Από τη θεωρία στην εφαρμογή

ΕΡΕΥΝΑ ΜΕ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ: Από τη θεωρία στην εφαρμογή Δρ. Καρολίνα Ρετάλη Συνεργαζόμενο Εκπαιδευτικό Προσωπικό Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Σπουδών «Σπουδές στην Εκπαίδευση» Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο

Αναγνώριση του ερευνητικού προβλήματος Διατύπωση συγκεκριμένης διάστασης του θέματος Βιβλιογραφική ανασκόπηση Εντοπισμός, επιλογή και σύνοψη πηγών Προσδιορισμός στόχου και ερευνητικών ερωτημάτων/υποθέσεων εργασίας Διατύπωση στόχου έρευνας και ερευνητικών ερωτημάτων ή/και ερευνητικών υποθέσεων

Συγκέντρωση δεδομένων Επιλογή ερευνητικής μεθόδου (π.χ., Ποιοτική, ποσοτική, μεικτή προσέγγιση) Επιλογή ερευνητικών εργαλείων (π.χ., Ερωτηματολόγια, συνέντευξη, παρατήρηση, αρχειακό υλικό) Σχεδιασμός της διεξαγωγής της έρευνας (Χώρος διεξαγωγής και συνεννοήσεις με αρμοδίους, ηθικά ζητήματα) Διεξαγωγή εμπειρικής έρευνας (Συλλογή δεδομένων)

Ανάλυση και ερμηνεία δεδομένων (Ανάλυση εμπειρικού υλικού Αναπαράσταση δεδομένων με γραφήματα/πίνακες Ερμηνεία-συμπεράσματα) Σύνταξη της ερευνητικής εργασίας (Αναφορά και αξιολόγηση της έρευνας Προτάσεις για περαιτέρω έρευνα)

Γενικό Ειδικό Γενικό

Η πορεία μιας εμπειρικής έρευνας 7

Αξιολογήστε αν ένα πρόβλημα μπορεί να ερευνηθεί: Α) Έχετε πρόσβαση στον πληθυσμό που θέλετε να ερευνήσετε; Β) Έχετε το χρόνο, τους πόρους και τις δεξιότητες να το διερευνήσετε; Γ) Η μελέτη του ζητήματος θα προσφέρει στη γνώση ή/και στην πρακτική;

Διαφορές στην ακαδημαϊκή αυτοαντίληψη των μαθητών στην Ελλάδα Τι είναι η αυτοαντίληψη; Τι είναι η ακαδημαϊκή αυτοαντίληψη; Στην προσχολική ηλικία; Στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση; Στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση; Σε ποιο γνωστικό αντικείμενο; Εχει γίνει σχετική έρευνα; 9

Γιατί κάνουμε βιβλιογραφική ανασκόπηση; Να εντάξουμε την έρευνά μας σε ένα θεωρητικό πλαίσιο Να μάθουμε τι έχουν βρει οι ερευνητές μέχρι τώρα Να εντοπίσουμε ζητήματα που χρήζουν περαιτέρω έρευνας, πιθανά κενά

Η ερευνητική εργασία δεν αρχίζει ποτέ από το μηδέν αλλά βασίζεται πάνω στην ήδη διαθέσιμη ακαδημαϊκή γνώση. Απαραίτητη η τοποθέτηση της έρευνάς μας σε σχέση με ό,τι έχει ήδη διερευνηθεί στο συναφές θεματικό πεδίο. Είναι η συστηματική εξέταση της έρευνας που έχει διεξαχθεί σε ένα συγκεκριμένο πεδίο μελέτης.

Προσδιορίζουμε λέξεις-κλειδιά του θέματος που θέλουμε να αναλύσουμε. Εντοπίζουμε άρθρα ανατρέχοντας σε βιβλιοθήκες και σε ηλεκτρονικές βάσεις δεδομένων Κριτική αξιολόγηση των άρθρων που βρίσκουμε και στη συνέχεια επιλογή αυτών που θα συμπεριλάβουμε στη βιβλιογραφική μας ανασκόπηση Ποιότητα άρθρου Σχετικότητα άρθρου με θέμα υπό διερεύνηση Οργάνωση άρθρων, καταγραφή κύριων σημείων άρθρων, εντοπισμός κοινών στοιχείων και συγγραφή βιβλιογραφικής ανασκόπησης/σύνθεσης.

Ποιες σχετικές θεωρίες έχουν διατυπωθεί; Ποιες έρευνες έχουν γίνει σχετικά με την ακαδημαϊκή αυτοαντίληψη των μαθητών; Έχουν γίνει σχετικές έρευνες στην Ελλάδα; Τι δείγμα έχουν χρησιμοποιήσει; Είναι αντιπροσωπευτικό; Έχουν γίνει για όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης έρευνες; Έχουν διεξαχθεί έρευνες για όλα τα γνωστικά αντικείμενα; Ποιοι παράγοντες έχουν βρεθεί να σχετίζονται με την ακαδημαϊκή αυτοαντίληψη;..... 15

Κριτική προσέγγιση της βιβλιογραφικής ανασκόπησης Μέσα από την κριτική προσέγγιση της βιβλιογραφικής ανασκόπησης θα προκύψουν ο στόχος και τα ερευνητικά σας ερωτήματα/υποθέσεις. Η βιβλιογραφική ανασκόπηση που θα χρησιμοποιήσετε χρειάζεται να συνδέεται άμεσα με το στόχο της έρευνάς σας και τα ερευνητικά σας ερωτήματα.

17

Ως «αυτοαντίληψη» ορίζεται σύμφωνα με τον James (1890/1963) «το σύνολο των αντιλήψεων που έχει ένα άτομο για τον εαυτό του και τις ικανότητές του» Ως «Ακαδημαϊκή αυτοαντίληψη» ορίζεται η αντίληψη που έχει ο μαθητής για τις ικανότητές του στα ακαδημαϊκά γνωστικά αντικείμενα 18

Αυτοαντίληψη μαθητών στις Φυσικές Επιστήμες Οι μαθητές που έχουν εμπιστοσύνη στις ικανότητές τους για μάθηση των Φυσικών Επιστημών πιστεύουν ότι είναι σε θέση να: Χειρίζονται αποτελεσματικά ζητήματα Φυσικών Επιστημών Αποδίδουν καλά στις Φυσικές Επιστήμες (Marsh,1990) 19

Γενική Αυτοαντίληψη Μη Ακαδημαϊκή Αυτοαντίληψη Ακαδημαϊκή αυτοαντίληψη στις Θεωρητικές Επιστήμες Ακαδημαϊκή αυτοαντίληψη στις Θετικές Επιστήμες Prof. Herbert W. Marsh Αυτοαντίληψη για την εξωτερική εμφάνιση Αυτοαντίληψη στις σχέσεις με τους συνομιλήκους Αυτοαντίληψη φυσικής κατάστασης/ σωματικών ικανοτήτων Αυτοαντίληψη στη Νεοελληνική γλώσσα Αυτοαντίληψη στην αγγλική γλώσσα Αυτοαντίληψη στην Ιστορία Αυτοαντίληψη στα Μαθηματικά Αυτοαντίληψη στις Φυσικές Επιστήμες Πολυδιάστατη, ιεραρχική δομή αυτοαντίληψης (Marsh, 1990) 20

Αυτοαντίληψη για την εξωτερική εμφάνιση Μη Ακαδημαϊκή Αυτοαντίληψη Αυτοαντίληψη στις σχέσεις με τους συνομήλικους Αυτοαντίληψη φυσικής κατάστασης/ σωματικών ικανοτήτων Αυτοαντίληψη στη Νεοελληνική γλώσσα Γενική Αυτοαντίληψη Ακαδημαϊκή αυτοαντίληψη στις Θεωρητικές Επιστήμες Αυτοαντίληψη στην αγγλική γλώσσα Αυτοαντίληψη στην Ιστορία Ακαδημαϊκή αυτοαντίληψη στις Θετικές Επιστήμες Αυτοαντίληψη στα Μαθηματικά Αυτοαντίληψη στις Φυσικές Επιστήμες 21

«Μεγάλο ψάρι σε μικρή λίμνη» (Big fish-little-pond effect) Χώρα Περιοχή Σχολείο Τάξη Μαθητής 22

Η έρευνά σας θα καλύψει κάποιο κενό στη βιβλιογραφία; Κάτι που δεν έχει μελετηθεί; Έχει μελετηθεί, αλλά με διαφορετικούς συμμετέχοντες ή σε άλλη χώρα; Η έρευνά σας επεκτείνει προηγούμενες έρευνες κοιτώντας μια διαφορετική πτυχή του θέματος ή εξετάζοντας ένα θέμα διεξοδικότερα; Η έρευνά σας βελτιώνει την πρακτική; Για παράδειγμα, αξιολογεί μια τρέχουσα διδακτική πρακτική και επισημαίνει αδυναμίες και οφέλη;

Με βάση τις προηγούμενες έρευνες τι κενά υπάρχουν στη βιβλιογραφία; Τι θα ερευνήσω; 25

Υπάρχει θετική συσχέτιση μεταξύ της επίδοσης των μαθητών στις Φυσικές Επιστήμες και της αυτοαντίληψής τους για την ικανότητά τους στον τομέα αυτό. Υπάρχει αρνητική συσχέτιση μεταξύ της μέσης επίδοσης του σχολείου στις Φυσικές Επιστήμες και της αυτοαντίληψης των μαθητών για την ικανότητά τους στις Φυσικές Επιστήμες. Παρατηρούνται διαφορές στην αυτοαντίληψη των μαθητών για την ικανότητά τους στις Φυσικές Επιστήμες με βάση το φύλο; 26

Αναλυτική περιγραφή της ερευνητικής διαδικασίας (τεκμηρίωση καταλληλότητας, αξιοπιστία-εγκυρότητα) Περιγραφή μεθόδου έρευνας, δείγματος και δειγματοληψίας (τεκμηρίωση καταλληλότητας) Δημιουργία και παρουσίαση εργαλείου συλλογής δεδομένων (τεκμηρίωση καταλληλότητας, αξιοπιστία/εγκυρότητα)

28

Χρήση δεδομένων που αφορούν την Ελλάδα από το διεθνές πρόγραμμα PISA 2006 (Programme for International Student Assessment) 29

Στόχος του PISA είναι η αξιολόγηση της ικανότητας των δεκαπεντάχρονων μαθητών να χρησιμοποιούν γνώσεις και δεξιότητες σε βασικά γνωστικά αντικείμενα: στις Φυσικές Επιστήμες, στην Κατανόηση κειμένου, στα Μαθηματικά ώστε να μπορούν να ενταχθούν επιτυχώς στις σύγχρονες κοινωνίες (OECD, 2010).

Δεδομένα από το PISA 2006 για την Ελλάδα 4.873 δεκαπεντάχρονοι μαθητές (2.441 κορίτσια και 2.432 αγόρια) 190 σχολεία 32

Δειγματοληψία Από κάθε σχολείο επιλέχθηκαν με τυχαία δειγματοληψία 35 δεκαπεντάχρονοι μαθητές ή όλοι οι δεκαπεντάχρονοι μαθητές του σχολείου σε περίπτωση που φοιτούσαν λιγότεροι από 35 σε αυτό. Η επιλογή των σχολείων έγινε από το διεθνή φορέα με στρωματοποιημένη τυχαία δειγματοληψία, λαμβάνοντας υπόψη τις γεωγραφικές περιφέρειες, το καθεστώς λειτουργίας του σχολείου (δημόσιο ή ιδιωτικό), τη βαθμίδα και τον τύπο του σχολείου (Γυμνάσιο ή Ενιαίο Λύκειο, ΤΕΕ, ημερήσιο ή εσπερινό), έτσι ώστε το δείγμα να είναι αντιπροσωπευτικό του συνόλου των δεκαπεντάχρονων μαθητών (Χατζηνικήτα, 2012). 33

Εργαλεία συλλογής δεδομένων Φυλλάδια με τεστ στις φυσικές επιστήμες, στην κατανόηση κειμένου και στα μαθηματικά Ερωτηματολόγια στους μαθητές και διευθυντές Ο χρόνος συμπλήρωσης των τεστ για τους μαθητές ήταν 120 λεπτά και των ερωτηματολογίων 30 λεπτά 34

Κυρίως κλειστού τύπου ερωτήσεις Προσφέρονται για στατιστική ανάλυση Δεν αφήνουν περιθώρια για διφορούμενες απαντήσεις Γίνονται εύκολα κατανοητές Παρουσιάζουν τον κίνδυνο να υπαγορεύσουν την απάντηση κάποιες φορές 35

Εξαρτημένη μεταβλητή H αυτοαντίληψη των μαθητών στις Φυσικές Επιστήμες Σταθμισμένη μεταβλητή (τιμή z, με μέσο όρο 0 και τυπική απόκλιση 1). Ανεξάρτητες μεταβλητές α) η επίδοση των μαθητών στις Φυσικές Επιστήμες, β) η μέση επίδοση στις Φυσικές Επιστήμες σε επίπεδο σχολείου, γ) το φύλο των μαθητών 36

Η Πιλοτική Έρευνα του PISA 2006 πραγματοποιήθηκε από τις 18 Απριλίου έως και τις 20 Μαΐου 2005. Σε 43 σχολεία της χώρας (2 δημόσια Γυμνάσια, 30 δημόσια Ενιαία Λύκεια, 2 ιδιωτικά Ενιαία Λύκεια και 9 δημόσια ΤΕΕ). 37

Σαφείς οδηγίες συμπλήρωσης. Η σαφήνεια και η απλότητα στις οδηγίες είναι ιδιαίτερης σημασίας. Σημασία συνοδευτικής επιστολής (σκοπός έρευνας, σημασία έρευνας, διαβεβαίωση για εχεμύθεια, διευκρίνιση ότι δεν υπάρχουν σωστές και λάθος απαντήσεις, και ενθάρρυνση για συμπλήρωση). Η επιστολή πρέπει να είναι προσαρμοσμένη στο κοινό που απευθύνεται (π.χ., μαθητές/γονείς/εκπαιδευτικούς) Εμφάνιση. Να είναι ελκυστικό στην εμφάνιση και να φαίνεται εύκολο στη συμπλήρωση. Ξεκάθαρη δομή ερωτηματολογίου. Επιμελημένη γλώσσα και μορφή κειμένου. Όχι ορθογραφικά, τυπογραφικά, όχι μικρή γραμματοσειρά. Οι πρώτες ερωτήσεις να είναι εύκολες, να σπάσουν τον «πάγο». Η σαφήνεια στη διατύπωση των ερωτήσεων είναι ουσιαστικής σημασίας. Αν μπορεί να γίνει πιλοτική έρευνα, πριν την κύρια έρευνα είναι χρήσιμο για την εξάλειψη ασαφειών.

Δώστε προσοχή στη δομή της πρότασης, να μην υπάρχουν ασάφειες. Αποφύγετε να συνδέσετε μια άποψη με πρόσωπο κύρους πριν ζητήσετε την άποψη των ερωτώμενων (μεροληψία γοήτρου). Προσπαθήστε οι ερωτήσεις να σημαίνουν το ίδιο για όλους τους ερωτώμενους (διαφορά όρων, εννοιών λόγω διαφοράς στις ηλικιακές ομάδες, περιοχές, κτλ.). Δώστε τη δυνατότητα να απαντήσουν «δεν ξέρω/δεν απαντώ», δεν είναι υποχρεωμένοι να έχουν άποψη. Χρησιμοποιήστε ομαδοποιήσεις για ηλικίες, εισοδήματα και άλλες ευαίσθητες/ενοχλητικές πληροφορίες

40

41

42

43

44

45

46

47

48

49

Χρήση διφορούμενων ερωτήσεων/ερωτήσεων που περιλαμβάνουν δύο ερωτήσεις συγχρόνως. Έλλειψη σύνδεσης ερευνητικών ερωτημάτων με ερωτήσεις. Έλλειψη χρήσης ενοτήτων (με βάση τα ερευνητικά ερωτήματα) Γίνεται επικάλυψη κατηγοριών στις κλειστού τύπου ερωτήσεις. Π.χ., Ηλικία 20-30 30-40 40-50 50-60 >60

51

Η συλλογή, η κωδικοποίηση και ο έλεγχος του εμπειρικού υλικού πραγματοποιήθηκε από το φορέα υλοποίησης του προγράμματος PISA κάθε συμμετέχουσας χώρας. Στην Ελλάδα ο φορέας υλοποίησης του προγράμματος PISA 2006 ήταν το Κέντρο Εκπαιδευτικής Έρευνας. 52

53

Κωδι Α.Α κοποί Ερ ώτη Διατύπωση Ερώτησης Όνομα μεταβλητής Είδος μεταβλητής Περιγραφή μεταβλητής Τιμές μεταβλητής ηση τιμών σης μεταβ λητής Αγόρι 1 1 Ποιο είναι το μικρό σου όνομα; Gender (Κατηγορική) Φύλο μαθητή/μαθήτριας Κορίτσι 2 2 Σε ποια τάξη πηγαίνεις; Class (Ιεραρχική) Τάξη μαθητή/μαθήτριας 1 Δ Ε 2 ΣΤ 3 54

55

Χρήση Πολυεπίπεδων μοντέλων ανάλυσης (Multilevel modelling analysis) Είναι η πλέον ενδεδειγμένη μέθοδος για δεδομένα που έχουν μια εγγενή πολυεπίπεδη δομή (Creemers, Kyriakides & Sammons, 2010). Σχολείο Μαθητής Χρησιμοποιήθηκε κυρίως το στατιστικό πρόγραμμα MLwiΝ 2.10 (Rasbash, Steele, Browne, & Prosser, 2005). 56

Εισαγωγή στοιχείων στο στατιστικό πρόγραμμα SPSS 20.0 57

Εισαγωγή στοιχείων στο στατιστικό πρόγραμμα MLwiΝ 2.10 58

Αυτοαντίληψη στις Φυσικές Επιστήμες Κορίτσια Αγόρια 59

Πίνακας 1: Σύνδεση φύλου με την αυτοαντίληψη των μαθητών στις Φυσικές Επιστήμες Μεταβλητές Μ1: + Φύλο Μ2: + Επίδοση Συντελεστές ΤΣ Συντελεστές ΤΣ Σταθερά (intercept) -0.188 0.024-0.182 0.023 Φύλο μαθητών 0.370* 0.029 0.363* 0.028 Επίδοση στις Φυσικές Επιστήμες (μαθητές) 0.254* 0.018 Επίδοση στις Φυσικές Επιστήμες (σχολείο) -0.148* 0.033 Διακύμανση μαθητή (σ e 2 ) 0.940 0.020 0.902 0.018 2 Διακύμανση σχολείου (σ u ) 0.028 0.006 0.024 0.006 Απόκλιση (deviance) 13451.214 13263.835 * p <.05 επίπεδο Σημείωση: Τα κορίτσια αποτελούν την κατηγορία σύγκρισης της ανεξάρτητης μεταβλητής "φύλο" στο μοντέλο. ΤΣ = Τυπικό Σφάλμα 60

Η λεζάντα χρειάζεται να δίνει μια συνοπτική περιγραφή του περιεχομένου των πινάκων/γραφημάτων και να τοποθετείται δίπλα στη σχετική αρίθμηση του πίνακα/γραφήματος. Πρέπει να είναι πάντα σαφές σε τι αντιστοιχεί η κάθε στήλη/νούμερο στον πίνακα/γράφημα. Κάθε γράφημα/πίνακας είναι απαραίτητο να γίνεται κατανοητό το τι απεικονίζει χωρίς να χρειάζεται να διαβάσει ο αναγνώστης το κείμενο της εργασίας. Το κείμενο χρειάζεται να είναι γραμμένο στα ελληνικά και μέσα στους πίνακες/γραφήματα -να γίνεται μετάφραση των όρων.

62

Διάγραμμα 1. Σύνθεση του δείγματος των εκπαιδευτικών ως προς το φύλο

Διάγραμμα 2. Σύνθεση του δείγματος των εκπαιδευτικών ως προς την ηλικία

Η παρακολούθηση του προγράμματος σας βοήθησε στο να αναγνωρίζετε ευκολότερα: 80 70 60 50 40 30 καθόλου λίγο πολύ 20 πάρα πολύ 10 0 μαθησιακή ετοιμότητα ενδιαφέροντα μαθητών μαθησιακό προφίλ

Σύνοψη σημαντικών αποτελεσμάτων Σύνδεση με βιβλιογραφική ανασκόπηση και θεωρητικό πλαίσιο, προσπάθεια εξήγησης/ερμηνείας αποτελεσμάτων Δήλωση περιορισμών έρευνας Προτάσεις για μελλοντικές έρευνες

Συνοπτικά: Αναφέρουμε τα ερευνητικά ερωτήματα που θέσαμε και διατυπώνουμε τα συμπεράσματά μας με βάση τα αποτελέσματα της ανάλυσης των δεδομένων μας. Αναφέρουμε ευρήματα ερευνών που συμφωνούν με τα δικά μας αποτελέσματα ή και ερευνών που διαφοροποιούνται από τα δικά μας, προσπαθώντας να ερμηνεύσουμε τις τυχόν διαφοροποιήσεις. Μπορούμε να σχολιάσουμε θετικά στοιχεία τα έρευνάς μας καθώς και αδυναμίες (π.χ., δείγμα, εργαλείο συλλογής δεδομένων, μέθοδος ανάλυσης, κτλ), και να τα χρησιμοποιήσουμε στην ερμηνεία των αποτελεσμάτων της έρευνάς μας.

Δεν υπερεκτιμάμε τα αποτελέσματά μας και δεν οδηγούμαστε σε γενικεύσεις στον ευρύτερο πληθυσμό των αποτελεσμάτων μας αν δεν έχουμε αντιπροσωπευτικό δείγμα (π.χ., λάβετε υπόψη το δείγμα σας, τη μέθοδο δειγματοληψίας, τη μέθοδο ανάλυσης, την έλλειψη αιτιώδους σχέσης).

Δύο μαθητές με όμοια επίδοση στις Φυσικές Επιστήμες που φοιτούν σε σχολεία με διαφορετική μέση επίδοση ενδέχεται να έχουν διαφορετική αυτοαντίληψη για την ικανότητά τους στον τομέα αυτό, με τον μαθητή που φοιτά σε σχολείο με υψηλότερη μέση επίδοση να έχει χαμηλότερη αυτοαντίληψη για τις ικανότητές του στις Φυσικές Επιστήμες. Το φαινόμενο αυτό οφείλεται στη σύγκριση του εαυτού του με τους άλλους, που κάνει άθελά του ο μαθητής, με αποτέλεσμα να υποτιμάει τις ικανότητές του, γεγονός που ενδέχεται να οδηγεί και σε χαμηλότερες επιδόσεις στο μέλλον (Marsh, 1990).

Μεταξύ μαθητών από το ίδιο σχολείο με όμοια επίδοση, εκείνοι από υψηλότερα κοινωνικοοικονομικά στρώματα ενδέχεται να έχουν ελαφρώς θετικότερη αυτοαντίληψη για τις ικανότητές τους στις Φυσικές Επιστήμες. Εντούτοις, η θετική συσχέτιση της επίδοσης με την ακαδημαϊκή αυτοαντίληψη και η αρνητική συσχέτιση της μέσης επίδοσης του σχολείου με την ακαδημαϊκή αυτοαντίληψη παραμένουν, χωρίς να φαίνεται να επηρεάζονται από τον κοινωνικο-οικονομικό παράγοντα.

Αποτελέσματα συμπίπτουν με Διεθνή βιβλιογραφία Τάση των αγοριών να έχουν, ή να εμφανίζουν, ιδιαίτερα υψηλή αυτοαντίληψη για τις ικανότητές τους στα μαθηματικά και τις Φυσικές Επιστήμες, η οποία δεν συνάδει με την αντικειμενική επίδοσή τους (Marsh, 2007).

Ενίσχυση αυτοαντίληψης μαθητών στις Φυσικές Επιστήμες. Ειδικότερα, θεωρείται σκόπιμο να διερευνηθούν τρόποι να ενισχυθεί, στο πλαίσιο της διδασκαλίας των Φυσικών Επιστημών, η πίστη των κοριτσιών στις ικανότητές τους στον τομέα αυτόν, ώστε να ξεπεραστούν τα όποια στερεότυπα φαίνεται να υπάρχουν ακόμη στην κοινωνία για το ρόλο των φύλων στον τομέα αυτό (ενδεικτικά, Christidou, Hatzinikita & Samaras, 2012 Finson, 2002).

Θεωρείται σκόπιμο μέσω της διδασκαλίας των Φυσικών Επιστημών να ενισχύεται η θετική αυτοαντίληψη των μαθητών για την ικανότητά τους στις Φυσικές Επιστήμες, με απώτερο στόχο να ενισχυθεί στη συνέχεια και η επίδοσή τους στις Φυσικές Επιστήμες. 75

Ελέγχω ότι ο τίτλος είναι σαφής και περιλαμβάνει λέξεις-κλειδιά για την έρευνα. Ελέγχω ότι η περίληψη περιλαμβάνει όλα τα απαραίτητα στοιχεία που αφορούν την έρευνα Τα τμήματα της επιστημονικής έκθεσης είναι αλληλένδετα, με εσωτερική συνοχή και συνέπεια. Κάθε επιστημονική έκθεση λέει μια ιστορία, με αρχή, μέση και τέλος. Κανένα τμήμα της επιστημονικής έκθεσης δεν είναι περιττό.

Εξηγώ αναλυτικά τη μεθοδολογία, έτσι ώστε να μπορεί να επαναληφθεί όλη η έρευνα αν κάποιος ερευνητής το θελήσει. Τα συμπεράσματα προκύπτουν από τα ερευνητικά ερωτήματα, από τα αποτελέσματα της έρευνας σε συνδυασμό με τη θεωρία/βιβλιογραφική ανασκόπηση. Ελέγχω ότι οι πίνακες και τα διαγράμματα στο κείμενο είναι αριθμημένα και συνοδεύονται από επεξηγηματικές λεζάντες. 77

78

Creswell, J. W. (2011). Η έρευνα στην εκπαίδευση. Σχεδιασμός, διεξαγωγή και αξιολόγηση της ποσοτικής και ποιοτικής έρευνας. Αθήνα: Ίων/Έλλην. Robson, C. (2007). Η έρευνα του πραγματικού κόσμου: Ένα μέσο για κοινωνικούς επιστήμονες και επαγγελματίες ερευνητές. Αθήνα: Gutenberg. Πληροφορίες για το πρόγραμμα PISA μπορεί κανείς να βρει στην ιστοσελίδα του ΟΟΣΑ στο δικτυακό τόπο http://www.oecd.org/pisa και του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής της Ελλάδας στο δικτυακό τόπο http://www.iep.edu.gr/pisa. 79