Ãíþóåéò ôùí äéåõèõíôþí ó ïëéêþí ìïíüäùí ôïõ íïìïý Ìáãíçóßáò ãéá ôçí áîéïðïßçóç ôçò ðëçñïöïñéêþò ôå íïëïãßáò

03_03.qxd 1/4/2002 12:47 AM Page 55 ÔÏ ÂÇ ÌÁ ÔÙÍ ÊÏÉ ÍÙ ÍÉ ÊÙÍ ÅÐÉ ÓÔÇ ÌÙÍ Ôü ìïò ÉΕ, ôåý ïò 57 åéìþíáò 2010 Ãíþóåéò ôùí äéåõèõíôþí ó ïëéêþí ìïíüäùí ôïõ íïìïý Ìáãíçóßáò ãéá ôçí áîéïðïßçóç ôçò ðëçñïöïñéêþò ôå íïëïãßáò áñüëáìðïò Óôá ôýáò* Ìáßñç Ãåßôïíá** Ðå ñß ëç øç Ïé óýã ñï íåò ðñï óåã ãß óåéò äéïß êç óçò ôçò åê ðáß äåõ óçò áðý ïõí áðü ôçí ðá ñá äï óéá êþ êáé ãñá öåéï êñá ôé êþ äéåê ðå ñáß ù óç êá ôá óôü - óå ùí êáé äß íïõí ðñï ôå ñáéü ôç ôá óôçí áîéï ðïß ç óç ôçò ðëç ñï öï ñé êþò ôå íï ëï ãß áò. Óêï ðüò ôçò ðá ñïý óáò åñ ãá óß áò åß íáé ç äéå ñåý íç óç êáé áðï ôý ðù óç ôùí ãíþ óå ùí ôùí äéåõ èõ íôþí ó ï ëé êþí ìï íü äùí ôïõ Íï ìïý Ìá ãíç óß áò ó å ôé êü ìå ôç óõì âï ëþ ôçò ðëç ñï öï ñé êþò ôå íï - ëï ãß áò óôç äéïß êç óç ôçò åê ðáß äåõ óçò. Ãéá ôçí ðñáã ìá ôï ðïß ç óç ôçò Ýñåõ íáò äéá ìïñ öþ èç êå åñù ôç ìá ôï ëü ãéï ôï ïðïßï áðå óôü ëç ôï Ýôïò 2005 óå üëïõò (150) ôïõò äéåõ èõ íôýò ôùí ó ï ëåß ùí ðñù ôï âüè ìéáò êáé äåõ ôå ñï âüè ìéáò åê ðáß äåõ óçò ôïõ íï ìïý. Ôá ðï óï óôü áíôá ðü - êñé óçò ðñï óåã ãß æïõí ôï 71%. Áðü ôá åõ ñþ ìá ôá ôçò Ýñåõ íáò äéá ðé - óôþ èç êå üôé ôï åðß ðå äï ôùí ãíþ óå ùí ôùí äéåõ èõ íôþí ó å ôé êü ìå ôç ñç óé ìü ôç ôá ôçò ðëç ñï öï ñé êþò ôå íï ëï ãß áò óôçí åê ðáß äåõ óç åß íáé éêá íï ðïé ç ôé êü, ðá ñü ôç ìé êñþ åîïé êåß ù óþ ôïõò ìå ôç ñþ óç áõ ôþò. * Ο Χαράλαμπος Σταχτέας είναι Äñ ÔÏÅ/ÐÈ Ó ï ëé êüò Óýì âïõ ëïò Ðëç - ñï öï ñé êþò. ** Η Μαίρη Γείτονα είναι Åðß êïõ ñη Êá èç ãþ ôñéá στο ÔìÞ ìá Ïé êï íï ìé êþí Åðé - óôç ìþí του Ðáíεπιστημίου Èåó óá ëßáò. 55

03_03.qxd 1/4/2002 12:47 AM Page 56 áñüëáìðïò Óôá ôýáò Ìáßñç Ãåßôïíá Åé óá ãù ãþ Ïé óýã ñï íåò ôå íé êýò êáé ðñï êëþ óåéò ïé ïðïß åò åí óù ìá ôþ íï íôáé óôï åðé óôç ìï íé êü ðå äßï ôçò äéïß êç óçò (ma na ge ment), åðå êôåß íï íôáé óõ óôç - ìá ôé êü êáé óôïí ôï ìýá ôçò åê ðáß äåõ óçò. Ç äéïß êç óç ôçò åê ðáß äåõ óçò õðï ñå þ íå ôáé óôï íýï áéþ íá íá ðñï óáñ ìï óôåß ó Ýíá êáé íïýñ ãéï ôñü ðï äé á öï ñå ôé êü áðü ôçí áðëþ äéåê ðå ñáß ù óç åíåñ ãåéþí. Ðéï óõ ãêå êñé ìý íá, á ñá êôç ñß æå ôáé áðü óôñï öþ ðñïò ôçí ðá ñá ãù ãé êü ôç ôá, ôçí åðß ôåõ îç ìå - ôñþ óé ìùí áðï ôå ëå óìü ôùí êáé ôçí ðñï óáñ ìï óôé êü ôç ôá óôéò áðáé ôþ óåéò ôçò áãï ñüò (Fi re sto ne 1991, Har nisch 2001, Me a de 1995, OECD 2001). Ï óýã ñï íïò ñü ëïò ôïõ äéåõ èõ íôþ êáé ôçò äéåõ èý íôñéáò ó ï ëé êþò ìï íü äáò ù ñßò íá ðáý åé íá åß íáé äéô ôüò (äéïé êç ôé êüò êáé ôáõ ôü ñï íá ðáé äá ãù ãé - êüò), áðï êôü éäéáß ôå ñï åí äéá öý ñïí êá èü óïí åí óù ìá ôþ íï íôáé óå áõ ôüí áñ ìï äéü ôç ôåò êáé åíýñ ãåéåò ïé ïðïß åò á ñá êôç ñß æïõí Ýíá Üôï ìï ðïõ áóêåß äéïß êç óç (Mor gan 1996, Sauthworth 1990, Sy kes & Blen din ger 1991, Wat kins 1986). Ç áîéï ðïß ç óç ôçò ðëç ñï öï ñé êþò ôå íï ëï ãß áò óôï ðå äßï ôçò äéïß êç - óçò ôçò åê ðáß äåõ óçò êñß íå ôáé óç ìá íôé êþ êá èü óïí äß íåé ôç äõ íá ôü ôç ôá äéá ìüñ öù óçò ðéï åõ Ý ëé êôùí, áðï ôå ëå óìá ôé êþí êáé áðï äï ôé êþ í 1 ðñá êôé - êþí äéá åß ñé óçò ôçò åê ðáé äåõ ôé êþò ðñáã ìá ôé êü ôç ôáò. ¼ìùò, ç åé óá ãù - ãþ ôçò íý áò ôå íï ëï ãß áò óôç äéïß êç óç ôçò åê ðáß äåõ óçò äåí áñ êåß áðü ìü íç ôçò ãéá ôçí õéï èý ôç óç åíüò óýã ñï íïõ ôñü ðïõ äéïß êç óçò, åüí ôáõ - ôü ñï íá äåí óõí äõü æå ôáé ìå ôéò êá ôüë ëç ëåò ãíþ óåéò ôùí óôå ëå þí ôçò åê ðáß äåõ óçò. Óêï ðüò ôçò ðá ñïý óáò åñ ãá óß áò åß íáé ç äéå ñåý íç óç êáé áðï ôý ðù óç ôùí ãíþ óå ùí ôùí åí åíåñ ãåßá äéåõ èõ íôþí ó ï ëé êþí ìï íü äùí ôïõ Íï ìïý Ìá ãíç óß áò ó å ôé êü ìå ôçí áîéï ðïß ç óç ôçò ðëç ñï öï ñé êþò ôå íï ëï ãß áò óôï ðå äßï ôçò äéïß êç óçò ôçò åê ðáß äåõ óçò. Ðé óôåý å ôáé üôé ç åê ðü íç óç áíü ëï ãùí ìå ëå ôþí óôç þ ñá, áöå íüò ìåí èá óõì âüë åé óôç äéá ìüñ öù óç ôïõ êá ôüë ëç ëïõ ãíù óôé êïý õðü âá èñïõ áîéï ðïß ç óçò ôçò ðëç ñï öï ñé êþò ôå íï ëï ãß áò óôá óôå ëý ç ôçò åê ðáß äåõ óçò êáé áöå ôý ñïõ óôç äéåõ êü ëõí - óç ôïõ äéïé êç ôé êïý êáé ðáé äá ãù ãé êïý Ýñ ãïõ ôùí äéåõ èõ íôþí ôùí ó ï ëé - êþí ìï íü äùí. 56

03_03.qxd 1/4/2002 12:47 AM Page 57 Ãíþóåéò ôùí äéåõèõíôþí ó ïëéêþí ìïíüäùí ôïõ íïìïý Ìáãíçóßáò ÌÝèïäïò Ç ôáõ ôü ôç ôá ôçò Ýñåõ íáò Ç Ýñåõ íá äé å îþ èç ôï Ýôïò 2005 êáé ãéá ôçí ðñáã ìá ôï ðïß ç óþ ôçò ñç - óé ìï ðïé Þ èç êå åñù ôç ìá ôï ëü ãéï ôï ïðïßï äéá íå ìþ èç êå óå üëïõò (150) ôïõò äéåõ èõ íôýò ôùí ìï íü äùí Á/âÜè ìéáò êáé Â/âÜè ìéáò åê ðáß äåõ óçò (81 êáé 69, áíôß óôïé á) ôïõ íï ìïý Ìá ãíç óß áò. Ç äéá ìüñ öù óç ôïõ åñù ôç ìá - ôï ëï ãß ïõ ùò ðñïò ôï åß äïò, ôï ðëþ èïò, ôç ìïñ öþ, ôç äé á ôý ðù óç êáé ôç óýí èå óç ôùí åñù ôþ óå ùí âá óß óôç êå óå åé äé êýò ðñïò ôïý ôï ìå ëý ôåò (Groves 1989, Jave au 1996, Kaufman 1992, Ôóá êß ñç 1991). Ïé åñù ôþ óåéò Þôáí êëåé óôïý ôý ðïõ 2 êáé óôü åõáí óôç äéå ñåý íç óç: (á)ôçò ãíþ óçò ñþ - óçò çëå êôñï íé êþí õðï ëï ãé óôþí, (â)ôçò ãíþ óçò ãéá ôï ñü ëï êáé ôçí ðñï - óöï ñü ôùí ðëç ñï öï ñéá êþí óõ óôç ìü ôùí óôçí åê ðáß äåõ óç êáé (ã)ôçò ãíþ óçò ó å ôé êü ìå ôçí ýðáñ îç êáé ëåé ôïõñ ãßá ôùí âá óé êü ôå ñùí ðëç ñï - öï ñéá êþí óõ óôç ìü ôùí ôïõ Õð.Å.Ð.È 3. Ãéá ôçí ïñé óôé êï ðïß ç óç ôïõ åñù - ôç ìá ôï ëï ãß ïõ, ðñáã ìá ôï ðïé Þ èç êå ðé ëï ôé êþ åöáñ ìï ãþ ôïõ óå äéåõ èõ - íôýò/ôñéåò ó ï ëé êþí ìï íü äùí ôïõ ðï ëå ï äï ìé êïý óõ ãêñï ôþ ìá ôïò Âü ëïõ, ïé åðé óç ìüí óåéò ôùí ïðïß ùí óõ íý âá ëáí óôçí ïõ óéá óôé êþ âåë ôß ù óç áõ ôïý. Ôá óõ íï ëé êü ðï óï óôü áíôá ðü êñé óçò óôçí Ýñåõ íá áíýñ ï íôáé óôï 71,3%, åé äé êü ôå ñá 64% óôçí Á/âÜè ìéá åê ðáß äåõ óç (52 Üôï ìá) êáé 80% óôç Â/âÜè ìéá åê ðáß äåõ óç (55 Üôï ìá). Ðñï êåé ìý íïõ íá åîá èïýí ðéï óõ ãêå êñé ìý íá óõ ìðå - ñü óìá ôá, åðé åé ñþ èç êå ï äéá ù ñé óìüò ôïõ óõ íü ëïõ ôùí äéåõ èõ íôþí/ôñéþí áíü âáè ìß äá åê ðáß äåõ óçò. Åðß óçò ï õðï ðëç èõ óìüò ôùí äéåõ èõ íôþí/ôñéþí ôçò Â/âÜè ìéáò åê ðáß äåõ óçò ù ñß óôç êå óå äýï êá ôç ãï ñß å ò 4. Ç ðñþ ôç ðå ñéå - ëüì âá íå ôïõò êá èç ãç ôýò/ôñéåò èå ôé êþí åé äé êï ôþ ôùí êáé ç äåý ôå ñç ôïõò êá - èç ãç ôýò/ôñéåò èå ù ñç ôé êþí åé äé êï ôþ ôùí. Óôçí ðñþ ôç êá ôç ãï ñßá åíôü èç êáí ïé Ìá èç ìá ôé êïß, Öõ óé êïß, Ìç á íé êïß, Ðëç ñï öï ñé êïß êáé êá èç ãç ôýò/ôñéåò ìå ðôõ ßï ÔÅÉ ïé êï íï ìé êþò, ôå íé êþò êáé ãå ù ðï íé êþò êá ôåý èõí óçò, åíþ óôç äåý - ôå ñç ïé Èå ï ëü ãïé, ïé Öé ëü ëï ãïé êáé ïé êá èç ãç ôýò ÎÝ íùí ãëùó óþí. Ìå óêï ðü ôçí áíü äåé îç åîáñ ôþ óå ùí ìå ôá îý ôùí ìå ôá âëç ôþí (no mi - nal/or di nal), ñç óé ìï ðïé Þ èç êå ôï 2 ôåóô (áðá ñá ìå ôñé êþ óõ ìðå ñá óìá ôï ëï - ãßá) óå åðß ðå äï óç ìá íôé êü ôç ôáò 5% (Ìá êñü êçò 2001, ÔóÜ íôáò êá 1999). Óõ - ãêå êñé ìý íá, ðñáã ìá ôï ðïé Þ èç êå Ýëåã ïò ýðáñ îçò óõ ó å ôß óå ùí (äéá äé êá óßá cros stabula tion ìå êñé ôþ ñéá óôá ôé óôé êþò óç ìá íôé êü ôç ôáò ôïõ ôåóô ôéò ôé ìýò P ôïõ Pe ar son êáé P ôïõ Fisher 5 ) ìå ôá îý ôùí åîáñ ôç ìý íùí êáé áíå îüñ ôç ôùí 57

03_03.qxd 1/4/2002 12:47 AM Page 58 áñüëáìðïò Óôá ôýáò Ìáßñç Ãåßôïíá ìå ôá âëç ôþí. Ùò åîáñ ôç ìý íåò ìå ôá âëç ôýò ñç óé ìï ðïé Þ èç êáí ïé åñù ôþ óåéò äéå ñåý íç óçò êáé ùò áíå îüñ ôç ôåò ôï öý ëï, ç çëé êßá, ç óõ íï ëé êþ åê ðáé äåõ ôé - êþ õðç ñå óßá, ç äéåõ èõ íôé êþ ðñïû ðç ñå óßá êáé ç âáè ìß äá åê ðáß äåõ óçò. Ç äéá ìüñ öù óç êëü óå ùí Ýãé íå ëáì âü íï íôáò õðü øç ôçí åðé óôç ìï íé êü áðï äå êôþ èý óç üôé ç áîßá ôïõò ìåéþ íå ôáé ( Ü íå ôáé ðëç ñï öï ñßá) üóï ôï ðëþ èïò ôïõò áõ îü íå ôáé (Êá ôóß ëçò 2000, Üë êïò 2000). Óå ü,ôé áöï ñü ôïõò ðß íá êåò óõ íü öåéáò, äéåõ êñé íß æå ôáé üôé ìü íï üôáí ôï äåßã ìá ôùí áíá - ìå íü ìå íùí óõ íï ôþ ôùí ðïõ åß íáé ìé êñü ôå ñï ôïõ ðý íôå, îå ðåñ íü ôï 20-25% ôùí êå ëéþí, ìü íï ôü ôå èå ù ñåß ôáé üôé õðüñ åé ðñü âëç ìá åãêõ ñü ôç - ôáò ôïõ 2 ôåóô (Eve ritt 1989, Ìá êñü êçò 2001, ÔóÜ íôáò ê.ü. 1999) êáé óõ - íå ðþò áõ ôü äåí ñç óé ìï ðïéåß ôáé. Ãéá ôçí åîá ãù ãþ ðå ñéó óü ôå ñï áóöá - ëþí óõ ìðå ñá óìü ôùí, ðñáã ìá ôï ðïé Þ èç êå Ýëåã ïò äéá öï ñüò ðï óï óôþí óå åðß ðå äï óôá ôé óôé êþò óç ìá íôé êü ôç ôáò 5% (áì öß ðëåõ ñïò Ýëåã ïò Ç 0 :p 1 =p 2 Ýíá íôé ôçò åíáë ëá êôé êþò H 1 :p 1 p 2 ) ðïõ âá óß æå ôáé óôçí ôé ìþ z ôçò ôõ ðï ðïé ç ìý íçò êá íï íé êþò êá ôá íï ìþò (Ñáó óéüò 1989, Øù ú íüò 1998). Ôï ðñï ößë ôùí óôå ëå þí Áðü ôïõò óõì ìå ôý ï íôåò óôçí Ýñåõ íá äéåõ èõ íôýò/ôñéåò ó ï ëé êþí ìï - íü äùí ôïõ Íï ìïý Ìá ãíç óß áò 80,5% åß íáé Üíôñåò. Ç êá ôá íï ìþ áí äñþí êáé ãõ íáé êþí óôç èý óç äéåõ èõ íôþ/ôñé áò áíü âáè ìß äá åê ðáß äåõ óçò óôï íï ìü Ìá ãíç óß áò ðá ñïõ óéü æå ôáé óôï ãñü öç ìá 1. ÃñÜ öç ìá 1: Êá ôá íï ìþ ôùí äéåõ èõ íôþí Á/âÜè ìéáò êáé Á/âÜè ìéáò åê ðáß äåõ óçò áíü öý ëï. 58

03_03.qxd 1/4/2002 12:47 AM Page 59 Ãíþóåéò ôùí äéåõèõíôþí ó ïëéêþí ìïíüäùí ôïõ íïìïý Ìáãíçóßáò Ç çëé êéá êþ êá ôá íï ìþ ôùí äéåõ èõ íôþí/ôñéþí, áíü äå êá å ôßá, ðá ñïõ óéü - æå ôáé óôï ãñü öç ìá 2. Åíþ ìý ñé ôçí çëé êßá ôùí 45 ðå ñß ðïõ åôþí õðåñ ôå - ñïýí ïé äéåõ èõ íôýò/ôñéåò ó ï ëåß ùí Á/âÜè ìéáò åê ðáß äåõ óçò, óôéò ìå ãá ëý - ôå ñåò çëé êß åò õðåñ ôå ñïýí ïé äéåõ èõ íôýò/ôñéåò ó ï ëé êþí ìï íü äùí Â/âÜè - ìéáò åê ðáß äåõ óçò. Ï ìý óïò üñïò çëé êßáò õðåñ âáß íåé ôá 50 Ýôç. ÃñÜ öç ìá 2: Êá ôá íï ìþ ôùí äéåõ èõ íôþí ìå âü óç êëß ìá êá äå êá å ôß áò. Ôá óõ íï ëé êü ñü íéá õðç ñå óß áò óôçí åê ðáß äåõ óç ôùí äéåõ èõ íôþí/ôñéþí üëùí ôùí ó ï ëé êþí ìï íü äùí êõ ìáß íï íôáé áðü ïêôþ ìý ñé êáé ôñéü íôá ðý - íôå (üñéï õðï ñå ù ôé êþò óõ íôá îéï äü ôç óçò). Óýì öù íá ìå ôïí ðß íá êá 1 ç ìå - ãá ëý ôå ñç óõ íü ôç ôá (53%) åì öá íß æå ôáé óôç äå êá å ôßá áðü 21 Ýùò êáé 30 Ýôç ìå õðå ñï Þ ôùí äéåõ èõ íôþí/ôñéþí ðñù ôï âüè ìéáò åê ðáß äåõ óçò. Ðß íá êáò 1: Êá ôá íï ìþ ôùí äéåõ èõ íôþí ìå âü óç ôç óõ íï ëé êþ åêð/êþ õðç ñå óßá ôïõò. Κλάσεις (σε έτη) συνολικής εκπαιδευτικής υπηρεσίας διευθυντή Α/βάθμια Εκπαίδευση Β/βάθμια Εκπαίδευση Ποσοστά στο σύνολο συχνότητα (n) Ποσοστό συχνότητα (n) Ποσοστό <10 0 0% 1 2% 1% 11-20 7 13% 11 20% 17% 21-30 30 58% 27 49% 53% >30 15 29% 16 29% 29% 59

03_03.qxd 1/4/2002 12:47 AM Page 60 áñüëáìðïò Óôá ôýáò Ìáßñç Ãåßôïíá Óôï ãñü öç ìá 3 áðåé êï íß æå ôáé ç äéåõ èõ íôé êþ ðñïû ðç ñå óßá ôùí óôå ëå - þí ôïõ äåßã ìá ôïò. Ôá óõ íï ëé êü Ýôç Üóêç óçò êá èç êü íôùí óôå ëý ïõò ôçò åê ðáß äåõ óçò êõ ìáß íï íôáé áðü Ýíá ìý ñé êáé åß êï óé åðôü Ýôç. Ç ðëåéï øç - ößá (67,3%) êá ôü ôçí ðå ñßï äï äé å îá ãù ãþò ôçò Ýñåõ íáò êá ôý åé ôç èý óç ôïõ äéåõ èõ íôþ ó ï ëé êþò ìï íü äáò ôï ðï ëý ìý ñé äý êá ñü íéá. Áðü ôç ãñá - öé êþ áðåé êü íé óç ðá ñá ôç ñåß ôáé áîéü ëï ãç áíá íý ù óç 6 ðñï óþ ðùí óôï óþ ìá ôùí äéåõ èõ íôþí/ôñéþí êáé óðá íéü ôç ôá óôç äé á ôþ ñç óç ôçò èý óçò ôïõ äéåõ - èõ íôþ êáé ôùí äýï âáè ìß äùí åê ðáß äåõ óçò ãéá ðü íù áðü 15 ñü íéá. ÃñÜ öç ìá 3: Êá ôá íï ìþ ôùí åôþí Üóêç óçò äéåõ èõ íôé êþí êá èç êü íôùí. Åðé ðñü óèå ôá, áðü ôç óõë ëï ãþ êáé ôçí åðå îåñ ãá óßá ôùí äç ìï ãñá öé - êþí äå äï ìý íùí ôïõ åñù ôç ìá ôï ëï ãß ïõ êñß íå ôáé óêü ðé ìç ç áíá öï ñü äýï åðé óç ìüí óå ùí. 1) ¼ëá ôá óôå ëý ç åê ðáß äåõ óçò ôïõ äåßã ìá ôïò äé Ý èå ôáí ôïõò ôõ ðé êïýò áêá äç ìá ú êïýò ôß ôëïõò, üðùò ï íü ìïò ïñß æåé. 2) Ëß ãïé åß - íáé ïé äéåõ èõ íôýò ïé ïðïß ïé Ý ïõí ðñáã ìá ôï ðïé Þ óåé óðïõ äýò ãéá ôçí áðü êôç óç ìå ôá ðôõ éá êïý Þ/êáé äé äá êôï ñé êïý ôß ôëïõ. Ðéï óõ ãêå êñé ìý íá, âñý èç êáí 7,5% êü ôï ïé ìå ôá ðôõ éá êïý ôß ôëïõ êáé 5% êü ôï ïé äé äá êôï - ñé êïý ôß ôëïõ. Êá íý íáò áð áõ ôïýò ôïõò ôß ôëïõò äåí Þôáí ó å ôé êüò ìå ôçí ðëç ñï öï ñé êþ. 60

03_03.qxd 1/4/2002 12:47 AM Page 61 Ãíþóåéò ôùí äéåõèõíôþí ó ïëéêþí ìïíüäùí ôïõ íïìïý Ìáãíçóßáò 3. Αποτελέσματα Ðå ñé ãñá öé êþ ÁíÜ ëõ óç ¼óïí áöï ñü ôçí áðï ôý ðù óç ôùí ãíþ óå ùí ðïõ Ý ïõí ïé äéåõ èõ - íôýò/ôñéåò óôç ñþ óç çëå êôñï íé êþí õðï ëï ãé óôþí, ðñï Ý êõ øå üôé óôçí ðëåéï íü ôç ôü ôïõò (69%) äþ ëù óáí üôé Ý åé áðü êá èü ëïõ Ýùò ëß ãç ãíþ óç. Ç ó å ôé êþ êá ôá íï ìþ áðï ôõ ðþ íå ôáé óôï ãñü öç ìá 4. ÃñÜ öç ìá 4: Áðï ôý ðù óç ôçò åîïé êåß ù óçò ôùí äéåõ èõ íôþí ìå ôç ñþ óç õðï ëï - ãé óôþí. Áðü ôç óý ãêñé óç ìå ôá îý ôùí äýï êëü äùí åê ðáß äåõ óçò ðñï êý ðôåé üôé ïé äéåõ èõ íôýò/ôñéåò ó ï ëåß ùí Â/âÜè ìéáò åê ðáß äåõ óçò äéá èý ôïõí ìå ãá ëý - ôå ñç åìðåé ñßá óôç ñþ óç çëå êôñï íé êïý õðï ëï ãé óôþ, ðñüã ìá ðïõ äéá êñß - íå ôáé êáé óôï ãñü öç ìá 5. Óç ìåéþ íå ôáé, ùóôü óï, üôé äåí ðñï êý ðôåé óôá ôé - óôé êþò óç ìá íôé êþ äéá öï ñü, êá èü óïí z=1,87<1,96. 61

03_03.qxd 1/4/2002 12:47 AM Page 62 áñüëáìðïò Óôá ôýáò Ìáßñç Ãåßôïíá ÃñÜ öç ìá 5: Ç åîïé êåß ù óç ôùí äéåõ èõ íôþí ìå ôç ñþ óç õðï ëï ãé óôþí, ù ñé óìý - íç óå äýï êá ôç ãï ñß åò. Ãéá ôç äéå ñåý íç óç ôçò ãíþ óçò ôùí äéåõ èõ íôþí/ôñéþí ó å ôé êü ìå ôï ñü - ëï ôùí ðëç ñï öï ñéá êþí óõ óôç ìü ôùí óôçí åê ðáß äåõ óç, ñç óé ìï ðïé Þ èç êáí äýï êñé ôþ ñéá. ¼ðùò äéá ðé óôþ íå ôáé áðü ôïí ðß íá êá 2, ôï ðñþ ôï êñé ôþ ñéï óõ ãêå íôñþ íåé 76% èå ôé êþí áðá íôþ óå ùí, áë ëü ôï äåý ôå ñï ìü íï 33%. Ðß íá êáò 2: Ï Ñü ëïò ôùí åê ðáé äåõ ôé êþí ðëç ñï öï ñéá êþí óõ óôç ìü ôùí. Κριτήρια διερεύνησης της γνώσης των διευθυντών σχολικών μονάδων για τον ρόλο που καλούνται να διαδραματίσουν τα πληροφοριακά συστήματα στην εκπαίδευση Βαθμίδα Εκπαίδευσης Ν=107 ποσοστό (n) Αποτελεί λειτουργία του εκπαιδευτικού πληροφοριακού συστήματος τόσο η αναγνώριση των εκπαιδευτικών αναγκών σε πληροφορίες, όσο και η διάχυση του αποτελέσματος στην ενδεδειγμένη μορφή στους κατάλληλους αποδέκτες Η αποστολή των εκπαιδευτικών πληροφοριακών συστημάτων δεν ταυτίζεται με την παροχή αυτοματοποιημένων αποφάσεων στους χρήστες ή με την παροχή έτοιμου τρόπου λήψης αποφάσεων που εξασφαλίζει επιτυχία Α/βάθμια 42 81% B/βάθμια 39 71% Στο σύνολο 81 76% Α/βάθμια 15 29% B/βάθμια 20 36% Στο σύνολο 35 33% 62

03_03.qxd 1/4/2002 12:47 AM Page 63 Ãíþóåéò ôùí äéåõèõíôþí ó ïëéêþí ìïíüäùí ôïõ íïìïý Ìáãíçóßáò ¼óïí áöï ñü ôç ãíþ óç ôïõò ó å ôé êü ìå ôçí ðñï óöï ñü ôùí ðëç ñï öï - ñéá êþí óõ óôç ìü ôùí óôçí åê ðáß äåõ óç, ñç óé ìï ðïé Þ èç êáí Üë ëá äýï êñé - ôþ ñéá. Áðü ôïí ðß íá êá 3 äéá ðé óôþ íå ôáé üôé ç ðëåéï íü ôç ôá ôùí äéåõ èõ íôþí, ìå äé á öï ñå ôé êü ðï óï óôü, ãíù ñß æåé ôçí ðñï óöï ñü ôïõò óôï äé äá êôé êü êáé óôï äéïé êç ôé êü Ýñ ãï êá èþò êáé óôéò óôñá ôç ãé êïý êáé ëåé ôïõñ ãé êïý åðé ðý - äïõ äéá äé êá óß åò ðïõ áõ ôü áðü êïé íïý åðé ôå ëïýí. Ðß íá êáò 3: Ç ðñï óöï ñü ôùí åê ðáé äåõ ôé êþí ðëç ñï öï ñéá êþí óõ óôç ìü ôùí. Κριτήρια διερεύνησης της γνώσης των διευθυντών σχολικών μονάδων για τον ρόλο που καλούνται να διαδραματίσουν τα πληροφοριακά συστήματα στην εκπαίδευση Βαθμίδα Εκπαίδευσης Ν=107 ποσοστό (n) Αποτελεί λειτουργία του εκπαιδευτικού πληροφοριακού συστήματος τόσο η αναγνώριση των εκπαιδευτικών αναγκών σε πληροφορίες, όσο και η διάχυση του αποτελέσματος στην ενδεδειγμένη μορφή στους κατάλληλους αποδέκτες Η αποστολή των εκπαιδευτικών πληροφοριακών συστημάτων δεν ταυτίζεται με την παροχή αυτοματοποιημένων αποφάσεων στους χρήστες ή με την παροχή έτοιμου τρόπου λήψης αποφάσεων που εξασφαλίζει επιτυχία Α/βάθμια 42 81% B/βάθμια 39 71% Στο σύνολο 81 76% Α/βάθμια 15 29% B/βάθμια 20 36% Στο σύνολο 35 33% Óå áíü ëï ãï åñþ ôç ìá, üìùò, áíá öï ñé êü ìå ôçí åðé ëï ãþ ìé áò åê ôùí äýï äéá äé êá óé þí 7 (óôñá ôç ãé êïý Þ ëåé ôïõñ ãé êïý åðé ðý äïõ) äéá ðé óôþ èç êå üôé ôçí åðé ëï ãþ ãéá ôï ëåé ôïõñ ãé êü åðß ðå äï ôçí ðñï ôé ìïýí óõ ãêñé ôé êü ïé äéåõ èõ íôýò/ôñéåò ó ï ëåß ùí Á/âÜè ìéáò åê ðáß äåõ óçò (39%) Ýíá íôé áõ ôþí ôçò Â/âÜè ìéáò (29%). Ùóôü óï, ç äéá öï ñü åëýã å ôáé ùò óôá ôé óôé êü ìç óç - ìá íôé êþ, êá èü óïí z=1,09<1,96 êáé Ýôóé áðï äß äå ôáé óôçí ôý ç. Åðß óçò, áðü ôçí áíü ëõ óç ôùí åðé ëï ãþí ôïõ óõ ãêå êñé ìý íïõ åñù ôþ ìá ôïò ðá ñá ôç - ñåß ôáé üôé ôá óôå ëý ç ðïõ äéá íý ïõí ôçí ðñþ ôç èç ôåßá óôç èý óç äéåõ èõ - íôþ õðï óôç ñß æïõí ìï íï ìå ñþò ôç ëåé ôïõñ ãé êþ äéü óôá óç ôùí åê ðáé äåõ ôé - êþí ðëç ñï öï ñéá êþí óõ óôç ìü ôùí (52,9%). Áðü ôïí ãå íü ìå íï Ýëåã ï äéá - öï ñüò ðï óï óôþí ìå ôá îý äéåõ èõ íôþí/ôñéþí ðïõ äéá íý ïõí ôçí ðñþ ôç ôïõò èç ôåßá êáé äéåõ èõ íôþí/ôñéþí ðïõ Ý ïõí õðåñ âåß ôá äý êá ñü íéá èç - ôåß áò, ôåê ìç ñéþ íå ôáé óôá ôé óôé êþ óç ìá íôé êü ôç ôá, áöïý z=1,97>1,96. 63

03_03.qxd 1/4/2002 12:47 AM Page 64 áñüëáìðïò Óôá ôýáò Ìáßñç Ãåßôïíá ÃñÜ öç ìá 6: Êá ôá íï ìþ ôùí äéåõ èõ íôþí ðïõ áíôé ëáì âü íï íôáé üôé ôá åê ðáé äåõ - ôé êü ðëç ñï öï ñéá êü óõ óôþ ìá ôá äéåõ êï ëý íïõí ìü íï äéá äé êá óß åò ëåé ôïõñ ãé êïý åðé ðý äïõ ìå âü óç ôçí äéåõ èõ íôé êþ ðñïû ðç ñå óßá. Óôï åñþ ôç ìá ó å ôé êü ìå ôç ãíþ óç ôïõò ãéá ôçí ýðáñ îç ôùí âá óé êþí ðëç ñï öï ñéá êþí óõ óôç ìü ôùí ôïõ Õðïõñ ãåß ïõ Ðáé äåß áò, ïé åðé ëï ãýò ôùí äéåõ èõ íôþí/ôñéþí óõ ãêå íôñþ èç êáí êáé ðá ñïõ óéü æï íôáé ìå ôç ìïñ öþ ðï - óï óôþí óôïí ðß íá êá 4. Åðß óçò êá ôá ãñü öå ôáé ç ôé ìþ z áðü ôïõò ãå íü ìå - íïõò åëýã ïõò äéá öï ñüò ðï óï óôþí ìå ôá îý ôùí äýï âáè ìß äùí åê ðáß äåõ - óçò. Áðü ôïí ðß íá êá ãß íå ôáé åì öá íýò üôé ïé äéåõ èõ íôýò/ôñéåò êáé ôùí äýï åðé ðý äùí åê ðáß äåõ óçò ãíù ñß æïõí êá ôü ðñï ôå ñáéü ôç ôá ôçí ýðáñ îç ôùí ðëç ñï öï ñéá êþí óõ óôç ìü ôùí õðï óôþ ñé îçò ôùí ðá íåë ëá äé êþí åîå ôü óå ùí êáé êá ôá ãñá öþò ôïõ ìá èç ôé êïý êáé äé äá êôé êïý äõ íá ìé êïý. Åðß óçò ðñï êý - ðôåé óôá ôé óôé êþò óç ìá íôé êþ äéá öï ñü ãéá ðý íôå ðå ñé ðôþ óåéò 8. Áðü ôçí ó å ôé êþ åðå îåñ ãá óßá áõ ôþí ôùí äå äï ìý íùí äéá ðé óôþ èç êå üôé ôï 35% ôùí äéåõ èõ íôþí/ôñéþí ãíù ñß æïõí ôçí ýðáñ îç ôùí ìé óþí ôïõ ëü é óôïí áðü ôá óõ ãêå êñé ìý íá ðëç ñï öï ñéá êü óõ óôþ ìá ôá. 64

03_03.qxd 1/4/2002 12:47 AM Page 65 Ãíþóåéò ôùí äéåõèõíôþí ó ïëéêþí ìïíüäùí ôïõ íïìïý Ìáãíçóßáò Ðß íá êáò 4: Ãíþ óç õöé óôá ìý íùí åê ðáé äåõ ôé êþí ðëç ñï öï ñéá êþí óõ óôç ìü ôùí. Á/âÜè ìéá (Í=52) Â/âÜè ìéá (Í=55) Óôï óý íï ëï (Í=107) ëåã ïò Ðëç ñï öï ñéá êü óõ óôþ ìá ôá (n) ðï óï óôü (n) ðï óï óôü (n) ðï óï óôü Ôé ìþ z Äéá åß ñé óçò äé äá êôé êïý ðñï óù ðé êïý Äéá íï ìþ åê ðáé äåõ ôé êïý õëé êïý 19 36,5% 30 55,6% 49 45% 1,980* 9 17,3% 24 44,4% 33 31% 3,023* ÓôÞ ñé îç Ðá íåë ëá äé êþí (Ãå íé êþí) åîå ôü óå ùí 25 48,1% 49 90,7% 74 69% 4,806* Ìé óèï äï óßá õðáë ëþ ëùí 19 36,5% 27 50,0% 46 43% 1,408 Åðé ëï ãþ óôå ëå þí åê ðáß äåõ óçò Êá ôá ãñá öþ ìá èç ôé êïý êáé äé äá êôé êïý äõ íá ìé êïý 8 15,4% 12 22,2% 20 19% 0,898 29 55,8% 34 63,0% 63 59% 0,758 Õðï óôþ ñé îç óôå ëý ù óçò ó ï ëåß ùí ïìï ãý íåéáò 5 9,6% 4 7,4% 9 8% 3,158* Äåí ãíù ñß æù/äåí áðá íôþ 17 32,7% 4 7,4% 21 20% 4,283* Áíá æþ ôç óç åîáñ ôþ óå ùí Óôçí åíü ôç ôá áõ ôþ åðé åé ñåß ôáé áíá öï ñü ôùí ðå ñé ðôþ óå ùí ðïõ ôåê - ìç ñé þ èç êå óõ íü öåéá ç ïðïßá åñ ìç íåý å ôáé ùò ýðáñ îç êü ðïé áò ó Ý óçò åîüñ ôç óçò ìå ôá îý ôùí åîáñ ôç ìý íùí êáé áíå îüñ ôç ôùí ìå ôá âëç ôþí. Áíá - ëõ ôé êü, ùò åîáñ ôç ìý íåò ìå ôá âëç ôýò åëþ öèç óáí: (á) Ç ãíþ óç ñþ óçò õðï ëï ãé óôþí, (â) Ç ãíþ óç ãéá ôï ñü ëï êáé ôçí ðñï óöï ñü ôùí åê ðáé äåõ - ôé êþí ðëç ñï öï ñéá êþí óõ óôç ìü ôùí, (ã) Ç ãíþ óç ãéá ôéò äéá äé êá óß åò (ëåé - ôïõñ ãé êïý/óôñá ôç ãé êïý åðé ðý äïõ) ðïõ åîõ ðç ñå ôïýí ôá åê ðáé äåõ ôé êü ðëç ñï öï ñéá êü óõ óôþ ìá ôá, (ä) Ç ãíþ óç ãéá ôçí ýðáñ îç êáé ëåé ôïõñ ãßá åêü óôïõ áðü ôá åðôü ðá ëéü ðëç ñï öï ñéá êü óõ óôþ ìá ôá ðïõ Ýèå óå óå ëåé - ôïõñ ãßá åðé åé ñç óéá êü ôï Õð.Å.Ð.È. Ùò áíå îüñ ôç ôåò ìå ôá âëç ôýò åëþ - öèç óáí: (á) ôï öý ëï, (â) ç çëé êßá, (ã) ç åê ðáé äåõ ôé êþ ðñïû ðç ñå óßá (óå Ýôç), (ä) ç äéåõ èõ íôé êþ èç ôåßá (óå Ýôç) êáé å) ç âáè ìß äá åê ðáß äåõ óçò. Ãéá ôïí õðï ðëç èõ óìü ôçò Â/âÜè ìéáò åê ðáß äåõ óçò, ùò åðé ðëý ïí áíå îüñ ôç ôç ìå ôá âëç ôþ èå ù ñþ èç êå êáé ç êá ôåý èõí óç ôçò åé äé êü ôç ôáò ôïõ/ôçò êá èç - ãç ôþ/ôñé áò (èå ù ñç ôé êþ Þ èå ôé êþ). Áðü ôá äå äï ìý íá ôïõ ðß íá êá 5 ôåê ìç ñéþ íå ôáé óõ íü öåéá ìå ôá îý ôïõ 65

03_03.qxd 1/4/2002 12:47 AM Page 66 áñüëáìðïò Óôá ôýáò Ìáßñç Ãåßôïíá öý ëïõ êáé ôçò ãíþ óçò ãéá ôïí ñü ëï êáé ôçí ðñï óöï ñü ôùí åê ðáé äåõ ôé - êþí ðëç ñï öï ñéá êþí óõ óôç ìü ôùí. ÌÜ ëé óôá, ïé ãõ íáß êåò êá ôá ãñü öå ôáé íá ãíù ñß æïõí óå ðï óï óôü 55%, Ýíá íôé 31% ôùí áíôñþí, êáé áõ ôþ ç äéá - öï ñü åëýã å ôáé ùò óôá ôé óôé êü óç ìá íôé êþ (z=2,038>1,96). Ðß íá êáò 5: Óõ ó Ý ôé óç öý ëïõ ìå ãíþ óç ñü ëïõ & ðñï óöï ñüò åêð/êþí ðëçñ/êþí óõ óôç ìü ôùí. Ñü ëïò êáé ðñï óöï ñü ôùí åêð. ðëç ñï öï ñéá êþí óõ óôç ìü ôùí ÖÕ ËÏ ËÜ èïò ÈÝ óç Ïñ èþ ÈÝ óç Óý íï ëï ÈÞ ëõ 45,0% 55,0% 100% ñ ñåí 68,8% 31,2% 100% Óý íï ëï 63,9% 36,1% 100% P Pe ar son: 0,048 Ç ãíþ óç ñþ óçò Ç/Õ áðï ôå ëåß óõ íüñ ôç óç ôçò çëé êßáò ôïõ/ôçò äéåõ - èõ íôþ/ôñé áò, êá èü óïí, üóï ìåéþ íå ôáé ç çëé êßá, ôü óï áõ îü íå ôáé ôï ðï óï - óôü åêåß íùí ðïõ äç ëþ íïõí üôé ãíù ñß æïõí íá åé ñß æï íôáé õðï ëï ãé óôþ (ðß - íá êáò 6). Áðü ôïí Ýëåã ï äéá öï ñüò ðï óï óôþí ìå ôá îý ôùí äýï áêñáß ùí êá ôç ãï ñéþí ðñï êý ðôåé óôá ôé óôé êþ óç ìá íôé êü ôç ôá (z=2,46>1,96). Ðß íá êáò 6: Óõ ó Ý ôé óç çëé êßáò ìå ãíþ óç ñþ óçò õðï ëï ãé óôþí. Ãíþ óç ñþ óçò çëå êôñï íé êþí õðï ëï ãé óôþí ÇËÉ ÊÉÁ Êá èü ëïõ & ëß ãï Ðï ëý & ðü ñá ðï ëý Óý íï ëï <=49 50,0% 50,0% 100% [50, 54] 75,8% 24,2% 100% >=55 77,5% 22,5% 100% Óý íï ëï 68,2% 31,8% 100% P Pe ar son: 0,022 Áêü ìç, üóï áõ îü íå ôáé ç çëé êßá ôïõ/ôçò äéåõ èõ íôþ/ôñé áò, ôü óï áõ îü íå - ôáé êáé ôï ðï óï óôü åêåß íùí ðïõ ãíù ñß æïõí üôé ôá åê ðáé äåõ ôé êü ðëç ñï öï - 66

03_03.qxd 1/4/2002 12:47 AM Page 67 Ãíþóåéò ôùí äéåõèõíôþí ó ïëéêþí ìïíüäùí ôïõ íïìïý Ìáãíçóßáò ñéá êü óõ óôþ ìá ôá áöï ñïýí äéá äé êá óß åò óôñá ôç ãé êïý êáé ëåé ôïõñ ãé êïý åðé ðý äïõ (ðß íá êáò 7), ãå ãï íüò ðïõ åëýã å ôáé ùò óôá ôé óôé êü óç ìá íôé êü, áöïý z=2,343>1,96. Ðß íá êáò 7: Óõ ó Ý ôé óç çëé êßáò ìå äéá äé êá óß åò ðïõ åîõ ðç ñå ôïýí ôá åêð. ðëçñ. óõ óôþ ìá ôá. Äéá äé êá óß åò ðïõ åîõ ðç ñå ôïýí ôá åêð. ðëçñ. óõ óôþ ìá ôá ÇËÉ ÊÉÁ Åë ëé ðþò ãíþ óç ÐëÞ ñçò ãíþ óç Óý íï ëï <=49 52,9% 47,1% 100% [50, 54] 30,3% 69,7% 100% >=55 26,3% 73,7% 100% Óý íï ëï 36,2% 63,8% 100% P Pe ar son: 0,044 Åðß óçò, åîü ãå ôáé óõ íü öåéá ìå ôá îý çëé êßáò êáé ãíþ óçò ëåé ôïõñ ãß áò ôïõ ðëç ñï öï ñéá êïý óõ óôþ ìá ôïò ìé óèï äï óß áò. Ðéï óõ ãêå êñé ìý íá, áðü ôïí ðß íá êá 8 ðñï êý ðôåé üôé ïé íå ü ôå ñïé (53%) áë ëü êáé ïé ìå ãá ëý ôå ñïé óå çëé êßá (51%) äéåõ èõ íôýò/ôñéåò ó ï ëé êþí ìï íü äùí ãíù ñß æïõí ðå ñß ðïõ óôï ßäéï ðï óï óôü ôç ëåé ôïõñ ãßá ôïõ óõ ãêå êñé ìý íïõ ðëç ñï öï ñéá êïý óõ óôþ - ìá ôïò, ãå ãï íüò ðïõ åðá ëç èåý å ôáé, êá èü óïí áðü ôï Ýëåã ï äéá öï ñüò ðïõ äéå íåñ ãþ èç êå ðñï Ý êõ øå z=0,13<1,96. Ðß íá êáò 8: Óõ ó Ý ôé óç çëé êßáò ìå áíá ãíþ ñé óç ôïõ ðëç ñïö. óõ óôçì. ìé óèï äï óß áò. Ðëç ñï öï ñéá êü óý óôç ìá ìé óèï äï óß áò ÇËÉ ÊÉÁ ¼ é Íáé Óý íï ëï <=49 47,1% 52,9% 100% [50, 54] 75,8% 24,2% 100% >=55 48,7% 51,3% 100% Óý íï ëï 56,6% 43,4% 100% P Pe ar son: 0,028 67

03_03.qxd 1/4/2002 12:47 AM Page 68 áñüëáìðïò Óôá ôýáò Ìáßñç Ãåßôïíá ÁíÜ ëï ãá ðå ñß ðïõ åß íáé êáé ôá áðï ôå ëý óìá ôá ôïõ ðß íá êá 9 ó å ôé êü ìå ôï ðëç ñï öï ñéá êü óý óôç ìá ðïõ áöï ñü ôç äéá åß ñé óç ðñï óù ðé êïý áðü ôéò õðç ñå óß åò ôïõ Õðïõñ ãåß ïõ Ðáé äåß áò (z=0,86<1,96). Ðß íá êáò 9: Óõ ó Ý ôé óç çëé êßáò ìå áíá ãíþ ñé óç ôïõ ðëç ñïö. óõ óôçì. ðñï óù ðé êïý. Ðëç ñï öï ñéá êü óý óôç ìá äéá åß ñé óçò ðñï óù ðé êïý ÇËÉ ÊÉÁ ¼ é Íáé Óý íï ëï <=49 26,5% 73,5% 100% [50, 54] 60,6% 39,4% 100% >=55 35,9% 64,1% 100% Óý íï ëï 40,6% 59,4% 100% P Pe ar son: 0,013 ¼óïí áöï ñü ôçí åê ðáé äåõ ôé êþ ðñïû ðç ñå óßá ôùí äéåõ èõ íôþí/ôñéþí ôùí ó ï ëé êþí ìï íü äùí ðñï êý ðôåé óõ íü öåéá (ðß íá êáò 10) ìå ôá îý áõ ôþò êáé ôçò ãíþ óçò ñþ óçò Ç/Õ. Êáé ó áõ ôþí ôçí ðå ñß ðôù óç ôï ðï óï óôü üóùí ãíù ñß æïõí ìåéþ íå ôáé üóï ôá ñü íéá õðç ñå óß áò óôçí åê ðáß äåõ óç áõ îü íï íôáé. Ï ãå íü ìå íïò Ýëåã ïò ìå ôá îý ôùí äýï áêñáß ùí êá ôç ãï ñéþí ôåê ìç ñéþ íåé óôá ôé óôé êþò óç ìá íôé êþ äéá öï ñü, êá èü óïí z=2,924>1,96. Ðß íá êáò 10: Óõ ó Ý ôé óç åê ðáé äåõ ôé êþò õðç ñå óß áò ìå âáè ìü åîïé êåß ù óçò ìå õðï ëï ãé óôýò. Âáè ìüò åîïé êåß ù óçò ìå ôç ñþ óç çëå êôñï íé êþí õðï ëï ãé óôþí Ñ. ÕÐÇÑ. Êá èü ëïõ & ëß ãï Ðï ëý & ðü ñá ðï ëý Óý íï ëï <=24 47,1% 52,9% 100% [25, 29] 75,7% 24,3% 100% >=30 80,6% 19,4% 100% Óý íï ëï 68,2% 31,8% 100% P Pe ar son: 0,005 68

03_03.qxd 1/4/2002 12:47 AM Page 69 Ãíþóåéò ôùí äéåõèõíôþí ó ïëéêþí ìïíüäùí ôïõ íïìïý Ìáãíçóßáò Åðß óçò, äéá öáß íå ôáé üôé õöß óôá ôáé åîüñ ôç óç ìå ôá îý ôùí óõ íï ëé êþí åôþí åê ðáé äåõ ôé êþò õðç ñå óß áò ôïõ/ôçò äéåõ èõ íôþ/ôñé áò êáé ôçò ãíþ óçò ãéá ôïí ñü ëï êáé ôçí ðñï óöï ñü åíüò åê ðáé äåõ ôé êïý ðëç ñï öï ñéá êïý óõ - óôþ ìá ôïò (ðß íá êáò 11). Öáß íå ôáé, ìü ëé óôá, üôé ïé äéåõ èõ íôýò/ôñéåò ìå ôá ëé ãü ôå ñá ñü íéá ðñï û ðç ñå óß áò (íå ü ôå ñïé óôçí õðç ñå óßá) ãíù ñß æïõí óå ìå ãá ëý ôå ñï ðï óï óôü ôï ñü ëï êáé ôçí ðñï óöï ñü ôùí ðëç ñï öï ñéá êþí óõ óôç ìü ôùí, áë ëü ôïý ôï áðï äß äå ôáé óôçí ôý ç, êá èü óïí ç äéá öï ñü ðï - óï óôþí åëýã èç êå ùò óôá ôé óôé êü ìç óç ìá íôé êþ (z=1,672<1,96). Ðß íá êáò 11: Óõ ó Ý ôé óç åêð/êþò õðç ñå óß áò ìå ñü ëï êáé ðñï óöï ñü ðëç ñïö. óõ óôç ìü ôùí. Ãíþ óç ñü ëïõ & ðñï óöï ñüò ôùí åê ðáé äåõ ôé êþí ðëç ñïö. óõ óôçì. Ñ. ÕÐÇÑ. ËÜ èïò Óù óôü Óý íï ëï <=24 46,9% 53,1% 100% [25, 29] 77,1% 22,9% 100% >=30 66,7% 33,3% 100% Óý íï ëï 63,9% 36,1% 100% P Pe ar son: 0,034 Ðá ñü ôé ðü íù áðü ôá ìé óü óôå ëý ç (64%) ðïõ äéïé êïýí ó ï ëé êýò ìï íü - äåò óôï Í. Ìá ãíç óß áò ãíù ñß æïõí üôé ôá åê ðáé äåõ ôé êü ðëç ñï öï ñéá êü óõ - óôþ ìá ôá áöï ñïýí äéá äé êá óß åò óôñá ôç ãé êïý êáé ëåé ôïõñ ãé êïý åðé ðý äïõ, åíôïý ôïéò áðü ôçí Ýñåõ íá ðñï êý ðôåé ç óõ ãêå êñé ìý íç èý óç íá åðç ñå Ü æå - ôáé áðü ôá ñü íéá Üóêç óçò äéåõ èõ íôé êþí êá èç êü íôùí. Óôïí ðß íá êá 12 ðïõ áêï ëïõ èåß, öáß íå ôáé üôé ïé äéåõ èõ íôýò/ôñéåò ôùí ó ï ëåß ùí ðïõ äéá íý - ïõí ôçí ðñþ ôç èç ôåßá ôïõò, õóôå ñïýí óç ìá íôé êü óôç óõ ãêå êñé ìý íç ãíþ - óç óå ó Ý óç ìå ôïõò/ôéò óõ íá äýë öïõò ôïõò ðïõ Ý ïõí õðç ñå ôþ óåé ðå - ñéó óü ôå ñá Ýôç ùò äéåõ èõ íôýò/ôñéåò. Áõ ôþ ç äéá öï ñü åëýã å ôáé ùò óôá - ôé óôé êü óç ìá íôé êþ (z=2,086>1,96). 69

03_03.qxd 1/4/2002 12:47 AM Page 70 áñüëáìðïò Óôá ôýáò Ìáßñç Ãåßôïíá Ðß íá êáò 12: Óõ ó Ý ôé óç äéåõè. ðñïûð/óß áò ìå äéá äé êá óß åò ðïõ åîõ ðç ñå ôïýí ôá ðëçñ. óõ óôþ ìá ôá. Äéá äé êá óß åò ðïõ åîõ ðç ñå ôïýí ôá åêð. ðëçñ. óõ óôþ ìá ôá Äéåõ èõ íôé êþ ðñïû ðç ñå óßá (óå Ýôç) ËÜ èïò ãíþ óç Óù óôþ ãíþ óç Óý íï ëï <=4 54,3% 45,7% 100% [5, 9] 22,6% 77,4% 100% >=10 30,8% 69,2% 100% Óý íï ëï 36,2% 63,8% 100% P Pe ar son: 0,019 Åðåé äþ áðü ôç öý óç ôïõò ïé ëåé ôïõñ ãé êýò äéá äé êá óß åò áíôé óôïé ïýí óå á ìç ëïý éå ñáñ é êïý åðé ðý äïõ äéïé êç ôé êýò åíýñ ãåéåò, åëýã èç êå ç åðß - äñá óç ôçò äéåõ èõ íôé êþò ðñï û ðç ñå óß áò óôç äéá ìüñ öù óç ôçò Üðï øçò üôé ôá åê ðáé äåõ ôé êü ðëç ñï öï ñéá êü óõ óôþ ìá ôá äéåõ êï ëý íïõí ôç äéïß êç óç ôïõ ó ï ëåß ïõ óå äñü óåéò ìü íï áõ ôïý ôïõ åðé ðý äïõ. ôóé, ëïé ðüí, öü íç - êå (ðß íá êáò 13) üôé ôá óôå ëý ç ðïõ äéá íý ïõí ôçí ðñþ ôç ôïõò èç ôåßá èå ù ñïýí óç ìá íôé êþ ôç ëåé ôïõñ ãé êþ äéü óôá óç óå õðåñ äé ðëü óéï ðï óï - óôü áðü ôçí áìý óùò åðü ìå íç êá ôç ãï ñßá. Ï ó å ôé êüò Ýëåã ïò äéá öï - ñüò ðï óï óôþí ôåê ìç ñß ù óå óôá ôé óôé êþò óç ìá íôé êþ äéá öï ñü, êá èü óïí z= 2,742>1,96. Ðß íá êáò 13: Óõ ó Ý ôé óç äéåõè. ðñïûð/óß áò ìå äéá äé êá óß åò ðïõ åîõ ðç ñå ôïýí ôá åêð/êü ðëç ñïö. óõ óôþ ìá ôá, åîáé ñïõ ìý íçò ôçò åðé ëï ãþò «óôñá ôç ãé êïý åðé ðý äïõ». Äéåõ èõ íôé êþ ðñïû ðç ñå óßá Äéá äé êá óß åò ðïõ åîõ ðç ñå ôïýí ôá åêð. ðëçñ. óõ óôþ ìá ôá Ìü íï ëåé ôïõñ ãé êïý åðé - ðý äïõ Óôñá ôç ãé êïý êáé ëåé ôïõñ ãé êïý åðé ðý äïõ Óý íï ëï <=4 52,9% 47,1% 100% [5, 9] 20,0% 80,0% 100% >=10 30,8% 69,2% 100% Óý íï ëï 35,0% 65,0% 100% P Pe ar son: 0,018 70

03_03.qxd 1/4/2002 12:47 AM Page 71 Ãíþóåéò ôùí äéåõèõíôþí ó ïëéêþí ìïíüäùí ôïõ íïìïý Ìáãíçóßáò ¼óïí áöï ñü ôá åðôü óõ íï ëé êü ïëï êëç ñù ìý íá ðëç ñï öï ñéá êü óõ óôþ - ìá ôá ðïõ Ý ïõí ôå èåß óå åöáñ ìï ãþ ãéá ìå ãü ëï ñï íé êü äéü óôç ìá áðü ôï Õð.Å.Ð.È., ìü íï ãéá ôá äýï ðñï Ý êõ øå åîüñ ôç óç ìå ôç âáè ìß äá åê ðáß äåõ - óçò óôçí ïðïßá õðç ñå ôïýí ïé äéåõ èõ íôýò (ðß íá êáò 14). Ðéï óõ ãêå êñé ìý - íá, äéá ðé óôþ èç êå üôé ïé äéåõ èõ íôýò/ôñéåò Â/âÜè ìéáò åê ðáß äåõ óçò ãíù ñß - æïõí óå ìå ãá ëý ôå ñï ðï óï óôü áðü ôïõò/ôéò óõ íá äýë öïõò ôïõò ôçò Á/âÜè ìéáò ôçí ýðáñ îç ôïõ ðëç ñï öï ñéá êïý óõ óôþ ìá ôïò ðïõ áöï ñü ôç äéá íï ìþ ôïõ åê ðáé äåõ ôé êïý õëé êïý (z=3,023>1,96), êá èþò åðß óçò êáé ôïõ ðëç ñï öï ñéá êïý óõ óôþ ìá ôïò õðï óôþ ñé îçò ôùí ðá íåë ëá äé êþí åîå ôü - óå ùí ãéá ôçí åé óá ãù ãþ ìá èç ôþí óôçí ôñé ôï âüè ìéá åê ðáß äåõ óç (z=4,806>1,96). ÔÝ ëïò, ó å ôé êü ìå ôç äéå ñåý íç óç ôçò ýðáñ îçò åîüñ ôç óçò ìå ôá îý ôçò êá ôåý èõí óçò ôçò åé äé êü ôç ôáò (èå ù ñç ôé êþ Þ èå ôé êþ) ôïõ/ôçò äéåõ èõ - íôþ/ôñé áò ó ï ëé êþò ìï íü äïò Â/âÜè ìéáò åê ðáß äåõ óçò êáé ôçò ãíþ óçò ñþ óçò Ç/Õ, äéá ðé óôþ íå ôáé óõ ó Ý ôé óç, êá èü óïí ïé äéåõ èõ íôýò ðïõ Ý ïõí åé äé êü ôç ôá ìå ãíù óôé êü õðü âá èñï èå ôé êþí óðïõ äþí ãíù ñß æïõí óå ðï ëý ìå ãá ëý ôå ñï ðï óï óôü íá åé ñß æï íôáé õðï ëï ãé óôþ (ðß íá êáò15). Áðü ôïí ãå - íü ìå íï Ýëåã ï ìå ôá îý ôùí äýï êá ôåõ èýí óå ùí åé äé êï ôþ ôùí ôåê ìç ñéþ íå - ôáé óôá ôé óôé êþò óç ìá íôé êþ äéá öï ñü, êá èü óïí z=2,93>1,96. Ðß íá êáò 14: Áíá ãíþ ñé óç ðëç ñï öï ñéá êþí óõ óôç ìü ôùí áíü âáè ìß äá åê ðáß - äåõ óçò. Ðëç ñï öï ñéá êü óý óôç ìá äéá íï ìþò åêð/êïý õëé êïý Âáè ìß äá Åê ðáß äåõ óçò ËÜ èïò Óù óôü Óý íï ëï Â/ÂÁÈ ÌÉÁ 55,6% 44,4% 100% Á/ÂÁÈ ÌÉÁ 82,7% 17,3% 100% Óý íï ëï 68,9% 31,1% 100% P Fisher: 0,003 Âáè ìß äá Åê ðáß äåõ óçò Ðëç ñï öï ñéá êü óý óôç ìá óôþ ñé îçò ðá íåë ëá äé êþí åîåô. Â/ÂÁÈ ÌÉÁ 09,3% 90,7% Óý íï ëï Á/ÂÁÈ ÌÉÁ 51,9% 48,1% 100% Óý íï ëï 30,2% 69,8% 100% P Fisher: 0,000 71

03_03.qxd 1/4/2002 12:47 AM Page 72 áñüëáìðïò Óôá ôýáò Ìáßñç Ãåßôïíá Ðß íá êáò 15: Óõ ó Ý ôé óç êá ôåý èõí óçò åé äé êü ôç ôáò ä/íôþí ó ï ëé êþí ìï íü äùí Â/âÜè ìéáò åê ðáß äåõ óçò ìå âáè ìü åîïé êåß ù óçò ùò ðñïò ôç ñþ óç õðï ëï ãé óôþí. Ãíþ óç ñþ óçò çëå êôñï íé êþí õðï ëï ãé óôþí ÅÉ ÄÉ ÊÏ ÔÇ ÔÁ Êá èü ëïõ & ëß ãï Ðï ëý & ðü ñá ðï ëý Óý íï ëï Èå ù ñç ôé êþ 82,6% 17,4% 100% Èå ôé êþ 42,9% 57,1% 100% Óý íï ëï 60,8% 39,2% 100% P Fisher: 0,005 Συμπεράσματα Åß íáé ãå ãï íüò üôé ïé ðá ñïý óåò ïé êï íï ìé êýò êáé êïé íù íé êýò óõí èþ êåò êá èþò êáé ïé áõ îá íü ìå íåò åê ðáé äåõ ôé êýò áðáé ôþ óåéò åðé âüë ëïõí óôïõò/óôéò äéåõ èõ íôýò/ôñéåò ó ï ëé êþí ìï íü äùí ôçí áðü êôç óç ðïë ëá - ðëþí ãíþ óå ùí êáé óýí èå ôùí åðáã ãåë ìá ôé êþí äå îéï ôþ ôùí. Ç äéá ðß óôù óç áõ ôþ óõ ãêëß íåé ìå ôïí åðáã ãåë ìá ôé óìü ðïõ äéå èíþò ðñï âüë ëå ôáé üôé ðñý ðåé íá äéá èý ôïõí ôá óôå ëý ç ôçò åê ðáß äåõ óçò (Bouvi er 2001, Fi re sto - ne 1991, OECD 2001), ðñï êåé ìý íïõ íá áíôá ðï êñß íï íôáé óôéò óýã ñï íåò ðñï êëþ óåéò. Áðü ôçí ðå ñé ãñá öé êþ áíü ëõ óç ôùí áðï ôå ëå óìü ôùí ðñï Ý êõ øå üôé ïé äéåõ èõ íôýò/ôñéåò ó ï ëé êþí ìï íü äùí ôïõ íï ìïý Ìá ãíç óß áò Ý ïõí ìé êñþ ãíþ óç óôç ñþ óç ðëç ñï öï ñé êþò ôå íï ëï ãß áò. Ùò ðé èá íïß ëü ãïé áõ ôþò ôçò äéá ðß óôù óçò ìðï ñïýí íá áíá öåñ èïýí ïé áêü ëïõ èïé: Ï ðñþ ôïò ëü - ãïò ó å ôß æå ôáé ìå ôï åý ñç ìá üôé ôç èý óç ôïõ äéåõ èõ íôþ êá ôá ëáì âü íïõí êá ôü ôï ðëåß óôïí ìå óþ ëé êá Üôï ìá ðïõ Ý ïõí õðç ñå ôþ óåé áñ êå ôü ñü íéá áóêþ íôáò êõ ñß ùò äé äá êôé êü êá èþ êï íôá. Ç äéá ðß óôù óç áõ ôþ óõì âá äß æåé ìå ôá áðï ôå ëý óìá ôá Ýñåõ íáò ôïõ Åèíé êïý ÊÝ íôñïõ Êïé íù íé êþí Åñåõ íþí ðïõ äéå íåñ ãþ èç êå ôï Ýôïò 2000 óå ðá íåë ëþ íéï äåßã ìá (Êá èç ìå ñé íþ, 5/10/2001) ìå ôçí åõ êáé ñßá ôçò «Ðá ãêü óìéáò ÇìÝ ñáò ôïõ Åê ðáé äåõ ôé êïý» (ðç ãþ: www.edra.gr). Ùò äåý ôå ñïò ìðï ñåß íá èå ù ñç èåß ç ìé êñþ êá ôï Þ ìå ôá ðôõ éá êþí ôß ôëùí áðü ôïõò/ôéò äéåõ èõ íôýò/ôñéåò ôùí ó ï ëé êþí ìï íü - äùí. Ðé óôåý å ôáé üôé ç öïß ôç óþ ôïõò óå ìå ôá ðôõ éá êü ðñï ãñüì ìá ôá èá ôïõò Ýöåñ íå óå ìå ãá ëý ôå ñç êáé ïõ óéá óôé êü ôå ñç åîïé êåß ù óç ìå ôçí ðëç - ñï öï ñé êþ ôå íï ëï ãßá. Áîß æåé íá åðé óç ìáí èåß üôé ôï ìé êñü ðï óï óôü 9 êá ôï - 72

03_03.qxd 1/4/2002 12:47 AM Page 73 Ãíþóåéò ôùí äéåõèõíôþí ó ïëéêþí ìïíüäùí ôïõ íïìïý Ìáãíçóßáò Þò ìå ôá ðôõ éá êþí ôß ôëùí ðïõ ðñï Ý êõ øå áðü ôçí ðá ñïý óá Ýñåõ íá, ó å - äüí óõ ìðß ðôåé ìå ôï áíôß óôïé ï ðá íåë ëá äé êü 10, Ýôóé üðùò áõ ôü áíá öý ñå - ôáé óôï Ýñ ãï ôçò áðï ôý ðù óçò ôùí ó ï ëé êþí ìï íü äùí ðïõ áíý ëá âå ãéá ëï ãá ñéá óìü ôïõ Õð.Å.Ð.È. ôï ÊÝ íôñï Åê ðáé äåõ ôé êþò ñåõ íáò (Êïõ ëá ú - äþò 2005). Ôá ßäéá ðï óï óôü ðå ñß ðïõ, åðß óçò, áíá öý ñï íôáé êáé óå Üë ëåò äç ìï óéåõ ìý íåò ìå ëý ôåò 11 (Ãéáí íá êü êç 2005, Êá ñü êïò êáé Äñá ìá ëß äçò 2005). ÅîÜë ëïõ, ôï åý ñç ìá ó å ôé êü ìå ôç ìç åîïé êåß ù óç ôùí äéåõ èõ - íôþí/ôñéþí ìå ôç íýá ôå íï ëï ãßá, âñß óêå ôáé óôçí ßäéá êá ôåý èõí óç ìå ôá áðï ôå ëý óìá ôá Ýñåõ íáò ç ïðïßá óôü åõå óôï óý íï ëï ôùí åê ðáé äåõ ôé êþí ëåé ôïõñ ãþí Â/âÜè ìéáò åê ðáß äåõ óçò ôçò þ ñáò 12 (Êï íé äü ñç 2005). Åðé ðñü óèå ôá, äéá ðé óôþ èç êå üôé ôï åðß ðå äï ôùí ãíþ óå ùí ôùí äéåõ èõ - íôþí/ôñéþí ó å ôé êü ìå ôç ñç óé ìü ôç ôá ôçò ðëç ñï öï ñé êþò ôå íï ëï ãß áò óôçí åê ðáß äåõ óç åß íáé éêá íï ðïé ç ôé êü, ðá ñü ôç ìé êñþ åîïé êåß ù óþ ôïõò ìå ôç ñþ óç áõ ôþò. Áðü ôçí áíü ëõ óç ðñï Ý êõ øå üôé üóï áõ îü íå ôáé ç çëé êßá ôïõ/ôçò äéåõ èõ íôþ/ôñé áò, ôü óï áõ îü íå ôáé êáé ôï ðï óï óôü åêåß íùí ðïõ ãíù ñß æïõí üôé ôá åê ðáé äåõ ôé êü ðëç ñï öï ñéá êü óõ óôþ ìá ôá áöï ñïýí äéá - äé êá óß åò óôñá ôç ãé êïý êáé ëåé ôïõñ ãé êïý åðé ðý äïõ. Ôï åý ñç ìá áõ ôü äý íá - ôáé íá åñ ìç íåõ èåß áðü ôï ãå ãï íüò üôé ç áðü êôç óç ôçò óõ ãêå êñé ìý íçò ãíþ óçò âá óß æå ôáé êõ ñß ùò óôçí åìðåé ñßá Þ êáé ôçí Üôõ ðç 13 ìü èç óç ðïõ åðýñ å ôáé áðü ôç äéåõ èõ íôé êþ èý óç, ç ïðïßá óõ íþ èùò åß íáé óõ íüñ ôç óç êáé ôçò çëé êßáò. Êá ôü óõ íý ðåéá, åß íáé óç ìá íôé êü íá åðé óç ìáí èåß üôé ôá óôå ëý ç ìå ðïë ëü ñü íéá äéåõ èõ íôé êþò ðñï û ðç ñå óß áò, ðá ñü ôç ìé êñþ åîïé êåß ù óþ ôïõò ìå ôïõò Ç/Õ êáé ôïí ðá ñá äï óéá êü ôñü ðï äéïß êç óçò ôùí ó ï ëåß ùí åîáé ôß áò ôçò óõó óù ñåõ ìý íçò åìðåé ñß áò áðü ôç èý óç, ãíù ñß - æïõí ôï äéô ôü (ëåé ôïõñ ãé êü êáé óôñá ôç ãé êü) ñü ëï ôùí ðëç ñï öï ñéá êþí óõ - óôç ìü ôùí. ¼óïí áöï ñü ôçí ôá îé íü ìç óç ôùí äéåõ èõ íôþí êá ôü åðß ðå äï åê ðáß äåõ óçò êáé êá ôåý èõí óç åé äé êü ôç ôáò (èå ôé êþ Þ èå ù ñç ôé êþ) äéá ðé óôþ - íå ôáé üôé ïé äéåõ èõ íôýò/ôñéåò ó ï ëåß ùí Â/âÜè ìéáò åê ðáß äåõ óçò èå ôé êþò êá ôåý èõí óçò äéá èý ôïõí ìå ãá ëý ôå ñç åîïé êåß ù óç ìå ôçí ðëç ñï öï ñé êþ ôå - íï ëï ãßá, ðá ñü ôï ãå ãï íüò üôé äåí ðá ñá ôç ñþ èç êáí óç ìá íôé êýò äé á öï ñï - ðïéþ óåéò ìå ôá îý ôùí âáè ìß äùí åê ðáß äåõ óçò êáé ôùí êá ôåõ èýí óå ùí åé äé - êü ôç ôáò, ãå ãï íüò ðïõ éó õ ñï ðïéåß ôçí Üðï øç ðå ñß ïìïéï ãý íåéáò ôïõ óþ - ìá ôïò ôùí äéåõ èõ íôþí/ôñéùí óôéò äýï âáè ìß äåò åê ðáß äåõ óçò. Åðß óçò, Ýíá åý ñç ìá ôï ïðïßï êñß íå ôáé óêü ðé ìï íá áíá öåñ èåß åß íáé üôé ç äéåý èõí óç ôùí ó ï ëé êþí ìï íü äùí áðï ôå ëåß ó å äüí «áñ ìï äéü ôç ôá» ôïõ áí äñé êïý öý ëïõ. Ç äéá ðß óôù óç áõ ôþ óõ ãêëß íåé ìå ôï áðï ôý ëå óìá ó å ôé - êþò Ýñåõ íáò óýì öù íá ìå ôçí ïðïßá ôï ðï óï óôü ôùí ãõ íáé êþí ðïõ êá ôý - ïõí äéåõ èõ íôé êþ èý óç áíýñ å ôáé óôï 4,5% êáé 13,6% ôùí ó ï ëé êþí ìï - íü äùí Á/âÜè ìéáò êáé Â/âÜè ìéáò åê ðáß äåõ óçò ôçò Çðåß ñïõ (Ìá ñá ãêïõ - 73

03_03.qxd 1/4/2002 12:47 AM Page 74 áñüëáìðïò Óôá ôýáò Ìáßñç Ãåßôïíá äü êç 1997). ¼óïí áöï ñü ôçí áíá æþ ôç óç óõ ó å ôß óå ùí äéá ðé óôþ èç êå üôé ôï öý ëï, ç çëé êßá, ôá ñü íéá õðç ñå óß áò, ç äéåõ èõ íôé êþ ðñïû ðç ñå óßá, ç âáè ìß äá åê ðáß äåõ óçò (ðñù ôï âüè ìéá Þ äåõ ôå ñï âüè ìéá) êá èþò êáé ç êá - ôåý èõí óç åé äé êü ôç ôáò (èå ù ñç ôé êþ Þ èå ôé êþ) åß íáé ðá ñü ãï íôåò ïé ïðïß ïé ó å ôß æï íôáé ìå ôï âáè ìü åîïé êåß ù óçò êáé ñþ óçò ôçò ðëç ñï öï ñé êþò ôå - íï ëï ãß áò óôçí åê ðáß äåõ óç. Ðá ñü ôï ãå ãï íüò üôé ôá áðï ôå ëý óìá ôá ôçò Ýñåõ íáò óõ ìðß ðôïõí óå ìå ãü ëï âáè ìü ìå ôá áíôß óôïé á Üë ëùí ôï ðé êþò êáé åèíé êþò åì âý ëåé áò, êñß íå ôáé óêü ðé ìï íá áíá öåñ èåß üôé ôï äåßã ìá ôçò Ýñåõ íáò äåí åß íáé áíôé - ðñï óù ðåõ ôé êü ôïõ ðëç èõ óìïý ôçò þ ñáò. Åðß óçò, ùò óç ìá íôé êïß ìå èï - äï ëï ãé êïß ðå ñéï ñé óìïß ôçò Ýñåõ íáò ðñý ðåé íá åðé óç ìáí èïýí ïé åîþò: ðñþ ôïò, óôçí Ýñåõ íá äåí óõì ìå ôåß áí ïé ðñï ú óôü ìå íïé ôùí ïëé ãï èý óéùí äç ìï ôé êþí ó ï ëåß ùí êáé íç ðéá ãù ãåß ùí, äå äï ìý íïõ üôé, óýì öù íá ìå ôï íü ìï, áõ ôïß äåí öý ñïõí ôïí ôß ôëï ôïõ äéåõ èõ íôþ. Äåý ôå ñïò, áðü ôçí êá - ôç ãï ñéï ðïß ç óç ôùí äéåõ èõ íôþí Â/âÜè ìéáò åê ðáß äåõ óçò (èå ôé êþ êáé èå ù - ñç ôé êþ êá ôåý èõí óç), åîáé ñý èç êáí ãéá ëü ãïõò ðïõ áíá öýñ èç êáí ðñï ãå - íý óôå ñá ïé ãõ ìíá óôýò. Ùò ôñß ôïò ðå ñéï ñé óìüò áîß æåé íá áíá öåñ èåß üôé ç åñ ãá óßá äéá ðíý å ôáé áðü ìéá ôå íï êñá ôé êþ 14 áíôß ëç øç ãéá ôï ñü ëï ôçò ðëç ñï öï ñé êþò ôå íï ëï ãß áò óôï ó ï ëåßï êáé ôï ñü ëï ôùí äéåõ èõ íôþí/ ôñéþí áíá öï ñé êü ìå ôï åðß ðå äï ïñ ãü íù óçò êáé äéïß êç óçò ôçò åê ðáß äåõ - óçò. Ç óõ ãêå êñé ìý íç åðé óþ ìáí óç áíá öý ñå ôáé êõ ñß ùò óôçí åðé ëï ãþ ôçò ìå èï äï ëï ãé êþò ðñï óýã ãé óçò êáé äåí õðï íï åß ôçí õðï âüè ìé óç ôçò áîß áò ôçò ðáé äá ãù ãé êþò äéü óôá óçò ôçò ðëç ñï öï ñé êþò ôå íï ëï ãß áò. Óõ ìðå ñá óìá ôé êü, ç ìå ôåê ðáß äåõ óç Þ/êáé ç óõ íå Þò êáé óõ óôç ìá ôé êþ åðé ìüñ öù óç ôùí äéåõ èõ íôþí/ôñéþí ó ï ëé êþí ìï íü äùí óôçí ðëç ñï öï ñé - êþ ôå íï ëï ãßá êñß íå ôáé åðé âå âëç ìý íç 15, áíå îáñ ôþ ôùò ôïõ åðé ðý äïõ åê - ðáß äåõ óçò êáé ôçò åé äé êü ôç ôáò, ðá ñü ôéò äé á öï ñýò ðïõ åì öá íß óôç êáí ìå - ôá îý èå ôé êþò êáé èå ù ñç ôé êþò êá ôåý èõí óçò. Ç ðñï óöï ñü ôïõ êá ôüë ëç ëïõ ãíù óôé êïý õðü âá èñïõ, áêü ìç êáé ìý óù ôùí ðñï ãñáì ìü ôùí ôçò äéá âßïõ åê ðáß äåõ óçò, èá åðé êáé ñï ðïéþ óåé êáé èá óõ ìðëç ñþ óåé ôéò õöé óôü ìå íåò ãíþ óåéò ôùí óõ ãêå êñé ìý íùí óôå ëå þí. Áíá ìý íå ôáé üôé ìå áõ ôüí ôïí ôñü - ðï èá åíé ó õ èïýí ïé äéïé êç ôé êýò éêá íü ôç ôåò êáé ïé ôå íé êýò äå îéü ôç ôåò üëùí ôùí óôå ëå þí ôçò äç ìü óé áò åê ðáß äåõ óçò 16 êáé ðá ñüë ëç ëá, èá äéåõ êï ëõí èåß ç Üóêç óç ôïõ äéïé êç ôé êïý êáé ðáé äá ãù ãé êïý ôïõò Ýñ ãïõ. Ùò åê ôïý ôïõ, êñß íå ôáé åðé âå âëç ìý íç ç åê ðü íç óç áíü ëï ãùí ìå ëå ôþí óôç þ ñá ìå ðå äßï áíá öï ñüò ü é ìü íï ôïõò ëïé ðïýò íï ìïýò ôçò Èåó óá - ëßáò áë ëü êé Üë ëåò ðå ñéï Ýò ôçò åðé êñü ôåé áò. Èå ù ñåß ôáé âý âáéï üôé ç áðï - ôý ðù óç ôçò ðñáã ìá ôé êþò êá ôü óôá óçò êáé ç äéá èå óé ìü ôç ôá óõ ãêñé ôé êþí óôïé åß ùí êá ôü ãå ù ãñá öé êþ ðå ñé öý ñåéá èá óõì âü ëïõí óôçí ïñ èï ëï ãé êü - 74

03_03.qxd 1/4/2002 12:47 AM Page 75 Ãíþóåéò ôùí äéåõèõíôþí ó ïëéêþí ìïíüäùí ôïõ íïìïý Ìáãíçóßáò ôå ñç äéá ìüñ öù óç êñé ôç ñß ùí åê ðáé äåõ ôé êþò ðï ëé ôé êþò ðïõ èá áöï ñïýí êõ ñß ùò åðé ìïñ öù ôé êýò ðá ñåì âü óåéò ìå óôü ï ôçí áðü êôç óç ma na ge rial éêá íï ôþ ôùí áðü ôïõò/ôéò äéåõ èõ íôýò/ôñéåò ôùí ó ï ëé êþí ìï íü äùí. Σημειώσεις 1. Óôï þ ñï ôçò åðé åé ñç óéá êþò Ýñåõ íáò áðï ôå ëå óìá ôé êü ôç ôá ðñï êý ðôåé üôáí áêï ëïõ èþ íôáò êü ðïéá ðï ñåßá äñü óçò öôü íïõ ìå óôçí ðå ñü ôù óç ìé áò äéá - äé êá óß áò åðé ôõ þò, åíþ áðï äï ôé êü ôç ôá Ý ïõ ìå üôáí ïäç ãïý ìá óôå óôï êá ëý ôå - ñï äõ íá ôü áðï ôý ëå óìá ìå ôçí êá ôá íü ëù óç ôùí ëé ãü ôå ñùí äéá èý óé ìùí ðü ñùí. 2. Óôéò ðå ñéó óü ôå ñåò åñù ôþ óåéò êëåé óôïý ôý ðïõ èå ù ñþ èç êå óêü ðé ìï íá ìçí åì öá íß æï íôáé ïé åðé ëï ãýò «Äåí ãíù ñß æù» êáé «Äåí áðá íôþ», þóôå íá ìçí ùèïý íôáé Ýì ìå óá ïé åñù ôþ ìå íïé óå ìéá ôý ôïéïõ åß äïõò áðü íôç óç. 3. Äéá åß ñé óç ðñï óù ðé êïý, Ìé óèï äï óßá õðáë ëþ ëùí, Äéá íï ìþ åê ðáé äåõ ôé - êïý õëé êïý, ÓôÞ ñé îç Ðá íåë ëá äé êþí åîå ôü óå ùí, Åðé ëï ãþ óôå ëå þí ôçò åê ðáß - äåõ óçò, Êá ôá ãñá öþ ìá èç ôé êïý êáé äé äá êôé êïý ðñï óù ðé êïý, Õðï óôþ ñé îç óôå - ëý ù óçò ó ï ëåß ùí ïìï ãý íåéáò. 4. Áð áõ ôü ôï óôü äéï ôçò Ýñåõ íáò åîáé ñý èç êáí ïé ãõ ìíá óôýò ãéá ôß êñß - èç êå üôé ç Ýíôá îþ ôïõò óå êü ðïéá áðü ôéò äýï êá ôç ãï ñß åò èá áë ëïßù íå ôá áðï - ôå ëý óìá ôá. 5. Åé äé êü óôéò ðå ñé ðôþ óåéò êá ôü ôéò ïðïß åò ôï 2 test Ýäé íå ôé ìþ P ôïõ Pe - ar son ðïõ äåí ìðï ñïý óå íá ñç óé ìï ðïé ç èåß ìå áóöü ëåéá, åðé äéþ èç êå ðå ñáé - ôý ñù ïìá äï ðïß ç óç ãéá ôçí êá ôá óêåõþ ôå ôñá ãù íé êïý ðß íá êá, þóôå íá êá ôá óôåß åöé êôþ ç ñç óé ìï ðïß ç óç ôïõ êñé ôç ñßïõ Fisher. 6. Êá ôá ãñü öå ôáé áðü ôï ìå ãü ëï ðëþ èïò äéåõ èõ íôþí ðïõ äéá íý ïõí ôçí ðñþ ôç èç ôåßá ôïõò, äç ëá äþ õðç ñå ôïýí óôç óõ ãêå êñé ìý íç äéïé êç ôé êþ èý óç ãéá Ýíá ìý ñé êáé ôýó óå ñá Ýôç. 7. Óç ìåéþ íå ôáé üôé óå êá ôüë ëç ëç èý óç ôïõ åñù ôç ìá ôï ëï ãß ïõ Ýãé íå åí íïé - ï ëï ãé êþ áðï óá öþ íé óç ôùí ó å ôé êþí üñùí ðïõ ñç óé ìï ðïéïý íôáé. 8. Óôïí ðß íá êá, áõ ôýò ïé ðå ñé ðôþ óåéò õðï äç ëþ íï íôáé ìå áóôå ñß óêï. 9. Õðåí èõ ìß æå ôáé üôé ôï óõ ãêå êñé ìý íï ðï óï óôü óôçí ðá ñïý óá Ýñåõ íá áíýñ å ôáé óôï 7,5% ãéá åðß ðå äï ìå ôá ðôõ éá êïý äé ðëþ ìá ôïò êáé 5% ãéá åðß ðå - äï äé äá êôï ñé êïý äé ðëþ ìá ôïò. 10. Óôá ðëáß óéá ôïõ Ýñ ãïõ ôïõ ÊÝ íôñïõ Åê ðáé äåõ ôé êþò ñåõ íáò (ÊÅÅ) ìå ôß ôëï «áðï ôý ðù óç ó ï ëé êþí ìï íü äùí» åðé äéþ êå ôáé óõ íå é æü ìå íç Ýñåõ íá ðïõ áðï âëý ðåé óôï ó å äéá óìü åê ðáé äåõ ôé êþò ðï ëé ôé êþò âá óé óìý íçò óå óôïé åßá 75

03_03.qxd 1/4/2002 12:47 AM Page 76 áñüëáìðïò Óôá ôýáò Ìáßñç Ãåßôïíá ðïõ áíá öý ñï íôáé óôçí ðñáã ìá ôé êþ êáé ü é óôçí õðï ôé èý ìå íç ëåé ôïõñ ãßá ôùí ó ï ëé êþí ìï íü äùí Á/âÜè ìéáò êáé Â/âÜè ìéáò åê ðáß äåõ óçò. ÌÝ ñïò ôçò Ýñåõ íáò áöéå ñþ íå ôáé óôç ãå íé êü ôå ñç åðé ìüñ öù óç ôùí åê ðáé äåõ ôé êþí êáé ìý óá áð áõ - ôþ ðñï êý ðôåé üôé êá ôü ôï ó ï ëé êü Ýôïò 2003-04 ìü íï ôï 5,8% ôùí õðç ñå ôïý - íôùí íç ðéá ãù ãþí, äá óêü ëùí êáé êá èç ãç ôþí äéá èý ôåé ìå ôá ðôõ éá êü äß ðëù ìá Þ/êáé äé äá êôï ñé êü ôß ôëï. 11. Ç Ãéáí íá êü êç ýóôå ñá áðü Ýñåõ íá ðïõ ðñáã ìá ôï ðïß ç óå ôï ó. Ýôïò 1999-2000 ìå äï ìç ìý íåò óõ íå íôåý îåéò óå óôñù ìá ôï ðïé ç ìý íï äåßã ìá äç ìï óß - ùí êáé éäéù ôé êþí äç ìï ôé êþí ó ï ëåß ùí ôïõ íï ìïý Áô ôé êþò, äéá ðß óôù óå üôé ôï ðï - óï óôü ôùí äéåõ èõ íôþí ïé ïðïß ïé åß íáé êü ôï ïé ìå ôá ðôõ éá êïý Þ/êáé äé äá êôï ñé - êïý äé ðëþ ìá ôïò áíýñ å ôáé óôï 3,6%. Ïé Êá ñü êïò êáé Äñá ìá ëß äçò ìå áðï ãñá - öé êþ Ýñåõ íü ôïõò êá ôü ôï ó. Ýôïò 2004-05, ç ïðïßá áöï ñïý óå ôïõò êá èç ãç - ôýò ìá èç ìá ôé êþí (ìü íé ìïõò êáé áíá ðëç ñù ôýò) ôùí ó ï ëåß ùí Â/âÜè ìéáò åê ðáß - äåõ óçò ôïõ ãå ù ãñá öé êïý äéá ìå ñß óìá ôïò ÈñÜ êçò, äéá ðß óôù óáí üôé ïé êü ôï ïé ma ster Þ/êáé Ph.D áíýñ ï íôáé óôï 5,5% ôïõ ðëç èõ óìïý. 12. Áðü ôïõò äéåõ èõ íôýò ó ï ëé êþí ìï íü äùí ôçò Ìá ãíç óß áò, 62% åì öá íß - æï íôáé íá Ý ïõí ðå ñéï ñé óìý íç åîïé êåß ù óç ìå ôç ñþ óç ôçò ðëç ñï öï ñé êþò ôå - íï ëï ãß áò. Ôï óõ ãêå êñé ìý íï ðï óï óôü äåí âñß óêå ôáé óå áíôß öá óç ìå ôï 52% óôï ïðïßï áíýñ å ôáé ôï óý íï ëï ôùí åê ðáé äåõ ôé êþí Â/âÜè ìéáò åê ðáß äåõ óçò óå ðñü óöá ôç ðá íåë ëþ íéá Ýñåõ íá. 13. Ôï Óõì âïý ëéï ôçò Åõ ñþ ðçò ôçò Ëéó óá âü íáò (2000) êáé ïé åðá êü ëïõ - èåò áðï öü óåéò ôçò Âáñ êå ëþ íçò (2002) áíá äåé êíý ïõí ôçí áîßá ðé óôï ðïß ç óçò ôçò ãíþ óçò ðïõ ðñï êý ðôåé áðü ôçí åñ ãá óéá êþ åìðåé ñßá. Óç ìåéþ íå ôáé, ùóôü óï, üôé ðü ñá ðïë ëïß åñåõ íç ôýò Ý ïõí äéá ðé óôþ óåé äõ óêï ëß åò ó å ôé êü ìå ôçí áîéï - ðé óôßá êáé ôçí åãêõ ñü ôç ôá ôùí ìå èü äùí ìý ôñç óþò ôçò (Bjor navold, 1997). 14. Êñß èç êå åí äéá öý ñïí, äé ü ôé áðü ôçí áíá óêü ðç óç ôçò âé âëéï ãñá öß áò ðñï Ý êõ øå Ýë ëåéì ìá ðá ñü ìïé ùí åñ ãá óé þí ðïõ íá áöï ñïýí áõ ôïý ôïõ åß äïõò ôçí ðñï óýã ãé óç ôçò äéïß êç óçò ôçò åê ðáß äåõ óçò óôçí Åë ëü äá. 15. Áõ ôþ ç åðé ìüñ öù óç êñß íå ôáé åðé âå âëç ìý íç ãéá íá áîéï ðïé ç èåß êá ôü ôï äõ íá ôüí ôï ó å ôé êü õðü âá èñï ðïõ áðü ôçí Ýñåõ íá áðï äåß èç êå üôé äéá èý ôïõí ïé äéåõ èõ íôýò, ìå áðþ ôå ñï óêï ðü íá åß íáé óå èý óç íá ëåé ôïõñ ãþ óïõí ìå ôñü - ðï ðïõ èá ðñï ù èåß ôç ìå ôü âá óç óå Ýíá óý óôç ìá çëå êôñï íé êþò äéá êõ âýñ íç - óçò ôï ïðïßï ó å äéü æå ôáé íá ðå ñé ëáì âü íåé üëåò ôéò äç ìü óéåò õðç ñå óß åò êáé íá óõì âüë ëïõí ìå ôç óõì ìå ôï Þ ôïõò óå ìéá äéáñ êþ äéá äé êá óßá áíá âüè ìé óçò (åðý êôá óçò, ôñï ðï ðïß ç óçò, âåë ôß ù óçò, áíôé êá ôü óôá óçò) ôùí åê ðáé äåõ ôé êþí ðëç ñï öï ñéá êþí óõ óôç ìü ôùí. 16. Ôá äýï ôå ëåõ ôáßá ñü íéá ðá ñá ôç ñåß ôáé äéáñ êþò, åíôá ôé êþ êáé óõ óôç ìá - ôé êþ ðñï óðü èåéá ðñïò ôçí óõ ãêå êñé ìý íç êá ôåý èõí óç áðü ôï Å.Ê.Ä.Ä.Á. ôïõ Õð.Åó.Ä.Ä.Á. óå óõ íåñ ãá óßá, êü ðïé åò öï ñýò, êáé ìå ôçí Ã.Ã.Å.Å. ôïõ Õð.Å.Ð.È. 76

03_03.qxd 1/4/2002 12:47 AM Page 77 Ãíþóåéò ôùí äéåõèõíôþí ó ïëéêþí ìïíüäùí ôïõ íïìïý Ìáãíçóßáò Βιβλιογραφία Bjor navold J., (1997), «As ses sment of non-for mal le ar ning: The qua li ty and li mi - ta tions of metho do lo gi es», Euro pe an Journal Vo ca tio nal Trai ning, No 12, óåë: 52-67. Bouvi er L., (2001), L éco le ap pre na nte, Pa ris: Edi tions Hachet te. Eve ritt J., (1989), Ana ly sis of Co ntin gen cy Ta bles, New York: Chap man & Hall. Fi re sto ne W., (1991), «Educa tors, re se archers and the ef fe ctive scho ols move - ment» óôï Bliss J., Fi re sto ne W., Richards C., (Eds): Rethin king ef fe - ctive scho ols. Re se arch and pra cti ce., En glewo od Cliffs: Pre nti ce Hall, óåë: 1-27. Groves R., (1989), Survey er rors and survey costs, New York: John Wi ley. Har nisch D., (2001), «Cha ra cte ri stics as so ci a ted with ef fe ctive public high scho - ols», Journal of Educa tio nal Re sce arch, Vol 80, No 4, óåë: 233-241. Jave au C., (1996), H ñåõ íá ìå Åñù ôç ìá ôï ëü ãéï, ÁèÞ íá: Ôõ ðù èþ ôù. Kaufman R., (1992), Stra te gic Plan ning Plus, Lon don: Sa ge. Me a de P., (1995), «Ma na ging qua li ty by devolution», Higher Educa tion Ma na ge - ment, Vol 7, No 1, óåë: 63-80. Mor gan G., (1996), «Empowe ring Human Re sources» óôï Riches C. & Mor gan G. (Eds): Human Re source Ma na ge ment in Educa tion, Lon don: The Open Univer si ty, óåë: 32-37. OECD, (2001), What works in in nova tion in educa tion New scho ol ma na ge ment ap pro aches, Pa ris: OECD Southworth G., (1990), «Le a dership, he adship and ef fe ctive pri ma ry scho ols», Scho ol Or ga ni za tion, No 10, óåë: 10-21. Sy kes A. & Blen din ger J., (1991), «Scho ol Cli ma te and the prin ci pal s group inte ra ction Behavior», ERIC documents, No 341167. Wat kins P., (1986), «Cri ti cal Revi ew of Le a dership Con cepts and Re se arch. The Imple me nta tion for Educa tio nal Ad mi ni stra tion», Ge e long: De a kin Univer si ty Press. Ãéáí íá êü êç Ì.-Ó., (2005), «Ç åöáñ ìï ãþ ôùí êáé íï ôï ìéþí óôç ó ï ëé êþ ìï íü äá», óôï Êá øü ëçò Á., (Åðéì.): Ïñ ãü íù óç êáé äéïß êç óç ó ï ëé êþí ìï íü äùí, Èåó óá ëï íß êç: Åê äü óåéò Ðá íå ðé óôç ìßïõ Ìá êå äï íß áò, óåë: 243-276. Êá èç ìå ñé íþ, (2001), «Ôï ðñï ößë ôïõ åê ðáé äåõ ôé êïý», Çìå ñþ óéá Ðñù ú íþ Åöç ìå - ñß äá, www.edra.gr:news.kathi me ri ni.gr/4dcgi/_w_ar ti cles_ell_503027_ 05/10/2001_4157. Êá ñü êïò Á. & Äñá ìá ëß äçò Á., (2005), «Ôáõ ôü ôç ôåò ôùí åê ðáé äåõ ôé êþí-ìá èç - 77

03_03.qxd 1/4/2002 12:47 AM Page 78 áñüëáìðïò Óôá ôýáò Ìáßñç Ãåßôïíá ìá ôé êþí ôçò Äåõ ôå ñï âüè ìéáò åê ðáß äåõ óçò óôç ÈñÜ êç: Ìå ñé êü á ñá - êôç ñé óôé êü», Ðñá êôé êü 18 ïõ Ðá íåë ëþ íéïõ Óõ íå äñßïõ Óôá ôé óôé êþò, Ñü äïò: Åë ëç íé êü Óôá ôé óôé êü Éí óôé ôïý ôï, óåë:183-190. Êá ôóßë ëçò É., (2000), Ðå ñé ãñá öé êþ Óôá ôé óôé êþ åöáñ ìï óìý íç óôéò êïé íù íé êýò åðé - óôþ ìåò êáé ôçí åê ðáß äåõ óç, ÁèÞ íá: Guten berg. Êï íé äü ñç Å., (2005), «ÍÝ åò Ôå íï ëï ãß åò óôç Â/âÜè ìéá Åê ðáß äåõ óç ÓôÜ óåéò êáé ðå ðïé èþ óåéò ôùí Åë ëþ íùí Åê ðáé äåõ ôé êþí óôïõò Çëå êôñï íé êïýò Õðï ëï ãé óôýò», Óýã ñï íç Åê ðáß äåõ óç, Íï 141, óåë: 143-155. Êïõ ëá ú äþò Â., (2005), Áðï ôý ðù óç ôïõ åê ðáé äåõ ôé êïý óõ óôþ ìá ôïò óå åðß ðå äï ó ï ëé êþí ìï íü äùí, ÁèÞ íá: ÊÅÅ. Ìá êñü êçò Â., (2001), ÁíÜ ëõ óç äå äï ìý íùí óôçí åðé óôç ìï íé êþ Ýñåõ íá ìå ôç ñþ - óç ôïõ SPSS, ÁèÞ íá: Guten berg. Ìá ñá ãêïõ äü êç Å., (1997), «Ïé ãõ íáß êåò äé äü óêïõí êáé ïé Üíôñåò äéïé êïýí» óôï Äå ëç ãéüí íç Â. & Æéþ ãïõ Ó. (åðé ìåë.): Öý ëï êáé Ó ï ëé êþ ÐñÜ îç, Èåó óá - ëï íß êç: Åê äü óåéò ÂÜ íé áò. Ñáó óéüò É., (1989), Èå ù ñßá Ðé èá íï ôþ ôùí êáé Óôá ôé óôé êþò, ÁèÞ íá: Åê äü óåéò Ðá - íå ðé óôç ìßïõ Áèç íþí. Ôóá êß ñç Å., (1991), «Ìå èï äï ëï ãé êü ðñï âëþ ìá ôá óôï ó å äéá óìü ôùí åñù ôç ìá - ôï ëï ãß ùí ôùí êïé íù íé êþí åñåõ íþí: Ç äé Ü ôá îç ôùí åñù ôþ óå ùí», Åðé - èåþ ñç óç Êïé íù íé êþí Åñåõ íþí, Íï 80, óåë: 11-32 ÔóÜ íôáò Í, Ìù õ óéü äçò, Ìðá ãéü ôçò Íô. & á ôæç ðá íôå ëþò È., (1999), ÁíÜ ëõ - óç äå äï ìý íùí ìå ôç âï Þ èåéá óôá ôé óôé êþí ðá êý ôùí, Èåó óá ëï íß êç: Åê - äü óåéò ÆÞ ôç. Üë êïò Ã., (2000), Óôá ôé óôé êþ Èå ù ñßá, Åöáñ ìï ãýò êáé ñþ óç Óôá ôé óôé êþí Ðñï - ãñáì ìü ôùí óå Ç/Õ, ÁèÞ íá: Ôõ ðù èþ ôù. Øù ú íüò Ä., (1998), Åöáñ ìï óìý íç Óôá ôé óôé êþ, Èåó óá ëï íß êç: Åê äü óåéò ÆÞ ôç. 78