Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο Σχολή Πολιτικών Μηχανικών Τοµέας Μεταφορών και Συγκοινωνιακής Υποδοµής ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΠΑΡΑΜΕΤΡΩΝ ΕΠΙΡΡΟΗΣ ΤΗΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΤΩΝ ΠΕΖΩΝ ΣΟΒΑΡΟΤΗΤΑ ΤΡΑΥΜΑΤΙΣΜΟΥ Νεκρός Μη νεκρός ΤΥΠΟΣ ΟΧΗΜΑΤΟΣ ΗΛΙΚΙΑ ΙΑΣΤΑΥΡΩΣΗ ίκυκλα Επιβατικά Βαρέα <=15 16-25 26-45 46-65 >=66 Ναί Όχι 0,60 0,53 0,53 0,76 1,00 0,88 0,58 1,00 1,61 1,00 1,04 0,68 1,00 1,14 0,78 1,00 0,45 0,93 0,83 0,67 1,00 ΤΥΠΟΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΦΩΤΙΣΜΟΣ ΤΥΠΟΣ ΟΧΗΜΑΤΟΣ Κατοικηµένη Μη κατοικηµένη Ηµέρα Σούρουπο Νύχτα ίκυκλα Επιβατικά Βαρέα Μαρία Άννα Αγγελιδάκη Εµµανουήλ Βερνάρδος Επιβλέπων: Γιώργος Γιαννής, Επίκουρος Καθηγητής Ε.Μ.Π. Αθήνα, Ιούλιος 2006
ΣΚΟΠΟΣ ΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Συσχέτιση παραµέτρων που επηρεάζουν την οδική ασφάλεια των πεζών. Εξέταση της ποιοτικής και ποσοτικής επιρροής των: χαρακτηριστικών της οδού χαρακτηριστικών του οχήµατος χαρακτηριστικών του πεζού
ΜΕΘΟ ΟΛΟΓΙΑ ΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΠΡΟΣ ΙΟΡΙΣΜΟΣ ΣΤΟΧΟΥ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΗ ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ ΕΠΙΛΟΓΗ ΜΕΘΟ ΟΛΟΓΙΑΣ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΚΑΙ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΠΡΟΤΥΠΟΥ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ - ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ
ΕΠΙΛΟΓΗ ΜΕΘΟ ΟΥ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗΣ ΑΝΑΛΥΣΗΣ γραµµική και λογιστική παλινδρόµηση παλινδρόµηση Poisson λογαριθµογραµµική ανάλυση στατιστικά πρότυπα Logit και Probit Επιλέχθηκε η Λογαριθµογραµµική Ανάλυση (Log-linear analysis) ως η καταλληλότερη για το συγκεκριµένο σκοπό στατιστική ανάλυση στοιχείων κατηγοριοποιηµένου πίνακα δεδοµένων ταυτόχρονη συσχέτιση όλων των εξεταζόµενων παραµέτρων επιρροής όχι απαραίτητος ο καθορισµός εξαρτηµένης µεταβλητής
ΛΟΓΑΡΙΘΜΟΓΡΑΜΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ Βασική Πρώτης τάξης εύτερης τάξης Τρίτης τάξης Τέταρτης τάξης i, j, k, l, m ixj, ixk, ixl, ixm, jxk, jxl, jxm, kxl, kxm, lxm ixjxk, ixjxl, ixjxm, ixkxl, ixkxm, ixlxm, jxkxl, jxkxm, jxlxm, kxlxm ixjxkxl, ixjxkxm, ixjxlxm, ixkxlxm, jxkxlxm ixjxkxlxm LogF ijklm = u+u 1(i) +u 2(j) + u 3(k) +u 4(l) +u 5(m) +u 12(jj) +u 13(jk) +u 14(jl) +u 15(jm) +u 23(jk) +u 24(jl) + +u 25(jm) +u 34(kl) + u 35(km) +u 45(lm) + u 123(ijk) +u 124(jjl) +u 125(ijm) +u 134(jkl) + +u 135(jkm) +u 145(ilm) +u 234(jkl) +u 235(jkm) +u 245(jlm) +u 345(klm) +u 1234(jjkl) + +u 1235(ijkm) +u 2345(jklm) +u 1345(jklm) +u 1245(ijlm) + u 12345(ijklm) H 0 : u=u 1 =u 2 = u 3 =u 4 = u 5 =u 12 =u 13 =u 14 =u 15 =u 23 =u 24 =u 25 =u 34 = u 35 =u 45 = u 123 =u 124 =u 125 = =u 134 =u 135 =u 145 =u 234 = u 235 =u 245 = u 345 =u 1234 =u 1235 =u 2345 =u 1345 =u 1245 =u 12345 =0
ΙΕΡΑΡΧΙΚΗ ΛΟΓΑΡΙΘΜΟΓΡΑΜΜΙΚΗ ΠΡΟΤΥΠΟΠΟΙΗΣΗ Πλήρες πρότυπο πιο απλό πρότυπο Έλεγχος καλής προσαρµογής τελικού προτύπου έλεγχος καλής προσαρµογής G 2 (likelihood ratio chi-square) f 2 G = 2 f ln( ij ij ) F έλεγχος κατά Pearson (Pearson chi-square) 2 2 x ( fij Fij ) / = Fij όπου f ij είναι οι παρατηρούµενες και F ij οι αναµενόµενες συχνότητες του πίνακα δεδοµένων. ij
ΓΕΝΙΚΗ ΛΟΓΑΡΙΘΜΟΓΡΑΜΜΙΚΗ ΠΡΟΤΥΠΟΠΟΙΗΣΗ αναµενόµενες συχνότητες F ijk (cell counts) υπολοιπόµενες ποσότητες (residuals) εκτιµήσεις παραµέτρων bi τυπικό σφάλµα τιµή ελέγχου Ζ*, σύµφωνα µε τον τύπο Ζ*= b i τυπ. σφάλµα Εκτιµήσεις παραµέτρων = φυσικός λογάριθµος των αναµενόµενων λόγων σχετικών πιθανοτήτων Odds Ratios = e bi
ΣΥΛΛΟΓΗ ΚΑΙ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ Στοιχεία.Ο.Τ.Α. Βάση δεδοµένων Ε.Σ.Υ.Ε. Οδικά ατυχήµατα που εµπλέκονται πεζοί στην Ελλάδα κατά την περίοδο 1996 2003 Πεζοί Εντός Εκτός κατοικηµένης κατοικηµένης Σύνολο Νεκροί 1.673 952 2.625 Τραυµατίες 23.580 2.887 26.467 Σύνολο 25.253 3.839 29.092 Επεξεργασία µε Σ.ΑΝ.ΤΡ.Α. του Ε.Μ.Π. Κατάλληλη πινακοποίηση για εισαγωγή δεδοµένων στο λογισµικό στατιστικής ανάλυσης
Παράµετροι Μεταβλητή Τύπος περιοχής Συνθήκες φωτισµού ιασταύρωση Τύπος οχήµατος Τιµή µεταβλητής Κωδικός τιµής µεταβλητής Κατοικηµένη περιοχή 1 Μη κατοικηµένη περιοχή 2 Μεταβλητή Τιµή µεταβλητής Κωδικός τιµής µεταβλητής Σοβαρότητα Νεκρός 1 τραυµατισµού πεζού Μη νεκρός 2 Μέρα 1 <=15 1 Σούρουπο 2 16-25 2 Νύχτα 3 Ηλικία 26-45 3 Ναι 1 46-65 4 Όχι 2 >=66 5 ίκυκλα 1 Άνδρας 1 Φύλο Επιβατικά 2 Γυναίκα 2 Βαρέα 3 Ελλάδα 1 Εθνικότητα Αλβανία 2 Λοιποί 3
ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΚΑΙ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΠΡΟΤΥΠΟΥ Συσχέτιση παραµέτρων ανά τρεις ΜΕΤΑΒΛΗΤ ΤΗ ΣΟΒΑΡΟΤΗΤΑ ΤΥΠΟΣ ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΙΣΟΠΕ Η ΤΥΠΟΣ ΤΡΑΥΜΑΤΙΣΜΟΥ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΦΩΤΙΣΜΟΥ ΙΑΣΤΑΥΡΩΣΗ ΟΧΗΜΑΤΟΣ ΗΛΙΚΙΑ ΦΥΛΟ ΕΘΝΙΚΟΤΗΤΑ ΤΥΠΟΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ X X ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΦΩΤΙΣΜΟΥ X X ΙΣΟΠΕ Η ΙΑΣΤΑΥΡΩΣΗ X X ΤΥΠΟΣ ΟΧΗΜΑΤΟΣ X ΗΛΙΚΙΑ ΦΥΛΟ X ΕΘΝΙΚΟΤΗΤΑ Στατιστικά σηµαντικός συνδυασµός X Στατιστικά µη σηµαντικός συνδυασµός
Ταυτόχρονη συσχέτιση υπολοίπων παραµέτρων ΤΥΠΟΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΤΥΠΟΣ ΟΧΗΜΑΤΟΣ ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΦΩΤΙΣΜΟΥ ΣΟΒΑΡΟΤΗΤΑ ΤΡΑΥΜΑΤΙΣΜΟΥ ΗΛΙΚΙΑ ΠΕΖΟΥ ΥΠΑΡΞΗ ΙΑΣΤΑΥΡΩΣΗΣ ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΦΩΤΙΣΜΟΥ ΤΥΠΟΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΥΠΑΡΞΗ ΙΑΣΤΑΥΡΩΣΗΣ Οι συνδυασµοί αυτοί αναλύθηκαν µε τη διαδικασία της γενικής προτυποποίησης
Παράδειγµα υπολογισµού παρατηρούµενων λόγων σχετικών πιθανοτήτων ΗΛΙΚΙΑ ΝΕΚΡΟΣ ΠΑΡΑΤΗΡΟΥΜΕΝΕΣ ΣΥΧΝΟΤΗΤΕΣ Eij ΣΧΕΤΙΚΕΣ ΠΙΘΑΝΟΤΗΤΕΣ (Odds) ΝΕΚΡΟΣ / ΜΗ ΝΕΚΡΟΣ ΛΟΓΟΙ ΣΧΕΤΙΚΩΝ ΠΙΘΑΝΟΤΗΤΩΝ (Odds Ratios) ΝΕΚΡΟΣ / ΗΛΙΚΙΑ >=66 <=15 148 0,06 0,41 0,25 16-25 151 0,06 0,52 0,31 26-45 322 0,12 0,66 0,40 46-65 593 0,23 0,93 0,56 >=66 1.411 0,54 1,66 1,00 ΣΥΝΟΛΟ 2.625 1,00 1,00 ΜΗ ΝΕΚΡΟΣ <=15 3.626 0,14 1,00 16-25 2.942 0,11 1,00 26-45 4.908 0,19 1,00 46-65 6.418 0,24 1,00 >=66 8.573 0,32 1,00 ΣΥΝΟΛΟ 26.467 1,00 1,00 ΗΛΙΚΙΑ Σχετική Πιθανότητα (Νεκρός/Ηλικία) i = 1 O = j = 1,5 = 5 E j= 1 1j E 1j Σχετική Πιθανότητα (ΜηΝεκρός/Ηλικία) i= O = j = 1,5 E 2 2j = 5 j=1 E 2j Λόγος Σχετικών Πιθανοτήτων (Νεκρός/ΜηΝεκρός) O i = 1 = OR = j = 1,5 O = 1 = 1,5 = 2 = 1,5 Λόγος Σχετικών Πιθανοτήτων i j i j (Νεκρός/Ηλικία>=66) = OR i j OR = 1 = = 5 OR = 1 = 1,4 = 1 = 5 i j i j
Στατιστικά σηµαντικές συσχετίσεις παραµέτρων ανά δύο ΙΑΣΤΑΥΡΩΣΗ ΤΥΠΟΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ Ναί Όχι Κατοικηµένη Μη κατοικηµένη ΣΟΒΑΡΟΤΗΤΑ ΤΡΑΥΜΑΤΙΣΜΟΥ 0,59 1,00 0,46 1,00 Νεκρός Μη νεκρός 0,28 0,93 1,00 0,62 1,05 1,00 ΤΥΠΟΣ ΟΧΗΜΑΤΟΣ ίκυκλα Επιβατικά Βαρέα 0,30 0,36 0,57 0,70 1,00 ΦΩΤΙΣΜΟΣ Ηµέρα Σούρουπο Νύχτα ΗΛΙΚΙΑ <=15 16-25 26-45 46-65 >=66
Στατιστικά σηµαντικές συσχετίσεις παραµέτρων ανά τρεις ΣΟΒΑΡΟΤΗΤΑ ΤΡΑΥΜΑΤΙΣΜΟΥ Νεκρός Μη νεκρός ΤΥΠΟΣ ΟΧΗΜΑΤΟΣ ΗΛΙΚΙΑ ΙΑΣΤΑΥΡΩΣΗ ίκυκλα Επιβατικά Βαρέα <=15 16-25 26-45 46-65 >=66 Ναί Όχι 0,60 0,53 0,53 0,76 1,00 0,88 0,58 1,00 1,61 1,00 1,04 0,68 1,00 1,14 0,78 1,00 0,45 0,93 0,83 0,67 1,00 ΤΥΠΟΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΦΩΤΙΣΜΟΣ ΤΥΠΟΣ ΟΧΗΜΑΤΟΣ Κατοικηµένη Μη κατοικηµένη Ηµέρα Σούρουπο Νύχτα ίκυκλα Επιβατικά Βαρέα
Στατιστικά σηµαντικές συσχετίσεις παραµέτρων ανά τέσσερεις ΣΟΒΑΡΟΤΗΤΑ ΤΡΑΥΜΑΤΙΣΜΟΥ Νεκρός Μη νεκρός ΦΩΤΙΣΜΟΣ Ηµέρα Σούρουπο Νύχτα ΗΛΙΚΙΑ <=15 16-25 26-45 46-65 >=66 0,80 0,34 0,56 1,01 1,00 3,91 1,08 0,79 1,27 1,00 ΙΑΣΤΑΥΡΩΣΗ ΤΥΠΟΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ Ναί Όχι Κατοικηµένη Μη κατοικηµένη
1,50 ΣΟΒΑΡΟΤΗΤΑ ΤΡΑΥΜΑΤΙΣΜΟΥ - ΙΑΣΤΑΥΡΩΣΗ - ΤΥΠΟΣ ΟΧΗΜΑΤΟΣ λόγος σχετικ κών πιθανοτήτων 1,00 0,50 αναµενόµενος παρατηρούµενος 0,00 δίκυκλο επ ιβατικό βαρέως τύπ ου τύπος οχήµατος
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ η µέθοδος της λογαριθµογραµµικής ανάλυσης είναι κατάλληλη για τον ποιοτικό και ποσοτικό προσδιορισµό των παραµέτρων που επηρεάζουν την οδική ασφάλεια των πεζών ποσοτικοποίηση της συσχέτισης µεταξύ των εξεταζοµένων παραµέτρων τόσο η εθνικότητα όσο και το φύλο του πεζού, φαίνεται να µην επηρεάζουν σηµαντικά την θνησιµότητα ή µη του πεζού που θα εµπλακεί σε οδικό ατύχηµα τα παιδιά ηλικίας κάτω των 15 ετών εµφανίζουν αυξηµένες πιθανότητες θανάσιµου τραυµατισµού στις κατοικηµένες περιοχές οι ηλικιωµένοι άνω των 66 ετών εµφανίζουν τις περισσότερες πιθανότητες θανάσιµου τραυµατισµού σε σχέση µε τις υπόλοιπες ηλικιακές κατηγορίες
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ τόσο τα βαρέα οχήµατα όσο και τα δίκυκλα εµφανίζουν τις ίδιες περίπου πιθανότητες θανάσιµου τραυµατισµού του πεζού σε σχέση µε τα χαρακτηριστικά της οδού και µάλιστα οι πιθανότητες αυτές είναι αυξηµένες σε σχέση µε τα επιβατικά οχήµατα σε µη κατοικηµένες περιοχές οι πιθανότητες να προκληθεί θανάσιµος τραυµατισµός είναι περίπου διπλάσιες σε σχέση µε τις κατοικηµένες περιοχές τα ατυχήµατα που συµβαίνουν εκτός διασταυρώσεων εµφανίζουν αυξηµένες πιθανότητες θανάσιµου τραυµατισµού του πεζού ένα ατύχηµα που θα συµβεί τη νύχτα έχει περισσότερες πιθανότητες να είναι θανατηφόρο από ότι την ηµέρα
ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ βελτίωση συνθηκών ηλεκτροφωτισµού στο οδικό δίκτυο, µε ιδιαίτερη έµφαση στις διασταυρώσεις κατασκευή φιλικότερων προς τους πεζούς προφυλακτήρων κατάλληλες εκστρατείες ενηµέρωσης και ευαισθητοποίησης των πολιτών στον τοµέα της οδικής ασφάλειας των πεζών, που θα στοχεύουν συγκεκριµένες κατηγορίες πεζών και οδηγών είναι απαραίτητο να διασφαλίζεται η επαρκής και ορθή καταγραφή των στοιχείων οδικών ατυχηµάτων
Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο Σχολή Πολιτικών Μηχανικών Τοµέας Μεταφορών και Συγκοινωνιακής Υποδοµής ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΠΑΡΑΜΕΤΡΩΝ ΕΠΙΡΡΟΗΣ ΤΗΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΤΩΝ ΠΕΖΩΝ ΣΟΒΑΡΟΤΗΤΑ ΤΡΑΥΜΑΤΙΣΜΟΥ Νεκρός Μη νεκρός ΤΥΠΟΣ ΟΧΗΜΑΤΟΣ ΗΛΙΚΙΑ ΙΑΣΤΑΥΡΩΣΗ ίκυκλα Επιβατικά Βαρέα <=15 16-25 26-45 46-65 >=66 Ναί Όχι 0,60 0,53 0,53 0,76 1,00 0,88 0,58 1,00 1,61 1,00 1,04 0,68 1,00 1,14 0,78 1,00 0,45 0,93 0,83 0,67 1,00 ΤΥΠΟΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΦΩΤΙΣΜΟΣ ΤΥΠΟΣ ΟΧΗΜΑΤΟΣ Κατοικηµένη Μη κατοικηµένη Ηµέρα Σούρουπο Νύχτα ίκυκλα Επιβατικά Βαρέα Μαρία Άννα Αγγελιδάκη Εµµανουήλ Βερνάρδος Επιβλέπων: Γιώργος Γιαννής, Επίκουρος Καθηγητής Ε.Μ.Π. Αθήνα, Ιούλιος 2006