PUBLIC ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣΕΝΩΣΗΣ. Βρυξέλλες,27Μαΐου 2014 (OR.en) 10296/14 LIMITE JUR321 JAI368 POLGEN75 FREMP104

Σχετικά έγγραφα
PUBLIC Ι. ΕΙΣΑΓΩΓΗ. 2. ΤοκράτοςδικαίουείναιμίααπότιςβασικέςαξίεςπάνωστιςοποίεςεδράζεταιηΈνωση.

15206/14 AΣ/νικ 1 DG D 2C

ΕΓΓΡΑΦΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ. EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL. Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο

Διαβιβάζεται συνημμένως στις αντιπροσωπίες η αποχαρακτηρισμένη έκδοση του προαναφερόμενου εγγράφου.

ΣΧEΔΙΟ EΚΘΕΣΗΣ. EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL 2013/2119(INI)

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ. στην ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ. Ένα νέο πλαίσιο της ΕΕ για την ενίσχυση του κράτους δικαίου

Ο σεβασμός των θεμελιωδών δικαιωμάτων στην Ένωση

Επίσηµη Εφηµερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ

Ε.Ε. Παρ. Ι(Ι), Αρ. 4493,

ΣΧΕΔΙΟ ΕΚΘΕΣΗΣ. EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL 2014/2006(INI)

Κοινή πρόταση ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

ΣΧΕΔΙΟ ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗΣ. EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL. Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο 2017/0035(COD) της Επιτροπής Γεωργίας και Ανάπτυξης της Υπαίθρου

15656/1/14 REV 1 ΓΒ/νικ 1 DG D 2C

A8-0219/

Οι διακυβερνητικές διαδικασίες λήψης αποφάσεων

Κοινή πρόταση ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

SN 1316/14 AB/γομ 1 DG D 2A LIMITE EL

ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΔΕΟΝΤΟΛΟΓΙΑΣ Εσωτερικός Κανονισμός Λειτουργίας Μάρτιος 2016

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΠΡΟΣ ΤΑ ΜΕΛΗ

ΣΧΕΔΙΟ ΕΚΘΕΣΗΣ. EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL 2014/2253(INI)

Επιτροπή Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων ΕΓΓΡΑΦΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΠΡΟΣ ΤΑ ΜΕΛΗ

Οι διακυβερνητικές διαδικασίες λήψης αποφάσεων

ΑΙΤΙΟΛΟΓΗΜΕΝΗ ΓΝΩΜΗ ΕΘΝΙΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕΠΙΚΟΥΡΙΚΟΤΗΤΑ

EΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ. Βρυξέλλες, 24 Απριλίου 2014 (OR. en) 2013/0268 (COD) PE-CONS 30/14 JUSTCIV 32 PI 17 CODEC 339

Επιτροπή Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων ΕΓΓΡΑΦΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

η µάλλον ευρύτερη αναγνώριση του ενδιαφέροντος που παρουσιάζει η θέσπιση διατάξεων για την ενισχυµένη συνεργασία στον τοµέα της ΚΕΠΠΑ.

Κοινή πρόταση ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

ECB-PUBLIC ΓΝΩΜΗ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ. της 15ης Φεβρουαρίου σχετικά με τους λογαριασμούς πληρωμών (CON/2017/2)

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΠΡΟΣ ΤΑ ΜΕΛΗ

III ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ

Τροποποίηση του Κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου όσον αφορά τις κοινοβουλευτικές ερωτήσεις

Συνθήκη της Λισαβόνας

Δημόσια διαβούλευση. Ερωτήσεις και απαντήσεις

ΚΕΦΑΛΑΙΟ V. Άρθρο 44. Γενικές αρχές για διαβιβάσεις

ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ της 1ης Δεκεμβρίου 2009 για τη θέσπιση του εσωτερικού του κανονισμού (2009/882/ΕΕ)

Έγγραφο συνόδου ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ. εν συνεχεία δηλώσεων του Συμβουλίου και της Επιτροπής. σύμφωνα με το άρθρο 123 παράγραφος 2 του Κανονισμού

10116/14 ΜΧΡ/νικ/ΚΣ 1 DG D 2B

Αριθμός 73(Ι) του 2018 ΝΟΜΟΣ ΠΟΥ ΠΡΟΒΛΕΠΕΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΙΔΡΥΣΗ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ

Επιτροπή Συνταγματικών Υποθέσεων. της Επιτροπής Συνταγματικών Υποθέσεων. Συντάκτης γνωμοδότησης: György Schöpflin

Επίσηµη Εφηµερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

ΣΧΕΔΙΟ ΕΚΘΕΣΗΣ. EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL 2011/2275(INI)

Πρόταση EKTEΛΕΣΤΙΚΗ ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΑ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ ΚΟΛΛΙΝΤΖΑ ΜΑΘΗΜΑ: ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΔΙΚΑΙΟ

Κοινή πρόταση ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Βρυξέλλες, 9 Μαρτίου 2018 (OR. en)

ΑΙΤΙΟΛΟΓΗΜΕΝΗ ΓΝΩΜΗ ΕΝΟΣ ΕΘΝΙΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕΠΙΚΟΥΡΙΚΟΤΗΤΑ

376 ΕΦΗΜΕΡΙ Α TΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ. Τεύχος Α 32/

ΣΧΕΔΙΟ ΕΚΘΕΣΗΣ. EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL. Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο 2015/2326(INI)

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΠΡΟΣ ΤΑ ΜΕΛΗ

Ε.Ε. Π α ρ.ι(i), Α ρ.4229, 5/2/2010

ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ. EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL. Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο B8-0738/ εν συνεχεία δήλωσης της Επιτροπής

Η Συνθήκη του Άµστερνταµ: οδηγίες χρήσης

Η αρχή της επικουρικότητας

ΕΙΔΙΚΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΑ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ "ΠΡΟΣΒΑΣΗ"

ΣΧΕΔΙΟ ΕΚΘΕΣΗΣ. EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL 2010/2076(INI)

Συστάσεις : πρέπει να προβλεφθεί η δυνατότητα του Συµβουλίου να απευθύνει συστάσεις στο οικείο κράτος µέλος;

ΤΙΤΛΟΣ ΙΙ. Άρθρο 310

9317/17 ΚΑΛ/ακι/ΜΙΠ 1 D 2A

Σύσταση για ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

Επίσηµη Εφηµερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο

Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Βρυξέλλες, 9 Οκτωβρίου 2017 (OR. en)

Περιεχόμενο: H έννομη προστασία στην Ευρωπαϊκή Ένωση

Κοινή πρόταση ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

ΕΝΝΟΜΗ ΤΑΞΗ ΚΥΠΡΟΣ. Σύνταγμα Διεθνείς Συμβάσεις Πρωτογενής νομοθεσία Δευτερογενής νομοθεσία. Δικαστήρια

Η αρχή της επικουρικότητας

ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ. EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL. Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο B8-0733/ εν συνεχεία δήλωσης της Επιτροπής

Πρόταση ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

Γνώμη 3/2019 σχετικά με τις ερωτήσεις και απαντήσεις για την αλληλεπίδραση μεταξύ του Κανονισμού για τις Κλινικές Δοκιμές και του Γενικού Κανονισμού

Διαβιβάζεται συνημμένως στις αντιπροσωπίες το έγγραφο - COM(2018) 318 final.

Απόφαση (ΕΕ) 2016/954 του Συμβουλίου της 9ης

Σύσταση για ΣΥΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ. Σχετικά με τη σύσταση Εθνικών Συμβουλίων Ανταγωνιστικότητας εντός της ζώνης του ευρώ

XT 21004/18 ADD 1 REV 2 1 UKTF

ΕΝΩΜΕΝΗ ΑΡΙΣΤΕΡΑ ΚΑΤΑΣΤΑΤΙΚΟ ΚΟΜΜΑΤΟΣ EN.AP.

Τμήμα 5. Κώδικες δεοντολογίας και πιστοποίηση. Άρθρο 40. Κώδικες δεοντολογίας

Επίσηµη Εφηµερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. (Μη νομοθετικές πράξεις) ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΙ

Τμήμα 2. Αρμοδιότητα, καθήκοντα και εξουσίες. Άρθρο 55. Αρμοδιότητα

Κοινή πρόταση ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

ΣΧΕΔΙΟ ΕΚΘΕΣΗΣ. EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL. Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Επιτροπή Νομικών Θεμάτων 2017/2011(INI)

ΤΡΟΠΟΛΟΓΙΕΣ EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL 2012/2323(INI) Σχέδιο γνωμοδότησης Monika Flašíková Beňová (PE506.

ΣΧΕΔΙΟ ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗΣ. EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL. Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο 2017/0035(COD) της Επιτροπής Συνταγματικών Υποθέσεων

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΠΡΟΣ ΤΑ ΜΕΛΗ

Υπόθεση C-459/03. Επιτροπή των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων κατά Ιρλανδίας

ECB-PUBLIC ΓΝΩΜΗ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ. της 21ης Αυγούστου 2017

PUBLIC ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣΕΝΩΣΗΣ. Βρυξέλλες,24Ιουλίου2013(29.07) (OR.en) 12283/1/13 REV1. Διοργανικόςφάκελος: 2013/0074(COD) LIMITE

Επίσηµη Εφηµερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

ΑΙΤΙΟΛΟΓΗΜΕΝΗ ΓΝΩΜΗ ΕΘΝΙΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕΠΙΚΟΥΡΙΚΟΤΗΤΑ

Αριθμός 126(Ι) του 2018 ΝΟΜΟΣ ΠΟΥ ΠΡΟΝΟΕΙ ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΣΤΑΣΗ ΚΑΙ ΤΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΕΘΝΙΚΗΣ ΜΟΝΑΔΑΣ ΕΥΡΩΠΟΛ

Тροποποιείται από: Еπίσημη Еφημερίδα αριθ. σελίδα ημερομηνία M1 Απόφαση του Συμβουλίου 2006/512/ΕΚ, της 17ης Ιουλίου 2006 L

ΙΙΙ. (Προπαρασκευαστικές πράξεις) ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ

Πρόταση ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΠΡΟΣ ΤΑ ΜΕΛΗ

ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ

ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ

EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL B8-0595/8. Τροπολογία. Michał Marusik εξ ονόματος της Ομάδας ENF

Επίσηµη Εφηµερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

Κοινή πρόταση ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

Ε.Ε. Π α ρ.ι(i), Α ρ.4071, 24/2/2006 ΝΟΜΟΣ ΠΟΥ ΤΡΟΠΟΠΟΙΕΙ ΤΟΝ ΠΕΡΙ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗΣ ΠΡΟΛΗΨΗΣ ΚΑΙ ΕΛΕΓΧΟΥ ΤΗΣ ΡΥΠΑΝΣΗΣ ΝΟΜΟ

PUBLIC ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣΕΝΩΣΗΣ. Bρυξέλλες,8Δεκεμβρίου2000(15.12) (OR.fr) 14464/00 LIMITE JUR 413 TRANS219

Transcript:

ConseilUE ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣΕΝΩΣΗΣ Βρυξέλλες,27Μαΐου 2014 (OR.en) 10296/14 LIMITE PUBLIC JUR321 JAI368 POLGEN75 FREMP104 ΓΝΩΜΗΤΗΣΝΟΜΙΚΗΣΥΠΗΡΕΣΙΑΣ 1 Θέμα: ΑνακοίνωσητηςΕπιτροπήςγιαένανέοπλαίσιοτηςΕΕγιατηνενίσχυσητου κράτουςδικαίου: -συμβατότηταμετιςσυνθήκες I. ΕΙΣΑΓΩΓΗ 1. ΗανωτέρωανακοίνωσηυποβλήθηκεστοΣυμβούλιο(ΓενικέςΥποθέσεις)στις18 Μαρτίου 2014.ΖητήθηκεησυνδρομήτηςΝομικήςΥπηρεσίαςτουΣυμβουλίουπροκειμένουνα διευκρινιστούντασημαντικάθεσμικάκαιδιαδικαστικάζητήματασχετικάμετοννέο μηχανισμόπουπροτείνεταιστηνανακοίνωση,πριναπότηνπεραιτέρωεξέτασητου ζητήματοςαπότοσυμβούλιο. 1 Στοπαρόνέγγραφοπεριέχονταινομικέςγνωμοδοτήσειςπουπροστατεύονταιδυνάμειτου άρθρου4παράγραφος2τουκανονισμού(εκ)αριθ.1049/2001τουευρωπαϊκού ΚοινοβουλίουκαιτουΣυμβουλίουτης30ής Μαΐου2001γιατηνπρόσβασητουκοινούστα έγγραφατουευρωπαϊκούκοινοβουλίου,τουσυμβουλίουκαιτηςεπιτροπής,καιδενέχουν δημοσιοποιηθείαπότοσυμβούλιοτηςευρωπαϊκήςένωσης.τοσυμβούλιοεπιφυλάσσεται παντόςνομίμουδικαιώματόςτουσεπερίπτωσημηεξουσιοδοτημένηςδημοσίευσήςτου. 10296/14 1

II. ΤΟ ΝΕΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΓΙΑ ΤΟ ΚΡΑΤΟΣ ΔΙΚΑΙΟΥ 2. Η ανακοίνωση θεσπίζει νέο πλαίσιο της ΕΕ για το κράτος δικαίου, για την ενίσχυση της ικανότητας της Ένωσης να διασφαλίζει την αποτελεσματική και ισότιμη προστασία του κράτους δικαίου σε όλα τα κράτη μέλη. α) Το κράτος δικαίου στις Συνθήκες 3. Το κράτος δικαίου αναφέρεται στο άρθρο 2 ΣΕΕ ως μία από τις αξίες στις οποίες θεμελιώνεται η Ένωση, από κοινού με τον σεβασμό της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, της ελευθερίας, της δημοκρατίας, της ισότητας και των ανθρώπινων δικαιωμάτων, συμπεριλαμβανομένων των δικαιωμάτων των προσώπων που ανήκουν σε μειονότητες. Το κράτος δικαίου αναφέρεται επίσης στο προοίμιο της ΣΕΕ και του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης. 4. Γίνεται εμμέσως αναφορά στο κράτος δικαίου στο άρθρο 7 ΣΕΕ, το οποίο προβλέπει διαδικασία για τη διασφάλιση του σεβασμού των αξιών του άρθρου 2 ΣΕΕ από τα κράτη μέλη. 5. Το άρθρο 7 ΣΕΕ προβλέπει διαδικασία που μπορεί να οδηγήσει στην αναστολή ορισμένων δικαιωμάτων ενός κράτους μέλους, τα οποία απορρέουν από την εφαρμογή των Συνθηκών ως προς το εν λόγω κράτος μέλος, συμπεριλαμβανομένων των δικαιωμάτων ψήφου του αντιπροσώπου της κυβέρνησης αυτού του κράτους μέλους στο Συμβούλιο. Η διαδικασία αυτή εξελίσσεται σε τρία στάδια. Κατά το πρώτο στάδιο, το Συμβούλιο δύναται, αποφασίζοντας με την πλειοψηφία των τεσσάρων πέμπτων των μελών του 2 και βάσει αιτιολογημένης προτάσεως του ενός τρίτου των κρατών μελών, του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, να διαπιστώσει την ύπαρξη «σαφούς κινδύνου σοβαρής παραβίασης από κράτος μέλος των αξιών του άρθρου 2». Το Συμβούλιο δύναται, αποφασίζοντας με την ίδια διαδικασία, να απευθύνει συστάσεις στο εν λόγω κράτος μέλος. 2 Σύμφωνα με το άρθρο 354 ΣΛΕΕ, το μέλος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου ή του Συμβουλίου που αντιπροσωπεύει το εν λόγω κράτος μέλος δεν συμμετέχει στη ψηφοφορία και το εν λόγω κράτος μέλος δεν λαμβάνεται υπόψη κατά τον υπολογισμό των τεσσάρων πέμπτων των κρατών μελών. 10296/14 2

6. Κατά το δεύτερο στάδιο, το οποίο δεν προϋποθέτει την ολοκλήρωση του πρώτου, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, αποφασίζοντας ομόφωνα μετά από πρόταση του ενός τρίτου των κρατών μελών ή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και αφού λάβει την έγκριση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, δύναται να διαπιστώσει «την ύπαρξη σοβαρής και διαρκούς παραβίασης από κράτος μέλος των αξιών του άρθρου 2 (ΣΕΕ), αφού καλέσει το εν λόγω κράτος μέλος να υποβάλει τις παρατηρήσεις του». 7. Μετά την ανωτέρω διαπίστωση, το Συμβούλιο δύναται να αποφασίζει, με ειδική πλειοψηφία, την αναστολή ορισμένων δικαιωμάτων του εν λόγω κράτους μέλους. β) Η συζήτηση πριν από την ανακοίνωση της Επιτροπής 8. Τον Μάρτιο του 2013, οι Υπουργοί Εξωτερικών της Δανίας, της Φινλανδίας, της Γερμανίας και των Κάτω Χωρών απέστειλαν επιστολή στον Πρόεδρο της Επιτροπής εκφράζοντας την άποψη ότι οι θεμελιώδεις αξίες της ΕΕ - η δημοκρατία, το κράτος δικαίου και τα ανθρώπινα δικαιώματα - πρέπει να προστατεύονται σθεναρά. Κατά τη γνώμη τους, απαιτείται νέος μηχανισμός για τη διαφύλαξη των θεμελιωδών αξιών στα κράτη μέλη. Το Συμβούλιο εξέτασε τις ιδέες αυτές κατά τη σύνοδό του της 18ης Μαρτίου 2014, όπου τέθηκαν από μέλη του Συμβουλίου ορισμένα νομικά ερωτήματα η παρούσα γνωμοδότηση έχει σκοπό έχει να απαντήσει στα ερωτήματα αυτά. 9. Στην ομιλία του για τα πεπραγμένα και την πορεία της Ένωσης το 2012, ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής εξέφρασε την άποψη ότι η Ένωση χρειάζεται βελτιωμένη δέσμη μέσων σε ό,τι αφορά το κράτος δικαίου, πέραν της δυνατότητας να επιλέξει μεταξύ της «ήπιας ισχύος» της πολιτικής πειθούς και της «πυρηνικής δυνατότητας» του άρθρου 7 ΣΕΕ. 10. Τον Μάρτιο του 2013, η Επιτροπή παρουσίασε τον Πίνακα αποτελεσμάτων της ΕΕ στον τομέα της δικαιοσύνης, ο οποίος περιέχει στατιστικές για τα δικαστικά συστήματα όλων των κρατών μελών και αναφέρεται στη χρησιμότητα της λειτουργίας του κράτους δικαίου για την εσωτερική αγορά. 11. Τον Ιούνιο του 2013 το Συμβούλιο (Δικαιοσύνη και Εσωτερικές Υποθέσεις) υπογράμμισε ότι «ο σεβασμός του κράτους δικαίου αποτελεί προϋπόθεση για την προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων» και κάλεσε την Επιτροπή «να συνεχίσει τον διάλογο, υπό το πνεύμα των Συνθηκών, για την ενδεχόμενη ανάγκη και διαμόρφωση συλλογικής και συστηματικής μεθόδου αντιμετώπισης αυτών των ζητημάτων». 10296/14 3

γ) Η ανακοίνωση της Επιτροπής 12. Η Επιτροπή σκοπεύει να καταρτίσει νέο πλαίσιο της ΕΕ για την ενίσχυση του κράτους δικαίου. Σκοπός του νέου μηχανισμού είναι «να διευκολύνεται η Επιτροπή στην εξεύρεση λύσης από κοινού με το ενδιαφερόμενο κράτος μέλος προκειμένου να προλαμβάνεται η εμφάνιση συστημικής απειλής κατά του κράτους δικαίου στο εν λόγω κράτος μέλος, η οποία θα μπορούσε να εξελιχθεί σε «σαφή κίνδυνο σοβαρής παραβίασης» κατά την έννοια του άρθρου 7 της ΣΕΕ». Ο νέος μηχανισμός προβλέπεται να είναι συμπληρωματικός σε σχέση με τις υπάρχουσες διαδικασίες, όπως είναι οι διαδικασίες επί παραβάσει και το άρθρο 7 ΣΕΕ. 13. Το νέο πλαίσιο της ΕΕ θεσπίζει διαδικασία που ξεκινά αν η Επιτροπή κρίνει ότι συντρέχει «συστημική απειλή κατά του κράτους δικαίου». Η εν λόγω κρίση, την οποία η Επιτροπή θα δημοσιοποιεί, θα οδηγεί σε διάλογο με το εν λόγω κράτος μέλος, προκειμένου να επιχειρηθεί η επίλυση του ζητήματος με ικανοποιητικό τρόπο. Αν υπάρχει αντικειμενική ένδειξη συστημικής απειλής και το ζήτημα δεν επιλύεται, η Επιτροπή θα εκδίδει «σύσταση για το κράτος δικαίου», την οποία θα απευθύνει στο εν λόγω κράτος μέλος, τάσσοντας συγκεκριμένο χρονικό όριο για την επίλυση των προβλημάτων που έχουν εντοπιστεί. 14. Η αποστολή της σύστασης αυτής και το βασικό της περιεχόμενο θα δημοσιοποιούνται από την Επιτροπή. Εάν δεν δοθεί ικανοποιητική συνέχεια στη σύσταση από το εν λόγω κράτος μέλος εντός του προκαθορισμένου χρονικού περιθωρίου, «η Επιτροπή θα αξιολογεί την πιθανότητα ενεργοποίησης ενός εκ των μηχανισμών που προβλέπονται στο άρθρο 7 της ΣΕΕ». III. ΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ 15. Σύμφωνα με το άρθρο 5 ΣΕΕ «η οριοθέτηση των αρμοδιοτήτων της Ένωσης διέπεται από την αρχή της δοτής αρμοδιότητας». Συνέπεια της αρχής αυτής είναι ότι «κάθε αρμοδιότητα η οποία δεν απονέμεται στην Ένωση με τις Συνθήκες ανήκει στα κράτη μέλη». 10296/14 4

16. Το άρθρο 2 ΣΕΕ δεν απονέμει ουσιαστική αρμοδιότητα στην Ένωση αλλά, όπως και οι διατάξεις του Χάρτη, 3 απαριθμεί ορισμένες αξίες οι οποίες θα πρέπει να γίνονται σεβαστές από τα θεσμικά όργανα της Ένωσης και τα κράτη μέλη της, όταν λειτουργούν εντός των ορίων των εξουσιών που απονέμουν στην Ένωση οι Συνθήκες και χωρίς να θίγει τα όρια αυτά. Κατά συνέπεια, μπορεί να γίνει επίκληση κατά κράτους μέλους της παραβίασης των αξιών της Ένωσης, περιλαμβανομένου του κράτους δικαίου, μόνον όταν το κράτος αυτό ενεργεί επί αντικειμένου για το οποίο η Ένωση έχει αρμοδιότητα βασιζόμενη σε συγκεκριμένες διατάξεις της Συνθήκης που απονέμουν αρμοδιότητες. 17. Βάσει των Συνθηκών, ο σεβασμός του κράτους δικαίου από τα κράτη μέλη δεν μπορεί να αποτελεί αντικείμενο πράξεων των θεσμικών οργάνων της Ένωσης ανεξάρτητα από την ύπαρξη συγκεκριμένης ουσιαστικής αρμοδιότητας που να πλαισιώνει τις εν λόγω πράξεις, με μόνη εξαίρεση τη διαδικασία που περιγράφεται στο άρθρο 7 ΣΕΕ. Μόνον αυτή η νομική βάση παρέχει στην Ένωση την αρμοδιότητα να επιβλέπει την εφαρμογή του κράτους δικαίου, ως αξίας της Ένωσης, σε πλαίσιο το οποίο είτε δεν σχετίζεται με συγκεκριμένη ουσιαστική αρμοδιότητα είτε υπερβαίνει το πεδίο εφαρμογής της. 18. Το άρθρο 7 ΣΕΕ θεσπίζει σκοπίμως ακριβές εποπτικό πλαίσιο που περιλαμβάνει διάφορα στάδια, αυστηρές εννοιολογικές προϋποθέσεις για την κίνηση των διαδικασιών, ενισχυμένες πλειοψηφίες στο Συμβούλιο και στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, καθώς και δέσμη διαδικαστικών εγγυήσεων για το σχετικό κράτος μέλος, περιλαμβανομένης της δυνατότητας πρόσβασης στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ωστόσο, το εν λόγω άρθρο δεν αποτελεί βάση για την περαιτέρω ανάπτυξη ή την τροποποίηση αυτής της διαδικασίας. 19. Η καταφυγή στις συστάσεις ως μορφή δράσης δεν επιτρέπει να αγνοηθεί ο περιορισμός που μόλις περιγράφηκε. Πρέπει επ αυτού να γίνουν δύο σημαντικές παρατηρήσεις. Πρώτον, ο μη δεσμευτικός χαρακτήρας της σύστασης δεν επιτρέπει στα θεσμικά όργανα να δράσουν εκδίδοντας πράξεις τέτοιου είδους σε ζητήματα ή αντικείμενα όπου οι Συνθήκες δεν τους έχουν απονείμει εξουσίες. 4 Δεύτερον, παρότι οι συστάσεις δεν αποσκοπούν στην παραγωγή δεσμευτικών έννομων αποτελεσμάτων και δεν δύνανται να δημιουργούν δικαιώματα, τα οποία να μπορούν να επικαλεστούν οι πολίτες ενώπιον εθνικού δικαστηρίου, δεν στερούνται ωστόσο έννομου αποτελέσματος. 5 Κατά συνέπεια, η νομιμότητα και η ερμηνεία των συστάσεων δύνανται να αποτελέσουν αντικείμενο δίκης ενώπιον του Δικαστηρίου, μέσω προδικαστικών αποφάσεων και αγωγών αποζημίωσης. 3 4 5 Το άρθρο 51 του Χάρτη διευκρινίζει ότι ο Χάρτης «δεν διευρύνει το πεδίο εφαρμογής του δικαίου της Ένωσης πέραν των αρμοδιοτήτων της Ένωσης και δεν θεσπίζει νέες αρμοδιότητες και καθήκοντα για την Ένωση [ ]». Βλ. υπόθεση C-233/02, Γαλλία v. Επιτροπής, Συλλογή [2004] σ. I-2781, σκέψη 40. Βλ. υπόθεση C-207/01 Altair, Συλλογή 2003, σ. I-8894, σκέψη 41. 10296/14 5

20. Ως σχετική διάταξη μπορεί να αναφερθεί το άρθρο 70 ΣΛΕΕ. Η εν λόγω διάταξη επιτρέπει στο Συμβούλιο να καθορίζει τις λεπτομερείς διατάξεις βάσει των οποίων οι αρχές των κρατών μελών προβαίνουν σε αντικειμενική και αμερόληπτη αξιολόγηση της εφαρμογής των πολιτικών της Ένωσης που προβλέπονται στον τίτλο V του τρίτου μέρους της ΣΛΕΕ. Ωστόσο, οι εν λόγω λεπτομερείς διατάξεις δεν δύνανται να καλύπτουν την εξέταση των ενεργειών ή παραλείψεων των κρατών μελών σε ζητήματα που δεν καλύπτονται από τις διατάξεις του τίτλου V ή από τις πράξεις των θεσμικών οργάνων που έχουν εκδοθεί δυνάμει των εν λόγω διατάξεων. 21. Το άρθρο 241 ΣΛΕΕ αναθέτει στο Συμβούλιο την εξουσία να ζητήσει από την Επιτροπή να διεξαγάγει έρευνες και να υποβάλει προτάσεις. Δεν είναι φυσικά δυνατόν οι εν λόγω έρευνες και προτάσεις να υπερβαίνουν το πεδίο αρμοδιότητας της Ένωσης. Ως εκ τούτου, οποιοδήποτε αίτημα του Συμβουλίου για διεξαγωγή έρευνας και υποβολή πρότασης για το κράτος δικαίου από την Επιτροπή, κατά την έννοια του άρθρου 241 ΣΛΕΕ, μπορεί να βασιστεί μόνον στο άρθρο 7 ΣΕΕ - πράγμα που σημαίνει ότι μπορεί μόνο να οδηγήσει σε αιτιολογημένη πρόταση της Επιτροπής, αφήνοντας τη διαπίστωση της ύπαρξης σαφούς κινδύνου σοβαρής παραβίασης των αξιών στο Συμβούλιο, το οποίο αποφασίζει αφού λάβει την έγκριση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Δεν αποκλείεται το ενδεχόμενο να θελήσει το Συμβούλιο να χρησιμοποιήσει τη δυνατότητα αυτή σε ειδικές περιστάσεις. Όμως, η δημιουργία μόνιμου μηχανισμού σχετικά με τη διεξαγωγή ερευνών και την υποβολή προτάσεων για το κράτος δικαίου, τον οποίο θα διαχειρίζεται η Επιτροπή βασιζόμενη στον συνδυασμό του άρθρου 7 ΣΕΕ και του άρθρου 241 ΣΛΕΕ, θα υπονόμευε τον ειδικό χαρακτήρα της διαδικασίας του άρθρου 7 παράγραφος 1 - ιδίως σε ό,τι αφορά τον τρόπο με τον οποίο θα μπορεί να κινηθεί η σχετική διαδικασία. 22. Το άρθρο 337 δίδει στην Επιτροπή τη δυνατότητα να συλλέγει πληροφορίες και να προβαίνει σε ελέγχους για να εκπληρώσει τα καθήκοντα που της έχουν ανατεθεί (στα οποία συγκαταλέγεται η διατύπωση αιτιολογημένης γνώμης όπως προβλέπεται στο άρθρο 7 παράγραφος 1 ΣΕΕ), αλλά δεν προσφέρει νομική βάση για ένα νέο πλαίσιο ανεξάρτητο από το άρθρο 7. 23. Η ίδια δυσκολία υπάρχει και για το άρθρο 352 ΣΛΕΕ, το οποίο αναθέτει εξουσίες δράσης, όταν δεν υπάρχει καμία άλλη βάση για την επίτευξη στόχων που τίθενται με τις Συνθήκες δεν μπορεί ωστόσο να γίνει επίκλησή του παρά μόνον στο πλαίσιο των πολιτικών που ορίζονται στις Συνθήκες. Είναι εμφανές ότι ο σεβασμός των αξιών της Ένωσης, περιλαμβανομένου του κράτους δικαίου, δεν συνιστά ως τέτοιος πολιτική της Ένωσης κατά τους ορισμούς των Συνθηκών. 10296/14 6

24. Συνεπάγεται ότι δεν υπάρχει νομική βάση στις Συνθήκες που να επιτρέπει στα θεσμικά όργανα να δημιουργήσουν νέο εποπτικό μηχανισμό για τον σεβασμό της αρχής του κράτους δικαίου από τα κράτη μέλη, πέραν αυτού που καταστρώνεται στο άρθρο 7 ΣΕΕ, ή να τροποποιήσουν, να αλλοιώσουν ή να συμπληρώσουν τη διαδικασία που προβλέπεται στο ίδιο άρθρο. Εάν το Συμβούλιο δράσει με τον τρόπο αυτόν, διατρέχει τον κίνδυνο να διαπιστωθεί ότι έχει ευτελίσει τις εξουσίες του, λαμβάνοντας αποφάσεις χωρίς νομική βάση. 25. Ωστόσο, κατά την άποψη της Νομικής Υπηρεσίας του Συμβουλίου, υπάρχει συμβατή προς τις Συνθήκες λύση για την ενίσχυση της εποπτείας σχετικά τον καθ εαυτό σεβασμό του κράτους δικαίου από τα κράτη μέλη. 26. Η λύση συνίσταται στο να συμφωνήσουν τα κράτη μέλη - και όχι το Συμβούλιο - για τη δημιουργία συστήματος εξέτασης της λειτουργίας του κράτους δικαίου στα κράτη μέλη, το οποίο μπορεί να επιτρέπει τη συμμετοχή της Επιτροπής 6 και άλλων θεσμικών οργάνων, εφόσον κρίνεται απαραίτητο, καθώς και για τις συνέπειες που ενδέχεται να έχει η εν λόγω εξέταση, σύμφωνα με τις δεσμεύσεις που θα αναλάβουν τα κράτη μέλη. Η συμφωνία αυτή μεταξύ των κρατών μελών πρέπει να μη θίγει τη δυνατότητα της Ένωσης να κάνει χρήση των εξουσιών που προβλέπονται στο άρθρο 7 ΣΕΕ και στα άρθρα 258, 259 και 260 ΣΛΕΕ. 27. Η προσέγγιση αυτή βάσει εξέτασης από ομοτίμους, με τη δυνητική συμμετοχή των θεσμικών οργάνων εφόσον αυτό αποφασιστεί, μπορεί να έχει ως νομική βάση μια διακυβερνητική συμφωνία που θα αποσκοπεί στη συμπλήρωση του δικαίου της Ένωσης και στη διασφάλιση της αποτελεσματικής προστασίας των αξιών επί των οποίων έχουν θεμελιώσει την Ένωση τα κράτη μέλη, χωρίς να ανατίθενται ταυτοχρόνως στην Ένωση αρμοδιότητες των οποίων την ανάθεση δεν προβλέπουν οι Συνθήκες. 6 «Από τη νομολογία του Δικαστηρίου προκύπτει ότι τα κράτη μέλη, στους τομείς που δεν υπάγονται στην αποκλειστική αρμοδιότητα της Ένωσης, μπορούν, εκτός του πλαισίου της Ένωσης, να αναθέτουν καθήκοντα στα θεσμικά όργανα, όπως τον συντονισμό μιας συλλογικής δράσεως την οποία αναλαμβάνουν τα κράτη μέλη», υπόθεση C-370/12, Pringle, Συλλογή [2012] μη δημοσιευμένη, σκέψη 158. 10296/14 7

Υπάρχουν προηγούμενα συνδυασμού του ενωσιακού δικαίου και μέσων του διεθνούς δικαίου για την επίτευξη κοινού στόχου, για τα οποία το Δικαστήριο έχει κρίνει ότι είναι σύμφωνα με το δίκαιο της Ένωσης, εφόσον γίνονται σεβαστές οι αρχές, οι κανόνες και τα θεσμικά όργανα της Ένωσης, περιλαμβανομένων των αποκλειστικών αρμοδιοτήτων της. 7 Η υπό κρίση περίπτωση, στην οποία εξετάζονται ευαίσθητα ζητήματα που αφορούν τα κράτη μέλη τουλάχιστον στον ίδιο βαθμό που αφορούν την Ένωση και επί των οποίων τα θεσμικά όργανα της Ένωσης έχουν πολύ μικρή εξουσία να δράσουν στα πλαίσια των Συνθηκών (οι οποίες δεν μπορούν να διορθωθούν δυνάμει δευτερογενούς δικαίου), προσφέρεται για την εφαρμογή του συγκεκριμένου modus operandi: αυτό θα συνίσταται σε συμφωνία, η οποία θα συναφθεί μεν εκτός των Συνθηκών ΕΕ, αλλά θα συμμορφώνεται προς αυτές, υποδηλώνοντας τη δυνατότητα χρησιμοποίησης των θεσμικών οργάνων της ΕΕ, περιλαμβανομένης της Επιτροπής, στον βαθμό που αυτό είναι αναγκαίο. IV. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ 28. Κατά τη γνώμη της Νομικής Υπηρεσίας του Συμβουλίου, το νέο πλαίσιο της ΕΕ για το κράτος δικαίου, όπως περιέχεται στην ανακοίνωση της Επιτροπής, δεν είναι συμβατό με την αρχή της δοτής αρμοδιότητας, η οποία διέπει τις αρμοδιότητες των θεσμικών οργάνων της Ένωσης. Υπάρχει ωστόσο η δυνατότητα να συμφωνήσουν μεταξύ τους τα κράτη μέλη για τη δημιουργία συστήματος εξέτασης της λειτουργίας του κράτους δικαίου στα κράτη μέλη και για τις δυνητικές συνέπειες που μπορεί να έχει η εν λόγω εξέταση. Το εν λόγω σύστημα εξέτασης, όπως αυτό θα συμφωνηθεί από τα κράτη μέλη, δύναται να προβλέπει ορισμένα καθήκοντα που πρέπει να εκπληρώνονται από τα θεσμικά όργανα της Ένωσης. 7 Βλ. σχετικά με τη Συνθήκη ΕΜΣ, την υπόθεση Pringle που αναφέρεται στη σημείωση 6 ανωτέρω. 10296/14 8