται και επιβαρύνονται από τη συνεχιζόµενη παράνοµη στρατιωτική κατοχή του 37% των εδαφών της Κυπριακής ηµοκρατίας. 4
Γι αυτό η Κύπρος πρέπει να στρατευθεί µε όλες της τις δυνάµεις στην παγκόσµια προσπάθεια καταπολέµησης της κλιµατικής αλλαγής διαδραµατίζοντας ιδιαίτερο ρόλο στον ευρύτερο χώρο της Μεσογείου µε αξιοποίηση και των παραδοσιακών φιλικών µας σχέσεων µε τις χώρες της περιοχής. Ο ήλιος, ο αέρας, το φυσικό µας περιβάλλον, είναι οι σηµαντικότεροι πόροι µας. Βεβαίως πρέπει να συνδυάσουµε αυτούς τους πόρους µε το ανθρώπινο δυναµικό, δηλαδή να επενδύσουµε στην τεχνογνωσία, στην εκπαίδευση του ανθρώπινου δυναµικού, σε αυτή τη νέα εποχή αντιµετώπισης της κλιµατικής αλλαγής, στο νέο πρότυπο ανάπτυξης. Η οικονοµική κρίση είναι ένας ακόµα λόγος για µια τέτοια πολιτική. Η Κύπρος µπορεί να καταστεί ένα πραγµατικό πρότυπο για την πράσινη ανάπτυξη. Με την αλλαγή µεθόδων παραγωγής, µε τα νέα ποιοτικά προϊόντα, να συνδέσουµε την Κύπρο µε το προϊόν αξίας, µε την ανάπτυξη της κατάλληλης τεχνολογίας σε όλους τους τοµείς, την ενέργεια, τον τουρισµό, τη γεωργία, την πράσινη επιχειρηµατικότητα, τις µεταφορές. Έτσι η Κύπρος µπορεί να αποκτήσει συγκριτικό πλεονέκτηµα. Τώρα είναι η ώρα της δράσης. Σήµερα, όχι αύριο. Ο κόσµος χρειάζεται ένα κοινό παγκόσµιο µέτωπο για να διαφυλάξουµε τα θεµέλια της ζωής και την αειφόρο ανάπτυξη. εν υπάρχουν άλλα περιθώρια. Ο πλανήτης γη εκπέµπει σήµα S.O.S. Η ευκαιρία που παρέχεται από τη ιάσκεψη της Κοπεγχάγης είναι ίσως η τελευταία. Η γενιά µας έχει το καθήκον να θέσει τα θεµέλια για ένα καλύτερο κόσµο. Αυτό το µοναδικό παράθυρο ευκαιρίας για ένα επαναπροσανατολισµό του κόσµου πάνω σε µια βιώσιµη αναπτυξιακή πορεία δεν πρέπει να χαθεί. 5