ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 23.11.2015 COM(2015) 805 final 2015/0271 (NLE) Πρόταση ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ σχετικά με τη θέση που θα ληφθεί εξ ονόματος της Ένωσης όσον αφορά τις αποφάσεις που θα λάβει η Μόνιμη Επιτροπή του Eurocontrol σχετικά με τον ρόλο και τα καθήκοντα του Eurocontrol και σχετικά με τις κεντρικές υπηρεσίες EL EL
1. ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ 1.1. Αιτιολόγηση και στόχοι της πρότασης Γενικά Η παρούσα πρόταση αφορά τη θέση που θα λάβει η Μόνιμη Επιτροπή του Eurocontrol όσον αφορά, αφενός, τον καθορισμό του ρόλου και των καθηκόντων του Eurocontrol και, αφετέρου, τη δράση του Eurocontrol στον τομέα των κεντρικών υπηρεσιών. Η εν λόγω Επιτροπή πρόκειται να συνεδριάσει στις 8 και 9 Δεκεμβρίου, προκειμένου να εξετάσει τα δύο αυτά θέματα. Το υπόβαθρο της συνεδρίασης αποτελεί η ιδιαίτερη θέση της δραστηριότητας του Eurocontrol, η οποία ενίοτε παρουσιάζει αλληλεπικαλύψεις με τη δραστηριότητα της Ένωσης, σε πεδία που διέπονται από την ενωσιακή νομοθεσία. Την τελευταία δεκαετία, καταβλήθηκαν προσπάθειες για να αποφευχθούν οι αλληλεπικαλύψεις και να επιτευχθούν τα καλύτερα δυνατά αποτελέσματα, με βάση τους διαθέσιμους πόρους και των δύο πλευρών. Ως συνέπεια αυτού, ο Eurocontrol ασκεί καθήκοντα στο πλαίσιο της νομοθεσίας για τον Ενιαίο Ευρωπαϊκό Ουρανό (ΕΕΟ). Ο Οργανισμός είναι επιφορτισμένος με τρία κύρια καθήκοντα/λειτουργίες: (1) Παρέχει τεχνική υποστήριξη στην Επιτροπή και στον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Ασφάλειας της Αεροπορίας (EASA), προκειμένου να τους συνδράμει στη λήψη κανονιστικών μέτρων, όσον αφορά την κανονιστική τους δράση, όπως προβλέπεται στη συμφωνία υψηλού επιπέδου μεταξύ ΕΕ και Eurocontrol, της 29ης Οκτωβρίου 2012. (2) Ενεργεί ως φορέας επανεξέτασης επιδόσεων, προκειμένου να συνδράμει την Επιτροπή στην ανάπτυξη και την εφαρμογή του μηχανισμού επιδόσεων (έγκριση από την Επιτροπή έως τα τέλη του 2016). (3) Ενεργεί ως διαχειριστής δικτύου για τις λειτουργίες δικτύου της ATM (έγκριση από την Επιτροπή έως τα τέλη του 2019). Επιπλέον, ο Eurocontrol αποτελεί ιδρυτικό μέλος από κοινού με την Ένωση της κοινής επιχείρησης SESAR (από το 2007). Η συμφωνία υψηλού επιπέδου (HLA) του 2012 αναγνωρίζει τη συμβολή κάθε οργανισμού στην ευρωπαϊκή ATM. Στην εν λόγω συμφωνία επιβεβαιώθηκε η αποστολή της ΕΕ ως ενιαίου πανευρωπαϊκού ρυθμιστή και η αντίστοιχη αποστολή του Eurocontrol για την παροχή τεχνικής υποστήριξης με σκοπό την επίτευξη των στόχων της πολιτικής του ΕΕΟ. Τα ανωτέρω θέματα πρέπει να εξεταστούν υπό το πρίσμα του πλαισίου που διέπει εν γένει τον ρόλο και τα καθήκοντα του Οργανισμού, τα οποία αποτελούν το πρώτο σημείο που θα εξετάσει η Μόνιμη Επιτροπή κατά την προαναφερόμενη συνεδρίαση. Επί του παρόντος, η λειτουργία του Eurocontrol διέπεται, κατ αρχήν, από τη Διεθνή Σύμβαση σχετικά με τη συνεργασία για την ασφάλεια της αεροναυτιλίας, όπως τροποποιήθηκε με το Πρωτόκολλο που υπογράφηκε στις Βρυξέλλες, στις 12 Φεβρουαρίου 1981 («τροποποιημένη σύμβαση»). Ωστόσο, τα συμβαλλόμενα μέρη υπέγραψαν το Πρωτόκολλο Ενοποίησης της Σύμβασης, στις 27 Ιουνίου 1997, το οποίο, μεταξύ άλλων, αποσκοπεί στην τροποποίηση του καθορισμού των καθηκόντων του Οργανισμού. Η Σύμβαση, όπως αυτή τροποποιήθηκε με το εν λόγω Πρωτόκολλο, είναι ευρέως γνωστή ως η «αναθεωρημένη σύμβαση». Το Πρωτόκολλο Ενοποίησης, ωστόσο, δεν έχει ακόμη τεθεί σε ισχύ. EL 2 EL
Στις 9 Δεκεμβρίου 1997, η Μόνιμη Επιτροπή του Eurocontrol εξέδωσε την απόφαση αριθ. 71, σχετικά με την έγκαιρη εφαρμογή του άρθρου 2 παράγραφος 1 της αναθεωρημένης σύμβασης, στην οποία καθορίζονται τα καθήκοντα που ανατίθενται στον Οργανισμό. Οι δραστηριότητες της ομάδας μελέτης του Eurocontrol για τη μεταρρύθμιση του Οργανισμού καλύπτουν, μεταξύ άλλων, το θέμα αυτό. Στην 6η συνεδρίασή της, της 19ης Οκτωβρίου 2015, η εν λόγω ομάδα μελέτης ανέθεσε στον Οργανισμό Eurocontrol την κατάρτιση σχεδίου πράξης της Μόνιμης Επιτροπής για τον καθορισμό του μελλοντικού ρόλου, των καθηκόντων και των λειτουργιών του Οργανισμού, το οποίο πρόκειται να παρουσιασθεί και να εγκριθεί στην επόμενη συνεδρίαση της Μόνιμης Επιτροπής, στις 8 και 9 Δεκεμβρίου 2015. Η εν λόγω απόφαση της Μόνιμης Επιτροπής θα παράγει έννομα αποτελέσματα. Σύμφωνα με το ισχύον θεσμικό πλαίσιο του Οργανισμού, το οποίο περιγράφεται στην τροποποιημένη σύμβαση, η Μόνιμη Επιτροπή είναι υπεύθυνη για «τη χάραξη της γενικής πολιτικής του Οργανισμού». Αντιστοίχως, ο καθορισμός του ρόλου και των καθηκόντων θα διέπει τη μελλοντική δράση του Eurocontrol και, με την ίδια λογική, θα αντικατοπτρίζει αναγκαστικά το πεδίο δράσης που ο Οργανισμός θεωρεί ως νόμιμη δραστηριότητα. Η εν λόγω απόφαση είναι δεσμευτική για όλα τα μέλη του Eurocontrol, συμπεριλαμβανομένων των κρατών μελών της Ένωσης. Υπό αυτή την έννοια, πρέπει να σημειωθεί ότι η απόφαση της Μόνιμης Επιτροπής ενδέχεται να έχει επιπτώσεις στην εφαρμογή του δικαίου της ΕΕ και, ιδίως, στην ακεραιότητα των αρμοδιοτήτων της ΕΕ, δεδομένου ότι η ενωσιακή νομοθεσία καλύπτει σημαντικούς τομείς στους οποίους δραστηριοποιείται ο Eurocontrol. Σε ορισμένες περιπτώσεις, ο ρόλος και η δράση του Eurocontrol εξαρτώνται από αποφάσεις που λαμβάνονται σε επίπεδο Ένωσης (βλ. ανωτέρω). Ως εκ τούτου, είναι σημαντικό να διασφαλισθεί ότι ο καθορισμός του ρόλου και των καθηκόντων του Eurocontrol δεν αντιβαίνουν στο δίκαιο της ΕΕ και, ιδίως, στις αρμοδιότητες της ΕΕ, καθώς επίσης και ότι δεν προδικάζει τη μελλοντική δράση της ΕΕ. Το δεύτερο θέμα το οποίο πρόκειται να εξεταστεί στην προαναφερόμενη συνεδρίαση της Μόνιμης Επιτροπής αφορά τη δραστηριότητα του Eurocontrol στον τομέα των κεντρικών υπηρεσιών. Πιο συγκεκριμένα, αναμένεται ότι θα ληφθεί απόφαση σχετικά με τη χρηματοδότηση ορισμένων κεντρικών υπηρεσιών. Το θέμα των κεντρικών υπηρεσιών θα πρέπει να εξεταστεί στο πλαίσιο της δραστηριότητας της Ένωσης στον τομέα του ερευνητικού έργου ATM (SESAR) του Ενιαίου Ευρωπαϊκού Ουρανού και των λειτουργιών διαχείρισης δικτύου, όπως καθορίζονται στον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 677/2011. Είναι, επομένως, σημαντικό να υπογραμμιστεί ότι η παροχή των εν λόγω κεντρικών υπηρεσιών συνεπάγεται τη διαθεσιμότητα των απαιτούμενων υποδομών για τη διαχείριση της εναέριας κυκλοφορίας σε κεντρικούς, περιφερειακούς και τοπικούς χώρους λειτουργίας, ανάλογα με την περίπτωση. Η ανάπτυξη των εν λόγω υποδομών εξαρτάται από αποφάσεις που πρέπει να ληφθούν σε επίπεδο Ένωσης στο πλαίσιο του SESAR, ιδίως όσον αφορά τα συστήματα επικοινωνίας αέρος-εδάφους και εδάφους-εδάφους. Οι δε αποφάσεις θα προκύψουν από εμπεριστατωμένες αναλύσεις κόστους-οφέλους, διαχείρισης, επενδύσεων, προστασίας από έκνομες ενέργειες και άμυνας, καθώς και από τον προσδιορισμό της προστιθέμενης αξίας που απορρέει από την κεντρική παροχή των εν λόγω υπηρεσιών, συμπεριλαμβανομένων των υπηρεσιών που ήδη διατίθενται σε περιορισμένη κλίμακα. Επιπλέον, η παροχή κεντρικών υπηρεσιών απαιτεί, ενδεχομένως, αποφάσεις σε επίπεδο Ένωσης σχετικά με τον ρόλο που θα διαδραματίσει ο διαχειριστής δικτύου ως φορέας παροχής των εν λόγω κεντρικών υπηρεσιών. Υπό αυτές τις συνθήκες, είναι πρόωρη σε αυτό το στάδιο μια απόφαση του Eurocontrol για τη χρηματοδότηση ορισμένων κεντρικών υπηρεσιών και ενδέχεται να προδικάσει μελλοντικές δραστηριότητες του Eurocontrol κατά τρόπο που ίσως αποβεί επιζήμιος για τη δραστηριότητα της ΕΕ σε αυτόν τον τομέα, ιδίως όσον αφορά το SESAR. Ως εκ τούτου, είναι αναγκαίο να ζητηθεί αναβολή της εν λόγω απόφασης, δεδομένου ότι η Ένωση δεν διαθέτει επί του παρόντος επαρκή στοιχεία, προκειμένου να αξιολογήσει την κατάσταση.. EL 3 EL
Τα όργανα του Eurocontrol δεν επιτρέπουν τη συμμετοχή της Ένωσης στη Μόνιμη Επιτροπή, ενώ επιτρέπεται η συμμετοχή άλλων χωρών μελών, συμπεριλαμβανομένων των κρατών μελών της ΕΕ. Συνεπώς, τα κράτη μέλη αναμένεται να υπερασπισθούν την θέση που εκτίθεται στην παρούσα πρόταση, όταν ενεργούν στο πλαίσιο της Μόνιμης Επιτροπής. Δυνάμει του άρθρου 4 παράγραφος 3 της ΣΕΕ, τόσο τα κράτη μέλη όσο και τα θεσμικά όργανα της Ένωσης οφείλουν να υπερασπισθούν την ίδια θέση στο Προσωρινό Συμβούλιο του Eurocontrol, το οποίο είναι το αρμόδιο προπαρασκευαστικό όργανο. EL 4 EL
Ιστορικό σχετικά με τον ρόλο και τα καθήκοντα του Eurocontrol Το 2013, ο Eurocontrol δρομολόγησε συζήτηση για τη μεταρρύθμιση της οργάνωσής του. Στις 4 Δεκεμβρίου 2013, η Μόνιμη Επιτροπή του Eurocontrol σύστησε εσωτερική ομάδα μελέτης, προκειμένου να ερευνήσει τα θέματα για τα οποία ενδεχομένως απαιτείται τροποποίηση της σύμβασης Eurocontrol με στόχο την προσαρμογή στις αλλαγές που συντελούνται στο τοπίο της διαχείρισης εναέριας κυκλοφορίας στην Ευρώπη. Διεξήχθησαν συνομιλίες κατά τα δύο τελευταία έτη. Στην τελευταία συνεδρίαση της ομάδας μελέτης του Eurocontrol, της 19ης Οκτωβρίου 2015, ο πρόεδρος της ομάδας κατέληξε στο συμπέρασμα ότι ο Οργανισμός Eurocontrol πρέπει να εκπονήσει πρόταση σχετικά με τις υπηρεσίες, τον ρόλο και τα καθήκοντα του Οργανισμού, όπως περιγράφονται στο κεφάλαιο 4 εγγράφου που πρότειναν ορισμένα κράτη μέλη του Eurocontrol (έγγραφο συζήτησης της ομάδας μελέτης των αναπληρωτών του Eurocontrol CN-SG-6-2015-2: "Future role and tasks of the Organisation", διαθέσιμο μόνο στα αγγλικά), και επί του οποίου ο πρόεδρος έκρινε ότι υπήρχε εύλογο επίπεδο συναίνεσης εντός της ομάδας μελέτης. Στην 44η συνεδρίαση του Προσωρινού Συμβουλίου (PC44), της 9ης Δεκεμβρίου 2015, προγραμματίζεται να εγκριθεί πράξη της Μόνιμης Επιτροπής σχετικά με τον ρόλο και τα καθήκοντα του Οργανισμού. Η εν λόγω πράξη θα αποσαφηνίσει την ισχύουσα απόφαση αριθ. 71, της 9ης Δεκεμβρίου 1997, σχετικά με την έγκαιρη εφαρμογή του άρθρου 2 παράγραφος 1 της αναθεωρημένης σύμβασης Ιστορικό σχετικά με την ανάπτυξη των κεντρικών υπηρεσιών ATM Το έργο του Eurocontrol στον τομέα των κεντρικών υπηρεσιών έχει σημειώσει σημαντική πρόοδο από την έναρξή του στα τέλη του 2012. Το Φεβρουάριο του 2014, ο Οργανισμός Eurocontrol εξουσιοδοτήθηκε από τη Μόνιμη Επιτροπή του να δρομολογήσει κλιμακωτή προσέγγιση για την αξιολόγηση και την επίδειξη της επιχειρησιακής, τεχνικής και οικονομικής σκοπιμότητας των εν λόγω πιθανών κεντρικών υπηρεσιών, αναγνωρίζοντας τα διαφορετικά επίπεδα ωριμότητας μεταξύ των υπηρεσιών αυτών. Έκτοτε, ο Eurocontrol έχει πραγματοποιήσει σειρά ημερίδων και έχει αναπτύξει ιδέες λειτουργίας (CONOP) για πολλές κεντρικές υπηρεσίες. Προέβη σε συνολική ανάλυση κόστους-οφέλους (ΑΚΟ), η οποία επικυρώθηκε από ανεξάρτητο σύμβουλο, ωστόσο, οι λεπτομέρειες της συγκεκριμένης ανάλυσης δεν υπήρξαν αντικείμενο δημόσιου ελέγχου. Στην 44η συνεδρίαση του Προσωρινού Συμβουλίου (PC44), της 9ης Δεκεμβρίου 2015, αναμένεται ότι θα εγκριθεί πράξη της Μόνιμης Επιτροπής σχετικά με τη χρηματοδότηση των κεντρικών υπηρεσιών. Η εν λόγω πράξη θα σημάνει την έναρξη του σταδίου επίδειξης για ορισμένες κεντρικές υπηρεσίες. 2. ΝΟΜΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ Υπό το πρίσμα όλων των ανωτέρω και δυνάμει του άρθρου 100 παράγραφος 2 και του άρθρου 218 παράγραφος 9 της ΣΛΕΕ, προτείνεται η έγκριση της θέσης που θα εγκριθεί εξ ονόματος της Ένωσης στο πλαίσιο των αποφάσεων που θα ληφθούν από τη Μόνιμη Επιτροπή του Eurocontrol σχετικά με τον ρόλο και τα καθήκοντα του Eurocontrol και σχετικά με τις κεντρικές υπηρεσίες. EL 5 EL
2015/0271 (NLE) Πρόταση ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ σχετικά με τη θέση που θα ληφθεί εξ ονόματος της Ένωσης όσον αφορά τις αποφάσεις που θα λάβει η Μόνιμη Επιτροπή του Eurocontrol σχετικά με τον ρόλο και τα καθήκοντα του Eurocontrol και σχετικά με τις κεντρικές υπηρεσίες ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ, Έχοντας υπόψη τη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και ιδίως το άρθρο 100 παράγραφος 2 και το άρθρο 218 παράγραφος 9, Έχοντας υπόψη την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Εκτιμώντας τα ακόλουθα: (1) Με την απόφαση αριθ. 123, της 4ης Δεκεμβρίου 2013, η Μόνιμη Επιτροπή του Eurocontrol σύστησε εσωτερική ομάδα μελέτης, προκειμένου να ερευνήσει τα θέματα για τα οποία ενδεχομένως απαιτείται τροποποίηση της σύμβασης Eurocontrol με στόχο την προσαρμογή στις αλλαγές που συντελούνται στο τοπίο της διαχείρισης εναέριας κυκλοφορίας στην Ευρώπη. (2) Η ομάδα μελέτης ανέθεσε στον Οργανισμό Eurocontrol, στις 19 Οκτωβρίου 2015, την κατάρτιση σχεδίου πράξης της Μόνιμης Επιτροπής για τον καθορισμό του μελλοντικού ρόλου, των καθηκόντων και των λειτουργιών του οργανισμού. (3) Στην προς έγκριση ημερήσια διάταξη, στις 8 και 9 Δεκεμβρίου 2015, θα περιλαμβάνεται σχέδιο απόφασης της Μόνιμης Επιτροπής σχετικά με τον ρόλο και τα καθήκοντα του Οργανισμού. (4) Η εν λόγω απόφαση θα παράγει έννομα αποτελέσματα. Σύμφωνα με το ισχύον θεσμικό πλαίσιο του Οργανισμού, το οποίο περιγράφεται στην Διεθνή Σύμβαση για τον Eurocontrol, όπως τροποποιήθηκε με το Πρωτόκολλο που υπογράφηκε στις Βρυξέλλες, στις 12 Φεβρουαρίου 1981 («τροποποιημένη σύμβαση»), η Μόνιμη Επιτροπή είναι υπεύθυνη για «τη χάραξη της γενικής πολιτικής του Οργανισμού». Αντιστοίχως, ο καθορισμός του ρόλου και των καθηκόντων θα διέπει τη μελλοντική δράση του Eurocontrol και, με την ίδια λογική, θα αντικατοπτρίζει αναγκαστικά το πεδίο δράσης που ο Οργανισμός θεωρεί ως νόμιμη δραστηριότητα. Η εν λόγω απόφαση είναι δεσμευτική για όλα τα μέλη του Eurocontrol, συμπεριλαμβανομένων των κρατών μελών της Ένωσης. (5) Ο καθορισμός του ρόλου και των καθηκόντων του Eurocontrol, ο οποίος αποτελεί αντικείμενο της απόφασης της Μόνιμης Επιτροπής, ενδέχεται να έχει επιπτώσεις στην εφαρμογή του δικαίου της ΕΕ και, ιδίως, στην ακεραιότητα των αρμοδιοτήτων της ΕΕ, δεδομένου ότι η ενωσιακή νομοθεσία καλύπτει σημαντικούς τομείς στους οποίους δραστηριοποιείται ο Eurocontrol. Σε ορισμένες περιπτώσεις, ο ρόλος και η δραστηριότητα του Eurocontrol εξαρτώνται από αποφάσεις που λαμβάνονται σε επίπεδο Ένωσης. (6) Ως εκ τούτου, είναι σημαντικό να διασφαλισθεί ότι ο καθορισμός του ρόλου και των καθηκόντων του Eurocontrol δεν αντιβαίνουν στο δίκαιο της ΕΕ και, ιδίως, στις EL 6 EL
αρμοδιότητες της ΕΕ, καθώς επίσης και ότι δεν προδικάζει τη μελλοντική δράση της ΕΕ. (7) Στην ίδια συνεδρίαση, η Μόνιμη Επιτροπή ενδέχεται να εγκρίνει απόφαση σχετικά με τις κεντρικές υπηρεσίες. (8) Η εν λόγω απόφαση αναμένεται ότι θα σχετίζεται με τη χρηματοδότηση ορισμένων κεντρικών υπηρεσιών. Η Ένωση δεν διαθέτει επί του παρόντος επαρκή στοιχεία, προκειμένου να αξιολογήσει το περιεχόμενο αυτής της απόφασης. Η εν λόγω απόφαση ενδέχεται να προδικάσει μελλοντικές δραστηριότητες του Οργανισμού κατά τρόπο που ίσως αποβεί επιζήμιος για τη δραστηριότητα της ΕΕ σε αυτόν τον τομέα, ιδίως όσον αφορά το SESAR. Η λήψη απόφασης επί του συγκεκριμένου θέματος θα πρέπει, επομένως, να αναβληθεί. (9) Ως εκ τούτου, πρέπει να καθορισθεί η θέση που θα ληφθεί εξ ονόματος της Ένωσης στο πλαίσιο της Μόνιμης Επιτροπής του Eurocontrol, ΑΠΟΦΑΣIΖΕΙ: Άρθρο 1 Η θέση που πρέπει να λάβουν τα κράτη μέλη εξ ονόματος της Ένωσης στο πλαίσιο της Μόνιμης Επιτροπής του Eurocontrol σχετικά με τον ρόλο και τα καθήκοντα του Eurocontrol και σχετικά με τις κεντρικές υπηρεσίες, είναι σύμφωνη με το παράρτημα της παρούσας απόφασης. Τα κράτη μέλη ενεργούν από κοινού προς το συμφέρον της Ένωσης. Άρθρο 2 Η παρούσα απόφαση αρχίζει να ισχύει την ημέρα της έκδοσής της. Βρυξέλλες, Για το Συμβούλιο Ο Πρόεδρος EL 7 EL