Δράσεις του ΕΠ ΠΚΜ για την Κοινωνική Ένταξη των Ρομά στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας Περιφερειακό Συνέδριο «Ανάπτυξη της εθνικής πλατφόρμας διαβούλευσης και διαλόγου για θέματα Ρομά» Θεσσαλονίκη, 31.03.2017
θέματα παρουσίασης
βασικά στοιχεία ΕΠ ΠΚΜ συνοπτικά στοιχεία Σχεδίου Δράσης χρονολόγιο ενεργειών επόμενα βήματα
η βασική δομή του ΕΠ με μια ματιά Θεματικοί Στόχοι Κατηγορίες παρέμβασης Άξονες προτεραιότητας Επενδυτικές προτεραιότητες Δράσεις Ειδικοί στόχοι Δείκτες εκροής Δείκτες αποτελέσματος Πράξεις (έργα)
πολυ-ταμειακό & πολύ-τομεακό ΕΠ ενδεικτικοί τομείς
ο άξονας προτεραιότητας 9Β Προώθηση της κοινωνικής ένταξης και καταπολέμηση της φτώχειας Βασικά στοιχεία ΕΚΤ 148,79 εκατ. (ΔΔ) 6 επενδυτικές προτεραιότητες περιλαμβάνει δράσεις οριζόντιου & περιφερειακού χαρακτήρα Η εξειδίκευση του Α.Π. 9Β έως σήμερα: περίπου 52 εκατ. 35 % του συνολικού π/υ του Α.Π.
επενδυτική προτεραιότητα 9ii Κοινωνικοοικονομική ένταξη περιθωριοποιημένων κοινοτήτων, όπως οι Ρομά λέξεις-κλειδιά: ενσωμάτωση, κατάρτιση, συμβουλευτική, εκμάθηση, απασχόληση δυνητικοί ωφελούμενοι: Ρομά, μετανάστες, άστεγοι, λοιπές περιθωριοποιημένες κοινότητες
ενδεικτικές δράσεις Όπως αναφέρονται στο ΕΠ ΠΚΜ Επενδυτική προτεραιότητα 9ii Προγράμματα εκμάθησης της ελληνικής γλώσσας και σε ενήλικες μετανάστες και Ρομά εκτός δομών εκπαίδευσης Προγράμματα κατάρτισης και απόκτησης δεξιοτήτων για την ενίσχυση της πρόσβασης στην απασχόληση Παροχή συμβουλών και υποστήριξης για τον επαγγελματικό προσανατολισμό και την εύρεση εργασίας, την αυτοαπασχόληση ή την ίδρυση επιχειρήσεων Δημιουργία και Ανάπτυξη Δικτύων και Κοινωνικών Συμμαχιών για την Ευαισθητοποίηση και Ενημέρωση σε θέματα κοινωνικής ένταξης των περιθωριοποιημένων ομάδων Προγράμματα για την κινητοποίηση και ενεργό συμμετοχή των Ρομά και των μεταναστών στις διαδικασίες Τοπικής Διακυβέρνησης
συνοπτικά στοιχεία Σχεδίου Δράσης
Ποσοτικά στοιχεία (2014) Πληθυσμός Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας: 1.880.000 Αριθμός δήμων: 38 Πληθυσμός Ρομά: περίπου 14.500 Αριθμός δήμων με πληθυσμούς Ρομά: 21 Αριθμός δήμων με πληθυσμό Ρομά > 2.000 άτομα: 5 Αριθμός οικισμών/περιοχών Ρομά: 36
Ποσοτικά στοιχεία ΕΚΚΑ (2017) Πληθυσμός Ρομά: περίπου 17.000 Αριθμός δήμων με πληθυσμούς Ρομά: 23 Αριθμός δήμων με πληθυσμό Ρομά > 2.000 άτομα: 5 Αριθμός οικισμών/περιοχών Ρομά: 46
Συγκεντρωτικά στοιχεία οικισμών 1/2 ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΗΜΑΘΙΑΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΔΗΜΟΣ ΟΙΚΙΣΜΟΣ/ΠΕΡΙΟΧΗ ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ ΡΟΜΑ ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ ΡΟΜΑ (Σχέδιο δράσης 2014) (ΕΚΚΑ 2017) Παλαιόχωρα 346 333 Αλεξάνδρειας Κεφαλοχώρι/Παλιοχώρι / Αντιγονίδες / Λιανοβέργι 374 368 Συνοικισμός Αγ. Γεωργίου 1.630 1.942 Εντός αστικού ιστού 174 Εργοχώρι 139 Τριφυλλοπάζαρο 41 160 Βέροιας Μέση Οικισμός Διαβατού Μακροχώρι 83 Kουλούρα 200 278 Νάουσας Ροδίνα 54 54 Αγγελοχώρι 87 Αμπελοκήπων - Μενεμένης Άγιος Νεκτάριος (Δενδροπόταμος) 2.500 2.700 Βόλβης Νυμφόπετρα 80 63 Δέλτα Χαλάστρα 140 450 Οικ. Αγίας Σοφίας 3.000 3.500 Θερμαϊκού Περαία 350 350 Θέρμης Λιβαδίκι 2 Θεσσαλονίκης Ξηροκρήνη 50 Καλαμαριάς Εντός αστικού ιστού 22 22 Κορδελιού - Ευόσμου Κορδελιό 252 252 Εντός αστικού ιστού 4 Χαλκηδόνος Νέα Μεσήμβρια 100 Χαλκηδόνα 250 Εφεδρούπολη 126 Παύλου Μελά Ανθόκηποι 35 Μετέωρα 190
Συγκεντρωτικά στοιχεία οικισμών 2/2 ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΚΙΛΚΙΣ ΠΕΛΛΑΣ ΔΗΜΟΣ ΟΙΚΙΣΜΟΣ/ΠΕΡΙΟΧΗ ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ ΡΟΜΑ (Σχέδιο δράσης 2014) ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ ΡΟΜΑ (ΕΚΚΑ 2017) Παιονίας Αξιούπολης 180 56 Παιονίας 180 Αλμωπίας Αριδαία 10 21 Έδεσσας Εντός αστικού ιστού 22 22 Γυψοχώρι 15 15 Πέλλας Μελίσσι 75 75 Κρύα Βρύση 30 30 Σταυροδρόμι 20 20 Σκύδρας Εντός αστικού ιστού (και μικρός αριθμός εκτός αστικού ιστού) 98 86 ΠΙΕΡΙΑ Κατερίνης Πέλεκας 302 311 ΣΕΡΡΕΣ ΧΑΛΚΙΔΙΚΗ Βισαλτίας Ηράκλειας Σερρών Τραγίλου (Μαυροθάλασσα Πύργος) Ευκαρπίας (Αποθ.Κακαράντζα) 78 250 42 20 Ηράκλειας 824 824 Ποντισμένο 1.300 1.300 Σιδηρόκαστρο 150 150 Νοσοκομείο/ Φλωρίνης / Αγ. Αθανάσιος 2.100 2.100 Εντός αστικού ιστού 25 25 Νέας Προποντίδας Νέα Ποτίδαια 35 Σύνολο 14.433 17.059
Κύρια προβλήματα τα οποία αναζητούν λύση Χαμηλά επίπεδα εκπαίδευσης Αναλφαβητισμός σε πολύ υψηλά επίπεδα Σχολική διαρροή (παρατηρείται διαφοροποίηση από περιοχή σε περιοχή και σε ορισμένους δήμου παρουσιάζονται τάσεις μείωσης) Ανεπαρκής στέγαση/ προβλήματα υποδομών Κακές Συνθήκες Στέγασης (στις περισσότερες των περιπτώσεων με εξαίρεση τους ενσωματωμένους Ρομά καθώς και τους χωροθετημένους στον αστικό ιστό οικισμούς) Καταπατήσεις περιουσιών (δημόσιων και ιδιωτικών) Έλλειψη βασικών υποδομών σε πολλούς οικισμούς Υψηλή ανεργία και πρόσκαιρες θέσεις εργασίας Υψηλά ποσοστά ανεργίας Μη ύπαρξη σταθερής εργασίας Εποχικότητα & μειωμένη επαγγελματική κινητικότητα Μικρή πρόσβαση γυναικείου πληθυσμού στην αγορά εργασίας Μεγάλο μέρος του πληθυσμού ζει κάτω από τα όρια της φτώχειας
Κύρια προβλήματα τα οποία αναζητούν λύση Κακή κατάσταση υγείας Μικρή κάλυψη παιδικού πληθυσμού σε εμβολιασμό Αδιαφορία για θέματα ατομικής υγιεινής Έλλειψη προσωπικής φροντίδας και καθαριότητας σε ενήλικες και παιδιά Υστέρηση σε πρόληψη θεμάτων γυναικολογικής φύσεως Μειωμένο ενδιαφέρον του γυναικείου πληθυσμού για θέματα αντισύλληψης Μέρος του πληθυσμού παρουσιάζει προβλήματα ψυχικής υγείας και εξαρτήσεων Αρνητική κοινωνική εικόνα, στερεότυπα και διακρίσεις Ύπαρξη αρνητικών στερεοτύπων και προκαταλήψεων εναντίον των Ρομά Η παιδική εκμετάλλευση υφίσταται σε σημαντικό βαθμό (κυρίως σε περιαστικές περιοχές) και συνήθως εξαρτάται από την κοινωνικοοικονομική κατάσταση της οικογένειας Παραβατικότητα (συνήθως παραεμπόριο, κλοπές, επαιτεία, εμπορία ναρκωτικών) κυρίως σε αστικές και περιαστικές περιοχές.
τι έχει γίνει έως σήμερα
χρονολόγιο Σεπτέμβριος 2014- Φεβρουάριος 2015: Εκπόνηση Σχεδίου Δράσης για την Κοινωνική Ένταξη των Ρομά στην ΠΚΜ Δεκέμβριος 2014: έγκριση του ΕΠ ΠΚΜ από την Ε.Ε. Φεβρουάριος 2015: διαβούλευση Σχεδίου Δράσης Απρίλιος 2015: έγκριση Σχεδίου Δράσης από το Περιφερειακό Συμβούλιο ΠΚΜ Μάιος 2015: έναρξη διαδικασίας εξειδίκευσης με αποστολή του εντύπου πρότασης στο Υπουργείο Εργασίας Ιούνιος 2015-Φεβρουάριος 2016: Εκπόνηση (από το ΕΚΚΑ) μηχανισμού παρακολούθησης & αξιολόγησης της εθνικής στρατηγικής για την κοινωνική ενσωμάτωση των Ρομά Νοέμβριος 2015-Μάρτιος 2016: Ωρίμανση νέων οριζόντιων δράσεων ΕΚΤ Απρίλιος-Ιούλιος 2016: έκδοση προσκλήσεων για οριζόντιες δράσεις ΕΚΤ Οκτώβριος 2016: Ανάπτυξη (από το ΕΚΚΑ) πλατφόρμας διαβούλευσης για θέματα Ρομά Σεπτέμβριος-Δεκέμβριος 2016: αλλαγές στον φορέα άσκησης πολιτικής & σύσταση Ειδικής Γραμματείας για την κοινωνική ένταξη των Ρομά Φεβρουάριος- Μάρτιος 2017: διαβούλευση με 5 δήμους της ΠΚΜ και συνεργασία με την Ειδική Γραμματεία για την κοινωνική ένταξη των Ρομά
Κέντρα Κοινότητας υποδοχή, εξυπηρέτηση και διασύνδεση των πολιτών με όλα τα Κοινωνικά Προγράμματα και Υπηρεσίες που υλοποιούνται στην περιοχή παρέμβασης. ενσωματώνουν τα Γραφεία διαμεσολάβησης του Δικτύου Δομών για την αντιμετώπιση της φτώχειας, καθώς και τις λειτουργίες εξειδικευμένων κέντρων για ειδικές κατηγορίες του πληθυσμού Οι βασικές αρχές και η φιλοσοφία της λειτουργίας του κέντρου κοινότητας βασίζονται: στην εξατομικευμένη προσέγγιση, αρχικά χαρτογραφώντας τα απαραίτητα βήματα για την πορεία του ωφελουμένου προς την κοινωνική ένταξη ή/και την απασχόληση και στη συνέχεια υποστηρίζοντας και παρακολουθώντας τη διαδικασία αυτή, στη σύνδεση με δημοτικές, τοπικές και υπερτοπικές (π.χ. κεντρικές) Υπηρεσίες που συμβάλλουν στην κοινωνική προστασία, την κοινωνική ένταξη και την προώθηση στην απασχόληση των ωφελουμένων, στην ανάπτυξη διαδικασιών συνεργασίας με κάθε αρμόδιο φορέα και Υπηρεσία, στη δημιουργία δικτύων (και εν γένει, στη δικτύωση) μεταξύ του Κέντρου Κοινότητας και φορέων που υλοποιούν δράσεις ή ενέργειες σχετικές με το αντικείμενο
Κέντρα Κοινότητας με παράρτημα Ρομά σε 5 δήμους Κύριος στόχος τους η ενίσχυση της κοινωνικής ένταξης και προώθησης στην απασχόληση της συγκεκριμένης ομάδας πληθυσμού Το Παράρτημα συνδέεται με Υπηρεσίες του Δήμου, της Περιφέρειας ή ακόμα και κρατικές/κεντρικές Υπηρεσίες (όταν απαιτείται) Οι κύριες παρεχόμενες υπηρεσίες αφορούν στα εξής: Παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών για την ένταξη της οικογένειας (ιδιαίτερα των παιδιών), τη στήριξη και προώθηση των δικαιωμάτων του παιδιού και τη διασύνδεση και παραπομπή σε δημόσιες υπηρεσίες όπως παιδείας, αθλητισμού, πολιτισμού, δημιουργικής απασχόλησης Στήριξη, ενδυνάμωση και ενεργοποίηση των γυναικών Παροχή βοήθειας για τη διευκόλυνση και συνηγορία στην πρόσβαση των ωφελουμένων για την ρύθμιση προνοιακών αιτημάτων, δικαστικών, αστικοδημοτικών και νομικών εκκρεμοτήτων των ωφελουμένων Εξατομικευμένη ενημέρωση για θέματα δημόσιας Υγείας (δράσεις αγωγής υγείας) και πρόσβασης σε δημόσιες υπηρεσίες
τι ακολουθεί
εξειδίκευση νέων δράσεων για Ρομά Δράσεις με συγχρηματοδότηση του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου (ΕΚΤ) Συνολικός διαθέσιμος π/υ: 5 εκατ. Ευρώ Τομείς παρέμβασης: απασχόληση, εκπαίδευση, υγεία/κοινωνική πρόνοια Ωφελούμενοι: οι Ρομά των οικισμών/περιοχών της Κεντρικής Μακεδονίας, με έμφαση στους 5 δήμους με τους μεγαλύτερους πληθυσμούς Ρομά: Αλεξάνδρειας, Αμπελοκήπων Μενεμένης, Δέλτα, Ηράκλειας, Σερρών Σημαντική σημείωση: οι δράσεις αυτές θα είναι εξειδικευμένες στη συγκεκριμένη ομάδα-στόχο. Οι Ρομά είναι δυνητικά ωφελούμενοι και σε άλλες δράσεις ΕΚΤ (με χαρακτηριστικά ευπαθών ομάδων)
Δυνητικές δράσεις για Ρομά 1/3 Στοχευμένα προγράμματα για την καταπολέμηση του αναλφαβητισμού Υποστήριξη της συμμετοχής των Ρομά σε προγράμματα εκμάθησης της ελληνικής γλώσσας Ανάπτυξη ψηφιακών δεξιοτήτων (digital competences) ώστε να παρέχονται ίσες ευκαιρίες πρόσβασης σε ψηφιακό περιεχόμενο και εκμάθηση χρήσης των εφαρμογών ΤΠΕ Υποστήριξη στη διαδικασία πιστοποίησης προσόντων (ΕΟΠΠΕΠ) Κατάρτιση ανέργων Ρομά σε τομείς οικονομικής δραστηριότητας με υποχρεωτική εγγυημένη απασχόληση: συμβουλευτική και κατάρτιση που οδηγεί σε πιστοποίηση: θεωρητική κατάρτιση των ωφελουμένων, πρακτική άσκηση σε επιχειρήσεις του ιδιωτικού τομέα και υπηρεσίες υποστήριξης και συμβουλευτικής καθοδήγησης των συμμετεχόντων καθ όλη τη διάρκεια της πρακτικής άσκησης.
Δυνητικές δράσεις για Ρομά 2/3 Βελτίωση ευκαιριών ένταξης ή επανένταξης στην αγορά εργασίας με αμοιβαία δέσμευση για ενεργό ένταξη, μέσω δράσεων συμβουλευτικής, κατάρτισης και τοποθέτησης σε θέσεις εργασίας. Δράσεις προώθησης και στήριξης των Ρομά και των νέων Ρομά στην επιχειρηματικότητα και την αυτοαπασχόληση (νεανική επιχειρηματικότητα, δημιουργία start-ups) Δράσεις υποστήριξης των Ρομά στην νομιμοποίηση, αδειοδότηση, οργάνωση, φορολογική τακτοποίηση, ασφαλιστική κάλυψη και συνεπή λειτουργία υφιστάμενων επιχειρηματικών δραστηριοτήτων: χορήγηση «επιταγών» κάλυψης λογιστικών εξόδων, απόκτησης άδειας επαγγελματικής οδήγησης, κάλυψης ασφαλιστικών δαπανών κ.λπ. Δράσεις υποστήριξης για την ίδρυση Κοινωνικών Συνεταιριστικών επιχειρήσεων με παροχή συμβουλευτικής και προώθηση της απασχόλησης των νέων στο πεδίο της κοινωνικής οικονομίας
Δυνητικές δράσεις για Ρομά 3/3 Δράσεις Συμβουλευτικής / Οικογενειακού Προγραμματισμού σε ζητήματα όπως: HIV/AIDS Αναπαραγωγική και σεξουαλική υγεία, προγεννητική, περιγεννητική και επιλόχεια φροντίδα αντισύλληψη, οικογενειακός προγραμματισμός, σεξουαλική βία (βιασμός, σεξουαλική εκμετάλλευση, παιδική σεξουαλική εκμετάλλευση) Στοχευμένες δράσεις αντιμετώπιση στερεότυπων και αντιλήψεων που αποτελούν ανασταλτικό παράγοντα στον οικογενειακό προγραμματισμό. Προγράμματα Ενημέρωσης, Ευαισθητοποίησης - Διασφάλιση της συμμετοχής των Ρομά στην εφαρμογή του Περιφερειακού Σχεδίου Δράσης. Καταγραφή και ανάδειξη του πολιτισμού των Ρομά. Ενίσχυση, υποστήριξη πολιτιστικών δράσεων.
Τα επιθυμητά αποτελέσματα Άρση κοινωνικού αποκλεισμού Βελτίωση της πρόσβασης στην εκπαίδευση, στην απασχόληση και στην τοπική κοινωνική ζωή Αναβάθμιση του επιπέδου εκπαίδευσης και βελτίωση των δεξιοτήτων Βελτίωση υγείας και υγιεινής Μεγαλύτερη συμμετοχή στον κοινωνικό βίο και στις τοπικές υποθέσεις
ευχαριστώ για την προσοχή σας! Δημήτρης Κοντογιαννόπουλος Στέλεχος Μονάδας Προγραμματισμού & Αξιολόγησης Προγράμματος τηλ 2313 321719 dimikont@mou.gr www.pepkm.gr