Οδηγίες για ασφαλή ύπνο νεογνού και βρέφους Αντιγόνη Παυλάκη Παιδίατρος - Επιστημονική Συνεργάτης Α Π/Δ Κλινική Α.Π.Θ.
Ενημερώνονται οι μητέρες για τον ασφαλή ύπνο?
1030 Μητέρες βρεφών 2-6 μηνών ρωτήθηκαν για τις οδηγίες που έλαβαν από τον παιδίατρο Δεν έλαβαν οδηγίες 54.5%: ύπνος σε ύπτια θέση 19.9%: σωστή τοποθεσία ύπνου 11.0%: χρήση πιπίλας 20-56%: οικογένεια ή ΜΜΕ Eisenberg SR et al. Pediatrics. 2015
Σύνδρομο Αιφνίδιου Βρεφικού Θανάτου Sudden Infant Death Syndrome (SIDS) Ο ξαφνικός και απρόσμενος θάνατος ενός βρέφους που δεν μπορεί να εξηγηθεί μετά από ενδελεχή διερεύνηση της υπόθεσης (αυτοψία, νεκροψία/νεκροτομή, ανασκόπηση ιατρικού ιστορικού) Willinger M, James LS, Catz C. Pediatr Pathol. 1991
Το SIDS είναι η πρώτη αιτία θανάτου στη βρεφική ηλικία στις ΗΠΑ CDC: About SUID and SIDS. 2016 Matthews TJ et al Natl Vital Stat Rep. 2015
Ασφαλής ύπνος Σύνολο αρχών οδηγιών Εφαρμογή σε κάθε ύπνο ακόμη και μικρής διάρκειας και σε κάθε περιβάλλον Οι γονείς οφείλουν να ενημερώσουν τροφούς, babysitters, παππούδες, συγγενείς, φίλους
Ύπτια θέση Η ασφαλέστερη Θέση ύπνου Πρηνής θέση Mείζων παράγοντας κινδύνου για το SIDS Πλάγια θέση Πολλά βρέφη που πέθαναν βρέθηκαν σε πρηνή θέση αφού είχαν τοποθετηθεί σε πλάγια θέση ακόμη και με υποστήριξη (σφήνες, κουβέρτες)
Deaths per 100,000 Live Births 180 160 140 120 100 Combined SUID Death Rate 80 60 Sudden Infant Death Syndrome 40 Unknown Cause 20 0 1990 Year Accidental Suffocation and Strangulation in Bed 1995 2000 2005 2010
Deaths per 100,000 Live Births 180 160 140 1992 Τhe AAP recommended that infants be placed for sleep in a nonprone position as a strategy to reduce the risk of SIDS 120 100 Combined SUID Death Rate 80 60 Sudden Infant Death Syndrome 40 Unknown Cause 20 0 1990 Year Accidental Suffocation and Strangulation in Bed 1995 2000 2005 2010
Deaths per 100,000 Live Births 180 160 140 Back to Sleep campaign 1994 The US SIDS rate decreased from 120 deaths per 100 000 live births in 1992 to 56 deaths per 100 000 live births in 2001, representing a reduction of 53% over 10 years 120 100 Combined SUID Death Rate 80 60 Sudden Infant Death Syndrome 40 Unknown Cause 20 0 1990 Year Accidental Suffocation and Strangulation in Bed 1995 2000 2005 2010
Deaths per 100,000 Live Births 180 160 140 2001-2008 The rate remained constant and then declined from 54 per 100.000 live births in 2009 to 40 in 2013 120 100 Combined SUID Death Rate 80 60 Sudden Infant Death Syndrome 40 Unknown Cause 20 0 1990 Year Accidental Suffocation and Strangulation in Bed 1995 2000 2005 2010
Ο μύθος του πνιγμού Φόβος εισρόφησης γαστρικού περιεχομένου στην ύπτια θέση Ανατομική σχέση τραχείας - οισοφάγου Ύπτια θέση: Λιγότερες πιθανότητες σε σχέση με την πρηνή
Θέσεις ύπνου σε ειδικές περιπτώσεις
Γαστροοισοφαγική Παλινδρόμηση (ΓΟΠ) Και τα βρέφη με ΓΟΠ σε ύπτια θέση Η ανύψωση μόνο της κεφαλής στην ύπτια θέση δεν συστήνεται μπορεί να οδηγήσει σε απόφραξη του αεραγωγού Μόνη εξαίρεση κίνδυνος θανάτου από επιπλοκές ΓΟΠ πρηνή θέση
Πρόωρα Νεογνά Και τα πρόωρα σε ύπτια θέση Το προσωπικό των ΜΕΝΝ θα πρέπει να ενημερώνει τους γονείς για τις οδηγίες του ασφαλούς ύπνου κατά τη διάρκεια της νοσηλείας του νεογνού
Μέχρι πότε; μέχρι την ηλικία των 12 μηνών Ελεύθερη θέση ύπνου από τότε που γυρνά μόνο του (ύπτια πρηνή)
Πού ; Κρεβάτι δικό μου όχι σε κρεβάτια παιδιών ή ενηλίκων όχι σε αποσπώμενα κάγκελα Κίνδυνος παγίδευσης και πνιγμού
Στρώμα Σκληρό Χωρίς σκεπάσματα ή άλλα μαλακά αντικείμενα
Πού δεν κοιμίζουμε το βρέφος 13% των βρεφικών θανάτων που σχετίζονται με τον ύπνο συνέβησαν σε καναπέ Αποφυγή συνήθειας ύπνου ή δεν αφήνεται το βρέφος κοιμισμένο σε
Γιατί??? Ιδιαίτερα σε βρέφη < 4 μηνών Το κεφάλι του νεογνού είναι σχετικά βαρύ και οι μύες του τραχήλου αδύναμοι Είναι πολύ εύκολο να πέσει το κεφάλι κλείνοντας τον αεραγωγό Δεν μπορεί να αλλάξει θέση σε μία ασφυκτική κατάσταση Μάρσιπος: πρόσωπο και κεφάλι πάνω από το ύφασμα
Τι επιπλέον βοηθάει τον ασφαλή ύπνο
Θηλασμός Ο προστατευτικός ρόλος του θηλασμού αυξάνει όταν είναι αποκλειστικός Hauck FR et al Pediatrics. 2011
Δωμάτιο Ύπνος στο υπνοδωμάτιο των γονέων τον πρώτο χρόνο ζωής κοντά στο κρεβάτι τους σε ξεχωριστή επιφάνεια, ειδικά σχεδιασμένη για βρέφη
Ο ύπνος στο δωμάτιο των γονέων μειώνει τον κίνδυνο SIDS μέχρι και κατά 50% Blair PS, Fleming PJ, Smith IJ, et al. BMJ. 1999 Carpenter RG, Irgens LM, Blair PS, et al. Lancet. 2004 Mitchell EA, Thompson JMD. ed. Sudden Infant Death Syndrome: New Trends in the Nineties. Oslo, Norway: Scandinavian University Press; 1995 Tappin D, Ecob R, Brooke H. J Pediatr. 2005
Ύπνος στο ίδιο κρεβάτι; Το λίκνο που προσαρμόζεται στο κρεβάτι των γονέων μπορεί να θεωρηθεί μία επιλογή (Επιτροπή Ασφάλειας Καταναλωτικών Προϊόντων- CPSC published standards) Η ΑΑΡ δεν έχει επίσημη σύσταση για τη χρήση λίκνου ή διαμορφωτή θέσης καθώς δεν υπάρχουν μελέτες σχετικά με το SIDS ή το θάνατο από ασφυξία
Τα βρέφη μπορεί να τοποθετούνται στο κρεβάτι των γονέων για τη σίτιση ή τη φροντίδα αλλά θα πρέπει να επιστρέφουν στην κούνια ή στο καλάθι τους για τον ύπνο
Τελικά κοιμόμαστε μαζί; ΟΧΙ
Analysis from 2 case-control studies in England (1993 1996 and 2003 2006) OR: 1.1, (95% CI: 0.6 2.9) For infants < 98 days: OR: 1.6, (95% CI: 0.96 2.7) Αυξάνει ο κίνδυνος SIDS > 100%
Determine the risk of SIDS for bed-sharing vs room-sharing all breastfed infants OR 2.7 (95% CI: 1.4 5.3) breastfed infants < 3 months, OR 5.1 (95% CI: 2.3 11.4) Αυξάνει ο κίνδυνος SIDS > 500%
Σύμφωνα με τα δεδομένα ο ύπνος στο ίδιο κρεβάτι δεν φαίνεται να είναι ασφαλής, ειδικά στα < 3 μηνών ακόμη και στις λιγότερο επικίνδυνες συνθήκες
Ναι αν τη θέλει Πιπίλα στον ύπνο; Αν και ο μηχανισμός δεν είναι κατανοητός θεωρείται προστατευτικός παράγοντας για το SIDS Συστήνεται μόνο κατά την κατάκλιση, αν πέσει από το στόμα στον ύπνο δεν χρειάζεται να επανατοποθετηθεί Δεν χρησιμοποιείται για τις πρώτες 3-4 εβδομάδες ενώ εγκαθίσταται ο θηλασμός Δεν κρέμεται στον λαιμό του βρέφους και δεν προσκολλάται στα ρούχα κατά τον ύπνο
Kάπνισμα Κάπνισμα μητέρας ή καπνός στο περιβάλλον του νεογνού σημαντικοί παράγοντες κινδύνου για το SIDS Οι μητέρες δεν πρέπει να καπνίζουν ούτε κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης ούτε μετά τη γέννηση Ο κίνδυνος SIDS είναι ιδιαίτερα υψηλός όταν το μωρό κοιμάται στο ίδιο κρεβάτι με έναν καπνιστή ακόμη κι αν ο ενήλικας δεν καπνίζει στο κρεβάτι
Αλκοόλ και Ουσίες Αυξημένος κίνδυνος SIDS με την προ-, μετα-γεννητική έκθεση ακόμη και κατά τη σύλληψη σε αλκοόλ ή παράνομες ουσίες
Θερμοκρασία Η υπερβολική ζέστη είναι παράγοντας κινδύνου για το SIDS Κανόνας: Βρέφη ντύνονται ανάλογα με τη θερμοκρασία περιβάλλοντος με όχι πάνω από ένα στρώμα ρούχου περισσότερο από ότι θα φορούσε ένας ενήλικας Οι γονείς θα πρέπει να εκτιμούν το βρέφος Ιδρώτας Υπερβολικά ζεστό στήθος στην αφή Υπερβολικό ντύσιμο και η κάλυψη του προσώπου και της κεφαλής θα πρέπει να αποφεύγονται
Tummy Time (πρηνής άσκηση) Μόνο ξύπνιο και υπό επίβλεψη καθημερινός χρόνος σε πρηνή θέση Να ξεκινά από την 1 η ΗΖ στο σπίτι Χρήση ερεθισμάτων ώστε να ανασηκώσει το νεογνό το κεφάλι Στο πάτωμα ή στο στήθος του γονέα Απαραίτητος στη φυσιολογική ανάπτυξη, ενδυνάμωση μυών τραχήλου Μειώνει την πλαγιοκεφαλία θέσης
Φάσκιωμα Δεν αποτελεί αποδεδειγμένα προστασία για το SIDS Όταν ένα βρέφος δίνει σημεία ότι προσπαθεί να γυρίσει από την ύπτια στην πρηνή θέση απαγορεύεται Θα πρέπει να εξατομικεύεται ανάλογα με τις ανάγκες του βρέφους
Take Home Messages Ύπτια θέση βρέφους Σκληρή επιφάνεια Ναι στο ίδιο δωμάτιο Όχι στο ίδιο κρεβάτι Αποφεύγονται τα σκεπάσματα και η υπερβολική ζέστη Ναι στον Θηλασμό Όχι στην έκθεση σε καπνό Χρήση πιπίλας Συστηματικοί εμβολιασμοί
Ευχαριστώ πολύ για την προσοχή σας