Σιτάρι Γ τάξη
Σωστά το μαντέψατε! Τρώω σποράκια, μα πιο πολύ μου αρέσουν οι σπόροι του σιταριού!
Το σιτάρι ανήκει στην κατηγορία των δημητριακών, μαζί με τις πατάτες και το ρύζι. Όλες αυτές οι τροφές περιέχουν μια ουσία, το άμυλο, που μας βοηθά να είμαστε γεροί και δυνατοί.
Τα δημητριακά στηρίζουν τον οργανισμό μας, όπως μια κολώνα στηρίζει το σπίτι μας. Γι αυτό ονομάζονται «πυλώνας» (στήριγμα) της διατροφής.
Πριν όμως προχωρήσουμε στη μελέτη τουσιταριού, θα ήθελα να σας ξεναγήσω λίγο στην ιστοσελίδα μας και να σας δείξω τον τρόπο με τον οποίο θα αναζητούμε τις πληροφορίες!
Πρώτα πρώτα πρέπει να μπούμε στην ιστοσελίδα μας.
Βλέπετε πάνω και αριστερά που υπάρχουν πολλές κατηγορίες; Οι πληροφορίες οργανώνονται σε αυτές τις κατηγορίες. Εσείς θα διαλέγετε μια κατηγορία από όλες αυτές, ανάλογα με την αναζήτηση που θέλετε να κάνετε.
Αφού επιλέγετε μια κατηγορία, θα επιλέγετε πάντοτε «Αναζήτηση ανά Θεματική Κατηγορία».
Πατώντας το τοξάκι, θα επιλέγετε Ομάδα Τροφίμων και θα προχωρείτε σε αναζήτηση.
Από όλες τις κατηγορίες που σας παρουσιάζονται, θα διαλέγετε τα Δημητριακά και εκεί θα βρίσκετε όλες τις πληροφορίες που ψάχνετε!
Αυτός θα είναι ο τρόπος αναζήτησής μας! Είστε έτοιμοι να ξεκινήσουμε;
Το σιτάρι καλλιεργείται πολύ στην Κύπρο. Σεποιεςπεριοχέςόμως; Για να το μάθετε, πηγαίνετε στην ιστοσελίδα μας, στην επιλογή «Τρόφιμα» και αναζητήστε με τον τρόπο που είπαμε το κείμενο «Σιτάρι, πυλώνας της διατροφής». Διαβάστε το κείμενο στο «Λειτουργικό και Συμβολικό ρόλο» και πέστε μου!
Το σιτάρι καλλιεργείται στις πεδιάδες, εκεί δηλαδή που δεν υπάρχουν βουνά, όπως στη Μεσαορία. Την βλέπετε στο χάρτη;
Η Κύπρος από τα πολύ παλιά χρόνια παρήγαγε πολύ σιτάρι. Τόσο πολύ που το πουλούσαν σε άλλες χώρες! Σε ποιες;; Πηγαίνετε στην επιλογή «Τρόφιμα», ψάξτεμετογνωστότρόπο, βρέστε το κείμενο «σίτος» και διαβάστε τις «Συμπληρωματικές πληροφορίες».
Η Κύπρος πουλούσε σιτάρι στους Βυζαντινούς, τους Σύριους και τους Άραβες. Μάλιστα, όταν ήρθαν οι Φράγκοι στην Κύπρο, αποφάσισαν ότι οι Κύπριοι έπρεπε να τους δίνουν την «δεκάτη». Τι είναι η δεκάτη;; Ψάξτε στην ίδια ιστοσελίδα και βρείτε τα «τρόφιμα δεκάτης»!
Σωστά το σκεφτήκατε! Πρώτα πρέπει αν φυτέψουμε τους σπόρους του σιταριού. Όμως οι Κύπριοι γεωργοί έκαναν κάτι ακόμα πριν φυτέψουν τους σπόρους Πηγαίνετε στις «Τεχνικές Παραγωγής Τροφίμων». Απότηλίσταπουθα εμφανιστεί εκεί, αποφασίστε τι έκαναν οι γεωργοί πριν φυτέψουν το σιτάρι και διαβάστε τις πληροφορίες!!
Πριν φυτέψουν τα χωράφια με σπόρους σιταριού, οι γεωργοί έπρεπε να τα προετοιμάσουν, δηλαδή να τα λιπάνουν. Από την άλλη, οι σπόροι έπρεπε να ευλογηθούν στην εκκλησία για να δώσουν καλή σοδειά.
Ακολουθούσε το όργωμα του χωραφιού. Σήμερα το χωράφι οργώνεται με τη βοήθεια μηχανημάτων. Στα παλιά χρόνια όμως χρησιμοποιούσαν άλλα εργαλεία. Ποια; Επιλέξτε «Παραδοσιακά σκεύη και εργαλεία» Απότηλίστα, αποφασίστε ποια εργαλεία χρησιμοποιούσαν.
Ο γεωργός χρησιμοποιούσε το αλέτρι με τα βόδια για να οργώσει το χωράφι του. Το αλέτρι έκανε το χώμα πιο μαλακό και έτσι βοηθούσε το σιτάρι να βλαστήσει. Το Νοέμβρη, ο γεωργός έσπερνε και πλέον περίμενε την βροχή να έρθει!
Από το Νοέμβρη ως το Μάιο το σιτάρι μεγάλωνε και ωρίμαζε. Μετά έπρεπε να το κόψουν. Πώς ονομάζεται το κόψιμο του σιταριού όμως; Ψάξτεκαιπέστεμου!!
Το κόψιμο του σιταριού ονομάζεται θερισμός. Για τον θερισμό χρησιμοποιούσαν ένα ειδικό εργαλείο που ονομάζεται δρεπάνι.
Καιτιγινότανμετάπου έκοβαν τα στάχυα; Πώς διαχώριζαν το σιτάρι από το καλάμι; Ψάξτε να μάθετε!
Ψάξτε με το γνωστό τρόπο στα «Παραδοσιακά σκεύη και εργαλεία» και βρείτε ποιο είναι αυτό το εργαλείο!
Το εργαλείο αυτό ονομάζεται δουκάνη. Με αυτό πατούσαν τα στάχυα και έτσι έκοβαν το άχυρο από το σιτάρι.
Στη συνέχεια, με το θερνάτζι διαχώριζαν το άχυρο από το στάχυ. Ψάξτε στα «Σκεύη και Εργαλεία» γιαναμάθετε πως!
Θερνάτζι, το εργαλείο με το οποίο αλώνιζαν
Έτσι μετά από πολύ κόπο, οι γεωργοί κατάφερναν να έχουν το άχυρο για να ταΐζουν τα ζώα και το σιτάρι για να ταΐζουν κοτούλες σαν κι εμένα
Το σιτάρι που έμενε, αποθηκευόταν σε ειδικές αποθήκες. Οι άνθρωποι έφτιαχναν πολλά φαγητά με αυτό. Με το διπλανό σου σκεφτείτε 5 φαγητά που φτιάχνονται από το σιτάρι!
Πάρα πολλά από τα φαγητά που τρώτε φτιάχνονται από το σιτάρι, γι αυτό άλλωστε ονομάζεται ο πυλώνας της διατροφής σας! Τα φαγητά μπορούν να χρησιμοποιούν είτε ολόκληρους τους σπόρους σιταριού είτε αλεσμένους σπόρους.
Αναγνωρίζεις αυτά εδώ; Είναι κόλλυβα. Ψάξτε τα στα «Τρόφιμα» να μάθετε ποια είναι η σχέση τους με το σιτάρι!
Πότε χρησιμοποιούσαν τα κόλλυβα οι Κύπριοι;
Ένα άλλο φαγητό που φτιάχνεται από σιτάρι είναι το ρέσι. Αν το ψάξετε στις «Παραδοσιακές συνταγές», και μάθετε πότε το μαγειρεύουν οι Κύπριοι!
Τα κόλλυβα και το ρέσι είναι από τα λίγα φαγητά που χρησιμοποιούν ολόκληρους τους σπόρους σιταριού. Για όλα τα υπόλοιπα φαγητά, οι άνθρωποι έπρεπε να θρυμματίσουν το σιτάρι, να το αλέσουν. Πώς το άλεθαν όμως;
Οι μύλοι βοηθούσαν στο άλεσμα του σιταριού
Κάποιοι μύλοι ήταν μικρά εργαλεία και κινούνταν με το χέρι του ανθρώπου. Ένας τέτοιος μύλος είναι το σερομύλιν. Πηγαίνετε στους «Παραδοσιακά Σκεύη και Εργαλεία». Αναζητήστε το κείμενο «σερομύλιν» και πέστε μου πώς δουλεύει!
Η νοικοκυρά είχε το σερομύλιν στο σπίτι της. Όταν ήθελε να αλέσει το σιτάρι σε μικρά κομματάκια, έβαζε τους σπόρους μέσα στην τρύπα και έτριβε τη μια πέτρα πάνω στην άλλη με το ξύλο που προέξεχε. Μετά από λίγο, έβγαινε προς τα έξω το κονάρι.
Το κονάρι ονομάζεται αλλιώς πουργούρι. Αυτό το ξέρετε, έτσι; Με το πουργούρι φτιάχνονται φαγητά όπως το πιλάφι πουργούρι, οτραχανάςκαιοικούπες! Μπορείς να μάθεις περισσότερα για όλα αυτά αν ψάξεις τις συνταγές τους!
Καιτιγίνεταιανομύλος αλέσει εντελώς το σιτάρι;
Γίνεται το αλεύρι!!
Επειδή ήταν πολύ δύσκολο οι άνθρωποι να χρησιμοποιούν το σερομύλι συνέχεια για να φτιάξουν τόσο πολύ αλεύρι, έπρεπε να χρησιμοποιούν τους μεγάλους μύλους.
Ψάξε πληροφορίες για τους μύλους στην ιστοσελίδα, στην κατηγορία «Χώροι παραγωγής και διάθεσης»
Κάποιοι μύλοι κατάφερναν να μετακινούν τις πέτρες τους με τη δύναμη του ανέμου, άρα ονομάζονταν ανεμόμυλοι και κάποιοι με τη δύναμη του νερού των ποταμιών και ονομάζονταν νερόμυλοι.
Σκεφτείτε τώρα πόσα πολλά φαγητά μπορούμε να φτιάξουμε με το αλεύρι! Μπορούμε να φτιάξουμε όλα τα είδη ψωμιού που μπορείτε να φανταστείτε και ένα σωρό μακαρόνια!
Τώρα φιλαράκια είναι η δική σας σειρά! Πρέπει να ανακαλύψετε πληροφορίες και να γράψετε μια μικρή εργασία για το πώς φτιάχνεται το ψωμί!
Εγώ σας χαιρετώ! Ήρθε η ώρα να φάω το σιταράκι μου! Μην ξεχνάτε κι εσείς να φάτε το ψωμάκι σας!