Εβδομαδιαίο Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων Διεύθυνση Οικονομικών Μελετών Παρασκευή 26 Απριλίου Ελληνική Οικονομία ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ

Εβδομαδιαίο Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων Διεύθυνση Οικονομικών Μελετών Παρασκευή 26 Απριλίου 2013 ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ Ελληνική Οικονομία Με όλο και μεγαλύτερη συχνότητα και ένταση, τα στοιχεία που ανακοινώνονται επιβεβαιώνουν την πορεία σταθεροποίησης της ελληνικής οικονομίας. Τα μεγάλα πρωτογενή δημοσιονομικά και εξωτερικά ελλείμματα του παρελθόντος -που μας οδήγησαν στη μεγαλύτερη ύφεση στην ιστορία μας- μετατρέπονται πλέον σε εξυγιαντικά πλεονάσματα και στηρίγματα για έξοδο από την κρίση και ανάκαμψη της οικονομίας. Επίσης, τα στοιχεία για τις παραγγελίες και τον κύκλο εργασιών στη βιομηχανία επιβεβαιώνουν τις προσδοκίες που έχουν δημιουργηθεί και από την πορεία της βιομηχανικής παραγωγής και των επιχειρηματικών προσδοκιών στον κλάδο για σταθεροποίηση της οικονομικής δραστηριότητας (σε χαμηλά βέβαια επίπεδα) στους κύριους κλάδους της βιομηχανίας με κύριο στήριγμα τις εξαγωγές, αλλά και με τάσεις σταθεροποίησης και της εγχώριας ζήτησης σε πολλούς κλάδους. Πιο αναλυτικά: Ο Προϋπολογισμός του 2013 (Π2013) εκτελείται πολύ καλύτερα του αναμενομένου στο 1 ο 3μηνο του 2013, παρά τη συνεχιζόμενη μη ικανοποιητική πορεία των εσόδων. Ειδικότερα, από την εκτέλεση του προϋπολογισμού της κεντρικής κυβέρνησης στο 1 ο 3μηνο του 2013 προκύπτουν τα ακόλουθα: α) Το πρωτογενές ισοζύγιο της κεντρικής κυβέρνησης (ΚΚ) ήταν πλεονασματικό κατά 520 εκατ. στο 1 ο 3μηνο. 2013, ενώ ο στόχος που είχε τεθεί ήταν για έλλειμμα ύψους 2,34 δις. Ακόμη και με σημαντικές προσαρμογές (για τις επιστροφές φόρων και για τα έσοδα και τις δαπάνες του ΠΔΕ), ο προϋπολογισμός της ΚΚ εκτελέστηκε στο 1 ο 3μηνο.2013 με θετικό περιθώριο από το στόχο κατά τουλάχιστον 1,5 δις. β) Οι πρωτογενείς δαπάνες του Τ.Π. ήταν σημαντικά μειωμένες κατά -11,1% σε ετήσια βάση στο 1 ο 3μηνο του 2013 έναντι πτώσης τους κατά -6,6% που προβλέπει το ΜΠΔΣ 2013-2016 - με την οποία πτώση επιδιώκεται και η δημιουργία αποθεματικού ύψους 1,1 δις. Έτσι, οι δαπάνες αυτές ήταν χαμηλότερες κατά 1,1 δις από τον στόχο που είχε τεθεί για το 1 ο 3μηνο. 13. Η μείωση αυτών των δαπανών, που αποτελούν το βασικό κριτήριο του μεγέθους της δημοσιονομικής προσαρμογής που συντελείται στη χώρα, οφείλεται στα δραστικά μέτρα δημοσιονομικής προσαρμογής που θεσπίστηκαν τον Νοέμβριο του 2012 και εφαρμόζονται από τις αρχές του 2013. Δεν υπάρχει δε η παραμικρή ένδειξη ότι οφείλονται σε καθυστερήσεις πληρωμών, όπως παραπλανητικά αναγράφεται από ορισμένους σχολιαστές. Αντίθετα, η Κυβέρνηση πλήρωσε στο 1 ο 3μηνο του 2013 όχι μόνο τις τρέχουσες πρωτογενείς δαπάνες αλλά και σημαντικές ληξιπρόθεσμες οφειλές της που είχαν καταγραφεί και επιβαρύνει τους προϋπολογισμούς των προηγουμένων ετών. Σχετικά σημειώνεται ότι η πτώση των πρωτογενών δαπανών του Τακτικού Προϋπολογισμού (ΤΠ) στο 1 ο 3μηνο. 13 σημειώθηκε παρά το ότι οι επιχορηγήσεις των Ασφαλιστικών Ταμείων (ΑΤ) ανέρχονται ήδη στο 29,6% της ετήσιας χρηματοδότησής τους. Αυτό δε συνέβη παρά το ότι τα Ταμεία είχαν λάβει πρόσθετες επιχορηγήσεις ύψους άνω των 500 εκατ. προκαταβολικά τον Δεκ. 2012. Επομένως, δεν υπάρχει καμιά καθυστέρηση πληρωμών από τον Τ.Π. στον τομέα αυτό. Όσον αφορά τη μείωση των δαπανών των ΑΤ το 2013 αυτή προκύπτει από τα σημαντικά μέτρα μείωσης αυτών των δαπανών που ελήφθησαν τον Νοέμβριο του 2012, όπως προαναφέρθηκε. Είναι χαρακτηριστικό, για παράδειγμα, ότι για πρώτη φορά σημειώνεται πτώση των δαπανών για συντάξεις στην κεντρική κυβέρνηση κατά -5,8% στο 1 ο 3μηνο. 13, ενώ για το 2013 ως σύνολο η πτώση αναμένεται στο -12,2%. γ) Η προαναφερθείσα επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος στον προϋπολογισμό της ΚΚ σημειώθηκε παρά την συνεχιζόμενη μη ικανοποιητική πορεία των εσόδων του Τ.Π., όπως προαναφέρθηκε. Ειδικότερα, τα καθαρά έσοδα του Τ.Π. σημείωσαν σημαντική πτώση κατά -6,3% σε ετήσια βάση αλλά διαμορφώθηκαν σε επίπεδα καλύτερα από τον στόχο κατά 161 εκατ., ενώ τα έσοδα του Τ.Π. χωρίς τις επιστροφές φόρων σημείωσαν πτώση κατά -9,1% σε ετήσια βάση ή κατά 1,09 δις περίπου και ήταν κατά 348 εκατ. χαμηλότερα από το στόχο. Στον τομέα αυτό υπάρχουν πολύ μεγάλα περιθώρια για βελτίωση στο υπόλοιπο του έτους, πράγμα που αν επιτευχθεί θα θέσει στέρεα τις βάσεις για την πολύ καλύτερη από ότι έχει σχεδιαστεί εκτέλεση του Π2013, αλλά και εκείνων των επομένων ετών. Η υστέρηση των εσόδων στο 1 ο 3μηνο. 13 οφείλεται κατά ένα μέρος στην απώλεια εσόδων περίπου 300 εκατ. από του ΦΠΑ πετρελαιοειδών και από τον ΕΦΚ πετρελαιοειδών λόγω της εξαιρετικά μειωμένης κατανάλωσης πετρελαίου θέρμανσης. Αυτό ήταν αποτέλεσμα της στροφής των νοικοκυριών σε φθηνότερη καύσιμη ύλη αλλά, κυρίως, λόγω των πολύ καλών καιρικών συνθηκών που επικράτησαν στη χώρα σε αυτό το 3μηνο. Επίσης, απώλεια εσόδων σημειώθηκε λόγω των έντονων συζητήσεων για σημαντικές ρυθμίσεις του πλήθους των εκκρεμών και των ληξιπρόθεσμων φορολογικών υποθέσεων που έχουν δημιουργηθεί, με περισσότερες δόσεις, όπως συμφωνήθηκε με την Τρόικα. Μετά την τελική ρύθμιση αυτών των θεμάτων, αναμένεται καλύτερη πορεία των εσόδων του Τ.Π. μετά τον Απρ. 13. Προς το παρόν σημειώνεται ως αξιοσημείωτη εξέλιξη η μεγάλη αύξηση των εσόδων από άμεσους και έμμεσους φόρους παρελθόντων οικονομικών ετών (ΠΟΕ), κατά 44,5% και κατά 28,7% αντίστοιχα στο 1 ο 3μηνο του 2013, ενώ για το έτος ως σύνολο προβλέπεται αύξησή τους κατά 82,5% και κατά - 8,5% αντίστοιχα. Στους άμεσους φόρους ΠΟΕ συμπεριλαμβάνονται και οι εισπράξεις από τον ΦΑΠ του 2010 στο 1 ο 3μηνο. 13, ενώ η Κυβέρνηση έχει προγραμματίσει να εισπράξει και τα έσοδα από τον ΦΑΠ του 2011 και του 2012 εντός του 2013, πράγμα που θα είναι εξαιρετικά δύσκολο. Είναι προς το συμφέρον της ομαλής εκτέλεσης του προϋπολογισμού

η Κυβέρνηση να αρχίσει να σκέφτεται εναλλακτικές λύσεις. Στο πλαίσιο αυτό, τα έσοδα από τους φόρους αυτούς μπορεί κάλλιστα να αντικατασταθούν με αυξημένα έσοδα από τη ρύθμιση φορολογικών υποθέσεων και οφειλών και από την είσπραξη εσόδων από τις πολυάριθμες υποθέσεις φοροδιαφυγής. Τέλος, η πορεία των εσόδων από τον ΦΠΑ θα πρέπει να βελτιωθεί σημαντική στους επόμενους μήνες με την εντατικοποίηση των ελέγχων στην αγορά. Με βάση τα ανωτέρω, υπάρχουν τώρα οι προϋποθέσεις για πτώση των καθαρών εσόδων του Τ.Π. κατά ποσοστό χαμηλότερο του -3,3% που προβλέπει ο ΠΟ2013. Γενικότερα, η εκτέλεση του Π2013 στο 1 ο 3μηνο του 2013, αφήνει ανοιχτές τις προοπτικές για την υλοποίηση του Π2013 στο έτος ως σύνολο με σημαντικό πρωτογενές πλεόνασμα στη γενική κυβέρνηση, αντί για 0,0% πλεόνασμα που προβλέπεται στον Π2013, όπως προσαρμόστηκε με τις αποφάσεις του Νοεμβρίου 2012. Επίσης, το Ισοζύγιο Τρεχουσών Συναλλαγών (ΙΤΣ) της χώρας συμπεριλαμβανομένων και των κεφαλαιακών μεταβιβάσεων- εκτιμάται τώρα ότι θα είναι πλεονασματικό περίπου στο 1,0% του ΑΕΠ το 2013, από έλλειμμα -2,2% του ΑΕΠ το 2012 και -10,3% του ΑΕΠ το 2009. Ειδικότερα, από τα στοιχεία του Ισοζυγίου Πληρωμών στο 1 ο 2μηνο του 2013 προκύπτουν τα ακόλουθα: α) Σημαντική μείωση κατά -72,3% του ελλείμματος του ΙΤΣ στο -0,23% του ΑΕΠ στο 1 ο 2μηνο. 13, από -0,80% στο 1 ο 2μηνο, 12 και 2,03% του ΑΕΠ στο 1 ο 2μηνο. 11. β) Συνέχιση της αυξητικής πορείας των εξαγωγών αγαθών χωρίς καύσιμα και πλοία κατά 10% στο 1 ο 2μηνο. 13, μετά την αύξησή της κατά 12,3% στο 1 ο 2μηνο. 12. Μάλιστα, οι συνολικές εξαγωγές ήταν αυξημένες κατά 16,7% στο 1 ο 2μηνο 13, μετά την αύξησή τους κατά 22,3% στο 1 ο 2μηνο, 12. γ) Μάλιστα, η αυξητική πορεία των εξαγωγών αγαθών συνεχίζεται παρά την πτωτική πορεία των εισαγωγών αγαθών (-6,1% στο 1 ο 2μηνο. 13) και ιδιαίτερα των εισαγωγών αγαθών χωρίς καύσιμα και πλοία (-5,8% στο 1 ο 2μηνο. 13). Βέβαια, αξιοσημείωτη εξέλιξη ήταν η αύξηση κατά 1,2% σε ετήσια βάση των εισαγωγών αγαθών χωρίς καύσιμα και πλοία τον Φεβρ. 13. Η αύξηση αυτή δείχνει ότι και η εγχώρια ζήτηση αρχίζει να σταθεροποιείται. δ) Στο ισοζύγιο υπηρεσιών σημειώνεται η αύξηση των εισπράξεων από τον εξωτερικό τουρισμό κατά 11,5% τον Φεβρ. 13 και κατά 2,9% στο 1 ο 2μηνο. 13, αλλά οι εισπράξεις αυτές εξακολουθούν να είναι πολύ χαμηλές, στα 256 εκατ., στο 1 ο 2μηνο. Μάλιστα, η αύξηση των εισπράξεων πραγματοποιήθηκε με μειωμένες αφίξεις κατά -6,3% στο 1 ο 3μηνο. 13. Τόσο οι εισπράξεις, όσο και οι αφίξεις ξένων τουριστών αναμένεται να είναι σημαντικά αυξημένες στους επόμενους μήνες. Από την άλλη πλευρά, σημαντικά μειωμένες κατά -11,9% ήταν οι εισπράξεις από τις διεθνείς μεταφορές (ναυτιλία) αντικατοπτρίζοντας ενδεχομένως τους σχετικά χαμηλούς ναύλους διεθνώς και τον σχετικά χαμηλό ρυθμό αύξησης του διεθνούς εμπορίου. ε) Τέλος, αξιοσημείωτη εξέλιξη αποτελεί και η θετική καθαρή εισροή Ξένων Άμεσων Επενδύσεων (ΞΑΕ) στην Ελλάδα στο 1 ο 2μηνο του 2012, που ανήλθε στα 1,33 δις στο 3μηνο αυτό, έναντι εκροής 0,38 δις στο 1 ο 2μηνο. 12. Μάλιστα,, θετική στα 1,43 δις ήταν και η καθαρή εισροή κεφαλαίων για επενδύσεις χαρτοφυλακίου σε αυτό το 2μηνο. Σημειώνεται ότι τα μεγέθη της καθαρής εισροής ΞΑΕ στην Ελλάδα στα επόμενα έτη αναμένεται να αυξηθούν σημαντικά στους επόμενους μήνες και στα επόμενα έτη. Τέλος, στον τομέα της βιομηχανίας, καταγράφεται τάση σταθεροποίησης της βιομηχανικής παραγωγής στην περίοδο Οκτ. 12-Φεβρ. 13. Ενθαρρυντικές ενδείξεις προς αυτή την κατεύθυνση προκύπτουν και από τα στοιχεία για την εξέλιξη των βιομηχανικών παραγγελιών και του δείκτη κύκλου εργασιών στη βιομηχανία. Ειδικότερα: Ο Δείκτης Νέων Παραγγελιών (ΔΝΠ) στο σύνολο της αγοράς υποχώρησε κατά -2,9% σε ετήσια βάση στο 1 ο 2μηνο 13, από -13,3% στο 1 ο 2μηνο 12. Η πτώση αυτή προήλθε από την αύξηση των παραγγελιών της εγχώριας αγοράς κατά 1,4 και από τη μείωση κατά - 6,2% των εξαγωγικών παραγγελιών. Αύξηση των παραγγελιών στην εγχώρια αγορά τον Φεβρ.. 13 σημειώνεται στους κλάδους των ειδών ένδυσης (+1,2%), χαρτιού και προϊόντων από χαρτί (3,5%), βασικών μετάλλων (3,6%), κατασκευή μεταλλικών προϊόντων (15,8%), ηλεκτρολογικού εξοπλισμού (1,1%), ηλεκτρονικών υπολογιστών (33,9%). Επίσης, αξιοσημείωτη ήταν η αύξηση των εξαγωγικών παραγγελιών τον Φεβρ. 13 στους κλάδους: α) των βασικών φαρμακευτικών προϊόντων και σκευασμάτων κατά 24,4%, β) των κλωστοϋφαντουργικών υλών κατά 10,4%, γ) του ηλεκτρολογικού εξοπλισμού κατά 8,2% δ) των ειδών ένδυσης κατά 8,1%, ε) των χημικών προϊόντων κατά 5,3%, και στ) των ηλεκτρονικών υπολογιστών κατά 3,6%. Μεγάλη πτώση και εδώ σημειώνεται στον κλάδο του λοιπού εξοπλισμού μεταφορών. Ο Δείκτης Κύκλου Εργασιών (ΔΚΕ) στη Βιομηχανία στο σύνολο της αγοράς μειώθηκε κατά -8,5% σε ετήσια βάση στο 1 ο 2μηνο 13, από αύξησή του κατά 10,1% στο 1 ο 2μηνο 12. Η μείωση του ΔΚΕ το 2μηνο 13 είναι συνδυασμός της αύξησης κατά 6,9% του ΔΚΕ στην εξωτερική αγορά (2μηνο 12: 35,2%) και της υποχώρησης κατά -18,1% του ΔΚΕ στην εγχώρια αγορά, από -1,0% στο 1 ο 2μηνο 12. Αύξηση του ΔΚΕ στην εγχώρια αγορά τον Φεβρ. 13 σημειώθηκε στους ηλεκτρονικούς υπολογιστές κατά 37,6%, στον ηλεκτρολογικό εξοπλισμό κατά +7,7%, στα βασικά μέταλλα κατά 7,0%, στο χαρτί και προϊόντα από χαρτί κατά 7,7%, στα προϊόντα από ελαστική και πλαστική ύλη κατά 1,6% και στα είδη ένδυσης κατά 0,3%. Από την άλλη μεριά, σημειώνεται μικρή πτώση του ΔΚΕ στα τρόφιμα κατά -5,5% τον Φεβρ. 13 (Ιαν. 13: +4,0%), μετά την αύξησή του κατά 2,5% τον Φεβρ. 12, και η πτώση του ΔΚΕ στα ποτά στο -8,0% τον Φεβρ. 13 (Ιαν. 13: 1,9%), μετά την πτώση του κατά -23,2% τον Φεβρ. 12. Επίσης, η αύξηση του ΔΚΕ εξωτερικής αγοράς τον Φεβρ. 13 κατά 4,6% οφείλεται στην αύξηση των εξαγωγικού κύκλου εργασιών του κλάδου των τροφίμων (10,2%), των ειδών ένδυσης (20,0%), των προϊόντων από ελαστική και πλαστική ύλη (13,1%), του ηλεκτρολογικού εξοπλισμού 2

(7,9%), των μη μεταλλικών ορυκτών (61,7%, Ιαν. 13: +139,4%) που δείχνει ότι η αύξηση της παραγωγής του κλάδου τους τελευταίους μήνες οφείλεται αποκλειστικά στις εξαγωγές, παράγωγα πετρελαίου και άνθρακα (16,6%), βασικά φαρμακευτικά προϊόντα (16,1%, Ιαν. 13: +35,1%), κατασκευή μεταλλικών προϊόντων (15,1%) και ηλεκτρονικοί υπολογιστές (4,8%). Παγκόσμια Οικονομία Οι υπουργοί Οικονομικών των χωρών του G-20, που συμμετείχαν στην εαρινή Σύνοδο στην Ουάσινγκτον την 18-19 Απριλίου 2013, έστειλαν μήνυμα σχετικής αισιοδοξίας για την εικόνα της παγκόσμιας οικονομίας. Σύμφωνα με την ανακοίνωση του G-20, η παγκόσμια οικονομία απέφυγε τους μεγάλους κινδύνους που την απειλούσαν κατά το 2012, αλλά η οικονομική ανάκαμψη που καταγράφεται διεθνώς είναι ακόμη εμφανώς άνιση. Ειδικότερα, η Ομάδα των αναπτυσσόμενων οικονομιών συνεχίζει σε μια πορεία ταχείας ανάπτυξης, οι ΗΠΑ ακολουθούν πολιτικές που συμβάλλουν στην ενίσχυση της εγχώριας ζήτησης, ενώ στη Ζώνη του Ευρώ δεν έχουν ακόμη σημειωθεί ενδείξεις ανάκαμψης. Στα πλαίσια αυτά, οι G-20 σημείωσαν την νέα πολιτική που ακολουθεί η Ιαπωνία από τα τέλη του 2012, της πιο έντονης ποσοτικής ενίσχυσης της ρευστότητας στην οικονομία, την οποία θεωρούν ως μέτρο αντιμετώπισης των αρνητικών επιπτώσεων που συνεπάγεται ο αρνητικός πληθωρισμός και όχι ως πολιτική που επιδιώκει την έμμεση υποτίμηση του γιεν. Σχετικά με αυτό το θέμα ο υπουργός οικονομικών της Ιαπωνίας δήλωσε ότι η νέα οικονομική πολιτική της χώρας του έχει ως στόχο να διατηρήσει την αξιοπιστία της ιαπωνικής οικονομίας στις διεθνείς αγορές και να αποτρέψει μια ενδεχόμενη άνοδο των αποδόσεων των κρατικών ομολόγων. Πάντως, οι G20 δεν παράλειψαν να υπενθυμίσουν στην Ιαπωνία και σε άλλες χώρες με υψηλό δημόσιο χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ ότι θα πρέπει να προγραμματίσουν έγκαιρα τη μείωση αυτού του χρέους. Επιπλέον, διατράνωσαν την αντίθεσή τους σε πολιτικές που οδηγούν σε υποτιμήσεις των εθνικών νομισμάτων με στόχο την επίτευξη ανταγωνιστικών πλεονεκτημάτων, ενώ υποστήριξαν επίσης την άποψη ότι οι πλεονασματικές χώρες θα πρέπει να δώσουν μεγαλύτερη έμφαση στην ανάπτυξη με τη συμβολή και της εγχώριας ζήτησης στις οικονομίες τους (όχι μόνο με τις καθαρές εξαγωγές). Σε ένα άλλο επίπεδο, οι υπουργοί του G20 δεσμεύθηκαν μεν να δώσουν έμφαση σε δημοσιονομικές πολιτικές που θα ενισχύσουν περαιτέρω τη βιωσιμότητα του δημοσίου χρέους των χωρών, αλλά ταυτόχρονα προέτρεψαν όλες τις εθνικές αρχές να αποδεχτούν την αυτόματη ανταλλαγή πληροφοριών στον τραπεζικό τομέα και να υιοθετήσουν ένα γενικό πλαίσιο με διεθνή εφαρμογή που θα προβλέπει την άρση του τραπεζικού απορρήτου. Στον απόηχο των αποτελεσμάτων της Συνόδου του G-20 και της πρόσφατης εκλογής προέδρου στην Ιταλία - γεγονός που φέρνει την Ιταλία πιο κοντά στην πολιτική σταθερότητα, οι αγορές αντέδρασαν θετικά. Οι επενδυτές προέβησαν σε νέες τοποθετήσεις, αν και ακόμα παραμένουν επιφυλακτικοί - καθώς δεν έχουν σχηματίσει μια ξεκάθαρη εικόνα για την οικονομική πορεία των επιχειρήσεων, ενώ τα μακροοικονομικά δεδομένα μέχρι σήμερα υποδηλώνουν ότι η Ευρώπη εξακολουθεί να κινείται σε περιβάλλον ύφεσης με την ανάπτυξη στις ΗΠΑ να διαμορφώνεται επίσης σε σχετικά χαμηλούς ρυθμούς. Άλλωστε το Διεθνές Χρηματοπιστωτικό Ινστιτούτο (IIF) σε πρόσφατη έκθεση του διαπιστώνει ότι η Ευρωζώνη παραμένει βυθισμένη στην ύφεση, αναγνωρίζοντας πως οι ενδείξεις για ανάπτυξη είναι περιορισμένες και οι χρηματοοικονομικοί κίνδυνοι δεν έχουν εκλείψει ιδίως μετά τις εξελίξεις στην Κύπρο. Στα πλαίσια υλοποίησης του οικονομικού πακέτου «διάσωσης» της Κύπρου, το γερμανικό κοινοβούλιο, προέβη στην έγκριση του (487 ψήφους υπέρ,102 κατά, 13 αποχές), με παράλληλη αποδοχή της 7ετούς παράτασης αποπληρωμής των δανείων της Ιρλανδίας και Πορτογαλίας, καθώς και την αύξηση του ποσοστού συμμετοχής της Γερμανίας στον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (European Stability Mechanism - ESM) από 29,07%, σε 29,13%, λόγω αδυναμίας συμμετοχής της Κύπρου. Όσον αφορά τις εξελίξεις στις αγορές, καθοδικές τάσεις εμφανίζουν εκ νέου την προηγούμενη εβδομάδα στην πλειονότητα τους, τόσο οι τιμές των 5ετών CDS, όσο και των αποδόσεων των ομολόγων στην Ευρώπη. Συγκεκριμένα, την 22.4.2013 πτώση καταγράφουν: το CDS της Ιρλανδίας που διαπραγματεύεται στις 180 μ.β., της Ισπανίας στις 265 μ.β., της Ιταλίας στις 269 μ.β., της Πορτογαλίας στις 402 μ.β. ενώ της Γερμανίας διατηρείται αμετάβλητο στις 35 μ.β.. Το CDS της Γαλλίας διαπραγματεύεται στις 78 μ.β. καταγράφοντας εβδομαδιαία άνοδο 1 μ.β.. Οι αποδόσεις των 10ετών ομολόγων διαμορφώνονταν την 22.4.2013 στην Ισπανία σε 4,61% από 4,71%, στην Ιταλία σε 4,15% από 4,30%, στη Γαλλία σε 1,78% από 1,80%, στην Πορτογαλία σε 5,89% από 6,00% και στο Βέλγιο σε 2,01% από 2,04%. Το ελληνικό 10ετές ομόλογο διαπραγματεύεται στο 11,21% από 11,07%, ενώ το αντίστοιχο γερμανικό 10ετές κινείται πτωτικά στο 1,25% από 1,27%. Η διαφορά απόδοσης του 10ετούς ιταλικού ομολόγου με εκείνη του αντίστοιχου 10ετούς γερμανικού, συνεχίζει να περιορίζεται αλλά παραμένει υψηλότερα κατά 16 μονάδες βάσης, στις 290 μονάδες βάσης από την ημέρα ανακοινώσεως του εκλογικού αποτελέσματος στην Ιταλία. Επίσης, θετική ανταπόκριση συναντούν οι ομολογιακές εκδόσεις στον ευρωπαϊκό χώρο, καθώς πραγματοποιούνται με χαμηλότερο κόστος δανεισμού από εκείνον του πρόσφατου παρελθόντος. Το ισπανικό δημόσιο συγκέντρωσε συνολικά 4,7 δις, μέσω δημοπρασίας ομολόγων 3ετούς, 5ετούς και 10ετούς διάρκειας που πραγματοποιήθηκε την 18.4.2013. Ειδικότερα, στη δημοπρασία των 3ετών 3

ομολόγων συγκεντρώθηκαν 1,38 δισ. με μέσο κόστος δανεισμού 2,792%, από 3,019% που ήταν στην τελευταία αντίστοιχη δημοπρασία. Στη δημοπρασία των 5ετών ομολόγων συγκεντρώθηκαν 2,04 δισ.. με μέσο κόστος δανεισμού 3,257% έναντι 3,557% της τελευταίας δημοπρασίας. Τέλος, στη δημοπρασία των 10ετών ομολόγων αντλήθηκαν 1,29 δισ. με μέσο κόστος δανεισμού 4,612% έναντι 4,889% της τελευταίας δημοπρασίας. Στην Ιρλανδία, την ίδια ημέρα το δημόσιο άντλησε το ποσό των 500 εκατ. μέσω δημοπρασίας ΕΓ 3μηνης διάρκειας, με επιτόκιο 0,195% έναντι 0,24% που ήταν στην αντίστοιχη τελευταία δημοπρασία. Εξελίξεις στην πραγματική οικονομία: Στις ΗΠΑ, στον τομέα της παραγωγής, η βιομηχανική παραγωγή σημείωσε αύξηση 0,4% σε μηνιαία βάση τον Μάρτ.2013 από 1,1% τον Φεβρ.2013. Σε ετήσια βάση, η παραγωγή αυξήθηκε κατά 3,5%. Ωστόσο, οι προοπτικές που έχουν δημιουργηθεί για μια σημαντική επιβράδυνση της ανάπτυξης από το 2 ο 3μηνο.. 2013 από την εκτιμώμενη αύξηση του ΑΕΠ κατά 3,0% στο 1 ο 3μηνο. 13) φαίνεται να ενισχύονται από την πτώση των παραγγελιών διαρκών αγαθών κατά -5,7% σε μηνιαία βάση (-1,5% σε ετήσια βάση) τον Μάρτιο του 2013, μετά την αύξησή τους κατά 4,,3% τον Φεβρ. 13 και την πτώση τους κατά -3,7% τον Ιαν. 2013. Είναι χαρακτηριστικό ότι ακόμη και αν εξαιρεθούν οι παραγγελίες του τομέα των μεταφορών που σημείωσαν πτώση κατά -15% σε μηνιαία βάση τον Μάρτ. 13 (+20% τον Φεβρ. 13), οι υπόλοιπες παραγγελίες ήταν ακόμη σημαντικά μειωμένες κατά -1,4% σε μηνιαία βάση τον Μάρτ. 13 και κατά -1,,7% τον Φεβρ. 13. Στην αγορά ακινήτων, συνεχίζεται η μεικτή εικόνα των στοιχείων, αφού οι πωλήσεις υφιστάμενων κατοικιών υποχώρησαν κατά -0,6% σε μηνιαία βάση τον Μάρτ.2013 από αύξηση 0,2% το Φεβρ.2013, ο αριθμός των εκδοθεισών οικοδομικών αδειών μειώθηκε κατά -3,9% σε μηνιαία βάση τον Μάρτ.2013 από αύξηση 3,9% το Φεβρ.2013 ενώ οι ενάρξεις νέων κατοικιών αυξήθηκαν κατά 7,0% σε μηνιαία βάση τον Μάρτ.2013 από αύξηση κατά 7,3% και τον Φεβρ.2013. Στην αγορά εργασίας, οι εβδομαδιαίες αιτήσεις για εγγραφή στα ταμεία ανεργίας ήταν αυξημένες κατά 4.000 την εβδομάδα έως 13.4.2013, στις 352 χιλ., ενώ ο μέσος 4 εβδομάδων, ανήλθε στις 361 χιλ.. Στη Ζώνη του Ευρώ (ΖτΕ), ο ενοποιημένος δείκτης ΡΜΙ διατηρήθηκε τον Απρ.2013 στο πολύ χαμηλό 46,5 όπως και τον Μάρτ.2013. Ο δείκτης ΡΜΙ στην μεταποίηση κατέγραψε οριακή πτώση στο 46,5 τον Απρ.2013 από 46,8 τον Μάρτ.2013, ενώ ο δείκτης ΡΜΙ στις υπηρεσίες ανήλθε στο 46,6 τον Απρ.2013 από 46,4 τον Μάρτ.2013. Οι εξελίξεις αυτές δείχνουν ότι η ύφεση στη ΖτΕ ενδέχεται να συνεχιστεί και στο 2 ο 3μηνο του 2013. Είναι σημαντικό ότι σε πτωτική πορεία βρίσκεται τώρα και η Γερμανία στην οποία ο ενοποιημένος δείκτης ΡΜΙ μειώθηκε στο 48,8 τον Απρ.2013 από 50,6 τον Μάρτ.2013 με μεγάλη πτώση των δεικτών των υπηρεσιών και της μεταποίησης. Επιπλέον, νέα μεγάλη πτώση σημειώθηκε και στον δείκτη επιχειρηματικού κλίματος IFO στη Γερμανία, στο 104,4 τον Απρ. 13, από 106,7 τον Μάρτ. 13. Ο συνδυασμός της πτώσης του PMI με την πτώση του δείκτη IFO οδηγούν τώρα στο συμπέρασμα ότι η ανάπτυξη στη Γερμανία το 2013 είναι περισσότερο πιθανό να προσεγγίσει το 0,0%, αντί του +0,4% που ήταν η έως τώρα εκτίμηση. Γενικά, οι εξελίξεις αυτές δεν επιβεβαιώνουν τις προβλέψεις των γερμανικών ινστιτούτων, σύμφωνα με τις οποίες το ΑΕΠ της Γερμανίας θα αυξηθεί κατά 0,8% το 2013 και κατά 1,9% το 2014 και ότι η ανεργία στη Γερμανία θα σημειώσει οριακή αύξηση στο 6,7% το 2013 από 6,5% το 2012, για να περιορισθεί στο 6,4% το 2014. Επίσης, στη Γαλλία, ο ενοποιημένος δείκτης ΡΜΙ διατηρείται σε πολύ χαμηλό επίπεδο, στο 44,2 τον Απρ.2013, το οποίο ωστόσο ήταν το υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων 4 μηνών, έναντι, από 41,9 τον Μάρτ.2013. Πιο σημαντική βελτίωση είχε εδώ ο δείκτης των υπηρεσιών. Η δημοσιονομική προσαρμογή που ακολουθείται στις περισσότερες χώρες της ΖτΕ αποδίδει καρπούς όπως μαρτυρούν τα πρόσφατα στοιχεία της Eurostat αφού το δημοσιονομικό έλλειμμα στη ΖτΕ το 2012 συγκρατήθηκε στο 3,7% του ΑΕΠ από 4,2% του ΑΕΠ το 2011. Εντυπωσιακή (!!!!) ήταν η επίδοση της Γερμανίας η οποία κατέγραψε πλεόνασμα στη γενική κυβέρνηση ύψους 0,2% του ΑΕΠ, έναντι ελλείμματος 0,8% του ΑΕΠ το 2011. Στην Γαλλία, το έλλειμμα διαμορφώθηκε στο 4.8% του ΑΕΠ, έναντι στόχου για 3,5% του ΑΕΠ. Στην Ολλανδία, το έλλειμμα περιορίσθηκε στο 4,1% του ΑΕΠ το 2012, από 4,5% του ΑΕΠ το 2011. Στην Ιταλία, το έλλειμμα της γενικής κυβέρνησης υποχώρησε στο 3,0% του ΑΕΠ το 2012 από 3,8% το 2011, με αποτέλεσμα η Ιταλία να μπορεί να τεθεί εκτός της διαδικασίας υπερβολικού ελλείμματος της Ε. Επιτροπής. Στην Ιρλανδία, το έλλειμμα μειώθηκε περισσότερο του αναμενομένου, στο 7,6% του ΑΕΠ το 2012, από 13,4% του ΑΕΠ το 2011, Στην Πορτογαλία, η οικονομική ύφεση οδήγησε σε αύξηση του ελλείμματος της γενικής κυβέρνησης στο 6,5% του ΑΕΠ το 2012 από 4,4% του ΑΕΠ το 2011. Τέλος, στην Ισπανία το έλλειμμα περιορίσθηκε στο 7,0% του ΑΕΠ το 2012, από 9,4% του ΑΕΠ το 2011. Πιθανότατα χωρίς να έχουν ληφθεί υπόψη οι τελευταίες εξελίξεις στους ανωτέρω δείκτες οικονομικής συγκυρίας στη Γερμανία, ο οίκος πιστοληπτικής αξιολόγησης Egan Jones, προχώρησε σε υποβάθμιση της πιστοληπτικής διαβάθμισης της χώρας αυτής σε Α από Α+, με αρνητικές προοπτικές. Ο οίκος δικαιολογεί την απόφαση του αξιολογώντας αρνητικά την έκθεση της γερμανικής οικονομίας στις τράπεζες των αδύναμων χωρών της Ευρωζώνης, τα εμπόδια που θέτει η Γερμανία στη σύσταση μιας Ευρωπαϊκής τραπεζικής ένωσης, τις αντιρρήσεις της για έκδοση ευρωομολόγου και την άνοδο του δημόσιου χρέους 4

της χώρας, το οποίο εκτιμάται ότι θα διαμορφωθεί στο 100% του ΑΕΠ το 2013, έναντι 80,4% το 2011. Αντιθέτως, ο οίκος αξιολόγησης Moody s επιβεβαίωσε την άριστη αξιολόγηση ΑΑΑ για την πιστοληπτική ικανότητα της Γερμανίας, με αρνητικές τις προοπτικές εν μέσω της συνεχιζόμενης κρίσης χρέους στην Ευρωζώνη. Σύμφωνα με τον οίκο αξιολόγησης, η διαβάθμιση ΑΑΑ βασίζεται στην υψηλή ανταγωνιστικότητα της γερμανικής οικονομίας και στο ιστορικό των πολιτικών μακροοικονομικής σταθερότητας που έχουν εφαρμοσθεί στη χώρα. Ο οίκος Moody s σημειώνει την πρόοδο που έχει καταγραφεί στη Γερμανία στον τομέα της δημοσιονομικής προσαρμογής, αφού το 2012 επέτυχε το πρώτο πλεόνασμα στον προϋπολογισμό της από το 2007. Σε αντίθεση με τον οίκο Egan Jones, που εκτιμά ότι το δημόσιο χρέος θα κινηθεί ανοδικά ο οίκος Moody s θεωρεί ότι παρά το ότι το χρέος της Γερμανίας είναι υψηλό, αναμένει να υποχωρήσει περί το 70% του ΑΕΠ μέσα στα επόμενα 5 έτη. Σύμφωνα με τον οίκο Moody s το ΑΕΠ της Γερμανίας θα αυξηθεί κατά 0,4% το 2013 και κατά 1,5% το 2014 λόγω της αδύναμης εξωτερικής ζήτησης. Στον υπόλοιπο κόσμο σημειώνεται η πτώση του δείκτη ΡΜΙ μεταποίησης της HSBC στην Κίνα, ο οποίος διαμορφώθηκε στο 50,5 τον Απρ.2013 από τις 51,6 τον Μαρτ.2013 και έναντι εκτίμησης της αγοράς για οριακή υποχώρησή του στις 51,5 μονάδες. Αν και ο δείκτης διατηρείται άνω των 50 μονάδων, που αποτελεί το όριο διαχωρισμού μεταξύ ανάπτυξης και συρρίκνωσης, ο υποδείκτης που καταγράφει τις τάσεις στην απασχόληση εμφάνισε πτώση, γεγονός που θα πρέπει να προβληματίσει την κυβέρνηση της Κίνας ώστε να στραφεί σε πολιτικές ενίσχυσης της εσωτερικής ζήτησης και αύξησης των επενδύσεων και της απασχόλησης. Παράλληλα, ο υποδείκτης για τις νέες παραγγελίες εμφάνισε αύξηση αλλά με βραδύτερο ρυθμό συγκριτικά με τον Μαρτ.2013, ενώ υποχώρησε ο υποδείκτης των νέων εξαγωγικών παραγγελιών μετά την προσωρινή του άνοδο το Μαρτ.2013, επιβεβαιώνοντας τις ανησυχίες για περιορισμό της εξωτερικής ζήτησης. Τα ανωτέρω ενίσχυσαν τις ανησυχίες που ήδη υπήρχαν για ουσιαστική επιβράδυνση της ανάπτυξης στην Κίνα. Τέλος, στις αγορές συναλλάγματος, το ευρώ δέχεται πιέσεις, μετά τα απογοητευτικά στοιχεία του PMI Γερμανίας και Γαλλίας. Διαπραγματεύεται πλέον στα επίπεδα του 1,2973 USD/EUR, από 1,3080 USD/EUR που ήταν τις πρώτες πρωινές ώρες την 23.4.2013, καθώς οι επενδυτές ανησυχούν για τις δυνατότητες ανάκαμψης της ευρωπαϊκής οικονομίας. Ωστόσο, το ευρώ εμφανίζει διάθεση παραμονής στην περιοχή των 1,3000 USD/EUR, καθώς στηρίζεται από την τρέχουσα επιτοκιακή πολιτική της ΕΚΤ, άποψη που συμμερίζονται και στις προβλέψεις τους τα οικονομικά ινστιτούτα της Γερμανίας. Υποστηρίζεται ότι τα επιτόκια στην Ευρωζώνη διαμορφώνονται σε χαμηλά επίπεδα με αποτέλεσμα μια περαιτέρω μείωση τους να έχει περιορισμένη επίδραση στην πραγματική οικονομία. Τα προβλήματα των χώρων του Νότου εστιάζονται στα υψηλά spreads και όχι στα βασικά επιτόκια της ΕΚΤ. Για να υπάρξει σημαντική ενίσχυση της πραγματικής οικονομίας των εν λόγω χωρών θα πρέπει να υιοθετηθούν οικονομικές πολιτικές ικανές να πείσουν τις αγορές για την ορθότητα τους και κατά συνέπεια να κερδίσουν την εμπιστοσύνη των επενδυτών. Εν τω μεταξύ, αυξάνεται ο αριθμός των αξιωματούχων της ΕΚΤ που συνηγορούν σε διατήρηση των επιτοκίων στα τρέχοντα επίπεδα. Τη σκυτάλη πήρε ο διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας της Μάλτας και μέλος του εκτελεστικού συμβουλίου της ΕΚΤ, μετά από τον Πρόεδρο της ΤτΓερμανίας Weidmann και το μέλος του εκτελεστικού συμβουλίου της ΕΚΤ, Asmussen. Ειδικότερα, ο πρόεδρος της ΤτΓερμανίας στα πλαίσια της εαρινής Συνόδου του G20 μίλησε για μείωση των επιτοκίων από την ΕΚΤ μόνο εάν επιδεινωθούν περαιτέρω τα οικονομικά δεδομένα στην Ευρωζώνη. Το ιαπωνικό γιεν εμφανίζει τάσεις περαιτέρω εξασθένισης και κινείται με στόχο τη διάσπαση του επιπέδου των 100 JPY/USD, μετά τη στάση των χωρών που απαρτίζουν το G20, να μην αποδοκιμάσουν την ακολουθούμενη νομισματική πολιτική της Ιαπωνίας που υιοθέτησε προκειμένου αντιμετωπίσει τον αποπληθωρισμό. Σε σχέση με το ευρώ, η βρετανική λίρα διαπραγματευόταν στα 0,8515 GBP/EUR την 23.4.2013 από 0,8573 GBP/EUR που ήταν την 16.4.2013 σημειώνοντας οριακά κέρδη. Σε σχέση με το ευρώ, το ελβετικό φράγκο διαπραγματευόταν στα 1,2212 CHF/EUR την 23.4.2013 από 1,2162 CHF/EUR που ήταν την 16.4.2013. Εν τω μεταξύ, ο σταθμισμένος δείκτης δολαρίου (Dollar Index), ο οποίος χρησιμοποιείται για να αποτυπώνει τη συμπεριφορά του δολαρίου έναντι των νομισμάτων των 6 βασικότερων εμπορικών εταίρων των ΗΠΑ υποχωρούσε στο 82,96 (23.4.2013) από 82,05 που ήταν την 16.4.2013. ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ Ελληνική Οικονομία Ισοζύγιο Πληρωμών: To έλλειμμα του εξωτερικού ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών με τις κεφαλαιακές μεταβιβάσεις (ΙΤΣ) μειώθηκε εκ νέου εντυπωσιακά στα 430,0 εκατ. στο 1 ο 2μηνο 2013 από 1,55 δις στο 1 ο 2μηνο 2012, σημειώνοντας μείωση κατά 1,12 δισ. ή κατά -72,30% σε ετήσια βάση, μετά την πτώση του κατά -63,33% σε ετήσια βάση στο 1 ο 2μηνο 12. Έτσι το έλλειμμα του ΙΤΣ μειώθηκε στο πολύ χαμηλό -0,23% του ΑΕΠ στο 1 ο 2μηνο 13, έναντι 0,80% του ΑΕΠ στο 1 ο 2μηνο 12 και 2,03% του ΑΕΠ στο 1 ο 2μηνο 11. Με βάση αυτές τις εξελίξεις, για το έτος 2013 ως σύνολο αναμένεται τώρα ότι το ΙΤΣ της χώρας θα καταστεί για πρώτη φορά στη μεταπολεμική περίοδο πλεονασματικό με πλεόνασμα της τάξης του 1,0% του ΑΕΠ, από έλλειμμα -2,2% του ΑΕΠ το 2012. 5

Ιδιαίτερα σημαντική ήταν η μείωση του ελλείμματος του εμπορικού ισοζυγίου εκτός καυσίμων και πλοίων στα 597 δισ. ή κατά -25,35% σε ετήσια βάση στο 1 ο 2μηνο 13, μετά τη μείωσή του κατά -25,83% σε ετήσια βάση στο 1 ο 2μηνο 12. Η μείωση αυτή του ελλείμματος οφείλεται στη μείωση των εισαγωγών αγαθών εκτός καυσίμων και πλοίων κατά -5,84% σε ετήσια βάση στο 1 ο 2μηνο 13 (Φεβρ. 13: +1,2% σε ετήσια βάση), έναντι -8,73% στο 1 ο 2μηνο 12 και στη νέα σημαντική αύξηση των εξαγωγών αγαθών εκτός καυσίμων και πλοίων κατά 10,0%, μετά την επίσης μεγάλη αύξησή τους κατά 12,28% στο 1 ο 2μηνο 12. Όσον αφορά το Ισοζύγιο των Καυσίμων, οι πληρωμές για εισαγωγές καυσίμων ήταν ελάχιστα μειωμένες κατά -2,95% σε ετήσια βάση στο 1 ο 2μηνο 13, μετά τη μείωσή τους κατά -8,23% στο 1 ο 2μηνο 12. Από την άλλη πλευρά, οι εισπράξεις από εξαγωγές καυσίμων αυξήθηκαν κατά 37,98% στο 1 ο 2μηνο 13, έπειτα από την αύξησή τους κατά 56,45% σε ετήσια βάση και στο 1 ο 2μηνο 12. Έτσι, στο 1 ο 2μηνο 13 σημειώθηκε μείωση στο έλλειμμα του ισοζυγίου των καυσίμων στα 1,63 δισ. έναντι 2,09 δισ. στο 1 ο 2μηνο 12, λόγω της μεγαλύτερης αύξησης των εξαγωγών διυλισμένων καυσίμων. Η αύξηση των συνολικών εξαγωγών αγαθών (με καύσιμα και πλοία) διαμορφώθηκε στο 16,73% στο 1 ο 2μηνο 2013, μετά την αύξησή τους κατά 22,25% στο 1 ο 2μηνο 2012 και αποτελεί ουσιαστικό στήριγμα για την οικονομία της χώρας στην τρέχουσα περίοδο της ύφεσης. Έτσι, οι εξαγωγές αγαθών ανήλθαν στα 3,75 δισ. στο 1 ο 2μηνο 2013, έναντι 3,21 δισ. στο 1 ο 2μηνο 2012. Ισοζύγιο Υπηρεσιών: Μειωμένο κατά -3,12% σε ετήσια βάση ήταν το πλεόνασμα του ισοζυγίου στο 1 ο 2μηνο 2013, μετά τη μεγάλη αύξησή του κατά 67,99% στο 1 ο 2μηνο 12. Η αύξηση του πλεονάσματος αυτού οφείλεται στην πτώση των πληρωμών για εισαγωγές υπηρεσιών από το εξωτερικό στα 1,73 δισ. στο 1 ο 2μηνο 13 από 1,99 δισ. στο 1 ο 2μηνο 12 που αντιστάθμισε την πτώση των εισπράξεων από τις εξαγωγές υπηρεσιών, οι οποίες διαμορφώθηκαν στα 2,81 δισ. στο 1 ο 2μηνο 13 από 3,10 δισ. στο 1 ο 2μηνο 12. Ειδικότερα, σημειώνονται: Α. Η αύξηση των εσόδων από τον εξωτερικό τουρισμό στα 255,7 εκατ. στο 1 ο 2μηνο 13 από 248,5 εκατ. στο 1 ο 2μηνο 12 και 287,2 εκατ. στο 1 ο 2μηνο 11. Σημειώνεται ότι η αύξηση των εσόδων αυτών τον Φεβρ. 13 ήταν στο 11,5%. Ωστόσο, η αναμενόμενη ανάκαμψη του εξωτερικού τουρισμού το 2013 δεν επαληθεύτηκε στο 1 ο 2μηνο του 2013, όπου οι αεροπορικές αφίξεις ξένων τουριστών ήταν μειωμένες κατά -12,3% σε ετήσια βάση τον Ιαν. 13 και επίσης κατά -7,88% σε ετήσια βάση τον Φεβρ, 13, με βελτίωσή τους τον Μάρτιο όπου η πτώση περιορίστηκε στο -1,4% σε ετήσια βάση. Έτσι, η πτώση των αεροπορικών αφίξεων στο 1 ο 3μηνο του 2013 (με βάση τα στοιχεία του ΣΕΤΕ) διαμορφώθηκε στο -6,63% στις 556,4 χιλ. Πάντως, τόσο οι επιχειρηματικές προσδοκίες στον τομέα του τουρισμού όσο και οι κρατήσεις δωματίων στα ξενοδοχειακά συγκροτήματα σηματοδοτούν μια σημαντική αύξηση των αφίξεων ξένων τουριστών και των εισπράξεων από τον εξωτερικό τουρισμό στους επόμενους μήνες. Από την άλλη πλευρά, πολύ μεγαλύτερη ήταν η πτώση των πληρωμών από εγχώριους κατοίκους για τουρισμό στο εξωτερικό, η οποία ανήλθε στο -25,05% στο 1 ο 2μηνο 13, έναντι της μείωσή τους κατά -28,01% στο 1 ο 2μηνο 12. Συνεπώς, το τουριστικό ισοζύγιο της χώρας είχε πλεόνασμα 52,1 εκατ. στο 1 ο 2μηνο. 13, έναντι ελλείμματος 23,2 εκατ. στο 1 ο 2μηνο 12 και επίσης ελλείμματος 90,2 εκατ. στο 1 ο 2μηνο. 11. Β. Ωστόσο, οι εισπράξεις από την ελληνική ναυτιλία κατέγραψαν νέα μείωση κατά -11,9% σε ετήσια βάση στο 1 ο 2μηνο 13, μετά την οριακή αύξησή τους κατά 0,38% στο 1 ο 2μηνο 12. Από την άλλη πλευρά, και οι πληρωμές για δαπάνες των ναυτιλιακών επιχειρήσεων ή για μεταφορές στο εξωτερικό μειώθηκαν κατά -14,25% στο 1 ο 2μηνο 13. Ως συνέπεια των ανωτέρω, σημειώθηκε νέα μείωση του πλεονάσματος του ισοζυγίου των μεταφορών (κυρίως της ναυτιλίας) κατά -9,70%. Γ. Υποχώρηση των εισπράξεων από τις εξαγωγές λοιπών υπηρεσιών κατά -6,16% σημειώθηκε στο 1 ο 2μηνο 13, μετά τη μεγάλη αύξησή τους κατά 19,63% στο 1 ο 2μηνο 12. Επίσης, οι πληρωμές για εισαγωγές λοιπών υπηρεσιών ήταν μειωμένες κατά -6,24% στο 1 ο 2μηνο.13, από -13,24% στο 2μηνο 12. Ισοζύγιο Εισοδημάτων: Σημειώθηκε μείωση του ελλείμματος κατά -33,45% στο 1 ο 2μηνο 13, έναντι μικρότερης μείωσής του κατά -2,47% στο 1 ο 2μηνο 12. Η εξέλιξη αυτή οφείλεται κυρίως στη μεγάλη μείωση των πληρωμών τόκων, μερισμάτων και κερδών σε επενδυτές του εξωτερικού κατά -22,12% σε ετήσια βάση, έναντι πτώσης τους κατά -2,38% στο 1 ο 2μηνο 12. Μικρή μείωση κατά -2,41% σε ετήσια βάση σημείωσαν οι εισπράξεις τόκων, μερισμάτων και κερδών εγχώριων κατοίκων από το εξωτερικό, έπειτα από την αύξησή τους κατά 0,82% στο 1 ο 2μηνο 12. Στο ισοζύγιο τρεχουσών μεταβιβάσεων οι εισπράξεις από την Ευρωπαϊκή Ένωση μειώθηκαν κατά -1,80% σε ετήσια βάση στα 2,14 δισ. στο 2μηνο 13, ενώ τα μεταναστευτικά εμβάσματα σημείωσαν μεγάλη αύξηση κατά 103,44% σε ετήσια βάση, έναντι μείωσής τους κατά -6,33% στο 1 ο 2μηνο 12. Επίσης, σημαντικά μειωμένες κατά -55,94% είναι και οι πληρωμές (μεταφορές) μεταναστευτικών εμβασμάτων στο εξωτερικό, στα 109,1 εκατ. στο 2μηνο 13 από 247,7 εκατ. στο 2μηνο 12. Ισοζύγιο Τρεχουσών Συναλλαγών - Φεβρουάριος σε εκατ. Φεβ-13 Φεβ-12 Απόλυτη Διαφορά Έλλειμμα Ισοζυγίου Καυσίμων -1.631,7-2.098,6-466,9 Έλλειμμα Ισοζυγίου Πλοίων -225,1-308,1-83,0 Έλλ. Εμπορικού Ισοζ. εκτός Καυσ. & Πλοίων -1.279,8-1.714,5-434,7 Έλλειμμα Εμπορικού Ισοζυγίου -3.136,7-4.121,2-984,5 Έλλειμμα Ισοζυγίου Εισοδημάτων -629,0-945,2-316,2 Πλεόνασμα Ισοζυγίου Υπηρεσιών 1.079,8 1.114,5 34,7 Πλεόνασμα Ισοζυγίου Μεταβιβάσεων 2.255,9 2.399,5 143,6 Ελλειμμα Ισοζ. Τρεχουσών Συναλλαγών -430,0-1.552,4-1.122,4 Πλεόνασμα Λογαριασμού Κεφαλαίων -36,2 2.669,9-2.706,1 Άμεσες Επενδύσεις 1.333,2-383,4 1.716,6 Επενδύσεις Χαρτοφυλακίου 1.435,7-1.568,8 3.004,5 Λοιπές Επενδύσεις -2.805,1 4.622,1-7.427,2 Πηγή: Τράπεζα της Ελλάδος 6

Στο ισοζύγιο κεφαλαιακών μεταβιβάσεων οι εισπράξεις από διαρθρωτικά ταμεία της ΕΕ-27 διαμορφώθηκαν στα 631,4 εκατ. στο 2μηνο 13, από 1,02 δις. στο 2μηνο 12. Οι εισπράξεις αυτές εξακολουθούν να διαμορφώνονται σε χαμηλά επίπεδα σε σχέση με το ύψος των κονδυλίων από τα διαρθρωτικά ταμεία της ΕΕ-27 που είναι διαθέσιμα για την Ελλάδα έως το 2015. Είναι εμφανές ότι οι εισπράξεις της χώρας από την πηγή αυτή είχαν ουσιαστικά διακοπεί από τον Μάιο του 2012, διαμορφώνοντας τις συνθήκες για τη μεγάλη πτώση του ΑΕΠ και στο 2 ο 6μηνο του 2012. Μετά την ευνοϊκή επίλυση του θέματος της συνέχισης της χρηματοδοτικής ενίσχυσης της Ελλάδος από τη ΖτΕ και από το ΔΝΤ από τον Δεκ. 12, αναμένεται ότι θα αποκατασταθεί ξανά και η ροή πόρων από τα διαρθρωτικά ταμεία της ΕΕ-27 προς την Ελλάδα. Αναμένεται έτσι ότι οι εισπράξεις που δεν πραγματοποιήθηκαν από την πηγή αυτή στην περίοδο 2010-2012, θα πραγματοποιηθούν τώρα το 2013 και το 2014 συμβάλλοντας στην περαιτέρω βελτίωση του ελληνικού ΙΤΣ αλλά, κυρίως, στην ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας. Στον Λογαριασμό Κεφαλαίων (ΛΚ), σημειώθηκε ιστορικό έλλειμμα ύψους 36,2 εκατ. στο 1 ο 2μηνο 13, έναντι πλεονάσματος 2,67 δισ. στο 1 ο 2μηνο 12. Οι εξελίξεις στις επιμέρους κατηγορίες εισροής και εκροής κεφαλαίων είχαν ως ακολούθως: (α) Στον τομέα των Ξένων Άμεσων Επενδύσεων (ΞΑΕ) σημειώθηκε σημαντική καθαρή εισροή ύψους 1,33 δις στο 1 ο 2μηνο.13, έναντι καθαρής εκροής 383,4 εκατ. στην αντίστοιχη περίοδο του 2012. Ειδικότερα, οι άμεσες επενδύσεις μη κατοίκων στην Ελλάδα εμφάνισαν καθαρή εισροή 618,7 εκατ., ενώ οι εγχώριες επιχειρήσεις συνέβαλαν σε καθαρή εισροή ύφους 714,4 δις από ρευστοποίηση άμεσων επενδύσεών τους στο εξωτερικό. (β) Στον τομέα των επενδύσεων χαρτοφυλακίου, σημειώθηκε επίσης καθαρή εισροή ύψους 1,44 δισ έναντι καθαρής εκροής 1,57 δισ. στην αντίστοιχη περίοδο του 2012. Ειδικότερα, καταγράφηκε εισροή κεφαλαίων λόγω μείωσης των τοποθετήσεων κατοίκων σε ομόλογα και σε μετοχές του εξωτερικού κατά 3,7 δισ. και κατά 184 εκατ. αντίστοιχα. Επίσης, παρατηρήθηκε εισροή κεφαλαίων από την αύξηση των τοποθετήσεων μη κατοίκων σε μετοχές και χρηματοοικονομικά παράγωγα ελληνικών επιχειρήσεων κατά 214 εκατ. Κατά την ίδια περίοδο σημειώθηκε αύξηση των τοποθετήσεων κατοίκων σε έντοκα γραμμάτια και χρηματοοικονομικά παράγωγα του εξωτερικού κατά 1,5 δισ. (εκροή) και μείωση των τοποθετήσεων μη κατοίκων σε ελληνικά ομόλογα και έντοκα γραμμάτια κατά 1,1 δις. (εκροή). Οι εξελίξεις στον τομέα των επενδύσεων χαρτοφυλακίου και των Ξένων Άμεσων Επενδύσεων στο 1 ο 2μηνο του 2013 συνιστούν τα αρχικά στάδια μιας μακράς διαδικασίας εξόδου της χώρας από την κρίση. (γ) Στον τομέα των «λοιπών επενδύσεων σημειώθηκε καθαρή εκροή ύψους 2,81 δισ. στο 1 ο 2μηνο. 2013, έναντι καθαρής εισροής 4,62 δισ. στο αντίστοιχο 2μηνο 12. Σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδος, η εξέλιξη αυτή οφείλεται: α) στη μείωση κατά 19,1 δισ. των τοποθετήσεων των αλλοδαπών πιστωτικών ιδρυμάτων και θεσμικών επενδυτών σε καταθέσεις και repos στην Ελλάδα (εκροή), β) στη μείωση κατά 9,0 δισ. των τοποθετήσεων των εγχωρίων πιστωτικών ιδρυμάτων και θεσμικών επενδυτών σε καταθέσεις και repos στο εξωτερικό (εισροή) και στην αύξηση των καθαρών δανειακών υποχρεώσεων του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα προς μη κατοίκους κατά 7,3 δισ. (εισροή). Ειδικότερα, τα δάνεια της γενικής κυβέρνησης από τη Ζώνη του Ευρώ και το ΔΝΤ ανήλθαν στα 8,02 δις στο 1 ο 2μηνο. 13, από εκροές 15,5 εκατ. στο 1 ο 2μηνο. 12. Τέλος, στο ισοζύγιο του 2μηνου 13, καταγράφηκαν θετικά τακτοποιητέα στοιχεία ύψους 470,3 εκατ. έναντι αρνητικών τακτοποιητέων στοιχείων ύψους 1,11 δισ. στο 1 ο 2μηνο 12. Δείκτες Νέων Παραγγελιών (ΔΝΠ) και Κύκλου Εργασιών (ΔΚΕ) στη Βιομηχανία: Ο ΔΝΠ (σύνολο αγοράς) υποχώρησε κατά -2,9% σε ετήσια βάση στο 1 ο 2μηνο 13, από -9,8% τον Ιαν. 13 και -13,3% στο 1 ο 2μηνο 12. Ειδικότερα, η μείωση του ΔΝΠ στο 1 ο 2μηνο 13 προήλθε από την αύξηση των παραγγελιών της εγχώριας αγοράς κατά 1,4%, μετά την μεγάλη πτώση τους κατά -23,7% στο 1 ο 2μηνο 12 και τη μείωση κατά -6,2% των εξαγωγικών παραγγελιών, μετά τη μείωσή τους κατά -4,8% στο 1 ο 2μηνο 12. Μικρή ήταν η πτώση της ζήτησης από τις χώρες της Ζώνης του Ευρώ κατά -1,1%, ενώ μεγαλύτερη ήταν η μείωση των παραγγελιών από τις τρίτες χώρες (-11,0%). Αξιοσημείωτη ήταν η αύξηση των παραγγελιών στην εγχώρια αγορά τον Φεβρ. 13 στους κλάδους: α) ειδών ένδυσης (Φεβρ. 13: 1,2%, Φεβρ. 12: -42,0%), β) χαρτιού και προϊόντων από χαρτί (Φεβρ. 2013: 3,5%, Φεβρ. 12: -16,9%), γ) βασικών μετάλλων (Φεβρ. 2013: 3,6%, Φεβρ. 12: -35,5%), δ) κατασκευή μεταλλικών προϊόντων (Φεβρ. 2013: 15,8%, Φεβρ. 12: -31,5%), ε) ηλεκτρολογικού εξοπλισμού (Φεβρ. 2013: 1,1%, Φεβρ. 12: -17,1%) στ) ηλεκτρονικών υπολογιστών (Φεβρ. 2013: 33,9%, Φεβρ. 12: -42,7%). Μεγάλη πτώση σημειώνεται στις παραγγελίες των κλάδων που βρίσκονται υπό κρατικό έλεγχο (π.χ., λοιπός εξοπλισμός μεταφορών, μηχανοκίνητα οχήματα, κ.ά.) Επίσης, αξιοσημείωτη ήταν η αύξηση των εξαγωγικών παραγγελιών τον Φεβρ. 13 στους κλάδους: α) των βασικών φαρμακευτικών προϊόντων και σκευασμάτων κατά 24,4%, μετά την πτώση τους κατά -4,1% τον Φεβρ. 12, β) των κλωστοϋφαντουργικών υλών κατά 10,4%, έναντι -29,3% τον Φεβρ. 12, γ) του ηλεκτρολογικού εξοπλισμού κατά 8,2%, μετά τη μεγάλη αύξησή τους κατά 18,2% τον Φεβρ. 12 δ) των ειδών ένδυσης κατά 8,1%, έναντι μεγάλης πτώσης κατά -19,0% τον Φεβρ. 12, ε) των χημικών προϊόντων κατά 5,3%, έναντι -11,9% τον Φεβρ. 12 και στ) των ηλεκτρονικών υπολογιστών κατά 3,6% από 16,3% τον Φεβρ. 12. Μεγάλη πτώση και εδώ σημειώνεται στον κλάδο του λοιπού εξοπλισμού μεταφορών. 7

Σημειώνεται ότι ο δείκτης των νέων παραγγελιών (ΔΝΠ) παρακολουθεί σε μηνιαία βάση την εξέλιξη της ζήτησης για βιομηχανικά προϊόντα σε ορισμένους από τους κλάδους της ελληνικής μεταποιητικής βιομηχανίας (για παράδειγμα, δεν συμπεριλαμβάνονται τα τρόφιμα και τα μη μεταλλικά ορυκτά) και αποτελεί ένδειξη της εξέλιξης της παραγωγής σε αυτούς τους κλάδους στους επόμενους μήνες. Δεν αντικατοπτρίζει το σύνολο της βιομηχανικής παραγωγής. Επιπλέον, η ανάλυση του δείκτη νέων παραγγελιών κατά αγορά προέλευσης των παραγγελιών δίνει τη δυνατότητα γεωγραφικού εντοπισμού της παρουσίας ζήτησης και συνεπώς συμβάλλει στην καλύτερη κατανόηση των παραγόντων που επηρεάζουν την παραγωγή στο αμέσως επόμενο διάστημα. Ο δείκτης εκτιμάται κατ αξία και οι μεταβολές του μπορεί να οφείλονται σε μεταβολές στις τιμές των προϊόντων. Πιο αντιπροσωπευτικός για το σύνολο της μεταποιητικής βιομηχανίας είναι ο δείκτης κύκλου εργασιών (ΔΚΕ) που αναλύεται στη συνέχεια. Ο ΔΚΕ στη Βιομηχανία στο σύνολο της αγοράς μειώθηκε κατά -8,5% σε ετήσια βάση στο 1 ο 2μηνο 13, από -9,9% τον Ιαν. 13 και αύξησής του κατά 10,1% στο 1 ο 2μηνο 12. Σημειώνεται ότι στο ΔΚΕ συμπεριλαμβάνονται όλοι οι κλάδοι της βιομηχανίας, ακόμη και τα τρόφιμα και άλλοι κλάδοι που δεν συμπεριλαμβάνεται στο ΔΝΠ. Η μείωση του ΔΚΕ το 2μηνο 13 είναι συνδυασμός της αύξησης κατά 6,9% του ΔΚΕ στην εξωτερική αγορά (2μηνο 12: 35,2%) και της υποχώρησης του ΔΚΕ στην εγχώρια αγορά κατά -18,1% στο 1 ο 2μηνο 13, μετά τη μικρή μείωσή του κατά -1,0% στο 1 ο 2μηνο 12. Η πτώση του ΔΚΕ εγχώριας αγοράς τον Φεβρ. 13 οφείλεται κατά κύριο λόγο στη μεγάλη πτώση των παραγγελιών των κλάδων: (1) των δερμάτων και ειδών υπόδησης κατά -44,6%, έναντι της μεγάλης μείωσής τους επίσης κατά -49,4% τον Φεβρ. 12, (2) των μηχανοκίνητων οχημάτων κατά -31,6% έναντι αύξησης κατά 57,5% τον Φεβρ. 12, (3) των μηχανημάτων και ειδών εξοπλισμού κατά -27,1%, έναντι -39,6% τον Φεβρ. 12, (4) των παραγώγων πετρελαίου και άνθρακα κατά -24,3%, έναντι αύξησης κατά 13,3%, (5) της κατασκευής μεταλλικών προϊόντων κατά -23,4%, έναντι -12,1% τον Φεβρ. 12 και (6) των επίπλων κατά -19,9%, έναντι πτώσης κατά -39,8% τον Φεβρ. 12. Σημειώνεται η αύξηση του ΔΚΕ εγχώριας αγοράς τον Φεβρ. 13 στους ηλεκτρονικούς υπολογιστές κατά 37,6%, στον ηλεκτρολογικό εξοπλισμό (Ιαν. 13: +7,7%, Φεβρ. 13: + 19,7%), στα βασικά μέταλλα κατά 7,0% και στο χαρτί και προϊόντα από χαρτί κατά 7,7%, στα προϊόντα από ελαστική και πλαστική ύλη κατά 1,6% σε ετήσια βάση (Φεβρ. 12: -25,9%) και στα είδη ένδυσης κατά 0,3%, μετά την πτώση τους κατά -38,9% σε ετήσια βάση τον Φεβρ. 12. Από την άλλη μεριά, σημειώνεται η μικρή πτώση του ΔΚΕ στα τρόφιμα κατά -5,5% τον Φεβρ. 13 (Ιαν. 13: +4,0%), μετά την αύξησή του κατά 2,5% τον Φεβρ. 12, και η επιβράδυνση της πτώσης του ΔΚΕ στα ποτά στο -8,0% τον Φεβρ. 13 (Ιαν. 13: 1,9%), μετά τη μεγάλη πτώση του κατά -23,2% τον Φεβρ. 12 (Ιαν. 12: -18,5%). Τέλος, αξιοσημείωτη είναι και η επιβράδυνση της πτώσης του ΔΚΕ στον κλάδο των μη μεταλλικών ορυκτών ο οποίος σημείωσε πτώση κατά -4,4% τον Φεβρ. 13 (-11,4% τον Ιαν. 13), μετά τη μεγάλη πτώση του κατά -52,7% τον Φεβρ. 12 (-48,2% τον Ιαν. 12).. Η αύξηση του ΔΚΕ εξωτερικής αγοράς τον Φεβρ. 13 κατά 4,6% οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην αύξηση των εξαγωγικού κύκλου εργασιών του κλάδου των τροφίμων (Φεβρ. 13: 10,2%, Φεβρ. 12: -12,9%), των ειδών ένδυσης (Φεβρ. 13: +20,0%, μετά την πτώση τους κατά -23,6% τον Φεβρ. 12), των προϊόντων από ελαστική και πλαστική ύλη (Φεβρ. 13: 13,1%, Φεβρ. 12: -8,2%), του ηλεκτρολογικού εξοπλισμού (Φεβρ. 13: 7,9%, Ιαν. 13: +11,6%, Φεβρ. 12: 19,2%), των μη μεταλλικών ορυκτών (Φεβρ. 13: 61,7%, Ιαν. 13: +139,4%, μετά την αύξησή τους κατά 25,5% και τον Φεβρ. 12) που δείχνει ότι η αύξηση της παραγωγής του κλάδου τους τελευταίους μήνες οφείλεται αποκλειστικά στις εξαγωγές, παράγωγα πετρελαίου και άνθρακα (Φεβρ. 13: 16,6%, Φεβρ. 12: 146,4%), βασικά φαρμακευτικά προϊόντα (Φεβρ. 13: 16,1%, Ιαν. 13: +35,1%, Φεβρ. 12: -3,3%), κατασκευή μεταλλικών προϊόντων (Φεβρ. 13: 15,1%, Φεβρ. 12: -10,2%) και ηλεκτρονικοί υπολογιστές (Φεβρ. 13: 4,8%, Φεβρ. 12: 0,4%). Εμπορική Ναυτιλία: H χωρητικότητα των εμπορικών πλοίων (άνω των 100 τόνων), υπό ελληνική σημαία (ΕΛΣΤΑΤ) αυξήθηκε σε 43.6 εκατ. τόνους τον Δεκ. 2012 από 43,4 εκατ. τόνους τον Δεκ. 2011, 43,0 εκατ. τον Δεκ. 2010 και έναντι 27.3 εκατ..τόνους τον Δεκ. 2000. Τον Φεβρ, 13 η μεταφορική ικανότητα των πλοίων ελληνικού νηολογίου αυξήθηκε περαιτέρω στους 43,7 εκατ. τόνους. Ωστόσο, ο αριθμός των πλοίων με ελληνική σημαία μειώθηκε στα 1.939 πλοία τον Δεκ. 12 από 2.014 πλοία τον Δεκ. 11. Η μείωση του αριθμού των πλοίων με ελληνική σημαία κατά το 2012, προήλθε από την υποχώρηση του στόλου των φορτηγών και των επιβατηγών (φορτηγά, Δεκ. 12: 522, Δεκ. 11: 540), (επιβατηγά, Δεκ. 12: 648, Δεκ. 11: 691) και ακολουθούν τα δεξαμενόπλοια (Δεκ. 12: 530, Δεκ. 11: 691) και τα λοιπά είδη πλοίων (Δεκ. 12: 239, Δεκ. 11: 245). Επομένως, η μέση χωρητικότητα των πλοίων ελληνικού νηολογίου αυξήθηκε σημαντικά σε 22.492 χιλ. τόνους τον Δεκ. 12 από 21.547 χιλ. τον Δεκ. 11, έναντι 13.893 χιλ τόνων τον Δεκέμβριο 2000. Παράλληλα, η μέση χωρητικότητα του ελληνόκτητου στόλου (ελληνική και ξένη σημαία), (Πηγή: Petrofin Research) ανήλθε σε 54.343 τόνους το 2012 από 52.160 τόνους το 2011, έναντι 36.734 το 2001. Ο αριθμός του πλοίων του ελληνόκτητου στόλου υποχώρησε σε 4.577 σκάφη το 2012 από 4.714 το 2011, 4.655 το 2010, έναντι 4.110 το 2001. Ωστόσο, η μείωση του αριθμού των πλοίων του ελληνόκτητου στόλου κατά 137 σκάφη, που σημειώθηκε το 2012 οφείλεται κυρίως στην απόσυρση παλαιότερων 8

σκαφών (που υπολογίζεται στο 10% του υφιστάμενου στόλου το 2012) και στην ενσωμάτωση νεότερων και υπερσύγχρονων μονάδων. Είναι ενδεικτικό ότι η μέση ηλικία των ελληνικών πλοίων υπό ελληνική και ξένη σημαία μειώθηκε στα 14,7 έτη το 2012, από 15,9 έτη το 2011, 17,6 έτη το 2009, έναντι 21,4 έτη το 2001. Έτσι, η μέση ηλικία των ελληνικών πλοίων είναι τώρα αισθητά χαμηλότερη αυτής του παγκόσμιου στόλου (2012:16 έτη) και λίγο υψηλότερη των πλοίων της ΕΕ-27 (2012: 12 έτη). Ειδικότερα, η μέση ηλικία των ελληνικών πλοίων άνω των 10.000 τόνων κατήλθε στα 11,1 έτη το 2012, από 12,1 έτη το 2011, 16 έτη το 2006, 19,9 έτη το 2003 και 22 έτη το 2000 (βλ. Διάγραμμα). Παρά την υποχώρηση, λόγω κυρίως της ανανέωσης του αριθμού των πλοίων το 2012, ο υπό ελληνική διαχείριση στόλος βρίσκεται στην 4 η θέση της παγκόσμιας κατάταξης από πλευράς αριθμού, κατέχει όμως την 1 η θέση παγκοσμίως σε μεταφορική ικανότητα. 22 20 18 16 14 12 10 19,9 19,7 19,6 Μέση ηλικία ελληνόκτητων πλοίων (άνω των 10.000 τόνων) 16,0 15,3 Ειδικότερα σύμφωνα με την Review of Maritime Transport 2012, οι έλληνες εφοπλιστές ήλεγχαν το 16,1% της παγκοσμίου μεταφορικής ικανότητας (με πλοία μεγαλύτερα των 1.000 τόνων) το 2012 με 202,4 εκατ. τόνους, έναντι μεταφορικής ικανότητας 202,3 εκατ. τόνους το 2011 και 186,1 εκατ. τόνους το 2010. Κατά είδος πλοίου, οι έλληνες εφοπλιστές ελέγχουν το 20,8% του παγκόσμιου στόλου στα δεξαμενόπλοια με δεύτερη την Ιαπωνία (12,5%) και δεν υπολείπονται στα φορτηγά ξηρού φορτίου με ποσοστό συμμετοχής 19,9% στη διεθνή κατάταξη (Ιαπωνία (22,7%). Η μεταφορική ικανότητα του ελληνόκτητου στόλου αυξήθηκε τα τελευταία 12 έτη κατά 70% με τάση περαιτέρω ανόδου. Επίσης, σύμφωνα με τα στοιχεία του ναυλομεσιτικού οίκου Golden Destiny, ο ελληνικός εφοπλισμός το 2012 προχώρησε σε παραγγελίες 116 πλοίων συνολικής μεταφορικής ικανότητας 8.8 εκατ. dwt και αξίας άνω των $ 5,12 δισ., χωρίς τις παραγγελίες 34 πλοίων η τιμή των οποίων δεν έγινε γνωστή. Αναφορικά με το νηολόγιο που χρησιμοποιούν τα πλοία ελληνικών συμφερόντων, η ελληνική σημαία αντιπροσωπεύει το 33% του συνολικού στόλου το 2012, έναντι χρήσης της εγχώριας σημαίας 10% και 15% της Ιαπωνίας και Γερμανίας. Για τον ελληνικό στόλο δημοφιλείς επιλογές σημαιών αποτελούν οι 14,8 14,2 12,9 12,1 11,1 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 σημαίες του Παναμά της Μάλτας της Λιβερίας και της Κύπρου που αντιπροσωπεύουν το 42% του αριθμού των πλοίων του συνολικού ελληνικού στόλου. 5.000 4.500 4.000 3.500 3.000 2.500 2.000 1.500 1.000 500 0 Baltic Dry Index Ιαν 09 Απρ 09 Ιουλ 09 Οκτ 09 Ιαν 10 Απρ 10 Ιουλ 10 Οκτ 10 Ιαν 11 Απρ 11 Ιουλ 11 Οκτ 11 Ιαν 12 Απρ 12 Ιουλ 12 Οκτ 12 Ιαν 13 Απρ 13 Οι ναύλοι ξηρού φορτίου, παρουσίασαν το 2012 σημαντική μείωση, ενώ στους πρώτους μήνες του 2013 κινούνται σε χαμηλό επίπεδο, γεγονός που προκύπτει από εξέλιξη του δείκτη της ναυλαγοράς ξηρού φορτίου (Baltic Dry Index, βλ. Διάγραμμα). Παρά τη σημαντική μείωση των ναύλων το 2012 οι εισροές εισοδημάτων από θαλάσσιες μεταφορές σημείωσαν αξιόλογη αντοχή, λόγω και της ανόδου της μεταφορικής ικανότητας του ελληνόκτητου στόλου (βλ. Πίνακα). Πίνακας: Θαλάσσιες Μεταφορές (σε εκατ. ) 2012 2011 1.Εισπράξεις 11.760,9 12.710,9 2.Πληρωμές 4.420,0 5.080,7 3.Καθαρή εισροή 7.340,9 7.630,2 3/ΑΕΠ (ονομαστικό) 3,8% 3,7% Πηγή: Τράπεζα Ελλάδος Τέλος, σύμφωνα με τα εθνικολογιστικά στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ η υπό ελληνική σημαία ναυτιλία απέδωσε το 4% της συνολικής προστιθέμενης αξίας της οικονομίας από 3,6 το 2011 και 2,6% το 2000. Αφίξεις τουριστών το 2012: Σημαντική πτώση κατά -5,5% των αφίξεων ξένων τουριστών στην Ελλάδα σημειώθηκε το 2012. Μάλιστα, η πτώση από τις χώρες της ΕΕ-27 ανήλθε στο -8,5%, με μεγάλη πτώση των αφίξεων από τη σημαντική αγορά της Γερμανίας (-5,9%) με 2,11 εκατ. αφίξεις, καθώς και από τις αγορές της Γαλλίας (-15,0%) με 977,4 χιλ. αφίξεις, της Δανίας (-16,2%) με 205,2 χιλ. αφίξεις, του Βελγίου (-24,4%) με 327 χιλ. αφίξεις, της Αυστρίας (-23,8%), της Ολλανδίας (-14,7%), της Ιταλίας (-9,6%, της Πολωνίας (-43,5%) με 254,7 χιλ. αφίξεις, της Σουηδίας (-4,2%) με 319,76 χιλ. αφίξεις, των ΗΠΑ (-22,9%) με 373,8 χιλ. αφίξεις και του Καναδά (-27,8%) με 102,7 χιλ. αφίξεις. Η πτώση των αφίξεων από όλες αυτές τις αγορές συνδέεται με την άκρως αρνητική διαφήμιση που υπέστη η Ελλάδα το 2012, και ιδιαίτερα στην κορυφή της τουριστικής της περιόδου, από τους υποκινητές, υποστηριχτές και προφήτες της προοπτικής εξόδου της Ελλάδος από το Ευρώ. Η αναμενόμενη σημαντική ανάκαμψη των αφίξεων από αυτές κυρίως τις μεγάλες τουριστικές 9

αγορές για την Ελλάδα, αναμένεται να αποτελέσει τον βασικό παράγοντα για τη δυναμική ανάκαμψη των εσόδων της από τον εξωτερικό τουρισμό το 2013 και στα επόμενα έτη. Επιπλέον των ανωτέρω σημειώνεται και η πτώση των αφίξεων από την Ιαπωνία (-12,7%) με 8,84 χιλ. αφίξεις, την Κίνα (-23,0%) με 12,2 χιλ. αφίξεις και ακόμη και από τη Βραζιλία (-40,3%) με 31,1 χιλ. αφίξεις. Η σημαντική αύξηση των αφίξεων από αυτές τις μεγάλες αγορές μπορεί επίσης να συμβάλλει στην σημαντική αύξηση των αφίξεων ξένων τουριστών στην Ελλάδα στα επόμενα έτη. Αντίθετα, σημειώνεται η αύξηση των αφίξεων το 2012 από το Ην. Βασίλειο (+9,3%), την Ισπανία (0,6%), την Λετονία (95%),, την Λιθουανία (58,1%), την Ρουμανία (3,0%), την Σλοβακία (7,2%), τη Σλοβενία (14,7%), τη Νορβηγία (29,8%), τη Ρωσία (18,4%) με 874,8 χιλ. αφίξεις, την Τουρκία (9,1%) με 602,3 χιλ. αφίξεις, από την Αυστραλία (1,7%), από την Αργεντινή (46,1%) και από τις λοιπές χώρες της Ασίας (24,2%). Σημειώνεται, επίσης, η αύξηση των αφίξεων από την Αλβανία κατά 14,1% στις 469,2 χιλ., μετά την μεγάλη αύξησή τους κατά 69,9% και το 2011. Επίσης, οι αφίξεις από Σερβία-Μαυροβούνιο διατηρήθηκαν στις 620 χιλ. το 2012, από 692 χιλ. το 2011 και 707 χιλ. το 2010. Αντίθετα, οι αφίξεις από τη Βουλγαρία ήταν μειωμένες κατά -12,7% το 2012, στις 599,1 χιλ., μετά την αύξησή τους κατά 3,3% το 2011. Το ύψος των αφίξεων από αυτές τις χώρες διαμορφώνεται σε εξαιρετικά υψηλά επίπεδα, αλλά ενδέχεται να συμπεριλαμβάνει και ένα σημαντικό αριθμό οικονομικών μεταναστών. Από την άλλη πλευρά, η μεγάλη εισροή οικονομικών μεταναστών δεν θα μπορούσε να δικαιολογηθεί δεδομένης της μεγάλης ύφεσης και της υψηλής ανεργίας που επικράτησαν στην ελληνική οικονομία το 2012. Παγκόσμια Οικονομία ΗΠΑ: Η βιομηχανική παραγωγή αυξήθηκε κατά +0,4% σε μηνιαία βάση τον Μάρτ. 13, από 1,1% τον Φεβρ. 13 και -0,1% τον Ιαν. 13 Σε ετήσια βάση, η παραγωγή αυξήθηκε κατά 3,5%. Ωστόσο, η παραγωγή της μεταποιητικής βιομηχανίας μειώθηκε κατά -0,1% τον Μάρτ. 13, από αύξηση κατά +0,9% τον Φεβρ. 13 και μείωση -0,3% τον Ιαν. 13, ενώ σε ετήσια βάση αυξήθηκε κατά 2,5%. Ο δείκτης Phila. Fed για την επιχειρηματική δραστηριότητα υποχώρησε στο 1,3 τον Απρ. 13 από 2,0 τον Μάρτ. 13 και -12,5 τον Φεβρ. 13. ΖτΕ: Ο Ενοποιημένος Δείκτης ΡΜΙ (Composite PMI) στη ΖτΕ παρέμεινε σε χαμηλό επίπεδο στο 46,5 τον Απρ. 13, όπως και τον Μάρτ. 13. Η μικρή πτώση στον δείκτη στην μεταποίηση (Απρ. 13: 46,5, Μάρτ. 13: 46,8) αντισταθμίστηκε από την μικρή άνοδο στον αντίστοιχο δείκτη στις υπηρεσίες (Αρπ. 13: 46,6, Μάρτ. 13: 46,4). Η εξέλιξη αυτή, αν συνεχισθεί, σηματοδοτεί πτώση του ΑΕΠ και το 2 ο 3μηνο. 13, μετά την αναμενόμενη πτώση περί το -0,4% σε 3μηνιαία βάση το 1 ο 3μηνο. 13. Η αύξηση της ανεργίας και η αδυναμία ανάκαμψης της βιομηχανικής παραγωγής εμποδίζουν την βελτίωση των δεικτών και την επανεκκίνηση της οικονομίας. Οι εκτιμήσεις που υπήρχαν ότι από το 2 ο 3μηνο. 13 θα σημειωνόταν σταθεροποίηση και στη συνέχεια σταδιακή ανάκαμψη από το 2 ο 6μηνο. 13 δεν φαίνεται να επαληθεύονται. Στο πλαίσιο αυτό, οι αναλυτές εκτιμούν ότι η ΕΚΤ θα προχωρήσει τελικά σε μείωση των επιτοκίων παρέμβασης στη συνεδρίαση του ΔΣ της την 2 α Μαΐου 2013 για να βοηθήσει και αυτή στην προσπάθεια εξόδου της οικονομίας από την ύφεση. Η παρέμβαση της ΕΚΤ κρίνεται τώρα περισσότερο αναγκαία, αφού σε πτωτική πορεία φαίνεται να εισέρχεται τώρα και η οικονομία της Γερμανίας. Αυτό προκύπτει από την απότομη πτώση του ενοποιημένου δείκτη ΡΜΙ στη μεγάλη αυτή χώρα (που κατάφερε, μόνη αυτή, να έχει πλεόνασμα στον προϋπολογισμό της γενικής κυβέρνησης το 2012) στο 48,8 τον Απρ. 13 (δηλαδή στο χαμηλότερο επίπεδο από τον Νοέμ. 12), από 50,6 τον Μάρτ. 13. Η επιδείνωση αποδίδεται στη μείωση του δείκτη υπηρεσιών στο 49,2 τον Απρ. 13, από 50,9 τον Μάρτ. 13, αλλά και τον δείκτη στη μεταποίηση (Απρ. 13: 47,9, Μάρτ. 13: 49). Μετά από αυτά, η εκτίμηση των αναλυτών ότι η οικονομία της Γερμανίας σημείωσε αύξηση του ΑΕΠ στο 1 ο 3μηνο. 2013 περί το 0,2% σε 3μηνιαία βάση, έναντι πτώσης του κατά -0,6% το 4 ο 3μηνο. 12, ενδέχεται να μην είναι αρκετή για να καταγραφεί αύξηση του ΑΕΠ σε 3μηνιαία βάση και στο 2 ο 3μηνο του 2013. Στη Γαλλία, ο ενοποιημένος δείκτης ΡΜΙ (Composite ΡMI) ανήλθε σε υψηλό επίπεδο 4 μηνών, στο 44,2 τον Απρ..13, από 41,9 τον Μάρτ. 13, λόγω της βελτίωσης στον δείκτη στις υπηρεσίες, στο 44,1 τον Απρ. 13, από 41,3 τον Μάρτ. 13. Ωστόσο και το επίπεδο του δείκτη τον Απρ. 2013 είναι εξαιρετικά χαμηλό και σηματοδοτεί πτώση της παραγωγής στη βιομηχανία και τις υπηρεσίες και στο 2 ο 3μηνο. 2013. Αυτό, σε συνδυασμό με το γεγονός ότι η ανεργία ήδη διαμορφώνεται στο 10,6% που είναι το υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων 13 ετών, ενδέχεται να ανατρέψουν τις προσδοκίες που υπήρχαν για σταδιακή βελτίωση της εγχώριας ζήτησης αρχής γενομένης από το 2 ο 3μηνο. 2013. Το ΔΝΤ προβλέπει πτώση του ΑΕΠ της Γαλλίας το 2013 κατά -0,1%, αλλά η πτώση ενδέχεται τώρα να είναι μεγαλύτερη. Επίσης, το ΔΝΤ προβλέπει περιορισμένη ανάκαμψη της οικονομίας της Γαλλίας κατά 0,9% το 2014. Στο δημοσιονομικό τομέα,, σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat, το δημοσιονομικό έλλειμμα στη ΖτΕ το 2012 περιορίσθηκε στο 3,7% του ΑΕΠ, από 4,2% του ΑΕΠ το 2011, λόγω κυρίως της αύξησης των εσόδων στο 46,2% του ΑΕΠ το 2012, από 45,3% του ΑΕΠ το 2011. Φαίνεται λοιπόν ότι η δημοσιονομική προσαρμογή που εφαρμόζουν οι περισσότερες χώρες στη ΖτΕ είναι αποτελεσματική και οδηγεί στον περιορισμό του ελλείμματος συνολικά στη ΖτΕ. Όπως ήδη τονίστηκε, από όλες τις χώρες-μέλη η Γερμανία είναι η μόνη χώρα που είχε πλεόνασμα στο ισοζύγιο της γενικής 10