ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ 2009-2014 Επιτροπή Αναφορών 29.09.2014 ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΠΡΟΣ ΤΑ ΜΕΛΗ Θέμα: Αναφορά αριθ. 0359/2012 της Maria Elena Solís Yánez, (ισπανικής ιθαγένειας), σχετικά με τη χορήγηση άδειας για διεξαγωγή ερευνών με σκοπό την ανεύρεση πετρελαίου στις νήσους Φουερτεβεντούρα και Λανθαρότε (Κανάριες Νήσοι), η οποία φέρεται να παραβιάζει την οδηγία για την εκτίμηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων και την οδηγία για τους οικοτόπους CM\1035622.doc Αναφορά 0559/2012, του Pedro Hernández Camacho, ισπανικής ιθαγένειας, φέρουσα 164 υπογραφές, σχετικά με τη χορήγηση άδειας ερευνών για την ανεύρεση πετρελαίου στις νήσους Φουερτεβεντούρα και Λανθαρότε (Κανάριες Νήσοι), η οποία φέρεται να παραβιάζει την οδηγία για την εκτίμηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων και την οδηγία για τους οικοτόπους Αναφορά 0683/2012, της Ma del Carmen Cabrera González, ισπανικής ιθαγένειας, σχετικά με άδεια που χορηγήθηκε για τη διεξαγωγή ερευνών με σκοπό την ανεύρεση πετρελαίου στις νήσους Φουερτεβεντούρα και Λανθαρότε (Κανάριες Νήσοι) και η οποία εικάζεται ότι παραβιάζει την οδηγία πλαίσιο για τα ύδατα Αναφορά 1826/2012 του Daniel Pérez Creus, ισπανικής ιθαγένειας, σχετικά με τη χορήγηση άδειας για διεξαγωγή ερευνών με σκοπό την ανεύρεση πετρελαίου στις νήσους Φουερτεβεντούρα και Λανθαρότε (Κανάριες Νήσοι) Αναφορά 0801/2013 της María Mercedes Gómez Sande, ισπανικής ιθαγένειας, σχετικά με τη χορήγηση άδειας για διεξαγωγή ερευνών με σκοπό την ανεύρεση πετρελαίου στα νησιά Φουερτεβεντούρα και Λανθαρότε (Κανάριες Νήσοι) Αναφορά 1542/2013 της Maria del Mar Rodriguez Cabrera, ισπανικής ιθαγένειας, σχετικά με την έρευνα για υδρογονάνθρακες στις Καναρίους PE500.687v03-00 Eνωμένη στην πολυμορφία
Νήσους της Ισπανίας 1. Περίληψη των αναφορών Αναφορά 0359/2012 Η αναφέρουσα αντιτίθεται στην απόφαση της ισπανικής κυβέρνησης να χορηγήσει άδεια για διεξαγωγή ερευνών με σκοπό την ανεύρεση πετρελαίου γύρω από τις νήσους Φουερτεβεντούρα και Λανθαρότε (Κανάριες Νήσοι). Εφιστά την προσοχή στο ότι η άδεια εκδόθηκε μέσω ταχείας διαδικασίας, χωρίς να λαμβάνει υπόψη την περιβαλλοντική νομοθεσία, και ότι επιτρέπει τη γεώτρηση κοντά στην ακτή (σε απόσταση έως και 10 χιλιομέτρων), ενώ δεν καθορίζει τον επιτρεπόμενο αριθμό φρεάτων γεώτρησης. Συγκεκριμένα, η αναφέρουσα παραπέμπει σε παραβιάσεις τόσο της οδηγίας για την εκτίμηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων (οδηγία 2011/92/ΕΕ), λόγω έλλειψης κατάλληλης εκτίμησης καθώς και διαβουλεύσεων, όσο και της οδηγίας για τους οικοτόπους (οδηγία 92/43/ΕΟΚ), δεδομένου ότι οι παρακείμενες περιοχές «προστατεύονται από την ευρωπαϊκή νομοθεσία». Επιπρόσθετα, η αναφέρουσα δηλώνει ότι οι τοπικές διοικήσεις αντιτάσσονται στις πετρελαϊκές δραστηριότητες στην περιοχή και παραπέμπει σε επίσημη καταγγελία που υποβλήθηκε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις 5 Μαρτίου. Αναφορά 0559/2012 Οι υπογράφοντες αντιτίθενται στην απόφαση της ισπανικής κυβέρνησης να χορηγήσει άδεια, βάσει του βασιλικού διατάγματος 547/2012 της 16ης Μαρτίου 2012, για διεξαγωγή ερευνών με σκοπό την ανεύρεση πετρελαίου γύρω από τις νήσους Φουερτεβεντούρα και Λανθαρότε (Κανάριες Νήσοι). Οι αναφέροντες επισημαίνουν ότι μεγάλο μέρος των πολιτών αντιτίθεται στη χορήγηση της εν λόγω άδειας, η οποία θα επιτρέψει την εκτέλεση γεωτρήσεων κοντά στην ακτή (σε απόσταση μόλις 10 χλμ.) χωρίς να προσδιορίζεται ο επιτρεπόμενος αριθμός φρεατίων γεώτρησης. Συγκεκριμένα, οι αναφέροντες υποδεικνύουν παραβιάσεις τόσο της οδηγίας για την εκτίμηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων (οδηγία 2011/92/ΕΕ), λόγω μη δέουσας εκτίμησης και διαβουλεύσεων, όσο και της οδηγίας για τους οικοτόπους (οδηγία 92/43/ΕΟΚ), δεδομένου ότι οι παρακείμενες περιοχές «προστατεύονται από την ευρωπαϊκή νομοθεσία», καθώς και της οδηγίας για τα πτηνά (οδηγία 2009/147/ΕΚ). Επιπρόσθετα, οι αναφέροντες δηλώνουν ότι οι τοπικές αρχές αντιτάσσονται στις πετρελαϊκές δραστηριότητες στην περιοχή και επισημαίνουν τις επίσημες καταγγελίες που υποβλήθηκαν στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή: EU Pilot 3279/12/ENV και CHAP(2012)00876). Στις 2 Μαΐου εστάλη επιστολή από τις δημοτικές αρχές της Haría (Las Palmas, νήσος Λανθαρότε). Στην επιστολή, οι αρχές εκφράζουν την ομόφωνη απόφασή τους να απορρίψουν την αίτηση για χορήγηση άδειας με σκοπό τη διεξαγωγή ερευνών για την ανεύρεση πετρελαίου στην περιοχή και ζητούν από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο να εξασφαλίσει την εφαρμογή των περιβαλλοντικών οδηγιών. Αναφορά 0683/2012 Η αναφέρουσα αντιτίθενται στην απόφαση της ισπανικής κυβέρνησης να χορηγήσει άδεια, βάσει του βασιλικού διατάγματος 547/2012 της 16ης Μαρτίου 2012, για διεξαγωγή ερευνών με σκοπό την ανεύρεση πετρελαίου γύρω από τις νήσους Φουερτεβεντούρα και Λανθαρότε (Κανάριες Νήσοι). Η αναφέρουσα, προειδοποιώντας ότι η άδεια επιτρέπει τη διεξαγωγή PE500.687v03-00 2/6 CM\1035622.doc
ερευνών με σκοπό την ανεύρεση πετρελαίου σε βαθέα ύδατα (3.500 μέτρα) και δεν προσδιορίζει τον επιτρεπόμενο αριθμό φρεάτων άντλησης πετρελαίου, τάσσεται υπέρ των τοπικών διοικητικών αρχών οι οποίες αντιτίθενται στις εν λόγω δραστηριότητες και αναφέρει τις επίσημες καταγγελίες που έχουν υποβάλει στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή: EU Pilot 3279/12/ENV και CHAP(2012)00876. Η αναφέρουσα επισημαίνει την παραβίαση της οδηγίας πλαισίου για τα ύδατα (οδηγία 2000/60/ΕΚ). Αναφορά 1826/2012 Η αναφέρουσα αντιτίθενται στην απόφαση της ισπανικής κυβέρνησης να χορηγήσει άδεια, βάσει του βασιλικού διατάγματος 547/2012 της 16ης Μαρτίου 2012, για διεξαγωγή ερευνών με σκοπό την ανεύρεση πετρελαίου γύρω από τις νήσους Φουερτεβεντούρα και Λανθαρότε (Κανάριες Νήσοι). Η αναφέρουσα, προειδοποιώντας ότι η άδεια επιτρέπει τη διεξαγωγή ερευνών με σκοπό την ανεύρεση πετρελαίου σε βαθέα ύδατα (3.500 μέτρα) και δεν προσδιορίζει τον επιτρεπόμενο αριθμό φρεάτων άντλησης πετρελαίου, τάσσεται υπέρ των τοπικών διοικητικών αρχών οι οποίες αντιτίθενται στις εν λόγω δραστηριότητες και αναφέρει τις επίσημες καταγγελίες που έχουν υποβάλει στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή: EU Pilot 3279/12/ENV και CHAP(2012)00876. Η αναφέρουσα επισημαίνει την παραβίαση της οδηγίας ΕΠΕ, της οδηγίας για τους οικοτόπους, καθώς και της οδηγίας για τα πτηνά. Αναφορά 0801/2013 Η αναφέρουσα διαφωνεί με την απόφαση της ισπανικής κυβέρνησης να χορηγήσει άδεια, μέσω του βασιλικού διατάγματος 547/2012 της 16ης Μαρτίου 2012, για διεξαγωγή ερευνών με σκοπό την ανεύρεση πετρελαίου στην ευρύτερη περιοχή των νησιών Φουερτεβεντούρα και Λανθαρότε (Κανάριες Νήσοι). Η αναφέρουσα, η οποία εφιστά την προσοχή στο γεγονός ότι βάσει της άδειας επιτρέπεται η διεξαγωγή ερευνών με σκοπό την ανεύρεση πετρελαίου σε βαθέα ύδατα (3.500 μέτρα) χωρίς να προσδιορίζεται ο επιτρεπόμενος αριθμός φρεάτων άντλησης πετρελαίου, συντάσσεται με τις τοπικές διοικητικές αρχές οι οποίες αντιτίθενται στις εν λόγω δραστηριότητες και αναφέρει τις επίσημες καταγγελίες που έχουν υποβάλει στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή: EU Pilot 3279/12/ENV και CHAP(2012)00876. Η αναφέρουσα επισημαίνει την παραβίαση της οδηγίας ΕΠΕ, της οδηγίας για τους οικοτόπους, καθώς και της οδηγίας για τα πτηνά. Αναφορά 1542/2013 Η αναφέρουσα ισχυρίζεται ότι, τον Φεβρουάριο του 2012, η ισπανική κυβέρνηση δεν επέτρεψε τη διενέργεια δημόσιας διαβούλευσης σχετικά με σχέδιο βασιλικού διατάγματος με το οποίο επιτρέπεται η γεώτρηση πετρελαίου σε απροσδιόριστο αριθμό ερευνητικών γεωτρήσεων, σε ύδατα βάθους άνω των 3 500 μέτρων κοντά στα νησιά Fuerteventura και Lanzarote των Καναρίων Νήσων. Επιπλέον, η ισπανική κυβέρνηση χορήγησε άδεια για τη διεξαγωγή ερευνών με σκοπό την ανεύρεση πετρελαίου σε 9 σημεία πλησίον των παραπάνω νησιών, χωρίς να ανταποκριθεί στις καταγγελίες διάφορων οργανισμών και ομάδων που εξέφρασαν τον προβληματισμό τους σε σχέση με το εν λόγω σχέδιο βασιλικού διατάγματος. Η αναφέρουσα κάνει λόγο για παραβίαση των οδηγιών 2011/92/ΕΚ, 92/43/ΕΚ, 2009/147/ΕΚ, και του άρθρου 4 παράγραφος 3 της ΣΕΕ. 2. Παραδεκτό CM\1035622.doc 3/6 PE500.687v03-00
Αναφορά 0359/2012: χαρακτηρίσθηκε παραδεκτή στις 6 Ιουλίου 2012. Αναφορά 0559/2012: χαρακτηρίσθηκε παραδεκτή στις 14 Σεπτεμβρίου 2012. Αναφορά 0683/2012: χαρακτηρίσθηκε παραδεκτή στις 28 Σεπτεμβρίου 2012. Αναφορά 1826/2013: χαρακτηρίσθηκε παραδεκτή στις 17 Ιουλίου 2012. Αναφορά 0801/2013: χαρακτηρίσθηκε παραδεκτή στις 20 Δεκεμβρίου 2013. Αναφορά 1542/2014: χαρακτηρίσθηκε παραδεκτή στις 19 Μαΐου 2013. Η Επιτροπή κλήθηκε να παράσχει πληροφορίες (άρθρο 202, παράγραφος 6, του Κανονισμού). 3. Απάντηση της Επιτροπής, που ελήφθη στις 27 Νοεμβρίου 2012 Για τις αναφορές 359/2012, 559/2012 και 683/2012 Η Επιτροπή έλαβε γνώση για το θέμα της γεώτρησης πετρελαίου στα ισπανικά ύδατα κοντά στις Καναρίους Νήσους με τη βοήθεια σημαντικού αριθμού καταγγελιών και πολλών ερωτήσεων που κατατέθηκαν από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Υπάρχουν δύο βασικά ζητήματα που σήμερα υπόκεινται σε έρευνα από την Επιτροπή: αυτά που αφορούν την περιβαλλοντική νομοθεσία της ΕΕ, και συγκεκριμένα τις οδηγίες 92/43/ΕΚ 1 και 2011/92/EΕ 2 και εκείνα που σχετίζονται με τη νομοθεσία της ΕΕ για την ενέργεια, κυρίως με την οδηγία 94/22/ΕΚ 3. Από την περιβαλλοντική πλευρά του θέματος, και μετά από ανταλλαγή απόψεων με την Επιτροπή, στο πλαίσιο μιας από τις προαναφερθείσες έρευνες, η Ισπανία δεσμεύθηκε να προβεί σε πλήρη αξιολόγηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων σύμφωνα με την οδηγία 2011/92/EΕ που θα λάβει υπόψη όλες τις σχετικές περιβαλλοντικές πτυχές, και συγκεκριμένα αυτές που απορρέουν από την οδηγία 92/43/ΕΚ. Όσον αφορά το δίκαιο της ΕΕ για την ενέργεια, η Επιτροπή αναμένει μια επίσημη δήλωση από τις ισπανικές αρχές, προκειμένου να εκτιμηθεί η συμμόρφωση με τη σχετική νομοθεσία. Η δημόσια διαβούλευση που θα διεξαχθεί στο πλαίσιο της διαδικασίας εκτίμησης περιβαλλοντικών επιπτώσεων θα είναι η πιο κατάλληλη ευκαιρία για να αυξήσει όλα τα αποδεικτικά στοιχεία που φέρονται εις γνώσιν της Επιτροπής από τις πολλές καταγγέλλοντες. Συμπέρασμα 1 Οδηγία 92/43/ΕΟΚ του Συμβουλίου της 21ης Μαΐου 1992 για τη διατήρηση των φυσικών οικοτόπων καθώς και της άγριας πανίδας και χλωρίδας. ΕΕ L 206, 22.7.1992. 2 Οδηγία 2011/92/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 13ης Δεκεμβρίου 2011 για την εκτίμηση των επιπτώσεων ορισμένων σχεδίων δημοσίων και ιδιωτικών έργων στο περιβάλλον. Κείμενο που παρουσιάζει ενδιαφέρον για τον ΕΟΧ. ΕΕ L 26, 28.1.2012 3 Οδηγία 94/22/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 30ής Μαΐου 1994 για τους όρους χορήγησης και χρήσης των αδειών αναζήτησης, εξερεύνησης και παραγωγής υδρογονανθράκων. Επίσημη Εφημερίδα αριθ. L 164, 30/06/1994 σ. 0003-0008 PE500.687v03-00 4/6 CM\1035622.doc
Δεδομένου ότι το έργο δεν έχει εγκριθεί και οι ισπανικές αρχές επιβεβαίωσαν στην Επιτροπή ότι η πλήρης εκτίμηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων του έργου, συμπεριλαμβανομένης της δημόσιας διαβούλευσης, θα διεξαχθεί πριν από την έγκριση του έργου (εάν το έργο είναι τελικά να εγκριθεί), η Επιτροπή θεωρεί ότι είναι πρόωρο σε αυτό το στάδιο να στοιχειοθετηθεί παραβίαση της ισχύουσας περιβαλλοντικής νομοθεσίας της ΕΕ στην περίπτωση αυτή. 4. Απάντηση της Επιτροπής (ΑΝΑΘ.), που ελήφθη στις 19 Δεκεμβρίου 2013 Για τις αναφορές 359/2012, 559/2012, 683/2012 και 1826/2012 Η Επιτροπή γνωρίζει τις πιθανές αρνητικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις που ενδέχεται να προκύψουν από την υλοποίηση του προτεινόμενου έργου για την υπεράκτια εξερεύνηση πετρελαίου. Ωστόσο, η τελική απόφαση για την άσκηση ελέγχου επί των φυσικών τους πόρων παραμένει στις εθνικές αρχές των κρατών μελών, εντός των ορίων της κοινοτικής νομοθεσίας. Η αυστηρή συμμόρφωση με τις σχετικές διατάξεις της περιβαλλοντικής νομοθεσίας της ΕΕ θα βοηθήσει σημαντικά την αποφυγή ή την ελαχιστοποίηση των πιθανών κινδύνων. Η έρευνα που διεξήγαγε η Επιτροπή έδειξε ότι το έργο βρίσκεται στο στάδιο της εκτίμησης περιβαλλοντικών επιπτώσεων (ΕΠΕ) σύμφωνα με την οδηγία 2011/92/ΕΕ 1, με σκοπό τον εντοπισμό και συνυπολογισμό όλων των περιβαλλοντικών πτυχών των ερευνητικών δραστηριοτήτων. Αυτή η διαδικασία ΕΠΕ έχει συμπεριλάβει μια περίοδο δημόσιας διαβούλευσης βάσει της οποίας κάθε ενδιαφερόμενος δικαιούται να υποβάλει όλα τα στοιχεία και τα έγγραφα που έχει στην κατοχή του, που καταδεικνύουν ενδεχόμενες αρνητικές επιπτώσεις του έργου στο περιβάλλον. Οι πληροφορίες που διαθέτει η Επιτροπή δείχνουν ότι οι άδειες εξερεύνησης δεν επιτρέπουν την εμπορική εξόρυξη υδρογονανθράκων, ούτε συνεπάγονται την αυτόματη έγκριση της εν λόγω δραστηριότητας. Συμπέρασμα Δεδομένου ότι το εν λόγω έργο δεν έχει εγκριθεί ακόμα, η Επιτροπή δεν ήταν σε θέση να εντοπίσει τυχόν παραβίαση της περιβαλλοντικής νομοθεσίας της ΕΕ σε αυτό το σημείο και, ως εκ τούτου, η έρευνα της ΕΕ έχει ολοκληρωθεί. Σε περίπτωση που υπάρξει οποιαδήποτε νέα ένδειξη πιθανής παραβίασης των σχετικών διατάξεων της περιβαλλοντικής νομοθεσίας της ΕΕ, η Επιτροπή δεν θα διστάσει να αναλάβει την κατάλληλη δράση. 5. Απάντηση της Επιτροπής (ΑΝΑΘ. II), που ελήφθη στις 29 Σεπτεμβρίου 2014 Για τις αναφορές 359/2012, 559/2012, 683/2012, 1826/2012, 801/2013 και 1542/2013 Η Επιτροπή έχει λάβει γνώση του γεγονότος ότι το πρόγραμμα εξερεύνησης που είναι το αντικείμενο αυτών των αναφορών, έχει λάβει άδεια τον Αύγουστο του 2014. Αυτό, όμως, δεν αλλάζει τα συμπεράσματα στα οποία κατέληξε η Επιτροπή μετά την έρευνα που 1 Οδηγία 2011/92/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 13ης Δεκεμβρίου 2011 για την εκτίμηση των επιπτώσεων ορισμένων σχεδίων δημοσίων και ιδιωτικών έργων στο περιβάλλον. Κείμενα που παρουσιάζει ενδιαφέρον για τον ΕΟΧ. ΕΕ L 26, 28.1.2012 CM\1035622.doc 5/6 PE500.687v03-00
διενεργήθηκε σε σχέση με αυτό το έργο. δηλαδή ότι το έργο έχει υποβληθεί σε διαδικασία εκτίμησης των περιβαλλοντικών επιπτώσεων σύμφωνα με την οδηγία 2011/92/ΕΕ 1 και, ως εκ τούτου, δεν υπάρχουν ενδείξεις για παραβίαση της περιβαλλοντικής νομοθεσίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Όσον αφορά την οδηγία για την Υδρογονάνθρακες 94/22 2, η Επιτροπή κατέληξε στο συμπέρασμα - μετά από μια σε βάθος αξιολόγηση της νομικής κατάστασης και με βάση τις πληροφορίες και τις διευκρινίσεις που παρασχέθηκαν από την Ισπανία - ότι δεν υπάρχει απόδειξη ότι η ισπανική νομοθεσία και πρακτική δεν συμμορφώνονται με την οδηγία. Συμπέρασμα Για τους λόγους που εξηγήθηκαν παραπάνω, οι έρευνες της ΕΕ για το έργο ολοκληρώθηκαν. Η Επιτροπή θα εξετάσει περαιτέρω το θέμα μόνο εάν υπάρξει νέα ένδειξη παραβίασης των σχετικών διατάξεων της ΕΕ για το περιβάλλον ή τη νομοθεσία στο θέμα της ενέργειας. 1 Οδηγία 2011/92/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 13ης Δεκεμβρίου 2011 για την εκτίμηση των επιπτώσεων ορισμένων σχεδίων δημοσίων και ιδιωτικών έργων στο περιβάλλον. Κείμενο που παρουσιάζει ενδιαφέρον για τον ΕΟΧ. ΕΕ L 26, 28.1.2012 2 Οδηγία 94/22/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 30ής Μαΐου 1994 για τους όρους χορήγησης και χρήσης των αδειών αναζήτησης, εξερεύνησης και παραγωγής υδρογονανθράκων. ΕΕ L 164, 30.6.1994. PE500.687v03-00 6/6 CM\1035622.doc