Μαθητές Β ΕΠΑ.Λ. Σωτήρης Δ. Χασάπης. 4-5 διδακτικές ώρες, ανάλογα με το γενικότερο επίπεδο της τάξης.

Σχετικά έγγραφα
Η λογαριθµική συνάρτηση και οι ιδιότητές της

ΣΕΝΑΡΙΟ ΤΠΕ ΓΕΝΙΚΕΥΜΕΝΟ ΠΥΘΑΓΟΡΕΙΟ ΘΕΩΡΗΜΑ - ΝΟΜΟΣ ΣΥΝΗΜΙΤΟΝΩΝ

Το σενάριο προτείνεται να διεξαχθεί με τη χρήση του Cabri Geometry II.

Γεωµετρία Β' Λυκείου. Συµµεταβολή µεγεθών. Εµβαδόν ισοσκελούς τριγώνου. Σύστηµα. συντεταγµένων. Γραφική παράσταση συνάρτησης. Μέγιστη - ελάχιστη τιµή.

ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΗΣ ΕΝΝΟΙΑΣ ΤΟΥ ΟΡΙΟΥ ΣΥΝΑΡΤΗΣΗΣ

Κατακόρυφη - Οριζόντια μετατόπιση συνάρτησης

ΣΕΝΑΡΙΟ: Εφαπτομένη οξείας γωνίας στη Β Γυμνασίου

Σενάριο 5. Μετασχηµατισµοί στο επίπεδο. Γνωστική περιοχή: Γεωµετρία Α' Λυκείου. Συµµετρία ως προς άξονα. Σύστηµα συντεταγµένων.

Διδακτικές ενότητες Στόχος

Ερωτήµατα σχεδίασης και παρατήρησης (για εστίαση σε συγκεκριµένες πτυχές των αλλαγών στο σχήµα).

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΦΛΩΡΙΝΑ

Εικόνα 31. To σενάριο προτείνεται να διεξαχθεί µε τη χρήση του λογισµικού Geogebra.

«Χρήση εκπαιδευτικού λογισμικού για τη διδασκαλία του θεωρήματος του Bolzano»

1. Τίτλος: Οι κρυµµένοι τριγωνοµετρικοί αριθµοί Συγγραφέας Βλάστος Αιµίλιος. Γνωστική περιοχή των µαθηµατικών: Τριγωνοµετρία

ΕΚΦΩΝΗΣΗ ΕΛΕΥΘΕΡΟΥ ΘΕΜΑΤΟΣ. Μελέτη της συνάρτησης f(x)=ηµx

«Εισαγωγή στον Τριγωνομετρικό Κύκλο» Διδάσκοντας Μαθηματικά με Τ.Π.Ε.

Το σενάριο προτείνεται να υλοποιηθεί με το λογισμικό Geogebra.

4.2 Δραστηριότητα: Ολικά και τοπικά ακρότατα

Σενάριο 10. Ελάχιστη Απόσταση δυο Τρένων. Γνωστική περιοχή: Άλγεβρα Α' Λυκείου. Η συνάρτηση ψ= αχ 2 +βχ+γ. Γραφική παράσταση τριωνύµου

Ερωτήµατα σχεδίασης και παρατήρησης (για εστίαση σε συγκεκριµένες πτυχές των αλλαγών στο σχήµα).

4.3 Δραστηριότητα: Θεώρημα Fermat

ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ: ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΣΤ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ «ΤΑ ΚΛΑΣΜΑΤΑ»

ΠΑΙΖΟΝΤΑΣ ΜΕ ΙΣΟΠΛΕΥΡΑ ΤΡΙΓΩΝΑ

Βοηθήστε τη ΕΗ. Ένα µικρό νησί απέχει 4 χιλιόµετρα από την ακτή και πρόκειται να συνδεθεί µε τον υποσταθµό της ΕΗ που βλέπετε στην παρακάτω εικόνα.

Το σενάριο προτείνεται να υλοποιηθεί με το λογισμικό Function Probe.

Ζάντζος Ιωάννης. Περιληπτικά το σενάριο διδασκαλίας (Β Γυμνασίου)

Cabri II Plus. Λογισμικό δυναμικής γεωμετρίας

Σε ποιους απευθύνεται: Χρόνος υλοποίησης: Χώρος υλοποίησης: Κοινωνική ενορχήστρωση της τάξης Στόχοι:... 4

ΕΦΑΠΤΟΜΕΝΗ ΓΩΝΙΑΣ ΚΑΙ ΚΛΙΣΗ ΕΥΘΕΙΑΣ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ Β' ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

ΤΟ ΠΡΟΣΗΜΟ ΤΟΥ ΤΡΙΩΝΥΜΟΥ

Εκπαιδευτικό Σενάριο: Αναλογίες. Βασίλης Παπαγεωργίου

Το σενάριο προτείνεται να υλοποιηθεί με το λογισμικό Function Probe.

ΠΑΙΖΟΝΤΑΣ ΜΕ ΙΣΟΠΛΕΥΡΑ ΤΡΙΓΩΝΑ

ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ: ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ Ε ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ «Ο ΚΥΚΛΟΣ» Νικόλαος Μπαλκίζας Ιωάννα Κοσμίδου

Σενάριο 1. Σκιτσάροντας µε Παραλληλόγραµµα. Γνωστική περιοχή: Γεωµετρία (και σχέσεις µεταξύ γενικευµένων αριθµών).

Ανάλυση δραστηριότητας- φύλλο εργασίας

ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΑΛΓΕΒΡΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ

1. Τίτλος: Οι κρυµµένοι τριγωνοµετρικοί αριθµοί Συγγραφέας Βλάστος Αιµίλιος. Γνωστική περιοχή των µαθηµατικών: Τριγωνοµετρία

ΔΙΔΑΚΤΙΚΉ ΤΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΏΝ

222 Διδακτική των γνωστικών αντικειμένων

Δύναμη σημείου ως προς κύκλο: ένας αθέατος κόσμος συμμεταβολών

ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΑΛΓΕΒΡΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ

ΘΕΩΡΗΜΑ BOLZANO Μία διδακτική προσέγγιση

Παιδαγωγικό σενάριο : Μελέτη της συνάρτησης y=αx

Άθροισµα γωνιών τριγώνου, γωνίες ισοπλεύρου, ισοσκελούς τριγώνου και εξωτερική γωνία τριγώνου στην Α Γυµνασίου

Λογισμικό διδασκαλίας των μαθηματικών της Γ Τάξης Γυμνασίου

Η ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑ ΤΩΝ ΑΘΗΝΩΝ

Γραμμικά Συστήματα. δεν είναι λύση του συστήματος. β) Ποιο από τα παραπάνω ζεύγη είναι λύση του συστήματος

Οδηγίες για το Geogebra Μωυσιάδης Πολυχρόνης Δόρτσιος Κώστας

Γραμμικά Συστήματα Δίνεται η εξίσωση 4x y 11(1). α) Ποια από τα ζεύγη (2, 3),(0, 11), (1, 8) κα (7, 0) είναι λύση της εξίσωσης (1);

Φύλλο Εργασίας για την y=αx 2

Γεωµετρία Γ' Γυµνασίου: Παραλληλία πλευρών, αναλογίες γεωµετρικών µεγεθών, οµοιότητα

ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΘΕΤΙΚΗΣ-ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ. ΜΕΡΟΣ Α : Άλγεβρα. Κεφάλαιο 2 ο (Προτείνεται να διατεθούν 12 διδακτικές ώρες) Ειδικότερα:

Το διαστημόπλοιο. Γνωστικό Αντικείμενο: Φυσική (Δυναμική σε μία διάσταση - Δυναμική στο επίπεδο) Τάξη: Α Λυκείου

Έρευνα 1: Μέσα παράλληλων χορδών

Διδακτική Μαθηματικών Ι Ενδεικτικές οδηγίες για τη δραστηριότητα

ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΤΩΝ ΕΝΝΟΙΩΝ ΕΝΤΑΣΗ ΚΑΙ ΔΥΝΑΜΙΚΟ ΣΕ ΗΛΕΚΤΡΙΚΟ ΠΕΔΙΟ ΠΟΥ ΔΗΜΙΟΥΡΓΕΙΤΑΙ ΑΠΟ ΔΥΟ ΣΗΜΕΙΑΚΑ ΦΟΡΤΙΑ

ΤΙΤΛΟΣ ΑΝΟΙΧΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΠΡΑΚΤΙΚΗΣ

To σενάριο προτείνεται να υλοποιηθεί µε το λογισµικό Function probe. Σκεπτικό: Βασική

ΤΟ ΕΜΒΑΔΟΝ ΠΟΥ ΠΡΟΚΥΠΤΕΙ ΑΠΟ ΕΓΓΕΓΡΑΜΜΕΝΗ ΓΩΝΙΑ

Ενότητα: Χειρισµός αλγεβρικών ψηφιακών συστηµάτων

To σενάριο προτείνεται να υλοποιηθεί µε το λογισµικό Function probe.

Η διάρκεια πραγματοποίησης της ανοιχτής εκπαιδευτικής πρακτικής ήταν 2 διδακτικές ώρες

4.4 Δραστηριότητα: Θεώρημα Μέσης Τιμής του Διαφορικού Λογισμού

Χαριτωμένη Καβουρτζικλή (ΑΕΜ: 2738)

4.5 Δραστηριότητα: Ορισμοί και θεώρημα Μονοτονίας συνάρτησης

stlight.options({publisher: "018b58fb-29e1-48b8-acea-8010b6e3c561", donothash: true, donotcopy: true, hashaddressbar: false});

ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΗΣεφx ΣΤΗΝ ΒΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΟΜΑΔΑΑΝΑΠΤΥΞΗΣ

«Η μικρή ιστορία μιας βιώσιμης Ελληνικής επιχείρησης: μια προσέγγιση της ανίσωσης 2 ου βαθμού»

5.1 Δραστηριότητα: Εισαγωγή στο ορισμένο ολοκλήρωμα

ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΑΛΓΕΒΡΑ

Εκπαιδευτικό Σενάριο 2

Δύναμη Σημείου ως προς Κύκλο: ένας αφανής κόσμος συμμεταβολών

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΠΟΥ ΑΦΟΡΑ ΤΗ ΔΙΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΜΑΘΗΣΗ (ΔΙΑΤΥΠΩΣΗ ΚΑΙ ΕΛΕΓΧΟΣ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ ΜΕΣΩ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΩΝ ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗΣ ΚΑΙ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΣΜΟΥ)

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΜΑΘΗΜΑ ΣΤΙΣ ΤΡΙΓΩΝΟΜΕΤΡΙΚΕΣ ΣΥΝΑΡΤΗΣΕΙΣ Β ΛΥΚΕΙΟΥ

A. ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ Μάθημα: Μαθηματικά κατεύθυνσης, Τάξη: Γ Λυκείου Ενότητα: Θεώρημα Bolzano ( 3 διδακτικές ώρες)

Το ανοργάνωτο Parking

Γρήγορη Εκκίνηση. Όταν ξεκινήσετε το GeoGebra, εμφανίζεται το παρακάτω παράθυρο:

πολυγώνων που µπορούν να χρησιµοποιηθούν για να καλυφθεί το επίπεδο γύρω από µια

«Οι γραφικές παραστάσεις απαραίτητο εργαλείο στη φαρέτρα του μαθητή»

ΣΧΕΔΙΟ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΕΞΙΣΩΣΗΣ ΕΥΘΕΙΑΣ Β Λυκ. Κατ/νση

ΓΕΩΜΕΤΡΙΑ B ΛΥΚΕΙΟΥ. Στέφανος Κεΐσογλου Σχολικός σύμβουλος ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

Αναλυτικό Πρόγραμμα Μαθηματικών

Geogebra. Μακρή Βαρβάρα. Λογισµικό Geogebra

ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ ΤΗΣ ΑΛΓΕΒΡΑΣ Β ΛΥΚΕΙΟΥ

Επιμορφωτικό Σεμινάριο Διδακτικής των Μαθηματικών με ΤΠΕ

ΘΕΜΑ 2 α) Να κατασκευάσετε ένα γραμμικό σύστημα δυο εξισώσεων με δυο αγνώστους με συντελεστές διάφορους του μηδενός, το οποίο να είναι αδύνατο.

με παραμέτρους α, β, γ R α) Να επιλέξετε τιμές για τις παραμέτρους α, β, γ, ώστε το σύστημα αυτό να έχει μοναδική λύση το ζεύγος (1,-4).

Γραφήματα οικογένειας παραβολών

ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΘΕΤΙΚΗΣ-ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ τάξης Ημερήσιου και Δ τάξης Εσπερινού Γενικού Λυκείου για το σχολικό έτος

Περιγραφή του εκπαιδευτικού/ μαθησιακού υλικού (Teaching plan)

Σενάριο µαθήµατος µε τίτλο: «Μελέτη του 2 ου νόµου του Newton στο περιβάλλον του Interactive Physics»

ΣΕΝΑΡΙΟ ΓΙΑ ΤΗ Ι ΑΣΚΑΛΙΑ ΤΗΣ ΣΥΝΑΡΤΗΣΗΣ f(x) = αηµ(βx+θ)+γ. Συγγραφείς : Γεώργιος Μαντζώλας, µαθηµατικός Κύπρος Κυπρίδηµος, µαθηµατικός

τα βιβλία των επιτυχιών

1.1 Δραστηριότητα: Εισαγωγή στις άπειρες διαδικασίες

Σύντομος οδηγός αναφοράς Για Windows Έκδοση 4.0

ΔΕΙΓΜΑ ΠΡΙΝ ΤΙΣ ΔΙΟΡΘΩΣΕΙΣ - ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΚΡΙΤΙΚΗ

Σχεδίαση μαθησιακών δραστηριοτήτων λογιστικά φύλλα υπερμεσικά περιβάλλοντα προσομοιώσεις

Φεργαδιώτης Αθανάσιος ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ ΣΤΗΝ ΑΛΓΕΒΡΑ Β ΛΥΚΕΙΟΥ. Θέμα 2 ο (42)

ΣΕΝΑΡΙΟ ΕΚΘΕΤΙΚΗ ΣΥΝΑΡΤΗΣΗ. ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΣΥΓΚΕΛΑΚΗΣ

Transcript:

Τίτλος σεναρίου : Η συνάρτηση f (x)=α ημ(ωx)+ β Γνωστική περιοχή : Θέμα : Τεχνολογικά εργαλεία : Πλαίσιο εφαρμογής Σε ποιους απευθύνεται : Διδάσκων : Χρόνος υλοποίησης : Χώρος υλοποίησης : 1 Σκεπτικό Βασική ιδέα : 2 Στόχοι Άλγεβρα Β λυκείου Η μελέτη της (περιοδικής) τριγωνομετρικής συνάρτησης f (x)=α ημ(ωx)+ β, η γραφική της παράσταση, η περίοδος, η μονοτονία, τα ακρότατά της και εφαρμογές. Λογισμικό δυναμικής γεωμετρίας (πχ Geogebra) Μαθητές Β ΕΠΑ.Λ. Σωτήρης Δ. Χασάπης. 4-5 διδακτικές ώρες, ανάλογα με το γενικότερο επίπεδο της τάξης. Εργαστήριο Η/Υ Θα μελετηθεί η έννοια της περιοδικής συνάρτησης με προσομοίωση πραγματικών φαινομένων. 2α Γνωστικοί - Μαθηματικών : - Να ανακαλύψουν γιατί η περιοδική συνάρτηση ημχ είναι αρκετό να μελετηθεί στο διάστημα μίας περιόδου. - Να ανακαλύψουν πώς συμμεταβάλλονται οι παράμετροι α, ω της συνάρτησης f (x)=α ημ(ωx)+ β με την περίοδο, τα ακρότατα, τη μέγιστη και ελάχιστη τιμή. - Να εφαρμόσουν τη συνάρτηση f (x)=α ημ(ωx)+ β στη μαθηματικοποίηση μίας πραγματικής κατάστασης. Νέων τεχνολογιών : 2β Μαθησιακές Γνωστικές δεξιότητες : Γνωστικές δράσεις μαθηματικών 2γ Παιδαγωγικές κοινωνικές δεξιότητες : 3 Προαπαιτούμενα 3α Απαιτούμενα βοηθητικά εργαλεία υλικά : 3β Προαπαιτούμενες γνώσεις : Μαθηματικών : Τεχνολογίας Λογισμικού : Να χρησιμοποιήσουν τα κατάλληλα εργαλεία του λογισμικού για να επιτύχουν τη μελέτη των γνωστικών στόχων με χρήση πολλαπλών αναπαραστάσεων : γραφικά-γεωμετρικά, αλγεβρικά με δυναμικές μεταβολές των σχημάτων. Να μπορέσουν να χρησιμοποιήσουν την έννοια της περιοδικής συνάρτησης ως μοντέλου προσέγγισης περιοδικών φαινομένων. Δηλαδή να είναι σε θέση να γενικεύσουν τις ιδιότητες της περιοδικής συνάρτησης του ημιτόνου για άλλες περιοδικές συναρτήσεις. Να συνερευνήσουν με τα υπόλοιπα μέλη της ομάδας τους, τον καθηγητή τους και ευρύτερα την τάξη τους συγκεκριμένα ερωτήματα προβλήματα που παρουσιάζονται. Να συνεργαστούν και να επικοινωνήσουν παρουσιάζοντας τις απόψεις τους στο κοινό (που στη συγκεκριμένη περίπτωση αποτελείται από την τάξη), διατυπώνοντας λογικά επιχειρήματα, αλλά και μαθηματικούς ισχυρισμούς. Η/Υ ένας για κάθε ομάδα 2-3 ατόμων, Φύλλο εργασίας, Τετράδιο για βοηθητική χρήση, πίνακας για υπενθυμίσεις, παρατηρήσεις και γενικεύσεις που θα απαιτηθεί να κοινοποιηθούν σε ολόκληρη την τάξη. - Μονάδες μέτρησης γωνιών και συσχετισμός τους. - Τριγωνομετρικός κύκλος και χρήση του για εύρεση των τριγωνομετρικών αριθμών μίας γωνίας. - Γραφική παράσταση και πίνακας τιμών συνάρτησης. Βασικές γνώσεις χειρισμού Η/Υ. Το Φ.Ε. θα προωθήσει την εκμάθηση μερικών βασικών εργαλείων του λογισμικού με τη

βοήθεια και του καθηγητή αφού η συγκεκριμένη τάξη έρχεται σε επαφή για πρώτη φορά με αυτή τη μέθοδο διδασκαλίας. 3γ Κοινωνική ενορχήστρωση τάξης : Οι μαθητές θα χωριστούν κατάλληλα σε ομάδες 2-3 ατόμων με βάσεις για τη σωστή οργάνωση της τάξης : κανόνες λειτουργίας, σωστός χωρισμός ομάδων με κατανομή ρόλων στα μέλη τους και απλές οδηγίες χρήσης του λογισμικού. Καθοδηγούμενοι από τα ερωτήματα του φύλλου εργασίας κάθε φορά, θα διερευνήσουν συνεργατικά το συγκεκριμένο θέμα, έχοντας και ελευθερία να θέσουν και να απαντήσουν και δικά τους ερωτήματα. Ο καθηγητής δρα ως συνεργάτης τους, τους ενθαρρύνει στη διερεύνηση, αφήνοντάς τους ελευθερία πρωτοβουλιών η οποία θα βαίνει αυξανόμενη, καθώς η τάξη θα βρίσκει το ρυθμό της και θα εντάσσεται όλο και καλύτερα στο νέο πλαίσιο κατάκτησης της γνώσης. Γενικότερη θεωρία μάθησης Συνεργατική μάθηση : Διαφορετικοί ρόλοι, συζητούν, κάνουν υποθέσεις, ελέγχουν υποθέσεις, πειραματίζονται, επαναδιαπραγματεύονται. Καθηγητής σε ρόλο συνερευνητή - βοηθού. Ερωτήσεις ανοικτές σε όλους. 4 Προστιθέμενη αξία : Με τη χρήση του λογισμικού δυναμικής γεωμετρίας θα μπορέσουν οι μαθητές να διευρενήσουν τις συμμεταβολές των παραμέτρων α, ω της συνάρτησης f (x)=α ημ(ωx)+ β με την περίοδο, τη μέγιστη και την ελάχιστη τιμή της και τη μονοτονία της, μέσω κατάλληλων μεταβολέων που θα προσαρμόζουν με τη βοήθεια των εργαλείων του λογισμικού. Η στατική εικόνα της γραφικής παράστασης της ημιτονοειδούς καμπύλης η οποία μπορεί να γίνεται κατανοητή στο πλαίσιο κατασκευής της μέσω ενός πίνακα τιμών στο τετράδιο, αλλά δεν προσφέρεται για την κατανόηση της επίδρασης των αλλαγών των παραμέτρων α, ω στη γραφική παράσταση του ημιτονοειδούς περιοδικού φαινομένου. Στο ίδιο πλαίσιο οι μαθητές θα αναγνωρίσουν ένα ημιτονοειδές περιοδικό φαινόμενο και θα προσαρμόσουν την κατάλληλη καμπύλη στα δοσμένα σημεία του, ώστε να συνδέσουν την τριγωνομετρική καμπύλη και με εφαρμογές σε πραγματικές καταστάσεις. Επίσης μέσα από τη λειτουργία της ομάδας θα μπορέσουν να διατυπώσουν εικασίες χωρίς το φόβο του λάθους, αφού θα είναι εφικτή η δοκιμή μέσω του λογισμικού. 5 Ανάλυση σεναρίου Ροή εφαρμογής δραστηριοτήτων 1η δραστηριότητα : Κινητοποίηση: Ο διδάσκων ενεργοποιεί τους μαθητές προκαλώντας μία συζήτηση μεταξύ τους σχετικά με τη μοντελοποίηση φυσικών φαινομένων (καιρός και πρόγνωση) και τη διεξαγωγή προβλέψεων μέσω αυτών. Ιδιαίτερα καθοδηγείται η συζήτηση σε περιοδικά φαινόμενα (ημέρα-νύκτα, εναλλασσόμενο ηλεκτρικό ρεύμα, ηλεκτρικά κυκλώματα, μοντελοποίηση μουσικών ρυθμών, κλπ) και η αναγκαιότητα προσομοίωσής τους με κατάλληλες συναρτήσεις για την κατάρτιση ικανών μελλοντικών συμπερασμάτων. Γίνεται κοινός στόχος η ανάπτυξη κατάλληλων συναρτήσεων και η συσχέτισή τους με μοντέλα των προηγούμενων συζητηθέντων παραδειγμάτων. Στη συνέχεια δίνεται κατάλληλος χώρος στο Φ.Ε. στους μαθητές για να δημιουργήσουν έναν πίνακα βασικών τιμών, με ταυτόχρονη αναπαράσταση σε μοίρες και ακτίνια, για τη συνάρτηση ημχ σε διάστημα μίας περιόδου. Στη συνέχεια

ζητείται να παρασταθούν τα σημεία σε ένα σύστημα αξόνων στο χαρτί και να προσεγγιστούν τα σημεία που θα προκύψουν από κάποια κατάλληλη καμπύλη. Αναμένεται να γίνει εμφανής η δυσκολία προσέγγισης της γραφικής παράστασης στο τετράδιο. Αναμένεται οι μαθητές να συζητήσουν για τη μορφή της γραφικής παράστασης, ιδιαιτέρως να εικάσουν αν είναι ευθεία ή άλλου είδους γνωστή καμπύλη. 2η δραστηριότητα : Σύνδεση του ημχ μίας γωνίας χ ακτινίων από τον τριγωνομετρικό κύκλο στους άξονες των συντεταγμένων. Ανακάλυψη της περιοδικότητας των τιμών του και της περιόδου αυτού. Θα δοθεί έτοιμος στο λογισμικό δυναμικής γεωμετρίας ο τριγωνομετρικός κύκλος και μέσω κατάλληλων ερωτημάτων οι μαθητές θα «μεταφέρουν» τις τιμές των γωνιών και του ημιτόνου στους άξονες. Η μεταβολή της γωνίας στον τριγωνομετρικό κύκλο θα δίνει διαφορετικά σημεία στη γραφική παράσταση στους άξονες. Θα γίνουν εικασίες για τη γραφική παράσταση της συνάρτησης ημχ και θα αντιπαρατεθούν με τις αντίστοιχες εικασίες της δραστηριότητας 1. Ο δυναμικός χειρισμός που επιτρέπει το λογισμικό θα δώσει την ευκαιρία στους μαθητές να υποθέσουν την επανάληψη των τιμών της συνάρτησης σε συγκεκριμένα διαστήματα της γωνίας, κάτι όχι εύκολα προσιτό στους μαθητές χωρίς το λογισμικό. Θα ζητηθεί επίσης να γίνει και μία διατύπωση της έννοιας της περιοδικής συνάρτησης. 3η δραστηριότητα : Ενεργοποιώντας το ίχνος των σημείων της προηγούμενης δραστηριότητας θα δημιουργηθεί από τους μαθητές μία πολύ καλή προσέγγιση της γραφικής παράστασης του ημχ. Με κατάλληλα ερωτήματα θα ζητηθεί να παρατηρηθούν οι τιμές της συνάρτησης ως προς : το πρόσημο, τη μονοτονία, τα ακρότατα. Επίσης μπορούν να διαπιστώσουν την ακρίβεια της γραφικής παράστασης μέσω του κατάλληλου εργαλείου σχεδίασης του γεωμετρικού τόπου του μεταβαλλόμενου σημείου. 4η δραστηριότητα : Σε αυτήν οι μαθητές θα διερευνήσουν ευρύτερα τη συνάρτηση f (x)=α ημ (ωx). Θα τους δοθεί έτοιμο αρχείο λογισμικού δυναμικής γεωμετρίας με μεταβλητέςδρομείς τις παραμέτρους α και ω της συνάρτησης και θα τους ζητηθεί να παρατηρήσουν πώς μεταβάλλονται τα χαρακτηριστικά της συνάρτησης ημχ που διευρευνήθηκαν στις προηγούμενες δραστηριότητες, καθώς αλλάζουν οι παράμετροι αυτές. Τελικά θα συνδιαμορφώσουν οι ομάδες συνεργαζόμενες μεταξύ τους και συνεπικουρούμενες από τον διδάσκοντα μία αυστηρή διατύπωση για τις παραπάνω ιδιότητες της συνάρτησης και θα ακολουθήσει απόδειξη στον πίνακα. 5η δραστηριότητα : Προσέγγιση της στάθμης των υδάτων στη διάρκεια της ημέρας μέσω ημιτονοειδούς καμπύλης. Δίνονται στο λογισμικό διάσπαρτα σημεία στους άξονες που περιγράφουν χρόνο και ύψος και ζητείται από τις ομάδες να προσδιορίσουν με δοκιμές τις παραμέτρους κατάλληλης ημιτονοειδούς καμπύλης κάνοντας διαρκείς μεταβολές κατάλληλων δρομέων και προσεγγίζοντας όσο το δυνατόν καλύτερα τα σημεία. Στη συνέχεια ζητείται να προβλεφθεί, αν είναι δυνατόν, από τη συγκεκριμένη γραφική παράσταση η χρονική στιγμή της επόμενης (δεύτερης) πλημμυρίδας σε σχέση με την αρχή του χρόνου και να ελεγχθεί κατά πόσο έχουν νόημα οι αρνητικές

τιμές στην ανεξάρτητη μεταβλητή για το συγκεκριμένο πρόβλημα. Έτσι επιτυγχάνεται η διασύνδεση της μαθηματικής γνώσης με τη μοντελοποίηση φαινομένων της καθημερινής ζωής και η χρήση τους για προσομοιώσεις και προβλέψεις. 6 Φύλλα εργασίας Αναπτύσσονται στο τέλος. 7 Αξιολόγηση από εφαρμογή Ως προς τις επιδιώξεις Ως προς τα εργαλεία Ως προς τη διαδικασία υλοποίησης Σε κάποια από τα δυσκολότερα σημεία χρειάστηκε και η παρέμβαση του διδάσκοντα στη συζήτηση μεταξύ των ομάδων. Οι μαθητές προσαρμόστηκαν γρήγορα στη λειτουργία του λογισμικού δυναμικής γεωμετρίας. Ο χρόνος που απαιτήθηκε για την υλοποίηση ήταν περισσότερο από τέσσερεις ώρες. Αυτό οφείλεται κυρίως στις δυσκολίες που συνάντησαν οι μαθητές στην πρώτη τους επαφή με το λογισμικό και η γενικότερα διαφορετική φιλοσοφία του μαθήματος. Οι μαθητές εκδήλωσαν θετικό ενδιαφέρον για την πρώτη τους επαφή με τα μαθηματικά και την εξερεύνηση μέσω Η/Υ. Τόσο σε σχετικό ερωτηματολόγιο που συμπλήρωσαν όσο και σε ολιγόλεπτη αξιολόγηση που ακολούθησε έδειξαν να κατανόησαν καλύτερα τις έννοιες, το οποίο βέβαια οφείλεται σε κάποιο βαθμό στο υψηλότερο ενδιαφέρον που τους προκλήθηκε από τη διαδικασία και τις δυνατότητες που τους παρέχει το λογισμικό, αλλά κυρίως από τη συνεργατική διερευνητική εργασία που ακολουθήθηκε. 8 Επέκταση σεναρίου Οι μαθητές μπορούν να χρησιμοποιήσουν τις διαδικασίες και τα μέσα που χρησιμοποίησαν για να ερευνήσουν τη συμπεριφορά της συνάρτησης f (x)=α συν(ωx)+ β. Φύλλο(α) εργασίας

Φύλλο εργασίας 1 1η δραστηριότητα : 1. Να συμπληρωθεί ο παρακάτω πίνακας τιμών της συνάρτησης ημίτονο για τις διαφορετικές τιμών γωνιών σε μοίρες και σε ακτίνια : Γωνία σε μοίρες Ακτίνια 0 0 30 45 60 90 120 135 150 180 210 225 240 270 360 ημχ 2. Να παρασταθούν τα παραπάνω σημεία στο σύστημα αξόνων που ακολουθεί. 3. Μπορείτε να σχεδιάσετε κάποια γραμμή που να διέρχεται από όλα τα προηγούμενα σημεία; 2η δραστηριότητα : 1. Ανοίξτε στον Η/Υ σας το πρόγραμμα Geogebra, από την αντίστοιχη συντόμευση στην επιφάνεια εργασίας. Αν η τάξη εργάζεται για πρώτη φορά στο συγκεκριμένο λογισμικό θα ακολουθήσει μία σύντομη περιγραφή του από τον διδάσκοντα και θα αφεθεί χρόνος πειραματισμού με αυτό. 2. Ανοίξτε στο πρόγραμμα Geogebra το αρχείο συνάρτηση ημίτονο.ggb. 3. Να αναγραφεί το ευθύγραμμο τμήμα του τριγωνομετρικού κύκλου, το οποίου το μήκος αντιστοιχεί στην απόλυτη τιμή του ημιτόνου της γωνίας θ :... IA 4. Αν ο άξονας x ' x του συστήματος συντεταγμένων μετρά ακτίνια να συζητήσετε και να εντοπίσετε ποιο μήκος από τον τριγωνομετρικό κύκλο πρέπει να μεταφερθεί σε αυτόν ως ανεξάρτητη μεταβλητή για τη γραφική παράσταση της συνάρτησης ημx, δηλαδή το μήκος που αντιστοιχεί στα ακτίνια της γωνίας θ:... τόξο ΖΕ. Εδώ οι μαθητές αναμένεται να συναντήσουν ιδιαίτερες δυσκολίες που αφορούν στην κατανόηση της έννοιας του ακτινίου. Μέσα από τη συζήτηση μεταξύ τους ανά ομάδα, τις συνεχείς ωθήσεις από τον διδάσκοντα και τη συζήτηση σε επίπεδο τάξης θα προκύψει το ζητούμενο. 5. Ονομάστε Ο την αρχή των αξόνων του συστήματος συντεταγμένων δίνοντας στην γραμμή εισαγωγής : Ο=(0,0). 6. Ονομάστε σημείο Θ στον θετικό ημιάξονα χ χ, το οποίο θα έχει τετμημένη ίση με το μήκος του ευθυγράμμου τμήματος του ερωτήματος 4 προηγουμένως. Πόσο πρέπει να είναι η τεταγμένη του για να βρίσκεται πάνω στον χ χ;

Και εδώ αναμένεται οι μαθητές να συναντήσουν δυσκολία, ανάλογα και με το επίπεδο της τάξης, η ενθάρρυνση και υποστήριξη του διδάσκοντα θα είναι ανάλογη. Αναμένεται για παράδειγμα να βρεθεί το σημείο Θ ως σημείο τομής ενός κύκλου κέντρου Ο και ακτίνας μήκους ΙΑ. 7. Φέρτε ευθύγραμμο τμήμα ΟΘ και χρωματίστε το κόκκινο πατώντας δεξί κλικ πάνω του από τις ιδιότητες στην καρτέλα χρώμα. 8. Για κάθε γωνία θ να εκφράσετε τις συντεταγμένες ενός σημείου Τ που αντιστοιχεί στο ημίτονο αυτής της γωνίας με τη βοήθεια των συντεταγμένων των σημείων Ι, Θ και Α : Τ=(...,...). Πληκτρολογείστε την προηγούμενη έκφραση στη γραμμή εισαγωγής για να δείτε την αναπαράσταση του σημείου στο παράθυρο γεωμετρίας της εφαρμογής. 9. Χρησιμοποιώντας το κουμπί μετακινείστε το σημείο Ζ του τριγωνομετρικού κύκλου, ώστε να αλλάξετε τη γωνία θ και παρατηρήστε πώς κινείται το σημείο Τ της γραφικής παράστασης της συνάρτησης ημίτονο. Μπορείτε να υποθέσετε ποιο είναι το σχέδιό της; Ταυτίζεται με τη γραμμή που σχεδιάσατε στο ερώτημα 3 της δραστηριότητας 1; 3η δραστηριότητα : 10. Κάνοντας δεξί κλικ στο σημείο Τ επιλέξτε. Μετακινείστε και πάλι το σημείο Ζ, αφού επιλέξετε το εργαλείο και παρατηρείστε το ίχνος που αφήνει το σημείο Τ. Αυτό που σχηματίζεται από το ίχνος είναι η καμπύλη που αντιστοιχεί στη συνάρτηση ημίτονο στο διάστημα ενός κύκλου από 0 έως 2π. 11. Παρατηρείστε τι τιμές λαμβάνει η συνάρτηση. Ποιο είναι το εύρος τους; Ποια η μέγιστη και ποια η ελάχιστη τιμή; Καταγράψτε και συζητείστε τα συμπεράσματά σας παρακάτω :

Φύλλο εργασίας : 2 Αντικείμενο : Άλγεβρα Β λυκείου Θέμα : Η συνάρτηση f (x)=a ημ(ωx)+b α>0 Ημερομηνία : 6-12 Χρόνος : 40 4η δραστηριότητα : Μαθητής 1: Μαθητής 2 : 1. Ανοίξτε στο πρόγραμμα Geogebra το αρχείο συνάρτηση ημίτονο2.ggb. 2. Καταγράψτε τις τιμές των παραμέτρων α =... ω=... και b=... 3. Καταγράψτε τη μέγιστη :... και την ελάχιστη :...τιμή της συνάρτησης. 4. Παρατηρείτε κάποια επανάληψη στη μορφή της γραφικής παράστασης; Κάθε πόσο συμβαίνει αυτό; Μετρήστε ένα τέτοιο διάστημα στον άξονα χ χ. 5. Το ελάχιστο διάστημα που απαιτείται για την επανάληψη ενός φαινομένου, όταν αυτό το διάστημα είναι σταθερό και η επανάληψη συμβαίνει συνεχώς ονομάζεται περίοδος του φαινομένου. Η περίοδος της συνάρτησης που εμφανίζεται στο σχήμα είναι :... 6. Μεταβάλετε την τιμή της παραμέτρου α, σύροντας την τελίτσα του αντίστοιχου δρομέα με το εργαλείο, ώστε να λάβει την τιμή α=2. Τι παρατηρείτε; Αλλάζουν κάποια από τα προηγούμενα στοιχεία της συνάρτησης; Καταγράψτε ποια, καθώς επίσης και τη νέα τιμή τους :... Αν χρειαστεί δώστε και άλλες τιμές στην παράμετρο α και ξαναπαρατηρείστε. 7. Δώστε στην παράμετρο α την αρχική της τιμή : α=1. Μεταβάλετε την τιμή της παραμέτρου ω, σύροντας την τελίτσα του αντίστοιχου δρομέα με το εργαλείο, ώστε να λάβει την τιμή ω=2. Τι παρατηρείτε; Αλλάζουν κάποια από τα προηγούμενα στοιχεία της συνάρτησης; Καταγράψτε ποια, καθώς επίσης και τη νέα τιμή τους :...... Αν χρειαστεί δώστε και άλλες τιμές στην παράμετρο ω και ξαναπαρατηρείστε. 8. Δώστε στην παράμετρο ω την αρχική της τιμή : ω=1. Μεταβάλλετε την τιμή της παραμέτρου b, σύροντας την τελίτσα του αντίστοιχου δρομέα με το εργαλείο, ώστε να λάβει την τιμή b=2. Τι παρατηρείτε; Αλλάζουν κάποια από τα προηγούμενα στοιχεία της συνάρτησης; Καταγράψτε ποια, καθώς επίσης και τη νέα τιμή τους :...... Αν χρειαστεί δώστε και άλλες τιμές στην παράμετρο b και ξαναπαρατηρείστε. 9. Συζητείστε με τους συμμαθητές σας σχετικά με τα συμπεράσματά σας και προσπαθήστε να τα συνοψίσετε παρακάτω :......

Φύλλο εργασίας : 3 Αντικείμενο : Άλγεβρα Β λυκείου Θέμα : Η συνάρτηση f (x )=a ημ(ωx)+b Ημερομηνία : Χρόνος : 5η δραστηριότητα : Μαθητής 1: Μαθητής 2 : 1. Ανοίξτε στο πρόγραμμα Geogebra το αρχείο συνάρτηση ημίτονο3.ggb. 2. Τα σημεία που βρίσκονται στο σύστημα συντεταγμένων αποτυπώνουν τη στάθμη των νερών μίας θαλάσσιας περιοχής στη διάρκεια 12ώρου. Στον άξονα χ χ είναι ο χρόνος σε ώρες και στον άξονα ψ ψ είναι η στάθμη των νερών την αντίστοιχη χρονική στιγμή. 3. Τα σημεία αυτά μπορούν να προσεγγιστούν από μία ημιτονοειδή καμπύλη. Επιλέξτε το κουτί Συνάρτηση για να εμφανιστεί μία ημιτονοειδής καμπύλης της μορφής f (x)=a ημ (ωx)+b με κατάλληλους δρομείς που μεταβάλλουν τις παραμέτρους α,ω,β. 4. Μεταβάλετε τις παραμέτρους α,ω,β κατάλληλα, ώστε η ημιτονοειδής καμπύλη να διέρχεται όσο το δυνατόν καλύτερα από τα υπάρχοντα σημεία. 5. Καταγράψτε τις τιμές των παραμέτρων που βρήκατε : α =... ω=... b=... 6. Χρησιμοποιώντας την καμπύλη που βρήκατε προηγουμένως, προσδιορίστε το ύψος των νερών της περιοχής αυτής την 6η ώρα :... 7. Γνωρίζετε άλλα φυσικά φαινόμενα που περιγράφονται από ημιτονοειδή καμπύλη; Αναφέρετε μερικά :...... Αξιολόγηση : (κυκλώστε την πιο ταιριαστή επιλογή κατά τη γνώμη σας). 1. Τα μαθήματα που έγιναν με χρήση του λογισμικού μου άρεσαν : Καθόλου Λίγο Αρκετά Πολύ Πάρα πολύ 2. Πιστεύω ότι η επίδοσή μου στα μαθηματικά με τη χρήση υπολογιστή θα μπορούσε να βελτιωθεί : Καθόλου Λίγο Αρκετά Πολύ Πάρα πολύ 3. Θα ήθελα και άλλα μαθήματα άλγεβρας/γεωμετρίας να γίνονται με τη βοήθεια υπολογιστή : Καθόλου Λίγο Αρκετά Πολύ Πάρα πολύ 4. Τα μαθήματα που έγιναν με χρήση Η/Υ μου άρεσαν περισσότερο από τα μαθήματα που γίνονται με χρήση του πίνακα αποκλειστικά : Καθόλου Λίγο Αρκετά Πολύ Πάρα πολύ 5. Καταγράψτε παρακάτω οποιαδήποτε άλλη παρατήρησή σας σχετική με το μάθημα :