TEI Ανατολικής Μακεδονίας & Θράκης Τμήμα Λογιστικής & Χρηματοοικονομικής Μάθημα: Χρηματοοικονομική Λογιστική Ι 3 η Εισήγηση Διδάσκων: Αθανάσιος Μανδήλας
Ερωτήσεις-Σύνδεση με την προηγούμενη εισήγηση Τι περιλαμβάνει το Ενεργητικό; Τι περιλαμβάνει το Παθητικό; Ποια είναι η Λογιστική Ισότητα;
Οριζόντια Διάταξη ισολογισμού
Κάθετη Διάταξη Ισολογισμού
Παράδειγμα 1 Έστω ότι οι λογαριασμοί της επιχείρησης στις 31/12/2015 παρουσιάζουν τα παρακάτω υπόλοιπα: Οικόπεδα 80.000 Κτίρια 120.000 Φορτηγό αυτοκίνητο 48.000 Συναλλαγματικές πληρωτέες 35.000 Οφειλόμενο δάνειο στην ΑΤΕ (μακροπρόθεσμο) 160.000 Εμπορεύματα 80.000 Προμηθευτές 55.000 Συναλλαγματικές εισπρακτέες 8.500 Πελάτες 12.000 Χρεόγραφα ελληνικού Δημοσίου 8.000 Οφειλές προς Δημόσιο 1.500 Οφειλές προς ΙΚΑ 5.500 Πιστωτές διάφοροι 37.500 Καταθέσεις στην ΕΤΕ σε λογαριασμό όψεως 2.200 Διπλώματα Ευρεσιτεχνίας 6.000 Έπιπλα και λοιπός εξοπλισμός 15.000 Ταμείο 26.000
Παράδειγμα 1 Ζητείται: Η απλή παράθεση (οριζόντια) των λογαριασμών στον ισολογισμό στις 31.12.2015. Να υπολογισθεί το Κεφάλαιο Ο ισολογισμός είναι θετικός, αρνητικός ή ουδέτερος;
Ενεργητικό Παθητικό Παγιο Ενεργητικό Ίδια Κεφάλαια Ενσώματες Ακινητοποιήσεις Κεφάλαιο? Eδαφικές Εκτάσεις-Οικόπεδα 80.000 Κτίρια 120.000 Ξένα Κεφάλαια Μεταφορικά Μέσα 48.000 Βραχυπρόθεσμες Υποχρεώσεις Έπιπλα και Λοιπός Εξοπλισμός 15.000 Πιστωτές Διάφοροι 37.500 Ασώματες Ακινητοποιήσεις Γραμμάτια Πληρωτέα 35.000 Διπλώματα Ευρεσιτεχνίας 6.000 Προμηθευτές 55.000 Υποχρεώσεις από φόρους τέλη 1.500 Κυκλοφορούν Ενεργητικό Ασφαλιστικοί Οργανισμοί 5.500 Αποθέματα Μακροπρόθεσμες Υποχρεώσεις Εμπορεύματα 80.000 Δάνεια Τραπεζών 160.000 Απαιτήσεις Πελάτες 12.000 Γραμμάτια Εισπρακτέα 8.500 Χρεόγραφα Χρεόγραφα 8.000 Διαθέσιμα Καταθέσεις Όψεως 2.200 Ταμείο 26.000 Σύνολο 405.700 Σύνολο
Ενεργητικό Παθητικό Παγιο Ενεργητικό Ίδια Κεφάλαια Ενσώματες Ακινητοποιήσεις Λύση άσκησης Κεφάλαιο 6-θ 111.200 Eδαφικές Εκτάσεις-Οικόπεδα 80.000 Κτίρια 120.000 Ξένα Κεφάλαια Μεταφορικά Μέσα 48.000 Βραχυπρόθεσμες Υποχρεώσεις Έπιπλα και Λοιπός Εξοπλισμός 15.000 Πιστωτές Διάφοροι 37.500 Ασώματες Ακινητοποιήσεις Γραμμάτια Πληρωτέα 35.000 Διπλώματα Ευρεσιτεχνίας 6.000 Προμηθευτές 55.000 Υποχρεώσεις από φόρους τέλη 1.500 Κυκλοφορούν Ενεργητικό Ασφαλιστικοί Οργανισμοί 5.500 Αποθέματα Μακροπρόθεσμες Υποχρεώσεις Εμπορεύματα 80.000 Δάνεια Τραπεζών 160.000 Απαιτήσεις Πελάτες 12.000 Γραμμάτια Εισπρακτέα 8.500 Χρεόγραφα Χρεόγραφα 8.000 Διαθέσιμα Καταθέσεις Όψεως 2.200 Ταμείο 26.000 Σύνολο 405.700 Σύνολο 405.700
Λογιστικό Γεγονός (1/3) Οι επιχειρήσεις, προκειμένου να πετύχουν τους στόχους τους, διενεργούν διάφορες οικονομικές πράξεις (για παράδειγμα, αγορά και πώληση εμπορευμάτων, παροχή υπηρεσιών κ.ά.). Οι πράξεις αυτές επηρεάζουν την οικονομική κατάσταση των επιχειρήσεων, μεταβάλλοντας την αξία των στοιχείων του Ενεργητικού και του Παθητικού και ονομάζονται Λογιστικά Γεγονότα. Λογιστικό Γεγονός είναι κάθε γεγονός που μεταβάλλει το ενεργητικό ή το παθητικό.
Λογιστικό Γεγονός (2/3) Τα λογιστικά γεγονότα προέρχονται από ενέργειες: Των ιδιοκτητών της επιχείρησης (μέτοχοι, εταίροι, επιχειρηματίες) κατά την αρχική καταβολή του κεφαλαίου. Των τρίτων (πελατών, χρεωστών, προμηθευτών, πιστωτών).
Λογιστικό Γεγονός (3/3) Προϋποθέσεις για να χαρακτηρισθεί ένα γεγονός λογιστικό: Να έχει συμβεί. Δεν αρκεί να είναι πιθανόν ή ακόμα και να είναι βέβαιο ότι θα συμβεί στο μέλλον, αλλά χαρακτηρίζεται λογιστικό γεγονός παρά μόνο αφού συμβεί. Να μεταβάλλει τα στοιχεία του Ενεργητικού ή του Παθητικού, δηλαδή τα στοιχεία της λογιστικής ισότητας. Να μπορεί να αποδοθεί/εκφραστεί με χρηματικές μονάδες και κατά αντικειμενικό τρόπο.
Μετασχηματισμοί Τα λογιστικά γεγονότα μεταβάλλουν πάντα τα στοιχεία της λογιστικής ισότητας, επιφέροντας αυξήσεις ή μειώσεις σε δυο τουλάχιστον από αυτά. Οι μεταβολές αυτές ονομάζονται μετασχηματισμοί
Απλοί Μετασχηματισμοί (1/9) Αύξηση του Ενεργητικού με ταυτόχρονη μείωση του Ενεργητικού (+Ε,-Ε) Παράδειγμα Αγορά επίπλων με μετρητά Έχουμε τις μεταβολές: Αύξηση του περιουσιακού στοιχείου του Ενεργητικού «Έπιπλα και λοιπός εξοπλισμός» (+Ε) και ταυτόχρονα ισόποση ελάττωση του περιουσιακού στοιχείου του Ενεργητικού «Ταμείο»(-Ε).
Απλοί Μετασχηματισμοί (2/9) Αύξηση του Ενεργητικού με ταυτόχρονη αύξηση των Υποχρεώσεων (+Ε, +Υ) Παράδειγμα Αγορά εμπορευμάτων με πίστωση. Έχουμε τις μεταβολές: Αύξηση του περιουσιακού στοιχείου «Εμπορεύματα» που ανήκει στο Ενεργητικό (+Ε) και παράλληλα ισόποση αύξηση του περιουσιακού στοιχείου των Υποχρεώσεων «Προμηθευτές» (+Υ).
Απλοί Μετασχηματισμοί (3/9) Αύξηση του Ενεργητικού και ταυτόχρονη αύξηση της Καθαρής Περιουσίας (+Ε, + ΚΠ). Παράδειγμα Εισφορά μετρητών ως Κεφάλαιο από τον επιχειρηματία. Έχουμε τις μεταβολές: Αύξηση του Ταμείου (+Ε) και παράλληλα αύξηση της Καθαρής Περιουσίας (+Κ.Π).
Απλοί Μετασχηματισμοί (4/9) Μείωση του Ενεργητικού με ταυτόχρονη μείωση των Υποχρεώσεων (-Ε,-Υ). Παράδειγμα Εξόφληση της υποχρέωσης σε προμηθευτή, με μετρητά. Έχουμε τις μεταβολές: Ελάττωση του Ταμείου (-Ε) και παράλληλα ελάττωση των υποχρεώσεων προς τους Προμηθευτές (-Υ).
Απλοί Μετασχηματισμοί (5/9) Μείωση του Ενεργητικού με ταυτόχρονη μείωση της Καθαρής Περιουσίας (-Ε, -Κ.Π.) Παράδειγμα Καταστροφή ανασφάλιστων επίπλων από φωτιά. Έχουμε τις μεταβολές: Ελαττώνονται τα «Έπιπλα και λοιπός εξοπλισμός» (- Ε) λόγω της καταστροφής των επίπλων και προφανώς μειώνεται η Καθαρή Περιουσία (-Κ.Π).
Απλοί Μετασχηματισμοί (6/9) Αύξηση των Υποχρεώσεων με ταυτόχρονη μείωση των Υποχρεώσεων (+Υ, -Υ). Παράδειγμα Εξόφληση προμηθευτή με συναλλαγματική. Έχουμε τις μεταβολές Αύξηση του περιουσιακού στοιχείου των Υποχρεώσεων «Γραμμάτια Πληρωτέα» (+Υ) και ελάττωση των προμηθευτών(-υ).
Απλοί Μετασχηματισμοί (7/9) Αύξηση των Υποχρεώσεων και ταυτόχρονη μείωση της Καθαρής Περιουσίας (+Υ, -Κ.Π.) Παράδειγμα: Επιβάρυνση της επιχείρησης με τόκους από τον πιστωτή της. Έχουμε τις μεταβολές: Αύξηση των πιστωτών (+Υ) και ελάττωση της Καθαρής Περιουσίας (-Κ.Π) με το ποσό των τόκων
Απλοί Μετασχηματισμοί (8/9) Μείωση των Υποχρεώσεων και παράλληλη αύξηση της Καθαρής Περιουσίας (-Υ, + Κ.Π) Παράδειγμα: Χορήγηση έκπτωσης στην επιχείρηση από τον προμηθευτή της. Έχουμε τις μεταβολές: Ελάττωση των Προμηθευτών (-Υ) επειδή μειώθηκαν οι υποχρεώσεις της επιχείρησης κατά το ποσό της έκπτωσης και αύξηση της Καθαρής περιουσίας (+Κ.Π.)
Απλοί Μετασχηματισμοί (9/9) Μείωση της Καθαρής Περιουσίας με ταυτόχρονη αύξηση της Καθαρής Περιουσίας (+Κ.Π, -Κ.Π) Παράδειγμα Μετατροπή αποθεματικών κεφαλαίων σε κεφάλαιο. Έχουμε τις μεταβολές: Αύξηση της Καθαρής περιουσίας (+Κ.Π) και ταυτόχρονα ελάττωση των αποθεματικών κεφαλαίων (-Κ.Π.).
Σύνθετοι Μετασχηματισμοί Παράδειγμα Αγορά εμπορευμάτων αξίας 4.000 Ευρώ τα μισά με μετρητά και τα άλλα μισά με πίστωση. Έχουμε τις μεταβολές: Αύξηση των Εμπορευμάτων (+Ε) κατά 4.000 Ευρώ. Ελάττωση του Ταμείου (-Ε) κατά 2.000 Ευρώ. Αύξηση των Προμηθευτών (+Υ) κατά 2.000 Ευρώ.
Ερωτήσεις Λογιστικό Γεγονός είναι: κάθε επιχειρησιακή δραστηριότητα, συναλλαγή ή γεγονός που μεταβάλλει το ενεργητικό, τις υποχρεώσεις και την καθαρή θέση της επιχείρησης. `Σωστό ή Λάθος ; Διατυπώστε λογιστικά γεγονότα που επέφεραν τις πιο κάτω μεταβολές στα στοιχεία της λογιστικής ισότητας. 1) Ε(+) και Ε(-) 2) Ε(+) και Υ(+) 3) Υ(+) και Υ(-)
Παράδειγμα 2 Ζητείται να προσδιορισθούν οι επιδράσεις των παρακάτω λογιστικών γεγονότων στο Ενεργητικό, τις Υποχρεώσεις και την Καθαρή Θέση: 1. Ο Α. Ζωγράφου εισφέρει 100.000 ευρώ για την ίδρυση της επιχείρησης. 2. Για τη λειτουργία της επιχείρησης αγοράζεται μηχανολογικός εξοπλισμός αξίας 50.000 ευρώ μετρητοίς. 3. Κατατίθεται σε λογ/σμό όψεως της Αγροτικής τραπέζης το δάνειο της ίδιας τράπεζας, 100.000 ευρώ. 4. Αγοράζονται εμπορεύματα από τον Προμηθευτή Λ. Ξάνθου αξίας 300.000 ευρώ με τον ακόλουθο διακανονισμό. Το 1/3 με πίστωση, 1/3 με συναλλαγματική και 1/3 με μετρητά. 5. Επιστρέφονται στον Προμηθευτή Λ. Ξάνθου εμπορεύματα αξίας 10.000 ευρώ διότι ήταν ελαττωματικά.
1 ο Λογιστικό Γεγονός Ο Α. Ζωγράφου εισφέρει 100.000 ευρώ για την ίδρυση της επιχείρησης. Αύξηση Ενεργητικού (ταμείο) και Αύξηση Καθαρής Θέσης (Κεφάλαιο)
2 ο Λογιστικό Γεγονός Για τη λειτουργία της επιχείρησης αγοράζεται μηχανολογικός εξοπλισμός αξίας 50.000 ευρώ μετρητοίς. Αύξηση Ενεργητικού (μηχανήματα) και Μείωση Ενεργητικού (Ταμείο)
3 ο Λογιστικό Γεγονός Κατατίθεται το Δάνειο της Αγροτικής τραπέζης 100.000 ευρώ σε λογ/σμό όψεως της ίδιας τράπεζας. Αύξηση Ενεργητικού (λογαριασμός όψεως) και Αύξηση Υποχρεώσεων (δάνειο)
4 ο Λογιστικό Γεγονός Αγοράζονται εμπορεύματα από τον Προμηθευτή Β. Ξάνθου αξίας 300.000 ευρώ με τον ακόλουθο διακανονισμό. Το 1/3 με πίστωση, 1/3 με συναλλαγματική και 1/3 με μετρητά. Αύξηση Ενεργητικού (Εμπορεύματα), Μείωση Ενεργητικού (ταμείο), Αύξηση Υποχρεώσεων (Προμηθευτής και Γραμμάτια Πληρωτέα).
5 ο Λογιστικό Γεγονός Επιστρέφονται στον Προμηθευτή Β.Ξάνθου εμπορεύματα αξίας 10.000 ευρώ διότι ήταν ελαττωματικά. Μείωση Υποχρεώσεων (Προμηθευτές) και Μείωση Ενεργητικού (Εμπορεύματα)
Ένας επιχειρηματίας: Παράδειγμα 3 1. Εισφέρει για την ίδρυση της επιχείρησης (ως κεφάλαιο) 50.000 μετρητά. 2. Αγόρασε εμπορεύματα αξίας 30.000 (1/2 με συναλλαγματική από τον προμηθευτή Α και 1/2 με πίστωση από προμηθευτή Β). 3. Εξοφλεί κατά τον επόμενο μήνα τον προμηθευτή Β με 10.000. 4. Αγοράζει εμπορεύματα αξίας 5.000 με μετρητά. 5. Πουλάει εμπορεύματα με πίστωση αξίας 30.000 αντί 39.000 με πίστωση στον πελάτη Α. 6. Πουλάει εμπορεύματα αξίας 7.000 αντί 5.000 με συναλλαγματική.
Λογιστικά Γεγονότα Λύση 1. Εισφέρει για την ίδρυση της επιχείρησης (ως κεφάλαιο) 50.000 μετρητά. Ενεργητικό Υποχρεώσεις Καθ.Περιουσία Αύξηση Μείωση Αύξηση Μείωση Αύξηση Μείωση 1 50.000 50.000 2 3 4 5 6 Σύνολο
Λύση 2. Αγόρασε εμπορεύματα αξίας 30.000 (1/2 με συναλλαγματική από τον προμηθευτή Α και 1/2 με πίστωση από προμηθευτή Β). Λογιστικά Γεγονότα Ενεργητικό Υποχρεώσεις Καθ.Περιουσία Αύξηση Μείωση Αύξηση Μείωση Αύξηση Μείωση 1 50.000 50.000 2 30.000 30.000 3 4 5 6 Σύνολο
Λύση 3. Εξοφλεί κατά τον επόμενο μήνα τον προμηθευτή Β με 10.000. Λογιστικά Γεγονότα Ενεργητικό Υποχρεώσεις Καθ.Περιουσία Αύξηση Μείωση Αύξηση Μείωση Αύξηση Μείωση 1 50.000 50.000 2 30.000 30.000 3 10.000 10.000 4 5 6 Σύνολο
Λύση 4. Αγοράζει εμπορεύματα αξίας 5.000 με μετρητά. Λογιστικά Γεγονότα Ενεργητικό Υποχρεώσεις Καθ.Περιουσία Αύξηση Μείωση Αύξηση Μείωση Αύξηση Μείωση 1 50.000 50.000 2 30.000 30.000 3 10.000 10.000 4 5.000 5.000 5 6 Σύνολο
Λύση 5. Πουλάει εμπορεύματα με πίστωση αξίας 30.000 αντί 39.000 με πίστωση στον πελάτη Α. Λογιστικά Γεγονότα Ενεργητικό Υποχρεώσεις Καθ.Περιουσία Αύξηση Μείωση Αύξηση Μείωση Αύξηση Μείωση 1 50.000 50.000 2 30.000 30.000 3 10.000 10.000 4 5.000 5.000 5 39.000 30.000 9.000 6 Σύνολο
Λύση 6. Πουλάει εμπορεύματα αξίας 7.000 αντί 5.000 με συναλλαγματική. Λογιστικά Γεγονότα Ενεργητικό Υποχρεώσεις Καθ.Περιουσία Αύξηση Μείωση Αύξηση Μείωση Αύξηση Μείωση 1 50.000 50.000 2 30.000 30.000 3 10.000 10.000 4 5.000 5.000 5 39.000 30.000 9.000 6 5.000 7.000 2.000 Σύνολο
Λύση Λογιστικά Γεγονότα Ενεργητικό Υποχρεώσεις Καθ.Περιουσία Αύξηση Μείωση Αύξηση Μείωση Αύξηση Μείωση 1 50.000 50.000 2 30.000 30.000 3 10.000 10.000 4 5.000 5.000 5 39.000 30.000 9.000 6 5.000 7.000 2.000 Σύνολο 129.000 52.000 30.000 10.000 59.000 2.000
Λύση Λογιστικά Γεγονότα Ενεργητικό Υποχρεώσεις Καθ.Περιουσία Αύξηση Μείωση Αύξηση Μείωση Αύξηση Μείωση 1 50.000 50.000 2 30.000 30.000 3 10.000 10.000 4 5.000 5.000 5 39.000 30.000 9.000 6 5.000 7.000 2.000 Υποσύνολο 129.000 52.000 30.000 10.000 59.000 2.000 Σύνολο 77.000 (129.000-52.000)= 20.000 (30.000-10.000) + 57.000 (59.000-2.000)