Η Αίγυπτος (σελ ) ΣΩΣΤΟ Η ΛΑΘΟΣ ;

Transcript

1 Η Αίγυπτος (σελ ) ΙΣΤΟΡΙΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ, ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ σελ.1 1. Ο ιστορικός Ηρόδοτος αποκαλεί την Αίγυπτο δώρο του Νείλου. 2. Η βάση της οικονομίας της Αιγύπτου ήταν η βιοτεχνία και το εμπόριο. 3. Η βάση της οικονομίας της Αιγύπτου ήταν η γεωργία. 4. Η οργάνωση της γεωργίας στην Αίγυπτο ήταν υπό την επίβλεψη του κράτους. 5. Στην αρχαία Αίγυπτο βασιλικοί υπάλληλοι συγκέντρωναν ένα ποσοστό της γεωργικής παραγωγής για τον φαραώ. 6. Η πολιτική οργάνωση στην αρχαία Αίγυπτο βασίστηκε στην ιδέα της θεοποίησης του φαραώ. 7. Αρχηγός-επικεφαλής του κράτους της Αιγύπτου ήταν ο φαραώ. 8. Η οργάνωση του αρχαίου αιγυπτιακού κράτους είχε χαρακτήρα θεοκρατικό. 9. Ο φαραώ έλεγχε στην αρχαία Αίγυπτο τον κύριο όγκο της βιοτεχνίας και του εμπορίου. 10. Οι φαραώ της Αιγύπτου αναφέρονταν σε πλήθος επιγραφών ως θεοί. 11. Η Αίγυπτος την περίοδο του Μέσου Βασιλείου για δύο περίπου αιώνες στο μεγαλύτερο μέρος της είχε κατακτηθεί από τους Υξώς. 1. Οι συνεχείς συγκρούσεις μεταξύ φυλών κατά την προϊστορία της Αιγύπτου κατέληξαν: α. στη συνένωση των φυλών αρχικά σε δύο βασίλεια και, τελικά, σε ένα. β. στην παρακμή της Αιγύπτου. γ. στην υποταγή της Αιγύπτου στους Υξώς. δ. στην υποταγή της Αιγύπτου στους λαούς της θάλασσας. 2. Την ένωση των δύο βασιλείων, της Άνω και της Κάτω Αιγύπτου, πέτυχε: α. ο Ραμσής Β'. β. ο Μήνης. γ. ο Ακενατών. δ. ο Τούθμωσις Γ'. 3. Η Μέμφις ήταν : α. πρωτεύουσα του Μέσου Βασιλείου της Αιγύπτου. β. πρωτεύουσα του Νέου Βασιλείου της Αιγύπτου. γ. πρωτεύουσα του Αρχαίου Βασιλείου της Αιγύπτου. δ. η πόλη όπου κατασκευάστηκαν οι πυραμίδες. 2.1 Η χώρα 1. Ποια ήταν η σημασία του ποταμού Νείλου για την ανάπτυξη της αρχαίας Αιγύπτου; ΣΩΣΤΟ Η ΛΑΘΟΣ ; ΕΠΙΛΕΞΤΕ ΤΟ ΣΩΣΤΟ: ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ 12. Η Αίγυπτος το μεγαλύτερο χρονικό διάστημα από τον 11ο αι. π.χ. μέχρι την κατάκτησή της από τον Μ. Αλέξανδρο ήταν υπό ξένη κατοχή. 13. Η Θήβα ήταν η πρωτεύουσα του Αρχαίου Βασιλείου της Αιγύπτου. 14. Ο Μήνης ένωσε την Άνω και την Κάτω Αίγυπτο. 15. Οι Αιγύπτιοι γνώρισαν το πολεμικό άρμα από τον λαό των Υξώς. 16. Η θρησκεία των Αιγυπτίων ήταν πολυθεϊστική. 17. Ο φαραώ Ακενατών προσπάθησε να εξαλείψει την πολυθεΐα. 18. Οι Αιγύπτιοι παρουσίαζαν τους θεούς τους με ανθρώπινο σώμα και κεφάλι κάποιου ζώου. 19. Τα αρχαία αιγυπτιακά κείμενα λογοτεχνικού περιεχομένου είναι ελάχιστα. 20. Η αποκρυπτογράφηση των ιερογλυφικών οφείλεται στον J. Champollion 21. Η δυσκολία στην απόδοση και εκμάθηση της ιερογλυφικής γραφής απαιτούσε ειδίκευση και συνεχή ενασχόληση ειδικών γραφέων. 22. Στην αποκρυπτογράφηση της αρχαίας αιγυπτιακής γραφής βοήθησε το κείμενο της στήλης της Ροζέτας. 4. Οι μεγάλες πυραμίδες στην Γκίζα κατασκευάστηκαν κατά την περίοδο: α. του Αρχαίου Βασιλείου της Αιγύπτου. β. του Μέσου Βασιλείου της Αιγύπτου. γ. του Νέου Βασιλείου. δ. της ενσωμάτωσης της Αιγύπτου στην περσική αυτοκρατορία. 5. Ο Ακενατών θέλησε να προχωρήσει σε θρησκευτικές μεταρρυθμίσεις επιβάλλοντας: α. τον μονοθεϊσμό. β. τον φαραώ ως Θεό. γ. τον πολυθεϊσμό. δ. τίποτε από τα παραπάνω. 6. Τον 12ο αι. π.χ. οι λαοί της θάλασσας ανάγκασαν τους Αιγυπτίους: α. να καταφύγουν στις ασιατικές τους κτήσεις. β. να εγκαταλείψουν τις ασιατικές τους κτήσεις. γ. να περιοριστούν στο Δέλτα του Νείλου. δ. να περιοριστούν στην Άνω Αίγυπτο.. 2. Σε ποια γεωγραφικά τμήματα διακρίνεται η αρχαία Αίγυπτος και ποια τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του καθενός από αυτά; 2.2.Οικονομική, κοινωνική και πολιτική οργάνωση

2 3. Ποια ήταν η σημαντικότερη οικονομική δραστηριότητα στην αρχαία Αίγυπτο και πώς ήταν οργανωμένη; 4. Με ποιες άλλες οικονομικές δραστηριότητες εκτός της γεωργίας ασχολούνταν οι αρχαίοι Αιγύπτιοι; 5. Ποιος ήταν ο ρόλος του κράτους στην οικονομία της αρχαίας Αιγύπτου; 6. Ποια ήταν η κοινωνική διάρθρωση στην αρχαία Αίγυπτο; 7. Πώς καλύπτονταν οι ανάγκες της διοίκησης στην αρχαία Αίγυπτο; 8. Ποια ήταν η πολιτική οργάνωση της αρχαίας Αιγύπτου; 9. Να εξηγήσετε γιατί η πολιτική οργάνωση του Αιγυπτιακού κράτους χαρακτηρίζεται θεοκρατική. 10. Ποια ήταν η θέση του φαραώ στην οικονομική, κοινωνική και πολιτική οργάνωση της αρχαίας Αιγύπτου; 2.3 Η ιστορία ΙΣΤΟΡΙΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ, ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ σελ Σε ποιες περιόδους διακρίνεται η ιστορία της αρχαίας Αιγύπτου και ποιες πόλεις ήταν οι πρωτεύουσες του αιγυπτιακού κράτους σε καθεμιά από τις περιόδους αυτές; 12. Πότε κατέκτησαν οι Υξώς την αρχαία Αίγυπτο και ποιες ήταν οι συνέπειες της κατάκτησης αυτής; 2.4.Ο πολιτισμός 13. Ποιες αντιλήψεις είχαν οι αρχαίοι Αιγύπτιοι για τους θεούς και ποιες για τον θάνατο; 14. Ποιες αντιλήψεις είχαν οι αρχαίοι Αιγύπτιοι για το θάνατο και σε ποιες επιστημονικές γνώσεις τούς οδήγησαν οι αντιλήψεις αυτές ; 15. Πώς αποκρυπτογραφήθηκαν τα ιερογλυφικά και ποιες πληροφορίες μάς προσέφερε η αποκρυπτογράφησή τους; 16. Γιατί αναπτύχθηκε η αστρονομία και η γεωμετρία στην αρχαία Αίγυπτο; 17. Πώς προβαλλόταν η δύναμη του φαραώ μέσω των έργων της αιγυπτιακής τέχνης; Να αναφέρετε χαρακτηριστικά έργα. ΙΣΤΟΡΙΚΟΙ ΟΡΟΙ Κάτω Αίγυπτος, Άνω Αίγυπτος, φαραώ, γραφείς, Υξώς, αιγυπτιακός θεός Ρα, Ακενατών, ταρίχευση των νεκρών, ιερογλυφική αιγυπτιακή γραφή, J. Champollion, στήλη της Ροζέτας ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΤΩΝ ΚΕΙΜΕΝΩΝ ΤΟΥ ΣΧΟΛΙΚΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ Κείμενο 1, σελ. 21 : α) Ποια ήταν η σημασία του Νείλου για την οικονομία της αρχαίας Αιγύπτου; β) Γιατί οι αρχαίοι Αιγύπτιοι είχαν θεοποιήσει τον ποταμό Νείλο. Κείμενο 2, σελ. 22 : α) Ποιες εξηγήσεις παραθέτει ο Ηρόδοτος σχετικά με τις πλημμύρες του ποταμού Νείλου β) γιατί νομίζετε ότι απορρίπτει τις δύο πρώτες και θεωρεί περισσότερο πιθανή την τρίτη; Κείμενο 3, σελ. 24 : α) Ποια στοιχεία τονίζει εντυπωσιασμένος ο Ηρόδοτος στην περιγραφή της κατασκευής της πυραμίδας του Χέοπος; β) Ποια συμπεράσματα μπορείτε να εξάγετε για τους σκοπούς της κατασκευής τέτοιων έργων; Κείμενο 4, σελ. 28 : α) Ποιες αντιλήψεις για την προέλευση της γραφής προβάλλονται στο κείμενο; α) Με ποιον τρόπο επιβεβαιώνεται στο κείμενο η θεϊκή υπόσταση του φαραώ; γ) Ποια πλεονεκτήματα της γραφής επισημαίνονται στο κείμενο; Κείμενο 5, σελ. 29 : α) Πώς περιγράφεται στο κείμενο η ζωή των αγροτών της αρχαίας Αιγύπτου; β) Ποια ήταν η κοινωνική θέση των γραφέων σύμφωνα με το κείμενο; γ) Με ποιο σκοπό ο συντάκτης του κειμένου συγκρίνει τη ζωή των αγροτών με εκείνη των γραφέων; 1. Οι πυραμίδες της Αιγύπτου 2. Οι αιγυπτιακοί θεοί 3. Η ταρίχευση των νεκρών 4. Η ιερογλυφική γραφή ΘΕΜΑΤΑ ΓΙΑ ΣΥΝΤΟΜΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ - ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ

3 ΙΣΤΟΡΙΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ, ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ σελ.3 Ο Μυκηναϊκός πολιτισμός (σελ ) ΣΩΣΤΟ Η ΛΑΘΟΣ ; 1. Τις πρώτες ανασκαφές στις Μυκήνες έκανε ο Ε. Σλήμαν. 2. Η αποκρυπτογράφηση της γραμμικής Β' γραφής οφείλεται στους M. Ventris και J. Chadwick. 3. Η γραμμική Β' γραφή μας έχει δώσει συνεχή κείμενα με λογοτεχνικό περιεχόμενο. 4. Η γραμμική Β' ήταν η γραφή που χρησιμοποιήθηκε από ειδικούς γραφείς στα μυκηναϊκά ανάκτορα. 5. Η αποκρυπτογράφηση της γραμμικής Β' γραφής απέδειξε την ελληνικότητα του μυκηναϊκού πολιτισμού. 6. Ανώτατος άρχοντας των Μυκηναϊκών ανακτόρων ήταν ο άνακτας. 7. Βασιλεύς ονομαζόταν ο επικεφαλής μιας οποιασδήποτε επαγγελματικής ομάδας τη μυκηναϊκή εποχή. 8. Οι Μυκηναίοι επεκτάθηκαν μόνο στην ανατολική Μεσόγειο. 9. Είναι πιθανό οι Αχαιοί με την τρωική εκστρατεία να επιδίωκαν τον έλεγχο των στενών του Ελλησπόντου. 10. Η διάλυση ( ή καταστροφή) του μυκηναϊκού κόσμου οφείλεται σε επιδρομές των Αιγυπτίων. 11. Την παρακμή των μυκηναϊκών κέντρων ακολούθησε περίοδος ανάπτυξης και ειρήνης (σταθερότητας), η οποία διήρκεσε περίπου τρεις αιώνες. 12. Στα κέντρα του μυκηναϊκού πολιτισμού κατασκευάστηκαν ανάκτορα με ισχυρή οχύρωση. 13. Οι θολωτοί τάφοι αποτελούν το σημαντικότερο επίτευγμα της μυκηναϊκής αρχιτεκτονικής. 14. Ο "Θησαυρός του Ατρέως" είναι το σπουδαιότερο δείγμα αρχιτεκτονικής της ομηρικής εποχής. 15. Οι μυκηναϊκές τοιχογραφίες στην αρχή είχαν δεχτεί μινωϊκή επιρροή. ΕΠΙΛΕΞΤΕ ΤΟ ΣΩΣΤΟ: 1. Ο άνακτας της μυκηναϊκής εποχής ήταν : α. διοικητής περιφέρειας. β. ανώτατος άρχοντας (ή : κύριος του ανακτόρου). γ. ευγενής σε ρόλο ακολούθου. δ. αρχιτεχνίτης των μυκηναϊκών ανακτόρων. 2. Στα μυκηναϊκά κράτη ανώτατος άρχοντας ήταν: α. ο βασιλιάς. β. ο λααγέτας. γ. ο άναξ. δ. ο τελεστής. 3. Οι λαοί της θάλασσας σχετίζονται με την παρακμή : α. του αιγυπτιακού πολιτισμού. β. του μυκηναϊκού πολιτισμού. γ. του αιγυπτιακού και μυκηναϊκού πολιτισμού. δ. των ελληνικών πόλεων- κρατών. 4. Ένα από τα ενοποιητικά στοιχεία του μυκηναϊκού πολιτισμού ήταν: α. οι κοινές θρησκευτικές δοξασίες. β. η συγκέντρωση των ανακτορικών κέντρων σε ενιαίο γεωγραφικά χώρο. γ. η οργάνωση ενιαίου κράτους με κεντρική εξουσία. δ. η ένωσή τους ενάντια στην απειλή που προερχόταν από τους λαούς της θάλασσας. 5. Ο "θησαυρός του Ατρέως" είναι το σπουδαιότερο δείγμα : α. μυκηναϊκού μεγάρου. β. πυραμίδας. γ. μυκηναϊκού ανακτόρου. δ. θολωτού τάφου στις Μυκήνες. ΝΑ ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΙΣΕΙΣ επέτης άνακτας τελεστής λααγέτας βασιλεύς σημαντικό πρόσωπο στην περιφερειακή διοίκηση τοπικός άρχοντας, διοικητής περιφέρειας επικεφαλής επαγγελματικής ομάδας ανώτατος άρχοντας του ανακτόρου ακόλουθος ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ Η χώρα 1. Με ποια ονόματα είναι γνωστοί οι δημιουργοί του μυκηναϊκού πολιτισμού; 2. Σε ποιες περιοχές εξαπλώθηκε ο μυκηναϊκός πολιτισμός; 3. Ποια ήταν τα σπουδαιότερα κέντρα του μυκηναϊκού πολιτισμού; Οι πηγές 4. Ποια είναι η συμβολή των ομηρικών επών και των αρχαιολογικών ερευνών στη μελέτη του μυκηναϊκού πολιτισμού; 5. Ποια ήταν η γραφή της μυκηναϊκής εποχής και ποια ήταν η σημασία της αποκρυπτογράφησής της; Οικονομική, κοινωνική και πολιτική οργάνωση του μυκηναϊκού κόσμου

4 ΙΣΤΟΡΙΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ, ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ σελ.4 6. Ποια ήταν η οικονομική οργάνωση του μυκηναϊκού κόσμου; 7. Ποια ήταν η κοινωνική οργάνωση του μυκηναϊκού κόσμου; 8. Ποια άποψη έχει διατυπωθεί για την πολιτική/διοικητική οργάνωση του μυκηναϊκού κόσμου και ποιος ήταν ο ανώτατος άρχοντας με βάση τις πληροφορίες της γραμμικής Β' γραφής; Η εξάπλωση 9. Ποιες σχέσεις ανέπτυξαν οι Μυκηναίοι με τους Φοίνικες και τους Χετταίους; 10. Ποια ήταν η σχέση των Μυκηναίων με την Τρωική εκστρατεία; Η παρακμή 11. Ποια ήταν η σχέση των λαών της θάλασσας με την παρακμή των Μυκηναίων; Ο πολιτισμός 12. Ποια ήταν τα σπουδαιότερα στοιχεία που αποδεικνύουν την πολιτιστική ενότητα του μυκηναϊκού κόσμου; 13. Ποια ήταν τα σημαντικότερα δείγματα της μυκηναϊκής αρχιτεκτονικής; 14. Ποια ήταν τα χαρακτηριστικά της μυκηναϊκής ζωγραφικής (τοιχογραφίας και αγγειογραφίας); ΙΣΤΟΡΙΚΟΙ ΟΡΟΙ άνακτας (άναξ), βασιλεύς, λααγέτας, επέτες, τελεστές, Γραμμική Β' γραφή, θολωτοί τάφοι, μέγαρο (μυκηναϊκής εποχής), μυκηναϊκός πολιτισμός, Μυκηναϊκό μέγαρο, Αχιγιάβα- Αχαϊβάσα, λαοί της θάλασσας, «Θησαυρός του Ατρέως» ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΤΩΝ ΚΕΙΜΕΝΩΝ ΤΟΥ ΣΧΟΛΙΚΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ Κείμενο 3, σελ. 67 : Ποια ήταν η σημασία των πινακίδων της Γραμμικής Β γραφής ως ιστορικής πηγής για το μυκηναϊκό πολιτισμό; Κείμενο 4, σελ. 69 : Ποιες πληροφορίες για τον τρόπο οργάνωσης της μυκηναϊκής οικονομίας μας παρέχουν οι πινακίδες της Γραμμικής Β γραφής; Κείμενο 5, σελ. 72 : Σύμφωνα με το απόσπασμα αυτό από την Ιστορία του Θουκυδίδη : α) Με ποια σημασία χρησιμοποιείται στα ομηρικά έπη το όνομα «Έλληνες» και για ποιους λόγους; β) Οι Έλληνες «δεν μπόρεσαν πριν από τα Τρωικά να επιχειρήσουν τίποτε όλοι μαζί» : τι σημαίνει η διαπίστωση αυτή του Θουκυδίδη για τον χαρακτήρα της τρωϊκής εκστρατείας; 1. Γραμμική Β γραφή 2. Μυκήνες 3. Τίρυνθα 4. Θολωτοί τάφοι 5. Τρωϊκή εκστρατεία : μυθος και πραγματικότητα ΘΕΜΑΤΑ ΓΙΑ ΣΥΝΤΟΜΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ - ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ

5 ΙΣΤΟΡΙΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ, ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ σελ.5 Ομηρική εποχή ( π.χ.) (σελ.76-83) ΣΩΣΤΟ Η ΛΑΘΟΣ ; 1. Η ομηρική εποχή έχει χαρακτηριστεί και ως ελληνικός μεσαίωνας. 2. Η μόνη πηγή πληροφοριών για την ομηρική εποχή είναι τα ομηρικά έπη. 3. Η δωρική εξάπολη, που συγκρότησαν δωρικά φύλα στη Μ. Ασία, είχε κέντρο το ναό του Ποσειδώνα, στο ακρωτήριο της Μυκάλης. 4. Τα ελληνικά φύλα που μετανάστευσαν στη Μ. Ασία κατά τον πρώτο αποικισμό απέφυγαν να αναμειχθούν με γηγενείς πληθυσμούς. 5. Ελληνικά φύλα που μιλούσαν την αιολική διάλεκτο μετακινήθηκαν στο βορειοανατολικό Αιγαίο και στα απέναντι παράλια της Μ. Ασίας. 6. Ίωνες που μετανάστευσαν στη Μ. Ασία συγκρότησαν θρησκευτική ένωση με κέντρο το ιερό του Απόλλωνα στο Τριόπιο ακρωτήριο της Κνίδου. 7. Κατά τον πρώτο αποικισμό ελληνικά φύλα μετακινήθηκαν προς τη Δύση. 8. Οι Ίωνες της Μικράς Ασίας κατά τους ομηρικούς χρόνους συγκροτήθηκαν σε θρησκευτική ένωση, το Πανιώνιο. 9. Στη Ρόδο εγκαταστάθηκαν στη διάρκεια του πρώτου ελληνικού αποικισμού ιωνικά φύλα. 10. Οι ανταλλαγές κατά την ομηρική εποχή γίνονταν με νομίσματα. 11. Την οικονομία της ομηρικής εποχής χαρακτήριζε σε μεγάλη κλίμακα η εργασιακή ειδίκευση και η βιοτεχνική ανάπτυξη. 12. Κατά την ομηρική εποχή, όλες οι παραγωγικές εργασίες συντελούνταν έξω από το πλαίσιο του «οίκου». 13. Οι δούλοι κατά την ομηρική εποχή αποτελούσαν περιουσιακό στοιχείο του "οίκου". 14. Οι δούλοι την ομηρική εποχή προέρχονταν από την πειρατεία και τον πόλεμο. 15. Ο βασιλιάς της ομηρικής εποχής για τη λήψη σημαντικών αποφάσεων συγκαλούσε σε σύνοδο το πλήθος. 16. Ο βασιλιάς της ομηρικής εποχής είχε μόνο θρησκευτική και δικαστική εξουσία. 17. Τα πρώτα κράτη που συγκροτήθηκαν κατά την ομηρική εποχή ήταν φυλετικά. 18. Το ελληνικό αλφάβητο προέκυψε από το φοινικικό με την προσθήκη συμφώνων. 19. Το φοινικικό αλφάβητο διαδόθηκε από τους Χαλκιδείς αποίκους στους ιταλικούς λαούς. 20. Ο Όμηρος συνέθεσε αρχικά την Ιλιάδα και έπειτα την Οδύσσεια. ΕΠΙΛΕΞΤΕ ΤΟ ΣΩΣΤΟ: 1. Η ομηρική εποχή ονομάζεται επίσης: α. μυκηναϊκή εποχή. β. ελληνιστική εποχή. γ. Χρυσούς αιών. δ. σκοτεινοί χρόνοι. 2. Κατά τον πρώτο ελληνικό αποικισμό, Δωριείς μετακινήθηκαν : α. στο βορειοανατολικό Αιγαίο και στα απέναντι παράλια της Μ. Ασίας. β. στη Σάμο, Χίο και στις απέναντι μικρασιατικές ακτές. γ. στη Μήλο, Κρήτη, Ρόδο, Κω και στις απέναντι μικρασιατικές ακτές. δ. στη δυτική Μεσόγειο (άλλες επιλογές : στον Εύξεινο Πόντο - στη νότια Ιταλία). 3. Στη Ρόδο κατά τον πρώτο ελληνικό αποικισμό εγκαταστάθηκαν: α. Ίωνες. β. Δωριείς. γ. Ίωνες και Δωριείς. δ. Αιολείς. 4. Ελληνικά φύλα που μιλούσαν αιολική διάλεκτο μετακινήθηκαν κατά τον πρώτο ελληνικό αποικισμό : α. στο βορειοανατολικό Αιγαίο και στα απέναντι παράλια της Μ. Ασίας. β. στη Σάμο, Χίο και τις απέναντι μικρασιατικές ακτές. γ. στη Μήλο, Κρήτη, Ρόδο, Κω και στις απέναντι μικρασιατικές ακτές. δ. στον Εύξεινο Πόντο. (ή : δ. στη Δυτική Μεσόγειο) 5. Ελληνικά φύλα που μιλούσαν ιωνική διάλεκτο μετακινήθηκαν κατά τον πρώτο ελληνικό αποικισμό: α. στο βορειοανατολικό Αιγαίο και στα απέναντι παράλια της Μ. Ασίας. β. στη Σάμο, Χίο και στις απέναντι μικρασιατικές ακτές. γ. στη Μήλο, Κρήτη, Ρόδο, Κω και στις απέναντι μικρασιατικές ακτές. δ. στη Δυτική Μεσόγειο. 6. Η αύξηση της δύναμης των ευγενών κατά την ομηρική εποχή οφείλεται: α. στους συγγενικούς δεσμούς τους. β. στις στρατιωτικές τους ικανότητες. γ. στην κατοχή της γης και στην καταγωγή τους. δ. στο σεβασμό που απολάμβαναν από το πλήθος (άλλη επιλογή : μόνο στην κατοχή γης) 7. Οικονομικά εξαρτώμενοι από διαφορετικούς "οίκους" της ομηρικής εποχής ήταν: α. οι άριστοι. β. το πλήθος. γ. οι δημιουργοί. δ. οι δούλοι. 8. Η βουλή των γερόντων κατά την ομηρική εποχή: α. δεν επηρέαζε καθόλου την άσκηση της βασιλικής εξουσίας. β. αντικατέστησε τη βασιλική εξουσία. γ. περιόρισε σταδιακά τη βασιλική εξουσία. δ. αποδυναμώθηκε βαθμιαία από τη βασιλική εξουσία. 9. Η ελληνική αλφαβητική γραφή προέκυψε από : α. το χαλκιδικό αλφάβητο. β. τη γραμμική Β' γραφή. γ. τα ιερογλυφικά. δ. το φοινικικό αλφάβητο.

6 ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ, ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ σελ.6 Εισαγωγικό τμήμα 1. Για ποιο λόγο η ομηρική εποχή ονομάζεται και ελληνικός μεσαίωνας ή σκοτεινοί χρόνοι; 2. Ποιες είναι οι πηγές πληροφοριών για την ομηρική εποχή; Ο πρώτος ελληνικός αποικισμός 3. Να αναφερθείτε στις μετακινήσεις των Αιολέων κατά τον πρώτο ελληνικό αποικισμό. 4. Να αναφερθείτε στις μετακινήσεις των Ιώνων κατά τον πρώτο ελληνικό αποικισμό. 5. Να αναφερθείτε στις μετακινήσεις των Δωριέων κατά τον πρώτο ελληνικό αποικισμό. Οικονομική, κοινωνική και πολιτική οργάνωση. 6. Με ποια κριτήρια οργανώθηκαν οι πρώτες ελληνικές κοινωνίες κατά την ομηρική εποχή; 7. Πώς ήταν οικονομικά οργανωμένος ένας «οίκος» την ομηρική εποχή; 8. Ποιος ήταν o ρόλος του πλήθους, των δημιουργών και των δούλων στο πλαίσιο της λειτουργίας του ομηρικού "οίκου"; 9. Ποιος ήταν ο ρόλος του βασιλιά στην ομηρική εποχή και από ποια όργανα περιορίζονταν οι εξουσίες του; Ο πολιτισμός 10. Πότε και πώς δημιουργήθηκε η ελληνική αλφαβητική γραφή; 11. Ποια είναι τα βασικά γνωρίσματα στη θρησκεία και στην τέχνη της ομηρικής εποχής; 12. Ποια είναι τα σημαντικότερα επιτεύγματα του πολιτισμού της ομηρικής εποχής στον χώρο των γραμμάτων ; 13. Πώς δημιουργήθηκαν τα ομηρικά έπη και ποιο ήταν το περιεχόμενό τους; ιστορικοί όροι 1. ομηρική εποχή 2. ελληνικός μεσαίωνας ή σκοτεινοί χρόνοι 3. πρώτος ελληνικός αποικισμός 4. Πανιώνιον 5. Αιολίς 6. Ιωνία 7. δωρική εξάπολη 8. οἶκος (ομηρική εποχή) 9. δημιουργοί (ομηρική εποχή) 10. βασιλιάς (ομηρική εποχή) 11. βουλή των γερόντων (ομηρική εποχή) 12. αλφαβητική γραφή 13. ραψωδοί 14. γεωμετρική τέχνη. ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΤΩΝ ΚΕΙΜΕΝΩΝ ΤΟΥ ΣΧΟΛΙΚΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ Κείμενα 2, σελ. 80 : Συνδυάζοντας τις πληροφορίες των δύο κειμένων που παρατίθενται και τις ιστορικές σας γνώσεις να περιγράψετε την οικονομική οργάνωση της ομηρικής εποχής. Κείμενο 3, σελ. 80 : Συνδυάζοντας τις πληροφορίες των δύο κειμένων που παρατίθενται και τις ιστορικές σας γνώσεις να αναφερθείτε στα χαρακτηριστικά του ομηρικού οἴκου. Κείμενο 4, σελ. 82 : Συνδυάζοντας τις πληροφορίες των δύο κειμένων που παρατίθενται και τις ιστορικές σας γνώσεις να εξηγήσετε το ρόλο των ευγενών και του πλήθους στην πολιτική οργάνωση της ομηρικής εποχής. ΘΕΜΑΤΑ ΓΙΑ ΣΥΝΤΟΜΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ - ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ

7 1. Η αρχαϊκή εποχή τελειώνει με τους περσικούς πολέμους. 2. Η πόλη - κράτος συγκροτήθηκε γεωγραφικά από το άστυ και την ύπαιθρο χώρα. 3. Οι τρεις βασικές επιδιώξεις των πολιτών των πόλεωνκρατών ήταν η ελευθερία, η αυτονομία και η αυτάρκεια. 4. Η αυτονομία της πόλης- κράτους σχετίζονταν με την παραγωγή αγαθών για την κάλυψη των αναγκών των πολιτών της. 5. Η οργάνωση των Ελλήνων σε πόλεις-κράτη διευκόλυνε την ένωσή τους. 6. Η οργάνωση των ανθρώπων σε πόλεις κατά την αρχαϊκή εποχή στην Ελλάδα ήταν ένα νέο ιστορικό φαινόμενο. 7. Η λειτουργία του θεσμού της πόλης-κράτους αποτέλεσε εμπόδιο για την πολιτιστική πορεία των Ελλήνων. 8. Η πληθυσμιακή αύξηση προκάλεσε την οικονομική ευημερία των ομηρικών κοινοτήτων στα τέλη του 9 ου αι. π.χ. 9. Οι ευγενείς στην αρχαϊκή εποχή ονομάζονταν και αγαθοί. 10. Ο αριθμός των δούλων αυξήθηκε στην Αθήνα κατά την αρχαϊκή εποχή εξαιτίας των χρεών προς τους ευγενείς. 11. Η Σπάρτη ξεπέρασε την κρίση της ομηρικής εποχής με την ανάπτυξη της βιοτεχνίας και του εμπορίου. 12. Ένας από τους τρόπους με τους οποίους οι Έλληνες αντιμετώπισαν την οικονομική κρίση της ομηρικής εποχής ήταν η ίδρυση αποικιών. 13. Η αναζήτηση πρώτων υλών που θα κάλυπταν βασικές ανάγκες των ελληνικών πληθυσμών ήταν μία από τις αιτίες του δεύτερου ελληνικού αποικισμού. 14. Η στενοχωρία ήταν ένα από τα κύρια αίτια του δεύτερου ελληνικού αποικισμού. 15. Κατά τον δεύτερο αποικισμό τα ελληνικά φύλα εξαπλώθηκαν στις δυτικές ακτές της Μ. Ασίας. 16. Η δημιουργία των πόλεων-κρατών συνδέεται με την παρακμή του θεσμού της βασιλείας. 17. Στις περιοχές της Ελλάδας, όπου επιβίωσε ο φυλετικός τρόπος οργάνωσης, διατηρήθηκε το πολίτευμα της βασιλείας. 18. Το πολίτευμα της Αθήνας από τον 7 ο π.χ. αι. μέχρι τη ρωμαϊκή κατάκτηση παρέμεινε ολιγαρχικό. 1. Οι βασικές προϋποθέσεις ύπαρξης της πόληςκράτους ήταν: α. η ελευθερία, η αυτονομία και η αυτάρκεια. β. η ισηγορία, η ισονομία και η ελευθερία. γ. η ελευθερία, η αυτονομία και το δημοκρατικό πολίτευμα. δ. η ελευθερία, η αυτονομία και η ισονομία. 2. Στις αριστοκρατικές κοινωνίες των πόλεων -κρατών της αρχαϊκής εποχής οι ευγενείς αποκαλούνταν και: α. τιμητές. β. τύραννοι. γ. δυνατοί. δ. εσθλοί. 3. Ο δεύτερος ελληνικός αποικισμός οργανώθηκε κατά : α. την αρχαϊκή εποχή. β. την κλασική εποχή. γ. τα ελληνιστικά χρόνια. δ. τη ρωμαϊκή περίοδο. 4. Στα αριστοκρατικά καθεστώτα την εξουσία κατείχαν α. οι πλούσιοι. β. οι πλούσιοι με τους ευγενείς. γ. οι βασιλείς. δ. οι ευγενείς. 5. Στο τιμοκρατικό ή ολιγαρχικό καθεστώς κριτήριο διάκρισης των πολιτών ήταν : α. το εισόδημα. β. η ΙΣΤΟΡΙΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ, ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ σελ.7 Αρχαϊκή εποχή ( π.χ.) (σελ ) ΣΩΣΤΟ Η ΛΑΘΟΣ ; ΕΠΙΛΕΞΤΕ ΤΟ ΣΩΣΤΟ: 19. Στα αριστοκρατικά πολιτεύματα η δύναμη του βασιλιά ενισχύεται και μειώνεται η δύναμη των ευγενών. 20. Στο τιμοκρατικό πολίτευμα κύριο κριτήριο διάκρισης των πολιτών ήταν το εισόδημά τους. 21. Ο Ζάλευκος και ο Χαρώνδας ήταν νομοθέτες σε αποικίες της Δύσης. 22. Η λέξη τύραννος ήταν μάλλον αιγυπτιακής προέλευσης. 23. Οι τύραννοι ήταν συνήθως ευγενείς που αναρριχήθηκαν στην εξουσία χάρη στην υποστήριξη των κατώτερων κοινωνικών ομάδων. 24. Στο δημοκρατικό πολίτευμα κυρίαρχο όργανο αναδεικνύεται η Εκκλησία του δήμου. 25. Η τέχνη των αρχαϊκών χρόνων ονομάστηκε συμβατικά από τους ερευνητές γεωμετρική. 26. Οι φυσικοί φιλόσοφοι της αρχαϊκής εποχής επιχείρησαν να αφηγηθούν κατορθώματα ηρώων. 27. Η τέχνη της αρχαϊκής εποχής, στην αρχή, ήταν επηρεασμένη από πρότυπα της Ανατολής. 28. Ο δωρικός και ο ιωνικός ρυθμός δημιουργήθηκαν κατά την αρχαϊκή εποχή. 29. Οι Δελφοί, η Ολυμπία και η Δήλος την αρχαϊκή εποχή εξελίσσονται σε πανελλήνια ιερά. 30. Οι κούροι και οι κόρες ήταν τα πρώτα μεγάλα αγάλματα της αρχαίας ελληνικής τέχνης. 31. Στο συνέδριο της Κορίνθου το 481 π.χ. οι ελληνικές πόλεις συγκρότησαν αμυντική συμμαχία κατά των Περσών. 32. Αφορμή για τους περσικούς πολέμους στάθηκε η ατυχής εξέγερση των Ελλήνων της Ιωνίας. 33. Η πρώτη οργανωμένη περσική εκστρατεία κατά των Ελλήνων στόχευε στην τιμωρία των Ερετριέων και των Αθηναίων. 34. Με τη νίκη των Ελλήνων κατά των Περσών στη μάχη του Μαραθώνα τελειώνει η πρώτη οργανωμένη εκστρατεία των Περσών εναντίον των Ελλήνων. 35. Η συμβολή του Μιλτιάδη ήταν καθοριστική στη νίκη των Αθηναίων επί των Περσών στη ναυμαχία της Σαλαμίνας. 36. Στη μάχη της Ιμέρας οι Έλληνες της Δύσης αντιμετώπισαν νικηφόρα τους Καρχηδονίους καταγωγή και η κατοχή γης. γ. η οικογένεια (ή : γ.οι συγγενικοί δεσμοί) δ. η στρατιωτική ικανότητα. 6. Το κυρίαρχο πολιτειακό όργανο λειτουργίας του δημοκρατικού πολιτεύματος στις ελληνικές πόλειςκράτη ήταν: α. η εκκλησία του δήμου. β. η συνέλευση των πολεμιστών. γ. η βουλή των γερόντων. δ. η γερουσία (ή : δ. η σύγκλητος) 7. Στο δημοκρατικό πολίτευμα η ισηγορία έδινε σε κάθε πολίτη τη δυνατότητα: α. να εκφράζει τα παράπονά του. β. να διατυπώνει ελεύθερα την άποψη του. γ. να συμμετέχει στη διαμόρφωση των νόμων. δ. να υπερασπίζεται την ελευθερία της πόλης του. 8. Οι Έλληνες δεν ήταν αντιμέτωποι με τους Πέρσες : α. στη μάχη της Ιμέρας. β. στη μάχη των Πλαταιών. γ. στη μάχη του Μαραθώνα. δ. στη ναυμαχία του Αρτεμισίου.

8 ΙΣΤΟΡΙΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ, ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ σελ.8 ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ Εισαγωγικό τμήμα 1. Ποια εποχή της ελληνικής ιστορίας ονομάζεται «αρχαϊκή» και γιατί; Ποια είναι τα χρονικά της όρια; Η γένεση της πόλης-κράτους (84-85) 2. Να εξηγήσετε ποια ήταν τα βασικά συστατικά στοιχεία της πόλης- κράτους από οργανωτική άποψη 3. Να αναλύσετε τις βασικές επιδιώξεις της πόλης- κράτους. (ή βασικές προϋποθέσεις για την ύπαρξη και εξέλιξη της πόληςκράτους). Η σημασία του θεσμού της πόλης-κράτους. (85-86) 4. Να αναλύσετε τις συνέπειες που είχε η συγκρότηση των ελληνικών πόλεων κρατών. 5. Ποιες διαφορές παρατηρούνται στην οργάνωση των ελληνικών πόλεων-κρατών σε σχέση με τις πόλεις των Σουμερίων; Η κρίση του ομηρικού κόσμου (87) 6. Να αναφέρετε τα αίτια της κρίσης των ομηρικών κοινοτήτων στα τέλη του 9 ου αι. π.χ. 7. Πώς επηρέασε η κρίση του ομηρικού κόσμου, στα τέλη του 9ου αι. π. Χ., τον ρόλο του βασιλιά και των ευγενών; Η αντιμετώπιση της κρίσης (87-88) 8. Ποιες λύσεις δόθηκαν για να αντιμετωπιστεί η οικονομική κρίση του ομηρικού κόσμου; Να αναφέρετε χαρακτηριστικές περιπτώσεις πόλεων-κρατών που εφάρμοσαν κάποια από τις προαναφερθείσες λύσεις. Ο δεύτερος αποικισμός (8ος-6ος αι. π.χ.). (88-92) 9. Ποιοι λόγοι οδήγησαν τους Έλληνες στον δεύτερο ελληνικό αποικισμό; 10. Σε ποιες περιοχές εξαπλώθηκαν οι Έλληνες κατά τον δεύτερο αποικισμό και ποιες ήταν οι συνέπειες από την εξάπλωσή τους στον τομέα του πολιτισμού; 11. Ποιες ήταν οι συνέπειες του δεύτερου ελληνικού αποικισμού στην οικονομία των πόλεων-κρατών; 12. Ποιες ήταν οι οικονομικές και κοινωνικές συνέπειες από τον δεύτερο ελληνικό αποικισμό; Τα πολιτεύματα. (92-94) 13. Με ποιον τρόπο συνέβαλε η δημιουργία της οπλιτικής φάλαγγας στην κρίση της αριστοκρατικής δομής της κοινωνίας κατά την αρχαϊκή περίοδο; 14. Στη διαμόρφωση ποιου πολιτεύματος οδήγησε η κωδικοποίηση του άγραφου εθιμικού δικαίου στις ελληνικές πόλεις στα τέλη του 7ου-αρχές 6ου αι. π.χ. 15. Με ποιες διαδικασίες πραγματοποιήθηκε η μετάβαση από το ολιγαρχικό πολίτευμα στην τυραννίδα κατά την αρχαϊκή περίοδο; 16. Ποιο ήταν το κυρίαρχο πολιτειακό όργανο στο δημοκρατικό πολίτευμα των ελληνικών πόλεων - κρατών και ποιες δυνατότητες παρείχε στους πολίτες; Ο πολιτισμός (94-95) 17. Ποιες είναι οι σημαντικότερες κατακτήσεις του αρχαϊκού πολιτισμού; Οι περσικοί πόλεμοι.(96-98) 18. Α) Ποιο ήταν το αίτιο και ποια η αφορμή των περσικών πολέμων; Β) Ποιο ήταν το αποτέλεσμα της πρώτης απόπειρας επέκτασης των Περσών στον ελλαδικό χώρο; 19. Ποια είναι τα κύρια γεγονότα της πρώτης και δεύτερης οργανωμένης εκστρατείας των Περσών κατά των Ελλήνων; 20. Ποια ήταν η σημασία του νικηφόρου αποτελέσματος των περσικών πολέμων για την ιστορική πορεία των Ελλήνων; ιστορικοί όροι 1. αυτάρκεια (πόλη- κράτος) 2. αυτονομία (πόλη-κράτος). 3. στενοχωρία 4. χαλκιδικό αλφάβητο 5. οπλιτική φάλαγγα 6. νομοθέτες (αισυμνήτες) 7. ισηγορία 8. ισονομία 9. Ιωνική επανάσταση 10. Αρχαϊκή εποχή 11. Συνοικισμός 12. εσθλοί 13. δεύτερος ελληνικός αποικισμός 14. μητρόπολη 15. ολιγαρχικό ή τιμοκρατικό πολίτευμα 16. τυραννίδα ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΤΩΝ ΚΕΙΜΕΝΩΝ ΤΟΥ ΣΧΟΛΙΚΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ Κείμενο 6, σελ.85 : Να αναλύσετε τον ορισμό του πολιτεύματος που διατυπώνει στο κείμενο ο Αριστοτέλης. Κείμενο 7, σελ.86 : Σύμφωνα με το απόσπασμα αυτό από την Ιστορία του Θουκυδίδη : α) Πώς ζούσαν οι κάτοικοι της Αθήνας πριν από τον «συνοικισμό»; β) Από ποιον και με ποιον τρόπο έγινε ο «συνοικισμός» της Αθήνας; Κείμενο 9, σελ.88 : Με βάση το απόσπασμα αυτό από τα Γεωγραφικά του Στράβωνος, να γράψετε από ένα μικρό κείμενο σχετικά με : α) τις Συρακούσες β) τον Κρότωνα και γ) την Κέρκυρα ΘΕΜΑΤΑ ΓΙΑ ΣΥΝΤΟΜΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ - ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ

9 2.3.Κλασική εποχή (98-118) ΙΣΤΟΡΙΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ, ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ σελ.9 Εισαγωγικό τμήμα (98) 1. Η κλασική εποχή τελειώνει με τον θάνατο του Μ. Αλεξάνδρου. 2. Η κλασική εποχή τελειώνει με τον θάνατο του Φιλίππου Β'. 3. Μετά το τέλος των περσικών πολέμων, για μισό περίπου αιώνα, η Αθήνα εξελίχθηκε σε ηγεμονική δύναμη ανάμεσα στις ελληνικές πόλεις-κράτη. 4. Μετά το τέλος των περσικών πολέμων, για μισό περίπου αιώνα, η Σπάρτη εξελίχθηκε σε ηγεμονική δύναμη ανάμεσα στις ελληνικές πόλεις-κράτη. 5. Ως κλασική εποχή ορίζουν οι ιστορικοί : α. την περίοδο από το τέλος του μυκηναϊκού πολιτισμού μέχρι το τέλος των περσικών πολέμων. β. την περίοδο από το τέλος των περσικών πολέμων έως και τον θάνατο του Μ. Αλεξάνδρου. γ. τον «Χρυσούν αιώνα του Περικλέους». δ. την εποχή των διαδόχων του Μ. Αλεξάνδρου. Η συμμαχία της Δήλου - Αθηναϊκή ηγεμονία. (98-100) 6. Στην Α Αθηναϊκή συμμαχία όλοι οι σύμμαχοι είχαν αρχικά τα ίδια δικαιώματα και υποχρεώσεις. 7. Η Α' Αθηναϊκή συμμαχία είχε αρχικά ως έδρα τη Δήλο (όπου βρισκόταν το συμμαχικό ταμείο και συγκεντρώνονταν οι αντιπρόσωποι της συμμαχίας). 8. Η Α' Αθηναϊκή συμμαχία είχε αρχικά ως έδρα την Αθήνα. 9. Οι σύμμαχοι των Αθηναίων στο πλαίσιο της Α' Αθηναϊκής συμμαχίας κατέβαλαν φόρο σε πλοία ή χρήματα. 10. Οι Σπαρτιάτες διαδραμάτισαν πρωταγωνιστικό ρόλο για τη δημιουργία της συμμαχίας της Δήλου. 11. Ο Αθηναίος στρατηγός Κίμων υπήρξε ηγέτης της δημοκρατικής παράταξης στην Αθήνα τον 5ο αι. π.χ. 12. Ο Κίμων, μετά τους Περσικούς πολέμους, διαφωνούσε με την προοπτική σύγκρουσης της Αθήνας με τη Σπάρτη. 13. Ο Κίμωνας ενίσχυσε το δημοκρατικό πολίτευμα της Αθήνας. 14. Ο Κίμωνας έστειλε αθηναϊκή στρατιωτική δύναμη για να βοηθήσει τους είλωτες της Μεσσηνίας που είχαν επαναστατήσει κατά των Σπαρτιατών. 15. Ο Εφιάλτης εκπροσωπούσε την αριστοκρατική παράταξη και υποστήριζε τη συνεργασία με τη Σπάρτη. 16. Ο Εφιάλτης ενίσχυσε το δημοκρατικό πολίτευμα της Αθήνας περιορίζοντας τις δραστηριότητες των αριστοκρατών. 17. Ο Εφιάλτης και ο Περικλής ενίσχυσαν το δημοκρατικό πολίτευμα της Αθήνας. 18. Ο Εφιάλτης ήταν ηγέτης της αριστοκρατικής παράταξης στην Αθήνα την κλασική εποχή. 19. Η Α' Αθηναϊκή συμμαχία μεταβλήθηκε σε ηγεμονία τυπικά μετά τη συνθήκη ειρήνης που συνήψε ο Περικλής με τους Σπαρτιάτες. 20. Διάδοχος του Εφιάλτη στην ηγεσία της δημοκρατικής παράταξης στην Αθήνα ήταν ο Κίμωνας. 21. Πολλοί ιστορικοί ονομάζουν την Καλλίειο συνθήκη και Ανταλκίδειο ειρήνη (ή : Η Καλλίειος συνθήκη ονομάστηκε και Ανταλκίδειος ειρήνη). 22. Η Καλλίειος συνθήκη ονομάστηκε και Κιμώνειος ειρήνη. 23. Η Αθήνα με τη συμβολή του Περικλή συνήψε ειρήνη με την Σπάρτη (τριακοντούτεις σπονδαί). 24. Όταν ιδρύθηκε η Α Αθηναϊκή Συμμαχία (ή :Στην Α' Αθηναϊκή συμμαχία): : α. το συμμαχικό ταμείο μεταφερόταν κάθε χρόνο σε διαφορετική πόλη-σύμμαχο της Αθήνας. β. το συμμαχικό ταμείο βρισκόταν στην Αθήνα. γ. το συμμαχικό ταμείο βρισκόταν στη Δήλο. δ. το συμμαχικό ταμείο βρισκόταν στους Δελφούς. 25. Εκπρόσωπος της δημοκρατικής παράταξης στην αρχαία Αθήνα ήταν: α. ο Εφιάλτης. β. ο Κίμων. γ. ο Πεισίστρατος. δ. ο Περίανδρος. 26. Ο Κίμων ήταν : α. τύραννος της Αθήνας. β. ηγέτης της δημοκρατικής παράταξης στην Αθήνα. γ. ηγέτης της αριστοκρατικής παράταξης στην Αθήνα. δ. βασιλιάς της Σπάρτης. 27. Η πολιτική του Κίμωνα αποσκοπούσε: α. στη συνεργασία με τις πόλεις της Α'Αθηναϊκής συμμαχίας. β. στη συνεργασία με την Σπάρτη και στην αντιμετώπιση των Περσών. γ. στη σύγκρουση με την Σπάρτη. δ. στη συνεργασία με τους Πέρσες.

10 ΙΣΤΟΡΙΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ, ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ σελ Ο Καλλίας ήταν: α. αρχηγός αθηναϊκής αποστολής για σύναψη συνθήκης ειρήνης στα Σούσα. β. στρατηγός των Αθηναίων που πολέμησε τους Πέρσες. γ. ηγέτης της δημοκρατικής παράταξης στην Αθήνα. δ. νομοθέτης της Αθήνας κατά την κλασική εποχή. 29. Με την Καλλίειο συνθήκη: α. οι Πέρσες αναγνώρισαν την ανεξαρτησία των ελληνικών πόλεων της Μ. Ασίας. β. σταμάτησαν οι συγκρούσεις μεταξύ Αθήνας και Σπάρτης. γ. σταμάτησαν οι συγκρούσεις μεταξύ Αθηναίων και Μακεδόνων. δ. οι Σπαρτιάτες παρέδωσαν τις ελληνικές πόλεις των παραλίων της Μ. Ασίας στους Πέρσες. (άλλες επιλογές : Αθηναίοι και Σπαρτιάτες συνθηκολόγησαν. - Σπαρτιάτες και Πέρσες συνθηκολόγησαν). 30. Οι «τριακοντούτεις σπονδαί» ήταν: α. συμφωνία ειρήνης ανάμεσα σε Έλληνες και Πέρσες. β. συμφωνία ειρήνης ανάμεσα σε Αθηναίους και Κορίνθιους. γ. συμφωνία ειρήνης ανάμεσα σε Αθηναίους και Σπαρτιάτες. δ. συμφωνία ειρήνης ανάμεσα σε Μακεδόνες και Πέρσες. 31. Υπό ποιες συνθήκες ιδρύθηκε η Α' Αθηναϊκή συμμαχία, πού ήταν η έδρα της και με ποιους όρους συμμετείχαν τα μέλη της; 32. Α) Πώς οι Αθηναίοι χρησιμοποίησαν την Α' Αθηναϊκή συμμαχία; Β) Πώς η συμμαχία μετεξελίχθηκε σε ηγεμονία; 33. Ποιας παράταξης ήταν εκπρόσωπος ο Κίμωνας και ποια πολιτική ακολούθησε μετά τους περσικούς πολέμους μέχρι τον εξοστρακισμό του; Η εποχή του Περικλή. ( ) 34. Ο Περικλής εκλεγόταν κάθε χρόνο στρατηγός με δημοκρατικές διαδικασίες. 35. Ο Περικλής διαδέχθηκε τον Εφιάλτη στην ηγεσία της δημοκρατικής παράταξης. 36. Ο Εφιάλτης διαδέχθηκε τον Περικλή στην ηγεσία της δημοκρατικής παράταξης της Αθήνας. 37. Ο Περικλής ενίσχυσε το δημοκρατικό πολίτευμα της Αθήνας. 38. Ο Περικλής θέσπισε (ή :Την εποχή του Περικλή θεσπίστηκε) χρηματική αποζημίωση για τους κληρωτούς άρχοντες, τους βουλευτές και τους λαϊκούς δικαστές. 39. Τα θεωρικά ήταν ένα μέτρο του Κίμωνα που παρείχε τη δυνατότητα της δωρεάν εισόδου στο θέατρο. 40. Τα θεωρικά ήταν μία από τις λειτουργίες που θεσπίστηκαν στην Αθήνα κατά την κλασική περίοδο. 41. Τα θεωρικά ήταν τα έξοδα μιας επίσημης αποστολής σε πανελλήνιες γιορτές. 42. Τα θεωρικά ήταν το αντίτιμο της ελεύθερης εισόδου των πολιτών της κλασικής Αθήνας στο θέατρο. 43. Ο Περικλής επιδίωξε την επέκταση της εμπορικής επιρροής των Αθηναίων και προς τη Δύση. 44. Ο Πειραιάς οικοδομήθηκε σύμφωνα με τα πολεοδομικά σχέδια του Ιππόδαμου. 45. Η εκμετάλλευση των μεταλλείων αποτελούσε μία από τις βασικές πηγές εσόδων για την Αθήνα της εποχής του Περικλή. 46. Η εργασία στα ορυχεία της Αθήνας της κλασικής εποχής εκτελούνταν κυρίως από δούλους. 47. Η εργασία στα ορυχεία της Αττικής εκτελούνταν από Αθηναίους πολίτες και μετοίκους. 48. Το μετοίκιο ήταν λειτουργία που αναλάμβαναν οι πλούσιοι Αθηναίοι πολίτες. 49. Το μετοίκιο ήταν το αντίτιμο της ελεύθερης εισόδου των πολιτών της κλασικής Αθήνας στο θέατρο. 50. Το μετοίκιο ήταν φόρος που πλήρωναν οι Αθηναίοι πολίτες κατά την κλασική εποχή. 51. Το μετοίκιο ήταν φόρος που πλήρωναν οι πλούσιοι Αθηναίοι πολίτες. 52. Οι λειτουργίες ήταν έκτακτες εισφορές που επέβαλαν οι Αθηναίοι στους συμμάχους τους. 53. Η χορηγία και η τριηραρχία ήταν λειτουργίες. 54. Ο χορηγός είχε την υποχρέωση να πληρώσει τα έξοδα για τη διδασκαλία ενός θεατρικού έργου. 55. Χορηγία ονομαζόταν η λειτουργία κατά την οποία κάποιος πλούσιος Αθηναίος πολίτης αναλάμβανε τα έξοδα για την τέλεση αγώνων λαμπαδηδρομίας στα Παναθήναια. 56. Αρχιθεωρία ονομαζόταν η λειτουργία κατά την οποία κάποιος πλούσιος αθηναίος πολίτης αναλάμβανε τα έξοδα για την τέλεση αγώνων λαμπαδηδρομίας στα Παναθήναια. 57. Γυμνασιαρχία ονομαζόταν η λειτουργία κατά την οποία ένας πλούσιος Αθηναίος πολίτης αναλάμβανε τα έξοδα επίσημης αποστολής σε πανελλήνιες γιορτές. 58. Γυμνασιαρχία ονομαζόταν η λειτουργία κατά την οποία κάποιος πλούσιος αθηναίος πολίτης αναλάμβανε τα έξοδα για την τέλεση αγώνων λαμπαδηδρομίας στα Παναθήναια. 59. Γυμνασιαρχία ονομαζόταν η λειτουργία κατά την οποία κάποιος πλούσιος Αθηναίος πολίτης αναλάμβανε τα έξοδα για τη διδασκαλία ενός θεατρικού έργου.

11 ΙΣΤΟΡΙΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ, ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ σελ Ο 5ος π.χ. αιώνας ονομάζεται «Χρυσούς αιών...» : α. του Περικλέους. β. του Θεμιστοκλέους. γ. του Μ. Αλεξάνδρου. δ. του Φίλιππου Β'. 61. Ο Περικλής θέλησε να επεκτείνει την εμπορική επιρροή των Αθηναίων: α. στην Πελοπόννησο. β. στη Δύση. γ. στην Κύπρο. δ. στην Αίγυπτο. 62. Η αποικία των Θουρίων ιδρύθηκε : α. κατά τον πρώτο ελληνικό αποικισμό. β. κατά τον δεύτερο ελληνικό αποικισμό. γ. την εποχή του Περικλή. δ. την ελληνιστική εποχή. 63. Ο αποικισμός των Θουρίων οφείλεται : α. στον Θεμιστοκλή. β. στον Περικλή. γ. στον Κίμωνα. δ. στον Εφιάλτη. 64. Ο Πειραιάς χτίστηκε σύμφωνα με τα πολεοδομικά σχέδια : α. του Μέτωνα. β. του Ιπποκράτη. γ. του Αρχιμήδη. δ. του Ιππόδαμου. 65. Στην κλασική Αθήνα τα θεωρικά ήταν: α. τα έξοδα του δείπνου μιας φυλής σε θρησκευτικές εορτές. β. το αντίτιμο της ελεύθερης εισόδου των πολιτών στο θέατρο. γ. τα έξοδα της επίσημης αποστολής σε πανελλήνιες εορτές. δ. τα έξοδα εξοπλισμού μιας τριήρους. 66. Δεν ήταν λειτουργία στη δημοκρατική Αθήνα ο θεσμός: α. της χορηγίας. β. των θεωρικών. γ. της εστίασης. δ. της τριηραρχίας. 67. Με ποια μέτρα ο Περικλής ενίσχυσε τον δημοκρατικό χαρακτήρα του πολιτεύματος της Αθήνας; 68. Ποια ήταν τα έσοδα που είχε το Αθηναϊκό κράτος την εποχή του Περικλή από τα ορυχεία μετάλλου και τη φορολογία; 69. Ποια έσοδα είχε το αθηναϊκό κράτος την εποχή του Περικλή από τη φορολογία και τις εισφορές των συμμάχων; Πελοποννησιακος πόλεμος ( π.χ.). ( ) 70. Ο Πελοποννησιακός πόλεμος οφείλεται στα αλληλοσυγκρουόμενα συμφέροντα των δύο σημαντικότερων πόλεων της Ελλάδας, της Αθήνας και της Σπάρτης. 71. Οι ηγεμονικές τάσεις της Σπάρτης οδήγησαν στην έκρηξη του Πελοποννησιακού πολέμου. 72. Η κύρια αιτία του Πελοποννησιακού πολέμου ήταν η ανάμειξη των Περσών στις εσωτερικές υποθέσεις των Ελλήνων. 73. Η αφορμή του Πελοποννησιακού πολέμου ήταν η ιωνική επανάσταση. 74. Οι ιστορικοί Θουκυδίδης και Ξενοφών κατέγραψαν γεγονότα του Πελοποννησιακού πολέμου. 75. Ο Πελοποννησιακός πόλεμος δημιούργησε τις προϋποθέσεις ανάμειξης των Περσών στις εσωτερικές υποθέσεις των Ελλήνων. 76. Ο Πελοποννησιακός πόλεμος έληξε με ήττα των Σπαρτιατών. 77. Ο Πελοποννησιακός πόλεμος έληξε με την ήττα των Αθηναίων. 78. Δεκελεικός πόλεμος ονομάστηκε η πρώτη φάση του Πελοποννησιακού πολέμου. 79. Δεκελεικός πόλεμος ονομάστηκε η τελευταία φάση του Πελοποννησιακού πολέμου. 80. 'Αμεση συνέπεια του Πελοποννησιακού πολέμου ήταν η ήττα των Λακεδαιμονίων (Σπαρτιατών) και η αναγνώριση της αθηναϊκής ηγεμονίας. 81. Μία επίπτωση του Πελοποννησιακού πολέμου ήταν η ανάμειξη των Περσών στα εσωτερικά θέματα του ελληνικού κόσμου. 82. Η σπαρτιατική ηγεμονία ήταν αποτέλεσμα του Πελοποννησιακού πολέμου. 83. Η σπαρτιατική ηγεμονία ήταν αποτέλεσμα των περσικών πολέμων. 84. Ένας από τους παράγοντες που οδήγησαν στην αντιπαράθεση της Αθηναϊκής και της Πελοποννησιακής συμμαχίας κατά τον Πελοποννησιακό πόλεμο ήταν: α. η ανάμειξη των Περσών στις εσωτερικές υποθέσεις των Ελλήνων. β. οι θρησκευτικές συγκρούσεις μεταξύ Αθηναίων και Σπαρτιατών. γ. η στρατιωτική υπεροχή των Σπαρτιατών (ή : γ. ο φόβος των Αθηναίων για τη στρατιωτική δύναμη των Σπαρτιατών). δ. οι ηγεμονικές τάσεις της Αθήνας. 85. Η ανάμειξη των Περσών στις εσωτερικές υποθέσεις του ελληνικού κόσμου ήταν συνέπεια: α. του Πελοποννησιακού πολέμου. β. των περσικών πολέμων. γ. του Κορινθιακού πολέμου. δ. της θηβαϊκής ηγεμονίας.

12 ΙΣΤΟΡΙΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ, ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ σελ Ηγεμονική θέση μεταξύ των ελληνικών πόλεων-κρατών μετά το τέλος του Πελοποννησιακού πολέμου κατείχε: α. η Αθήνα. β. η Θήβα. γ. η Σπάρτη. δ. η Κόρινθος. 87. Να αναφέρετε τα αίτια του Πελοποννησιακού πολέμου. 88. Ποιες ήταν οι συνέπειες του Πελοποννησιακού πολέμου για τις ελληνικές πόλεις; Η κρίση της πόλης-κράτους. ( ) 89. Ο Βοιωτικός ή Κορινθιακός πόλεμος τελείωσε με τη σύναψη της Ανταλκιδείου ειρήνης. 90. Ο Βοιωτικός ή Κορινθιακός πόλεμος έληξε με μια μειωτική για τους Έλληνες ειρήνη. 91. Ο Βοιωτικός ή Κορινθιακός πόλεμος έληξε με μια μειωτική για τους Έλληνες ειρήνη, την Ανταλκίδειο. 92. Ο Βοιωτικός ή Κορινθιακός πόλεμος, με την παρέμβαση των Περσών, έληξε με μια μειωτική για τους Έλληνες ειρήνη. 93. Η Ανταλκίδειος ειρήνη ήταν αντίθετη προς τα συμφέροντα των Περσών. 94. Η μάχη της Μαντίνειας έκρινε το τέλος της Θηβαϊκής ηγεμονίας. 95. Η μάχη της Μαντίνειας έκρινε το τέλος της Σπαρτιατικής ηγεμονίας. 96. Ένα από τα συμπτώματα της παρακμής της αρχαίας ελληνικής πόλης-κράτους κατά την κλασική περίοδο ήταν: α. η οργάνωση μεγάλου κύματος αποικισμού. β. η υποχώρηση της πανελλήνιας ιδέας. γ. ο παρεμβατικός ρόλος των Περσών στις ελληνικές υποθέσεις. δ. η εφαρμογή της πανελλήνιας ιδέας από τον Φίλιππο Β'. 97. Την ηγεμονία των Ελλήνων μετά τους Σπαρτιάτες ανέλαβαν: α. οι Κορίνθιοι. β. οι Μακεδόνες. γ. οι Αθηναίοι. δ. οι Θηβαίοι. 98. Την άνοδο και την πτώση της θηβαϊκής ηγεμονίας έκριναν οι μάχες : α. στα Λεύκτρα και την Μαντίνεια. β. στις Θερμοπύλες και την Ιμέρα. γ. στο Αρτεμίσιο και τη Μυκάλη. δ. στη Μαντίνεια και τη Χαιρώνεια. 99. Α) Πώς εκδηλώθηκε η κρίση της πόλης- κράτους τον 4ο αι. π.χ.; Β) Ποια ήταν η περσική πολιτική έναντι των Ελλήνων την περίοδο αυτή; 100. Ποιο ήταν το περιεχόμενο της Ανταλκιδείου ειρήνης; Η πανελλήνια ιδέα. (105) 101. Ο σοφιστής Γοργίας πρώτος προέβαλε την πανελλήνια ιδέα (ή : Η πανελλήνια ιδέα διατυπώθηκε για πρώτη φορά από τον Γοργία) Η πανελλήνια ιδέα διατυπώθηκε για πρώτη φορά από τον Ισοκράτη Ο Ισοκράτης ήταν ο κύριος εκφραστής της πανελλήνιας ιδέας Εμπνευστής της πανελλήνιας ιδέας ήταν ο Φίλιππος Β' Η πανελλήνια ιδέα ήταν μια νέα πολιτική έκφραση που διατυπώθηκε για πρώτη φορά στα τέλη του 5 ου αι Κύριος εκφραστής (ή : εκπρόσωπος) της πανελλήνιας ιδέας ήταν ο (ρήτορας) Δημοσθένης Ο Δημοσθένης υποστήριξε την πανελλήνια ιδέα Ο Ευαγόρας, βασιλιάς της Σαλαμίνας της Κύπρου, ήταν μία από τις προσωπικότητες που, σύμφωνα με τον Ισοκράτη, θα μπορούσε να ενώσει τους Έλληνες εναντίον των Περσών Η πανελλήνια ιδέα εκφράστηκε από : α. τον Ισοκράτη. β. τον Δημοσθένη. γ. τον Περικλή. δ. τον Κίμωνα Ήταν αντίθετος με την πολιτική της πανελλήνιας ιδέας: α. ο Μ. Αλέξανδρος. β. ο Δημοσθένης. γ. ο Ισοκράτης. δ. ο Φίλιππος Β Διαφωνούσε με την πανελλήνια ιδέα: α. ο Δημοσθένης. β. ο Γοργίας. γ. ο Φίλιππος Β'. δ. ο Ισοκράτης Ποιος ήταν ο κύριος εκφραστής της πανελλήνιας ιδέας και ποιες ήταν οι απόψεις του για την εφαρμογή της; Ο Φίλιππος Β και η ένωση των Ελλήνων. ( ) 113. Ο Φίλιππος Β' οργάνωσε τη μακεδονική φάλαγγα Το μακρύ δόρυ που έφεραν οι στρατιώτες της μακεδονικής φάλαγγας ονομαζόταν σάρισα.

13 ΙΣΤΟΡΙΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ, ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ σελ Ο Φίλιππος Β' έκοψε χρυσό νόμισμα, τον στατήρα Ο Φίλιππος Β' επενέβη στη Θεσσαλία και τη νότια Ελλάδα με αφορμή προβλήματα του μαντείου των Δελφών Στο συνέδριο της Κορίνθου (337 π.χ.) έγινε πραγματικότητα η πανελλήνια ένωση Στο συνέδριο της Κορίνθου το 337 π.χ. συμμετείχαν όλες οι ελληνικές πόλεις πλην της Αθήνας Στο συνέδριο της Κορίνθου, το 337 π. Χ., συμφωνήθηκε, μεταξύ των άλλων, να ιδρυθεί πανελλήνια συμμαχία με ισόβιο αρχηγό τον Φίλιππο Β' Ο Φίλιππος Β της Μακεδονίας έκανε πραγματικότητα την ένωση των Ελλήνων με το συνέδριο της Κορίνθου Η ένωση των Ελλήνων πραγματοποιήθηκε από τον Φίλιππο Β' σε συνέδριο της Κορίνθου Η μάχη της Χαιρώνειας επέβαλε τον Φίλιππο Β' ως αδιαφιλονίκητο ηγέτη στους Έλληνες Ο Φίλιππος Β' στα βόρεια σύνορα του κράτους του αντιμετώπισε : α. τους Ιλλυριούς και τους Παίονες. β. τους Αθηναίους και τους Κορίνθιους. γ. τους Πέρσες. δ. τους Θηβαίους και τους Κορίνθιους Τη μακεδονική φάλαγγα συγκροτούσαν : α. οι τοξότες. β. οι ιππείς. γ. οι ακοντιστές. δ. οι πεζέταιροι Οι Μακεδόνες επιβλήθηκαν στρατιωτικά στις πόλεις της νότιας Ελλάδας: α. με το συνέδριο της Κορίνθου του 337 π. Χ. β. με την επανάληψη του συνεδρίου της Κορίνθου το 336 π. Χ. γ. με τη μάχη στη Χαιρώνεια. δ. με τη μάχη στα Λεύκτρα Η πανελλήνια ιδέα έγινε πραγματικότητα από τον βασιλιά της Μακεδονίας Φίλιππο Β' το 337 π. Χ. σε συνέδριο: α. στην Κόρινθο. β. στη Μακεδονία. γ. στην Αθήνα. δ. στη Χαιρώνεια Ο Φίλιππος Β' επιβλήθηκε ως αδιαφιλονίκητος ηγέτης των Ελλήνων στη μάχη: α. της Ιμέρας. β. της Μαντίνειας. γ. των Λεύκτρων. δ. της Χαιρώνειας Πώς οργάνωσε τον στρατό και την οικονομία του μακεδονικού κράτους ο Φίλιππος Β'; 129. Ποια εξωτερική πολιτική ακολούθησε ο Φίλιππος Β' για την ένωση των Ελλήνων μέχρι το συνέδριο της Κορίνθου (337 π.χ.); 130. Τι συμφωνήθηκε στο συνέδριο της Κορίνθου, 337 π.χ., ανάμεσα στον Φίλιππο Β' και στις ελληνικές πόλεις; Το οικουμενικό κράτος του Μ. Αλεξάνδρου. ( ) 131. Η Αλεξάνδρεια ιδρύθηκε από τον Μ. Αλέξανδρο Ο Μ. Αλέξανδρος ανακηρύχθηκε φαραώ στην Αίγυπτο και προσφωνήθηκε γιος του Άμμωνα- Δία από τους ιερείς του θεού Ο Μ. Αλέξανδρος οργάνωσε τη μακεδονική φάλαγγα. Το έργο του Μ. Αλεξάνδρου. ( ) 134. Η πολιτική του Μ. Αλεξάνδρου αποσκοπούσε στον διαχωρισμό του ελληνικού από τον ασιατικό κόσμο Ο Μ. Αλέξανδρος κατά την άσκηση της πολιτικής του αγνόησε τα πολιτιστικά στοιχεία της παράδοσης των λαών της Ανατολής Ο Μ. Αλέξανδρος κατά την άσκηση της πολιτικής του έλαβε υπόψη του τα πολιτιστικά στοιχεία της παράδοσης των λαών της Ανατολής Βασική επιδίωξη της οικονομικής πολιτικής του Μ. Αλεξάνδρου ήταν να δημιουργηθεί ενιαίο νομισματικό σύστημα για την αυτοκρατορία του Η εκστρατεία του Μ. Αλεξάνδρου διέθετε τις προϋποθέσεις ώστε να χαρακτηρισθεί ένοπλη εξερεύνηση Η εκστρατεία του Μ. Αλεξάνδρου είχε τον χαρακτήρα ένοπλης εξερεύνησης Η εκστρατεία του Μ. Αλεξάνδρου έγινε : α. στο τέλος της κλασικής εποχής. β. στο τέλος της αρχαϊκής εποχής. γ. στα ελληνιστικά χρόνια. δ. στη ρωμαϊκή εποχή Ο Μ. Αλέξανδρος επιδίωξε: α. τη δημιουργία ενιαίου νομισματικού συστήματος για την αυτοκρατορία του. β. τον διαχωρισμό του ελληνικού από τον ασιατικό κόσμο. γ. τη διατήρηση του θεσμού των σατραπειών μόνο υπό ελληνική διοίκηση. δ. τη διατήρηση του θεσμού των σατραπειών μόνο υπό περσική διοίκηση Ποια άποψη έχει διατυπωθεί για τις πολιτικές επιδιώξεις του Μ. Αλεξάνδρου και πώς η άποψη αυτή τεκμηριώνεται;

14 ΙΣΤΟΡΙΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ, ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ σελ Ποια ήταν η πολιτική του Μ. Αλεξάνδρου στον οικονομικό τομέα; 144. Ποια ήταν η συμβολή της εκστρατείας του Μ. Αλεξάνδρου στον πολιτισμό; Ο πολιτισμός. ( ) 145. Οι ελεύθεροι πολίτες στην αρχαία Ελλάδα αντιμετώπιζαν με περιφρόνηση τη χειρωνακτική εργασία Η αρχαία φιλοσοφική σκέψη ιδίως από τα μέσα του 5 ου αι. π. Χ. τοποθέτησε στο κέντρο του ενδιαφέροντός της τον άνθρωπο Οι σοφιστές αρχικά, ο Σωκράτης και τον 4 ο αι. π.χ. ο Πλάτων και Αριστοτέλης επιζητούσαν με τις ιδέες τους τις πρακτικές εφαρμογές που θα βελτίωναν τον άνθρωπο και τη ζωή του Στη φιλοσοφική σκέψη της κλασικής εποχής κυριαρχεί η φιλοσοφία του Ζήνωνα και του Επίκουρου Οι ιστορικοί Θουκυδίδης και Ξενοφών κατέγραψαν γεγονότα του Πελοποννησιακού πολέμου Οι ιστορικοί Θουκυδίδης και Ξενοφών κατέγραψαν γεγονότα των περσικών πολέμων Ο Δημοσθένης ήταν σημαντικός ρήτορας της ελληνιστικής εποχής Ο Λυσίας ήταν σημαντικός ρήτορας του 4 ου αι. π.χ Ο Λυσίας, ο Δημοσθένης και ο Ισοκράτης υπήρξαν σημαντικοί ρήτορες του 4ου αι. π.χ Ο Λυσίας, ο Ισοκράτης και ο Δημοσθένης υπήρξαν σημαντικοί ρήτορες της κλασικής εποχής Ο Ιπποκράτης διατύπωσε τη θεωρία ότι όλες οι ασθένειες έχουν φυσικά αίτια. Αντιστοιχίσεις Η συμμαχία της Δήλου - Αθηναϊκή ηγεμονία. (98-100) δηλιακή συμμαχία - έναρξη της ηγεμονίας των Αθηναίων Κίμων - ηγέτης -αριστοκρατικής παράταξης της Αθήνας - αντιμετώπιση των Περσών στον ποταμό Ευρυμέδοντα - νίκη στις εκβολές του ποταμού Ευρυμέδοντα Καλλίας - αθηναϊκή αποστολή στα Σούσα Καλλίειος συνθήκη - Κιμώνειος ειρήνη- οι ελληνικές πόλεις της Μ. Ασίας γίνονται ανεξάρτητες Εφιάλτης - ηγέτης της δημοκρατικής παράταξης στην Αθήνα που δολοφονήθηκε- περιόρισε τις δραστηριότητες των αριστοκρατικών στην Αθήνα Τριακοντούτεις σπονδαί - συνθήκη ειρήνης ανάμεσα σε Αθηναίους και Σπαρτιάτες. Η εποχή του Περικλή. ( ) Περικλής - «τριακοντούτεις σπονδαί» - αποικισμός Θουρίων- αρχηγός της δημοκρατικής παράταξης στην Αθήναδιαδέχθηκε τον Εφιάλτη στην αρχηγία της δημοκρατικής παράταξης στην Αθήνα- εισηγήθηκε το μέτρο των θεωρικών- επιβαλλόταν στο πλήθος χωρίς να περιορίζει τις ελευθερίες του [Θεωρικά : αντίτιμο για την παρακολούθηση θεατρικών παραστάσεων στην Αθήνα] [Μετοίκιο : φόρος που πλήρωναν οι μέτοικοι στην Αθήνα] αρχιθεωρία - επίσημη αποστολή σε πανελλήνιες γιορτές-έξοδα επίσημης αποστολής σε πανελλήνιες γιορτές γυμνασιαρχία - έξοδα τέλεσης αγώνων λαμπαδηδρομίας στα Παναθήναια-- τέλεση λαμπαδηδρομίας στα Παναθήναια εστίαση - έξοδα δείπνου μιας φυλής σε θρησκευτικές γιορτές - δείπνο μιας φυλής σε θρησκευτικές γιορτές τριηραρχία - έξοδα συντήρησης και εξοπλισμού μιας τριήρους- συντήρηση και εξοπλισμός μιας τριήρους χορηγία - διδασκαλία ενός θεατρικού έργου - έξοδα διδασκαλίας ενός θεατρικού έργου Πελοποννησιακος πόλεμος ( π.χ.). ( ) Πελοποννησιακός πόλεμος - σύγκρουση Αθηναϊκής και Πελοποννησιακής συμμαχίας Η κρίση της πόλης-κράτους. ( ) Βοιωτικός ή Κορινθιακός πόλεμος - συγκρούσεις των ελληνικών πόλεων με τη Σπάρτη Ανταλκίδειος ειρήνη - παράδοση των ελληνικών πόλεων της Μ. Ασίας στον Πέρση βασιλιά. μάχη των Λεύκτρων - έναρξη Θηβαϊκής ηγεμονίας μάχη της Μαντίνειας - πτώση Θηβαϊκής ηγεμονίας Η πανελλήνια ιδέα. (105) πανελλήνια ιδέα - ένωση των Ελλήνων κάτω από κοινή ηγεσία Γοργίας - πανελλήνια ιδέα Ο Φίλιππος Β και η ένωση των Ελλήνων. ( ) Φίλιππος Β' - μακεδονική φάλαγγα- μάχη στη Χαιρώνεια- νικητής στη μάχη της Χαιρώνειας

15 ΙΣΤΟΡΙΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ, ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ σελ.15 Μάχη της Χαιρώνειας - νίκη του Φιλίππου Β' συνέδριο Κορίνθου (337 π.χ.) - πανελλήνια συμμαχία με επικεφαλής τον Φίλιππο Β' Το οικουμενικό κράτος του Μ. Αλεξάνδρου. ( ) Μ. Αλέξανδρος- εκστρατεία κατά των Περσών - «ένοπλη εξερεύνηση» Ο πολιτισμός. ( ) Αριστοτέλης - φιλόσοφος Πλάτων - φιλόσοφος Αισχύλος - τραγωδία Σοφοκλής - δραματικός ποιητής Αριστοφάνης - κωμωδία Ηρόδοτος - ιστοριογραφία Θουκυδίδης - ιστοριογραφία Δημοσθένης - ρήτορας Ισοκράτης - «Πανηγυρικός λόγος» -πανελλήνια ιδέα- ρητορική Ιππόδαμος - πολεοδομικός σχεδιασμός- πολεοδομικός σχεδιασμός Πειραιά- χωροταξικός σχεδιασμός Πειραιά Ιπποκράτης - ιατρική επιστήμη Ιστορικοί όροι 1. κλασική εποχή. 2. Καλλίειος ειρήνη. (Καλλίειος συνθήκη) 3. τριακοντούτεις σπονδαί 4. θεωρικά. 5. μετοίκιο 6. λειτουργία. 7. χορηγία ΠΡΟΣΘΕΤΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ 8. τριηραρχία. 9. αρχιθεωρία. 10. εστίαση 11. γυμνασιαρχία 12. Βοιωτικός ή Κορινθιακός πόλεμος. 13. Ανταλκίδειος ειρήνη. Ιστορικοί όροι Α Αθηναϊκή συμμαχία, «χρυσούς αιών του Περικλέους», αποικία των Θουρίων, Πελοποννησιακός Πόλεμος, Αρχιδάμειος ή Δεκαετής Πόλεμος, Σικελική Εκστρατεία, Δεκελεικός ή Ιωνικός Πόλεμος, πανελλήνια ιδέα, συνέδριο της Κορίνθου (337 π.χ.) ΘΕΜΑ 3ο Η συμμαχία της Δήλου - Αθηναϊκή ηγεμονία. 1. Ποια πολιτική ακολούθησε ο Κίμων από την επιστροφή του στην Αθήνα έως το θάνατό του ( π.χ.); 2. Ποιο ήταν το περιεχόμενο της Καλλιείου ειρήνης; Η εποχή του Περικλή. 3. Με ποια μέτρα ο Περικλής προσπάθησε να επεκτείνει την εμπορική επιρροή των Αθηναίων προς τη Δύση; 4. Τι ήταν ο θεσμός της λειτουργίας στην αρχαία Αθήνα; Να αναφέρετε τις σπουδαιότερες από τις λειτουργίες. Πελοποννησιακος πόλεμος ( π.χ.). 5. Να αναφέρετε τις φάσεις του Πελοποννησιακού πολέμου. Η κρίση της πόλης-κράτους. 6. Ποια πόλη διαδέχθηκε τους Σπαρτιάτες στην ηγεμονία των Ελλήνων τον 4 ο αι. π.χ.; Με ποιες μάχες συνδέεται η άνοδος και η πτώση της νέας αυτής ηγεμονίας; Το οικουμενικό κράτος του Μ. Αλεξάνδρου 7. Ποια είναι τα σημαντικότερα γεγονότα της πρώτης φάσης της εκστρατείας του Μ. Αλεξάνδρου; 8. Ποια είναι τα σημαντικότερα γεγονότα της δεύτερης φάσης της εκστρατείας του Μ. Αλεξάνδρου; 9. Ποια είναι τα σημαντικότερα γεγονότα της τρίτης φάσης της εκστρατείας του Μ. Αλεξάνδρου; ΘΕΜΑ 4ο Κείμενο 12, σελ. 99 : Ποιες πληροφορίες για την οργάνωση της Συμμαχίας της Δήλου μας δίνει το κείμενο; Κείμενο 14, σελ. 101 : Με ποια μέτρα ο Περικλής ενίσχυσε το δημοκρατικό πολίτευμα; Κείμενο 15, σελ. 103 : Ποιες καταστροφές αναφέρει ο Θουκυδίδης ότι συνέβησαν στην Ελλάδα εξαιτίας του Πελοποννησιακού Πολέμου; Κείμενο 17, σελ. 105 : Ποιες πόλεις προτρέπει ο Ισοκράτης τον Φίλιππο να ενώσει υπό την εξουσία του και για ποιο

16 ΙΣΤΟΡΙΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ, ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ, σελ.16 λόγο; Κείμενο 18, σελ. 108 : α) ποιες ήταν οι προτάσεις του Δαρείου προς τον Αλέξανδρο; β) πώς απάντησε ο Αλέξανδρος; Κείμενο 20, σελ. 112 : Ποιες αντιλήψεις για την χειρωνακτική εργασία παρουσιάζονται στο κείμενο; Ο ελληνιστικός κόσμος (σελ.127-9, ) 1.2 Τα χαρακτηριστικά του ελληνιστικού κόσμου α.οικονομικά β.κοινωνικά γ.πολιτικά ( ) 21. Κατά τους ελληνιστικούς χρόνους για τη διευκόλυνση των συναλλαγών δημιουργήθηκαν τράπεζες και χρησιμοποιήθηκαν επιταγές 22. Στον ελληνιστικό κόσμο χρησιμοποιούσαν κοινό νομισματικό σύστημα, κοινή δημοσιονομική πολιτική και κοινό τρόπο συναλλαγών. 23. Την ελληνιστική εποχή για διευκόλυνση των συναλλαγών χρησιμοποιήθηκαν μόνο τα περσικά νομίσματα. 24. Οι βασιλικοί υπάλληλοι κατά τους ελληνιστικούς χρόνους ανήκαν στην ανώτερη κοινωνική τάξη. 25. Το σύστημα διακυβέρνησης των ελληνιστικών κρατών ήταν αριστοκρατικό. 26. Ένα από τα χαρακτηριστικά του ελληνιστικού κόσμου ήταν η διάδοση του δημοκρατικού πολιτεύματος. 27. Στους ελληνιστικούς χρόνους οι πολίτες διαδραμάτιζαν σημαντικό ρόλο στην άσκηση της εξουσίας. 28. Ο πολίτης των ελληνιστικών χρόνων δεν είχε τη δυνατότητα να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην πολιτική ζωή. 29. Κατά την ελληνιστική περίοδο μερικές περιοχές του ελλαδικού χώρου οργανώθηκαν σε ομοσπονδίες. 30. Το κέντρο βάρους του πολιτικού ενδιαφέροντος κατά την ελληνιστική εποχή εστιάζεται στη μητροπολιτική Ελλάδα. 31. Το κέντρο βάρους του ελληνικού κόσμου κατά την ελληνιστική εποχή μετακινήθηκε ανατολικά. 32. Η Αθήνα, κατά την ελληνιστική εποχή, βρέθηκε σε οικονομικό και πολιτικό μαρασμό. 33. Την ελληνιστική εποχή οι Αιτωλοί και οι κάτοικοι της Αχαΐας οργανώθηκαν σε ομοσπονδίες. 34. Την ελληνιστική εποχή καταφεύγουν στις μεγαλουπόλεις για καλύτερη τύχη: α. οι δούλοι. β. οι γηγενείς εργάτες και μικροκαλλιεργητές. γ. οι δουλοπάροικοι. δ. οι έμποροι και βιοτέχνες. 35. Το σύστημα διακυβέρνησης στα ελληνιστικά βασίλεια ήταν : α. ολιγαρχικό. β. η απόλυτη μοναρχία. γ. μια μορφή βασιλείας που περιοριζόταν από βουλή. τυραννίδα. 36. Πώς λειτούργησε η οικονομία του ελληνιστικού κόσμου; 37. Ποιες αλλαγές παρατηρούνται στην κοινωνία του ελληνιστικού κόσμου; 38. Ποιο ήταν το σύστημα διακυβέρνησης στα ελληνιστικά βασίλεια και ποιες συνέπειες είχε για τον πολίτη; δ. η 2.1 Τα ελληνιστικά πνευματικά κέντρα ( ) 39. Τα μεγάλα πολιτιστικά κέντρα της ελληνιστικής εποχής δημιουργήθηκαν στον ελλαδικό χώρο. 40. Οι πόλεις της ελληνιστικής περιόδου ιδρύθηκαν με οργανωμένο πολεοδομικό σχέδιο (Οι πόλεις που ιδρύθηκαν στην ελληνιστική Ανατολή είχαν οργανωμένο πολεοδομικό σύστημα) 41. Την Αλεξάνδρεια ίδρυσαν στο δέλτα του Νείλου οι διάδοχοι του Μ. Αλεξάνδρου. 42. Το Μουσείο της Αλεξάνδρειας ήταν ένα οικοδόμημα αφιερωμένο στις Μούσες, όπου δραστηριοποιούνταν πνευματικοί άνθρωποι. 43. Η λειτουργία της Βιβλιοθήκης της Αλεξάνδρειας και η μεγάλη παραγωγή χειρογράφων διευκολύνθηκε από την αφθονία γραφικής ύλης, χάρη στο φυτό πάπυρο. 44. Η Αντιόχεια έγινε ιδιαίτερα γνωστή κατά τους ελληνιστικούς χρόνους για τον μεγάλο Βωμό του Διός. 45. Τετράπολις ονομαζόταν η Αλεξάνδρεια την ελληνιστική εποχή, γιατί ήταν διαιρεμένη σε τέσσερις συνοικισμούς. 46. Η ελληνιστική Αντιόχεια είχε τέσσερις συνοικισμούς, οι οποίοι περιβάλλονταν από τείχη. 47. Η Αντιόχεια ήταν πρωτεύουσα του κράτους των Ατταλιδών. 48. Η Αντιόχεια ιδρύθηκε από τον Σέλευκο, τον βασιλιά της Συρίας, στον Ορόντη ποταμό. 49. Τα χειρόγραφα της βιβλιοθήκης της Περγάμου ήταν γραμμένα σε παπύρους. 50. Η Πέργαμος ήταν πρωτεύουσα των Σελευκιδών. 2.2 Η γλώσσα ( ) 51. Την ελληνιστική εποχή διοικητικά, οικονομικά και πολιτιστικά κέντρα του ελληνισμού αποτέλεσαν οι πόλεις: α. της μητροπολιτικής Ελλάδας. β. της Ιωνίας. γ. της Ανατολής. δ. της Μακεδονίας. 52. Την ελληνιστική περίοδο ιδρύθηκαν και αναπτύχθηκαν οι παρακάτω πόλεις : α. Αλεξάνδρεια, Αντιόχεια, Πέργαμος. β. Κωνσταντινούπολη, Ρώμη, Νικομήδεια. γ. Αθήνα, Σπάρτη, Κόρινθος. δ. Πύλος, Ορχομενός, Τίρυνθα. 53. Το σπουδαιότερο εμπορικό και πνευματικό κέντρο της ελληνιστικής περιόδου ήταν: α. η Αντιόχεια. β. η Αλεξάνδρεια. γ. η Πέργαμος. δ. η Αθήνα. 54. Η Αλεξάνδρεια ήταν γνωστή κατά την ελληνιστική εποχή για: α. τον βωμό του Διός. β. τη Βιβλιοθήκη της. γ. την παραγωγή της περγαμηνής. δ. τη διαίρεσή της σε τέσσερις συνοικισμούς. 55. Οι γραμματικοί στην ελληνιστική Αίγυπτο ασχολούνταν με : α. την κατάρτιση του προϋπολογισμού του κράτους. β. την καταγραφή σε παπύρους των έργων των φαραώ. γ. την καταγραφή του εθιμικού δικαίου. δ. την καταγραφή και σχολιασμό κειμένων αρχαίων συγγραφέων. 56. Σε ποιους λόγους οφείλεται η πολιτιστική ανάπτυξη της Περγάμου κατά την ελληνιστική εποχή; 57. Η Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου την ελληνιστική εποχή εξελίχθηκε σε σημαντικό πολιτιστικό κέντρο. Να τεκμηριώσετε αυτήν την παρατήρηση. 58. Η Κοινή Ελληνική γλώσσα αποτέλεσε το όργανο διάδοσης του χριστιανισμού.