- 1-1. Το Συνέδριο Ειρήνης της Βιέννης (1814-1815) 1 η Νοεµβρίου 1814 Νικήτριες δυνάµεις της Γαλλίας του Ναπολέοντα - Βιέννη Αυστρία, Ρωσία, Πρωσία, Βρετανία Στόχοι συνεδρίου: α. Τερµατισµός του πολέµου β. Επίλυση προβληµάτων που προέκυψαν από αυτόν γ. Παλινόρθωση του παλαιού καθεστώτος των αριστοκρατικών προνοµίων Η ρύθµιση των ζητηµάτων ήταν δύσκολη, αφού τα συµφέροντα των δυνάµεων δεν συνέπιπταν παρά µόνο στον περιορισµό της Γαλλίας στα προπολεµικά της σύνορα και στην αποκατάσταση του παλαιού εδαφικού και πολιτικού καθεστώτος. Μέτερνιχ (καγκελάριος της Αυστρίας, πρόεδρος του συνεδρίου) Κάσλρι (υπουργός εξωτερικών της Βρετανίας) Ταλεϋράνδος (υπουργός εξωτερικών της Γαλλία- δεκτή στο συνέδριο) Συµφωνούσαν ότι: Το παλαιό καθεστώς µπορούσε να αναχαιτίσει τις ανατρεπτικές δυνάµεις που εξέθρεψε η Γαλλική Επανάσταση. Οι πολυεθνικές αυτοκρατορίες της Ευρώπης εξυπηρετούσαν καλύτερα την ειρήνη από τα εθνικά κράτη, µια και οι γλωσσικές και θρησκευτικές κοινότητες δεν είχαν σαφή όρια (η δηµιουργία εθνικών κρατών θα οδηγούσε στη δηµιουργία πολλών προβληµατικών µειονοτήτων τις οποίες θα διεκδικούσαν γειτονικά κράτη) - ιδιαίτερα στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη. Ρύθµισαν το εδαφικό καθεστώς της Ευρώπης έτσι, ώστε να να διατηρείται µια ισορροπία ισχύος ( για αποφυγή ανάλογου της Γαλλίας του Ναπολέοντα) 18 Ιουνίου 1815: ήττα Ναπολέοντα στο Βατερλό (εξορίζεται στο νησί Αγία Ελένη για το υπόλοιπο της ζωής του). Η Γαλλία υπέγραψε συνθήκη ειρήνης σύµφωνα µε την οποία παραχωρούσε την περιοχή του Σάαρ στην Πρωσία, κατέβαλλε πολεµικές αποζηµιώσεις στους νικητές και αποδεχόταν κατοχικό στρατό στο έδαφός της.
- 2-26 Σεπτεµβρίου 1815 Αυστρία, Πρωσία. Ρωσία (καταδίκη Βρετανίας) [Αυτοκράτορες Φραγκίσκος, Φρειδερίκος και Αλέξανδρος αντίστοιχα] Συγκρότηση Ιεράς Συµµαχίας Σκοποί: α. Ανακοπή ανάπτυξης φιλελεύθερων και εθνικών κινηµάτων. β. Ανάχωµα στις αρχές της εθνικής αυτοδιάθεσης και της λαϊκής κυριαρχίας. Αποτελέσµατα Συνεδρίου 1. Παλινόρθωση του παλαιού καθεστώτος. 2. Καθιέρωση αρχής της ισορροπίας των δυνάµεων και παρέµβασης. Όµως, Ίδρυση συστήµατος ασφαλείας (Ευρωπαϊκή Συµφωνία-Ευρωπαϊκό κονσέρτο). Οι λαοί της Ευρώπης είχαν ήδη πάρει τα φιλελεύθερα µηνύµατα τς Γαλλικής Επανάστασης και αναπτύχθηκαν δυνάµεις που αµφισβητούσαν τις συντηρητικές αρχές της Ιεράς Συµµαχίας. Αυτές ήταν: Φιλελεύθεροι ηγέτες, που υποστήριζαν µεταρρυθµίσεις για µια συνταγµατική και ευνοµούµενη πολιτεία. Ριζοσπάστες, που υποστήριζαν την ανατροπή των µοναρχικών καθεστώτων και της εγκαθίδρυση αβασίλευτων πολιτευµάτων. Οι δυνάµεις αυτές σύντοµα θα υπερισχύσουν. Χάρτης της Ευρώπης όπως διαµορφώθηκε από τις αποφάσεις της Βιέννης το 1815 Ιδρύονται ανατολικά της Γαλλίας ισχυρά κράτη, η Πρωσία προσαρτά εδάφη δυτικά του Ρήνου, ενώ και η Αυστρία ενισχύεται εδαφικά στα δυτικά. Θύµατα των ρυθµίσεων τα γερµανικά καιιταλικά κράτη.
- 3-2. Τα εθνικά και φιλελεύθερα κινήµατα στην Ευρώπη υνάµεις Προόδου (απότοκα της Γαλλικής Επανάστασης) εθνικισµός, φιλελευθερισµός και ριζοσπαστισµός συντηρητικές δυνάµεις Ανάπτυξη εθνικών και φιλελεύθερων κινηµάτων Εθνικά κινήµατα: κινήσεις προερχόµενες από ένα έθνος, µια πολιτιστική κοινότητα, µε κοινή γλώσσα ή/και θρήσκευµα, παραδόσεις, ιστορία και αντίληψη της κοινής της ταυτότητας. Σκοπός τους η ανεξαρτησία από µια άλλη διακριτή κοινότητα. Αµερικανική Επανάσταση (1776), κινήµατα Λατινικής Αµερικής - όγµα Μονρόε(19 ος αι.), Ισπανία, Ιταλία, Πολωνία, Ελληνική Επανάσταση (1821) Εθνικό κίνηµα των Γερµανών: το σηµαντικότερο εθνικό κίνηµα στην Ευρώπη - κατά της γαλλικής παρουσίας στη Γερµανία, καθώς και ενάντια στις επαναστατικές ιδέες και το ιαφωτισµό. Εκδηλώθηκε στα πλαίσια του Ροµαντισµού, που αµφισβήτησε τον Ορθολογισµό. Φιλελεύθερα κινήµατα: κινήσεις προερχόµενες από ένα λαό, µια πολιτική κοινότητα, µε σκοπό την προώθηση συνταγµατικών και κοινοβουλευτικών θεσµών για την εξασφάλιση των πολιτικών δικαιωµάτων και ελευθεριών των πολιτών (πολλές φορές υπόθεση ενός έθνους). Ισπανία 1820 και βαιλική αντεπανάσταση 1822, επέµβαση Γάλλων, Πορτογλλία (1820) Ιταλική χερσόνησος: διαφορετικές θέσεις - ενοποίηση ιταλικών χωρών ή εισαγωγή φιλελεύθερων µεταρρυθµίσεων και οικονοµική ανάπτυξη-. Καρµπονάροι (1820). Καταστολή από αυστριακά στρατεύµατα. Ρωσία: εκεµβριστές (1825) - καταστολή από τσαρικά στρατεύµατα. [...]το 1823, ο πρόεδρος των Ηνωµένων Πολιτειών Μονρόε προκήρυξε ότι κανένα µέρος της Αµερικής δεν ήταν πλέον ανοιχτό για ελεύθερο αποικισµό. Από τη διακήρυξη αυτή πήγασε το γνωστό "δόγµα Μονρόε", κατά το οποίο "η Αµερική αποτελεί σύστηµα χωρισµένο από την Ευρώπη, και οι ευρωπαϊκές κτήσεις εντός αυτής θα ήταν ανεκτές, µε τον όρο ότι δεν θα επιτραπεί καµιά επέκτασή τους ή εγκατάσταση ευρωπαϊκού ελέγχου πάνω στο ελεύθερο αµερικανικό κράτος". Το δόγµα Μονρόε αποτελεί την αναγνώριση µάλλον παρά την αιτία µιας κατάστασης. Η Αµερική διαιρείται στην αγγλοσαξωνική και τη λατινική Αµερική. Στη µια πλευρά βρίσκονται οι Ηνωµένες Πολιτείες και ο Καναδάς και στην άλλη όλα τα κράτη, που έχουν σχηµατιστεί από τα αποικιακά εδάφη των Ισπανών και Πορτογάλων. Πηγή: http://www.livepedia.gr
- 4-3. Η Ελληνική Επανάσταση του 1821 - Ένα µήνυµα ελευθερίας για την Ευρώπη Χαρακτήρας Ελληνικής Επανάστασης: κίνηµα εθνικό πολιτικό - Εξασφάλιση ανεξάρτητης εθνικής εστίας - Συγκρότηση ανεξάρτητου εθνικού σε ένα έθνος ύστερα από αιώνες υποταγής κράτους. σε ξένο κυρίαρχο. - Σύσταση αντιπροσωπευτικής και - Προϊόν εθνικού κινήµατος ευνοµούµενης πολιτείας. (τέλη18ου-αρχές19ου αιώνα). - Επίδραση πολιτικών µηνυµάτων - Συγγένεια µε εθνικά κινήµατα Ιταλίας, Γαλλικής Επανάστασης. Γερµανίας και Βόρειας Αµερικής. Ελληνική Εθνική Παλιγγενεσία Συστατικά στοιχεία 1. Προβολή των Ελλήνων ως απογόνων και κληρονόµων των αραίων Ελλήνων. 2. Ταύτισή τους µε τους άλλους Ευρωπαίους και διάκρισή τους από τους Τούρκους. 3. Καταγγελία της τουρκικής κυριαρχίας ως παράνοµης και της εξουσίας του σουλτάνου ως αυθαίρετης. 4. Προβολή του διακαιώµατος των Ελλήνων να διεκδικήσουν την απελευθέρωσή τους από την εξουσία των Τούρκων και να συστήσουν ανεξάρτητη και ευνοµούµενη πολιτεία στη βάση των αρχών της εθνικής αυτοδιάθεσης και της λαϊκής κυριαρχίας. Οργάνωση και έκρηξη της Επανάστασης Φιλική Εταιρεία - Ιδρυτές:Εµµανουήλ Ξάνθος, Νικόλαος Σκουφάς 1814 - Οδυσσός (Ρωσία) και Αθανάσιος Τσακάλωφ. Σκοπός: η επανάσταση - Μέλη: Παναγιώτης Αναγνωστόπουλος και εναντίον των Οθωµανών Παναγιώτης Σέκερης. Τούρκων. - Στόχοι: α. Κατήχηση σηµαιµόντων Ελλήνων. β. Ανάθεση ηγεσίας στον Ιωάννη Καποδίστρια Επιτυχία (υπουργό εξωτερικών της Ρωσίας) Αποτυχία γ. Εξασφάλιση στήριξης της Ρωσίας (οµόδοξη).
- 5 - Αποτελέσµατα της δράσης της Φιλικής Εταιρείας: 1. Κατήχηση πλήθους Ελλήνων στους κόλπους της. 2. Άρνηση Ι. Καποδίστρια για ανάληψη της αρχηγίας 3. Άρνηση Ι. Καποδίστρια να µεσολαλαβήσει για βοήθεια από τη Ρωσία. Λόγοι: α. Οι συντηρητικές του αρχές έρχονταν σε σύγκρουση µε τις ριζοσπαστικές ιδέες της Φ.Εταιρείας. β. Ως διπλωµάτης γνώριζε τις διαθέσεις των ευρωπαϊκών δυνάµεων απέναντι σε κινήµατα, όπως η επανάσταση και έκτρινε ότι η υποστήριξη της Ρωσίας θα έστρεφε τις άλλες δυνάµεις εναντίον της Ρωσίας και θα έβλαπτε την επανάσταση. Ανάθεση ηγεσίας στον πρίγκιπα Αλέξανδρο Υψηλάντη (γόνος Φαναριωτών) το 1820, Έλληνα αξιωµατικό του ρωσικού στρατού, ο οποίος αποδέχτηκε την αρχηγία κάτω από ισχυρό αίσθηµα ροµαντικού πατριωτισµού αλλά και έλλειψης πολιτικής σύνεσης. Με το γεγονός αυτό αναπτερώνονταν οι ελπίδες των Ελλήνων για ρωσική συµβολή στον αγώνα. εξάλλου ο ίδιος ο Α.Υψηλάντης µε την έξοδο στις Παραδουνάβιες Ηγεµονίες ήλπιζε στην πρόκληση ενός ρωσοτουρκικού πολέµου. Η Επανάσταση στις Ηγεµονίες Φεβρουάριος 1821 Ευνοϊκές συνθήκες 1. Φαναριώτες ηγεµόνες στην υπηρεσία του Σουλτάνου (αυτονοµία). 2. Απουσία τουρκικών στρατευµάτων (ρωσοτουρκικός διακανονισµός). 3. Ελπίδα ότι η γειτονική Ρωσία θα επενέβαινε υπέρ της εξέγερσης των χριστιανών. 4. Πλήθος Ελλήνων και άλλων χριστιανών στην υπηρεσία των φαναριωτών από τους οποίους ο Υψηλάντης σχηµάτισε το αρχικό του στράτευµα (ξένο στοιχείο αλλά και Έλληνες µεταξύ των οποίων ο Ιερός Λόχος). [Μάχες: Φεβρ.-Γαλάτσι: ήττα Τούρκων,/ Μάης-Γαλάτσι: ήττα Ελλήνων, ραγατσάνι ολέθριες συνέπειες για τους Έλληνες, θυσία Ιερολοχιτών, διαφυγή Υψηλάντη στην Αυστρία, Σκουλένι: ήττα Ελλήνων, ανατίναξη Μονής Σέκου: Γ.Ολύµπιος] Αποτέλεσµα Αποτυχία Λόγοι: 1. Στάση των ντόπιων: είτε αδράνεια είτε παρασπονδία. (Βλαδιµηρέσκου- αρχηγός των Ρουµάνων. Εκτέλεση από Φιλικούς).
- 6-2. Στάση Ρωσίας: ο τσάρος αρνείται την αποστολή βοήθειας, καταδικάζει την επανάσταση και επιτρέπει την είσοδο των τουρκικών στρατευµάτων. 3. Έλλειψη σοβαρού πολεµικού σχεδίου και ασυνεννοησία. Η Εδραίωση της Επανάστασης - Ταυτόχρονα µε την επανάσταση στις Παραδουνάβιες Ηγεµονίες αναπτύσσονται πολλές επαναστατικές εστίες στον ελλαδικό χώρο: Πελοπόννησος, Στερεά Ελλάδα, Θεσσαλία, Μακεδονία, Θράκη, Ήπειρος, Κρήτη, νησιά του Αιγαίου. - Σηµαντικές µάχες (1821) Αλαµάνα: Αθαν. ιάκος Οµέρ Βρυώνης + Κ. Μεχµέτ µαρτυρικόςθάνατος ιάκου Χάνι της Γραβιάς: Οδ. Ανδρούτσος Οµέρ Βρυώνης σηµαντικές απώλειες αντιπάλου. Βαλτέτσι:Θ.Κολοκοτρώνης,Μαυροµιχαλαίοι κ.ά. Μουσταφά Μπέηυποχώρηση Τούρ. Άλωση της Τριπολιτσάς: Θ.Κολοκοτρώνης (σηµαντικό τουρκικό στρατιωτικό κέντρο) Οι πρώτες αντιδράσεις στην Επανάσταση - Στάση του σουλτάνου: σκληρή απαγχονισµός Πατριάρχη Γρηγορίου Ε και σφαγή πολλών επιφανών Ελλήνω στην Κωνσταντινούπολη, στη Μ.Ασία και την Κύπρο. Αποτελέσµατα: α.έπεισε όσους Έλληνες δίσταζαν να εξέλθουν της νοµιµότητας να στηρίξουν τους Φιλικούς. β. Προκάλεσε τη συµπάθεια του χριστιανικού κόσµου και την ανάπτυξη του φιλελληνικού κινήµατος. γ. Οι µεγάλες υνάµεις αποδέχτηκαν ότι Έλληνες και Τούρκοι δεν ήταν εύκολο να συµβιώσουν. Συµπέρασµα: Στόχος της σκληρής στάσης του σουλτάνου απέναντι στη θεσµοθετηµένη ηγεσία των Ελλήνων η καταστολή της επανάστασης. Αντί αυτού, οι ενέργειές του στερέωσαν την επανάσταση. - Στάση των µεγάλων δυνάµεων: η πρώτη αντίδραση αρνητική. Λόγοι: α. η ελληνική επανάσταση στρεφόταν ενάντια στην ακεραιότητα της Οθωµανικής
- 7 - Αυτοκρατορίας, β. καθώς και στην νοµιµότητα και σταθερότητα. - Ηγεσία των επαναστατηµένων Ελλήνων υποστηρίζουν ότι: 1. Η επανάσταση ήταν νόµιµη εναντίον του παράνοµου ηγεµόνα. 2. Οι Έλληνες είχαν υποδουλωθεί διά της βίας,χωρίς συνθήκη ειρήνης µε τους Οθωµανούς 3. εν ήταν αποστάτες αφού δεν είχαν υποταχθεί σε νόµιµη εξουσία. 4. Η Ελλάδα δεν ήταν νόµιµο τµήµα της Οθωµανικής Αυτοκρατορίας. 5. Σκοπός της επανάστασης ήταν η αποκατάσταση της νοµιµότητας, σύµφωνα µε τις αρχές της εθνικής αυτοδιάθεσης και της λαϊκής κυριαρχίας. Ελληνικές πολιτικές θέσεις Συντηρητικές θέσεις Φιλελεύθερες θέσεις - Πρόκριτοι, ιεράρχες και καπταναίοι - Φιλελεύθεροι διανοούµενοι και στελέχη της Φιλικής Εταιρείας. - Προς τις µεγάλες δυνάµεις (κυβερνήσεις) - Προς τη φιλελεύθερη διανόηση της Ευρώπης. - Σκοπός η νοµιµότητα του αγώνα. - Σκοπός η εξασφάλιση συµπαράστασης. Υπολόγιζαν το κόστος της αποτυχίας (Ορλοφικά 1770) Γι αυτό, προέβαλαν την επανάσταση ως εξέγερση συνετών νοικοκυραίων και όχι ως ριζοσπαστών εναντίον των ηγεµόνων τους. * Πρώτη η Αγγλία θα αναγνωρίσει το 1823 του Έλληνες ως εµπόλεµο έθνος. Οι δυνάµεις σταδιακά θα προσανατολιστούν προς τη δηµιουργία ενός µικρού ανεξάρτητου ελληνικού κράτους. Θεόδωρος βρυζάκης (1858), Η Ελλάς Ευγνωµονούσα
- 8 - Η εξέλιξη της επανάστασης - Ελληνική Επανάσταση στην Πελοπόννησο Επιτυχία Παράγοντες 1. Η αποστασία του Αλή Πασά (1820) στην Ήπειρο τράβηξε την προσοχή της Πύλης, απέσυρε βόρεια πολλά τουρκικά στρατεύµατα και αποδέσµευσε τους αρµατωλούς της στερεάς Ελλάδας, της Θεσσαλίας και της Ηπείρου. 2. Η αποδέσµευση των κλεφτών και των αρµατολών που υπηρετούσαν κάτω από τους Άγγλους στα Επτάνησα και η ενσωµάτωσή τους στα ελληνικά στρατεύµατα. 3. Η απόσταση από το κέντρο εξουσίας (Πύλη) και στρατιωτικής ισχύος. 4. Η εθνική οµοιγένεια της νοτίου Ελλάδας. - Επανάσταση στη Βόρεια Ελλάδα Αποτυχία Λόγος: η εγγύτητα στο κέντρο εξουσίας (Κωνσταντινούπολη) Στρατιωτικές επιτυχίες στη Ν.Ελλάδα (1822-23): - ερβενάκια: Θ. Κολοκοτρώνης ράµαλης - Καταστροφή της Χίου (αφορµή το κίνηµα των Σαµίων µε αρχηγό το Λ. Λογοθέτη) από τους Τούρκους, για να κάµψουν την επανάσταση των Ελλήνων. Σφαγές α. Κύµα Φιλελληνισµού β. Επιτυχίες στη θάλασσα από Ψαριανούς πυρπολητές. Κορύφωση των επιτυχιών η πυρπόληση της τουρκικής ναυαρχίδας (Κ.Κανάρης). - Κεφαλόβρυσο: Μ. Μπότσαρης Μουσταφά (1826) - Έξοδος του Μεσολογγίου: ο ηρωϊσµός τους παρακίνησε τους επαναστάτες και προκάλεσε δέος σε όλη την Ευρώπη. - Αράχοβα: Καραϊσκάκης Μουστάµπεης Η πολιτική συγκρότηση των Ελλήνων - Εφορίες, Σύγκλητοι, Καγκελαρίες, ιευθυντήρια: τοπικά επαναστατικά συµβούλια υπό τον έλεγχο των τοπικών αρχόντων (προεστοί και καπεταναίοι) - Τοπικές Γερουσίες
- 9 - α. Πελοποννησιακή Γερουσία Συνέχεια ελληνικής προεπαναβ. Άρειος Πάγος ( Ανατολική Στερεά Ελλάδα) στατικής ηγεσίας (τοπικοί άρχοντες) γ. Γερουσία της υτικής Χέρσου Ελλάδος Α Εθνοσυνέλευση Μεγάλη επιρροή και πλούτη φιλελεύθεροι νεήλυδες από την ελληνική διασπορά µικρή συµµετοχή στην εξουσία - ιαµάχη.υψηλάντη µε προκρίτους Παρατάξεις Ολιγαρχικοί ηµοκρατικοί Εκπρόσωποι Θέσεις Σκοπός -.Υψηλάντης, Φιλικοί - Κολοκοτρώνης, στρατιωτικοί Έµµεση εκλογή των αντιπροσώπων από τους εγκριτωτέρους κάθε επαρχίας. Περιορισµός εξουσίας των προκρίτων. Πρόκριτοι Άµεση εκλογή αντιπροσώπων από το λαό. Συνέχιση της εξουσίας τους µέσω της επιρροής τους. Αποτέλεσµα Εµφύλιες συγκρούσεις µε αντίκτυπο στην πορεία του αγώνα (λεηλασία Πελοποννήσου από αιγυπτιακό στρατό-1825) 1821: Ά Εθνοσυνέλευση στην Επίδαυρο Γεν. 1822: Πρώτο ηµοκρατικό Σύνταγµα της Ελλάδας(Προσωρινόν Πολίτευµα της Ελλάδος) βασισµένο στην αρχή ότι η νόµιµη εξουσία είναι η αιρετή και στην αρχή της λαϊκής κυριαρχίας (φιλελεύθερο σύνταγµα). - Τάσεις κατά τη διαµόρφωση του συντάγµατος: α. Φιλελεύθερες απέτρεψαν τη διαδοχή µιας ηγεµονίας, χωρίας την προοπτική ανάπτυξης κοινοβουλευτικών και συνταγµατικών θεσµών. β. Συντηρητικές ενέταξαν το νέο κράτος στο διεθνές σύστηµα ασφαλείας που ήλεγχαν οι µεγάλες δυνάµεις της παλινόρθωσης, εξασφαλίζοντας την ανεξαρτησία της Ελλάδας. - Ανάπτυξη της Μεγάλης Ιδέας, δηλαδή της εθνικής πολιτικής που αποσκοπούσε στην απελευθέρωση των αλυτρώτων αδελφών και την ενσωµάτωσή τους στο νέο ελληνικό κράτος. - Προσδοκίες για στήριξη του Αγώνα από Μ.. δηµιουργία κοµµάτων (αγγλικό, ρωσικό, γαλλικό).
- 10 - - Παρότρυνση αγγλικής κυβέρνησης προς αγγλικές τράπεζες για χορήγηση δανείων στους Έλληνες Επαναστάτες. (Πρώτη η Αγγλία µε τις κινήσεις αυτές µετασχηµάτισε τη στάση της απέναντι στον αγώνα, πράγµα που ώθησε και τις άλλες δυνάµες -από ανησυχία για την ενδεχόµενη αγγλική επιρροή στην Ελλάδα- να συνταχθούν προς την αναγνώριση ενός ανεξάρτητου ελληνικού κράτους) Η έκβαση της επανάστασης - Πρωτόκολλο της Ανεξαρτησίας (1830, Λονδίνο - Βρετανία, Γαλλία, Ρωσία) Εθνική ανεξαρτησία Ελλάδας και εδαφική ακεραιότητα Μοναρχικό πολίτευµα: απολυταρχία Σύνορα: Πελοπόννησος, Στερεά Ελλάδα) και Κυκλάδες Ψιλή εποπτεία και παρέµβαση των τριών µεγάλων δυνάµεων. Το πολίτευµα διαµορφώθηκε σύµφωνα µε το εφικτό της εποχής. Εκτός των Ελληνικών συνόρων µεγάλο µέρος µε συµπαγείς ελληνικούς πληθυσµούς ( Θεσσαλία, Ήπειρος, Μακεδονία, Θράκη, Κρήτη, Επτάνησα, νησιά Ανατολικού Αιγαίου, ωδεκάνησα και περιοχές στα ανατολικά της Οθωµανικής Αυτοκρατορίας-Μ.Ασία) - 1828: άφιξη Ιωάννη Καποδίστρια στην Ελλάδα ως Κυβερνήτη κατ εντολή της Γ Εθνοσυνέλευσης. Κυβέρνησε σύµφωνα µε το πατερναλιστικό και συγκεντρωτικό σύστηµα (των αρχιερέων και προκρίτων) αλλά έθεσε τις βάσεις για την οικονοµία, το στρατό, την εκπαίδευση, δηµόσια διοίκηση και τη δικαιοσύνη. ολοφονήθηκε το 1831 στο Ναύπλιο. Ταραχές - Συνθήκη του Λονδίνου (1832) ανακήρυξη του Όθωνα (Βαυαρός) ως τον πρώτο ηγεµόνα των Ελλήνων. Προς τον Γάλλο ιστορικό και περιηγητή Μισό, όταν ερωτήθη (ο Καποδίστριας) αν η Ελλάδα έµελλε να γίνει βασίλειο ή δηµοκρατία:...ένα τέτοιο πράγµα δεν θα ήτο και τόσον εύκολον! Ανηγέρθη πολλάκις ναός προς τον αληθή Θεόν εκ των στηλών του ιός και της Αθηνάς. Πώς όµως θα ιδρυθή θρόνος επί του εδάφους των αρχαίων δηµοκρατιών και εκ της κόνεως αυτών; Τέλη 1830 Πηγή: http://www.peri-grafis.com/ergo.php?id=1122
- 11-4. Το Ελληνικό κράτος και η εξέλιξή του (1830-1881) - Ελληνικό κράτος: προϊόν των σκληρών αγώνων των Ελλήνων εναντίον των Οθωµανών. του συγκερασµού των επιδιώξεων των εγγυήτριων δυνάµεων. - Περιορισµένη εδαφική επικράτεια ανάπτυξη Μεγάλης Ιδέας (αλυτωτισµός: η εθνική πολιτική που αποσκοπούσε στην απελευθέρωση των αλύτρωτων ιστορικών ελληνικών τόπων). - Μοναρχικό καθεστώς ανάπτυξη φιλελεύθερου κινήµατος. Προβλήµατα του ελληνικού κράτους το 1830 Μικρό κράτος (750.000 κάτοικοι) Αλύτρωτα εδάφη-εθνικοί οραµατισµοί Κατεστραµµένες παραγωγικές υποδοµές Ελάχιστες αξιόλογες πόλεις Αφανισµένα χωριά Μετανάστευση µεγάλου µεέρους στο εξωτερικό Οι εύποροι οµογενείς δεν ήταν διατεθηµένοι να επενδύσουν στη χώρα Προβλήµατα στις συγκοινωνίες Έλλειψη διαθέσιµων κεφαλαίων Ληστεία Αδυναµία διανοµής εθνικών γαιών (υποθηκευµένα στα δάνεια του Αγώνα) Αναλφαβητισµός και δεισιδαιµονία Όθωνας: προσπάθεια οργάνωσης και οικοδόµησης του νέου κράτους (µε σύµβουλους, επιστήµονες και καλλιτέχνες από τη Γερµανία) της νοµοθεσίας, της διοίκησης, της δηµόσιας εκπαίδευσης, των δηµοσίων υπηρεσιών και της πολεοδοµίας της πρωτεύουσας. Τα προβλήµατα της χώρας εµπόδισαν την ανάπτυξη υσαρέσκεια από ορισµένους κύκλους: - Συντηρητικά στοιχεία (παλαιοί άρχοντες) που παραγκωνίστηκαν από τα δηµόσια πράγµατα. - Φιλελεύθεροι πολιτικοί και διανοούµενοι που ζητούσαν Σύνταγµα. - Συντηρητικοί κύκλοι της εκκλησίας που δεν επιθυµούσαν το αυτοκέφαλο της Εκκλησίας της Ελλάδας και την αποδέσµευσή της από το Οικουµενικό Πατριαρχείο.
- 12-3 η Σεπτεµβρίου 1843: στρατιωτικό κίνηµα ενάντια στον Όθωνα που τον υποχρέωσε να συγκαλέσει εθνοσυνέλευση και να παραχωρήσει σύνταγµα. Επάνοδος των παλαιών αρχόντων Σύνταγµα 1844: συνταµγατική µοναρχία, από τα φιλελεύθερα της εποχής, όµως χωρίς κατοχύρωση τηςλαϊκής κυριαρχίας. Παραµένει η φτώχεια και η υποανάπτυξη 1862: έξωση του Όθωνα λόγω αδυνµίας επίλυσης εσωτερικών και εθνικών ζητηµάτων. Βασιλιάς ο Γεώργιος Α Γλυξγκµπουρκ Σύνταγµα του 1864 (Βασιλευόµενη ηµοκρατία) Χαρίλαος Τρικούπης (1875): Αρχή της εδηλωµένης (ψήφος εµπιστοσύνης από το κοινοβούλιο για το σχηµατισµό κυβέρνησης) κατοχύρωση λαϊκής κυριαρχίας ανάπτυξη πολιτκών κοµµάτων µε σταθερές αρχές και προγράµµατα. σταδιακή ανάπτυξη κοινοβουλευτισµού -1837: Ίδρυση του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστηµίου ανάπτυξη εγχώριας πολιτκής ηγεσίας και διανόησης (π.χ. Κ.Παπαρηγόπουλος) -1864: Ένωση Επτανήσου µε Ελλάδα. -1881: Ενσωµάτωση στο ελληνικό κράτος της Θεσσαλίας και µέρους της Ηπείρου.
- 13-5. Το Ανατολικό Ζήτηµα και ο Κριµαϊκός Πόλεµος Ανατολικό Ζήτηµα: το πρόβληµα πληρώσεως του κενού στα Βαλκάνια και στην Εγγύ Ανατολή µε τη σταδιακή συρρίκνωση της Οθωµανικής αυτοκρατορίας (επεµβάσεις Ευρωπαϊκ. δυνάµεων) Φάσεις: 1. Προέλαση των Οθωµανών στη νοτιοανατολική Ευρώπη ως το 1863. 2. Σχέδια για εκδίωξη των Τούρκων από την Ευρώπη από τις Αυστρία και Ρωσία. 3. Συνεργασία Τούρκων και Ρώσων (1798) για εκδίωξη του Ναπολέοντα από Αίγυπτο. Αποστολή βρετανικής βοήθειας (συµφέροντα Αν. Μεσόγειος) - Συνθήκη Αδριανούπολης (1829): αυτονοµία Σερβίας. - ΠρωτόκολλοΛονδίνου (1830): ανεξαρτησία Ελλάδας. Το ζήτηµα των Στενών - Ανησυχία Βρετανίας για τη διέλευση ρωσικού στόλου από τα στενά του Ελλήσποντου. (και Γαλλίας) Βλέπει τους Οθωµανούς ως ανάχωµα για τους Ρώσους. - 1833: ~Συνθήκη ειρήνης της Κιουταχείας µεταξύ σουλτάνου και Αιγύπτιου πασά. ~ Συνθήκη Χουνκιάρ Ισκελεσί µεταξύ σουλτάνου και Ρωσίας εγκατάληψη ρωσικού στόλου από το Βόσπορο Εύξεινος Πόντος: κλειστή θάλασσα της Ρωσίας ικαίωµα σιωπηρής εξόδου ρωσικού στόλου στο Αιγαίο Προστασία του σουλτάνου από το ρωσικό στόλο Ανησυχία Άγγλων -προστάτες Οθωµανών από κοινού µε Γαλλία, Πρωσία και Αυστρία. -1841: Σύµβαση των Στενών τερµατισµός ρυθµίσεων του Ισκελεσί για τη Ρωσία. Ο Κριµαϊκός πόλεµος - Αιτία: η προσπάθεια επέµβασης της Ρωσίας στην Οθωµανική αυτοκρατορία και τα συγκρουόµενα συµφέροντα των Μεγάλων δυνάµεων στην περιοχή. - Αφορµή: η έριδα µεταξύ καθολικών κα ορθοδόξων µοναχών (1850) για τους Αγίους Τόπους και η εν συνεχεία απαίτηση της Ρωσίας για παρέµβαση στην αυτοκρατορία και προστασία των Ορθοδόξων (Γαλλία για καθολικούς).
- 14 - - Γεγονότα: απόρριψη σουλτάνου του ρωσικού αιτήµατος-παρότρυνση Γάλλων και Βρετανών εισβολή ρώσικων στρατευµάτων στις Παραδουνάβιες Ηγεµονίες (1853) σύµπραξη Γαλλίας, Βρετανίας και Πύλης αναντίον Ρωσίας (1854) πόλεµος στη χερσόνησο της Κριµαίας εξεγέρσεις ορθοδόξων µετά από εκκλήσεις της Ρωσίας Ελλάδα: εξεγέρσεις στη Θεσσαλία, την Ήπειρο και τη Χαλκιδική. Ο Όθωνας κάτω από την πίεση των αγγλογάλλων αντικαθιστά τη φιλορωσική µε φιλοδυτική κυβέρνηση και ανακαλεί τους αξιωµατικούς που ήταν επικεφαλής των ανταρτών στις περιοχές αυτές µε αποτέλεσµα την κατάρρευσή τους. εκπόρθηση Σεβαστουπόλεως από Αγγλογάλλους (1855) λήξη πολέµου - ήττα Ρωσίας(1856) - Συνθήκη Ειρήνης των Παρισίων (1856) Ο Εύξεινος Πόντος καθίσταται ουδέτερη θάλασσα. Οι εκβολές του ούναβη επαναδίνονται στην Πύλη. Επιβεβαιώνεται η αυτονοµία των Παραδουνάβιων Ηγεµονιών υπό την προστασία των µεγάλων δυνάµεων. ικαίωµα συµµετοχής της Πύλης στο σύστηµα ασφαλέιας των µεγάλων δυνάµεων. - Χάτι Χουµαγιούν (1856) αυτοκρατορικό διάταγµα από του Σουλτάνο υπόσχεση ισότητας προς όλους τους υπήκοους της αυτοκρατορίας ανεξαρτήτος θρησκεύµατος ή καταγωγής. εγκαινίαση της περιόδου των µεταρρυθµίσεων στην Ο.Α. (τανζιµάτ) -Συνέπειες του πολέµου Ταπεινωτική ήττα και διπλωµατικός αποκλεισµός Ρωσίας. Επιβεβαίωση καιροσκοπικής πολιτικής της Βρετανίας. Αποδοχή της Ο.Α. στη λέσχη των Μ.. της Ευρώπης. Ευνόηση πορείας ανεξαρτησίας της Ρουµανίας. Ταπείνωση Ελλάδας και αναγκαστική σύµπραξη εξωτερικής πολιτικής µε δυτικές δυνάµεις.
- 15-6. Η Βιοµηχανική Επανάσταση Χαρακτηριστικά προβιοµηχανικής οικονοµίας: Αγροτική κυρίως οικονοµία. Ο δευτερογενής τοµέας συνίσταται σε µικρά εργαστήρια και σπίτια τεχνιτών. Μικρά οικιστικά σύνολα (όταν δεν είναι διοικητικά κέντρα) ιάσπαρτες οι λίγες παραγωγικές µονάδες (βιοµηχανικές) -Αγγλία κυρίως. Γνωρίσµατα εργοστασιακού συστήµατος: Υποκατάσταση του ανθρώπου από τη µηχανή. Αντικατάσταση των παραδοσιακών πηγών ενέργειας από νέες-π.χ.γαιάνθρακας Χρήση νέων και άφθονων πρώτων υλών, ιδιαίτερα ανόργανων-εφαρµογές χηµείας. Συνέπειες βιοµηχανικής επανάστασης: Ανεξέλεγκτη αύξηση της παραγωγικότητας. Αύξηση του κατά κεφαλήν εισοδήµατος. Τεράστια οικονοµική ανάπτυξη.. Κλωστική µηχανή, η κλώστρια Ανάπτυξη των επιστηµών και της τεχνολογίας. ιάνοιξη του πνευµατικού ορίζοντα του ανθρώπου. ηµιουργία πλεονάσµατος προς επένδυση και νέα ανάπτυξη. Ραγδαία αύξηση του πληθυσµού. Άνοιγµα στη διαφοροποίηση της δύναµης µεταξύ βιοµηχανικών χωρών Ευρώπης και µη, καθώς και µε τον υπόλοιπο κόσµο. Μετασχηµατισµοί στην κοινωνία: o Ευνοούνται οι µεγαλοαστοί, που αποκτούν και πολιτική δύναµη. o ηµιουργία της εργατικής τάξης, που αποτελεί αντικείµενο εκµετάλλευσης από τους βιοµήχανους και ζει κάτω από άθλιες συνθήκες. o Συσσώρευση ακτηµόνων στις πόλεις προς αναζήτηση εργασίας(αστυφιλία). o ιατύπωση σοσιαλιστικών θεωριών από διανοούµενους (Κάρολος Μαρξ: Κοµµουνιστικό Μανιφέστο-1847). o Εµφάνιση και σταδιακή ανάπτυξη συνδικαλισµού και γυναικείου κινήµατος.
- 16 - Ευνοϊκές συνθήκες για την εκβιοµηχάνιση στην Αγγλία: 1. Άυξηση της ζήτησης σε βαµβακερά υφάσµατα. 2. Τεχνολογικά επιτεύγµατα στην κλωστοϋφαντουργία (ανέµη) 3. Νέες εφευρέσεις και τεχνολογικές εφαρµογές στην παραγωγή - ατµοµηχανή. 4. Ύπαρξη απαραίτητων κεφαλαίων για επένδυση. 5. ιαθέσιµο εργατικό δυναµικό από άνεργους αγρότες. 6. Ελεγχόµενες πηγές πρώτων υλών και αγορές για διάθεση προϊόντων. 7. Ύπαρξη εµπορικού στόλου. 8. Ανεπτυγµένο σύστηµα πλωτής και οδικής συγκοινωνίας. 9. Μεγάλες ποσότητες εξορύξιµου γαιάνθρακα. 10. Ανεπτυγµένο πιστωτικό σύστηµα. 11. Ευνοϊκή νοµοθεσία και ελεύθερη λειτουργία αγοράς. - Καθυστέρηση εκβιοµηχάνισης στην Ευρώπη (Βέλγιο, Γερµανία, Γαλλία, Β.Ιταλία) {+Η.Π.Α.} Λόγος: α. Απουσία των ευνοϊκών συνθηκών που υπήρχαν στην Αγγλία. β. Παρεµβατική πολιτικλη κυβερνήσεων για εκβιοµηχάνιση, που δεν επιτρέπει την ελεύθερη λειτουργία της αγοράς και ευνοεί συγκεκριµµένα άτοµα µε πολιτική ισχύ. - Καπιταλιστικό {-capital-κεφάλαιο} σύστηµα οικονοµίας (φιλελευθερισµός) εύθραυστο, γιατί βασίζεται: στη συνεχή αύξηση του πληθυσµού στην ελεύθερη µετανάστευση ανθρώπινου δυναµικού και κεφαλαίων έξω από την Ευρώπη στην ανάπτυξη της βιοµηχανίας σε ορισµένες περιοχές, στις συγκοινωνίες και επικοινωνίες στο ασφαλιστικό και τραπεζικό σύστηµα στην αύξηση του διεθνούς εµπορίου Προϋποθέσεις για την οµαλή λειτουργία του: ειρήνη ελευθερία διεθνούς εµπορίου οικονοµική ηγεµονία των βιοµηχανικών χωρών Βάθρο του συστήµατος ο χρυσός. Αυτορυθµιζόµενο σύστηµα (κατέρρευσε µε τον Α Παγκόσµιο πόλεµο)
- 17 - Μαρτυρία της Μαίρης Μπάρετ, 14 ετών ουλεύω πέντε χρόνια συνέχεια στο βάθος της γαλαρίας. Ο πατέρας µου δουλεύει στη γαλαρία δίπλα µου. Έχω δώδεκα αδελφούς και αδελφές. Ο ένας από αυτούς ξέρει να µετράει, ένας άλλος διαβάζει. Τίποτε άλλο δεν ξέρει, ούτε να γράφει. Κατεβαίνω στη γαλαρία στις επτά το πρωί και βγαίνω κατά τις έξι το απόγευµα, µερικές φορές κατά τις επτά. ουλεύω πάντα χωρίς κάλτσες, χωρίς παπούτσι, χωρίς φόρµα. Μόνο το µισοφόρι µου φοράω. ουλεύω µαζί µε τους άντρες. Εκείνοι είναι ολόγυµνοι. Στην αρχή φοβόµουνα πολύ δε µου άρεσε αυτό, τώρα συνήθισα και δε µε νοιάζει. Μου φέρονται όµως καλά. εν ξέρω ούτε να διαβάζω, ούτε να γράφω. Αναφορά της επιτροπής ορυχείων του Λόρδου Άσλεϋ, 1842. Από τα πρακτικά του κοινοβουλίου. Πηγή: http://www.schools.ac.cy/eyliko/mesi/themata/istoria/pdf/his51.pdf Παιδική εργασία και εκµετάλλευση µαζί µε τη βιοµηχανική επανάσταση. Το κοµµουνιστικό µανιφέστο Οι κοµµουνιστές θεωρούν ανάξιό τους να κρύβουν τις απόψεις και τις προθέσεις τους. ηλώνουν ανοιχτά ότι οι σκοποί τους µπορούν να πραγµατοποιηθούν µονάχα µε τη βίαιη ανατροπή όλου του σηµερινού κοινωνικού καθεστώτος. Ας τρέµουν οι κυρίαρχες τάξεις µπρος σε µια κοµµουνιστική επανάσταση. Οι προλετάριοι δεν έχουν να χάσουν σ αυτήν τίποτε άλλο εκτός από τις αλυσίδες τους. Έχουν να κερδίσουν έναν κόσµο ολόκληρο. Προλετάριοι όλων των χωρών ενωθείτε! Κ. Μαρξ-Φ. Ένγκελς, Μανιφέστο του Κοµµουνιστικού Κόµµατος (1848), στο Κ. Μαρξ, -Φ. Ένγκελς, Εκλεκτά έργα, Γνώσεις, χχ, τα. 1ος, σ. 58. Πηγή: http://www.schools.ac.cy/eyliko/mesi/themata/istoria/pdf/his51.pdf
- 18-7. Η κρίση της αυτοκρατορίας των Αψβούργων -Η ιταλική και γερµανική ενοποίηση Επανάσταση του 1848 στη Γαλλία-ορόσηµο στην ευρωπαϊκή ιστορία Κατέδειξε τα όρια του φιλελευθερισµού και του ριζοσπαστισµού. Φανέρωσε την προϊούσα παρακµή του παλαιού καθεστώτος, το οποίο υποστηρίζεται πια µόνο από την Αυστρία και τη Ρωσία. Προκάλεσε κύµα επαναστάσεων στην υπόλοιπη Ευρώπη: Αυστροουγγρική Αυτοκρατορία Ιταλία Γερµανία - Αυστροουγγρική Αυτοκρατορία Ουγγαρία:Οι Μαγυάροι µε αρχηγό τον Κοσούτ ζητούν Σύνταγµα και καταδικάζουν την απολυταρχία των Αψβούργων. Ξεσπούν ταραχές, ενώ ο Μέτερνιχ αποπέµπεται, πράγµα που προκάλεσε εθνικά κινήµατα. Οι Μαγυάροι προβαίνουν σε συνταγµατικές µεταρρυθµίσεις που ισοδυναµούν µε καθεστώς αυτονοµίας. Τσεχία: ενθαρρυνόµενοι το ίδιο πράττουν και οι Τσέχοι στη Βοηµία µε ηγέτη τον Παλάτσκυ (εξασφαλίζουν την αυτονοµία τους). Αυστρία: ξεσηκώνονται φοιτητές και εργάτες εναντίον της Αψβουργικής απολυταρχίας. Οι έριδες µεταξύ των υποτελών εθνοτήτων (Μαγυάροι, Ρουµάνοι, Κροάτες, Τσέχοι, Σέρβοι) οδήγησαν στην καταστολή των εθνικών κινηµάτων από τους Αψβούργους. - Ιταλία Προωθητές της ιταλικής ενοποίησης: οι φιλελεύθεροι στοχαστές και πατριώτες, καθώς και έµποροι και άλλοι Ιταλοί αστοί που επιδίωκαν την κατάργηση των συνόρων και τη δασµολογική απαλλαγή. 1848: επανάσταση κατά της αυστριακής κυριαρχίας µε ηγέτη το Ματσίνι-αποτυχία. 1859: τα νοτιοϊταλικά κράτη ζητούν µε δηµοψήφισµα την ενοποίηση τους µε το Πεδεµόντιο, το οποίο ο Καβούρ είχε καταστήσει ήδη σεβαστό κράτος. 1860: Ά εθνοσυνέλευση στο Τορίνο της ενοποιηµένης Ιταλίας (Πεδεµόντιο, Πάρµα, Μοδένα, Τοσκάνη, Ρωµανία - Βενετία. Ρώµη αργότερα). Οι επαναστάτες πετυχαίνουν νίκη απέναντι στους Αυστριακούς και ενοποιούν την Ιταλία
- 19 - - Γερµανία 1848: ο βασιλιάς της Πρωσίας Φρειδερίκος υπόσχεται σύνταγµα. Οι φιλελέυθεροι Γερµανοί προσπαθούν να πετύχουν την ενοποίηση-αποτυχία. Σταδιακή ενοποίηση της Γερµανίας µε καταλύτη την Πρωσία. 1861: βασιλιάς Πρωσίας Γουλιέλµος Α : υπονόµευση κοινοβουλίου. Βίσµαρκ: καγκελάριος της Πρωσίας και ικανότατος πολιτικός: o Αντιµετώπιση φιλελευθέρων Πρώσων µε κοινωνικές µεταρρυθµίσεις. o Αντιµετώπιση Αυστρίας και Γαλλίας µέσω πολέµου: Συνθήκη της Πράγας(1866): η Αυστρία αποδέχεται αποκλεισµό από τις γερµανικές υποθέσεις. Συνθήκη της Φραγκφούρτης(1871): η Γαλλία παραχωρεί στη Γερµανία την Αλσατία και τη Λωραίνη και καταβάλλει πολεµική αποζηµίωση. Ενοποίηση γερµανικών χωρών Παρ' όλο που τελικά όλα τα επαναστατικά κινήµατα του 1848 απέτυχαν, δεν υπάρχει καµιά αµφιβολία για τον καταλυτικό ρόλο που έπαιξαν στις µετέπειτα εξελίξεις. Παρά τη νίκη τους, οι συντηρητικές δυνάµεις αναγκάζονται να αποδεχτούν µια σχετική φιλελευθεροποίηση. Παράλληλα, το 1848 σηµατοδοτεί µια έξαρση των εθνικών κινηµάτων σε όλη την Ευρώπη, µε το αίτηµα της εθνικής αυτοδιάθεσης να τίθεται σε πανευρωπαϊκή κλίµακα. Οι αρχές δε του Συνεδρίου της Βιέννης έχουν ήδη αρχίσει να αµφισβητούνται. Η πτώση του Μέτερνιχ συµβολίζει τον κλονισµό των αρχών της παραδοσιακής διπλωµατίας και την είσοδο στην εποχή των αδίστακτων πολιτικών ανδρών, όπου η αυτοσυγκράτηση και η συνδιαλλαγή δίνουν τη θέση τους στη χρήση βίας και κάθε µέσου που θα µπορούσε να εξυπηρετήσει τους στόχους ενός κράτους. Πηγή: http://members.hellug.gr/bafh/eap/epo10/epo10_ergasia3ccl.pdf Χάρτης της ενοποίησης της Ιταλίας
- 20-8. Η άνοδος των χωρών της Αµερικανικής Ηπείρου Νέος Κόσµος (πρώην αποικίες Αγγλίας, Γαλλίας, Πορτογαλλίας, Ισπανίας στην Αµερική) προέκταση του ευρωπαϊκού κόσµου διαφορετικές από άποψη θεσµών, αρχών και αξιών νέο περιβάλλον - άλλες κοινωνίες -Η.Π.Α. Από τις πιο φιλελεύθερες δηµοκρατίες µε συντηρητικό σύνταγµα που τους εξασφάλισε εντυπωσιακή ευηµερία, πρόοδο του πολιτισµού, των επιστηµών και της τεχνολογίας Εµφύλιος πόλεµος: (1861-1865) o Βιοµηχανικός Βορράς Αγροτικός Νότος o Αιτία: η άρνηση των Νοτίων να καταργήσουν τη δουλεία και η απόσχισή τους από την Οµοσπονδία των πολιτειών και η ανακήρυξη της ανεξαρτησίας τους. o Αβραάµ Λίνκον: πρόεδρος των Η.Π.Α. o Ήττα Νοτίων-Αίτια: α. Βιοµηχανική και οικονοµική επικράτηση Βορείων β. Μάχη για δια τηρηση δουλείας δυτικός κόσµος γ. Εµµονή στη γαιοκτητική αριστοκρατία αστικός βορράς Τέλος Εµφυλίου- αφετηρία οικονοµικής ανάπτυξης o Αίτια: α. Ανεξάντλητος πλούτος πρώτων υλών. β. Εντυπωσιακή πληθυσµιακή αύξηση. γ. Σταθερό δηµοκρατικό πολίτευµα που ευνοεί την επιχειρηµατικότητα. 1876: Γκάχαµ Μπελ: παρουσίαση νέας εφεύρεσης, του τηλεφώνου στην 100ή επέτειο της ανεξαρτησίας των ΗΠΑ στη Φιλαδέλφεια. -Κεντρική και Νότια Αµερική Υστέρηση οικονοµικής και τεχνολογικής ανάπτυξης και δηµοκρατικών θεσµών. Καθεστώς οικονοµικής κηδεµονίας από ΗΠΑ και οικονοµικά ισχυρές χώρες Ευρώπης (Βρεττανία, Γερµανία πρώην αποικίες Πορτογαλλίας και Ισπανίας). Νέα αποικιοκρατία- ιµπεριαλισµός.