υνδυαςμζνεσ μεταφορζσ ςε Ευρϊπη και Ελλάδα ςχετικά με το περιβάλλον και την χρήςη εναλλακτικϊν καυςίμων LPG & CNG

υνδυαςμζνεσ μεταφορζσ ςε Ευρϊπη και Ελλάδα ςχετικά με το περιβάλλον και την χρήςη εναλλακτικϊν καυςίμων LPG & CNG Dionisis Grigoropoulos Managing Director Logistics Way d.grigoropoulos@logistics-way.gr

Logistics ςε περίοδο Οικονομικήσ Κρίςησ Ομιχλϊδεσ Σοπίο Οικονομικι κρίςθ Θ Οικονομικι Υφεςθ Πόςο Χαμθλά? Για πόςο καιρό? Αβεβαιότθτα 2

Logistics ςε περίοδο Οικονομικήσ Κρίςησ Σι ςημαίνει αυτό για τουσ Παράγοντεσ τησ Εφοδιαςτικήσ Αλυςίδασ? τισ ςκληρζσ οικονομικζσ ςτιγμζσ, δημιουργοφνται ευκαιρίεσ για να δίνεισ καινοτόμεσ λφςεισ όταν βρίςκεςαι ςε ένα τέτοιο περιβάλλον, εντελϊσ ξαφνικά, τα ςτελζχθ ψάχνουν τρόπουσ να μειϊςουν τα κόςτθ. Μζςα ςτο μαφρο ςφννεφο που δθμιουργείτε από τθν κατάςταςθ αυτι, το κετικό είναι ότι μασ δίνετε θ ευκαιρία να γίνουν κινιςεισ που παραδοςιακά δεν τισ εξετάςαμε ποτζ. EVP, Supply Chain 3

Logistics ςε περίοδο Οικονομικήσ Κρίςησ ΚΑΙΝΟΣΟΜΙΑ είναι ζχεηική με ηην Εθοδιαζηική αλυζίδα? Σι: αιιαγή ζηνλ ηξόπν ζθέςεο, πξντόληα, δηαδηθαζίεο, ή ππεξεζίεο. Ο ζηόρνο είλαη ζεηηθέο αιιαγέο, γηα λα δεκηνπξγήζεηο θάηη θαιύηεξν ή λα ππνδείμεηο απνηειεζκαηηθόηεηα, παξαγσγηθόηεηα, πνηόηεηα, αληαγσληζηηθό πιενλέθηεκα, κεξίδην αγνξάο θηι. Πως: ε πνην πεηπρεκέλε θαηλνηνκία επέξρεηαη κέζα από ηηο επηρεηξήζεηο θαη εξγνζηάζηα, όπνπ ηα πξνβιήκαηα θαη νη αλάγθεο ησλ ρξεζηώλ θαη ε δπλακηθή ηεο ηερλνινγίαο κπνξνύλ λα ελζσκαησζνύλ ζε κηα δεκηνπξγηθή δηαδηθαζία. Γιαηί: «Οη εηαηξείεο δελ κπνξνύλ λα κεγαιώζνπλ κόλν, δηα κέζσ ηηο κεηώζεηο ηνπ θόζηνπο θαη ηηο αλαδηνξγάλσζεο... Η θαηλνηνκία είλαη ην βαζηθό θιεηδί ηνπ λα πξνβάιεηο ηελ επηζεηηθή αλάπηπμε θαη λα απμήζεηο ηα απνηειέζκαηα ζνπ. 4

Οριςμόσ Εμπορευματικοφ Κζντρου (Ε/Κ) «Ε/Κ είναι ζνα οργανικά ολοκλθρωμζνο ςφνολο δομϊν, διαρκρωμζνων υπθρεςιϊν και υποδομϊν διαφορετικϊν μζςων μεταφοράσ, που ιδρφεται και λειτουργεί ςε περιοχι, που επιτρζπονται δραςτθριότθτεσ για εξυπθρζτθςθ ςυνδυαςμζνων μεταφορϊν και υποχρεωτικά περιλαμβάνει ι ςυνδζεται με ςιδθροδρομικό ςτακμό ι λιμάνι ι αεροδρόμιο» Νόμοσ 3333/2005 "A freight village is a defined area within which all activities relating to transport, logistics and the distribution of goods, both for national and international transit, are carried out by various operators. These operators can either be owners or tenants of buildings and facilities (warehouses, break-bulk centres, storage areas, offices, car parks, etc...) which have been built there European Association of Freight Villages (Europlatfroms) "Freight Villages are defined as clearly demarcated and actively managed locations, within which both multimodal freight transfer facilities and industrial activities are situated, along with commercial and/or worker support activities New York Metropolitan Transportation Council Feasibility of Freight Villages 5

Μεταφορά - Διανομι Η ΙΣΟΡΙΑ ΣΩΝ ΜΕΣΑΦΟΡΩΝ Θ ιςτορία των μεταφορϊν είναι ςυνυφαςμζνθ με τθν φπαρξθ τθσ ανκρϊπινθσ ηωισ. Ο πρωτόγονοσ άνκρωποσ μετακινοφνταν βαδίηοντασ ςε αναηιτθςθ τροφισ ι από περιζργεια να γνωρίςει το περιβάλλον του, ι ακόμα και για τθν προςταςία του από τουσ διάφορουσ φυςικοφσ κινδφνουσ (όπωσ ςε αναηιτθςθ κάποιου καταφυγίου - ςπθλιάσ). Γριγορα όμωσ κατάλαβε ότι οι φυςικζσ του αντοχζσ για να διανφει μεγάλεσ αποςτάςεισ ιταν περιοριςμζνεσ και πολφ περιςςότερο περιοριςμζνθ θ ικανότθτά του να μεταφζρει βάρθ ςε ςθμαντικζσ αποςτάςεισ. Οι αδυναμίεσ αυτζσ οδιγθςαν τον άνκρωπο ςε αναηιτθςθ διαφόρων μζςων μεταφοράσ τόςο για τον ίδιο όςο και για τα αγακά του, ξεκινϊντασ αρχικά τθ χρθςιμοποίθςθ ηϊων ςτθ ξθρά και από το πρωτόγονο μονόξυλο ςτισ λίμνεσ και τουσ ποταμοφσ βγικε ςτθ κάλαςςα. Ζτςι παράλλθλα με τισ καταπλθκτικζσ του εφευρζςεισ ζφκαςε από τον τροχό, το κουπί, το πανί και τον ατμό ςτουσ ςφγχρονουσ αεροςτρόβιλουσ των εξελιγμζνων ςφγχρονων μζςων μεταφορϊν. Διανομή : Αποτελεί ςφνολο (δυναμικϊν) ενεργειϊν που κζτουν τα αγακά ςε πλεονεκτικι κζςθ για τουσ καταναλωτζσ 6

Αποφάςεισ μεταφοράσ/διανομι Θ μεταφορά ζχει το υψθλότερο ποςοςτό κόςτουσ ςτθν διαχείριςθ τθσ εφοδιαςτικισ αλυςίδασ Θ επιλογι τρόπου, διαδρομισ, φόρτωςθσ, κ.α. επθρεάηουν ΕΜΜΕΑ αλλά ςοβαρά το κόςτοσ. 7

Παράγοντεσ που επθρεάηουν το ςφςτθμα διανομισ Αξιοπιςτία Αςφάλεια Πλθροφόρθςθ Ευελιξία Σαχφτθτα (μεταφοράσ) και ςυχνότθτα (παροχισ υπθρεςιϊν) Σιμι τθσ λειτουργίασ διανομισ Θ βαρφτθτα κακζνα από τουσ παραπάνω παράγοντεσ εξαρτάται από το είδοσ του αγακοφ 8

Εξελίξεισ που επθρεάηουν τθν οργάνωςθ τθσ μεταφοράσ Σεχνολογικζσ. Αναφζρονται ςτθ χριςθ νζων πλοίων Ε/Κ τα οποία είναι ταχφτερα ι/και μεγαλφτερα, ςτθν εφαρμογι ςυςτθμάτων διαχείριςθσ φορτίου, φορτοεκφόρτωςθσ, ςτοιβαςίασ, ςυλλογισ ςτοιχείων, ανεφρεςθσ και παρακολοφκθςθσ φορτίων και ςτθν επικοινωνία με άλλα δίκτυα πλθροφορίασ όπωσ το Internet και το EDI. Θεςμικζσ. υνίςτανται κυρίωσ ςτθν απελευκζρωςθ των υπθρεςιϊν και τθν άρςθ μονοπωλιακϊν καταςτάςεων. Οργανωτικζσ. Ζρχονται κυρίωσ ςαν επιπτϊςεισ των παραπάνω εξελίξεων και δεν είναι άλλεσ παρά θ οργάνωςθ τθσ αλυςίδασ με βάςθ τισ ολοκλθρωμζνεσ υπθρεςίεσ logistics. 9

Θ επίδραςθ των ςυνδυαςμζνων μεταφορϊν Ζννοια: Είναι οι μεταφορζσ ςτισ οποίεσ χρθςιμοποιοφνται διαδοχικά, μεταφορικά μζςα διαφορετικϊν τφπων (εναζρια, πλωτά, εναζρια, οδικά) με ςκοπό τθ γριγορθ και αςφαλι μεταφορά από πολλζσ αφετθρίεσ ςε πολλοφσ προοριςμοφσ. Οι ςυνδυαςμζνεσ μεταφορζσ απαιτοφν αποκικεσ και ςθμεία μεταφόρτωςθσ, κακϊσ και ανεπτυγμζνα πλθροφοριακά και επικοινωνιακά ςυςτιματα. ΠΛΕΟΝΕΚΣΗΜΑΣΑ Αφξθςθ τθσ ταχφτθτασ ςε μεταφορζσ μεγάλων αποςτάςεων. Μείωςθ του κόςτουσ μεταφοράσ. Δυνατότθτα ςυνεχοφσ ενθμζρωςθσ για τθν πορεία του φορτίου. Αφξθςθ τθσ αςφάλειασ του φορτίου. ΜΕΙΟΝΕΚΣΗΜΑΣΑ Απαιτοφνται ςθμαντικζσ υποδομζσ (ςπάνια μια και μόνθ μεταφορικι επιχείρθςθ μπορεί να είναι επαρκισ). Οι παραδοςιακζσ υποδομζσ (λιμζνεσ, αερολιμζνεσ, ςιδθροδρομικοί ςτακμοί), αντιςτζκονται ςτθ ςυμμετοχι τουσ, προςπακϊντασ να διατθριςουν «κεκτθμζνα». Ανεπάρκεια χϊρων για τθν καταςκευι αποκθκϊν ςε τερματικοφσ ςτακμοφσ μεταφορϊν, εξαιτίασ τθσ οικιςτικισ ανάπτυξθσ. 10

Σο κεςμικό πλαίςιο ςτθν Ελλάδα Δθμοςιεφκθκε ςτο ΦΕΚ 1292/τεφχοσ Βϋ/25-7-2007 1. Ζννοια. Τπθρεςία εφοδιαςτικισ αλυςίδασ νοείται θ παραλαβι, μεταφορά, αποκικευςθ, ςυςκευαςία και ανεφοδιαςμόσ ςε επιχειρθματικζσ μονάδεσ, υλικϊν και εμπορευμάτων (αϋ φλεσ, ενδιάμεςα τελικά προϊόντα), κακϊσ και θ διαχείριςθ του ςυνόλου τθσ ςχετικισ πλθροφορίασ. 2. Φορείσ. Δικαίωμα υποβολισ αίτθςθσ ζχουν όλοι οι φορείσ που προβλζπονται από τισ διατάξεισ του Ν. 3299/2004. 3. Προδιαγραφζσ. Σο επενδυτικό ςχζδιο πρζπει να ςτοχεφει ςτθ δθμιουργία νζων ςφγχρονων μονάδων ολοκλθρωμζνων υπθρεςιϊν εφοδιαςτικισ αλυςίδασ (Logistics) ι ςτθν επζκταςθ, εκςυγχρονιςμό και αναβάκμιςθ υφιςτάμενων μονάδων με ςκοπό τθν ουςιαςτικι βελτίωςθ παρεχόμενων υπθρεςιϊν. 11

Σο κεςμικό πλαίςιο ςτθν Ευρϊπθ Προςδιορίηεται από τισ διάφορεσ υνκικεσ. Δεν ζχει κωδικοποιθκεί. Καλφπτει τισ οδικζσ, ςιδθροδρομικζσ, ναυτικζσ και αεροπορικζσ μεταφορζσ. τθρίηεται ςτθν προςταςία του ελεφκερου ανταγωνιςμοφ. Γι αυτό περιορίηει τισ κρατικζσ επιχορθγιςεισ των Κρατικϊν φορζων (ΟΕ, Ολυμπιακι). τοχεφει ςτθν αςφάλεια των μεταφορϊν των εμπορευμάτων και των προςϊπων. Αποςκοπεί ςτθ μείωςθ τθσ επιβάρυνςθσ του περιβάλλοντοσ από τισ εκπομπζσ βλαπτικϊν αερίων, αλλά και CO 2. Τποςτθρίηεται από τον «Ευρωπαίο Διαμεςολαβθτι, ςτισ περιπτϊςεισ που παραβιάηονται οι «υνκικεσ» ι ο ελεφκεροσ ανταγωνιςμόσ. Επιδιϊκει τθν αφξθςθ τθσ ταχφτθτασ των μεταφορϊν και τθ μείωςθ του κόςτουσ. 12

Μεταφορζσ και ΑΕΠ Οι μεταφορζσ αντιπροςωπεφουν ζνα μζςο όρο που βρίςκεται μεταξφ του 30% και του 50% του ΑΕΠ, των χωρϊν που ςυμμετζχουν ςτον ΟΟΑ. Οι επενδφςεισ ςε μεταφορικζσ υποδομζσ, ςτισ χϊρεσ του ΟΟΑ, αντιπροςωπεφουν το 30% του ΑΕΠ. Οι επενδφςεισ ςε μεταφορικά μζςα αντιπροςωπεφουν το 30% του ςυνόλου των επενδφςεων. Θ απαςχόλθςθ ςτον τομζα των μεταφορϊν, αντιπροςωπεφει το διπλάςιο των εργαηομζνων ςτθν παραγωγι αγακϊν. Οι δθμόςιεσ υπθρεςίεσ που ρυκμίηουν και επιβλζπουν τισ μεταφορζσ, αποτελοφν το 10% του ςυνόλου των εργαηομζνων ςτο Δθμόςιο τομζα. 13

Ζννοια: υνδυαςμζνεσ μεταφορζσ και πολιτικζσ επιλογζσ Είναι θ «εν ςειρά» χριςθ διαφορετικϊν τφπων μεταφοράσ προκειμζνου να μεταφερκοφν αντικείμενα από τον αποςτολζα ςτον παραλιπτθ. Σρόποι: Μεταφόρτωςθ (cross dock). Εμπορευματικά Κζντρα (Logistics Centers). Διαμετακομιςτικά Κζντρα (Logistics Transit Centers). 14

Πολιτικζσ Επιλογζσ Καταςκευι λιμανιϊν, ωσ μοχλοί ανάπτυξθσ τθσ τοπικισ οικονομίασ. Διζλευςθ οδϊν ταχείασ κυκλοφορίασ, ωσ μζςο για τθν ανάπτυξθ των αςτικϊν κζντρων. Διζλευςθ ςιδθροδρόμων. Οι αερολιμζνεσ ωσ υπόβακρο ανάπτυξθσ. Σα διαμετακομιςτικά κζντρα ωσ παράγοντεσ ανάπτυξθσ του εμπορίου και τθσ βιομθχανίασ. 15

υςτατικά ςτοιχεία υνδυαςμζνων Μεταφορϊν Τποδομι (δρόμοι, κόμβοι, τερματικοί ςτακμοί, κ.τ.λ.). Σο ςτακερό τμιμα του ςυςτιματοσ. Οχιματα. Σα κινθτά μζρθ του ςυςτιματοσ. Εξοπλιςμόσ. Μθχανολογικό ςφνολο, όπωσ ζνασ γερανόσ, μια ανυψωτικι διάταξθ, που επιτρζπει ι διευκολφνει τθ μεταφορά. υςτιματα κίνθςθσ. Καφςιμα. υςτιματα ελζγχου και επικοινωνίασ. Μεταφζρουν πλθροφορίεσ για τθ κζςθ και τθν πορεία των οχθμάτων αλλά και τθν κατάςταςθ των φορτίων. 16

17

18

Σι κάνει θ Ευρωπαϊκι Ζνωςθ Λ Χρθματοδοτεί: Γενικόσ Προχπολογιςμόσ Ευρωπαϊκι Σράπεηα Επενδφςεων Ευρωπαϊκό Σαμείο Επενδφςεων Μεςογειακά Ολοκλθρωμζνα Προγράμματα Σαμεία υνοχισ 19

Σι κάνει θ Ευρωπαϊκι Ζνωςθ ΛΛ Οργανϊνει και ςχεδιάηει Πρόγραμμα Διευρωπαϊκϊν Δικτφων Πρόγραμμα Πανευρωπαϊκϊν Διαδρόμων 20

Διευρωπαϊκά Δίκτυα 14 ζργα προτεραιότθτασ 1997 30 ζργα προτεραιότθτασ 2003 21

Ζργα προτεραιότητασ HST/combined transport Berlin-Verona υνολικό κόςτοσ ςε χιλιάδεσ Ευρϊ 21925 HST PBKAL 15754 HST South 12870 HST East 5100 Betuwe 4117 HST/combined transport Lyon-Turin 13230 Ελληνικοί αυτοκινητόδρομοι 6360 Motorway Lisbon-Valladolid 970 Rail link/combined transport - Ireland 230 Malpensa airport 1047 Öresund 3647 Nordic triangle 8780 Road corridor Ireland-UK-Benelux 3340 Main West Coast line 2160 Controls/supervision HST network 380 φνολο 99918 22

θμερινά ζργα προτεραιότθτασ υνολικό κόςτοσ 226 εκ. ιδθροδρομικόσ άξονασ Βερολίνο-Βερόνα/Μιλάνο-Μπολϊνια-Νάπολθ-Μεςςίνα-Παλζρμο ιδθροδρομικόσ άξονασ μεγάλθσ ταχφτθτασ Παρίςι-Βρυξζλλεσ-Κολωνία-Άμςτερνταμ-Λονδίνο ιδθροδρομικόσ άξονασ μεγάλθσ ταχφτθτασ τθσ νοτιοδυτικισ Ευρϊπθσ ιδθροδρομικόσ άξονασ μεγάλθσ ταχφτθτασ-ανατολικόσ κλάδοσ (περιλαμβάνει τθ γραμμι Παρίςι-τραςβοφργο/Λουξεμβοφργο) υμβατικόσ ςιδθρόδρομοσ/ςυνδυαςμζνεσ μεταφορζσ (ι γραμμι Betuwe) (2007) ιδθροδρομικόσ άξονασ Λυϊν-Σεργζςτθ-Ντιβάτςα/Κόπερ-Ντιβάτςα-Λιουμπλιάνα-Βουδαπζςτθ-Ουκρανικά ςφνορα Οδικόσ άξονασ Θγουμενίτςα/Πάτρα-Ακινα-όφια-Βουδαπζςτθ Πολυτροπικόσ άξονασ Πορτογαλία/Λςπανία-υπόλοιπθ Ευρϊπθ ιδθροδρομικόσ άξονασ Κορκ-Δουβλίνο-Μπζλφαςτ-τράνραρ Αεροδρόμιο Μαλπζνςα (Μιλάνο) (ολοκλθρϊκθκε το 2001) τακερι ηεφξθ Oresund (ολοκλθρϊκθκε το 2000) κανδιναβικό τρίγωνο (ςιδθροδρομικόσ/οδικόσ άξονασ) Οδικόσ άξονασ ΘΒ/Λρλανδία/Μπενελοφξ (2010) ιδθροδρομικι γραμμι «Κφριοσ άξονασ δυτικισ ακτισ» (2007) Παγκόςμιο ςφςτθμα δορυφορικισ ραδιοπλοιγθςθσ και προςδιοριςμοφ κζςθσ GALILEO (2008) Εμπορικόσ ςιδθροδρομικόσ άξονασ μζςω των Πυρθναίων ίνεσ/αλγκεκίρασ-mαδρίτθ-παρίςι ιδθροδρομικόσ άξονασ Παρίςι-τραςβοφργο-τουτγάρδθ-Βιζννθ-Μπρατιςλάβα Άξονασ εςωτερικισ ναυςιπλοΐασ Ρινοσ/Μόηασ-Μάιν-Δοφναβθσ Διαλειτουργικότθτα ςιδθροδρομικοφ δικτφου μεγάλθσ ταχφτθτασ τθσ ιβθρικισ χερςονιςου ιδθροδρομικόσ άξονασ του Fehmarn Belt μεταξφ Γερμανίασ και Δανίασ «Καλάςςιεσ αρτθρίεσ»: Βαλτικι Κάλαςςα, Ατλαντικό Σόξο, νοτιοανατολικι Ευρϊπθ, δυτικι Μεςόγειοσ ιδθροδρομικόσ άξονασ Ακινα-όφια-Βουδαπζςτθ-Βιζννθ-Πράγα-Νυρεμβζργθ/Δρζςδθ ιδθροδρομικόσ άξονασ Γκντάνςκ-Βαρςοβία-Μπρνο/Μπρατιςλάβα-Βιζννθ ιδθροδρομικόσ άξονασ Λυϊν/Γζνοβα-Βαςιλεία-Ντοφιςμπουργκ-Ρότερνταμ/Αμβζρςα Οδικόσ άξονασ Γκντανςκ-Μπρνο/Μπρατιςλάβα-Βιζννθ ιδθροδρομικόσ/οδικόσ άξονασ Λρλανδία/Θνωμζνο Βαςίλειο/θπειρωτικι Ευρϊπθ «ιδθροδρομικι γραμμι Βαλτικισ»: άξονασ Βαρςοβία-Κάουνασ-Ρίγα-Σάλιν-Ελςίνκι «Eurocaprail» ςτον ςιδθροδρομικό άξονα Βρυξζλλεσ-Λουξεμβοφργο-τραςβοφργο ιδθροδρομικόσ άξονασ του διατροπικοφ διαδρόμου Λονίου/Αδριατικισ Εςωτερικι πλωτι οδόσ Seine-Scheldt. 23

Και μια ελλθνικι επιτυχία Σα Διευρωπαϊκά Δίκτυα Μεταφορϊν κακιερϊκθκαν κεςμικά με τθ υνκικθ του Μάαςτριχτ. τθν Απόφαςθ 884/2004/ΕΚ του Ευρωπαϊκοφ Κοινοβουλίου και του υμβουλίου για τθν ανακεϊρθςθ των κατευκυντιριων οδθγιϊν των Δικτφων, προβλζφκθκε με το άρκρο 12 θ δθμιουργία καλαςςίων λεωφόρων. τθν Απόφαςθ ςυμπεριλιφκθκε, μεταξφ των ζργων προτεραιότθτασ που κα πρζπει να ξεκινιςουν πριν το 2010, το Ζργο 21 «Καλάςςιεσ Λεωφόροι», το οποίο οριοκετεί τζςςερισ λεωφόρουσ: Σθ καλάςςια λεωφόρο τθσ Βαλτικισ, τθ καλάςςια λεωφόρο τθσ Δυτικισ Ευρϊπθσ, τθ καλάςςια λεωφόρο τθσ Νότιο-Ανατολικισ Ευρϊπθσ, που αφορά τθ ςφνδεςθ του Λονίου Πελάγουσ και τθσ Αδριατικισ κάλαςςασ με τθν Ανατολικι Μεςόγειο, ϊςτε να περιλαμβάνεται και θ Κφπροσ, τθ καλάςςια λεωφόρο τθσ Νότιο-Δυτικισ Ευρϊπθσ (Δυτικι Μεςόγειοσ). Οι καλάςςιεσ λεωφόροι είναι ελλθνικι ιδζα και πρωτοβουλία 24

ΟΔΛΚΕ ΕΜΠΟΡΕΤΜΑΣΛΚΕ ΜΕΣΑΦΟΡΕ - ΘΜΕΡΑ Σο 2005 το μεικτό περικϊριο κερδοφορίασ του κλάδου Οδικισ Μεταφοράσ Εμπορευμάτων, υποχϊρθςε ςτο 17,1% (επιδείνωςθ 3,3 ποςοςτιαίων μονάδων), ςε επίπεδο ςθμαντικά κατϊτερο από το αντίςτοιχο για ολόκλθρο τον τομζα παροχισ υπθρεςιϊν (31,2%). το τζλοσ 2005, θ μζςθ καταβολι των κερδϊν του κλάδου είχε υποχωριςει ςε -8,9% - ζναντι +28,0% για το 2004. Μεγάλοσ αρικμόσ επιχειριςεων και κατακερματιςμόσ οδθγοφν ςε αςφμμετρο ανταγωνιςμό. Επιβάρυνςθ ςτο κόςτοσ οδικϊν μεταφορϊν επζφερε ο νζοσ ΚΟΚ (αφξθςθ προςτίμων) και θ νομοκεςία που επιβάλει ελζγχουσ οδθγϊν και (γθραιϊν) οχθμάτων και αφξθςθ διοδίων & κομίςτρων ςε RoRo. Ο βαςικόσ ανταγωνιςμόσ προζρχεται από το αναβακμιηόμενο ςιδθροδρομικό δίκτυο και τισ περιςςότερεσ και μεγαλφτερεσ επενδφςεισ διαμεταφοράσ και αποκικευςθσ 25

26

Θ Green μεταφορά Σα ςυςτιματα μεταφορϊν ζχουν ςθμαντικζσ επιπτϊςεισ ςτο περιβάλλον, που αντιπροςωπεφουν ποςοςτό μεταξφ 20% και 25% τθσ παγκόςμιασ κατανάλωςθσ ενζργειασ και τισ εκπομπζσ διοξειδίου του άνκρακα. Οι εκπομπζσ αερίων κερμοκθπίου από τισ μεταφορζσ αυξάνονται με ταχφτερο ρυκμό από ό, τι οποιαδιποτε άλλθ ενζργεια που χρθςιμοποιοφν τομζα. Οι οδικζσ μεταφορζσ αποτελοφν επίςθσ μείηονα ςυμβολι ςτθν τοπικι ρφπανςθ του αζρα και νζφοσ. Οχιματα νζασ τεχνολογίασ με χαμθλι εκπομπι CO 2 Οργάνωςθ δικτφων διανομισ με ςτόχο τθν μζγιςτθ αξιοποίθςθ τθσ χωρθτικότθτασ των οχθμάτων μεταφοράσ και λιγότερεσ δυνατζσ μετακινιςεισ 27

Eco - Driving Πϊσ μποροφμε να μειϊςουμε τισ εκπομπζσ CO2 ςε μόνιμθ βάςθ Οικολογικι οδιγθςθ (ECO-Driving) Σεχνικζσ επεμβάςεισ ςτα οχιματα Νομοκεςία ςε ςχζςθ με τισ προδιαγραφζσ τθσ αυτοκινθτοβιομθχανίασ 28

THINK GREEN Θ προϊκθςθ των «πράςινων μεταφορϊν» ζχει ςαν ςτόχο τθ μείωςθ των αρνθτικϊν περιβαλλοντικϊν και κοινωνικϊν επιπτϊςεων των μεταφορϊν με τθν ταυτόχρονθ λειτουργία ενόσ αποτελεςματικοφ και ενεργειακά αποδοτικοφ ςυςτιματοσ που υποςτθρίηει τθν οικονομικι ανάπτυξθ μιασ χϊρασ. Θ προϊκθςθ των «πράςινων μεταφορϊν» μειϊνει τισ εκπομπζσ ρφπων και άλλων αερίων που ςυμβάλλουν αντίςτοιχα ςτα τοπικά προβλιματα ρφπανςθσ και τθσ πλανθτικισ κλιματικισ αλλαγισ. 29

THINK GREEN ΓΕΝΙΚΑ ΣΑΣΙΣΙΚΑ ΜΕΣΑΦΟΡΩΝ 1. τθν Ελλάδα, ο κλάδοσ των μεταφορϊν αποτελεί το 40% τθσ ςυνολικισ κατανάλωςθσ ενζργειασ ςε ςχζςθ με το 31% ςτθν ΕΕ 2. Θ κατανάλωςθ ενζργειασ ςτισ μεταφορζσ αυξικθκε κατά ~ 30% τθν περίοδο 1990-2006, όταν θ αντίςτοιχθ ςτα κτίρια αυξικθκε κατά ~ 10%, και ςτθ βιομθχανία μειϊκθκε κατά ~ 18% 3. Οι οδικζσ μεταφορζσ αποτελοφν ςτθν Ελλάδα το 75% του ςυνόλου μεταφορϊν 4. Οι εκπομπζσ CO 2 από τον κλάδο των μεταφορϊν αυξικθκαν ςτθν Ελλάδα κατά 46% μεταξφ 1990-2005, ενϊ ςε Γερμανία και Φινλανδία κατά 1% και 8%. 5. Θ Ελλάδα είναι μία από τισ πιο εξαρτθμζνεσ χϊρεσ τθσ ΕΕ ςε ειςαγωγζσ καυςίμων (72% ςε ςχζςθ με 54% του ςυνόλου). 6. τθν Ελλάδα το 2007 αντιςτοιχοφςαν 428 επιβατικά οχιματα ανά 1000 κατοίκουσ με αφξθςθ από το 1990, ςτο153% όταν για τθν ΕΕ είναι 34%. 7. Σο ποςοςτό χριςθσ των μζςων ςτακερϊν τροχιάσ για επιβατικζσ μεταφορζσ ανζρχεται ςτθν Ελλάδα ςτο 2% ενϊ ο μζςοσ ευρωπαϊκόσ όροσ είναι 7%. 30

ΓΕΝΙΚΑ ΣΑΣΙΣΙΚΑ ΜΕΣΑΦΟΡΩΝ THINK GREEN 31

THINK GREEN ΕΞΕΛΙΞΗ ΕΠΙΒΑΣΙΚΩΝ ΚΑΙ ΕΜΠΟΡΕΤΜΑΣΙΚΩΝ ΜΕΣΑΦΟΡΩΝ 32

Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΡΑΓΜΑΣΙΚΟΣΗΣΑ THINK GREEN Σο 44% των αυτοκινιτων δεν διακζτουν κάρτα καυςαερίων Σο 21% του ελλθνικοφ ςτόλου Λ.Χ. είναι παλιάσ τεχνολογίασ χωρίσ καταλφτθ (το υψθλότερο ςτθν ΕΕ) Ο ςτόλοσ των βαρζων οχθμάτων είναι ο πιο γθραςμζνοσ ςτθν ΕΕ, 15 με μζςο όρο 18 περίπου ζτθ τθν Ελλάδα αποςφρεται μόλισ το 1,5% του ςτόλου των επιβατικϊν οχθμάτων το χρόνο ενϊ ςτισ περιςςότερεσ ευρωπαϊκζσ χϊρεσ ο αντίςτοιχοσ μζςοσ όροσ είναι 5-6% ετθςίωσ 1 οι ςτθν Ευρϊπθ ςε χριςθ αυτοκινιτου (7 μετακινιςεισ τθν εβδομάδα ζναντι 4 των Γάλλων, Λταλϊν, Λςπανϊν) 1 οι ςτθν Ευρϊπθ ςε χριςθ αυτοκινιτου για μετακινιςεισ μερικϊν εκατοντάδων μζτρων (9 τθν εβδομάδα ζναντι 4 ςτισ παραπάνω χϊρεσ) το κζντρο τθσ πόλθσ ςτακμεφουν κακθμερινά πάνω από 100.000 αυτοκίνθτα, από τα οποία 35.000 παράνομα όταν θ πλθρότθτα των οργανωμζνων γκαράη προςεγγίηει το 50%. το λεκανοπζδιο ηει το μιςό του πλθκυςμοφ τθσ χϊρασ και το μιςό του αρικμοφ των οχθμάτων 33

THINK GREEN Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΡΑΓΜΑΣΙΚΟΣΗΣΑ Σο μποτιλιάριςμα είναι κακθμερινό φαινόμενο Ο χρόνοσ για τθν εφρεςθ μιασ κζςθσ ςτάκμευςθσ ποικίλει από 3,5-14 λεπτά με αντίςτοιχθ επιπλζον κατανάλωςθ καυςίμων, φκορζσ ςτα αυτοκίνθτα και χάςιμο χρόνου τθν Αττικι το μικοσ των λεωφορειολωρίδων φτάνει τα 50χλμ όταν ςτο Λονδίνο φτάνουν τα 500χλμ και ςτο Παρίςι τα 450χλμ. 11.000 οι βεβαιωμζνεσ παράνομεσ ςτακμεφςεισ ςτισ λεωφορειολωρίδεσ το 2008 το 45% των 10εκατ. περίπου μετακινιςεων τθν θμζρα αφοροφν τθ διαδρομι ςπίτι-δουλειά-ςπίτι, ενϊ μόλισ το 41% των μετακινιςεων γίνεται με ΜΜΜ Σθν τελευταία δεκαετία τα ΜΜΜ πραγματοποιοφν 150εκ. οχθματοχιλιόμετρα ετθςίωσ ενϊ θ κυκλοφοριακι ςυμφόρθςθ προκαλεί μείωςθ κατά 30εκ. οχθματοχιλιόμετρα ετθςίωσ. Ο κορεςμόσ τθσ κυκλοφορίασ το 2007 ζφτανε το 55% ςτουσ βαςικοφσ άξονεσ και αν ςυνεχιςτεί θ ίδια κατάςταςθ κα φτάςει το 2012 το 78-95%. τθν Ακινα αναλογοφν 2-2.5 τ.μ. πράςινου όταν ςτο Άμςτερνταμ, Παρίςι και άλλεσ Ευρωπαϊκζσ πόλεισ τα αντίςτοιχα νοφμερα κυμαίνονται από 15-35 τ.μ. ανά κάτοικο. Θ ΕΕ ζχει κζςει ωσ ενδεικτικό όριο τα 10τ.μ. ϊςτε μια πόλθ να κεωρείται βιϊςιμθ. Σο 45% του πλθκυςμοφ τθσ Ακινασ είναι εκτεκειμζνο ςε κορφβουσ πάνω από το ανεκτό επίπεδο των 65db. Σα αντίςτοιχα ποςοςτά Ρϊμθ και Παρίςι είναι 18% και 17%. 34

THINK GREEN ΕΜΠΟΡΕΤΜΑΣΙΚΕ ΜΕΣΑΦΟΡΕ LOGISTICS 31% ανάπτυξθ το διάςτθμα 1995-2005 ενϊ αναμζνεται περαιτζρω αφξθςθ κατά 50% ζωσ το 2020. Ευκφνονται για το 1/3 των εκπομπϊν CO 2 από τισ μεταφορζσ ςτθν ΕΕ. Σα logistics ευκφνονται για το 10-15% τθσ τελικισ τιμισ του προϊόντοσ, ενϊ μπορεί και να ευκφνονται για το 75% των ςυνολικϊν εκπομπϊν CO 2 μιασ εταιρείασ. Ανιςοκατανομι ςτον τρόπο μεταφοράσ, με 73% να κατζχουν οι οδικζσ μεταφορζσ και 17% τα τρζνα (ςτθν Ελλάδα οι οδικζσ μεταφορζσ κατζχουν ποςοςτό 98%). χετικζσ πολιτικζσ για τθ βελτίωςθ των εμπορευματικϊν μεταφορϊν περιζχονται ςτθ Λευκή Βίβλο του 2001 (http://europa.eu/legislation_summaries/environment/tackling_climate_change/l24007_el.htm) και ςτο ςχετικό πλάνο δράςθσ του 2007 (Action Plan for Freight Transport Logistics- COM(2001)370). 35

THINK GREEN Η ΕΤΡΩΠΑΪΚΗ ΠΟΛΙΣΙΚΗ ΣΟΧΟΙ 20% μείωςθ αεριϊν κερμοκθπίου ζωσ το 2020 20% μερίδιο ΑΠΕ ςτθν τελικι κατανάλωςθ ενζργειασ ζωσ το 2020 20% εξοικονόμθςθ ενζργειασ ζωσ το 2020 10% μερίδιο βιοκαυςίμων ςτο ςυνολικό μίγμα καυςίμων ζωσ το 2020 Θ κλιματικι αλλαγι ςε ςυνδυαςμό με τθ διεκνι οικονομικι κρίςθ ςτροφι ςε τεχνολογίεσ και πρακτικζσ που εξοικονομοφν χριματα προςτατεφοντασ ταυτόχρονα το περιβάλλον 36

THINK GREEN ΕΤΡΩΠΑΪΚΕ ΔΡΑΕΙ ΓΙΑ ΜΕΣΑΦΟΡΕ Fuel Quality Directive που επιτρζπει τθν προςκικθ ςε μεγαλφτερο ποςοςτό βιοκαυςίμων με ςυμβατικά καφςιμα (2009/30/EC). Χρθματοδότθςθ ςχετικϊν ζργων BEST, BIOGASMAX. Τποςτιριξθ τεχνολογιϊν υδρογόνου και κυψελϊν καυςίμου κάτω από το Joint Technology Initiative (Regulation EC 521/2008) με χρθματοδότθςθ 470 εκ.. χετικά ζργα CUTE και HyFleet: CUTE (http://cordis.europa.eu/fp7/jtis/) Χρθματοδότθςθ ζρευνασ για θλεκτρικά οχιματα και μπαταρίεσ Σθλεματικι και άλλα εργαλεία από το «Intelligent Transport Systems Action Plan» για άμεςθ ενθμζρωςθ για ςυνκικεσ κυκλοφορίασ (www.europa.eu) Διάχυςθ γνϊςθσ μεταξφ διάφορων πόλεων ςχετικά με μζτρα για βελτίωςθ μεταφορϊν με το πρόγραμμα CIVITAS με ςυμμετοχι 59 πόλεων και υποςτιριξθ 180 εκ. (www.civitasinitiative.org) Πρόγραμμα ERTMS (Εuropean Railway Traffic Management System) για βελτίωςθ λειτουργίασ ςιδθροδρομικϊν δικτφων μεταξφ γειτονικϊν χωρϊν τθσ ΕΕ. (www.ertms.com) 37

THINK GREEN ΕΤΡΩΠΑΪΚΕ ΔΡΑΕΙ ΓΙΑ ΜΕΣΑΦΟΡΕ Πρόγραμμα SESAR (Single European Sky ATM Research) για βελτίωςθ ςτισ αεροπορικζσ μεταφορζσ και μείωςθ ςυμφόρθςθσ (www.sesarju.eu) Σο δορυφορικό ςφςτθμα GALILEO κα δθμιουργιςει εφαρμογζσ για βελτίωςθ αςφάλειασ ςτισ μεταφορζσ, μείωςθ ςυμφόρθςθσ και μείωςθ ενζργειασ. Car Labelling Directive (1999/94/EC) για επίδειξθ πλθροφοριϊν κατανάλωςθσ καυςίμου και εκπομπϊν CO 2 ςε κάκε νζο όχθμα (http://www.europarl.europa.eu/ ) Tyre Labelling Directive (COM(2008) 316) ςχετικι με πλθροφόρθςθ κοινοφ για απόδοςθ νζων ελαςτικϊν όςον αφορά κατανάλωςθ καυςίμου, αςφάλεια/πρόςφυςθ και κόρυβο. Ειςθγιςεισ για νζα EURO VI Ενςωμάτωςθ αεροπορικοφ κλάδου ςτο ςφςτθμα εμπορίασ εκπομπϊν Eurovignette Directive (2006/38/EC) θ οποία κα ςυςχετίςει τθ χριςθ βαρζων οχθμάτων με τζλθ διοδίων ενϊ κα εκτιμθκοφν και μζτρα για επιβολι τελϊν ςε διόδια ςτισ πόλεισ 38

THINK GREEN ΕΤΡΩΠΑΪΚΕ ΔΡΑΕΙ ΓΙΑ ΜΕΣΑΦΟΡΕ Οδθγία για προμικεια «κακαρϊν» και ενεργειακϊν αποδοτικϊν οχθμάτων από τουσ δθμόςιουσ οργανιςμοφσ (2009/33/EC- Εναρμόνιςθ αναμζνεται) Θ νζα Οδθγία κζτει υποχρεωτικι διαδικαςία αξιολόγθςθσ κατά τθν προμικεια νζων οχθμάτων όλων των τφπων ςφμφωνα με ανάλυςθ κόςτουσ για το ςφνολο του κφκλου ηωισ του οχιματοσ ςυμπεριλαμβανομζνου πλζον του κόςτουσ των διαφόρων εκπομπϊν. Θ ΕΕ αναμζνεται με τθν εφαρμογι τθσ οδθγίασ, αποφυγι ζκλυςθσ 1,9 εκ. τόνων CO 2 ετθςίωσ ζωσ το 2017 Κάκε χρόνο οι δθμόςιοι οργανιςμοφ ςε ΕΕ-25 αγοράηουν 110.000 αυτοκίνθτα, 110.000 ελαφρά οχιματα, 35.000 βαρζα οχιματα και 17.000 λεωφορεία. Σο κόςτοσ των εκπομπϊν υπολογίηεται με βάςθ tank-to-wheel και όχι well-to-wheel οπότε προωκοφνται ιδιαιτζρωσ τα εναλλακτικά καφςιμα και οχιματα. υνεχίηεται θ ςυηιτθςθ για το κόςτοσ κάκε ρφπου και CO 2 Πράςινθ βίβλοσ - ευρωπαϊκι ςτρατθγικι για τθ αςφάλεια του ενεργειακοφ εφοδιαςμοφ» (COM(2000) 769) 39

THINK GREEN ΕΘΝΙΚΗ ΠΟΛΙΣΙΚΗ ΣΟΜΕΑ ΜΕΣΑΦΟΡΩΝ Τιοκζτθςθ πολιτικϊν για «Πράςινεσ Μεταφορζσ» Σο eco-driving ζχει ενταχκεί πλζον ςτθν επίςθμθ διαδικαςία εκπαίδευςθσ και εξζταςθσ νζων οδθγϊν από τισ αρχζσ του 2009. ΚΣΕΟ- ζλεγχοσ για τισ υπόλοιπεσ κυρίεσ κατθγορίεσ οχθμάτων εκτόσ από επιβατικά Απόςυρςθ οχθμάτων Νζα τζλθ κυκλοφορίασ ταξινόμθςθ Δθμιουργία ποδθλατοδρόμων (~25 χλμ.) Επζκταςθ μετρό Ακινασ μετρό Κεςςαλονίκθσ 40

THINK GREEN ΧΕΔΙΟ ΔΡΑΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΑΠΟΔΟΗ ΣΙ ΜΕΣΑΦΟΡΕ (ΔΕΑ) ΟΔΗΓΙΑ 2006/32 ΔΕΑ εξοικονόμηςη για την επίτευξη του ςτόχου (GWh) Ο τομζασ των μεταφορϊν εκτιμάται ότι ζχει τα μεγαλφτερα περικϊρια εξοικονόμθςθσ ενζργειασ όπωσ υπολογίηεται από το ςενάριο εξοικονόμθςθσ το οποίο προςδιορίηεται ςτο 36% περίπου το 2016 2010 2016 Οικιακός Τομέας 1679 5533 Τριτογενής 1519 5654 Βιομηχανία 122 674 Μεταφορές 1787 6731 Σύνολο 5104 18593 Έτος 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 GWh -46-734 -1787-2865 -3720-4540 -5088-5646 -6731 41

THINK GREEN ΧΕΔΙΟ ΔΡΑΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΑΠΟΔΟΗ ΣΙ ΜΕΣΑΦΟΡΕ (ΔΕΑ) Αναμόρφωςθ του ςυςτιματοσ των ΜΜΜ o Βελτίωςθ του ςχεδιαςμοφ και τθσ λειτουργίασ των ΜΜΜ με τθν εφαρμογι «ζξυπνων» ςυςτθμάτων διαχείριςθσ και πλθροφόρθςθσ των επιβατϊν, «ζξυπνα» ςυςτιματα χρζωςθσ ειςιτθρίων, αφξθςθ τθσ ςυνζργιασ διαφορετικϊν ΜΜΜ, ςτακμοί μετεπιβίβαςθσ (park & ride) κλπ. o τόχοσ : Αφξθςθ του μεριδίου των ΜΜΜ από 27% ςιμερα ςτο 35% το 2016 Ζργα υποδομϊν ςτον τομζα των μεταφορϊν o Ζργα υποδομϊν για τθ βελτίωςθ τθσ ενεργειακισ αποδοτικότθτασ των οδικϊν μεταφορϊν και των μζςων ςτακερισ τροχιάσ (νζεσ λεωφορειολωρίδεσ, ζξυπνα ςυςτιματα ςθματοδότθςθσ, εκςυγχρονιςμόσ μζςων ςτακερισ τροχιάσ, πεηόδρομοι, ποδθλατοδρόμοι) o τόχοσ: Θ προϊκθςθ των εναλλακτικϊν μζςων μετακίνθςθσ με παράλλθλθ μείωςθ χριςθσ Λ.Χ. φνδεςθ φορολογίασ οχθμάτων με τθν ενεργειακι απόδοςθ και τισ εκπομπζσ CO 2 o Εφαρμογι ςε οδικά οχιματα με τθν ανάπτυξθ νζου κεςμικοφ πλαιςίου o Ανάγκθ για εκπόνθςθ μελζτθσ για τθν κατάλλθλθ κατθγοριοποίθςθ o τόχοσ: Θ προϊκθςθ των οχθμάτων που παρουςιάηουν μικρότερθ κατανάλωςθ καυςίμου και εκπζμπουν λιγότερουσ ρφπουσ CO 2 με ευνοϊκότερθ φορολογία 42

THINK GREEN ΧΕΔΙΟ ΔΡΑΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΑΠΟΔΟΗ ΣΙ ΜΕΣΑΦΟΡΕ (ΔΕΑ) Κίνθτρα αντικατάςταςθσ παλαιϊν και βαρζων οχθμάτων (>3,5tn) o Δθμόςια επιχοριγθςθ και δράςεισ ενθμζρωςθσ o Φορολογικά κίνθτρα για εναλλακτικά οχιματα (φυςικό αζριο, υβριδικά, βιοκαφςιμα) ι ςυμβατικά νζασ τεχνολογίασ (EURO V, VI) o τόχοσ: Αντικατάςταςθ των παλαιϊν ενεργοβόρων και ρυπογόνων μεςαίων και βαρζων οχθμάτων (30% τθσ κατανάλωςθσ μεταφορϊν). Εκπλιρωςθ των εκνικϊν ςτόχων για τθν υποκατάςταςθ 20% με εναλλακτικά καφςιμα μζχρι το 2020 o Εκτιμϊμενθ εξοικονόμθςθ: 624 GWh (2011) και 1738 GWh (2016) Κίνθτρα αντικατάςταςθσ ΛΧ και προϊκθςθσ ενεργειακά αποδοτικϊν οχθμάτων o Δθμόςια επιχοριγθςθ και δράςεισ ενθμζρωςθσ o Φορολογικά κίνθτρα για εναλλακτικά οχιματα (φυςικό αζριο, υβριδικά, βιοκαφςιμα) ι ςυμβατικά νζασ τεχνολογίασ (EURO V, VI) o τόχοσ: Αντικατάςταςθ των παλαιϊν ενεργοβόρων και ρυπογόνων μεςαίων και βαρζων οχθμάτων (30% τθσ κατανάλωςθσ μεταφορϊν). Εκπλιρωςθ των εκνικϊν ςτόχων για τθν υποκατάςταςθ 20% με εναλλακτικά καφςιμα μζχρι το 2020 και 120g CO 2 /km o Εξοικονόμθςθ: 768GWh (2011) και 1330GWh (2016) 43

THINK GREEN ΔΕΑ - ΜΕΣΑΦΟΡΕ Ανάπτυξθ ςχεδίων αςτικισ κινθτικότθτασ o Εφαρμογι ςε διμουσ με ςυνεκτικό αςτικό ιςτό o Car-sharing o Ανάπτυξθ ςχεδίων αςτικισ κινθτικότθτασ ςε ςθμεία ςυνάκροιςθσ, μεγάλεσ εταιρείεσ, ςχολεία, ςθμεία τουριςτικοφ ενδιαφζροντοσ o τόχοσ : 5-35% εξοικονόμθςθ ενζργειασ ανάλογα με τθν κλίμακα εφαρμογισ και τθν ςυνδιαςτικότθτα των δράςεων Eco-driving o Εφαρμογι Eco-driving ςε όλα τα οδικά οχιματα και ςτισ ςιδθροδρομικζσ μεταφορζσ με εκπαίδευςθ οδθγϊν και ενθμερωτικι καμπάνια o Αποτελεςματικότθτα : 5-20% εξοικονόμθςθ καυςίμου, μείωςθ εκπομπϊν ρφπων, μείωςθ θχορρφπανςθσ και ατυχθμάτων o τόχοσ : Εξοικονόμθςθ ενζργειασ 2014 GWh (2016) 44

THINK GREEN ΔΕΑ - ΜΕΣΑΦΟΡΕ Οικολογικι ςιμανςθ Αναμενόμενθ τροποποίθςθ τθσ Οδθγίασ 1999/94/ΕΚ Εφαρμογι κυρίωσ ςε επιβατικά ΛΧ υςτθματικι πλθροφόρθςθ του καταναλωτικοφ κοινοφ ςχετικά με τθν ενεργειακι ετικζτα των επιβατικϊν οχθμάτων Ενίςχυςθ ελεγκτικοφ μθχανιςμοφ για τθν εφαρμογι του μζτρου τόχοσ: Θ προϊκθςθ ενεργειακά αποδοτικϊν οχθμάτων και «κακαρότερων» οχθμάτων με τθν ευαιςκθτοποίθςθ του κοινοφ Τποχρεωτικι ποςόςτωςθ με ενεργειακά αποδοτικότερα οχιματα ςτισ δθμόςιεσ υπθρεςίεσ και οργανιςμοφσ Πρόταςθ κοινοτικισ Οδθγίασ COM (2005) 634 για «πράςινεσ» προμικειεσ βαρζων οχθμάτων με τθν υποχρεωτικι ποςόςτωςθ κακαρϊν οχθμάτων ςτθν αγορά νζων ςτουσ δθμόςιουσ φορείσ Πρόταςθ Κοινοτικισ Οδθγίασ COM (2007) 817 για τθν προϊκθςθ κακαρϊν και ενεργειακά αποδοτικϊν οχθμάτων τόχοσ: Θ δθμιουργία νομοκετικισ ρφκμιςθσ για τθν προμικεια περιβαλλοντικά φιλικϊν οχθμάτων από δθμόςιουσ ςτόλουσ 45

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ «ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΩ» THINK GREEN Μεταφορζσ (μελζτεσ και επιλεγμζνεσ παρεμβάςεισ) Δράςη 3.1 Πιλοτικζσ Επεμβάςεισ ςε οχιματα δθμοτικϊν ςτόλων Δράςη 3.2 χζδια αςτικισ κινθτικότθτασ Εκπόνθςθ ςυγκοινωνιακϊν μελετϊν Ιπιεσ παρεμβάςεισ 46

THINK GREEN ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ «ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΩ» ΓΙΑ ΟΣΑ Δράςθ 3.: Επεμβάςεισ ςε οχιματα δθμοτικϊν ςτόλων 3.1.1 Μετατροπι βαρζων οχθμάτων για χριςθ μιγμάτων βιοκαυςίμου Ειςαγωγι μιγμάτων βιοντίηελ >5% ςε δθμοτικοφσ ςτόλουσ με >30 βαρζα οχιματα και με διαςφαλιςμζνθ διακεςιμότθτα τεχνικϊν μετατροπισ. Εκτίμθςθ ενεργειακοφ και περιβαλλοντικοφ οφζλουσ ανάλογα με τον αρικμό των διανυκζντων χιλιομζτρων και το % μίγμα βιοντίηελ. 3.1.2 Εγκατάςταςθ φίλτρων κατακράτθςθσ ςωματιδίων (DPF) ςε δθμοτικά βαρζα οχιματα (Προαιρετικά) Ειςαγωγι φίλτρων DPF ςε δθμοτικοφσ ςτόλουσ με >30 βαρζα οχιματα και με διακεςιμότθτα τεχνικϊν μετατροπισ. Εκτιμϊμενθ κατακράτθςθ αιωροφμενων ςωματιδίων >90%. 47

THINK GREEN ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΑ ΑΠΟΔΟΣΙΚΑ ΟΧΗΜΑΣΑ Θλεκτρικά Περιοριςμόσ ζωσ 12tn Κατάλλθλα για αςτικζσ κυρίωσ εμπορευματικζσ μεταφορζσ (ςχετικά μικρι ακτίνα δράςθσ ~150km) Μείωςθ κόςτουσ χριςθσ, κορφβου, περιβαλλοντικά οφζλθ (40% λιγότερα ςε ςχζςθ με diesel)- Μειωμζνα τζλθ κυκλοφορίασ CNG Πλζον ςυγκρίςιμα με οχιματα diesel τελευταίασ γενιάσ- Λίγοι ςτακμοί ανεφοδιαςμοφ- Κατάλλθλα κυρίωσ για αςτικά λεωφορεία (ςωματίδια) αλλά και απορριμματοφόρα (κόρυβοσ) Τδρογόνου/κυψελϊν καυςίμου τεχνολογία ακόμα δεν ζχει ωριμάςει- υψθλό αρχικό κόςτοσ- ζλλειψθ ςθμείων ανεφοδιαςμοφ υςτιματα start-stop. Μείωςθ κατανάλωςθσ μζχρι 6%- Εφαρμογι μόνο ςε αςτικζσ εμπορευματικζσ μεταφορζσ με πολλζσ ςτάςεισ 48

THINK GREEN ΕΝΑΛΛΑΚΣΙΚΑ ΚΑΤΙΜΑ ΚΑΙ ΟΧΗΜΑΣΑ CNG, LPG, LNG, βιοντίηελ, βιοαικανόλθ. Βιοντίηελ Δεν είναι εμπορικά διακζςιμο ςτθν Ελλάδα αυτοφςιο Κάποιεσ δοκιμζσ με επεξεργαςία τθγανόλαδων είχαν πολφ καλά αποτελζςματα αλλά ακόμα ςε πιλοτικό ςτάδιο Απαιτείται κάποια αλλαγι κάποιων μερϊν του οχιματοσ Τπό ςυηιτθςθ το όλο κζμα με τα βιοκαφςιμα Εταιρεία BOC- χριςθ βιοντίηελ από τθγανζλαια ςτο ςτόλο τθσ- καμία επιπλζον φκορά τθσ μθχανισ λιγότερεσ αλλαγζσ ελαίων μθχανισ- παρόμοια κατανάλωςθ με ντίηελ αποφυγι εκπομπισ 2,500 τόνων CO 2 ετθςίωσ Περιφζρεια Κριτθσ πιλοτικι εφαρμογι ςε 2 λεωφορεία ΚΣΕΛ- άριςτα αποτελζςματαπροβλιματα κυρίωσ ςτθ ςυλλογι των ελαίων (προςκικθ νεροφ, κόςτοσ κλπ.) 49

Ποιοι Είμαςτε Θ ιδζα ξεκίνθςε από όταν ιμαςταν ςτελζχθ ςε άλλεσ εταιρίεσ όπου οι ςφμβουλοι και οι προμθκευτζσ λογιςμικϊν δεν μποροφςαν να μασ δϊςουν τθν πρακτικι εφαρμογι των λφςεων ι των προτάςεων τουσ. Ζτςι είπαμε ότι αυτό λείπει από τθν αγορά είναι θ πρακτικι εφαρμογι των λφςεων που προτείνονται, ϊςτε να δει ο πελάτθσ ςτθν πράξθ τθν αξία και το αποτζλεςμα των δράςεων που λαμβάνονται ςτθν εφοδιαςτικι του αλυςίδα. Θ εταιρεία ιδρφκθκε το 2009, από ζμπειρα και καταξιωμζνα ςτελζχθ ςτον χϊρο των Logistics, του e-επιχειρείν, τθσ πλθροφορικισ και των τθλεπικοινωνιϊν, ζχοντασ ςτο ενεργθτικό τουσ πλικοσ ζργων τόςο ςτο χϊρο των Logistics όςο και ςτο χϊρο τθσ τεχνολογίασ και των θλεκτρονικϊν εφαρμογϊν, ςτθν Ελλάδα και το Εξωτερικό. Βαςικι αποςτολι μασ, είναι να ενθμερϊςουμε και να μεταδϊςουμε ςτισ επιχειριςεισ που ζχουν ανάγκθ, εμπειρίεσ, μεκόδουσ ανάλυςθσ και ερμθνείασ των προβλθμάτων που αντιμετωπίηουν ςτο επιχειρθςιακό τουσ περιβάλλον. 51

ΕΣΑΛΡΛΚΟ PROFIL H Logistics Way εξειδικεφεται ςτο να παρζχει προϊόντα Λογιςμικοφ και Τπθρεςιϊν που καλφπτουν και εξυπθρετοφν τισ ιδιαίτερεσ ανάγκεσ και απαιτιςεισ των εταιρειϊν οι οποίεσ ςυμπεριλαμβάνουν ςτθν δραςτθριότθτά τουσ, τομείσ τθσ εφοδιαςτικισ αλυςίδασ, Προμικειεσ, Logistics και Εμπορευματικϊν Μεταφορϊν. Με τον δικό μασ «logistics way» τρόπο προςπακοφμε να ενςωματϊςουμε νζεσ ιδζεσ και ςφγχρονεσ πρακτικζσ για τθν κζςπιςθ ςτρατθγικϊν ςχεδίων δράςθσ. χζδια δράςθσ που κα μεγιςτοποιιςουν τθν αποτελεςματικότθτα των εταιρειϊν ςτθν εφοδιαςτικι τουσ αλυςίδα. 52

Τπθρεςίεσ & Προιόντα Supply Chain & Logistics S/W Development & Implementation Operation & Business Management 4PL (Fourth Party logistics) Exports Hotel Logistics 53

SUPPLY CHAIN & LOGISTICS Business Process Re-engineering Activity Based Costing Supply Chain Management Strategic Sourcing & Procurement plans Inventory Management Lean Management Shipping / Transportation Services Warehousing & Distribution services Distribution Network Design 54

χεδιαςμόσ, Εμπορία και Εφαρμογι Πλθροφοριακϊν υςτθμάτων Supply Chain/ Logistics φςτθμα Διαχείριςθσ Αποκθκϊν - Warehouse Management Systems (WMS) φςτθμα Διαχείριςθσ Μεταφορικοφ Ζργου - Transportation Management Systems (TMS) φςτθμα Παρακολοφκθςθσ ςτόλων οχθμάτων μζςω Σθλεματικισ - Global Trade Management and Visibility Systems φςτθμα Proof Of Delivery φςτθμα Πρόβλεψθσ και ςχεδιαςμοφ πλάνου ηιτθςθσ (Demand Planning Systems & forecasting Systems) φςτθμα για τθν διαχείριςθσ Αποκεμάτων και βζλτιςτθσ διαχείριςθσ παραγγελιϊν (Inventory Management and Order Management Systems) 55

Transportation Management Software

Λήψη Αίτηςησ Μεταφοράσ Μεταφορικζσ Εταιρείεσ Αποςτολή 1. Email 2. SMS 3. Πλατφόρμα υνταίριαςμα με Διαθζςιμα φορτηγά Ζλεγχοσ Αίτηςησ μεταφοράσ Αποςτολή Απάντηςη ςτην αίτηςη Μεταφοράσ Διαχείριςη Φορτηγϊν Διαχείριςη Σαριφϊν Αποςτολή Λήψη Επιβεβαίωςησ Αποςτολή Ζκδοςη & Αποςτολή CMR, BOL, Φορτωτικήσ Booking / Filling Δρομολόγηςη Αποςτολή Διαχείριςη τόλου ςτον «δρόμο» Σηλεματική Ενημζρωςη Ιχνηλαςίασ 57

Η διαδικαζία διατείριζης 1 Διατείριζη Σσναλλαζζομένων 2 Διατείριζη Σηόλοσ 3 Ειζαγωγή Παραγγελιών 4 Δρομολόγηζη 5 Τιμοκαηάλογοι Διατείριζη Operations Δεδομένα ποσ ειζάγονηαι μια θορά, Μικροί ρσθμοί ανανέωζης Μη πίεζη τρόνοσ Μικρά τρονικά περιθώρια, μεγάλη πίεζη τρόνοσ Δεδομένα ποσ ειζάγονηαι καθημερινά Δσναμική ζσνετής αλλαγή 6 Αναθορές Σηαηιζηικά Δεδομένα Έκδοζη ανάλογα με ηις ανάγκες διοίκηζης 58

Σρόποσ υπολογιςμοφ Άμεςου κόςτουσ ανά όχθμα ΑΜΕΟ ΚΟΣΟ: Οδθγόσ Καφςιμα υντθριςεισ Αςφάλεια, Σζλθ, ΚΣΕΟ, κλπ Εηήζηα απόδνζε ζε ρικ Κόζηνο αγνξάο ΑΓΟΡΑ ΟΧΗΜΑΣΟ ΣΤΑΘΕΡΑ ΚΟΣΤΗ (ΕΤΗΣΙΩΣ) ΜΕΤΑΒΛΗΤΑ ΚΟΣΤΗ ΑΝΑ ΧΛΜ Αμία απόζβεζεο / εηνο Καηαλάισζε θαπζίκνπ /ρικ Αλαινγνύληεο ηόθνη - Τηκή θαπζίκνπ αλά ιίηξν Αζθάιεηα θνξηεγνύ Κόζηνο ειαζηηθώλ (4 ηεκ) Μεηθηόο κηζζόο νδεγνύ - Κόζηνο ειαζηηθώλ / ρικ (Δηάξθεηα δσήο ειαζηηθώλ) Τέιε θπθινθνξίαο Καηαλάισζε ιαδηνύ / ρικ Σπληήξεζε απηνθηλήηνπ Καηαλάισζε ιηπαληηθώλ / ρικ Εμνδα δηαλνκήο Μηθξνεπηζθεπέο / ρικ Δηόδηα ΤΝΟΛΙΚΟ ΚΟΣΟ = ΣΑΚΕΡΟ ΚΟΣΟ + ΜΕΣΑΒΛΘΣΟ ΚΟΣΟ 59

Σρόποσ υπολογιςμοφ Ζμμεςου κόςτουσ ΕΜΜΕΟ ΚΟΣΟ(Τποςτηρικτικζσ λειτουργίεσ) Απαςχόλθςθ Διευκυντι Προςωπικό Γραφείου Κόςτοσ εργατικϊν ΣΡΟΠΟ ΤΠΟΛΟΓΙΜΟΤ Κόςτοσ ανά δραςτθριότθτα (Activity Base Costing) Σο ABC αναγνωρίηει ςυγκεκριμζνεσ διαδικαςίεσ και αναλφει το κόςτοσ των επιμζρουσ ςταδίων κάκε διαδικαςίασ. Με τον τρόπο αυτό θ επιχείρθςθ γνωρίηει πόςο ςτοιχίηει κακεμία από τισ λειτουργίεσ τθσ και μπορεί ευκολότερα να επιμερίςει το κόςτοσ των λειτουργιϊν ςτα διάφορα προϊόντα/υπθρεςίεσ. Σο ABC αναγνωρίηει ότι τα προϊόντα και οι υπθρεςίεσ δεν χρθςιμοποιοφν άμεςα πόρουσ αλλά δραςτθριότθτεσ. Σα προϊόντα/υπθρεςίεσ επιβαρφνονται με τα διάφορα κόςτθ με βάςθ τθν χριςθ των δραςτθριοτιτων. Περιλθπτικά, θ διαδικαςία ζχει ωσ εξισ. Αρχικά, αναγνωρίηονται οι δραςτθριότθτεσ και οι πόροι που αυτζσ χρθςιμοποιοφν. Ζπειτα ςυγκεντρϊνονται τα κόςτθ των πόρων και με τθ χριςθ οδθγϊν κόςτουσ ςυςχετίηονται με τισ δραςτθριότθτεσ. Σζλοσ, επιμερίηεται το κόςτοσ των δραςτθριοτιτων ςτα διάφορα προϊόντα/υπθρεςίεσ. 60

Σο ςφςτημα περιλαμβάνει τισ εξήσ λειτουργίεσ: Αρχείο υναλλαςςόμενων (Πελατϊν, Προμθκευτϊν, υνεργατϊν κτλ) Διαχείριςθ Παραγγελιϊν με ζκδοςθ γραμμωτϊν κωδικϊν για κάκε παραγγελία. Δρομολόγθςθ Διαχειρίηεται τα Δρομολόγια δθμιουργϊντασ διάφορα routes και ενδείξεισ διακεςιμότθτασ των φορτθγϊν. Διαχειρίηεται τον ςτόλο τθσ εταιρείασ (οδθγοί φορτθγά) με τθν μορφι εξοδολογίου (Fleet Management). Κάνει διαχείριςθ του ςτόλου των οχθμάτων (ςυνεχι παρακολοφκθςθ ςτόλου και ανταλλακτικϊν - καυςίμων- επιςκευϊν ανά όχθμα και άλλουσ παράγοντεσ, διατιρθςθ λεπτομεροφσ ιςτορικοφ ςτόλου, ανάλυςθ λειτουργικοφ κόςτουσ ανά όχθμα, ζκδοςθ τακτικϊν αναφορϊν και ςτατιςτικϊν δεδομζνων κ.ά.), Σαρίφεσ Σιμοκατάλογοι Διαχείριςθ τιμολογιακισ πολιτικισ Ελζγχει τισ χρεϊςεισ ανά μονάδα φορτίου Παρακολοφκθςθ και ζλεγχοσ των ςυμφωνιϊν με τουσ ςυνεργαηόμενουσ μεταφορείσ Αναφορζσ Παραςτατικά Παραςτατικά Μεταφοράσ: Φορτωτικζσ, Μανιφζςτα, Vouchers, Διαχείριςθ του πλιρουσ κφκλου ηωισ μίασ διαδικαςίασ μεταφοράσ, τοιχεία για τθν επίβλεψθ τθσ μεταφοράσ μζχρι τθν παράδοςθ τθσ παραγγελίασ ςτον τελικό πελάτθ. Δζχεται τισ παραγγελίεσ από οποιοδιποτε μθχανογραφικό ςφςτθμα, Διακζτει εργαλεία προςομοίωςθσ (καταςκευι what if ςεναρίων, εκτζλεςθ προςομοιϊςεων και μελζτθ εναλλακτικϊν ςεναρίων του δικτφου διανομϊν), 61

Σο ςφςτημα περιλαμβάνει τισ εξήσ λειτουργίεσ: Θλεκτρονικό Μθτρϊο οχθμάτων: περιλαμβάνει ςτοιχεία ςχετικά με τθν ταυτότθτα των οχθμάτων και τθν ζκδοςθ θλεκτρονικισ ταυτότθτασ οχιματοσ για τθν ενθμζρωςθ των services του οχιματοσ. Αςφαλιςτικά κζματα - υποχρεϊςεισ: περιλαμβάνει όλα τα ςτοιχεία ςχετικά με τθν αςφάλιςθ του οχιματοσ, τθν κάρτα καυςαερίων, ΚΣΕΟ, οδικι βοικεια. τοιχεία τακτικισ ςυντιρθςθσ: παρακολουκείται θ ςυντιρθςθ και επιςκευι του οχιματοσ, τα ςυνεργεία, ανταλλακτικά, οι εργαςίεσ, και τα αντίςτοιχα κόςτθ. Ηθμίεσ και βλάβεσ: περιλαμβάνει όλα τα ςτοιχεία ςχετικά με ηθμίεσ που παρουςιάςτθκαν ςτο όχθμα και τισ ενζργειεσ αποκατάςταςθσ αυτϊν. Μθτρϊο ελαςτικϊν: τιρθςθ θλεκτρονικοφ μθτρϊου ελαςτικϊν οχθμάτων Διαδικαςίεσ: περιλαμβάνει όλα τα ςτοιχεία ςχετικά με πιςτοποιθτικά, οικονομικζσ φορολογικζσ υποχρεϊςεισ, εντολζσ ςυντιρθςθσ και όλεσ εν γζνει οι διαδικαςίεσ που αφοροφν το όχθμα. Ειδοποιιςεισ: με το υποςφςτθμα αυτό επιτυγχάνεται θ ζγκαιρθ ενθμζρωςθ του υπεφκυνου για εκκρεμότθτεσ ςχετικζσ με τθ ςυντιρθςθ του οχιματοσ βάςει χρόνου αντικατάςταςθσ ανταλλακτικϊν και χιλιομζτρων. Δαπάνεσ: Πλιρθσ παρακολοφκθςθ δαπανϊν και καταμεριςμόσ ςε όχθμα, δρομολόγια κλπ 62

OPERATION & BUSINESS MANAGEMENT Επιχειρθςιακόσ χεδιαςμόσ (Business Plans) Επενδυτικόσ χεδιαςμόσ Αναςχεδιαςμόσ επιχειρθματικϊν διαδικαςιϊν (Business Process Re-engineering) Βελτιςτοποίθςθ επιχειρθςιακϊν διαδικαςιϊν (Business Processes Optimization) Πωλιςεισ & Marketing Διοίκθςθ ανκρϊπινων πόρων 63

Τπθρεςίεσ 4PL (Fourth Party logistics) H Logistics Way, μζςω ςυμμαχιϊν μεταξφ των πάροχων υπθρεςιϊν από τρίτουσ (3PL), τουσ πάροχουσ τεχνολογίασ και ςυμβοφλουσ επιχειριςεων (best-of-breed), μπορεί να δθμιουργιςει μοναδικζσ και ολοκλθρωμζνεσ λφςεισ εφοδιαςτικισ αλυςίδασ που δεν μπορεί να επιτευχκεί με ζνα μόνο πάροχο. Οι υπθρεςίεσ που παρζχονται είναι οι εξισ: Οι διαπραγματεφςεισ με τουσ 3PL Διαχείριςθ ςυμβάςεων ναφλωςθσ μεταφορϊν Τπθρεςίεσ Χρζωςθσ Μεταφορϊν Προγραμματιςμόσ ςυνεχοφσ βελτίωςθσ για τθν εξυπθρζτθςθ πελατϊν Διαχείριςθ και ςυντονιςμόσ των πάροχων υπθρεςιϊν logistics Λφςεισ με τθν χριςθ τεχνολογίασ (IT solutions) Διαχείριςθ Κινδφνου και Αςφάλιςθσ Διαχείριςθ ταμειακϊν ροϊν. 64

HOTEL Logistics Διαχείριςθ ανκρωπίνων πόρων Δθμόςιεσ ςχζςεισ Δείκτθσ ικανοποίθςθσ πελατϊν Financial planning-front office Food & Beverage House keeping Προμικειεσ Ζλεγχοσ υπθρεςιϊν Προχπολογιςμόσ κόςτουσ 65

AEGEAN NET

Αντικείμενο Εργαςίασ Θ παραγωγι, Θ τυποποίθςθ και θ Διαχείριςθ τθσ Εφοδιαςτικισ Αλυςίδασ των τοπικϊν προϊόντων βαςιςμζνων ςτθν παράδοςθ και τισ ςφγχρονεσ αντιλιψεισ περί υγιεινισ διατροφισ. Διονφςθσ Γρθγορόπουλοσ LOGIC 2013 67

Δυνατότθτεσ Επιλογζσ Προςδιοριςμόσ των χαρακτθριςτικϊν τθσ επιχείρθςθσ. Προδιαγραφζσ Αναηιτθςθσ κατάλλθλθσ ςυςκευαςίασ (υλικά & γραφιςτικά) Ετικζτεσ. Κανόνεσ Εξαγωγισ(Σελωνεία Δείγματα αναλφςεισ ) Πρϊτεσ επαφζσ με πικανά κανάλια διάκεςθσ Ανάπτυξθ υποδομϊν & αυτοματοποίθςθ για τθν μείωςθ του κόςτουσ & εξαγωγζσ (Μεταφορζσ Logistics ) Δθμιουργία βαςικοφ καναλιοφ διάκεςθσ γευςιγνωςία και πϊλθςθ Διονφςθσ Γρθγορόπουλοσ LOGIC 2013 68

Σι μποροφμε να προςφζρουμε Εξεφρεςθ ποιοτικϊν (και πιςτοποιθμζνων εφόςον απαιτθκεί), τοπικϊν αγροτικϊν προϊόντων από όλθ τθν Ελλάδα. Οργάνωςθ διαδικαςιϊν ποιοτικοφ ελζγχου, πιςτοποίθςθσ, και παροχι τεχνικϊν, οργανωτικϊν, οικονομικϊν και επιχειρθματικϊν ςυμβουλϊν ςτουσ παραγωγοφσ και ςτουσ αγοραςτζσ, οι οποίοι κα χρθςιμοποιοφν τισ υπθρεςίεσ τθσ Λςτοςελίδασ. Οργάνωςθ παραγωγϊν-προμθκευτϊν ςε καινοτόμεσ μορφζσ ςυλλογικισ επιχειρθματικότθτασ με ςτόχο τον αποδοτικότερο ςυντονιςμό των αλυςίδων παραγωγισ και εμπορίασ, τθν από κοινοφ αγορά υπθρεςιϊν, κλπ. Εξεφρεςθ αγοραςτϊν ςτο εξωτερικό και ανάλθψθ των διαδικαςιϊν προϊκθςθσ και διακίνθςθσ/πϊλθςθσ των προϊόντων. Πιςτοποιιςθ Ζρευνα & Σεχνολογία υμβουλευτικζσ υπθρεςίεσ εμινάρια και αλυςίδεσ εφοδιαςμοφ Διονφςθσ Γρθγορόπουλοσ LOGIC 2013 69

Ο δικόσ μασ τρόποσ.. 1. Καταγραφι 2. Ανάλυςθ 3. χεδίαςθ 4. Εφαρμογι 5. Αξιολόγθςθ 6. Βελτιςτοποίθςθ 70

Σασ ευχαριςτϊ πολφ για τθν προςοχι ςασ Εςείσ ποιον δρόμο κα ακολουκιςετε ;