Παναγιώτης Διον. Δημόπουλος Τμήμα Βιολογίας, Τομέας Βιολογίας Φυτών, Πανεπιστήμιο Πατρών

Κατάσταση Διατήρησης Οικοτόπων, Στόχοι Διατήρησης και Μέτρα Διαχείρισης Παναγιώτης Διον. Δημόπουλος Τμήμα Βιολογίας, Τομέας Βιολογίας Φυτών, Πανεπιστήμιο Πατρών

Όροι και Ορισμοί O όρος «στόχοι διατήρησης» (conservation objectives) αναφέρεται στο προοίμιο αλλά και στα επιμέρους άρθρα της Οδηγίας 92/43/ΕΕ. Η ανάγκη για την ύπαρξη στόχων διατήρησης υπογραμμίζεται στα άρθρα 4.4 και 6.1 της Οδηγίας και σχετίζονται με το περιεχόμενο του άρθρου 8.2. Αναφέρεται επίσης και στο άρθρο 6.3.

Στόχοι Διατήρησης για ποιους τύπους οικοτόπων ; Κατ εφαρμογή των άρθρων 4.4, 6.1, 6.3, 7, 8.1 της Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ, στόχοι διατήρησης (conservation objectives) Θα πρέπει να καθοριστούν για όλους τους τύπους οικοτόπων του Παραρτήματος Ι της Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ, εκτός από τους τύπους οικοτόπων που δεν έχουν σημαντική παρουσία σε ένα Τόπο Κοινοτικής Σημασίας (κωδικός D για την αντιπροσωπευτικότητα).

Αναφορά στους Στόχους Διατήρησης Άρθρο 4 στην Οδηγία 92/43

Αναφορά στους Στόχους Διατήρησης στην Οδηγία 92/43

Οι όροι: Όροι και Ορισμοί συγχύσεις και παρανοήσεις στόχοι διατήρησης (conservation objectives) μέτρα διατήρησης (conservation measures) και προτεραιότητες διατήρησης (conservation priorities) χρησιμοποιούνται συχνά μαζί και πολλές φορές συγχέονται ή φαίνεται ακόμη και ότι περιγράφουν την ίδια έννοια.

Όροι και Ορισμοί συγχύσεις και παρανοήσεις Πρόκειται για όρους που συνδέονται εννοιολογικά μεταξύ τους αλλά αποτελούν τελείως διαφορετικούς όρους, και από τους οποίους απορρέουν διαφορετικές υποχρεώσεις σύμφωνα με την Οδηγία 92/43/ΕΚ.

Στόχοι Διατήρησης (Conservation Objectives) Σύνολο εξειδικευμένων στόχων που θα πρέπει να επιτευχθούν για να γίνει εφικτή η επίτευξη της Ικανοποιητικής Κατάστασης Διατήρησης (ΙΚΔ) σε εθνικό, βιογεωγραφικό ή Ευρωπαϊκό επίπεδο. Σε επίπεδο περιοχής (ΤΚΣ/ΕΖΔ) πρόκειται για την επίτευξη στόχων για τα αντικείμενα εκείνα, με βάση τα οποία μια περιοχή έχει χαρακτηριστεί ως περιοχή δικτύου Natura 2000. Οι στόχοι διατήρησης αναμένεται να είναι σταθεροί στο χρόνο και στις περισσότερες περιπτώσεις πρέπει να είναι μακροπρόθεσμοι.

Μέτρα Διατήρησης ή Μέτρα Διαχείρισης με σκοπό τη Διατήρηση (Conservation Measures) Είναι οι πραγματικοί μηχανισμοί και δράσεις που πρέπει να εφαρμοστούν ώστε να επιτευχθούν οι στόχοι διατήρησης. Τα μέτρα μπορούν να λαμβάνονται σε επίπεδο περιοχής Natura (και γενικά αυτό συμβαίνει συχνότερα), αλλά και σε σύνολο περιοχών Natura και ευρύτερων αυτών περιοχών. Τα μέτρα διατήρησης που απαιτούνται για την επίτευξη αυτών των στόχων μπορούν να μεταβάλλονται ανάλογα με τις τρέχουσες συνθήκες, πιέσεις, απειλές και ενδεχομένως με βάση τις επανορθωτικές επιδράσεις των μέτρων που ήδη έχουν ληφθεί.

Προτεραιότητες Διατήρησης (Conservation Priorities) Καθορίζονται από την ιεράρχηση των στόχων διατήρησης με γνώμονα τη σημαντικότητα των τύπων οικοτόπων για τους οποίους θα πρέπει να υλοποιηθούν δράσεις και/ή να ληφθούν επειγόντως μέτρα. Κατ' αναλογία με τα μέτρα διατήρησης, και οι προτεραιότητες διατήρησης μπορούν να καθορίζονται και για μια ομάδα περιοχών του δικτύου Natura 2000.

Διαδικασία και σχεδιασμός υλοποίησης σε κάθε ΤΚΣ/ΕΖΔ του δικτύου Natura 2000 Για την διατύπωση/καθορισμό των στόχων διατήρησης σε επίπεδο περιοχής του δικτύου Natura 2000, θα πρέπει να δίνεται ιδιαίτερη σημασία στα σημαντικότερα χαρακτηριστικά του κάθε ΤΚΣ/ΕΖΔ. Τα μέτρα διατήρησης προκύπτουν από τους συγκεκριμένους στόχους διατήρησης που θα πρέπει να καθοριστούν για τους τύπους οικοτόπων κάθε ΤΚΣ. Αυτοί οι στόχοι διατήρησης αποτελούν την πιο απλή ερμηνεία των «προτεραιοτήτων» για τη συντήρηση ή την αποκατάσταση οικοτόπων σε Ικανοποιητική Κατάσταση Διατήρησης (άρθρα 4 και 6 της Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ).

Διαδικασία και σχεδιασμός υλοποίησης Οικολογικές απαιτήσεις οικοτόπων Σύμφωνα με το άρθρο 6.1 της Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ: η διατύπωση εφαρμόσιμων στόχων διατήρησης και αντίστοιχων μέτρων/δράσεων διατήρησης, θα πρέπει να βασίζεται στις οικολογικές απαιτήσεις των τύπων οικοτόπων του Παραρτήματος Ι που είναι παρόντες στους ΤΚΣ/ΕΖΔ, Οι οικολογικές ανάγκες γίνονται αντιληπτές με βάση την επιστημονική γνώση και ορίζονται κατά περίπτωση ανάλογα με τον τύπο οικοτόπου ενδιαφέροντος και την περιοχή του δικτύου Natura 2000. Οι οικολογικές απαιτήσεις μπορεί να ποικίλουν από τον ένα τύπο οικοτόπου στον άλλο, αλλά και από τη μια περιοχή στην άλλη για τον ίδιο τύπο οικοτόπου.

Διαδικασία και σχεδιασμός υλοποίησης Οικονομικές, κοινωνικές και πολιτιστικές απαιτήσεις Εκτός από τις οικολογικές και οι οικονομικές, κοινωνικές και πολιτιστικές απαιτήσεις, αλλά και τα περιφερειακά και τοπικά χαρακτηριστικά θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη (άρθρο 2 Οδηγίας 92/43/ΕΚ, Louette et al. 2011). Οι κοινωνικο-οικονομικές παράμετροι μπορούν να επηρεάσουν, να καθορίσουν ή να περιορίσουν τη διαδικασία σχεδιασμού της διαχείρισης σε μια περιοχή με σκοπό τη διατήρηση (Keulartz 2009, Rosa & Da Silva 2005).

Προσέγγιση επιμέρους σταδίων για τον καθορισμό Στόχων Διατήρησης (Conservation Objectives) Σχήμα 1. Διάγραμμα με τις διαφορετικές παραμέτρους που επηρεάζουν το καθορισμό στόχων διατήρησης για τους τύπους οικοτόπων. Η αξιολόγηση του σημερινού τοπικού βαθμού διατήρησης (επίπεδο ΤΚΣ, δηλ. στο επίπεδο της περιοχής Natura 2000) και εθνικής/περιφερειακής κατάστασης διατήρησης για ένα τύπο οικοτόπου επιτρέπει μια εκτίμηση της κατάστασης σε σχέση με τις συνθήκες/τιμές αναφοράς. Ως επακόλουθο, μπορούν να προκύψουν και να ποσοτικοποιηθούν οι τοπικοί και οι εθνικοί/περιφερειακοί στόχοι διατήρησης, και επιπρόσθετα να προταθεί μια σειρά από αναγκαία μέτρα διατήρησης/διαχείρισης. Η μετάφραση των εθνικών/περιφερειακών στόχων σε τοπικούς στόχους διατήρησης (επίπεδο ΤΚΣ), μπορεί να υποστηριχθεί θέτοντας προτεραιότητες.

Προσέγγιση επιμέρους σταδίων για τον καθορισμό Στόχων Διατήρησης (Conservation Objectives) Η προσέγγιση επιμέρους σταδίων για τη διατύπωση στόχων διατήρησης τύπων οικοτόπων σε διαφορετικές κλίμακες (εθνική, περιφερειακή, τοπική) παρουσιάστηκε σχηματικά στο Σχήμα 1, και αναλύεται ως εξής: Στάδιο (Ι): το πρώτο βήμα στη διαδικασία είναι η αξιολόγηση της τρέχουσας κατάστασης διατήρησης σε εθνικό, τοπικό και περιφερειακό επίπεδο (θα πρέπει να είμαστε σε θέση να αξιολογούμε την κατάσταση διατήρησης εντός και εκτός ΤΚΣ). Αυτή η αξιολόγηση βασίζεται στα γνωστά 4 κριτήρια: εύρος, έκταση, δομή και λειτουργίες, μελλοντικές προοπτικές.

Conservation status assessment of priority habitat types in Greece Habitat type 2250 Habitat type 2250 is evaluated on the basis of 61 protocols. Conservation Degree habitat A B C 2250 46 15 0

Conservation status assessment of priority habitat types in Greece Habitat type 91E0 Habitat type 91E0 is evaluated on the basis of 58 protocols. Conservation Degree habitat A B C 91E0 26 22 10

Μεσογειακά αλίπεδα / αλοφυτικοί οικότοποι

Αμμοθινικοί τύποι οικοτόπων

Λιβαδικοί τύποι οικοτόπων

Δασικοί τύποι οικοτόπων

Κατανομή Πιέσεων/Απειλών στην Ελλάδα We applied an inverse distance weighted interpolation of the total pressure/threat index to the data set of sampling locations. Locations with high human pressure such as: large plains big cities mass tourism destinations exhibit higher intensity of pressures and threats compared to the remote, mountainous areas.

Estimation of Pressure/Threat index at the EEA 10km grid-cell level The total pressure/threat index of each protocol for each habitat type is estimated and averaged on the EEA 10k grid cell according to the total number of sampling locations (protocols) per grid-cell.

In regions with high touristic exploitation, pressures and threats to this coastal habitat type are of high intensity

Indication of high intensity of pressures & threats in central Greece

91E0: considered among the most affected habitat types (also shown from the assessment of conservation degree)

Προσέγγιση επιμέρους σταδίων για τον καθορισμό Στόχων Διατήρησης (Conservation Objectives) Στάδιο (ΙΙ): καθορίζονται οι συνθήκες αναφοράς που αντικατοπτρίζουν την Ικανοποιητική Κατάσταση Διατήρησης. Οι συνθήκες αναφοράς μπορούν να καθοριστούν από θεωρητικά μοντέλα, όπου οι επιστημονικές γνώσεις για την οικολογία των τύπων οικοτόπων εφαρμόζονται σε συνδυασμό με τα αβιοτικά χαρακτηριστικά μιας περιοχής. Ωστόσο, τα στοιχεία αυτά σπάνια υπάρχουν και όταν υπάρχουν συχνά οδηγούν σε υψηλές και ανέφικτες συνθήκες αναφοράς, που σε πολλές περιπτώσεις έρχονται σε αντίθεση με τις κοινωνικο-οικονομικές συνθήκες της περιοχής. Ως εκ τούτου, θα μπορούσε να ακολουθηθεί μια πιο απλή, αλλά και πιο πραγματική προσέγγιση, όπου χρησιμοποιείται η γνώση της τρέχουσας κατάστασης διατήρησης σε εθνικό επίπεδο ή τρέχων βαθμός διατήρησης εφόσον αξιολογούμε τον τύπο οικοτόπου σε επίπεδο ΤΚΣ.

Προσέγγιση επιμέρους σταδίων για τον καθορισμό Στόχων Διατήρησης (Conservation Objectives) Οι συνθήκες αναφοράς, όπως προσδιορίζονται παραπάνω, θα πρέπει να τελειοποιούνται περαιτέρω με κοινωνικο-οικονομικές θεωρήσεις, μέσω μιας συμμετοχικής διαδικασίας με όλους τους ενδιαφερόμενους φορείς-χρήστες. Οι συνθήκες αναφοράς (εύρος και έκταση) θα πρέπει να επιτευχθούν τουλάχιστον στο επίπεδο καταγραφής τη χρονολογία έναρξης ισχύος της Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ στην Ελλάδα (σύμφωνα με τους Evans & Arvella 2011, ως τέτοια χρονολογία για την Ελλάδα θεωρείται το 1994).

Προσέγγιση επιμέρους σταδίων για τον καθορισμό Στόχων Διατήρησης (Conservation Objectives) Στάδιο (ΙΙΙ): Στη συνέχεια γίνεται μια ανάλυση αν και πως η τρέχουσα κατάσταση (τοπικός και περιφερειακός βαθμός διατήρησης) συσχετίζεται με την Ικανοποιητική Κατάσταση Διατήρησης (συνθήκη αναφοράς). Από αυτή την ανάλυση μπορούν να εξαχθούν οι τοπικοί και οι περιφερειακοί στόχοι διατήρησης

Καθιέρωση Προτεραιοτήτων Διατήρησης (Conservation Priorities) Η καθιέρωση προτεραιοτήτων διατήρησης συμβάλει στη λήψη αποφάσεων: α) για τους τύπους οικοτόπων στους οποίους θα πρέπει, μετά από ιεράρχηση, να δώσουμε έμφαση, β) για τους ΤΚΣ (με έμμεσο τρόπο) στους οποίους απαντώνται οι ιεραρχημένοι στις προτεραιότητες 1, 2 και 3 τύποι οικοτόπων, που είναι πιο σημαντικοί για τη διατήρηση των συγκεκριμένων τύπων οικοτόπων εφόσον η κλίμακα εργασίας μας είναι μια διοικητική (π.χ. Κρήτη) ή μια χλωριδική/οικολογική περιοχή (Κρήτη -Κάρπαθος) ή η Ελλάδα.

Εθνικοί Στόχοι και Τοπικοί Στόχοι Διατήρησης (National and Local Conservation Objectives) Οι Εθνικοί στόχοι διατήρησης θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν για παράδειγμα: διατήρηση σταθερής συστάδας ως προς την έκταση που καταλαμβάνει ή αύξηση του εύρους ενός τύπου οικοτόπου ή αύξηση της έκτασης ενός τύπου οικοτόπου ή βελτίωση συγκεκριμένων δομών και λειτουργιών ενός τύπου οικοτόπου ή διασφάλιση των μελλοντικών προοπτικών ενός τύπου οικοτόπου.

Εθνικοί Στόχοι και Τοπικοί Στόχοι Διατήρησης (National and Local Conservation Objectives) Για ορισμένους από αυτούς τους γενικούς στόχους διατήρησης, θα μπορούσε σε κάποιες περιπτώσεις να γίνει ποσοτικοποίηση που οδηγεί σε ποσοτικούς στόχους, π.χ. για την έκταση ενός τύπου οικοτόπου. Οι τοπικοί στόχοι διατήρησης μπορούν να βελτιώνουν-τελειοποιούν τους εθνικούς στόχους διατήρησης, εφόσον εδράζονται σε νέα επιστημονικά δεδομένα. Οι Εθνικοί στόχοι διατήρησης (επίπεδο Ελλάδας) και οι Τοπικοί στόχοι διατήρησης (επίπεδο Τόπου-ΤΚΣ/ΕΖΔ), έχουν συμπληρωματικό χαρακτήρα λόγω του ότι το Natura 2000 είναι ένα δίκτυο όπου κάθε Τόπος έχει μια συγκεκριμένη λειτουργία ως προς τη συμβολή του στη συνεκτικότητα του δικτύου.

Καθορισμός Εθνικών Στόχων Διατήρησης (National Conservation Objectives) Για μια κατά το δυνατό πιο λειτουργική και ρεαλιστική διατύπωση ευρέων στόχων διατήρησης για κάθε τύπο οικοτόπου σε εθνικό επίπεδο (με προτεραιότητα στο δίκτυο Natura 2000), και δεδομένου ότι οι στόχοι διατήρησης χρειάζεται να ενταχθούν σε μια συνολική προσπάθεια επίτευξης της Ικανοποιητικής Κατάστασης Διατήρησης κάθε τύπου οικοτόπου, ελήφθησαν υπόψη: α) η κατάσταση διατήρησης των τύπων οικοτόπων σε εθνικό επίπεδο (όπως επίσημα υποβλήθηκε στην ΕΕ μέσω της 3ης Εθνικής Έκθεσης για την εφαρμογή του άρθρου 17 της Οδηγίας 92/43/ΕΚ),

Καθορισμός Εθνικών Στόχων Διατήρησης (National Conservation Objectives) β) οι οικολογικές απαιτήσεις των τύπων οικοτόπων που περιλαμβάνονται στο τυποποιημένο έντυπο δεδομένων (παραδοτέο Β3) και απαντώνται σε κάθε ΤΚΣ/ΕΖΔ, γ) οι πιέσεις, οι απειλές και οι διεργασίες υποβάθμισης στις οποίες υπόκεινται οι τύποι οικοτόπων σε εθνικό επίπεδο, δ) η συνολική συνεκτικότητα του δικτύου Natura 2000.

Προτεραιότητες διατήρησης (Conservation priorities) Αφορούν τον καθορισμό των σημαντικότερων τύπων οικοτόπων με τους οποίους θα πρέπει να ασχοληθούμε καταρχάς και για τους οποίους θα πρέπει να υλοποιηθούν δράσεις και/ή να εφαρμοστούν τα πιο σημαντικά μέτρα. Ο χαρακτηρισμός κάθε τύπου οικοτόπου σε σχέση με: το πρότυπο εξάπλωσής του στις περιοχές NATURA 2000, το βαθμό ευθύνης διατήρησης εκ μέρους της Ελλάδας και την αξία/σημαντικότητα διατήρησής του βασίζεται στην εργασία των Dimopoulos et al. (2006). Επεξηγήσεις δίνονται στη συνέχεια.

Το πρότυπο εξάπλωσης του κάθε Τ.Ο. στις περιοχές NATURA 2000 Αναλύεται σύμφωνα με την παρακάτω κλίμακα εμφάνισης στα κελιά του Ε.Π.Α. 10 Χ 10 km: 1-9 εμφανίσεις: σπάνιος (rare), 10-19 εμφανίσεις: μη συχνός ή σποραδικός (infrequent), 20-39 εμφανίσεις: διάσπαρτος (scattered), 40-69 εμφανίσεις: ευρέως εξαπλωμένος (widespread), >70 εμφανίσεις: άφθονος/κοινός (abundant). Βάσει της προαναφερόμενης κλίμακας, οι εμφανίσεις του κάθε τύπου οικοτόπου στις περιοχές του δικτύου NATURA 2000 δεν σχετίζονται με τη συνολική έκταση που καταλαμβάνει ο εν λόγω τύπος οικοτόπου, απλά υποδηλώνεται η παρουσία του.

Η ευθύνη διατήρησης της Ελλάδας για κάθε Τ.Ο. στις περιοχές NATURA 2000 Ο βαθμός ευθύνης διατήρησης εκ μέρους της Ελλάδας αναλύεται σύμφωνα με την παρακάτω κλίμακα (Dimopoulos et al. 2006): Τ: Σημαντικός τύπος οικοτόπου για ενδημικά/σπάνια/απειλούμενα είδη, R: Σπάνιος τύπος οικοτόπου, E: Ενδημικός τύπος οικοτόπου, L: Το χωρικό πρότυπο εξάπλωσης καθορίζεται από εκτεταμένες συστάδες ευρέως εξαπλωμένων τύπων οικοτόπων, C: Η εξάπλωση του τύπου οικοτόπου στην Ελλάδα συμπίπτει με το κέντρο της ευρωπαϊκής εξάπλωσής του, D: Ο τύπος οικοτόπου στην Ελλάδα εμφανίζεται σε ακραίες θέσεις σε σχέση με το ευρωπαϊκό πρότυπο εξάπλωσής του (marginal habitat), S: Ο τύπος αποτελεί ή θα μπορούσε να χρησιμεύσει ως ενδιάμεσοςσυνδετικός σταθμός (stepping stone) κατά την έννοια της διατήρησης ενός συνεκτικού δικτύου Natura 2000.

Προτεραιότητες διατήρησης (Conservation priorities) Για την αξιολόγηση και την καθιέρωση προτεραιοτήτων διατήρησης για κάθε τύπο οικοτόπου σε εθνικό επίπεδο (Πίνακας 1), βασιστήκαμε: α) στην Κατάσταση Διατήρησης κάθε τύπου οικοτόπου σε Εθνικό επίπεδο με βάση την τελική αξιολόγηση όπως συμπεριλήφθηκε στην 3η Εθνική έκθεση για την εφαρμογή της Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ για την περίοδο 2007-2012 (-2014), β) στην ευθύνη διατήρησης εκ μέρους της Ελλάδας, γ) στην αξία διατήρησης, δ) στην ποσοτική σημασία κάθε τύπου οικοτόπου με την έκταση που κατέχει σε εθνικό επίπεδο (δίκτυο Natura 2000 και λοιπή χώρα εκτός Natura 2000), αλλά και μόνο εντός του δικτύου Natura 2000, ε) στο πρότυπο εξάπλωσης του κάθε τύπου οικοτόπου στις περιοχές Natura 2000.

Προτεραιότητες διατήρησης (Conservation priorities) Τύποι οικοτόπων σε 1η προτεραιότητα διατήρησης: 1210, 1310, 1410, 1420, 1430, 1510, 2110, 2120, 2190, 2220, 2230, 2250, 2260, 2270, 3130, 3140, 3170, 3250, 3280, 5110, 5210, 5230, 5310, 5330, 5420, 5430, 6110, 6170, 6220, 6230, 62A0, 62D0, 6420, 6430, 6510, 7140, 7210, 7220, 7230, 91AA, 91F0, 92A0, 9370, 9410, 95Α0. Τύποι οικοτόπων σε 2 η προτεραιότητα διατήρησης: 1240, 3150, 3240, 3260, 3290, 4060, 4090, 8140, 8210, 8220, 8320, 9110, 9130, 9140, 9150, 9180, 91BA, 91CA, 91E0, 91M0, 9250, 9260, 9270, 9280, 9290, 92C0, 92D0, 9310, 9320, 9340, 9350, 9530, 9560, 934A, 72A0, 951B, 72B0. Τύποι οικοτόπων σε 3η προτεραιότητα διατήρησης: 5420, 8310, 9540.

Προτεραιότητες διατήρησης (Conservation priorities)

Προτεραιότητες διατήρησης (Conservation priorities) Πίνακας 3. Ποσοτικοί και ποιοτικοί-ποσοτικοί γενικοί Στόχοι Διατήρησης ανάλογα με τις Προτεραιότητες Διατήρησης και την Αξιολόγηση του Βαθμό Διατήρησης κάθε τύπου οικοτόπου σε εθνικό επίπεδο. Το Ικανοποιητικό Εύρος Αναφοράς θα πρέπει να είναι τουλάχιστον ίσο με το εύρος (σε μέγεθος και σχήμα) του εξεταζόμενου τύπου οικοτόπου, κατά την έναρξη ισχύος της Οδηγίας 92/43 (για την Ελλάδα δίνεται ως χρονολογία έναρξης της Οδηγίας το 1994, Evans & Arvella 2011). Προτεραιότητα διατήρησης Τύποι οικοτόπων 1 1210, 1310, 1410, 1420, 1430, 1510, 2110, 2120, 2190, 2220, 2230, 2250, 2260, 2270, 3130, 3140, 3170, 3250, 3280, 5110, 5210, 5230, 5310, 5330, 5420, 5430, 6110, 6170, 6220, 6230, 62A0, 62D0, 6420, 6430, 6510, 7140, 7210, 7220, 7230, 91AA, 91F0, 92A0, 9370, 9410, 95Α0 2 1240, 3150, 3240, 3260, 3290, 4060, 4090, 8140, 8210, 8220, 8320, 9110, 9130, 9140, 9150, 9180, 91BA, 91CA, 91E0, 91M0, 9250, 9260, 9270, 9280, 9290, 92C0, 92D0, 9310, 9320, 9340, 9350, 9530, 9560, 934A, 72A0, 951B, 72B0 Γενικοί Στόχοι Διατήρησης Ι. Ποσοτικοί Να διατηρηθεί σταθερή ή να αυξηθεί η έκταση και το εύρος των τύπων οικοτόπων σε εθνικό επίπεδο και να μη γίνουν μικρότερες (η έκταση και το εύρος) αντίστοιχα από την Ικανοποιητική Έκταση και το Ικανοποιητικό Εύρος Αναφοράς Να διατηρηθεί σταθερή η έκταση και το εύρος του τύπου οικοτόπου σε εθνικό επίπεδο και να μη γίνουν σημαντικές αλλαγές στο πρότυπο κατανομής του εντός του εύρους εξάπλωσης, και να μην γίνουν μικρότερες (έκταση και εύρος) από την Ικανοποιητική Έκταση και το Ικανοποιητικό Εύρος Αναφοράς. 3 5420, 8310, 9540 Να μην υπάρξει απώλεια >10% της τρέχουσας έκτασης και του εύρους που καταλαμβάνει ο Τ.Ο. σε τοπικό επίπεδο και να μην υπάρξει απώλεια >10% από την Ικανοποιητική Έκταση και το Ικανοποιητικό Εύρος Αναφοράς.

Προτεραιότητες διατήρησης (Conservation priorities) Πίνακας 3. Ποσοτικοί και ποιοτικοί-ποσοτικοί γενικοί Στόχοι Διατήρησης ανάλογα με τις Προτεραιότητες Διατήρησης και την Αξιολόγηση του Βαθμό Διατήρησης κάθε τύπου οικοτόπου σε εθνικό επίπεδο. Το Ικανοποιητικό Εύρος Αναφοράς θα πρέπει να είναι τουλάχιστον ίσο με το εύρος (σε μέγεθος και σχήμα) του εξεταζόμενου τύπου οικοτόπου, κατά την έναρξη ισχύος της Οδηγίας 92/43 (για την Ελλάδα δίνεται ως χρονολογία έναρξης της Οδηγίας το 1994, Evans & Arvella 2011). Προτεραιότητα διατήρησης Τύποι οικοτόπων ανάλογα με το Βαθμό Διατήρησης σε εθνικό επίπεδο 1, 2, 3 FV (Ικανοποιητική Κατάσταση) ΙΙ. Ποιοτικοί και Ποσοτικοί α) Διατήρηση των ειδικών δομών και λειτουργιών (και των τυπικών ειδών) σε Ικανοποιητικό Βαθμό Διατήρησης (FV) β) Διατήρηση των ασκούμενων πιέσεων και απειλών σε χαμηλή ένταση με μικρή ή μέτρια επίδραση/επίπτωση, συμβάλλοντας έτσι στη διατήρηση των Καλών (Good-G) μελλοντικών προοπτικών της δομής και των λειτουργιών κάθε τύπου οικοτόπου 1, 2, 3 U1 (Μη Ικανοποιητική- α) Βελτίωση/αναβάθμιση της τρέχουσας κατάστασης των δομών και Ανεπαρκής) λειτουργιών (συμπεριλαμβανόμενων των τυπικών ειδών) ώστε να τείνουν σε Ικανοποιητικό Βαθμό Διατήρησης (FV) β) Αλλαγή του τύπου και της έντασης των πιέσεων και απειλών από: μέτρια έως υψηλή με μέτρια ή μεγάλη επίδραση/επίπτωση σε χαμηλή έως μέτρια ένταση με μικρή έως μέτρια επίδραση/επίπτωση, και ως εκ τούτου συμβολή στην αναβάθμιση των μελλοντικών προοπτικών της δομής και των λειτουργιών κάθε τύπου οικοτόπου από Φτωχές (Poor-P) σε Καλές (Good-G)

Προτεραιότητες διατήρησης (Conservation priorities) Πίνακας 3. Ποσοτικοί και ποιοτικοί-ποσοτικοί γενικοί Στόχοι Διατήρησης ανάλογα με τις Προτεραιότητες Διατήρησης και την Αξιολόγηση του Βαθμό Διατήρησης κάθε τύπου οικοτόπου σε εθνικό επίπεδο. Το Ικανοποιητικό Εύρος Αναφοράς θα πρέπει να είναι τουλάχιστον ίσο με το εύρος (σε μέγεθος και σχήμα) του εξεταζόμενου τύπου οικοτόπου, κατά την έναρξη ισχύος της Οδηγίας 92/43 (για την Ελλάδα δίνεται ως χρονολογία έναρξης της Οδηγίας το 1994, Evans & Arvella 2011). Προτεραιότητα διατήρησης Τύποι οικοτόπων ανάλογα με το Βαθμό Διατήρησης σε εθνικό επίπεδο ΙΙ. Ποιοτικοί και Ποσοτικοί 1,2, 3 U2 (Μη Ικανοποιητική- α) Αποκατάσταση δομών και λειτουργιών (συμπεριλαμβανόμενων των Κακή) τυπικών ειδών) ώστε να τείνουν σε Ικανοποιητικό Βαθμό Διατήρησης (FV) β) Λήψη μέτρων για αύξηση της έκτασης και του εύρους (κατά 10-15%) κάθε τύπου οικοτόπου ώστε σταδιακά να επανέλθουν/ αυξηθούν στα επίπεδα της Ικανοποιητικής Έκτασης και Εύρους Αναφοράς γ) Ανάσχεση της υποβάθμισης και καταστροφής του κάθε τύπου οικοτόπου και αλλαγή του τύπου και της έντασης των πιέσεων και απειλών από: υψηλή έως μέτρια με μεγάλη ή μέτρια επίδραση/επίπτωση σε μέτρια έως χαμηλή ένταση με μέτρια έως μικρή επίδραση/επίπτωση, και ως εκ τούτου συμβολή στη σταδιακή βελτίωση των μελλοντικών προοπτικών της δομής και των λειτουργιών κάθε τύπου οικοτόπου μεσοπρόθεσμα από Κακές (Bad-B) σε Φτωχές (Poor-P) και μακροπρόθεσμα σε Καλές (Good-G).

Μέτρα διατήρησης (Conservation measures)

Μέτρα διατήρησης (Conservation measures) Τ.Ο./ Βαθμός Διατήρησης Περιοχές Ν2000 Στόχοι Διατήρησης 1210 / B 1210 / C GR4120003, GR2420004, GR4220009, GR2330003, GR1220012, GR1430001, GR1110004 GR1260002, GR4120001, GR4220013, GR2230003, GR4220019, GR4210007, GR3000005, GR4210008 α) Βελτίωση/αναβάθμιση της τρέχουσας κατάστασης των δομών και λειτουργιών (συμπεριλαμβανόμενων των τυπικών ειδών) ώστε να τείνουν σε Ικανοποιητικό Βαθμό Διατήρησης (FV) β) Αλλαγή του τύπου και της έντασης των πιέσεων και απειλών από: μέτρια έως υψηλή με μέτρια ή μεγάλη επίδραση/επίπτωση σε χαμηλή έως μέτρια ένταση με μικρή έως μέτρια επίδραση/επίπτωση, και ως εκ τούτου συμβολή στην αναβάθμιση των μελλοντικών προοπτικών της δομής και των λειτουργιών κάθε τύπου οικοτόπου από Φτωχές (Poor-P) σε Καλές (Good-G) α) Αποκατάσταση δομών και λειτουργιών (συμπεριλαμβανόμενων των τυπικών ειδών) ώστε να τείνουν σε Ικανοποιητικό Βαθμό Διατήρησης (FV) β) Λήψη μέτρων για αύξηση της έκτασης και του εύρους (κατά 10-15%) κάθε τύπου οικοτόπου ώστε σταδιακά να επανέλθουν/ αυξηθούν στα επίπεδα της Ικανοποιητικής Έκτασης και Εύρους Αναφοράς γ) Ανάσχεση της υποβάθμισης και καταστροφής του κάθε τύπου οικοτόπου και αλλαγή του τύπου και της έντασης των πιέσεων και απειλών από: υψηλή έως μέτρια με μεγάλη ή μέτρια επίδραση/επίπτωση σε μέτρια έως χαμηλή ένταση με μέτρια έως μικρή επίδραση/επίπτωση, και ως εκ τούτου συμβολή στη σταδιακή βελτίωση των μελλοντικών προοπτικών της δομής και των λειτουργιών κάθε τύπου οικοτόπου μεσοπρόθεσμα από Κακές (Bad-B) σε Φτωχές (Poor-P) και μακροπρόθεσμα σε Καλές (Good-G).

Κατηγορίες και παραδείγματα Μέτρων Διατήρησης για τύπους οικοτόπων Τύποι οικοτόπων Κατηγορία Μέτρων Παραδείγματα μέτρων 1210, 1240,. 1310, 1410, 1420, 1430, 1510 Δεν απαιτείται η εφαρμογή διαχειριστικών μέτρων για τη διατήρηση ενός τύπου οικοτόπου στην τρέχουσα Ικανοποιητική Κατάσταση Διατήρησης (FV). Λήψη μέτρων, μόνο εφόσον υπάρχουν πολλές και μεγάλης έντασης και επίπτωσης (H) πιέσεις/απειλές, για την αποφυγή υποβάθμισης δομών και λειτουργιών από FV U1 U2 Επιτήρηση/επόπτευση και παρακολούθηση των εν λόγω τύπων οικοτόπων ως προς τις πιέσεις και απειλές για τη διατήρηση της Ικανοποιητικής Κατάστασης Διατήρησης ή για την αποτροπή υποβάθμισης/καταστροφής στοιχείων των τύπων οικοτόπων. δομικών Επιστημονική παρακολούθηση και διαχρονική αξιολόγηση του βαθμού διατήρησης των δομών και λειτουργιών και των πιέσεων και απειλών αλλά και πιο συγκεκριμένα σε σχέση με υποβαθμίσεις, εκχερσώσεις, καταστροφές, κατασκευές υποδομών Λήψη μέτρων αποτροπής εκχερσώσεων, καθαρισμών προς αποφυγή της δομικής και λειτουργικής υποβάθμισης τύπων οικοτόπων Λήψη μέτρων βελτίωσης της κατάστασης διατήρησης και αποκατάστασης υποβαθμισμένων δομών τύπων οικοτόπων και προτύπων χωρικής διαδοχής.

Κατηγορίες και παραδείγματα Μέτρων Διατήρησης για τύπους οικοτόπων Τύποι οικοτόπων Κατηγορία Μέτρων Παραδείγματα μέτρων 2110, 2120, 2190, 2220, 2230, 2250, 2260, 2270 Δεν απαιτείται η εφαρμογή διαχειριστικών μέτρων για τη διατήρηση ενός τύπου οικοτόπου στην τρέχουσα Ικανοποιητική Κατάσταση Διατήρησης (FV). Λήψη μέτρων, μόνο εφόσον υπάρχουν πολλές και μεγάλης έντασης και επίπτωσης (H) πιέσεις/απειλές, για την αποφυγή υποβάθμισης δομών και λειτουργιών από FV U1 U2 Επιτήρηση/επόπτευση και παρακολούθηση των εν λόγω τύπων οικοτόπων ως προς τις πιέσεις και απειλές για τη διατήρηση της Ικανοποιητικής Κατάστασης Διατήρησης ή για την αποτροπή υποβάθμισης/καταστροφής δομικών στοιχείων των τύπων οικοτόπων. Επιστημονική παρακολούθηση και διαχρονική αξιολόγηση του βαθμού διατήρησης των δομών και λειτουργιών και των πιέσεων και απειλών αλλά και πιο συγκεκριμένα σε σχέση με υποβαθμίσεις, εκχερσώσεις, καταστροφές, κατασκευές υποδομών Λήψη μέτρων βελτίωσης της κατάστασης διατήρησης και αποκατάστασης υποβαθμισμένων δομών παράκτιων τύπων οικοτόπων και προτύπων χωρικής διαδοχής Λήψη μέτρων σταθεροποίησης αμμοθινικών τύπων οικοτόπων, επαναλειτουργίας του μηχανισμού δυναμικής των θινών Λήψη μέτρων για την υποβοήθηση της φυσικής αναγέννησης των δασών κουκουναριάς (Pinus pinea) πάνω σε αμμοθινικούς σχηματισμούς (2270) και διαχείρισης του ανταγωνισμού με τα δάση χαλεπίου πεύκης (9540) που απαντούν σε χωρικά πολύ γειτονικές ζώνες βλάστησης Λήψη μέτρων για τη συντήρηση της κατάλληλης στάθμης του υδροφόρου ορίζοντα προκειμένου να βελτιωθεί η κατάσταση διατήρησης των εξειδικευμένων υγρών κοιλοτήτων πάνω σε θίνες (από U1 σε FV) του 2190

Κατηγορίες και παραδείγματα Μέτρων Διατήρησης οικοτόπων Τύποι οικοτόπων Κατηγορία Μέτρων Παραδείγματα μέτρων 4060, 4090, 5330, 5420, 5430, 6110, 6170, 6220, 6230, 62A0, 62D0, 6510 Δεν απαιτείται η εφαρμογή διαχειριστικών μέτρων για τη διατήρηση ενός τύπου οικοτόπου στην τρέχουσα Ικανοποιητική Κατάσταση Διατήρησης (FV). Λήψη μέτρων, μόνο εφόσον υπάρχουν πολλές και μεγάλης έντασης και επίπτωσης (H) πιέσεις/απειλές, για την αποφυγή υποβάθμισης δομών και λειτουργιών από FV U1 U2 Επιτήρηση/επόπτευση και παρακολούθηση των εν λόγω τύπων οικοτόπων ως προς τις πιέσεις και απειλές για τη διατήρηση του Ικανοποιητικού Βαθμού Διατήρησης σε τοπικό επίπεδο ή για την αποτροπή υποβάθμισης/καταστροφής δομικών στοιχείων των τύπων οικοτόπων Συνέχιση της βόσκησης με τον ίδιο τρόπο εφόσον η τρέχουσα αξιολόγηση (2013/2014) κατέληξε σε Ικανοποιητικό Βαθμό Διατήρησης σε εθνικό επίπεδο (4090, 5420, 5430). Ρύθμιση της βόσκησης, ώστε να γίνει κανονική - ούτε υπερβόσκηση, ούτε υποβόσκηση (ο βαθμός βοσκοφόρτωσης να ισούται με 1: δηλ. η βοσκοφόρτωση να είναι ίση με τη βοσκοϊκανότητα του σταθμού, ενώ και ο βαθμός βοσκοφόρτωσης από 0,9 μέχρι και 1,2 είναι ικανοποιητικός), εφόσον ασκείται με μεγαλύτερη ένταση σε τοπικό επίπεδο. Λήψη μέτρων αποτροπής εκχερσώσεων και πυρκαγιών (με μεγαλύτερη συχνότητα και ένταση από την τρέχουσα τιμή που έχει οδηγήσει σε Ικανοποιητικό Βαθμό Διατήρησης) προς αποφυγή της δομικής και λειτουργικής υποβάθμισης τύπων οικοτόπων (5420, 5430). Λήψη μέτρων για τη διατήρηση των ανοιχτών λιβαδικών εκτάσεων με γράστεις και θερόφυτα και των διακένων ανάμεσα σε φρύγανα (6220) και για την αποφυγή παρουσίας ενδείξεων προοδευτικής ή οπισθοδρομικής διαδοχής (παρουσία ειδών δένδρων εφόσον πρόκειται για προοδευτική διαδοχή, ή μείωση της κάλυψης της βλάστησης εφόσον πρόκειται για οπισθοδρομική διαδοχή (4060, 4090, 6110, 6170, 6220, 6230) Επιστημονική παρακολούθηση και διαχρονική αξιολόγηση του βαθμού διατήρησης των δομών και λειτουργιών και των πιέσεων και απειλών αλλά και πιο συγκεκριμένα σε σχέση με τη βόσκηση και τις εκχερσώσεις (4060, 4090, 5420, 5430, 6110, 6170, 6210, 6230, 62A0)

Κατηγορίες και παραδείγματα Μέτρων Διατήρησης οικοτόπων 9110, 9130, 9140, 9150, 9180, 91AA, 91BA, 91CA Δεν απαιτείται η εφαρμογή διαχειριστικών μέτρων για τη διατήρηση των τύπων οικοτόπων στην τρέχουσα Ικανοποιητική Κατάσταση Διατήρησης (FV). Λήψη μέτρων, μόνο εφόσον παρατηρηθούν πολλές και μεγάλης έντασης και επίπτωσης (H) πιέσεις/απειλές σε τοπικό επίπεδο, για την αποφυγή δομικής και λειτουργικής υποβάθμισης και υποβιβασμού της κατάστασης διατήρησης από FV U1 U2 Επιτήρηση/επόπτευση και παρακολούθηση των εν λόγω τύπων οικοτόπων ως προς τις πιέσεις και απειλές: α) για τη διατήρηση του Ικανοποιητικού Βαθμού Διατήρησης σε τοπικό επίπεδο ή β) για την αποτροπή υποβάθμισης/καταστροφής δομικών στοιχείων των τύπων οικοτόπων Σε επιλεγμένες αντιπροσωπευτικές θέσεις των Τ.Ο. 9110, 9130, 9140, 9150 θα πρέπει να αποκλειστεί η δασική χρήση-δασοκομικοί χειρισμοί εφόσον δεν εφαρμόζονται μέθοδοι συγκομιδής ξύλου που είναι φιλικές προς το περιβάλλον με στόχο να ασκείται αειφορική δασοκομική διαχείριση που είναι εναρμονισμένη με τις απαιτήσεις της Οδηγίας 92/43/ΕΚ Λήψη μέτρων για τη ρύθμιση της υλοτομίας και της βόσκησης σε τοπικό επίπεδο (μικρής έντασης βόσκηση από βοοειδή μπορεί να γίνει ανεκτή σε Τ.Ο. όπως 9130, 9150, ενώ βόσκηση από κατσίκια και πρόβατα θα πρέπει να αποθαρρύνεται) ή συνέχιση της βόσκησης με τον ίδιο τρόπο, εφόσον η τρέχουσα αξιολόγηση (2013/2014) κατέληξε σε Ικανοποιητικό Βαθμό Διατήρησης σε εθνικό επίπεδο. Λήψη μέτρων αποτροπής εκχερσώσεων και πυρκαγιών (με μεγαλύτερη συχνότητα και ένταση από την τρέχουσα τιμή που έχει οδηγήσει σε Ικανοποιητικό Βαθμό Διατήρησης) προς αποφυγή της δομικής και λειτουργικής υποβάθμισης των τύπων οικοτόπων Λήψη μέτρων για τη συνέχιση ή επέκταση και σε άλλες περιοχές της αειφορικής διαχείρισης των δασών οξιάς (9110, 9130, 9140, 9150) με επιλεκτικές υλοτομίες και ενθάρρυνση της φυσικής τους αναπαραγωγής με αναγεννητικές υλοτομίες με στόχο την ενίσχυση της φυσικής αναγέννησης και τη μετατροπή των πρεμνοφυών συστάδων σε σπερμοφυείς ή διφυείς συστάδες. Επιστημονική παρακολούθηση με μόνιμες δειγματοληπτικές επιφάνειες των επιπέδων βόσκησης, και του είδους ζώων ώστε να αποφεύγεται η υποκατάσταση των δασών από πτεριδώνες ή από ψευδομακκία βλάστηση (π.χ. Τ.Ο. 9150)

Κατηγορίες και παραδείγματα Μέτρων Διατήρησης οικοτόπων 9110, 9130, 9140, 9150, 9180, 91AA, 91BA, 91CA Δεν απαιτείται η εφαρμογή διαχειριστικών μέτρων για τη διατήρηση των τύπων οικοτόπων στην τρέχουσα Ικανοποιητική Κατάσταση Διατήρησης (FV). Λήψη μέτρων, μόνο εφόσον παρατηρηθούν πολλές και μεγάλης έντασης και επίπτωσης (H) πιέσεις/απειλές σε τοπικό επίπεδο, για την αποφυγή δομικής και λειτουργικής υποβάθμισης και υποβιβασμού της κατάστασης διατήρησης από FV U1 U2 Επιτήρηση/επόπτευση και παρακολούθηση των εν λόγω τύπων οικοτόπων ως προς τις πιέσεις και απειλές: α) για τη διατήρηση του Ικανοποιητικού Βαθμού Διατήρησης σε τοπικό επίπεδο ή β) για την αποτροπή υποβάθμισης/καταστροφής δομικών στοιχείων των τύπων οικοτόπων Επιστημονική παρακολούθηση με μόνιμες δειγματοληπτικές επιφάνειες της φυσικής εξέλιξης των δασών δασικής πεύκης (91CA) προκειμένου να ληφθούν μέτρα αποτροπής αυτής της διαδοχής προς άλλα πιο ανταγωνιστικά δάση. Επιστημονική παρακολούθηση με μόνιμες δειγματοληπτικές επιφάνειες των οικολογικών συνθηκών στις θέσεις ανάπτυξης των δασών της Tilio- Acerion σε κλιτύες, χαράδρες και λιθώνες (T.O. 9180) προκειμένου, εφόσον χρειαστεί, να ληφθούν μέτρα αποτροπής π.χ. της παροχέτευσης νερού από μικρά ποτάμια και πηγές από τα οποία εξαρτάται η βιωσιμότητα και η καλή κατάσταση διατήρησης των εν λόγω δασών.

Κατηγορίες και παραδείγματα Μέτρων Διατήρησης οικοτόπων 91E0, 91F0, 92A0, 92C0, 92D0, 9370 Μέτρα διατήρησης του υδρολογικού καθεστώτος των ποταμών και των χειμάρρων, εφόσον αποικίζονται από παρόχθια δάση και θαμνώνες σε Ικανοποιητική Κατάσταση Διατήρησης. Μέτρα αποκατάστασης/βελτίωσης του υδρολογικού καθεστώτος των ποταμών και χειμάρρων εφόσον αποικίζονται από παρόχθια δάση και θαμνώνες σε Μη-Ικανοποιητική Κατάσταση Διατήρησης (Ανεπαρκή ή Κακή). Επιτήρηση/επόπτευση και παρακολούθηση των εν λόγω τύπων οικοτόπων ως προς τις πιέσεις και απειλές: α) για τη διατήρηση του Ικανοποιητικού Βαθμού Διατήρησης σε τοπικό επίπεδο ή β) για την αποτροπή υποβάθμισης/καταστροφής δομικών στοιχείων των τύπων οικοτόπων. Εφαρμογή μέτρων απαγόρευσης και/ή ρύθμισης της μεταβολής της στάθμης του νερού και τροποποίησης των υδρολογικών λειτουργιών, ανεξέλεγκτου χειρισμού του υπόγειου υδροφόρου ορίζοντα, έργων εκτροπής πηγών, έργων τροποποίησης κοίτης χειμάρρων, αλλαγών σε υγρές κυρίως αμμώδεις παράκτιες κοιλάδες Ακριβής χαρτογραφική απεικόνιση των παραποτάμιων δασών (91E0, 91F0, 92A0, 92C0) και των θερμο-μεσογειακών παραποτάμιων θαμνώνων (92D0). Επιστημονική παρακολούθηση και διαχρονική αξιολόγηση του βαθμού διατήρησης των δομών και λειτουργιών και των πιέσεων και απειλών Επιστημονική παρακολούθηση και διαχρονική αξιολόγηση του βαθμού διατήρησης των δομών και λειτουργιών, των πιέσεων και απειλών και της συντήρησης αμετάβλητων οικολογικών συνθηκών ανάπτυξης του Τ.Ο. 9370 με φοινικοδάση του γένους Phoenix (παρόχθια δάση-στοές σε θέσεις που περιοδικά κατακλύζονται από γλυκά ή υφάλμυρα νερά είτε σε εποχιακά ή αποσπασματικά κατακλυζόμενες παράκτιες κοιλάδες)

Κατηγορίες και παραδείγματα Μέτρων Διατήρησης οικοτόπων 91E0, 91F0, 92A0, 92C0, 92D0, 9370 Μέτρα διατήρησης του υδρολογικού καθεστώτος των ποταμών και των χειμάρρων, εφόσον αποικίζονται από παρόχθια δάση και θαμνώνες σε Ικανοποιητική Κατάσταση Διατήρησης. Λήψη προληπτικών μέτρων για την αποφυγή εξάπλωσης του κολεόπτερου Rhynchophorus ferrugineus που προσβάλει και καταστρέφει τον Phoenix theophrasti και τις συστάδες του (9370) Μέτρα αποκατάστασης/βελτίωσης του υδρολογικού καθεστώτος των ποταμών και χειμάρρων εφόσον αποικίζονται από παρόχθια δάση και θαμνώνες σε Μη-Ικανοποιητική Κατάσταση Διατήρησης (Ανεπαρκή ή Κακή). Εφαρμογή περίφραξης εφόσον τοπικά παρατηρούνται προβλήματα φυσικής αναγέννησης των συστάδων προκειμένου να υπάρξει αποκατάσταση της αναγέννησης (9350, 9370) Επιτήρηση/επόπτευση και παρακολούθηση των εν λόγω τύπων οικοτόπων ως προς τις πιέσεις και απειλές: α) για τη διατήρηση του Ικανοποιητικού Βαθμού Διατήρησης σε τοπικό επίπεδο ή β) για την αποτροπή υποβάθμισης/καταστροφής δομικών στοιχείων των τύπων οικοτόπων.

Διαχειριστικά Σχέδια στο δίκτυο Natura 2000 ανά Κ-Μ Η πραγματική πρόοδος σχετικά με τα διαχειριστικά σχέδια δείχνει μεγάλες διαφορές στο εσωτερικό της Ευρώπης (από χώρα σε χώρα). Σημαντική διαφοροποίηση παρατηρείται ακόμη και σε χώρες με ομοσπονδιακό σύστημα διακυβέρνησης/διοίκησης. Παρατηρούνται επίσης διαφορές στην ποιότητα και το περιεχόμενο των διαχειριστικών σχεδίων.

ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΚΗΡΥΞΗΣ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ Εκπόνηση ΕΠΜ Πρόταση Π.Δ. Γνωμοδότηση Ν.Σ. Τελική Σύνταξη Π.Δ.- Έκδοση Κανονισμός Διοίκησης και Λειτουργίας περιοχής Ανάθεση σε ΝΠΔΔ Οικονομοτεχνική Μελέτη Σύμβαση Διαχείρισης Σχέδιο Διαχείρισης Φορέας Διαχείρισης Κανονισμοί οργάνωσης/ λειτουργίας Φ.Δ.

ΕΙΔΙΚΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ "Ειδική Περιβαλλοντική Μελέτη" (Ε.Π.Μ.) είναι κάθε επιστημονική εργασία και έρευνα της οποίας το περιεχόμενο καθορίζεται σύμφωνα με το άρθρο 11 της ΚΥΑ 69269 και αποβλέπει: α) Στην τεκμηρίωση και αξιολόγηση της σημασίας του προστατευτέου αντικειμένου και στην ένταξη του σύμφωνα με τα κριτήρια που καθορίζονται στο άρθρο 19 του Ν. 1650/ 86 και σε μία από τις κατηγορίες του άρθρου 18 του Νόμου αυτού,

ΕΙΔΙΚΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ β) Στη διατύπωση προτάσεων μέτρων προστασίας ή και διαχείρισης του προστατευτέου αντικειμένου ή και της ευρύτερης περιοχής και στην τεκμηρίωση της σκοπιμότητας των μέτρων αυτών. Η ΕΠΜ συντάσσεται σύμφωνα με τις προδιαγραφές του άρθρου 11 και τον πίνακα 4 του άρθρου 16 της υπ' αριθ. 69269/5387/1990 Κ.Υ.Α. (ΦΕΚ 678/Β 25-10-90).

Σχέδιο Διαχείρισης Προστατευόμενης Περιοχής Τα Σχέδια Διαχείρισης προβλέπονται από το άρθρο 16 του ν. 2742/99 για τις περιοχές που χαρακτηρίζονται προστατευόμενες βάσει των άρθρων 18 και 19 του ν. 1650/86 και τα οποία εγκρίνονται ανά 5ετία από τον Υπουργό Περιβάλλοντος και τους κατά περίπτωση συναρμόδιους υπουργούς.

Διαχειριστικά Σχέδια στο δίκτυο Natura 2000 ανά Κ-Μ

Διαχειριστικά Σχέδια στο δίκτυο Natura 2000