Γενική ιεύθυνση Επικοινωνίας ιεύθυνση Γ Σχέσεις µε τους πολίτες ΜΟΝΑ Α ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ ΤΗΣ ΚΟΙΝΗΣ ΓΝΩΜΗΣ 11/12/2008 ΕΥΡΩΠΑΪΚΕΣ ΕΚΛΟΓΕΣ 2009

Γενική ιεύθυνση Επικοινωνίας ιεύθυνση Γ Σχέσεις µε τους πολίτες ΜΟΝΑ Α ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ ΤΗΣ ΚΟΙΝΗΣ ΓΝΩΜΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΕΣ ΕΚΛΟΓΕΣ 2009 11/12/2008 Τακτικό Ευρωβαρόµετρο ( 70 1 ) Φθινόπωρο 2008 Πρώτα αποτελέσµατα: Ευρωπαϊκός µέσος όρος και σηµαντικότερες εθνικές τάσεις Πληθυσµός: ΕΕ-15+ Κάλυψη: ΕΕ-27 (26.618 ευρωπαίοι πολίτες) Περίοδος διεξαγωγής της έρευνας: τέλη Οκτωβρίου - αρχές Νοεµβρίου 2008 I. ΕΥΡΩΠΑΪΚΕΣ ΕΚΛΟΓΕΣ 2009... 2 Α. Θέµατα εκστρατείας... 2 Β. Ενηµέρωση σχετικά µε την ηµεροµηνία διεξαγωγής των εκλογών και σχετικό ενδιαφέρον... 3 Γ. Πιθανότητα προσέλευσης στις εκλογές... 4 II. ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΙΘΑΓΕΝΕΙΑ, Η ΕΕ ΣΗΜΕΡΑ ΚΑΙ ΑΥΡΙΟ, ΑΞΙΕΣ, ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ, ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΕΣ, Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΟΙΚΟ ΟΜΗΜΑΤΟΣ, ΣΤΗΡΙΞΗ, ΑΝΤΙΛΗΨΗ ΠΕΡΙ ΤΗΣ Ι ΙΟΤΗΤΑΣ ΜΕΛΟΥΣ ΚΑΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ... 5 Α. Ιθαγένεια και ταυτότητα... 5 Β.Η Ευρωπαϊκή Ένωση και η «σηµασία» του οικοδοµήµατος της Ευρωπαϊκής Ένωσης σήµερα... 6 Γ. Απόρριψη της Συνθήκης της Λισαβόνας... 8. Η Ευρωπαϊκή Ένωση σήµερα και αύριο, αξίες, πολιτικές και προτεραιότητες... 9 Ε. Αντίληψη περί της ιδιότητας µέλους και αξιολόγησή της... 12 ΣΤ. Στήριξη της εναρµόνισης αρκετών πολιτικών.... 12 III. Η ΕΙΚΟΝΑ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΟΥ, ΡΟΛΟΣ ΚΑΙ ΑΝΑΚΛΗΣΗ ΤΩΝ ΑΝΑΦΟΡΩΝ ΣΤΑ ΜΕΣΑ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ, ΕΜΠΙΣΤΟΣΥΝΗ ΣΤΑ ΕΥΡΩΠΑΪΚΑ ΚΑΙ ΕΘΝΙΚΑ ΘΕΣΜΙΚΑ ΟΡΓΑΝΑ, ΓΝΩΣΕΙΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗ ΛΗΨΗ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ ΣΤΟ ΕΚ... 13 Α. Ανάκληση των αναφορών στα µέσα ενηµέρωσης και γενικό επίπεδο γνώσεων... 13 Β. Η εικόνα... 14 Γ. Ο ρόλος... 15. Εµπιστοσύνη στα ευρωπαϊκά και εθνικά θεσµικά όργανα... 16 Ε. Γνώσεις σχετικά µε τη λήψη αποφάσεων στο ΕΚ... 17 1 Ερωτήσεις «τάσεων»: ερωτήσεις που έχουν ήδη τεθεί σε ερωτώµενους σε προηγούµενες έρευνες του Ευρωβαρόµετρου (ΕΒ) σε σύγκριση µε το τακτικό 68 (η έρευνα πραγµατοποιήθηκε τον Σεπτέµβριο και τον Οκτώβριο του 2007) ή το τακτικό ΕΒ 69 (η έρευνα πραγµατοποιήθηκε τον Μάρτιο και τον Απρίλιο του 2008). Νέες ερωτήσεις: ερωτήσεις που τίθενται για πρώτη φορά, επισηµαίνονται µε αστερίσκο (*). B-1047 Brussels - Tel +32 2 28 42485 F-67070 Strasbourg - Tel +33 3 88 1 74082

I. ΕΥΡΩΠΑΪΚΕΣ ΕΚΛΟΓΕΣ 2009 Α. Θέµατα εκστρατείας QD6 Κατά τη γνώµη σας, σε ποια από τα παρακάτω θέµατα θα πρέπει να επικεντρωθεί η προεκλογική εκστρατεία για τις επόµενες ευρωπαϊκές εκλογές; Κατά πρώτον; Σε ποια άλλα; ΘΕΜΑΤΑ ΕΚΣΤΡΑΤΕΙΑΣ 69 70 Οικονοµική ανάπτυξη 45% 51% Ανεργία 47% 49% Πληθωρισµός και αγοραστική δύναµη 41% 47% Εγκληµατικότητα 37% 33% Το µέλλον των συντάξεων 32% 33% Μετανάστευση 32% 29% Καταπολέµηση της αλλαγής του κλίµατος 33% 29% Τροµοκρατία 35% 28% Το ενιαίο νόµισµα, το ευρώ 17% 17% Γεωργία 17% 17% Ο ρόλος της ΕΕ στη διεθνή σκηνή 15% 17% Οι εξουσίες και οι αρµοδιότητες των ευρωπαϊκών θεσµικών 12% 13% οργάνων Ευρωπαϊκές αξίες και ευρωπαϊκή ταυτότητα 12% 13% Η διατήρηση του ευρωπαϊκού κοινωνικού µοντέλου 12% 13% Άλλο 1% 1% εν γνωρίζω 5% 6% Εθνικές αποκλίσεις όσον αφορά τα τρία σηµαντικότερα θέµατα εκστρατείας: Οικονοµική ανάπτυξη: - Η οικονοµική ανάπτυξη απασχολεί περισσότερο τους πολίτες στην Ελλάδα (79%), την Κύπρο (76%) και την Ουγγαρία (71%). - Η οικονοµική ανάπτυξη απασχολεί λιγότερο τους πολίτες στη ανία (38%), τη Μάλτα (41%) και το Ηνωµένο Βασίλειο (40%). Ανεργία: - Η ανεργία απασχολεί περισσότερο τους πολίτες στην Ελλάδα (87%), την Ιρλανδία (73%) και την Ουγγαρία (70%). - Η ανεργία απασχολεί λιγότερο τους πολίτες στη ανία (26%), τις Κάτω Χώρες (28%) και το Ηνωµένο Βασίλειο (35%). Πληθωρισµός και αγοραστική δύναµη: - Ο πληθωρισµός και η αγοραστική δύναµη απασχολούν περισσότερο τους πολίτες στην Αυστρία και τη Γαλλία (70%), καθώς και στη Γερµανία (62%). - Ο πληθωρισµός και η αγοραστική δύναµη απασχολούν λιγότερο τους πολίτες στην Πολωνία (23%), το Ηνωµένο Βασίλειο (24%) και τη ανία (25%). ηµογραφικές διακυµάνσεις: o o Οι άνδρες ανησυχούν πολύ περισσότερο για την οικονοµική ανάπτυξη και θα ήθελαν να αποτελέσει θέµα εκστρατείας στο οποίο θα δοθεί προτεραιότητα. Οι νεαρότεροι πολίτες (15-24 ετών) προβληµατίζονται σε σηµαντικά µικρότερο βαθµό για την οικονοµική ανάπτυξη (το 46% την αναφέρει ως σηµαντικό θέµα) αυτό όµως αλλάζει µόλις στην επόµενη ηλικιακή οµάδα (25-39 ετών), η οποία ανησυχεί περισσότερο από όλες για την οικονοµική ανάπτυξη (56%). 2

Β. Ενηµέρωση σχετικά µε την ηµεροµηνία διεξαγωγής των εκλογών και σχετικό ενδιαφέρον QD3 Πότε πιστεύετε ότι θα διεξαχθούν οι επόµενες ευρωπαϊκές εκλογές εδώ (ΣΤΗ ΧΩΡΑ ΜΑΣ); 68 69 70 2009 9% 16% 26% Άλλο 14% 9% 7% εν γνωρίζω 75% 75% 67% QD3 Από τους ερωτώµενους που απάντησαν σωστά, το έτος 2009 69 70 Ιούνιος 2009 4% 8% Άλλοι µήνες του 2009 9% 18% Το 2009 16% 26% Άλλο 9% 7% εν γνωρίζω 75% 67% Η ηµεροµηνία διεξαγωγής των επόµενων ευρωπαϊκών εκλογών είναι πιο γνωστή στο Λουξεµβούργο (το 36% των ερωτώµενων απαντά το σωστό έτος και µήνα), τη Μάλτα (33%) και το Βέλγιο (27%). Οι λιγότερο ενηµερωµένοι για το συγκεκριµένο ζήτηµα είναι οι ερωτώµενοι στη Φινλανδία (µόνο το 2% απάντησε σωστά), το Ηνωµένο Βασίλειο (3%) και την Κύπρο (3%). QD4 Οι επόµενες ευρωπαϊκές εκλογές θα διεξαχθούν τον Ιούνιο του 2009. Σε ποιον βαθµό ενδιαφέρεστε ή δεν ενδιαφέρεστε για τις συγκεκριµένες εκλογές; 69 70 Ενδιαφέροµαι 46% 44% εν ενδιαφέροµαι 51% 54% Ενδιαφέροµαι: άθροισµα των απαντήσεων «ενδιαφέροµαι πολύ» και «µάλλον ενδιαφέροµαι». εν ενδιαφέροµαι: άθροισµα των απαντήσεων «µάλλον δεν ενδιαφέροµαι» και «δεν ενδιαφέροµαι καθόλου». Οι ερωτώµενοι στην Ιρλανδία και τις Κάτω Χώρες (60%), καθώς και τη Μάλτα (57%) είναι οι πολίτες που δηλώνουν ότι ενδιαφέρονται περισσότερο για τις επόµενες ευρωπαϊκές εκλογές (απαντούν είτε ότι ενδιαφέρονται πολύ είτε ότι µάλλον ενδιαφέρονται). Από την άλλη πλευρά, µόνο το 19% των πολιτών της Λετονίας ενδιαφέρεται για τις ευρωπαϊκές εκλογές. Ακολουθεί το Ηνωµένο Βασίλειο και η Σλοβακία, όπου το ποσοστό των ερωτώµενων που έδωσαν την απάντηση αυτή είναι 34%. 3

Γ. Πιθανότητα προσέλευσης στις εκλογές QD5 Σε κλίµακα από το 1 έως το 10, µπορείτε να πείτε πόσο πιθανό είναι να ψηφίσετε στις επόµενες ευρωπαϊκές εκλογές τον Ιούνιο του 2009; Αξιολογήστε την πιθανότητα αυτή µε έναν βαθµό, όπου το «1» δηλώνει ότι «σίγουρα δεν θα ψηφίσω», και το «10» δηλώνει ότι «σίγουρα θα ψηφίσω», ενώ οι υπόλοιποι αριθµοί δηλώνουν κάτι µεταξύ των δύο αυτών θέσεων. 69 70 1. Σίγουρα δεν θα ψηφίσω 14% 15% 2. 3% 4% 3. 4% 5% 4. 3% 4% 5. 10% 10% 6. 6% 6% 7. 8% 7% 8. 10% 9% 9. 7% 6% 10. Σίγουρα θα ψηφίσω 30% 28% εν γνωρίζω 5% 6% Μέσος όρος 6,6 6,3 QD5 Τα άκρα στην κλίµακα της πιθανότητας προσέλευσης στις εκλογές* 69 70 Σίγουρα δεν θα ψηφίσω (1) 14% 15% Κατά πάσα πιθανότητα θα ψηφίσω (9-10) 37% 34% *Προηγούµενη έρευνα δείχνει ότι µόνο όσοι αξιολογούν την πιθανότητα να ψηφίσουν στα επίπεδα 10 και 9 της κλίµακας 10 επιπέδων είναι πράγµατι πιθανό να προσέλθουν στις κάλπες. Η πιθανότητα προσέλευσης στις εκλογές όπως περιγράφηκε (οι απαντήσεις 1-8 θεωρήθηκαν µικρή πιθανότητα και οι απαντήσεις 9-10 υψηλή πιθανότητα) είναι υψηλότερη στο Βέλγιο, όπου η ψηφοφορία είναι υποχρεωτική (61%), τις Κάτω Χώρες (58%) και τη ανία (57%). Σύµφωνα µε τα ίδια κριτήρια, η χαµηλότερη πιθανότητα προσέλευσης στις εκλογές απαντά στην Πορτογαλία (το 76% των πολιτών δηλώνει ότι δεν είναι πιθανό να ψηφίσει), το Ηνωµένο Βασίλειο και την Αυστρία (75%). 4

II. ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΙΘΑΓΕΝΕΙΑ, Η ΕΕ ΣΗΜΕΡΑ ΚΑΙ ΑΥΡΙΟ, ΑΞΙΕΣ, ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ, ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΕΣ, Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΟΙΚΟ ΟΜΗΜΑΤΟΣ, ΣΤΗΡΙΞΗ, ΑΝΤΙΛΗΨΗ ΠΕΡΙ ΤΗΣ Ι ΙΟΤΗΤΑΣ ΜΕΛΟΥΣ ΚΑΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ Α. Ιθαγένεια και ταυτότητα *QD20 Ποιο από τα παρακάτω στοιχεία ενισχύει περισσότερο το αίσθηµά σας όσον αφορά την ιδιότητα του ευρωπαίου πολίτη; 70 Ένα ευρωπαϊκό σύστηµα κοινωνικής πρόνοιας εναρµονισµένο µεταξύ των 39% κρατών µελών (υγεία, συντάξεις κλπ.) Μια κοινοτική υπηρεσία δράσης µε στόχο την καταπολέµηση των φυσικών 24% καταστροφών στην Ευρώπη και διεθνώς Η απευθείας εκλογή του Προέδρου της ΕΕ από τους πολίτες των κρατών µελών 20% Η δυνατότητα ενός πολίτη να ψηφίζει σε όλες τις εκλογές που διεξάγονται στο 19% κράτος µέλος όπου διαµένει Ένα ευρωπαϊκό δελτίο ταυτότητας, εκτός από τα εθνικά δελτία ταυτότητας 18% Ένα µάθηµα αγωγής του ευρωπαίου πολίτη για παιδιά από το δηµοτικό 18% Ευρωπαϊκές πρεσβείες σε χώρες που δεν είναι κράτη µέλη της ΕΕ 8% Τίποτα από τα παραπάνω (ΑΥΘΟΡΜΗΤΗ ΑΠΑΝΤΗΣΗ) 8% Μια ευρωπαϊκή ολυµπιακή οµάδα 5% εν επιθυµώ να είµαι ευρωπαίος πολίτης (ΑΥΘΟΡΜΗΤΗ ΑΠΑΝΤΗΣΗ) 5% Άλλο (ΑΥΘΟΡΜΗΤΗ ΑΠΑΝΤΗΣΗ) 1% εν γνωρίζω 10% Εθνικές αποκλίσεις όσον αφορά τα τρία σηµαντικότερα στοιχεία της ιθαγένειας: Ένα ευρωπαϊκό σύστηµα κοινωνικής πρόνοιας εναρµονισµένο µεταξύ των κρατών µελών (υγεία, συντάξεις κλπ.): - Η απάντηση αυτή επιλέγεται συχνότερα στην Ουγγαρία (65%), τη Σλοβακία (61%) και την Ελλάδα (60%). - Σπανιότερα επιλέγεται στο Ηνωµένο Βασίλειο (21%), τη Φινλανδία (22%) και τη Μάλτα (24%). Μια κοινοτική υπηρεσία δράσης µε στόχο την καταπολέµηση των φυσικών καταστροφών στην Ευρώπη και διεθνώς: - Η απάντηση αυτή επιλέγεται συχνότερα στη Σουηδία (41%), τις Κάτω Χώρες και τη ανία (37%). - Σπανιότερα επιλέγεται στην Ελλάδα και τη Λετονία (10%), καθώς και τη Λιθουανία (12%). Η απευθείας εκλογή του Προέδρου της ΕΕ από τους πολίτες των κρατών µελών: - Η απάντηση αυτή επιλέγεται συχνότερα στη Γαλλία και το Λουξεµβούργο (29%), καθώς και στη Γερµανία (27%). - Σπανιότερα επιλέγεται στο Ηνωµένο Βασίλειο (8%), τη Λετονία (10%) και τη Λιθουανία (11%). ηµογραφικές διακυµάνσεις: o Οι νεαρότεροι πολίτες (15-24 ετών) δίνουν ιδιαίτερη προσοχή στο ευρωπαϊκό δελτίο ταυτότητας πέρα από το εθνικό (η σηµασία αυτού του στοιχείου µειώνεται µε την ηλικία) και στη δυνατότητα ενός πολίτη να ψηφίζει στις εκλογές που διεξάγονται στη χώρα όπου διαµένει. 5

*QD21 Η ευρωπαϊκή ταυτότητα µπορεί να αποτελείται από διάφορα στοιχεία. Κατά τη γνώµη σας, ποιο από τα παρακάτω είναι το σηµαντικότερο στοιχείο που διαµορφώνει την ευρωπαϊκή ταυτότητα; 70 Το ενιαίο νόµισµα, το ευρώ 40% Οι δηµοκρατικές αξίες 37% Η ιστορία 24% Οι επιτυχίες της ευρωπαϊκής οικονοµίας (ευρωπαϊκό σύστηµα δορυφορικής 23% πλοήγησης, ευρωπαϊκές εταιρείες αεροναυπηγικής, διεθνείς αµαξοστοιχίες υψηλής ταχύτητας κλπ.) Ο πολιτισµός 22% Η γεωγραφία 17% Η ευρωπαϊκή σηµαία 15% Το έµβληµα της Ευρωπαϊκής Ένωσης: «Ενωµένη στην πολυµορφία» 12% Ο ευρωπαϊκός ύµνος 7% Κανένα από αυτά (ΑΥΘΟΡΜΗΤΗ ΑΠΑΝΤΗΣΗ) 5% Άλλα (ΑΥΘΟΡΜΗΤΗ ΑΠΑΝΤΗΣΗ) 1% εν γνωρίζω 8% Εθνικές αποκλίσεις όσον αφορά τα τρία σηµαντικότερα στοιχεία της ταυτότητας: Το ενιαίο νόµισµα, το ευρώ: - Οι πολίτες που θεωρούν ότι αυτό το στοιχείο προσδιορίζει περισσότερο την ευρωπαϊκή ταυτότητά τους είναι οι Βέλγοι (66%), οι Φινλανδοί (65%) και οι Σλοβένοι (63%). - Αυτό το στοιχείο επιλέγεται λιγότερο συχνά στο Ηνωµένο Βασίλειο (17%), την Πολωνία (26%) και τη ανία (27%). Οι δηµοκρατικές αξίες: - Οι πολίτες που θεωρούν ότι αυτό το στοιχείο προσδιορίζει περισσότερο την ευρωπαϊκή ταυτότητά τους είναι οι Σουηδοί (61%), οι ανοί (60%) και οι Γερµανοί (53%). - Αυτό το στοιχείο επιλέγεται λιγότερο συχνά στη Λετονία (22%), το Ηνωµένο Βασίλειο (23%) και την Εσθονία (26%). Η ιστορία: - Οι πολίτες που θεωρούν ότι αυτό το στοιχείο προσδιορίζει περισσότερο την ταυτότητά τους είναι οι ανοί (49%), οι Έλληνες (44%) και οι Ιρλανδοί (38%). - Αυτό το στοιχείο επιλέγεται λιγότερο συχνά στην Ιταλία (17%), τη Λιθουανία (18%) και την Τσεχική ηµοκρατία (18%). Β.Η Ευρωπαϊκή Ένωση και η «σηµασία» του οικοδοµήµατος της Ευρωπαϊκής Ένωσης σήµερα * QD16 Μπορείτε να πείτε κατά πόσο συµφωνείτε ή διαφωνείτε µε τις παρακάτω δηλώσεις σχετικά µε το ευρωπαϊκό οικοδόµηµα; Η ΕΕ αναπτύχθηκε υπερβολικά γρήγορα Αυτά που ενώνουν τους πολίτες των διαφόρων χωρών είναι σηµαντικότερα από αυτά που τους χωρίζουν Επί του παρόντος, η ΕΕ δεν έχει ιδέες και προγράµµατα ΣΥΜΦΩΝΩ ΑΠΟΛΥΤΑ ΤΕΙΝΩ ΝΑ ΣΥΜΦΩΝΩ ΤΕΙΝΩ ΝΑ ΙΑΦΩΝΩ ΙΑΦΩΝΩ ΚΑΘΕΤΑ ΣΥΜΦΩΝΩ ΙΑΦΩΝΩ 20% 36% 27% 5% 56% 32% 22% 50% 14% 3% 72% 17% 11% 31% 31% 7% 42% 38% 6

Η ΕΕ είναι απαραίτητη για την αντιµετώπιση των παγκόσµιων προκλήσεων (αλλαγή του κλίµατος, τροµοκρατία κλπ.) 27% 46% 12% 4% 73% 16% Η ΕΕ αναπτύχθηκε υπερβολικά γρήγορα - Οι χώρες µε τα υψηλότερα ποσοστά ερωτώµενων που συµφωνούν µε τη δήλωση αυτή είναι το Λουξεµβούργο (83%), η Κύπρος (73%) και η Ελλάδα (72%). - Τα χαµηλότερα ποσοστά ερωτώµενων που συµφωνούν µε τη δήλωση αυτή διαπιστώνονται στην Πολωνία (32%), την Ιταλία (37%) και τη Λιθουανία (43%). Αυτά που ενώνουν τους πολίτες των διαφόρων χωρών είναι σηµαντικότερα από αυτά που τους χωρίζουν - Οι χώρες µε τα υψηλότερα ποσοστά ερωτώµενων που συµφωνούν µε τη δήλωση αυτή είναι η Σλοβακία (90%), η Φινλανδία (87%) και η Γερµανία (84%). - Τα χαµηλότερα ποσοστά ερωτώµενων που συµφωνούν µε τη δήλωση αυτή διαπιστώνονται στην Ιταλία (54%), την Πορτογαλία (62%) και την Ισπανία (66%). Επί του παρόντος, η ΕΕ δεν έχει ιδέες και προγράµµατα - Οι χώρες µε τα υψηλότερα ποσοστά ερωτώµενων που συµφωνούν µε τη δήλωση αυτή είναι η Γαλλία (61%), η Ελλάδα (58%) και η Αυστρία (54%). - Τα χαµηλότερα ποσοστά ερωτώµενων που συµφωνούν µε τη δήλωση αυτή διαπιστώνονται στη Βουλγαρία (15%), τη Σουηδία (21%) και τις Κάτω Χώρες (23%). Η ΕΕ είναι απαραίτητη για την αντιµετώπιση των παγκόσµιων προκλήσεων (αλλαγή του κλίµατος, τροµοκρατία κλπ.) - Οι χώρες µε τα υψηλότερα ποσοστά ερωτώµενων που συµφωνούν µε τη δήλωση αυτή είναι η Κύπρος και η Γερµανία (87%), καθώς και το Βέλγιο (86%). - Τα χαµηλότερα ποσοστά ερωτώµενων που συµφωνούν µε τη δήλωση αυτή διαπιστώνονται στην Ιρλανδία (47%), τη Φινλανδία (49%) και την Ελλάδα (55%). *QD17 Βάσει όλων των πληροφοριών που διαθέτετε, ποια από τις παρακάτω δύο θέσεις ανταποκρίνεται περισσότερο στη δική σας άποψη; 70 Η οικοδόµηση της Ευρώπης πρέπει να συνεχιστεί 54% Η οικοδόµηση της Ευρώπης έχει προχωρήσει υπερβολικά πολύ, πρέπει να 19% κάνουµε πίσω εν πρέπει ούτε να προχωρήσουµε άλλο στην οικοδόµηση της Ευρώπης ούτε να 16% κάνουµε πίσω (ΑΥΘΟΡΜΗΤΗ ΑΠΑΝΤΗΣΗ) εν γνωρίζω 11% Η οικοδόµηση της Ευρώπης πρέπει να συνεχιστεί: - Σε σύγκριση µε τον µέσο όρο, το υψηλότερο ποσοστό πολιτών που συµφωνούν µε τη δήλωση αυτή διαπιστώνεται στη Σλοβακία (80%), τη Σλοβενία (70%) και την Πολωνία (75%). - Το χαµηλότερο ποσοστό πολιτών που συµφωνούν µε τη δήλωση αυτή διαπιστώνεται στην Ιρλανδία (34%), την Αυστρία (35%) και το Ηνωµένο Βασίλειο (37%). 7

Η οικοδόµηση της Ευρώπης έχει προχωρήσει υπερβολικά πολύ, πρέπει να κάνουµε πίσω: - Σε σύγκριση µε τον µέσο όρο, το υψηλότερο ποσοστό πολιτών που συµφωνούν µε τη δήλωση αυτή διαπιστώνεται στο Ηνωµένο Βασίλειο (34%), την Αυστρία (30%) και τη Γαλλία (26%). - Το χαµηλότερο ποσοστό πολιτών που συµφωνούν µε τη δήλωση αυτή διαπιστώνεται στη Βουλγαρία (4%), τη Σλοβακία (5%), την Πολωνία και την Τσεχική ηµοκρατία (7%). εν πρέπει ούτε να προχωρήσουµε άλλο στην οικοδόµηση της Ευρώπης ούτε να κάνουµε πίσω: - Σε σύγκριση µε τον µέσο όρο, το υψηλότερο ποσοστό πολιτών που συµφωνούν µε τη δήλωση αυτή διαπιστώνεται στο Λουξεµβούργο (31%), την Ιρλανδία (29%) και τη Γερµανία (28%). - Το χαµηλότερο ποσοστό πολιτών που συµφωνούν µε τη δήλωση αυτή διαπιστώνεται στην Πολωνία και τη Βουλγαρία (7%), καθώς και τη Σλοβακία (9%). ηµογραφικές διακυµάνσεις: o o Οι άνδρες είναι σε σηµαντικό βαθµό περισσότερο πεπεισµένοι ότι η οικοδόµηση της Ευρώπης πρέπει να συνεχιστεί. Η σύγκριση αυτών των αποτελεσµάτων σε συνάρτηση µε την ηλικία καταδεικνύει ότι η στήριξη της περαιτέρω ολοκλήρωσης µειώνεται όσο αυξάνεται η ηλικία. Γ. Απόρριψη της Συνθήκης της Λισαβόνας *QD14 Τους τελευταίους µήνες τα ευρωπαϊκά µέσα ενηµέρωσης αφιέρωσαν πολύ χρόνο στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ιδίως στην Ιρλανδία. Ποιος ήταν ο λόγος; Μπορείτε να αναφέρετε τι αφορούσε αυτή η κάλυψη; 70 εν έχω διαβάσει, δει ή ακούσει τίποτα σχετικά µε το 28% συγκεκριµένο θέµα Η απόρριψη της Συνθήκης της Λισαβόνας από τους Ιρλανδούς 16% ιάβασα, παρακολούθησα, άκουσα κάτι, αλλά δεν µπορώ να 13% θυµηθώ τι Το δηµοψήφισµα στην Ιρλανδία (χωρίς να προσδιορίζεται 8% επακριβώς το αντικείµενό του) Η ανάγκη να πραγµατοποιηθεί νέο δηµοψήφισµα στην Ιρλανδία 4% Μια διακοπή στην πορεία οικοδόµησης της Ευρώπης 3% Άλλο 4% εν γνωρίζω 28% Εάν δεν λάβουµε υπόψη την Ιρλανδία, όπου οι απαντήσεις επ αυτού του ζητήµατος είναι λογικό να αντιστοιχούν στα υψηλότερα ποσοστά ενηµέρωσης, και εάν προσθέσουµε όλες τις τουλάχιστον εν µέρει σωστές απαντήσεις (εκτός από τις απαντήσεις «διάβασα, παρακολούθησα, άκουσα κάτι, αλλά δεν µπορώ να θυµηθώ τι», «δεν έχω ακούσει τίποτα», «δεν γνωρίζω» και «άλλο», που ακόµη και στην Ιρλανδία συγκεντρώνουν το 27% επί του συνόλου των απαντήσεων), οι χώρες µε την υψηλότερη ενηµέρωση επί του θέµατος αυτού είναι η Αυστρία (67%), το Λουξεµβούργο (64%) και η ανία (51%). Οι λιγότερο ενηµερωµένοι πολίτες σχετικά µε την απόρριψη της Συνθήκης της Λισαβόνας είναι οι ερωτώµενοι στην Ελλάδα, όπου το 70% δεν έχουν διαβάσει, δει ή ακούσει τίποτα για το εν λόγω ζήτηµα. Οι περισσότερες απαντήσεις «δεν γνωρίζω» δόθηκαν στο Ηνωµένο Βασίλειο (49%) και τη Μάλτα (47%). 8

. Η Ευρωπαϊκή Ένωση σήµερα και αύριο, αξίες, πολιτικές και προτεραιότητες *QD12 Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στηρίζει την ανάπτυξη συγκεκριµένων πολιτικών σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης. Κατά τη γνώµη σας, σε ποια από τις παρακάτω πολιτικές πρέπει να δοθεί προτεραιότητα; ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΤΗΣ ΕΕ 70 Μια πολιτική ασφάλειας και άµυνας που επιτρέπει στην ΕΕ να αντιµετωπίσει τη διεθνή κρίση 36% Βελτίωση της προστασίας των καταναλωτών και της δηµόσιας υγείας 33% Αποτελεσµατική καταπολέµηση της αλλαγής του κλίµατος 31% Μια κοινή ενεργειακή πολιτική µε σκοπό τη διασφάλιση της ενεργειακής ανεξαρτησίας της ΕΕ 30% Μια εξωτερική πολιτική που δίνει στην ΕΕ τη δυνατότητα να εκφράζεται µε µία φωνή στη διεθνή σκηνή 29% Καταπολέµηση της τροµοκρατίας µε ταυτόχρονο σεβασµό των ατοµικών ελευθεριών 29% Συντονισµός των οικονοµικών, δηµοσιονοµικών και φορολογικών πολιτικών 26% Μια γεωργική πολιτική που είναι φιλική προς το περιβάλλον και συµβάλλει θετικά στο παγκόσµιο ισοζύγιο τροφίµων 25% Μια πολιτική µετανάστευσης που εφαρµόζεται κατόπιν διαβούλευσης µε τις χώρες προέλευσης 19% Μια πολιτική έρευνας και ανάπτυξης (Ε&Α) που διασφαλίζει την ανταγωνιστικότητα και την καινοτοµία 14% Η διατήρηση του ευρωπαϊκού κοινωνικού µοντέλου 11% εν γνωρίζω 9% Εθνικές αποκλίσεις όσον αφορά τις τρεις πολιτικές υψηλότερης προτεραιότητας: Μια πολιτική ασφάλειας και άµυνας που επιτρέπει στην ΕΕ να αντιµετωπίσει τη διεθνή κρίση: - Αυτό το κριτήριο είναι το πλέον σηµαντικό στην Κύπρο και τη Σλοβακία (54%), καθώς και τη Ρουµανία (51%). - Λιγότερο σηµαντικό θεωρείται αυτό το κριτήριο στη Μάλτα (19%), τη Σλοβενία και το Ηνωµένο Βασίλειο (23%). Βελτίωση της προστασίας των καταναλωτών και της δηµόσιας υγείας: - Αυτό το κριτήριο είναι το πλέον σηµαντικό στην Κύπρο (68%), την Ελλάδα (56%) και τη Σλοβενία (44%). - Λιγότερο σηµαντικό θεωρείται αυτό το κριτήριο στο Ηνωµένο Βασίλειο (29%), τη Σουηδία (23%) και τη Λιθουανία (26%). Αποτελεσµατική καταπολέµηση της αλλαγής του κλίµατος: - Αυτό το κριτήριο είναι το πλέον σηµαντικό στη Σουηδία (72%), τη ανία (59%) και τη Φινλανδία (53%). - Λιγότερο σηµαντικό θεωρείται αυτό το κριτήριο στην Εσθονία (12%), τη Λετονία (13%) και τη Λιθουανία (16%). ηµογραφικές διακυµάνσεις: o o o Οι γυναίκες ανησυχούν πολύ περισσότερο για την προστασία των καταναλωτών και τη δηµόσια υγεία, αλλά τις απασχολεί πολύ λιγότερο µια εξωτερική πολιτική που δίνει στην ΕΕ τη δυνατότητα να εκφράζεται µε µία φωνή. Οι νέοι ηλικίας 15-24 ετών θεωρούν ότι η κοινή ενεργειακή και εξωτερική πολιτική έχει µικρότερη προτεραιότητα σε σύγκριση µε τις οµάδες ερωτώµενων µεγαλύτερης ηλικίας. Η σηµασία που αποδίδουν οι ερωτώµενοι στην καταπολέµηση της αλλαγής του κλίµατος µειώνεται όσο αυξάνεται η ηλικία. 9

QD13 Κατά τη γνώµη σας, ποια από τις παρακάτω αξίες οφείλει να υπερασπίζεται το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο κατά προτεραιότητα; (3 απαντήσεις το πολύ) ΑΞΙΕΣ 68 70 Η προστασία των ανθρωπίνων δικαιωµάτων στον κόσµο 58% 53% Αλληλεγγύη µεταξύ των κρατών µελών της ΕΕ 36% 36% Ισότητα ανδρών και γυναικών 41% 33% Αλληλεγγύη µεταξύ της ΕΕ και φτωχών χωρών ανά την υφήλιο 32% 28% Ο διάλογος µεταξύ πολιτισµών και θρησκειών 28% 26% Η προστασία των µειονοτήτων 27% 22% Η κατάργηση της θανατικής ποινής σε ολόκληρο τον κόσµο 17% 16% εν γνωρίζω 4% 6% Τίποτα από τα παραπάνω (ΑΥΘΟΡΜΗΤΗ ΑΠΑΝΤΗΣΗ) 1% 3% Εθνικές αποκλίσεις όσον αφορά τις αξίες που κατέλαβαν τις τρεις πρώτες θέσεις: Η προστασία των ανθρωπίνων δικαιωµάτων στον κόσµο - Η αξία αυτή θεωρείται σηµαντική από το µεγαλύτερο ποσοστό των πολιτών στην Κύπρο (82%), τη Σουηδία (71%) και τη Φινλανδία (69%). - Επιλέγεται λιγότερο συχνά στη Μάλτα (39%), την Ιταλία (41%) και το Ηνωµένο Βασίλειο (43%). Αλληλεγγύη µεταξύ των κρατών µελών της ΕΕ - Η αξία αυτή θεωρείται σηµαντική από το µεγαλύτερο ποσοστό των πολιτών στη Σλοβακία και τη Βουλγαρία (56%), καθώς και την Ελλάδα (52%). - Επιλέγεται λιγότερο συχνά στο Ηνωµένο Βασίλειο (21%), τη Μάλτα (26%) και την Πορτογαλία (27%). Ισότητα ανδρών και γυναικών - Η αξία αυτή θεωρείται σηµαντική από το µεγαλύτερο ποσοστό των πολιτών στη Σουηδία (57%), τη Γαλλία (54%) και την Κύπρο και το Λουξεµβούργο (50%). - Επιλέγεται λιγότερο συχνά στην Ιταλία και τη Λετονία (19%), καθώς και την Ουγγαρία (23%). ηµογραφικές διακυµάνσεις: o Η αλληλεγγύη µεταξύ των κρατών µελών της ΕΕ φαίνεται να είναι λιγότερο σηµαντική για τις γυναίκες απ ό,τι για τους άνδρες (αναφέρεται από το 33% των γυναικών έναντι του 40% των ανδρών). o Το αντίθετο συµβαίνει όσον αφορά την ισότητα των φύλων: θεωρείται σηµαντική αξία την οποία οφείλει να προασπίζεται το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο από το 29% των ανδρών έναντι του 37% των γυναικών. *QD18 Κατά τη γνώµη σας, ποιος είναι ο κύριος στόχος του οικοδοµήµατος της Ευρώπης σήµερα; *QD19 Και ποιος πρέπει να είναι ο κύριος στόχος του οικοδοµήµατος της Ευρώπης; ΚΥΡΙΟΣ ΣΤΟΧΟΣ ΕΙΝΑΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΕΙΝΑΙ Η ανάπτυξη της οικονοµίας και η ενίσχυση της ανάπτυξης στην ΕΕ 23% 17% Η βελτίωση του βιοτικού επιπέδου όλων των πολιτών της ΕΕ 18% 23% Η διατήρηση της ειρήνης και της σταθερότητας 16% 17% Να αναλάβει η ΕΕ σηµαντικό διπλωµατικό ρόλο στη διεθνή σκηνή 9% 6% Η αντιµετώπιση των παγκόσµιων απειλών (τροµοκρατία, αλλαγή του κλίµατος) 8% 9% 10

Να δοθεί στους ευρωπαίους πολίτες η δυνατότητα να ωφεληθούν από τις θετικές επιπτώσεις της παγκοσµιοποίησης (ανάπτυξη πολιτιστικών 7% 9% ανταλλαγών, νέες ευκαιρίες εξαγωγών για τις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις)* Η προώθηση της δηµοκρατίας και των ανθρωπίνων δικαιωµάτων στον κόσµο 5% 7% Η προώθηση της ανάπτυξης των φτωχότερων χωρών εκτός της ΕΕ 4% 5% Άλλες απαντήσεις (ΑΥΘΟΡΜΗΤΕΣ) 1% 1% εν γνωρίζω 9% 6% *Αυτοί οι στόχοι παρουσιάστηκαν στους µισούς ερωτώµενους µε τη διατύπωση: «Η προστασία των ευρωπαίων πολιτών έναντι των αρνητικών επιπτώσεων της παγκοσµιοποίησης (µετεγκατάσταση των βιοµηχανιών και των θέσεων εργασίας, ανταγωνισµός από τις αναδυόµενες χώρες για τις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις)», αλλά καθώς δεν διαπιστώθηκε σηµαντική διαφορά µεταξύ των δύο υποοµάδων τα αποτελέσµατα αθροίστηκαν. Εθνικές αποκλίσεις όσον αφορά τους τρεις στόχους που εκλαµβάνονται ως οι σηµαντικότεροι σήµερα: Η ανάπτυξη της οικονοµίας και η ενίσχυση της ανάπτυξης στην ΕΕ: - Το µεγαλύτερο ποσοστό ερωτώµενων που θεωρούν επί του παρόντος τον συγκεκριµένο στόχο ως τον πλέον σηµαντικό διαπιστώνεται στη Σουηδία (39%), την Κύπρο και τις Κάτω Χώρες (33%). - Λιγότερο συχνά περιγράφεται ως ο πλέον σηµαντικός στην Πορτογαλία (12%), το Ηνωµένο Βασίλειο (15%), την Ελλάδα και την Ισπανία (18%). Η βελτίωση του βιοτικού επιπέδου όλων των πολιτών της ΕΕ: - Το µεγαλύτερο ποσοστό ερωτώµενων που θεωρούν επί του παρόντος τον συγκεκριµένο στόχο ως τον πλέον σηµαντικό διαπιστώνεται στη Βουλγαρία και τη Λετονία (28%), καθώς και την Πορτογαλία (27%). - Λιγότερο συχνά περιγράφεται ως ο πλέον σηµαντικός στη Σουηδία (9%), τη ανία (12%) και τις Κάτω Χώρες (13%). Η διατήρηση της ειρήνης και της σταθερότητας: - Ο συγκεκριµένος στόχος θεωρείται επί του παρόντος ο πλέον σηµαντικός στην Εσθονία (29%), τη Γερµανία (25%) και τη Φινλανδία (23%). - Λιγότερο συχνά περιγράφεται ως ο πλέον σηµαντικός στη Ρουµανία και τη Μάλτα (7%), την Ιρλανδία και τη Βουλγαρία (8%). Εθνικές αποκλίσεις όσον αφορά τους τρεις σηµαντικότερους επιθυµητούς στόχους: Η βελτίωση του βιοτικού επιπέδου όλων των πολιτών της ΕΕ: - Τα µεγαλύτερα ποσοστά πολιτών που επιθυµούν να αποτελεί ο συγκεκριµένος τον κύριο στόχο παρατηρούνται στη Βουλγαρία (43%), τη Σλοβακία (40%) και τη Σλοβενία (38%). - Σπανιότερα επιλέγεται ως κύριος στόχος στη ανία (15%), τη Γερµανία και τη Σουηδία (17%). Η ανάπτυξη της οικονοµίας και η ενίσχυση της ανάπτυξης στην ΕΕ: - Τα µεγαλύτερα ποσοστά πολιτών που επιθυµούν να αποτελεί ο συγκεκριµένος τον κύριο στόχο παρατηρούνται στην Ιρλανδία (26%), την Ελλάδα και τη Βουλγαρία (22%). - Σπανιότερα επιλέγεται ως κύριος στόχος στη Μάλτα (11%), τη Φινλανδία και το Ηνωµένο Βασίλειο (12%). Η διατήρηση της ειρήνης και της σταθερότητας: - Τα µεγαλύτερα ποσοστά πολιτών που επιθυµούν να αποτελεί ο συγκεκριµένος τον κύριο στόχο παρατηρούνται στην Εσθονία (28%), τη Γερµανία και τη Φινλανδία (26%). - Σπανιότερα επιλέγεται ως κύριος στόχος στη Βουλγαρία (6%), τη Ρουµανία (8%) και την Ιρλανδία (9%). 11

Ε. Αντίληψη περί της ιδιότητας µέλους και αξιολόγησή της QA9a Γενικά, πιστεύετε ότι η συµµετοχή (ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ ΜΑΣ) στην Ευρωπαϊκή Ένωση είναι... ΑΝΤΙΛΗΨΗ ΠΕΡΙ ΤΗΣ Ι ΙΟΤΗΤΑΣ 69 70 ΜΕΛΟΥΣ Θετικό στοιχείο 52% 53% Αρνητικό στοιχείο 14% 15% Ούτε θετικό ούτε αρνητικό στοιχείο 29% 27% εν γνωρίζω 5% 5% Η συγκεκριµένη ερώτηση περιλαµβάνεται στο γενικό τµήµα του ερωτηµατολογίου του τακτικού. Η πλέον θετική αντίληψη όσον αφορά τη συµµετοχή στην Ευρωπαϊκή Ένωση διαπιστώνεται στις Κάτω Χώρες (80%), το Λουξεµβούργο (71%) και την Ιρλανδία (67%). Τα υψηλότερα ποσοστά ερωτώµενων που χαρακτηρίζουν τη συµµετοχή στην ΕΕ ως «αρνητικό στοιχείο» διαπιστώνονται στο Ηνωµένο Βασίλειο (30%), την Αυστρία, την Ουγγαρία και τη Λετονία (21%). QA10a Λαµβάνοντας υπόψη όλα τα στοιχεία που διαθέτετε, θα λέγατε ότι (Η ΧΩΡΑ ΜΑΣ) έχει ωφεληθεί συνολικά ή όχι από τη συµµετοχή της στην Ευρωπαϊκή Ένωση; ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ 69 70 ΣΤΗΝ ΕΕ Έχει ωφεληθεί 54% 56% εν έχει ωφεληθεί 31% 31% εν γνωρίζω 15% 13% Η συγκεκριµένη ερώτηση περιλαµβάνεται στο γενικό τµήµα του ερωτηµατολογίου του τακτικού. Τα υψηλότερα ποσοστά ερωτώµενων που πιστεύουν ότι η χώρα τους έχει ωφεληθεί από τη συµµετοχή της στην Ευρωπαϊκή Ένωση διαπιστώνονται στην Εσθονία (78%), τη Σλοβακία (77%), τη ανία και τις Κάτω Χώρες (76%). Τα υψηλότερα ποσοστά πολιτών που πιστεύουν ότι η χώρα τους δεν έχει ωφεληθεί από τη συµµετοχή της στην ΕΕ διαπιστώνονται στην Ουγγαρία (51%), το Ηνωµένο Βασίλειο και την Κύπρο (46%). Στη Βουλγαρία, µια από τις «νεοεισαχθείσες» χώρες, σχεδόν το ένα τρίτο των ερωτώµενων (30%) δεν µπορούσε να αποφασίσει εάν η χώρα τους είχε ήδη ωφεληθεί ή όχι από τη συµµετοχή της ως κράτος µέλος στην ΕΕ. ΣΤ. Στήριξη της εναρµόνισης αρκετών πολιτικών. *QD22 Σήµερα, κάθε κράτος µέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι υπεύθυνο για το δικό του... Σε ποιον βαθµό τάσσεστε υπέρ ή κατά της εναρµόνισης του... εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης; Σύστηµα κοινωνικής πρόνοιας Εκπαιδευτικό σύστηµα Φορολογικό σύστηµα ΣΤΗΡΙΖΩ ΜΑΛΛΟΝ ΜΑΛΛΟΝ ΑΝΤΙΤΙΘΕΜΑΙ ΕΝ ΣΘΕΝΑΡΑ ΣΤΗΡΙΖΩ ΑΝΤΙΤΙΘΕΜΑΙ ΚΑΘΕΤΑ ΓΝΩΡΙΖΩ ΥΠΕΡ ΚΑΤΑ 19% 45% 19% 10% 7% 64% 29% 20% 45% 19% 9% 7% 65% 28% 15% 39% 24% 11% 11% 54% 35% 12

Σύστηµα κοινωνικής πρόνοιας: - Το υψηλότερο ποσοστό πολιτών που τάσσονται υπέρ αυτής της εναρµόνισης διαπιστώνεται στη Σλοβακία (90%), την Ουγγαρία (89%) και την Ελλάδα (85%). - Η εναρµόνιση στον συγκεκριµένο τοµέα συγκεντρώνει τη µικρότερη στήριξη στη Φινλανδία (40%), το Ηνωµένο Βασίλειο (47%) και τις Κάτω Χώρες (49%). Εκπαιδευτικό σύστηµα: - Το υψηλότερο ποσοστό πολιτών που τάσσονται υπέρ αυτής της εναρµόνισης διαπιστώνεται στη Σλοβακία (82%), τη Σλοβενία (81%) και την Ελλάδα (80%). - Η εναρµόνιση στον συγκεκριµένο τοµέα συγκεντρώνει τη µικρότερη στήριξη στη Φινλανδία (41%), το Ηνωµένο Βασίλειο (48%) και την Ιρλανδία (49%). Φορολογικό σύστηµα: - Το υψηλότερο ποσοστό πολιτών που τάσσονται υπέρ αυτής της εναρµόνισης διαπιστώνεται στην Ουγγαρία (77%), τη Σλοβακία (74%) και την Ελλάδα (73%). - Η εναρµόνιση στον συγκεκριµένο τοµέα συγκεντρώνει τη µικρότερη στήριξη στο Λουξεµβούργο (32%), το Ηνωµένο Βασίλειο (36%) και τη Φινλανδία (37%). III. Η ΕΙΚΟΝΑ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΟΥ, ΡΟΛΟΣ ΚΑΙ ΑΝΑΚΛΗΣΗ ΤΩΝ ΑΝΑΦΟΡΩΝ ΣΤΑ ΜΕΣΑ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ, ΕΜΠΙΣΤΟΣΥΝΗ ΣΤΑ ΕΥΡΩΠΑΪΚΑ ΚΑΙ ΕΘΝΙΚΑ ΘΕΣΜΙΚΑ ΟΡΓΑΝΑ, ΓΝΩΣΕΙΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗ ΛΗΨΗ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ ΣΤΟ ΕΚ Α. Ανάκληση των αναφορών στα µέσα ενηµέρωσης και γενικό επίπεδο γνώσεων QD1 Έχετε διαβάσει πρόσφατα στον Τύπο, δει στο ιαδίκτυο ή ακούσει στο ραδιόφωνο ή την τηλεόραση κάτι για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο; 68 70 Ναι 42% 44% Όχι 54% 53% εν γνωρίζω 4% 3% Σύµφωνα µε τα αποτελέσµατα, το υψηλότερο ποσοστό ανάκλησης αναφορών στα µέσα ενηµέρωσης σχετικά µε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο διαπιστώνεται στη Σλοβακία (72%), τη Σλοβενία (67%) και το Λουξεµβούργο (66%). Το χαµηλότερο ποσοστό ανάκλησης αναφορών στα µέσα ενηµέρωσης παρατηρείται στο Ηνωµένο Βασίλειο (28%), την Ιταλία (34%) και τη Γαλλία (38%). QD2 Γενικά, θεωρείτε ότι είστε πολύ καλά, αρκετά καλά, όχι τόσο καλά ή καθόλου καλά ενηµερωµένος για τις δραστηριότητες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου; (Απαντήσεις σε κλίµακα 1-4) Καλά ενηµερωµένος Όχι καλά ενηµερωµένος 68 70 24% 23% 73% 73% Καλά ενηµερωµένος: άθροισµα των απαντήσεων «πολύ καλά ενηµερωµένος» και «αρκετά καλά ενηµερωµένος». Όχι καλά ενηµερωµένος: άθροισµα των απαντήσεων «όχι τόσο καλά ενηµερωµένος» και «καθόλου καλά ενηµερωµένος». 13

Τα υψηλότερα ποσοστά ερωτώµενων που θεωρούν καλό το επίπεδο ενηµέρωσής τους για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο απαντούν στο Λουξεµβούργο (42%), την Ιρλανδία (40%) και τη Σλοβενία (34%). Οι πολίτες των Κάτω Χωρών (79%), της Ισπανίας (79%) και της Πορτογαλίας (78%) θεωρούν ότι είναι οι λιγότερο ενηµερωµένοι για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Β. Η εικόνα QD7 Αναφέρετε ποια από τις παρακάτω λέξεις/εκφράσεις περιγράφει πολύ καλά, αρκετά καλά, όχι τόσο καλά ή καθόλου καλά την αντίληψή σας για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. υναµικό ηµοκρατικό Ακούει τους ευρωπαίους πολίτες εν είναι ευρέως ΠΕΡΙΓΡΑΦΕΙ ΚΑΛΑ ΕΝ ΠΕΡΙΓΡΑΦΕΙ ΚΑΛΑ ΕΝ ΓΝΩΡΙΖΩ 68 45% 35% 10% 70 44% 36% 20% 68 69% 16% 33% 70 66% 19% 15% 68 42% 41% 17% 70 40% 43% 17% 68 55% 33% 12% γνωστό 70 51% 37% 12% 68 32% 43% 25% Ανεπαρκές 70 34% 43% 23% 68 38% 23% 39% Τεχνοκρατικό 70 40% 25% 35% Περιγράφει καλά: άθροισµα των απαντήσεων «περιγράφει πολύ καλά» και «περιγράφει αρκετά καλά». εν περιγράφει καλά: άθροισµα των απαντήσεων «δεν περιγράφει τόσο καλά» και «δεν περιγράφει καθόλου καλά». υναµικό: - Το µεγαλύτερο ποσοστό των πολιτών που προσδίδουν τον συγκεκριµένο χαρακτηρισµό στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο διαπιστώνεται στη Σλοβακία (69%), την Ελλάδα και την Κύπρο (64%). - Ωστόσο, πολύ λιγότεροι άνθρωποι συµφωνούν µε την περιγραφή αυτή στο Ηνωµένο Βασίλειο (22%), τις Κάτω Χώρες (22%) και τη Γαλλία (34%). ηµοκρατικό: - Το µεγαλύτερο ποσοστό των πολιτών που προσδίδουν τον συγκεκριµένο χαρακτηρισµό στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο διαπιστώνεται στη Σλοβακία (81%), τη Γερµανία (75%), τις Κάτω Χώρες και την Πολωνία (74%). - Ωστόσο, πολύ λιγότεροι άνθρωποι συµφωνούν µε την περιγραφή αυτή στο Ηνωµένο Βασίλειο (45%), τη Λετονία (51%) και τη Φινλανδία (57%). Ακούει τους ευρωπαίους πολίτες: - Το µεγαλύτερο ποσοστό των πολιτών που το θεωρούν αυτό χαρακτηριστικό του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου διαπιστώνεται στη Σλοβακία (65%), τη Μάλτα (63%) και τη Ρουµανία (57%). - Ωστόσο, πολύ λιγότεροι άνθρωποι συµφωνούν µε την περιγραφή αυτή στην Αυστρία (29%), τη Φινλανδία και τη Γαλλία (31%). 14

εν είναι ευρέως γνωστό: - Το µεγαλύτερο ποσοστό των πολιτών που το θεωρούν αυτό χαρακτηριστικό του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου διαπιστώνεται στη Φινλανδία (68%), τις Κάτω Χώρες (65%) και τη Γαλλία (60%). - Ωστόσο, πολύ λιγότεροι άνθρωποι συµφωνούν µε την περιγραφή αυτή στη Μάλτα (14%), τη Λιθουανία (15%) και την Πορτογαλία (21%). Ανεπαρκές: - Το µεγαλύτερο ποσοστό των πολιτών που προσδίδουν τον συγκεκριµένο χαρακτηρισµό στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο διαπιστώνεται στις Κάτω Χώρες (55%), τη Φινλανδία και τη Σουηδία (51%). - Ωστόσο, πολύ λιγότεροι άνθρωποι συµφωνούν µε την περιγραφή αυτή στη Βουλγαρία (8%), τη Λιθουανία (13%), τη Μάλτα και τη Ρουµανία (15%). Τεχνοκρατικό: - Το µεγαλύτερο ποσοστό των πολιτών που προσδίδουν τον συγκεκριµένο χαρακτηρισµό στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο διαπιστώνεται στην Ελλάδα (67%), το Βέλγιο (62%) και τη Γαλλία (57%). - Ωστόσο, πολύ λιγότεροι άνθρωποι συµφωνούν µε την περιγραφή αυτή στη Βουλγαρία (13%), τη Μάλτα (17%), τη Λιθουανία και την Πολωνία (20%). QD8 Γενικά, η εικόνα που έχετε για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο είναι πολύ θετική, αρκετά θετική, ουδέτερη, αρκετά αρνητική ή πολύ αρνητική; 68 70 Θετική 39% 34% Ουδέτερη 41% 43% Αρνητική 15% 17% εν γνωρίζω 5% 6% Θετική: άθροισµα των απαντήσεων «πολύ θετική» + «αρκετά θετική». Αρνητική: άθροισµα των απαντήσεων «αρκετά αρνητική» + «πολύ αρνητική». Το υψηλότερο ποσοστό ερωτώµενων µε θετική γενικά αντίληψη για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο παρατηρείται στη Βουλγαρία και τη Ρουµανία (57%), καθώς και τη Λιθουανία (52%). Το υψηλότερο ποσοστό ερωτώµενων µε αρνητική αντίληψη παρατηρείται στο Ηνωµένο Βασίλειο (36%), την Αυστρία (29%) και τις Κάτω Χώρες (22%). Γ. Ο ρόλος QA17.1 Πιστεύετε ότι διαδραµατίζει σηµαντικό ρόλο στη ζωή της Ευρωπαϊκής Ένωσης καθένα από τα παρακάτω ευρωπαϊκά θεσµικά όργανα ή όχι; Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο Ευρωπαϊκή Επιτροπή Ευρωπαϊκό Συµβούλιο Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα 69 70 69 70 69 70 69 70 Σηµαντικό 75% 74% 68% 68% 60% 61% 71% 73% Μη σηµαντικό 11% 12% 10% 11% 12% 12% 8% 8% εν γνωρίζω 14% 14% 22% 21% 28% 27% 21% 19% Η συγκεκριµένη ερώτηση περιλαµβάνεται στο γενικό τµήµα του ερωτηµατολογίου του τακτικού. 15

Σε γενικές γραµµές, η αντίληψη σχετικά µε τη βαρύτητα του ρόλου όλων των βασικών θεσµικών οργάνων της Ευρωπαϊκής Ένωσης παραµένει λίγο πολύ η ίδια. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα κέρδισε δύο µονάδες στο ποσοστό των ερωτώµενων που θεωρούν τον ρόλο της σηµαντικό. Οι χώρες όπου παρατηρούνται τα υψηλότερα ποσοστά πολιτών που θεωρούν τον ρόλο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σηµαντικό είναι: η Σλοβακία (91%), η Ελλάδα (90%) και το Λουξεµβούργο (89%). Ωστόσο, σε σύγκριση µε τον µέσο όρο της ΕΕ, τα υψηλότερα ποσοστά πολιτών που θεωρούν τον ρόλο του ΕΚ στη ζωή της Ευρωπαϊκής Ένωσης ως µη σηµαντικό παρατηρούνται στο Ηνωµένο Βασίλειο (22%), τη Γερµανία (17%) και την Αυστρία (15%). QD10 Προσωπικά, θα επιθυµούσατε να διαδραµατίζει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο πιο σηµαντικό ή λιγότερο σηµαντικό ρόλο από ό,τι σήµερα; 68 70 Πιο σηµαντικό 48% 44% Λιγότερο σηµαντικό 12% 14% Τον ίδιο (ΑΥΘΟΡΜΗΤΗ 22% 24% ΑΠΑΝΤΗΣΗ) εν γνωρίζω 18% 18% Τα υψηλότερα ποσοστά των απαντήσεων «πιο σηµαντικό» παρατηρούνται στην Κύπρο (74%), την Ελλάδα (66%), τη Μάλτα και τις Κάτω Χώρες (57%). Από την άλλη πλευρά, τα υψηλότερα ποσοστά των απαντήσεων «λιγότερο σηµαντικό» παρατηρούνται στο Ηνωµένο Βασίλειο (28%), την Αυστρία και τη ανία (23%).. Εµπιστοσύνη στα ευρωπαϊκά και εθνικά θεσµικά όργανα. QA18.1 Για καθένα από τα παρακάτω (ευρωπαϊκά θεσµικά όργανα), αναφέρετε εάν τείνετε να το εµπιστεύεστε ή να µην το εµπιστεύεστε. Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο Ευρωπαϊκή Επιτροπή Ευρωπαϊκό Συµβούλιο Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα 69 70 69 70 69 70 69 70 Τείνω να το 52% 51% 47% 47% 43% 42% 50% 48% εµπιστεύοµαι Τείνω να µην το 27% 31% 27% 30% 26% 29% 24% 30% εµπιστεύοµαι εν γνωρίζω 21% 18% 26% 23% 31% 29% 26% 22% Η συγκεκριµένη ερώτηση περιλαµβάνεται στο γενικό τµήµα του ερωτηµατολογίου του τακτικού. Η εµπιστοσύνη στα θεσµικά όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης παραµένει λίγο πολύ η ίδια, αλλά παρατηρείται αύξηση του ποσοστού των ερωτώµενων που δεν εµπιστεύονται κανένα από τα τέσσερα κύρια θεσµικά όργανα. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο εξακολουθεί να εµπνέει τη µεγαλύτερη εµπιστοσύνη στους πολίτες (51%), ακολουθούµενο από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (48%). Παράλληλα, η µεγαλύτερη αύξηση της δυσπιστίας που καταγράφηκε αφορά την ΕΚΤ (από 24% σε 30%). 16

Το ποσοστό των ερωτώµενων που δηλώνουν ότι τείνουν να µην εµπιστεύονται το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο αυξήθηκε από 27% σε 31%. Το υψηλότερο ποσοστό ερωτώµενων που τείνουν να εµπιστεύονται το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο απαντά στη Σλοβακία (70%), το Λουξεµβούργο και τη Μάλτα (64%). Στον αντίποδα, το υψηλότερο ποσοστό πολιτών που τείνουν να µην εµπιστεύονται το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο απαντά στο Ηνωµένο Βασίλειο (51%), την Ελλάδα (41%) και την Αυστρία (40%). QA12.5 Θα ήθελα να σας ρωτήσω πόσο εµπιστεύεστε ορισµένα θεσµικά όργανα. Για καθένα από τα παρακάτω θεσµικά όργανα, αναφέρετε εάν τείνετε να το εµπιστεύεστε ή να µην το εµπιστεύεστε. Εθνικό κοινοβούλιο Εθνική κυβέρνηση 69 70 69 70 Τείνω να το εµπιστεύοµαι 34% 34% 32% 34% Τείνω να µην το εµπιστεύοµαι 58% 58% 62% 61% εν γνωρίζω 8% 8% 6% 5% Η συγκεκριµένη ερώτηση περιλαµβάνεται στο γενικό τµήµα του ερωτηµατολογίου του τακτικού. Τα υψηλότερα ποσοστά εµπιστοσύνης προς το εθνικό κοινοβούλιο διαπιστώνονται στη ανία (75%), τη Φινλανδία (71%), τις Κάτω Χώρες και τη Σουηδία (64%). Τα χαµηλότερα ποσοστά εµπιστοσύνης των ερωτώµενων προς τα εθνικά κοινοβούλιά τους διαπιστώνονται στη Βουλγαρία (8%), τη Λετονία (9%) και τη Λιθουανία (11%). Οµοίως, τα υψηλότερα ποσοστά εµπιστοσύνης στην εθνική κυβέρνηση διαπιστώνονται στη Φινλανδία (68%), τις Κάτω Χώρες (66%), το Λουξεµβούργο και τη ανία (60%). Τα χαµηλότερα ποσοστά διαπιστώνονται στη Βουλγαρία (µόνο το 15% των ερωτώµενων τείνουν να εµπιστεύονται την εθνική κυβέρνησή τους), τη Λετονία, τη Λιθουανία και την Ουγγαρία (16%). Ε. Γνώσεις σχετικά µε τη λήψη αποφάσεων στο ΕΚ QD11 Θα λέγατε ότι οι αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου λαµβάνονται πρωτίστως... Βάσει των συµφερόντων των κρατών µελών από τα οποία προέρχονται οι βουλευτές του ΕΚ 41% 34% Βάσει της πολιτικής τοποθέτησης των βουλευτών του ΕΚ 25% 29% Και τα δύο (ΑΥΘΟΡΜΗΤΗ ΑΠΑΝΤΗΣΗ) 15% 18% εν γνωρίζω 19% 19% 68 70 17

Στις Κάτω Χώρες (50%), την Τσεχική ηµοκρατία και την Ελλάδα (48%) παρατηρείται το υψηλότερο ποσοστό ερωτώµενων που πιστεύουν ότι οι αποφάσεις στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο λαµβάνονται βάσει των εθνικών συµφερόντων. Ωστόσο, στο Βέλγιο (44%), τη ανία (43%) και τη Γαλλία (40%) πολύ υψηλότερο ποσοστό από τον µέσο όρο γνωρίζει ότι οι αποφάσεις λαµβάνονται βάσει της πολιτικής τοποθέτησης των βουλευτών. 18