ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΠΑΥΛΟΥ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2016-2017 ΥΛΗ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΙΣΤΟΡΙΑ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ Α. ΑΡΧΑΙΑ ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β : Η ΕΠΟΧΗ ΤΟΥ ΧΑΛΚΟΥ (3000-1100 π.χ.) 1. ΟΙ ΛΑΟΙ ΚΑΙ ΟΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΙ ΤΗΣ ΕΓΓΥΣ ΑΝΑΤΟΛΗΣ (σελ. 14-20) Σουμέριοι Πρώτος λαός στον κόσμο-εφευρέσεις (τροχό, άροτρο...) Σφηνοειδής γραφή Βαβυλώνιοι Κώδικας Χαμουραμπί Έπος Γιλγαμές Η Αίγυπτος «Δώρον του Νείλου» Θρησκεία Φαραώ-κοινωνικές τάξεις Γραφή (ιερογλυφικά) Πυραμίδες Φοίνικες Αλφάβητο Εβραίοι Μονοθεϊσμός-Βίβλος 2. Ο ΜΙΝΩΙΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ (σελ. 23-25) Η Κρήτη: Ονομασία (βασιλιά Μίνωα) Ανασκαφές (Άρθουρ Έβανς, αρχές 20 ου αιώνα) Ανάκτορα (Κνωσός, Φαιστός, Μάλια, Ζάκρος) Περιγραφή μινωϊκού ανακτόρου και ο ρόλος του στη μινωική κοινωνία 1
3. Η ΘΡΗΣΚΕΙΑ ΚΑΙ Η ΤΕΧΝΗ ΤΩΝ ΜΙΝΩΙΤΩΝ (σελ. 26-28) Η θρησκεία Γυναικείες θεότητες, φύση.., Τελετουργίες, ταυροκαθάψια, Ιερά σύμβολα: φίδι, ταύρος και ιερό δέντρο η ελιά Η τέχνη Τοιχογραφίες Κεραμική (καμαραϊκά αγγεία) Μικροτεχνία (κοσμήματα, σφραγιδόλιθοι..) 4. Ο ΜΥΚΗΝΑΪΚΟΣ ΚΟΣΜΟΣ (σελ. 29-32) Ονομασία (Μυκήνες - το σημαντικότερο κέντρο της εποχής) Ποιος ανέσκαψε τις Μυκήνες (Ερρίκος Σλήμαν) Σπουδαιότερα μυκηναϊκά ανάκτορα (Μυκήνες, Τίρυνθα, Πύλος) Μυκηναϊκή Κοινωνία (άναξ, αυλικοί, ιερατείο, δήμοι, δούλοι) Γραμμική Β Λόγοι παρακμής του μυκηναϊκού κόσμου 5. Η ΜΥΚΗΝΑΪΚΗ ΘΡΗΣΚΕΙΑ ΚΑΙ ΤΕΧΝΗ (σελ. 33-35) Η θρησκεία : θεοί του Ολύμπου, «Κυρία Πότνια» Η τέχνη: Περιγραφή μυκηναϊκού ανακτόρου και σύγκρισή του με το μινωικό Περιγραφή θολωτών τάφων Περιγραφή οχυρώσεων ΚΕΦΑΛΑΙΟ Δ : ΑΡΧΑΪΚΗ ΕΠΟΧΗ (800-479 π.χ.) 1. Η ΠΟΛΗ-ΚΡΑΤΟΣ ΚΑΙ Η ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΕΥΜΑΤΟΣ (σελ. 45-46) Ο πολίτης και η οπλιτική φάλαγγα Το πολίτευμα (βασιλεία, αριστοκρατία, ολιγαρχία, τυραννία, δημοκρατία - χαρακτηριστικά και όργανα εξουσίας) 2. Η ΣΠΑΡΤΗ (σελ. 48-49) Κοινωνικές τάξεις (Σπαρτιάτες, Περίοικοι, Δούλοι - χαρακτηριστικά, δικαιώματα και υποχρεώσεις-) 2
Πολιτειακοί θεσμοί (Δύο Βασιλιάδες, Πέντε Έφοροι, Γερουσία, Απέλλα και οι αρμοδιότητες τους) Αγωγή αγοριών και κοριτσιών Χαρακτηριστικά σπαρτιάτικου τρόπου ζωής 3. ΑΘΗΝΑ (σελ. 50-53) Κύλωνας-κυλώνειο άγος Νόμοι του Δράκοντα Νομοθεσία του Σόλωνα Σεισάχθεια Διαίρεση των πολιτών σε τέσσερις (4) τάξεις Σημαντικός ο πολιτικός ρόλος της Εκκλησίας του Δήμου Βουλή των Τετρακοσίων Ηλιαία Στέρηση των πολιτικών δικαιωμάτων από όσους δεν συμμετείχαν στα κοινά Τυραννίδα: Πεισίστρατος (πώς κυβέρνησε) Κλεισθένης: Θεμελιωτής της Δημοκρατίας Δημιουργία των δέκα (10) φυλών Βουλή των Πεντακοσίων Αύξηση των στρατηγών σε δέκα (10) Κυρίαρχο σώμα η Εκκλησία του Δήμου Οστρακισμός 4. ΠΕΡΣΕΣ ΚΑΙ ΕΛΛΗΝΕΣ: ΔΥΟ ΚΟΣΜΟΙ ΣΥΓΚΡΟΥΟΝΤΑΙ (σελ. 57-62) Ιωνική Επανάσταση αίτια και αποτελέσματα Μάχη του Μαραθώνα Μάχη των Θερμοπυλών Αρχηγοί και αποτελέσματα Ναυμαχία της Σαλαμίνας Σημασία της νίκης των Ελλήνων επί των Περσών 5. Η ΤΕΧΝΗ (σελ. 65-67) Αρχιτεκτονική: Ιωνικός και Δωρικός ρυθμός (περιγραφή) Γλυπτική: Κούρος και Κόρη Κεραμική: Μελανόμορφη και ερυθρόμορφη τεχνική θέματα διακόσμησης 3
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ε : Η ΗΓΕΜΟΝΙΑ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΣ (479-431 π.χ.) 1. ΤΟ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΟ ΠΟΛΙΤΕΥΜΑ ΣΤΑΘΕΡΟΠΟΙΕΙΤΑΙ-Ο ΠΕΡΙΚΛΗΣ ΚΑΙ ΤΟ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΟ ΠΟΛΙΤΕΥΜΑ (σελ. 71-72) Το πολιτικό πρόγραμμα του Περικλή Μισθοφορία Κοινωνικά μέτρα: Θεωρικά χρήματα Ανοικοδόμηση μεγάλων δημόσιων έργων 2. Η ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΕΥΜΑΤΟΣ - ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ (σελ. 73-74) Οι λειτουργίες Φορολογικό Σύστημα: Τριηραρχία Χορηγία Γυμνασιαρχία Εστίαση ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΣΤ : ΗΓΕΜΟΝΙΚΟΙ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΙ ΚΑΙ ΚΑΜΨΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΩΝ (431 362 π.χ.) 1. ΤΑ ΑΙΤΙΑ ΚΑΙ ΟΙ ΑΦΟΡΜΕΣ ΤΟΥ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΙΑΚΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ 431-404 π.χ. Αίτια Πελοποννησιακού πολέμου (σελ. 83) Συνέπειες Πελοποννησιακού πολέμου (σελ.88) 4
Β. ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ ΝΕΟΛΙΘΙΚΗ-ΧΑΛΚΟΛΙΘΙΚΗ ΕΠΟΧΗ (7000-2500 π.χ.) Σημασία, επιλογή χώρου κατοικιών, οικοδομικά υλικά, διάταξη σπιτιών, σχέδιο (σελ.4) Τρόπος ζωής: κοινωνία, λατρεία νεκρών, ειδώλια (σελ. 8) ΕΠΟΧΗ ΤΟΥ ΧΑΛΚΟΥ Εξελληνισμός του νησιού (βασικοί τομείς διάκρισης του εξελληνισμού - σελ. 18) ΚΥΠΡΟΑΡΧΑΪΚΗ ΕΠΟΧΗ (750-475 π.χ.) Σαλαμίνα (χτιστοί βασιλικοί τάφοι-τζιελλάρκα - σελ. 30-31) ΚΥΠΡΟΚΛΑΣΣΙΚΗ ΕΠΟΧΗ (475-325 π.χ.) Επανάσταση του Ονήσιλου (ενέργειες, αποτέλεσμα, συνέπειες - σελ. 32-34) Επιχειρήσεις Ελλήνων για απελευθέρωση της Κύπρου - Κίμων (σελ.36) Πρώτη εκστρατεία Εκστρατεία Κίμωνα «Και νεκρός ενίκα» Ειρήνη του Καλλία - όροι Ευαγόρας Α, βασιλιάς της Σαλαμίνας, 411-374/3 π.χ., (σελ. 38-41) Πρώτες ενέργειες του Ευαγόρα Α Εσωτερική πολιτική του Ευαγόρα Α Πολιτικό ιδεώδες Εξωτερική πολιτική του Ευαγόρα Α Πόλεμος κατά των Περσών Ειρήνη με το «Μέγα Βασιλέα» Προσοχή: Μέσα στην ύλη των εξετάσεων περιλαμβάνονται και όλες οι πηγές ή παραθέματα, καθώς και οι εικόνες των βιβλίων που βρίσκονται στις συγκεκριμένες σελίδες. ΚΑΛΟ ΔΙΑΒΑΣΜΑ! 5