1 ΓΡΑΦΙΚΕΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΕΙΣ Κώστας Κύρος ΕΝΤΥΠΟ Α: ΦΥΛΛΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΜΑΘΗΤΗ
2 ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 1 Εργασία 1: Μέσα από το λογισμικό Μαθηματικά Ε και Στ Δημοτικού ανοίξτε το παράθυρο Στατιστική και πατήστε το εικονίδιο άνοιγμα. Εντοπίστε το αρχείο «Ραβδόγραμμα.stat» και ανοίξτε το. Διαβάστε τα δεδομένα του πίνακα και απαντήστε: 1. Τι μας δείχνει ο πίνακας; 2. Κατασκευάστε το ραβδόγραμμα του πίνακα. 3. Μπορείτε να αλλάξετε χρώματα στις ράβδους; Εργασία 2: Εντοπίστε το αρχείο «Πίτα.stat» και ανοίξτε το. Διαβάστε τα δεδομένα του πίνακα και συμπληρώστε: 1. Τι μας δείχνει ο πίνακας; 2. Κατασκευάστε το κυκλικό διάγραμμα ή πίτα του πίνακα αφού επιλέξετε ραβδόγραμμα πατήστε την καρτέλα πίτα. 3. Μπορείτε να αλλάξετε χρώματα; Εργασία 3: Εντοπίστε το αρχείο «χψδιάγραμμα.stat» και ανοίξτε το. Διαβάστε τα δεδομένα του πίνακα και συμπληρώστε: 1. Τι μας δείχνει ο πίνακας; 2. Κατασκευάστε το γράφημα γραμμής ή χψ διάγραμμα του πίνακα αφού επιλέξετε την καρτέλα χψ διάγραμμα. 3. Μπορείτε να αλλάξετε χρώματα;
Εργασία 4: 1. Ποια είδη γραφημάτων έμαθες; 3 2. Πότε χρησιμοποιούμε το καθένα; 1. 2. 3. 3. Τι διάγραμμα θα έκανες αν είχες να δείξεις: 1. Την αύξηση του βάρους ενός μωρού; 2. Τον πληθυσμό των κρατών της Ευρώπης; 3. Το ποσοστό των κομμάτων στις εκλογές; 4. Τους ρύπους που ρυπαίνουν την ατμόσφαιρα σε ποσοστό; 5. Την αύξηση του πληθυσμού ενός κράτους; 6. Τα είδη των βιβλίων που έχεις στη βιβλιοθήκη σου;
4 ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 2 Ας κάνουμε μια έρευνα: Πώς περνάμε τον ελεύθερο χρόνο μας: 1. Πρώτα θα καταγράψετε τις γνώμες των συμμαθητών σας. Θα χωριστείτε σε ομάδες έρευνας. Κάθε ομάδα θα έχει το δικό της ερωτηματολόγιο. Θα κάνει τις ίδιες ερωτήσεις σε μια τάξη του σχολείου. Για κάθε απάντηση παιδιού θα βάζετε και μια γραμμούλα στο ανάλογο κουτάκι: Πίνακας 1 Ομάδα Έρευνας:.. Αγαπημένη Απασχόληση Τηλεόραση Παιχνίδι στη γειτονιά ή βόλτα Υπολογιστής-βιντεοπαιχνίδια Διάβασμα βιβλίων Αθλητισμός Άλλο Τάξη Έρευνας:. Αριθμός παιδιών 2. Κατόπιν κάθε ομάδα θα συγκεντρώσει τις απαντήσεις σε έναν συγκεντρωτικό πίνακα μετρώντας τις γραμμούλες που σημείωσε: Πίνακας 2 Ομάδα Έρευνας:.. Τάξη Έρευνας:. Αγαπημένη Απασχόληση Τηλεόραση Παιχνίδι στη γειτονιά ή βόλτα Υπολογιστής-βιντεοπαιχνίδια Διάβασμα βιβλίων Αθλητισμός Άλλο Αριθμός παιδιών
3. Θα παρουσιάσει τα δεδομένα της με τον σωστότερο τρόπο ματαφέροντάς τα στο αρχείο «ερεύνα.stat». Πρώτα θα συμπληρώσει τον πίνακα και κατόπιν θα τα παρουσιάσει στις υπόλοιπες ομάδες επιλέγοντας την καταλληλότερη γραφική παράσταση για το είδος της έρευνας. Να δικαιολογήσει το λόγο που επέλεξε το συγκεκριμένο διάγραμμα: 5 4. Όλες οι ομάδες μαζί θα συγκεντρώσουν τα αποτελέσματα. (Για πρακτικούς λόγους παρόλο που πρόκειται για την ίδια δραστηριότητα θα δουλέψετε πάλι ανά ομάδες. Οι ομάδες να ανταλλάξουν στοιχεία.) Θα πρέπει να συμπληρωθεί πρώτα ένας συγκεντρωτικός πίνακας με τα δεδομένα όλων των ομάδων. Με ποιον τρόπο θα συμπληρωθεί; Πώς θα προκύψουν τα συγκεντρωτικά σοιχεία; Πίνακας 3 Συγκεντρωτικά Στοιχεία Σχολείου Αγαπημένη Απασχόληση Τηλεόραση Παιχνίδι στη γειτονιά ή βόλτα Υπολογιστής-βιντεοπαιχνίδια Διάβασμα βιβλίων Αθλητισμός Άλλο Αριθμός παιδιών 5. Ανοίξτε τώρα το αρχείο «συγκεντρωτικά.stat». Μεταφέρετε τα δεδομένα στον πίνακα και επιλέξτε τον καταλληλότερο τρόπο (γράφημα) παρουσίασης των αποτελεσμάτων. Κατασκευάστε το γράφημα (ανά ομάδες) και δικαιολογήστε το λόγο που επιλέξατε τον συγκεκριμένο τρόπο παρουσίασης (γράφημα).
6 ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 3 1. Αν θα θέλαμε να ερευνήσουμε πόσα παιδιά κάθε τάξης του σχολείου προτιμούν να βλέπουν τηλεόραση τον ελεύθερο χρόνο τους πώς θα κατασκευάζαμε έναν συγκεντρωτικό πίνακα και με ποιο γράφημα θα παρουσιάζαμε τα αποτελέσματα; Χρησιμοποιήστε τον παρακάτω πίνακα και το αρχείο «τηλεόραση.stat» για να απαντήσετε στην παραπάνω ερώτηση. Πίνακας 4 Συγκεντρωτικά Στοιχεία Σχολείου Τηλεόραση Αριθμός παιδιών Συνολικό Άθροισμα Παιδιών 2. Υπολογίστε τον μέσο όρο του παραπάνω πίνακα. 3. Τι δείχνει ο μέσος όρος που βρήκατε; 4. Μπορείτε να ακολουθήσετε την ίδια πορεία και να δείξετε πόσα παιδιά κάθε τάξης του σχολείου προτιμούν να διαβάζουν βιβλία στον ελεύθερο χρόνο τους; Βρείτε τον ΜΟ και φτιάξτε το κατάλληλο ραβδόγραμα ανά ομάδες.
7 ΓΡΑΦΙΚΕΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΕΙΣ Κώστας Κύρος ΕΝΤΥΠΟ Β: ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΗΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ
8 1.ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΟΥ ΣΕΝΑΡΙΟΥ 1.1 ΤΙΤΛΟΣ: ΓΡΑΦΙΚΕΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΕΙΣ 1.2 Εμπλεκόμενες γνωστικές περιοχές: Μαθηματικά, Πληροφορική 1.3 Τάξεις στις οποίες απευθύνεται: Στ τάξη 1.4 Συμβατότητα με το ΑΠΣ ΔΕΠΣ: Είναι δραστηριότητα που αφορά συγκεκριμένες ενότητες του βιβλίου της τάξης και σχεδιάστηκε πάνω σε αυτές. Συγκεκριμένα στην 4 η Θεματική Ενότητα και στο κεφάλαιο «Συλλογή Και Επεξεργασία Δεδομένων» και ειδικότερα στα μαθήματα 45, 46, 47, 48. Επομένως είναι πλήρως συμβατό με τα ΑΠΣ-ΔΕΠΣ. 1.5 Οργάνωση της Διδασκαλίας και απαιτούμενη υλικοτεχνική υποδομή: Η διδασκαλία οργανώνεται σε 3 δίωρα και γίνεται στο εργαστήριο του σχολείου. Απαιτείται η εγκατάσταση σε όλους τους υπολογιστές του λογισμικού του ΥΠ «Μαθηματικά Ε και Στ» καθώς και του Ecxel. Επίσης εκτυπωτής έγχρωμος. Σε ένα φάκελο, επίσης σε κάθε υπολογιστή, ο εκπ/κός μεταφέρει τα αρχεία της δραστηριότητας που απαιτούνται (ραβδόγραμα.stat, πίτα.stat, τηλεόραση.stat, συγκεντρωτικά.stat, χψγράφημα.stat) και θυμάται τη διαδρομή φροντίζοντας να είναι σύντομη για ευκολία στους μαθητές 1.6 Διδακτικοί Στόχοι: Ως προς το γνωστικό αντικείμενο: Γραφήματα: Μαθαίνει τα είδη τους, κατασκευάζει, μορφοποιεί, επιλέγει το καταλληλότερο και δικαιολογεί την επιλογή του. Συλλογή Δεδομένων: Συλλέγει, κατασκευάζει τον πίνακα συχνοτήτων, παρουσιάζει με το κατάλληλο γράφημα και χρησιμοποιεί τα αποτελέσματα της έρευνας. Μέσος όρος: Υπολογίζει και κατανοεί τη χρήση του σε έναν πίνακα δεδομένων. Ως προς τη χρήση των ΤΠΕ: Μέσα από το λογισμικό το ΥΠ «Μαθηματικά Ε και Στ» (καθώς και το Ecxel εναλλακτικά) εισάγει δεδομένα και απλές συναρτήσεις, κατασκευάζει γραφήματα και τα μορφοποιεί, ανοίγει, αποθηκεύει αρχεία και εκτυπώνει τις εργασίες του. Ως προς τη μαθησιακή διαδικασία: Μαθαίνει να λειτουργεί σε ομάδες, συνεργάζεται και πραγματοποιεί μια έρευνα που την οργανώνει και την παρουσιάζει ο ίδιος 1.7 Εκτιμώμενη Διάρκεια: 3 δίωρα
9 1.8 Οργάνωση-Φάσεις διεξαγωγής του σεναρίου: Το σενάριο οργανώνεται σε 3 μέρη (δίωρα) ακολουθώντας και τα αντίστοιχα φύλλα εργασίας (1,2,3). Οι ομάδες είναι καλό να είναι 6 (όσες και οι τάξεις του σχολείου) για να πραγματοποιήσουν την έρευνα (η κάθε ομάδα θα αναλάβει και από μια τάξη, με τη συγκατάθεση και του κάθε εκπ/κου). Επίσης οι ρόλοι προτείνεται να είναι συγκεκριμένοι (γραμματέας, γραφέας, συντονιστής) στις ομάδες, να ανατίθονται αρχικά από τον εκπ/κο και να εναλλάσσονται κατά τη διάρκεια του σεναρίου και οι ομάδες ολιγάριθμες (2-3 ατόμων). Ο εκπ/κός χρειάζεται να φωτοτυπήσει τα φύλλα εργασίας και τα ερωτηματολόγια (πίνακας 1) που θα χρησιμοποιούν οι ομάδες έρευνας. Επίσης θα εκτυπωθούν και τα γραφήματα και οι πίνακες των ομάδων για την παρουσίαση των εργασιών τους στο τέλος του σεναρίου. (Αν η δραστηριότητα γίνει στο Ecxel καλό θα είναι να μην χρησιμοποιούν οι μαθητές τον οδηγό γραφημάτων αλλά να επιλέγουν το κατάλληλο γράφημα με το πλήκτρο που θα έχει εμφανίσει ο εκπ/κος στην γραμμή εργαλείων.)
10 2.ΑΝΑΛΥΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΟΥ ΣΕΝΑΡΙΟΥ
11 1 η και 2 η ώρα: Στην αρχή της 1 ης ώρας ο εκπαιδευτικός βοηθάει τα παιδιά στην εξοικείωσή τους με το λογισμικό. Εξηγεί πως εισάγουμε τα δεδομένα στα κελιά και τι κάνουμε στην δεύτερη και τρίτη καρτέλα γενικά. Κατόπιν τους μοιράζει το φύλλο εργασίας 1. Τα παιδιά χωρισμένα σε ομάδες παρακολουθούν τον εκπ/κό να τους εξηγεί τι θα κάνουν στην εργασία 1. Τα βοηθάει να εντοπίσουν το αρχείο «Ραβδόγραμα.stat» και με κατάλληλες ερωτήσεις σιγουρεύεται ότι τα παιδιά έχουν κατανοήσει το θέμα που πραγματεύονται γιατί δεν υπάρχει εκφώνηση. Θέτει τον προβληματισμό: υπάρχει άλλος τρόπος για να παρουσιάσουμε τα δεδομένα μας; Μπορούμε εύκολα να βρούμε τον μικρότερο ή τον μεγαλύτερο δήμο ψάχνοντας στον πίνακα; Πόσο θα δυσκολευόμασταν ή τι θα γινόταν αν είχαμε μεγαλύτερους πίνακες; Ο σκοπός της συζήτησης είναι να καταλάβουν τα παιδιά ότι με μια ματιά σε ένα ραβδόγραμα μπορούμε πολύ πιο εύκολα να πάρουμε πληροφορίες συγκρίνοντας τις ράβδους από ότι κοιτώντας τον αντίστοιχο πίνακα. Ο γραφικός τρόπος παρουσίασης των δεδομένων μας δείχνει άμεσα τον μεγαλύτερο δήμο αλλά και ένας πίνακα δίνει πιο εύκολα πληροφορίες από την απλή παράθεση τον δεδομένων σε ένα απλό κείμενο. Ο εκπ/κος τους ζητάει να φανταστούν τα δεδομένα του πίνακα γραμμένα σε ένα κείμενο. Πόσο πιο δύσκολο θα ήταν να κατανοηθούν αυτά; Τα παιδιά ολοκληρώνουν την εργασία 1 επιλέγοντας την καρτέλα με τα γραφήματα. Πειραματίζονται με το οριζόντιο και κάθετο τρόπο γραφήματος. Αλλάζουν τα χρώματα στις μπάρες. Προσοχή εδώ είναι ανάγκη να εξηγήσει ο εκπ/κός ότι πρέπει πρώτα να επιλέξουν την περιοχή των κελιών που είναι τα δεδομένα και μετά να δουν το διάγραμμα. Με ερωτήσεις όπως «πού φαίνεται ο Δήμος Κερκυραίων;» «ποιος είναι ο πιο μικρός δήμος; Ποιος ο πιο μεγάλος;» «Μπορούμε να τους συγκρίνουμε πιο εύκολα από ότι στον πίνακα;» «καταλαβαίνουμε ακριβώς πόσο πληθυσμό έχουν οι δήμοι; Τι θα μπορούσαμε να κάνουμε για να φαίνεται και αυτό το στοιχείο;» «Ποιος ο σκοπός του γραφήματος;» ο εκπ/κός προσπαθεί να δώσει στα παιδιά να καταλάβουν πότε επιλέγουμε να παρουσιάσουμε τα δεδομένα μας με το ραβδόγραμα (σύγκριση δεδομένων) και τι πληροφορίες μπορεί να μας δώσει ένα ραβδόγραμα και τι όχι. Πρέπει να γίνει κατανοητό ότι για συγκεκριμένο σκοπό επιλέγουμε το ραβδόγραμα και ειδικά όταν κάνουμε συγκρίσεις μεταξύ των δεδομένων και τα ταξινομούμε. Από την άλλη όμως δεν φαίνονται οι τιμές της κάθε ράβδου και αυτό δεν βοηθάει στους υπολογισμούς μεταξύ των δεδομένων. Κατόπιν προχωρούν στην εργασία 2 και ανοίγουν το αρχείο «πίτα.stat». Υπάρχει ο πίνακας «Πληθυσμός της Απογραφής της 18ης Μαρτίου 2001» με σκοπό τα παιδιά να κατασκευάσουν γράφημα πίτας. Σκοπός της εργασίας είναι να δουν τον τρόπο παρουσίασης των δεδομένων και
12 για ποιο λόγο επιλέγουμε την πίτα. Να κατανοήσουν δηλαδή ότι όταν ερευνούμε τον τρόπο που κατανέμεται πχ. ένα σύνολο ή πόσο τότε επιλέγουμε το κυκλικό γράφημα. Στην άσκησή μας με ερωτήσεις όπως «τι μας δείχνει το διάγραμμά;», «ποια πόλη έχει το μεγαλύτερο πληθυσμό;» «που κατοικούν οι περισσότεροι Έλληνες;», «πώς κρίνεις το γεγονός ότι σε δύο πόλεις της Ελλάδας υπάρχει ο μισός σχεδόν πληθυσμός της;» προσπαθούμε να εξηγήσουμε τι μας δείχνει το διάγραμμα ενώ ρωτάμε επίσης τα παιδιά να μας εξηγήσουν «γιατί επιλέξαμε να παρουσιάσουμε τα δεδομένα μας με αυτόν τον τρόπο;» «ποιος ήταν ο σκοπός μας και τι θέλαμε να τονίσουμε;» για να καταλάβουν πότε χρησιμοποιούμε το κυκλικό διάγραμμα. Ζητάμε επίσης να μορφοποιήσουν το διάγραμμα αλλάζοντας χρώματα στα μέρη του. Προχωράμε στην εργασία 3 και ανοίγουν το αρχείο «χψ γράφημα.stat». Σκοπός εδώ είναι να κατανοήσουν τον τρόπο δημιουργίας γραφήματος γραμμής και πότε επιλέγουμε αυτόν τον τρόπο παρουσίασης των δεδομένων μας. Πρέπει να κατανοήσουν ότι όταν μελετάμε μια μεταβολή τον δεδομένων, μια αλλαγή πχ στο χρόνο, πώς αυξάνονται ή πως μειώνονται οι τιμές τους τότε χρησιμοποιούμε το γραμμικό γράφημα. Εξηγούμε και τη σχέση που έχει η κλήση της γραμμής σε σχέση με την αύξηση ή την μείωση των τιμών. Έτσι αφού κατασκευάσουν το γράφημα με ερωτήσεις όπως «αυξήθηκε ή μειώθηκε ο πληθυσμός από το 1951 έως το 1961;» κλπ βεβαιωνόμαστε για την κατανόηση της κατασκευής και λειτουργίας του γραφήματος από τους μαθητές ενώ ρωτάμε επίσης να μας εξηγήσουν γιατί διαλέξαμε να παρουσιάσουμε έτσι τα δεδομένα, τι μας δείχνει η γραμμή, πως φαίνεται η μεταβολή του πληθυσμού ανάλογα με την κλήση της, τι πετυχαίνουμε με αυτόν τον τρόπο παρουσίασης και πότε τον επιλέγουμε. Σκοπός είναι να καταλάβουν οι μαθητές ότι με το διάγραμμα γραμμής δείχνουμε τη μεταβολή τον δεδομένων μας. Προχωράμε στην εργασία 4. Σκοπός εδώ είναι να γίνει μια επανάληψη και μια εμπέδωση όλων των παραπάνω. Μπορεί να λειτουργήσει και σαν αξιολόγηση και αναλόγως να επιμείνουμε σε κάτι που χρειάζεται παραπάνω. Έτσι αφήνουμε τις ομάδες να απαντήσουν μόνες τους και συζητούμε τις απαντήσεις στην τάξη. Αν υπάρξει χρόνος δείχνουμε και το Ecxel στα παιδιά μεταφέροντας εκεί τους πίνακες των εργασιών 1,2,3 και φτιάχνοντας τα διαγράμματα στο συγκεκριμένο λογισμικό. 3 η και 4 η ώρα: Μοιράζεται το φύλλο εργασίας 2 και τίθεται η έρευνα σαν ένα πρόβλημα μέσα από συζήτηση στην τάξη με σκοπό να προκαλέσει το ενδιαφέρον των μαθητών. Οι ομάδες τώρα από ομάδες εργασίας γίνονται ομάδες έρευνας. Θα πραγματοποιήσουν την έρευνα σε κάθε τάξη συμπληρώνοντας πρώτα τον πίνακα 1 για τη συλλογή των δεδομένων (θα πρέπει να έχει
13 αναπαραχθεί σε κατάλληλο αριθμό αντιτύπων). Για να σημειώσουν τις απαντήσεις των ερωτηθέντων στον πίνακα 1 θα χρησιμοποιούν γραμμούλες για κάθε απάντηση. Μόλις ολοκληρώσουν τη δραστηριότητα κατασκευάζουν τον πίνακα συχνοτήτων ανά ομάδες. Μετρούν τις γραμμούλες και συμπληρώνουν τον πίνακα 2. Κατόπιν θα μεταφέρουν τα αποτελέσματά τους στον υπολογιστή. Ανοίγουν το «ερεύνα.stat» και συμπληρώνουν με τα δεδομένα τους τον έτοιμο πίνακα. Τίθεται το πρόβλημα του καταλληλότερου τρόπου παρουσίασης των αποτελεσμάτων ανά ομάδες. Οι ομάδες εδώ αφήνονται μόνες τους να διαλέξουν το καταλληλότερο κατά την κρίση τους διάγραμμα και αιτιολογούν την επιλογή τους στην εργασία 3. Φυσικά εδώ το καταλληλότερο διάγραμμα είναι το ραβδόγραμα και με το τέλος των εργασιών γίνεται συζήτηση για τους λόγους προτίμησής του. Σε αυτό το φύλλο επίσης σκοπός μας είναι και η κατανόηση της διαδικασίας συλλογής των δεδομένων με τα ερωτηματολόγια καθώς και η ανάλυση του πίνακα συχνοτήτων για την ομαδοποίησή τους. Ο εκπ/κος εδώ με ερωτήσεις όπως «πώς θα ομαδοποιήσουμε τις απαντήσεις των παιδιών;» «γιατί χρειάζεται ο πίνακας 2 (πίνακας συχνοτήτων);» αναδεικνύει τη χρησιμότητα το πίνακα συχνοτήτων. Κατόπιν τίθεται το ζήτημα της εξαγωγής ενός συγκεντρωτικού γραφήματος με τα δεδομένα όλων των ομάδων έρευνας. Θα πρέπει να γίνει ένας πίνακας. Από πού θα αντλήσει τα δεδομένα; Με ποιο τρόπο (ποια πράξη) θα βρεθούν οι τιμές; Πως θα συντονιστούν οι ομάδες έρευνας; Οι ομάδες κινητοποιούνται για την ολοκλήρωση της δραστηριότητας. Συμπληρώνεται ο πίνακας 3 αλλά καλό θα είναι η κάθε ομάδα να τον συμπληρώσει από μόνη της για περισσότερη εξάσκηση. Κατόπιν ανοίγουν το αρχείο «συγκεντρωτικά.stat» και μεταφέρουν τα δεδομένα τους στον πίνακα. Επαναλαμβάνουν τη παραπάνω διαδικασία της δημιουργίας του καταλληλότερου διαγράμματος (και την αιτιολογούν). Γίνεται ομαδική παρουσίαση των διαγραμμάτων (ραβδόγραμα) και ομαδική αξιολόγηση της έρευνας και του τρόπου συλλογής των δεδομένων. Γίνεται επίσης συζήτηση για τα ευρήματα της έρευνας των παιδιών. Ίσως εδώ είναι και το καταλληλότερο σημείο για να περάσουμε στις δραστηριότητες του φύλλου εργασίας 3 αφού είναι πολύ πιθανόν να προκύψει η ανάγκη παρουσίασης της έρευνας στα παιδιά των υπόλοιπων τάξεων που ρωτήθηκαν.
14 5 η και 6 η ώρα: Μοιράζεται το φύλλο εργασίας 3. Τα παιδιά καλούνται να απαντήσουν σε ερωτήσεις που προκύπτουν μέσα από την έρευνά τους. Εκτός από την απλή παρουσίαση του Πίνακα 3 (Συγκεντρωτικά στοιχεία σχολείου) μπορούν οι ομάδες να παρουσιάσουν και άλλα στοιχεία στα παιδιά των τάξεων που απάντησαν στις ερωτήσεις τους. «Πώς θα συγκεντρώσουμε τα δεδομένα;» «τι πράξεις θα κάνουμε και ποια στοιχεία θα χρησιμοποιήσουμε για να υπολογίσουμε τον αριθμό τον παιδιών που βλέπουν τηλεόραση ανά τάξεις;» «πώς πρέπει οι ομάδες να συνεργαστούν;» είναι μερικές ερωτήσεις που κάνει ο εκπ/κος για να βοηθήσει τις ομάδες στην αξιοποίηση των δεδομένων της έρευνας. Οι μαθητές συμπληρώνουν τον πίνακα 4 και μεταφέρουν τα δεδομένα τους στο αρχείο «τηλεόραση.stat». Κατασκευάζουν το ραβδόγραμα και μετά περνούν στην καρτέλα με τις συναρτήσεις του λογισμικού για να υπολογίσουν το Μέσο Όρο του πίνακα 4. Οι μαθητές γνωρίζουν τον τρόπο υπολογισμού του ΜΟ και έτσι ο εκπ/κος τους δείχνει πως χρησιμοποιούμε το λογισμικό για τη συγκεκριμένη δραστηριότητα. Καλό θα ήταν πρώτα να υπολογίσουν το άθροισμα με τη συνάρτηση «άθροισμα» και μετά στο πρόχειρο να βρουν με διαίρεση τον ΜΟ ακολουθώντας τη διαδικασία που ξέρουν. Εναλλακτικά χρησιμοποιούμε και την έτοιμη συνάρτηση του λογισμικού «Μέσος Όρος» για τον υπολογισμό του ΜΟ για επιβεβαίωση των αποτελεσμάτων. Σημαντικό εδώ είναι να αναδειχτεί ο λόγος που βρίσκουμε τον ΜΟ. «Πώς βρήκαμε τον ΜΟ;» «Τι μας δείχνει ο αριθμός αυτός;» «Γιατί μας χρειάζεται ο ΜΟ;» «ακολουθούμε πάντα την ίδια διαδικασία;» Πρέπει τα παιδιά να καταλάβουν ότι βρίσκοντας τον ΜΟ δείχνουμε με έναν αριθμό τα δεδομένα ενός πίνακα. Οι δραστηριότητες του φύλλου εργασίας 3 έχουν βέβαια κύριο σκοπό την αξιολόγηση όλου του σεναρίου αφού αναμένεται οι μαθητές να μπορούν να κατασκευάζουν πίνακες με δεδομένα από άλλους πίνακες, να φτιάχνουν τα ανάλογα διαγράμματα και να μπορούν να αιτιολογούν την επιλογή τους, καθώς και να χρησιμοποιούν με ευκολία το λογισμικό. Αυτό το πετυχαίνουμε κυρίως με την εργασία 4 που καλούνται οι ομάδες να κατασκευάσουν πίνακα συνδυάζοντας δεδομένα και επιλέγοντας το κατάλληλο διάγραμμα για να τα παρουσιάσουν. Εκτυπώνοντας τα διαγράμματα και τους πίνακες οι ομάδες μπορούν να οργανώσουν μια παρουσίαση της έρευνας στις άλλες τάξεις αλλά και συνολικά σε όλο το σχολείο αναρτώντας τα σε κάποιον πίνακα ανακοινώσεων. Ιδανικό θα ήταν βέβαια να χρησιμοποιηθεί το λογισμικό παρουσίασης και ένας βιντεοπροβολέας για καλύτερη οπτικοποίηση των δεδομένων. Όμως αυτή η δραστηριότητα απαιτεί γνώση του λογισμικού και ξεφεύγει από τους στόχους αυτού του
σεναρίου (αφού συνήθως καταλήγει ο εκπ/κός να φτιάχνει της διαφάνειες και να κάνει και την περισσότερη δουλειά στην παρουσίαση). 15