Πολεοδοµικός σχεδιασµός versus της ανάπτυξης της Ακίνητης περιουσίας στην Αττική

1. Πολεοδοµικός σχεδιασµός versus της ανάπτυξης της Ακίνητης περιουσίας στην Αττική Κύριος συγγραφέας: Τσουδερός Ι., Καθηγητής Ε.Μ.Π. Συγγραφέας: ιµέλλη. ρ. Πολεοδοµίας Χωροταξίας Ε.Μ.Π. Περιεχόµενα 1. Η Αποκάλυψη της Λειτουργικής οµής. 2. Η θεσµοθέτηση της χωροθέτησης των χρήσεων γης σε σχέση µε την υπάρχουσα Λειτουργική οµή. 3. Η σχέση των χωρικών θέσεων των δραστηριοτήτων µε τις αστικές αξίες γης. 1

Περίληψη H Αθήνα οικονοµική πολιτική και διοικητική πρωτεύουσα της Ελλάδος από το 1833 αναπτύχθηκε πάνω σε αρχαιότατους οικισµούς 2000 ετών και πλέον, χωρίς ρυθµιστικό σχέδιο και αρχές. Στη χωροθέτηση των οικονοµικών δραστηριοτήτων όµως επικράτησε ένα laiser faire, κάτω από την επιρροή συνεχών πολιτικών πιέσεων. Έτσι η Αγορά διαµόρφωσε, µε επάλληλες διαδοχικές αλλαγές, «καταστάσεις ισορροπίας των λειτουργιών» τόσο στο θεµατικό επίπεδο όσο και στην χωρική κατανοµή τους. Το γεγονός αυτό οδήγησε σε ένα Πολεοδοµικό γίγνεσθαι όπου οι χρήσεις γης καθορίζουν τις αξίες γης και αντίστροφα. Νέες Λειτουργικές οµές έχουν αναπτυχθεί, που έχουν καθορισθεί από τις ανάγκες της Αγοράς. Για τους λόγους αυτούς το Λεκανοπέδιο Αθηνών αποτελεί κατάλληλο πεδίο για έρευνα της κατανοµής των οικονοµικών δραστηριοτήτων, δεδοµένου ότι αυτή έγινε χωρίς ρύθµιση αλλά διαµορφώθηκε από την ελεύθερη προσφορά και ζήτηση των χώρων εγκατάστασης των διαφόρων αστικών δραστηριοτήτων, οδηγούµενη α) από τις «Λειτουργικές απαιτήσεις» τους, β) από τις απαραίτητες «Περιβαλλοντικές συµβατότητες» και κυρίως γ) από τις «αξίες γης». Η παρούσα έρευνα επιχειρεί να διερευνήσει: Αρχικά, τον τρόπο µε τον οποίο η Ελληνική νοµοθεσία έλαβε υπόψη της την υπάρχουσα Αστική Λειτουργική οµή, και στη συνέχεια Πως η «ελευθερία χωροθέτησης» που παρέχεται διαµορφώνει τον αστικό ιστό του δήµου Αθηναίων και συνεπώς την ανάπτυξη της Ακίνητης περιουσίας. 1. Η Αποκάλυψη της Λειτουργικής οµής. Προκειµένου να προχωρήσουµε στο παρακάτω κεφάλαιο θα κάνουµε µια συνοπτική περιγραφή της Ανάλυσης Κυρίων Συνιστωσών. Η Ανάλυση Κυρίων Συνιστωσών αναζητά το γραµµικό συνδυασµό των µεταβλητών µε τρόπο τέτοιο ώστε να προκύψει η µέγιστη διακύµανση των µεταβλητών. Η Μήτρα της περιστροφής των Συνιστωσών, καθορίζει τι αντιπροσωπεύουν οι Συνιστώσες σε σχέση µε τις µεταβλητές. Οι διαβροχές, είναι οι συντελεστές συσχέτισης µεταξύ των µεταβλητών και των Συνιστωσών. Η περιστροφή Varimax είναι µια ορθογώνια περιστροφή των παραγοντικών αξόνων η οποία µεγιστοποιεί τη διακύµανση των τετραγώνων των διαβροχών µιας Συνιστώσας σε όλες τις µεταβλητές της µήτρας των Συνιστωσών. Κάθε Συνιστώσα τείνει να έχει µικρές ή µεγάλες διαβροχές της κάθε µεταβλητής ξεχωριστά. Από τη στήλη µε το ποσοστό της ιακύµανσης προκύπτει η αναλογία, που εκφράζεται ως ποσοστό, της διαφοράς µε το οποίο κάθε Συνιστώσα συµβαλλει στη συνολική διακύµανση σε όλες τις µεταβλητές. 2

Η ιδιοτιµή της κάθε Συνιστώσας µετρά τη διακύµανση σε όλες τις µεταβλητές που τη συνθέτουν. Είναι προφανές ότι οι οικονοµικές δραστηριότητες χωροθετούνται στον αστικό χώρο µε τρόπο τέτοιο που να εξυπηρετεί τη συλλειτουργία τους στην πόλη. Οι 38 δραστηριότητες που καταγράφησαν στο δήµο Αθηναίων διαµορφώνουν τη Λειτουργική οµή της πόλης η οποία θα προκύψει από τις υπάρχουσες γραµµικές σχέσεις των Οικονοµικών δραστηριοτήτων όπως υπολογίζονται από την παρουσία τους σε διακεκριµένες χωρικές µονάδες, τα οικοδοµικά τετράγωνα. Για το λόγο αυτό πραγµατοποιείται Ανάλυση Κυρίων Συνιστωσών στη Μήτρα των 38 οικονοµικών δραστηριοτήτων µέσω της µέσης ετήσιας απασχόλησης, στα 6.024 οικοδοµικά τετράγωνα του δήµου Αθηναίων. Οι θεµατικές οµαδοποιήσεις των Οικονοµικών δραστηριοτήτων όπως αποκαλύπτονται από την Ανάλυση παρουσιάζονται στον Πίνακα 1. Συµπεραίνεται ότι οι Συνιστώσες που αποκαλύπτονται από την Ανάλυση Κυρίων Συνιστωσών συντίθενται από δραστηριότητες που συ-λειτουργούν στον αστικό χώρο. 2. Η θεσµοθέτηση της χωροθέτησης των χρήσεων γης σε σχέση µε την υπάρχουσα Λειτουργική οµή. Ο Πολεοδοµικός σχεδιασµός στην Ελλάδα καθορίζεται από δύο βασικά εργαλεία: 1. Το Προεδρικό ιάταγµα του 1985 το οποίο καθορίζει 8 κύριες κατηγορίες µε τις χρήσεις γης που µπορούν να συνυπάρχουν, και 2. τα Γενικά Πολεοδοµικά Σχέδια τα οποία θεσµοθετούνται για συγκεκριµένες περιοχές και καθορίζουν τις χωρικές θέσεις των προαναφερόµενων οκτώ κατηγοριών. Οι τρεις βασικές κατηγορίες χρήσεων γης που συντίθενται από οικονοµικές δραστηριότητες είναι οι παρακάτω: Α) Πολεοδοµικά κέντρα - όπου επιτρέπονται κατοικία, ξενώνες, ξενοδοχεία και λοιπές τουριστικές εγκαταστάσεις, εµπορικά καταστήµατα, γραφεία, τράπεζες, ασφάλειες, κοινωφελείς οργανισµοί, διοίκηση (στα κέντρα γειτονιάς επιτρέπονται µόνο κτίρια διοίκησης επιπέδου γειτονιάς), εστιατόρια, αναψυκτήρια, κέντρα διασκέδασης και αναψυχής, χώροι συνάθροισης κοινού, πολιτιστικά κτίρια και εν γένει πολιτιστικές εγκαταστάσεις, κτίρια εκπαίδευσης, θρησκευτικοί χώροι, κτίρια κοινωνικής πρόνοιας, επαγγελµατικά εργαστήρια χαµηλής όχλησης, κτίρια γήπεδα στάθµευσης, πρατήρια βενζίνης, αθλητικές εγκαταστάσεις, εγκαταστάσεις εµπορικών εκθέσεων και εγκαταστάσεις µέσων µαζικών µεταφορών. Β) Μη οχλούσα βιοτεχνία - βιοµηχανία Στην κατηγορία αυτή περιλαµβάνονται µικρής και µεσαίας όχλησης βιοτεχνίες και βιοµηχανίες που µπορούν να συνυπάρξουν µε την κατοικία. Γ) Οχλούσα βιοτεχνία βιοµηχανία - Στην κατηγορία αυτή περιλαµβάνονται µικρής και µεσαίας όχλησης βιοτεχνίες και βιοµηχανίες που δεν µπορούν να συνυπάρξουν µε την κατοικία εξαιτίας της όχλησης και της περιβαλλοντικής µόλυνσης που προκαλούν. 3

ΠΙΝΑΚΑΣ 1. Το γεγονός ότι µέχρι το 1989 δεν υπήρξε Γενικό Πολεοδοµικό Σχέδιο για το δήµο Αθηναίων, έχει οδηγήσει στην ελεύθερη χωροθέτηση των οικονοµικών δραστηριοτήτων µε το αποκλειστικό κριτήριο την καλύτερη δυνατή λειτουργία της κάθε επιχείρησης. Το µόνο κανονιστικό νοµοθετικό πλαίσιο για τη χωροθέτηση των λειτουργιών, το Ρυθµιστικό Σχέδιο θεσµοθετήθηκε το 1985 για ολόκληρο το λεκανοπέδιο Αττικής 1 αντιµετώπισε και αντιµετωπίστηκε αποσπασµατικά χωρίς να προκαθορίσει την Λειτουργική δοµή του δήµου. Αυτό έχει οδηγήσει στη συχνή αναπροσαρµογή της χωροθετησης των λειτουργιών στο έτσι συνεχώς διαµορφωµένο αστικό υπόβαθρο. Προκειµένου να επιτευχθεί η συγκρισιµότητα ανάµεσα στις θεσµοθετηµένες οµαδοποιήσεις των οικονοµικών δραστηριοτήτων, όπως προκύπτουν από τα Γενικά Πολεοδοµικά Σχέδια µε τις Συνιστώσες της Λειτουργικής οµής που προέκυψαν από την Ανάλυση Κυρίων Συνιστωσών 1 Που αποτελείται από το δήµο Αθηναίων και άλλους 55 µικρότερους δήµους. 4

που προαναφέρθηκε, οµαδοποιούµε τις Συνιστώσες σύµφωνα µε το περιεχόµενο του ιατάγµατος των Χρήσεων Γης. Οι οµαδοποιήσεις αυτές απεικονίζονται στον Πίνακα 2. ΠΙΝΑΚΑΣ 2.. Η σύνθεση αυτή των Συνιστωσών, βασισµένη στις προτεινόµενες από το Προεδρικό ιάταγµα οµαδοποιήσεις, πραγµατοποιείται προκειµένου να διερευνηθεί η ύπαρξη αιτιωδών σχέσεων ανάµεσα στην υπάρχουσα διαµορφωµένη δοµή και τις υφιστάµενες αξίες γης. ιαπιστώνεται ότι η Ελληνική Νοµοθεσία χωρίς να λάβει υπόψη της την ήδη διαµορφωµένη Λειτουργική οµή διατηρεί, µε έναν αόριστο τρόπο την διαµορφωµένη Λειτουργική οµή όπως αποκαλύφθηκε από την Α.Κ.Σ. η διαµόρφωση της οποίας εξασφαλίζει την καλύτερη λειτουργία των συνθετικών δραστηριοτήτων της, καθώς επίσης και τη συνολική λειτουργία της πόλης. Η σύνθεση των Συνιστωσών της Λειτουργικής οµής, όπως οµαδοποιούνται ανάλογα µε το ιάταγµα των Χρήσεων γης του 1985 χωροθετείται στο σώµα του δήµου Αθηναίων ως ακολούθως: Πολεοδοµικά Κέντρα χωροθετούνται µε ζωνική διάταξη στο κέντρο του δήµου, αξονική διάταξη στις απαρχές κεντρικών οδικών αξόνων από το κέντρο του δήµου που οδηγούν σε προάστια µε έντονη απασχόληση, και υπό µορφή σταγόνων ελαίου, (καταδεικνύοντας την τάση δηµιουργίας κέντρων) στο σύνολο του σώµατος του δήµου.(χάρτης 1) Μη οχλούσα βιοτεχνία - βιοµηχανία χωροθετείται µε 5

ζωνική διάταξη στο κέντρο του δήµου και το Ανατολικό τµήµα του, στα σύνορα µε δήµους στους οποίους έχει καταγραφεί έντονη απασχόληση στις µεταποιητικές δραστηριότητες, (Χάρτης 2). Οχλούσα βιοτεχνία βιοµηχανία χωροθετείται µε ζωνική διάταξη στο δυτικό τµήµα του κεντρικού εµπορικού τριγώνου του δήµου, αξονικά στις απαρχές κεντρικών οδικών αξόνων που ξεκινούν από το κέντρο του δήµου και οδηγούν σε προάστια µε έντονη καταγεγραµµένη απασχόληση στις αντίστοιχες δραστηριότητες, και ζωνική µορφή στο ανατολικό τµήµα του δήµου, στα σύνορα µε τους δήµους στους οποίους καταγράφεται έντονη απασχόληση στις δραστηριότητες κατασκευής (χάρτης 3). 3. Η σχέση των χωρικών θέσεων των δραστηριοτήτων µε τις αστικές αξίες γης. Για τη διαπίστωση της επίδρασης των αξιών γης στη Λειτουργική οµή της πόλης, δηλαδή στις σχετικές θέσεις χωροθέτησης των Συνιστωσών των οικονοµικών δραστηριοτήτων, θα χρησιµοποιηθούν οι αντικειµενικές αξίες όπως καθορίστηκαν από το Υπουργείο οικονοµικών το 1985. Η χαρτογράφηση των αξιών γης βασίζεται στις χαρακτηριστικότερες τιµές οι οποίες αναλυτικότερα καθορίζονται ως ακολούθως: 1. Από 60-90 ευρώ ανά τετραγωνικό µέτρο. 2. Από 90-120 ευρώ ανά τετραγωνικό µέτρο. 3. Από 120-180 ευρώ ανά τετραγωνικό µέτρο. 4. Από 180-240 ευρώ ανά τετραγωνικό µέτρο. Οι χαµηλότερες τιµές έχουν καταγραφεί στο βόρειο, νότιο και δυτικό τµήµα του δήµου, ενώ οι υψηλότερες τιµές καταγράφηκαν στο ανατολικό και κεντρικό τµήµα του δήµου. Από τη µελέτη των χωρικών θέσεων των οικονοµικών δραστηριοτήτων όπως αυτές κατεγράφησαν το 1988 αναφορικά µε τις καθορισµένες αξίες γης διαπιστώθηκε ότι: Α) Πολεοδοµικά κέντρα στα οποία περιλαµβάνονται οι δραστηριότητες που απαιτούν κεντρικότητα και προσβασιµότητα. Χωροθετούνται στο δήµο Αθηναίων µε το κριτήριο της «καλύτερης δυνατής θέσης» χωρίς να σχετίζονται άµεσα µε τις αξίες γης, καθώς καταγράφονται πυκνώσεις σε περιοχές µε ευρύ φάσµα διαφοροποίησης τιµών (από 60-240 ευρώ ανά τετραγωνικό µέτρο). Β) Μη οχλούσα βιοτεχνία - βιοµηχανία χωροθετείται ως επί το πλείστον στις περιοχές µε τις χαµηλότερες αξίες γης (60-90 ευρώ ανά τετραγωνικό µέτρο), αλλά και µε διάσπαρτη διάταξη στις "ακριβότερες περιοχές" (180-240 ευρώ ανά τετραγωνικό µέτρο). Το γεγονός αυτό αποδεικνύει ότι αυτές οι δραστηριότητες χωροθετούνται σε περιοχές που επιλέγονται µε άλλα κριτήρια πέρα από αυτά των αξιών γης. Σχετική έρευνα επιβεβαιώνει ότι η επιλογή χωροθέτησης οποιασδήποτε οικονοµικής δραστηριότητας, βασίζεται συχνά στην ύπαρξη του ιδίου ιδιοκτήτη για δική του χρήση. Γ) Οχλούσα βιοτεχνία βιοµηχανία, χωροθετείται µε τον ίδιο τρόπο µε τα Πολεοδοµικά κέντρα δηλαδή παρουσιάζει έντονη πύκνωση στο «φθηνό» δυτικό τµήµα του δήµου, (από 60-90 ευρώ ανά τετραγωνικό µέτρο) αλλά και στο κεντρικό 2 και ανατολικό 3 τµήµα όπου οι αξίες γης είναι υψηλότερες (από 120-240 ευρώ ανά τετραγωνικό µέτρο). 2 Με ζωνική διάταξη. 3 Στις κεντρικές περιοχές ακρών του δρόµου αξόνων. 6

Η δυνατότητα επιλογής µέσω µιας ευρείας κλίµακας χωροθέτησης σε περιοχές µε τόσο διαφορετικές αξίες γης, δείχνει ότι ακόµα και οι οχλούσες βιοτεχνίες βιοµηχανίες χωροθετούνται πέραν από τα αυστηρά κριτήρια αξιών γης, καθώς όπως είναι φανερό, η δυνατότητα Λειτουργίας συνεισφέρει στην αύξηση του κέρδους πέραν του αρχικού κόστους εγκατάστασης. Αναφορικά µε την έλλειψη περιορισµών στη χωροθετηση των δραστηριοτήτων, καθώς το πρώτο Γενικό Πολεοδοµικό σχέδιο που καθόρισε τις χωρικές θέσεις τους θεσπίστηκε σε 1989, το κριτήριο που καθόρισε τη χωροθέτηση τους, ήταν αυτό της καλύτερης δυνατής λειτουργίας τους στα πλαίσια της ευρύτερης λογικής λειτουργίας της πόλης. 4 Αυτό αποδεικνύεται από το γεγονός ότι δεν έχει προκύψει ένας συγκεκριµένος «κανόνας» ότι συγκεκριµένες αστικές λειτουργίες χωροθετούνται σε περιοχές µε συγκεκριµένες αξίες γης. Ελλείψει Ρυθµιστικού Σχεδίου, τα κριτήρια χωροθέτησης των λειτουργιών και οι χωρικές µεταβολές τους είναι εκτός από τις αξίες γης, η κεντρικότητα, η προσβασιµότητα µέσω των κύριων οδικών αξόνων, η γειτνίαση µε συµβατές και συµπληρωµατικές λειτουργίες, η πρόσβαση µεγαλύτερου δυνατού αγοραστικού κοινού, κ.λ.π. Τα κριτήρια αυτά και γενικότερα οι δυνάµεις οι σχετικές µε τη λειτουργία των διαµορφωµένων αγορών, καθορίζουν τη χωροθετηση των λειτουργιών. ιαπιστώνεται η ύπαρξη ενός «εσωτερικού λειτουργικού κανόνα» που οργανώνει την πόλη, µε το κριτήριο της επίτευξης της βέλτιστης λειτουργίας και ότι τελικά οι αξίες γης δεν υπαγορεύουν τη Λειτουργική οµή της πόλης, αλλά ως ένα σηµείο προκύπτουν από την ήδη διαµορφωµένη Λειτουργική οµή. Αυτός ο «εσωτερικός λειτουργικός κανόνας» συµπαρασύρει τις αξίες γης βασιζόµενος στην δυνατότητα της επίτευξης των υψηλότερων δυνατών τιµών από τη λειτουργία της κάθε δραστηριότητας. Συνεπώς, η λειτουργία των πόλεων, οι δυνάµεις της αγοράς και οι καλύτεροι δυνατοί κανόνες λειτουργίας των δραστηριοτήτων, συµβάλλουν στη λειτουργική εξειδίκευση και το διαχωρισµό των οικονοµικών δραστηριοτήτων, και είναι οι παράγοντες εκείνοι που καθορίζουν τις αξίες γης και όχι το αντίστροφο. 4 Η έρευνα έχει εξακριβώσει ότι 64% της απασχόλησης στην κατανοµή οικονοµικών δραστηριοτήτων είναι βασισµένο στις γραµµικές σχέσεις τους. 7

Χαρτης 1 ΣΤΑΘΜΟΙ ΗΣΑΠ ΚΛΙΜΑΚΑ ΧΑΡΤΟΓΡΑΦΗΣΗΣ 0 1 + Land Prices 8 60 90 120 180 240 2η Συνιστώσα - Επιχειρηµατικά και Εµπορικά Κέντρα D_81 Τράπεζες και Λοιπά Οικονοµικά Ιδρύµατα D_63 Μεσίτες και Αντιπρόσωποι D_64 Λιανικό Εµπόριο Α D_65 Λιανικό Εµπόριο Β D_83 ιεκπεραιώσεις Υποθέσεων Εξηγούµενη ιακύµανση:5,24 16η Συνιστώσα - Ενοικιάσεις D_85 Ενοικιάσεις ακινήτων D_84 Ενοικιάσεις κινητών Ιδιοτιµή:2,04 0,670 0,588 0,522 0,468 0,460 0,726 0,632 Πολεοδοµικά κέντρα 12η Συνιστώσα - Υπηρεσίες και Μεταφορές D_66 Εστιατόρια και Ξενοδοχεία D_71 Μεταφορές D_98 Προσωπικές υπηρεσίες Εξηγούµενη ιακύµανση:2,73 Ιδιοτιµή:1,06 0,595 0,535 0,485 6η Συνιστώσα- Παιδεία και Αναψυχή D_93 Παιδεία D_97 Υπηρεσίες αναψυχής και πολιτισµού Εξηγούµενη ιακύµανση:3,30 Ιδιοτιµή:1,28 13η Συνιστώσα - ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΥΓΙΕΙΝΗΣ D_92 Υπηρεσίες υγιεινής και νεκροταφείων Εξηγούµενη ιακύµανση:2,69 Ιδιοτιµή:1,04 14η Συνιστώσα - Επικοινωνίες και Πρόνοια 0,760 0,618 0,871 Εξηγούµενη ιακύµανση:2,57 Ιδιοτιµή:1,00 D_73 Επικοινωνίες D_96 Πρόνοια Εξηγούµενη ιακύµανση:2,66 Ιδιοτιµή:1,03 0,744 0,722 8

ΣΤΑΘΜΟΙ ΗΣΑΠ ΚΛΙΜΑΚΑ ΧΑΡΤΟΓΡΑΦΗΣΗΣ 0 1 + 8 Land Prices 60 90 120 180 240 1η Συνιστώσα - Παραγωγή ιακίνηση Προσωπικών Αγαθών D_29 Βιοµηχανίες δέρµατος και γουναρικών, εκτός των ειδών ενδύσεως και υποδήσεως D_24 Βιοµηχανίες ειδών υποδήσεως, ενδυµασίες και διαφόρων ειδών εξ υφάσµατος D_39 Λοιπές βιοµηχανίες D_61 Χονδρικό εµπόριο Εξηγούµενη ιακύµανση:9,32 Ιδιοτιµή:3,63 Μη οχλούσα Βιοτεχνία- Βιοµηχανία 0,802 0,769 0.618 0,539 5η Συνιστώσα - Βιοµηχανίες ιαρκών Αγαθών D_22 Καπνοβιοµηχανία D_28 Εκτυπώσεις, εκδόσεις και συναφείς δραστηριότητες Εξηγούµενη ιακύµανση:3,42 Ιδιοτιµή:1,33 15η Συνιστώσα - Βιοµηχανίες ιατροφής D_21 Βιοµηχανία ποτών D_20 Βιοµηχανία ειδών διατροφής εκτός ποτών 0,824 0,783 0,769 0,550 Εξηγούµενη ιακύµανση:2,63 Ιδιοτιµή:1,02 9

Χαρτης 3 ΣΤΑΘΜΟΙ ΗΣΑΠ ΚΛΙΜΑΚΑ ΧΑΡΤΟΓΡΑΦΗΣΗΣ 0 1 + 8 ΚΛΙΜΑΚΑ ΧΑΡΤΟΓΡΑΦΗΣΗΣ Land Prices 0 0,5 1 60 90 120 180 240 + 8 3η Συνιστώσα-Βιοµηχανίες Πετρελαίου και Ασφάλειες 4η Συνιστώσα- Βιοµηχανίες Εξοπλισµού 7η Συνιστώσα - ΧΗΜΙΚΕΣ ΚΑΙ ΥΦΑΝΤΙΚΕΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΕΣ D_31 Χηµικές βιοµηχανίες D_23 Υφαντικές βιοµηχανίες Εξηγούµενη ιακύµανση:3,05 Ιδιοτιµή:1,19 8η Συνιστώσα - Παραγωγή Οικοδοµικών Υλικών 0,746 0,627 0,583 D_27 Βιοµηχανίες χάρτου D_38 Κατασκευή µεταφορικών µέσων 9η Συνιστώσα - Εξυπηρέτηση Μηχανικού Τµήµατος της Πόλης D_32 Βιοµηχανίες Παραγώγων Πετρελαίου και Άνθρακα 0,899 D_35 Κατασκευή τελικών προϊόντων εκ µετάλλου, εκτός µηχανών και µεταφορικού υλικού D_82 Ασφάλειες 0,837 D_36 Κατασκευή µηχανών και συσκευών, εκτός των ηλεκτρικών και των µέσων µεταφοράς Εξηγούµενη ιακύµανση:4,55 Ιδιοτιµή:1,77 Εξηγούµενη ιακύµανση:2,88 Ιδιοτιµή:1,12 D_30 Βιοµηχανίες προιόντων εξ ελαστικού και πλαστικής ύλης D_26 Βιοµηχανίες επίπλων και ειδών επιπλώσεως D_25 Βιοµηχανίες ξύλου και φελλού εκτός τις επιπλοποιίες Εξηγούµενη ιακύµανση:3,68 Ιδιοτιµή:1,43 D_34 Βασικές µεταλλουργικές βιοµηχανίες D_33 Βιοµηχανίες προιϊόντων εκ µη µεταλλικών ορυκτών, εκτός των παραγώγων πετρελαίου και άνθρακος D_37 Κατασκευή ηλεκτρικών µηχανών, συσκευών και λοιπών ειδών Εξηγούµενη ιακύµανση:2,93 Ιδιοτιµή:1,14 Οχλούσα Βιοτεχνία- Βιοµηχανία Εξηγούµενη ιακύµανση:2,78 Ιδιοτιµή:1,08 0,804 0,794 0,684 0,600 0,425 11η Συνιστώσα - Παραγωγή Προϊόντων από Χαρτί και Επισκευές Αυτοκινήτων 0,615 0,615 0,762 0,706 10

Βιβλιογραφία 1. Τσουδερός (Ι), Οργανική Τοµεοποίηση του Αστικού Χώρου, Αθήνα 1990, Τοµέας Πολεοδοµίας και Χωροταξίας Ε.Μ.Π. 2. Berry (B.J.L.), Do variations in urban form affect environmental quality, IIASA, 1974, SCHLOSS LAXENBURG, Austria.. 3. Tsouderos (J), Etude Evolutive de l Industrie Urbaine, Doctorat a l Universite Louis Pasteur a Strasbourg 1989.. 4. Ε.Σ.Υ.Ε.-Εθνική Στατιστική Υπηρεσία Ελλάδος 1997. 5. Statistical Package for Social Sciences, Norusis (M, J), SPSS/PC+, SPSS inc.illinois, 1986.. 6. Ciceri M), Marchand (B), Rimbert (S), Introduction a l analyse de l espace,masson, Paris 1977. 7. Berry (B.J.L.), City Classification Handbook, Methods and Applications, Wiley 1972, New York.. 11