Π.Κ. Ιωακειμίδης Μάθημα: Η Ελλάδα στην ΕΕ: Πολιτικές Πτυχές (2016-2017) Το μάθημα είναι κυρίως σεμιναριακής μορφής. Μετά από μια σειρά εισαγωγικών διαλέξεων οι φοιτητές θα κληθούν να σε κάνουν παρουσιάσεις σ ειδικά θέματα (ακολουθεί ενδεικτικός κατάλογος ). Θέματα Παρουσιάσεων - Ελλάδα Ευρώπη: Ιστορικές Προσεγγίσεις και Εννοιολογήσεις. - Η Συμφωνία Σύνδεσης Ελλάδας ΕΚ και η εφαρμογή της. - Λόγοι για την ένταξη της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα/Ένωση. - Διαμόρφωση και περιεχόμενο της ευρωπαϊκής πολιτικής της Ελλάδας. - Ευρωπαϊκή Ένωση, Ελλάδα και Ελληνοτουρκικές Σχέσεις. - Οι επιπτώσεις της συμμετοχής στην ΕΚ/ΕΕ στην ελληνική εξωτερική πολιτική Εξευρωπαϊσμός ελληνικής εξωτερικής πολιτικής. - Οι θέσεις και η πολιτική της Ελλάδας για τη διεύρυνση της ΕΕ. - Η Συμβολή της Ελλάδας στη διαπραγμάτευση της Συνθήκης της Λισσαβώνας. - Τα πολιτικά οφέλη από τη συμμετοχή της Ελλάδας στην ΕΕ. - Γιατί η Ελλάδα έφτασε στην κρίση στο πλαίσιο της Ευρωζώνης. - Οι συνέπειες της οικονομικής κρίσης για την Ευρωπαϊκή Ένωση (θεσμοί, πολιτικές) - Η αντίδραση της Ευρωπαικής Ένωσης στην Ελληνική κρίση ( 2010-2016). - Προσφυγικό/μεταναστευτικό ζήτημα, Ελλάδα και Ευρωπαϊκή Ένωση. -.Brexit Ευρωπαική Ένωση και Ελλάδα - Τα προβλήματα προσαρμογής στις «απαιτήσεις» της ΕΕ. Θέματα Εργασιών 1. Η σύνδεση της Ελλάδας με την ΕΟΚ Η συμφωνία σύνδεσης και η εφαρμογή της. 2. Η αίτηση ένταξης στην ΕΟΚ (1975). Οι λόγοι για την ένταξη. Οι διαπραγματεύσεις. 1
3. Η Ελλάδα στην ΕΚ (1981-1985). Στόχοι, πολιτική, αποτελέσματα. 4. Η Ελλάδα στην ΕΚ (1985-1990). Κριτική ανάλυση. 5. Η Ελλάδα στην ΕΚ/ΕΕ (1990-1995). Κριτική ανάλυση. 6. Η Ελλάδα στην ΕΕ (1995-2000). Κριτική ανάλυση. 7. Η Ελλάδα στην ΕΕ (2000-2004). Κριτική ανάλυση. 8. Η Ελλάδα στην ΕΕ (2004-2009). Κριτική ανάλυση. 9. Η Ελλάδα στην ΕΕ (2009-2015). Η οικονομική κρίση, τα προγράμματα διάσωσης, η εφαρμογή τους, οι συνέπειες. 10. Ποιά κατά την άποψή σας είναι τα κύρια λάθη της Ελλάδας σε σχέση με την ΕΕ. 11. Οι θέσεις των πολιτικών κομμάτων για την ΕΚ/ΕΕ. 12. Τα προβλήματα προσαρμογής της Ελλάδας στις απαιτήσεις της Ευρωπαϊκής ενοποίησης. 13. Η ελληνική οικονομική κρίση και η αντίδραση της ΕΕ. Κριτική αποτίμηση. ΠΡΟΣΦΑΤΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΕ Π.Κ. Ιωακειμίδης, Κρίση, Ευρώπη και Αριστερά, Αθήνα, εκδόσεις Παπαζήσης, 2016. E. Βενιζέλος, Μετασχηματισμοι του κράτους και της ευρωπαικής κυριαρχίας, Αθήνα, Πόλις, 2016 Σ. Μπέρμαν, Το Πρωτείο της Πολιτικής, η Σοσιαλδημοκρατία και η Ευρώπη του 20ού αιώνα, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, 2014. Γ. Παπακωνσταντίνου, Game Over, Η Αλήθεια για τη Κρίση, Αθήνα, εκδ Παπαδόπουλος, 2016 Κ. Σημίτης, Υπάρχει Λϋση ; Αθήνα, Πόλις, 2016 Λ. Τσούκαλης, Υπεράσπιση της Ευρώπης, Αθήνα, Παπαδόπουλος, 2017. H. Van Rompuy, Η Ευρώπη στη Θύελλα, Αθήνα, Παπαδόπουλος, 2014. 2
A. Giddens, Turbulent and Mighty Continent, What Future for Europe?, London, Polity, 2014. J. Habermas, The Crisis of the European Union: A Response, Polity, 2012. L.V. Middelaar, The Passage to Europe, London Yale University Press, 2013. J. Peet and A. La Guardia, Unhappy Union, How the Euro crisis and Europe can be fixed, The Economist, 2014. Α. Sapir and G.B. Wolf, The Great Transformation: Memo to the Incoming EU Presidents, Bruegel Policy Brief, 2014. T. Shipman, All Out War, The Full Story of How Brexit Sank Britain s Political Class, London W. Collins, 2016 E. Venizelos, State Transformation and the European Integration Project. Lessons from the Financial Crisis and the Greek Paradigm, CEPS Special Report No 130, Brussels, February 2016. J. Zielonka, Is the EU Doomed?, Polity, 2014. Χρήσιμα για ανάγνωση - Π.Κ. Ιωακειμίδης, Κρίση, Ευρώπη και Αριστερα, Αθήνα, εκδόσεις Παπαζήσης, 2016 - Ευρωπαϊκή Επιτροπή (Αντιπροσωπεία στην Ελλάδα), Έργα και Αριθμοί. Ένας Πρώτος Απολογισμός, Αθήνα 2011. - Ιωακειμίδης, Π.Κ., Η Συνθήκη της Λισσαβώνας. Παρουσίαση, Ανάλυση, Αξιολόγηση, β έκδοση συμπληρωμένη, Αθήνα, Θεμέλιο, 2010. - Ιωακειμίδης, Π.Κ., Η Ευρωπαϊκή Ένωση και το ελληνικό κράτος, Αθήνα, εκδ. Θεμέλιο, 1998. - Καζάκος, Π., Από τον άλλο εκσυγχρονισμό στην κρίση. Μεταρρυθμίσεις, χρέη και αδράνειες στην Ελλάδα 1993 2010, Αθήνα, Πατάκης 2011. - Καθημερινή, Ελλάδα Ευρωπαϊκή Ένωση. Τριάντα Χρόνια Μαζί, Αθήνα (ειδικό αφιέρωμα). 3
- Καραμούζης, Ν.Β. και Χαρδούβελης Γκ.Α., Από τη Διεθνή Κρίση στην κρίση της Ευρωζώνης και της Ελλάδας: Τι μας επιφυλάσσει το μέλλον;, Αθήνα, Α.Α. Λιβάνης, 2011. - Μαραβέγιας, Ν. (επιμ.), Η Ελλάδα στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Παρελθόν, Παρόν, Μέλλον, Αθήνα, Θεμέλιο, 2008. - Ντάλλης Σ. (επ.) Από την Ένταξη στην Κρίση, εκδ Παπαζήση,2012 - Χριστοδουλάκης, Ν., Σώζεται ο Τιτανικός; Από το Μνημόνιο ξανά στην Ανάπτυξη, Αθήνα, Πόλις, 2011. ΒΑΣΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 1. Baykal, S., Unity in Diversity? The Challenge of Diversity for the European Political Identity, Legitimacy and Democratic Governance: Turkey s EU Membership as the Ultimate Test Case, Jean Monnet Working Paper 09/05, Ν. Υόρκη, 2005. 2. Bomberg, El., The European Union how does it work?, Oxford, Oxford University Press, 2012. 3. Duff, A., True Guide to the Treaty of Lisbon, Βρυξέλλες, Alliance of Liberals and Democrats for Europe, 2008. 4. Featherstone, K. (επιμ.), The Challenge of modernization: Politics and Policy in Greece, West European Politics, τ. 28, αρ. 2, Μάρτιος 2005. 5. Fitousi, J. P., Για να μπορούμε να επιλέγουμε. Για το δημοκρατικό έλεγχο της ευρωπαϊκής νομισματικής εξουσίας, Πόλις, Αθήνα, 2003. 6. Hodson, D., Governing the Euro Area in Good times and Bad, Oxford, Oxford University Press. 2011. 7. Ioakimidis, P.C., The Europeanization of Greece: An Overall Assessment in Featherstone, K. και Kazamias, G. (επιμ.), Europeanization and the Southern Periphery, Λονδίνο, Frank Cass, 2001. 8. Issing, D., The Birth of the Euro, Κέιμπριτζ, Cambridge University Press, 2008. 9. Kazakos, P. και Ioakimidis, P.C. (επιμ.), Greece and EC Membership Evaluated, Λονδίνο, Pinter, 1994. 10. Martin, L.G. et.al, Ο Ρόλος και η θέση της Τουρκίας στον κόσμο: Σύγχρονη πραγματικότητα και μελλοντικές προκλήσεις, Αθήνα : Ι. Σιδέρης, 2006. 4
11. Mitsos, A. και Mossialos, E. (επιμ.), Contemporary Greece and Europe, Aldershot, Ashgate, 2000. 12. Piris, J.-Cl., The Lisbon Treaty, Cambridge, Cambridge University Press, 2010. 13. Ricard-Nihoul, G., Le Traité de Lisbonne: relance d'un traité ou Traité de la relance?, Notre Εurope, Νοέμβριος 2007 στο http://www.notreeurope.eu/uploads/tx_publication/g_ricard-nihoul Traite_Reformateur.pdf. 14. Tsalikoglou, I., Negotiating for entry. The accession of Greece to the European Community, Λονδίνο, Dartmouth, 1995. 15. Verney, S., Political Conditionality and the Quality of Democracy: The Case of Greek Association and Accession to the European Community στο Haluk Kabaalioğlu, Muzaffer Dartan, M. Sait Akman, Çiğdem Nas (επιμ.), The Europeanisation of South Eastern Europe: Domestic Impacts of the Accession Process to the EU, Κωσταντινούπολη, Marmara University/Turkish Universities Association for EC Studies, 2005, σ. 69-93. 16. Γιαννίτσης, Τ. (επιμ.), Η τέταρτη ελληνική προεδρία στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Αθήνα, εκδ. Κριτική, 2005. 17. Δημόπουλος, Γ., Μπαλτάς, Ν. και Χασσίδ, Ι. (επιμ.), Εισαγωγή στις Ευρωπαϊκές Σπουδές. Οικονομική Ολοκλήρωση και Πολιτικές, τ. Β, Αθήνα, εκδ. Ι. Σιδέρη, 2001. 18. Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, «Συνθήκη της Λισσαβώνας για την τροποποίηση της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση και της Συνθήκης περί ιδρύσεως της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, υπογράφηκε στη Λισσαβώνα στις 13 Δεκεμβρίου 2007», 2007/C 306/01, Βρυξέλλες, 17 Δεκεμβρίου 2007. 19. Ευρωπαϊκή Επιτροπή (αντιπροσωπεία στην Ελλάδα) και ΕΚΕΠΠ (Ελληνικό Λογοτεχνικό και Ιστορικό Αρχείο, Η Ελλάδα στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Ένας απολογισμός, 2002. 20. Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο (Γραφείο για την Ελλάδα) και Ελληνικό Κέντρο Ευρωπαϊκών Μελετών (επιμ.), Το Ευρωπαϊκό Σύνταγμα, εκδ. Αντ.Ν. Σάκκουλα, Αθήνα Κομοτηνή 2003. 21. Ιωακειμίδης, Π.Κ., «Κρίση και Ελληνικός Εξαιρετισμός», The Athens Review of Books, Φεβρουάριος 2011, σσ. 21-2. 22. Ιωακειμίδης, Π.Κ., Η Συνθήκη της Λισσαβώνας. Παρουσίαση, Ανάλυση, Αξιολόγηση, β έκδοση συμπληρωμένη, Αθήνα, Θεμέλιο, 2010. 5
23. Ιωακειμίδης, Π.Κ., Η θέση της Ελλάδας στο διεθνές, ευρωπαϊκό και περιφερειακό σύστημα, Αθήνα, εκδ. Θεμέλιο, 2007. 24. Ιωακειμίδης, Π.Κ., Το Ευρωπαϊκό Σύνταγμα και η Ευρωπαϊκή Ενοποίηση- Συμβολή στην κατανόηση και ερμηνεία της Συνταγματικής Συνθήκης, Αθήνα, εκδ. Θεμέλιο, 2005. 25. Ιωακειμίδης, Π.Κ. (συντον.), Greece in the European Union The New Role and the New Agenda, Έκδοση του Υπουργείου Τύπου και ΜΜΕ σε συνεργασία με το ΕΚΕΜ, Αθήνα 2002. 26. Ιωακειμίδης, Π.Κ., Η Συνθήκη της Νίκαιας και το Μέλλον της Ευρώπης, Αθήνα, ΕΚΕΜ (Ελληνικό Κέντρο Ευρωπαϊκών Μελετών) εκδ. Θεμέλιο (Βιβλιοθήκη Ευρωπαϊκών Θεμάτων), 2001. 27. Ιωακειμίδης, Π.Κ., Το Μέλλον της Ευρώπης. Η Προοπτική της Ευρωπαϊκής ομοσπονδίας και η Ελλάδα, Αθήνα, εκδ. Ι. Σιδέρη, 2000. 28. Ιωακειμίδης, Π.Κ., Η Ελλάδα στην Ευρωπαϊκή Ένωση 1981-1996. Επιλογή Βιβλιογραφίας, εκδ. Θεμέλιο, Αθήνα, 1997. 29. Ιωακειμίδης, Π.Κ., Ευρωπαϊκή Πολιτική Ένωση, Αθήνα, εκδ. Θεμέλιο, 1993. 30. Καζάκος, Π. (με τη συνεργασία Κ. Διαμαντίκου), «Μια Πρώτη Αποτίμηση της Μεταρρυθμιστικής Συνθήκης», Δελτίο Ανάλυσης (ειδικό τεύχος), Αθήνα, ΥΠΕΞ/Επιστημονικό Κέντρο Ανάλυσης και Σχεδιασμού, 30 Δεκεμβρίου 2007. 31. Καζάκος, Π., Η Ελλάδα στη μεταβαλλόμενη Ευρώπη, Αθήνα, εκδ. Παπαζήση, 1994. 32. Καραμούζης, Ν.(επιμ.), Από τη Διεθνή κρίση στη κρίση της Ευρωζώνης και της Ελλάδας: Tί μας επιφυλάσσει το μέλλον;, Αθήνα, εκδ. Λιβάνη, 2011. 33. Μαραβέγιας, Ν. και Σακελλαρόπουλος, Θ. (επιμ.), Ευρωπαϊκή Ολοκλήρωση και Ελλάδα. Οικονομία, Κοινωνία, Πολιτικές, Αθήνα, εκδ. Διόνικος, 2006. 34. Μαραβέγιας, Ν. και Τσινισιζέλης, Μ.Ι (επιμ.), Νέα Ευρωπαϊκή Ένωση: 50 χρόνια, Αθήνα, Θεμέλιο 2007. 35. Μούσης, Ν., Ευρωπαϊκή Ένωση. Δίκαιο-Οικονομία-Πολιτική, Αθήνα, εκδ. Παπαζήση, 1998. 36. Ντάλης, Σ. (επ.), Από το Άμστερνταμ στη Νίκαια. Η Ευρώπη και η Ελλάδα στη Νέα Εποχή, Αθήνα, εκδ. Κριτική, 2001. 37. Πελαγίδης, Θ.Κ., Κατατονική οικονομία. Δοκίμια για τη στασιμότητα στη διεθνή και ευρωπαϊκή οικονομία, Αθήνα, εκδ. Παπαζήσης 2003. 6
38. Σημίτης, Κ., Η Ευρωπαϊκή Πρόκληση και η Συνθήκη της Λισσαβώνας, Ομιλία, Cambridge University, 2008. 39. Σημίτης, Κ., Πολιτική για μία Δημιουργική Ελλάδα 1996-2004, Αθήνα, εκδ. Πόλις, 2005. 40. Σμιτ, X., Η αυτοδυναμία της Ευρώπης, Αθήνα, εκδ. Παπαζήση, 2003. 41. Σταμπόγλης, Δ., 2003, Η Ελληνική Προεδρία και το Μέλλον της Ευρώπης, εκδ. Αθήνα, Α. Λιβάνη, 2002. 42. Στεφάνου, Κ., Φατούρος, Α. & Χριστοδουλίδης, Θ. (επιμ.), Εισαγωγή στις Ευρωπαϊκές Σπουδές. Ιστορία-Θεσμοί-Δίκαιο, τ. Α, Αθήνα, εκδ. Ι. Σιδέρη, 2001. 43. Τσάτσος, Δ.Θ., Ευρωπαϊκή Συμπολιτεία. Για μια ένωση λαών με ισχυρές πατρίδες, Αθήνα, εκδ. Καστανιώτη, 2001. 44. Τσούκαλης, Λ., Η Νέα Ευρωπαϊκή Οικονομία στο κατώφλι του 21 ου αιώνα, Αθήνα, εκδ. Παπαζήση, 2002 (εμπλουτισμένη επανέκδοση). 45. Υπουργείο Εξωτερικών (Υπηρεσία Ιστορικού και Διπλωματικού Αρχείου) [Φ. Τομαή (επιμ.)], Η συμμετοχή της Ελλάδας στην πορεία προς της την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση, τ. Α και Β, Αθήνα, εκδ. Παπαζήση, 2003/2006. 7