Σακχαρώδης διαβήτης και μητρικός θηλασμός

Transcript

1 Σακχαρώδης διαβήτης και μητρικός θηλασμός Νικόλαος Παπάνας Αν. Καθηγητής Παθολογίας-Σακχαρώδους Διαβήτη Υπεύθυνος Διαβητολογικού Κέντρου- Ιατρείου Διαβητικού Ποδιού Β Παθολογική Κλινική Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης

2 Σακχαρώδης διαβήτης και μητρικός θηλασμός 1) Σακχαρώδης διαβήτης και συχνότητα του μητρικού θηλασμού 2) Επίδραση του θηλασμού στη μητέρα 3) Επίδραση του θηλασμού στο νεογνό-βρέφος 4) Υπογλυκαιμικά δισκία και θηλασμός

3 1) Σακχαρώδης διαβήτης και συχνότητα μητρικού θηλασμού

4 Σακχαρώδης διαβήτης και συχνότητα μητρικού θηλασμού GDM: μείωση συχνότητας θηλασμού ΣΔΤ2: περαιτέρω μείωση συχνότητας θηλασμού ΣΔΤ1: πολύ χαμηλή συχνότητα θηλασμού Παράγοντες: μαιευτικές επιπλοκές, προωρότητα, νεογνικές επιπλοκές

5 Σακχαρώδης διαβήτης και συχνότητα μητρικού θηλασμού Sparud-Lundin C et al, 2011: Μείωση 2 μήνες, OR: 0.42, (95% CI ), p=0.041 και μείωση 6 μήνες OR: 0.50, (95% CI ), p=0.022 Sparud-Lundin C et al, 2011: στην πολυπαραγοντική ανάλυση: υψηλό μορφωτικό επίπεδο, OR: 3.34, (95% CI: ) και εξιτήριο χωρίς θηλασμό, OR: 0.25, (95% CI: ), p=0.001

6 Oza-Frank R et al. Early Lactation and Infant Feeding Practices Differ by Maternal Gestational Diabetes History. J Hum Lact 2016;32: λεχωίδες (7.9% GDM) GDM: πρόωρη διακοπή θηλασμού! (OR: 3.48, 95% CI: , p < 0.01)

7 2) Επίδραση του θηλασμού στη μητέρα

8 Επίδραση του θηλασμού στη μητέρα 1) Προστασία από ανάπτυξη ΣΔΤ2 2) Επί GDM: προστασία από ανάπτυξη ΣΔΤ2 3) Προστασία από παχυσαρκία και μεταβολικό σύνδρομο 4) Προστασία από καρδιαγγειακή νόσο 5) Προστασία από προεμμηνοπαυσικό καρκίνο μαστού 6) Προστασία από καρκίνο ωοθηκών

9 Στη μητέρα

10 Προστασία από ανάπτυξη ΣΔΤ2 Nurses Health Study 1: 23μηνος θηλασμός, HR: 0.88, 95% CI: , p=0.02 (Stuebe AM et al, 2005) Nurses Health Study 2: 23μηνος θηλασμός, HR: 0.67, 95% CI: , p<0.001 (Stuebe AM et al, 2005) Nurses Health Study 1: για κάθε επιπλέον έτος θηλασμού, μείωση 15% Nurses Health Study 2: για κάθε επιπλέον έτος θηλασμού, μείωση 14%

11 Προστασία από ανάπτυξη ΣΔΤ2 Shangai Women s Health Study: μείωση κινδύνου, RR: 0.88, 95% CI: , p=0.08 (Villegas R et al, 2008) Διάρκεια: RR: 0.88 για < 12 μήνες και RR: 0.68 για > 12 μήνες (Villegas R et al, 2008) Women s Health Initiative observational study: μείωση κινδύνου, OR: 0.80, 95% CI: (Schwarz EB et al, 2009) Απουσία θηλασμού: αύξηση κινδύνου, OR: 1.48, 95% CI: , p<0.001 (Liu B et al, 2010)

12 Προστασία από ανάπτυξη ΣΔΤ2 Aune D, Norat T, Romundstad P, Vatten LJ. Breastfeeding and the maternal risk of type 2 diabetes: a systematic review and doseresponse meta-analysis of cohort studies. Nutr Metab Cardiovasc Dis 2014;24: Μακρά διάρκεια θηλασμού: μείωση ΣΔΤ2 κατά 32% (RR=0.68, 95% CI: ) από 6 μελέτες

13 Επί GDM: προστασία από ανάπτυξη ΣΔΤ2 Θηλασμός: μείωση ΣΔΤ2 κατά 45-60% στις μελέτες (Kjos SL et al, 1993; Buchanan TA et al, 1998; Gunderson EP, 2007) Nurses Health Study 2: HR=0.96, CI: χωρίς μείωση επί GDM (Stuebe AM et al, 2005) Gouveri E et al. Curr Diabetes Rev 2011;7: Gunderson EP. Curr Diab Rep 2014;14:460.

14

15 1035 γυναίκες με GDM Θηλασμός 2-5 μήνες: 45% κινδύνου ΣΔΤ2 Θηλασμός 5-10 μήνες: 50% κινδύνου ΣΔΤ2 Θηλασμός > 10 μήνες: 57% κινδύνου ΣΔΤ2

16 Προστασία από παχυσαρκία και μεταβολικό σύνδρομο Study of Women s Health Across the Nation (SWAN): μείωση κινδύνου με θηλασμό, OR: 0.79, 95% CI: (Ram KT et al, 2008) Μελέτη Coronary Artery Risk Development in Young Adults (CARDIA): με θηλασμό > 3μήνες μείωση μεταβολικού συνδρόμου (p<0.05), μείωση LDL (p<0.01), αύξηση HDL (p<0.01) (Gunderson EP et al, 2007)

17 Προστασία από καρδιαγγειακή νόσο Women s Health Initiative: μείωση καρδιαγγειακής νόσου, HR: 0.72, 95% CI: , μείωση ΟΕΜ, HR: 0.63, 95% CI: , p<0.001 (Stuebe AM et al, 2009) Πολυπαραγοντική ανάλυση: απουσία θηλασμού αύξηση επασβέστωσης αορτής (OR: 3.85, 95% CI: κ ) και στεφανιαίων (OR: 2.78, 95% CI: ) (Schwarz EB et al, 2010)

18 Προστασία από προεμμηνοπαυσικό καρκίνο μαστού Newcomb et al: μείωση κινδύνου με θηλασμό, RR: 0.78, CI: Nurses Health Study 1: μείωση κινδύνου με θηλασμό, OR: 0.75, 95% CI: (Stuebe AM et al, 2005) Μετανάλυση: μείωση κινδύνου με θηλασμό, pooled OR: 0.90; 95% CI: Για κάθε 12 μήνες θηλασμού: μείωση κινδύνου 4.3%, 95% CI: ; p< (Collaborative Group on Hormonal Factors in Breast Cancer, 2002)

19 Προστασία από καρκίνο ωοθηκών Nurses Health Study 1, 2: μείωση κινδύνου με θηλασμό, RR: 0.66, 95% CI: (Stuebe AM et al, 2005) Nurses Health Study 1, 2: μείωση κινδύνου με κάθε μήνα θηλασμού, RR: 0.98, 95% CI: (Stuebe AM et al, 2005) Ip S et al, 2007: μείωση κινδύνου με θηλασμό, aor: 0.79, 95% CI:

20 3) Επίδραση του θηλασμού στο νεογνό-βρέφος

21 Επίδραση του θηλασμού στο νεογνό-βρέφος A. Προστασία από ανάπτυξη ΣΔΤ1 B. Προστασία από ανάπτυξη ΣΔΤ2 C. Επί GDM: πιθανή προστασία από παχυσαρκία και ΣΔΤ2

22 Α. Προστασία από ανάπτυξη ΣΔΤ1 Μείωση κινδύνου: με 5 μήνες θηλασμό OR: 0.71, 95% CI: , p=0.012 (Rosenbauer J et al, 2008) Δυνατότητα μείωσης ΣΔΤ1: κατά 19% με θηλασμό, PAR= 0.190, 95% CI: (Rosenbauer J et al, 2008) Μακρά διάρκεια θηλασμού: μένει να διευκρινιστεί αν αυξάνεται η προστασία περαιτέρω

23 Altobelli E et al. Genetic and environmental factors affect the onset of type 1 diabetes mellitus. Pediatr Diabetes 2016;17: Νωρίτερη έναρξη ΣΔΤ1: α) γρήγορη έναρξη μεικτής διατροφής β) οικογενειακό ιστορικό ΣΔΤ1

24 Β. Προστασία από ανάπτυξη ΣΔΤ2 Pettitt DJ et al, 1997: μείωση κινδύνου, OR: 0.41, 95% CI: Young TK et al, 2002: μείωση κινδύνου με θηλασμό 12 μηνών, OR: 0.24, 95% CI: Owen CG et al, 2006: μείωση κινδύνου, OR: 0.61, 95% CI: , p= (Μετανάλυση) Owen CG et al, 2006: απουσία δεδομένων διάρκειας θηλασμού Μακρά διάρκεια θηλασμού: μένει να διευκρινιστεί αν αυξάνεται η προστασία περαιτέρω

25 C. Προστασία επί GDM ;; Pettitt DJ et al, 1998: 69% μείωση ανάπτυξης ΣΔΤ2 Pima Indians Young TK et al, 2002: μείωση ανάπτυξης ΣΔΤ2, OR: 0.24, 95% CI: Mayer-Davis EJ et al, 2008: μείωση ανάπτυξης ΣΔΤ2 με 12μηνο θηλασμό, OR: 0.43, 95% CI: Gouveri E et al. Curr Diabetes Rev 2011; 7: Gunderson EP. Curr Diab Rep 2014;14:460.

26 4) Υπογλυκαιμικά δισκία και θηλασμός

27 Υπογλυκαιμικά δισκία και θηλασμός Μετφορμίνη: χαμηλή συγκέντρωση στο γάλα, ασφάλεια από PCOS, χωρίς τελικά έγκριση Σουλφονυλουρίες α γενιάς: υψηλή συγκέντρωση στο γάλα, υπογλυκαιμίες νεογνού Σουλφονυλουρίες β γενιάς: χαμηλή συγκέντρωση στο γάλα Γλιταζόνες, γλινίδες, ακαρβόζη, νεότερα: χωρίς επαρκή δεδομένα Στην πράξη: χωρίς επαρκή δεδομένα για έγκριση υπογλυκαιμικών δισκίων

28 Προσοχή: υπογλυκαιμίες Θηλασμός: προσοχή, γιατί προδιαθέτει σε υπογλυκαιμίες μητέρας Υπογλυκαιμίες μητέρας: κίνδυνος για τραυματισμό του βρέφους

29 5) Συμπεράσματα

30

31 Σακχαρώδης διαβήτης και μητρικός θηλασμός Gouveri E et al. Curr Diabetes Rev 2011; 7: Gunderson EP. Curr Diab Rep 2014;14:460. Perrine CG et al. Annu Rev Nutr 2016;36: Virtanen SM. Pediatr Diabetes 2016;17:49-55.

32 Video meliora, proboque, deteriora sequor Οβίδιος

33 Συμπεράσματα 1) Θηλασμός: προστατεύει νεογνό-βρέφος από ανάπτυξη ΣΔΤ1 και ΣΔΤ2 2) Θηλασμός: προστατεύει τη μητέρα (!) από ΣΔΤ2, παχυσαρκία, καρδιαγγειακή νόσο, καρκίνο μαστού, καρκίνο ωοθηκών 3) Θηλασμός: συμβάλλει στη βελτίωση υγείας πληθυσμού

34 Ευχαριστώ πολύ!!