Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΤΗΣ ΣΛΟΒΕΝΙΑΣ ΚΑΙ ΟΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΚΑΙ ΕΜΠΟΡΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΚΑΙ ΣΛΟΒΕΝΙΑΣ ΚΑΤΑ ΤΟ 2016

1 Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΤΗΣ ΣΛΟΒΕΝΙΑΣ ΚΑΙ ΟΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΚΑΙ ΕΜΠΟΡΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΚΑΙ ΣΛΟΒΕΝΙΑΣ ΚΑΤΑ ΤΟ 2016 ΣΥΝΤΑΚΤΗΣ: Σπυρίδων Λιόντος Σύμβουλος Ο.Ε.Υ. Α ΛΙΟΥΜΠΛΙΑΝΑ, ΙΟΥΝΙΟΣ 2017 ΕΛΛΑΔΑΣ ΚΑΙ ΣΛΟΒΕΝΙΑΣ ΚΑΤΑ ΤΟ 2016 1

2 ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΛΟΒΕΝΙΑΣ (Γεωγραφία,Πληθυσμός,Πολίτευμα,Εξωτερικές Σχέσεις) Σελ. 3 ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΣΛΟΒΕΝΙΑΣ 3 ΓΕΝΙΚΑ 3 ΒΑΣΙΚΑ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΜΕΓΕΘΗ (Πίνακας) 4 ΕΞΕΛΙΞΗ ΒΑΣΙΚΩΝ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΜΕΓΕΘΩΝ 4 - Κυριότερες Εξελίξεις Οικονομίας κατά το 2016 5 - Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (ΑΕΠ) 6 - Γεωργία Αγροτική Παραγωγή 6 - Βιομηχανία Βιομηχανική Παραγωγή Ενέργεια 7 - Τουρισμός 8 - Απασχόληση, Ανεργία, Πληθωρισμός 8 - Δημόσιο Εξωτερικό Χρέος 8 - Εξωτερικό Εμπόριο 9 - Υπηρεσίες 11 - Ισοζύγιο Τρεχουσών Συναλλαγών 12 ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ 12 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΠΡΟΒΛΕΨΕΙΣ & ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ της ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ 12 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 13 - Ιδρυση & Λειτουργία Επιχειρήσεων 13 - Φορολογία- Φορολόγηση Επιχειρήσεων 13 - Επενδύσεις 14 - Χρηματιστήριο 15 - Τραπεζικός Τομέας 15 - Υποδομές 16 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ ΕΛΛΑΔΑΣ - ΣΛΟΒΕΝΙΑΣ 17 Διμερείς Συμφωνίες Ελλάδας Σλοβενίας 17 Διμερείς Εμπορικές Συναλλαγές (Στοιχεία ΕΛΛΣΤΑΤ) 17 Αναλυτικά στατιστικά στοιχεία διμερούς εμπορίου 18 Προοπτικές Ανάπτυξης Ελληνικών Εξαγωγών 19 Τρόποι διείσδυσης στη Αγορά 20 Διεθνείς Εκθέσεις 21 Διμερείς Επενδύσεις Ελλάδας - Σλοβενίας 21 Διμερείς Τουριστικές Σχέσεις 24 Εργα Προκηρύξεις (Δημόσιοι Διαγωνισμοί) 24 Προβλήματα Ελληνικών Προϊόντων Εμπορικές Διαφορές 24 Επισημάνσεις - Συμπεράσματα 25 ΧΡΗΣΙΜΕΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΕΙΣ 26 ΕΛΛΑΔΑΣ ΚΑΙ ΣΛΟΒΕΝΙΑΣ ΚΑΤΑ ΤΟ 2016 2

3 ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΛΟΒΕΝΙΑΣ (Γεωγραφία, Πληθυσμός, Πολίτευμα, Εξωτερικές Σχέσεις) ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Έκταση 20.273 τ.χ. Πληθυσμός 2.064.632 κάτοικοι (01.10.2015) Πυκνότητα Πληθυσμού 101,8 κάτοικοι ανά τ.χ. Πρωτεύουσα Πληθυσμός Λιουμπλιάνα: 287.347 (2015) Πολίτευμα Κοινοβουλευτική Δημοκρατία Η Σλοβενία βρίσκεται στην είσοδο της Χερσονήσου του Αίμου στην Αδριατική Θάλασσα σε σημείο που διευκολύνει την άμεση πρόσβαση στην Κεντρική και Νοτιοανατολική Ευρώπη. Συνορεύει με την Αυστρία, την Ιταλία, την Ουγγαρία και την Κροατία (όλες κράτη-μέλη της Ε.Ε.) και διαθέτει μικρού μήκους ακτογραμμή (46,6 χλμ.) στις ακτές της Αδριατικής Θάλασσας. Η έκτασή της είναι 20,273 τ.χ. και ο πληθυσμός της ελαφρώς μεγαλύτερος των δυο (2) εκατομμυρίων κατοίκων. Πρωτεύουσα της χώρας είναι η Λιουμπλιάνα (300.000 περίπου κάτοικοι), η οποία απέχει μια (1) περίπου ώρα οδικώς από τα παράλια της Αδριατικής, όπου ευρίσκεται και ο μοναδικός εμπορευματικός λιμένας της Σλοβενίας Κόπερ (Καποδίστρια). Η Λιουμπλιάνα απέχει, επίσης, 20 περίπου λεπτά από το κεντρικό αεροδρόμιο της χώρας, στο Brnik. Δεύτερη μεγαλύτερη πόλη είναι το Μάριμπορ (150.000 περίπου κάτοικοι), στα ανατολικά της χώρας. Άλλες σημαντικές πόλεις: Νόβο Μέστο στα νότια, Τσέλιε στα ανατολικά, Νόβα Γκόριτσα στα δυτικά, Velenje βοριοανατολικά και Kranj στα βόρεια της χώρας. Αποσχίστηκε από την πρώην Γιουγκοσλαβία στις 25.6.1991 και στις 26.12.1991 υιοθετήθηκε το πρώτο Σύνταγμα της χώρας. Έγινε μέλος του ΟΗΕ στις 22.5.1992, μέλος του ΝΑΤΟ στις 29.3.2004, εντάχθηκε στην Ευρωπαϊκή Ένωση την 1.5.2004, στη ζώνη του Ευρώ την 1η Ιανουαρίου του 2007, στη ζώνη Σένγκεν στις 21 Δεκεμβρίου 2007 και στον ΟΟΣΑ στις 21.7.2010. Το Πολίτευμα της χώρας είναι Κοινοβουλευτική Δημοκρατία. Στον ημερήσιο και περιοδικό τύπο χρησιμοποιείται, με ελάχιστες εξαιρέσεις, η σλοβενική γλώσσα, όπως και στα εγχώρια δημόσια και ιδιωτικά ραδιοτηλεοπτικά μέσα. Ως πλήρες μέλος της Ευρ. Ένωσης εφαρμόζει τους κανονισμούς της Ε.Ε. σε όλους τους τομείς της οικονομικής δραστηριότητας και εισάγει ατελώς τα προϊόντα προέλευσης κρατών μελών της Ε.Ε. Η οικονομία της Σλοβενίας εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τις εξαγωγές αγαθών που αντιστοιχούν σε περισσότερο από 60% στο Ακαθάριστου Εθνικού Προϊόντος της χώρας. Τα τρία τέταρτα περίπου των συναλλαγών της (τόσο οι εισαγωγές όσο και οι εξαγωγές) είναι με τα κράτη μέλη της Ε.Ε. ΕΛΛΑΔΑΣ ΚΑΙ ΣΛΟΒΕΝΙΑΣ ΚΑΤΑ ΤΟ 2016 3

4 ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΣΛΟΒΕΝΙΑΣ ΓΕΝΙΚΑ Η οικονομία της Σλοβενίας εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από το εξωτερικό εμπόριο, διαθέτει εξωστρεφείς βιομηχανικούς κλάδους και βασίζεται κυρίως στις εξαγωγικές επιδόσεις. Οι εξαγωγές αποτελούν τον κινητήριο μοχλό της οικονομίας με τα τρία τέταρτα περίπου των συναλλαγών της να πραγματοποιούνται ενδοκοινοτικά. Επικεντρώνεται κυρίως στις γειτονικές αγορές (Γερμανία, Ιταλία, Αυστρία, Κροατία, Γαλλία, Ουγγαρία και Ρωσία, Πολωνία) και στις χώρες της πρώην Γιουγκοσλαβίας. Το κατά κεφαλήν εισόδημα ανερχόταν το 2016 στο ύψος των 19.262 Ευρώ. Η Σλοβενία ως πλήρες μέρος της Ευρ. Ένωσης και της Ευρωζώνης δεσμεύεται από τους Κανονισμούς και τις Οδηγίες της Ευρ. Επιτροπής σε όλους τους τομείς της οικονομίας της (εμπόριο, επενδύσεις, ενέργεια, τράπεζες, δημόσιους διαγωνισμούς). ΒΑΣΙΚΑ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΜΕΓΕΘΗ Συμμετοχή σε ΑΕΠ (2016) Γεωργία* 2,3 % Βιομηχανία* 27,6 % Κατασκευές* 4,7 % Υπηρεσίες* 65,4 % ΑΕΠ ετήσια μεταβολή 3,1% 2,3% 2,5% 2014 2015 2016 ΑΕΠ σε τρέχουσες τιμές 39.769 εκατ. Ευρώ 2016 ΑΕΠ κατά κεφαλήν 19.262 Ευρώ 2016 Βιομηχ. παραγωγή ετήσια μεταβολή 1,5% 5,6% Ανεργία 13,1% 12,3% 11,2% Πληθωρισμός σε Ετήσια βάση (εναρμονισμένος δείκτης) +0,2% -0,5% +0,5% 2015 2016 2014 2015 2016 2014 2015 2016 Γενική Κυβέρνηση: Πλεόνασμα/Έλλειμμα -1.118,53 εκ. Ευρώ (-2,9% ΑΕΠ) -715,84 εκ. Ευρώ (-1,8% ΑΕΠ) 2015 2016 ΕΛΛΑΔΑΣ ΚΑΙ ΣΛΟΒΕΝΙΑΣ ΚΑΤΑ ΤΟ 2016 4

5 Δημόσιο Χρέος 80,9% ΑΕΠ 83,1% ΑΕΠ 79,7% ΑΕΠ (31,68 δις Ευρώ) 31.12.2014 31.12.2015 31.12.2016 Ισοζύγιο Τρεχουσών Συναλλαγών* 2.698 εκατ. Ευρώ 2016 Πηγή: Ινστιτούτο Μακροοικονομικής Ανάλυσης και Ανάπτυξης της Σλοβενίας ΕΞΕΛΙΞΗ ΒΑΣΙΚΩΝ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΜΕΓΕΘΩΝ Κυριότερες Εξελίξεις της Οικονομίας κατά το 2016 Η οικονομία εισήλθε σε κατάσταση ύφεσης το 2009 με κυριότερα προβλήματα την εξισορρόπηση των δημοσιονομικών μεγεθών και την ανακεφαλαιοποίηση του τραπεζικού τομέα, με το ρυθμό ανάπτυξης να καταγράφει -2,7% το 2012 και -1,1% το 2013. Το ΑΕΠ άρχισε να εμφανίζει θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης το τελευταίο τρίμηνο του 2013, ενώ σημείωσε άνοδο κατά +3,1% το 2014. Αυτή η άνοδος συνεχίστηκε και το 2015, έτος κατά το οποίο το ΑΕΠ της χώρας μεγεθύνθηκε κατά 2,3% αλλά και κατά το 2016, όπου παρουσίασε άνοδο κατά 2,5%. Παράλληλα, οι προβλέψεις της οικονομίας εμφανίζουν θετική εξέλιξη του ΑΕΠ και για τα επόμενα έτη, 2017-2019. Η εγχώρια (ιδιωτική) κατανάλωση παρουσίασε μείωση το 2012 και το 2013 (-2,5% και -4,0% αντίστοιχα), αλλά έκτοτε σταθεροποιήθηκε παρουσιάζοντας αύξηση 2,0% το 2014, και 0,5% το 2015. Η εγχώρια ζήτηση αύξήθηκε 2,8% το 2016, με την ιδιωτική κατανάλωση να αυξάνεται επίσης κατά 2,8% το 2016, ενώ προβλέπεται περαιτέρω αύξηση τα επόμενα έτη. Ο πληθωρισμός (εναρμονισμένος δείκτης) το 2014 κινήθηκε κατά μέσο όρο σε πολύ χαμηλά επίπεδα 0,2 %, κυρίως λόγω των χαμηλότερων τιμών και της ισχνής εγχώριας ζήτησης, ενώ το 2015 υπήρξε αρνητικός -0,5 % (αποπληθωρισμός). Έκτοτε επανήλθε σε θετικό πρόσημο, ανερχόμενος σε 0,5% το 2016 και αναμένεται να ανέλθει σε 1,4% το 2017, που αποτελεί ένδειξη αναθέρμανσης της σλοβενικής οικονομίας. Η ανεργία κυμάνθηκε σε σχετικά υψηλά επίπεδα, 13,1% το 2013 και το 2014. Έκτοτε παρουσιάζει τάσεις αποκλιμάκωσης, ανερχόμενη σε 12,3% το 2015 και μειούμενη σε 11,2% το 2016. Οι προβλέψεις εκτιμούν περαιτέρω αποκλιμάκωση σε 10,2% το 2017 ή ακόμη και να προσεγγίζει τα επίπεδα του 9,5% σύμφωνα με τις πιο αισιόδοξες προβλέψεις. Το Κοινοβούλιο της Σλοβενίας είχε εγκρίνει ήδη από το 2015 (10 Ιουλίου 2015) την εφαρμοστική νομοθεσία για τον «δημοσιονομικό κανόνα» (fiscal rule ο οποίος επιβάλλει την τήρηση ισοσκελισμένων προϋπολογισμών της Γενικής Κυβέρνησης με νόμο αυξημένης τυπικής ισχύος, σύμφωνα με τις Οδηγίες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής). Το Κοινοβούλιο της Σλοβενίας είχε εγκρίνει την εισαγωγή του «Δημοσιονομικού Κανόνα» στο Σύνταγμα της χώρας στις 31 Μαϊου 2013. Οι ανωτέρω πολιτικές συνέχισαν να εφαρμόζονται δίχως μεταβολή και κατά το 2016. ΕΛΛΑΔΑΣ ΚΑΙ ΣΛΟΒΕΝΙΑΣ ΚΑΤΑ ΤΟ 2016 5

6 Η Σλοβενική Βουλή ενέκρινε (13 Ιουλίου 2015), κατά πλειοψηφία (52:33), κυβερνητική πρόταση για την κατάταξη των κρατικών επιχειρήσεων της χώρας σε στρατηγικές (το κράτος προτίθεται να διατηρήσει κατ ελάχιστον 50% + 1 μετοχή - όπως αναφέρεται σε αυτές συμπεριλαμβάνονται εταιρείες υποδομών και ενέργειας), σημαντικές (προτίθεται να διατηρήσει ποσοστό ελέγχου) και επιχειρήσεις χαρτοφυλακίου (κυρίως μικρές επιχειρήσεις, προς πώληση). Συνολικά οι επιχειρήσεις αποτιμώνται στα 11 δις. Ευρώ (24 στρατηγικές - strategic, 21 σημαντικές- important και 46 χαρτοφυλακίου -portfolio investments). Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν Το ΑΕΠ της Σλοβενίας κατά το 2016 σημείωσε αύξηση 2,5%, ενώ οι προβλέψεις των εγχώριων φορέων ανεβάζουν τον ρυθμό αύξησης του ΑΕΠ σε 3,6% για το 2017. Παράλληλα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναβάθμισε ελαφρώς τις προοπτικές αύξησης του ΑΕΠ για τη Σλοβενία στις εαρινές οικονομικές της προβλέψεις σε 3,3% για το τρέχον έτος και 3,1% το 2018. Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 ΑΕΠ % ετήσια μεταβολή +1,2 +0.6-2.7-1,1 +3,1 +2,3 +2,5 ΑΕΠ σε εκατ. Ευρώ, 36.252 36.896 36.003 35.918 37.332 38.570 39.769 τρέχουσες τιμές ΑΕΠ κατά κεφαλήν Ευρώ 17.694 17.973 17.498 17.434 18.093 18.680 19.262 Στοιχεία Στατ. Υπηρεσίας Σλοβενίας Οι Υπηρεσίες έχουν τη μεγαλύτερη συμμετοχή στο ΑΕΠ της χώρας (65,4%), ακολουθεί η Βιομηχανία με 27,6%, ο Κατασκευαστικός τομέας με 4,7% και η Γεωργία με 2,3% (στοιχεία Τράπεζα της Σλοβενίας 2017). Γεωργία Αγροτική Παραγωγή Η Σλοβενία έχει έκταση 20,273 τ.χ. Μεγάλο μέρος της έκτασης της χώρας καλύπτεται από δασικές εκτάσεις (58,5%) ενώ το 36% της συνολικής έκτασης είναι προστατευόμενη περιοχή (εντάσσεται στο πρόγραμμα «Natura 2000). Διαθέτει 28.000 χλμ. υδάτινους δρόμους (ποταμούς) και 1300 λίμνες, ενώ οι ακτογραμμές της χώρας στην Αδριατική Θάλασσα εκτείνονται σε μήκος 46,6 χλμ. Η χρησιμοποιούμενη γεωργική γή ανέρχεται στο 23,5% του συνόλου (στοιχεία έτους 2015), ενώ, συγκριτικά, το 1991 κάλυπταν το 28% του συνόλου της έκτασης. Η αρόσιμη γη ανέρχεται σε 174.000 εκτ. (36%, κυρίως καλλιέργειες σιτηρών, παραγωγή ζωοτροφών), ενώ τα λιβάδια και οι βοσκότοποι καταλαμβάνουν 276.000 εκτ. γης (58%). Μόνιμες καλλιέργειες ΕΛΛΑΔΑΣ ΚΑΙ ΣΛΟΒΕΝΙΑΣ ΚΑΤΑ ΤΟ 2016 6

7 (φρούτων, αμπελώνες, ελαιώνες) καταλαμβάνουν έκταση περίπου 27.000 εκταρίων (6%). Οι κυριότερες αγροτικές καλλιέργειες περιλαμβάνουν: αραβόσιτο, σιτηρά, κριθάρι, φρούτα & ελιές, σταφύλια, πατάτες, λαχανικά. Η Σλοβενία δεν είναι αυτάρκης σε γεωργικά προϊόντα (ιδιαίτερα σε λαχανικά, φρούτα και σιτηρά). Κατά το έτος 2015 καταγράφεται αυτάρκεια σε λαχανικά 33%, πατάτες 46% και δημητριακά 55%. Σχετική αυτάρκεια παρουσιάζει η χώρα σε προϊόντα του ζωικού βασιλείου (αυτάρκεια περίπου κατά 80% - εκτροφή πουλερικών, χοίρων, παραγωγή γάλακτος από αγελάδες). Το 80% περίπου των αγροτικών επιχειρήσεων στην Σλοβενία ασχολείται με την κτηνοτροφία (με στοιχεία μέτρησης «Μονάδων Ζωικού Κεφαλαίου» - livestock units - 78% καλύπτουν εκτροφή αγελάδων, 8% χοίρων, 4% πουλερικών, 4% προβάτων & κατσικών). Η βιολογική καλλιέργεια καταλαμβάνει το 8% περίπου της συνολικής σε χρήση γεωργικής γης, ενώ και από κρατικής πλευράς ενθαρρύνονται οι καλλιέργειες σε αυτόν τον τομέα, αλλά και γενικότερα στην αύξηση της γεωργικής παραγωγής για την επίτευξη μεγαλύτερης αυτάρκειας. Βιομηχανία Βιομηχανική Παραγωγή Η οικονομία της Σλοβενίας εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από το εξωτερικό εμπόριο και ιδιαίτερα τις εξαγωγές βιομηχανικών, χημικών και φαρμακευτικών προϊόντων. Οι εξαγωγές αποτελούν κινητήριο μοχλό για την οικονομία και παρέχουν μεγάλη κάλυψη εισαγωγών (από 95% έως και άνω του 100%). Οι εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών αντιστοιχούν στο 78% περίπου του Ακαθάριστου Εθνικού Προϊόντος της χώρας. Ο δείκτης βιομηχανικής παραγωγής σημείωσε το 2016 αύξηση κατά 565% σε ετήσια βάση, οφειλόμενη κυρίως στον τομέα παραγωγής αγαθών (αύξηση του δείκτη βιομηχανικής παραγωγής κατά 3.6%). Ομοίως, ο δείκτης παραγωγικότητας εργασίας αυξήθηκε κατά 1,8%. Η Σλοβενία ως μέλος της Ε.Ε. εφαρμόζει τους κανονισμούς της Ε.Ε. σχετικά με την αγορά ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου, τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και την ενεργειακή απόδοση (energy efficiency). Στην πρωτεύουσα της Σλοβενίας Λιουμπλιάνα έχει την έδρα του (από το 2011) ο Οργανισμός των Ρυθμιστικών Αρχών Ενέργειας της Ε.Ε. (European Agency for the Cooperation of Energy Regulators (ACER), κύριος σκοπός του οποίου είναι η ολοκλήρωση της Ενιαίας Αγοράς Ενέργειας της Ε.Ε. (ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου). Ο βαθμός ενεργειακής εξάρτησης (ενεργειακών αναγκών) της χώρας ανερχόταν το 2016 στο 46%. Η Σλοβενία κάλυψε το 54% των ενεργειακών της αναγκών από τις δικές της πηγές ενέργειας το περασμένο έτος, ενώ το 46% της καταναλωθείσας ενέργειας εισήχθη. Τα πετρελαϊκά προϊόντα και το φυσικό αέριο εισήχθησαν πλήρως. Η συνολική ποσότητα ενέργειας που εξασφαλίστηκε από εγχώριες πηγές πέρυσι ανήλθε σε 3,6 εκατομμύρια τόνους ισοδύναμου πετρελαίου, ο οποίος είναι σχεδόν 6% περισσότερο από ό, τι το 2015, (πηγή Στατιστική Υπηρεσία της Σλοβενίας). ΕΛΛΑΔΑΣ ΚΑΙ ΣΛΟΒΕΝΙΑΣ ΚΑΤΑ ΤΟ 2016 7

8 Τουρισμός Συνολικά, κατά το 2016, 3.032.256 ξένοι τουρίστες επισκέφτηκαν τη Σλοβενία, οι οποίοι πραγματοποίησαν 7.342.118 διανυκτερεύσεις (2.258.570 επισκέπτες το 2013 με 5.962.251 διανυκτερεύσεις). Η διαχρονική εικόνα του αριθμού των τουριστών στη Σλοβενία απεικονίζεται στον παρακάτω πίνακα: 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 Αφίξεις 3.083.713 2.984.828 3.006.272 3.217.966 3.297.556 3.384.491 3.524.020 3.927.530 4.317.504 Εγχώριοι 1.126.022 1.160.897 1.137.166 1.181.314 1.141.944 1.125.921 1.113.196 1.220.749 1.285.248 Ξένοι 1.957.691 1.823.931 1.869.106 2.036.652 2.155.612 2.258.570 2.410.824 2.706.781 3.0322.56 Διαν/σεις 9.314.038 9.013.773 8.906.399 9.388.095 9.510.663 9.579.033 9.590.642 10.341.699 11.179.879 Εγχώριοι 3.962.756 4.077.480 3.909.368 3.924.164 3.733.459 3.616.782 3.500.233 3.727.256 3.837.761 Ξένοι 5.351.282 4.936.293 4.997.031 5.463.931 5.777.204 5.962.251 6.090.409 6.614.443 7.342.118 Πηγή: Στατιστική Υπηρεσία Σλοβενίας Στην πρωτεύουσα της χώρας Λιουμπλιάνα οργανώνεται, σε ετήσια βάση, περί τα τέλη Ιανουαρίου, Διεθνής Έκθεση με αντικείμενο τον τουρισμό και γενικότερα θέματα αναψυχής, με ιδιαίτερη έμφαση όμως να δίδεται στον εγχώριο και κυρίως στον αλπικό τουρισμό. Απασχόληση Ανεργία Πληθωρισμός Ο πληθωρισμός (εναρμονισμένος δείκτης) το 2015 ήταν αρνητικός (αποπληθωρισμός) και ανήλθε σε -0,6%. Το 2016 επανήλθε σε θετικό πρόσημο και ανήλθε σε +0,5%. Η ανεργία ανήλθε το 2015 σε 12,3% και σημείωσε μείωση σε 11,2% το 2016. Δημόσιο Εξωτερικό Χρέος Σύμφωνα με στοιχεία της Στατιστικής Υπηρεσίας της Σλοβενίας το δημόσιο χρέος της χώρας στο τέλος του 2014 έφθανε το 80,8% του ΑΕΠ (30.132,6 εκατ. Ευρώ) και στις 31.12.2015 ανήλθε στο ύψος των 31.999 εκατ. Ευρώ (83,0% του ΑΕΠ). ΧΡΕΟΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ Ευρώ (εκατ.) Ενοποιημένο % του Χρέος ΑΕΠ 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 31.999 31.680 13.839,9 17.133,9 19.336,4 25.427,1 30.132,6 38,2 46,4 53,7 70,8 80,8 83,0 79,7 Πηγή: Στατιστική Υπηρεσία Σλοβενίας ΕΛΛΑΔΑΣ ΚΑΙ ΣΛΟΒΕΝΙΑΣ ΚΑΤΑ ΤΟ 2016 8

9 Εξωτερικό Εμπόριο Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία της Στατιστικής Υπηρεσίας της Σλοβενίας οι εξαγωγές της Σλοβενίας κατά το 2016, παρουσίασαν αύξηση 4,06% σε σύγκριση με το έτος 2015 και ανήλθαν στα 24.940 εκατ. Ευρώ. Αντίστοιχα, οι εισαγωγές αυξήθηκαν κατά 3,87% και έφτασαν τα 24.107 εκατ. Ευρώ. Η κάλυψη των εισαγωγών από τις εξαγωγές ήταν της τάξης του 103%. Εξαγωγές και Εισαγωγές Αγαθών Σλοβενίας 2014, 2015 & 2016 Αξίες σε χιλ. Ευρώ 2014 2015 2016 Εξαγωγές 22.935.649 23.966.471 24.940.662 EΕ-28 17.511.343 18.421.977 19.053.903 Κράτη εκτός ΕΕ 5.424.306 5.544.493 5.886.759 Εισαγωγές 22.580.164 23.207.903 24.107.769 EΕ-28 17.655.940 18.714.431 19.523.036 Κράτη εκτός ΕΕ 4.924.224 4.493.471 4.584.733 Εμπορικό Ισοζύγιο 355.486 758.568 832.893 Εξαγωγές % Εισαγωγών 102 103,2 103 Πηγή: Στατιστική Υπηρεσία Σλοβενίας ΕΞΑΓΩΓΕΣ - ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ ΣΛΟΒΕΝΙΑΣ ΚΑΤΑ ΜΕΓΑΛΕΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ (SITC) 2013 ΑΞΙΕΣ ΣΕ ΧΙΛ. ΕΥΡΩ 2014 2015 2016 Εξαγωγές Εισαγωγές Εξαγωγές Εισαγωγές Εξαγωγές Εισαγωγές Εξαγωγές Εισαγωγές ΜΗΧΑΝΗΜ. & ΕΞΟΠΛ. ΜΕΤΑΦ. 7.663.049 6.445.678 8.328.317 6.809.696 8.969.460 7.288.628 9.575.291 8.055.259 ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΑ ΕΙΔΗ 4.526.604 3.991.105 4.791.451 4.144.482 5.027.730 4.385.676 5.130.850 4.575.688 ΧΗΜΙΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ 4.025.368 3.247.098 4.179.857 3.386.155 4.200.154 3.536.754 4.311.358 3.668.318 ΟΡΥΚΤΑ ΚΑΥΣΙΜΑ, ΛΙΠΑΝΤΙΚΑ 1.429.703 3.329.999 1.413.937 2.910.031 1.275.167 2.397.266 1.124.231 1.961.478 ΔΙΑΦΟΡΑ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΑ ΕΙΔΗ 2.176.067 1.947.428 2.370.468 2.130.772 2.544.650 2.262.895 2.800.083 2.474.320 ΤΡΟΦΙΜΑ & ΖΩΑ ΖΩΝΤΑ 734.842 1.593.246 804.091 1.636.473 895.193 1.735.460 944.894 1.802.373 ΠΡΩΤΕΣ ΥΛΕΣ ΜΗ ΕΔΩΔΙΜΕΣ 837.702 1.289.532 887.251 1.296.581 886.815 1.297.863 874.484 1.265.699 ΠΟΤΑ & ΚΑΠΝΟΣ 92.913 169.691 105.442 179.486 112.248 198.872 118.586 1.802.373 ΛΙΠΗ ΦΥΤΙΚΑ & ΖΩΪΚΑ 14.824 58.891 23.558 63.228 21.597 62.870 22.910 65.375 ΕΙΔΗ ΜΗ ΤΑΞΙΝΟΜΗΜΕΝΑ 47.631 41.480 31.277 23.261 33.456 41.619 37.977 37.354 Πηγή: Στατιστική Υπηρεσία Σλοβενίας ΕΞΑΓΩΓΕΣ & ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ ΣΛΟΒΕΝΙΑΣ ΚΑΤΑ ΜΕΓΑΛΕΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ ΕΛΛΑΔΑΣ ΚΑΙ ΣΛΟΒΕΝΙΑΣ ΚΑΤΑ ΤΟ 2016 9

10 2015 Εξαγωγές 2015 Εισαγωγές 2016 Εξαγωγές 2016 Εισαγωγές Πηγή: Στατιστική Υπηρεσία Σλοβενίας Εξαγωγές 2016 Εισαγωγές 2016 ΔΙΑΦΟΡΑ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΑ ΕΙΔΗ 11% ΟΡΥΚΤΑ ΚΑΥΣΙΜΑ, ΛΙΠΑΝΤΙΚΑ 5% ΧΗΜΙΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ 17% ΤΡΟΦΙΜΑ & ΖΩΑ ΖΩΝΤΑ 4% ΠΡΩΤΕΣ ΥΛΕΣ ΜΗ ΕΔΩΔΙΜΕΣ 4% ΠΟΤΑ & ΚΑΠΝΟΣ 0% ΛΙΠΗ ΦΥΤΙΚΑ & ΖΩΪΚΑ 0% ΕΙΔΗ ΜΗ ΤΑΞΙΝΟΜΗΜΕΝΑ 0% ΜΗΧΑΝΗΜ. & ΕΞΟΠΛ. ΜΕΤΑΦ. 38% ΔΙΑΦΟΡΑ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΑ ΕΙΔΗ 10% ΟΡΥΚΤΑ ΚΑΥΣΙΜΑ, ΛΙΠΑΝΤΙΚΑ 10% ΤΡΟΦΙΜΑ & ΖΩΑ ΖΩΝΤΑ 8% ΠΡΩΤΕΣ ΥΛΕΣ ΜΗ ΕΔΩΔΙΜΕΣ 6% ΠΟΤΑ & ΚΑΠΝΟΣ 1% ΛΙΠΗ ΦΥΤΙΚΑ & ΖΩΪΚΑ 0% ΜΗΧΑΝΗΜ. & ΕΞΟΠΛ. ΜΕΤΑΦ. 31% ΕΙΔΗ ΜΗ ΤΑΞΙΝΟΜΗΜΕΝΑ 0% ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΑ ΕΙΔΗ 21% ΧΗΜΙΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ 15% ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΑ ΕΙΔΗ 19% Πηγή: Στατιστική Υπηρεσία Σλοβενίας ΕΛΛΑΔΑΣ ΚΑΙ ΣΛΟΒΕΝΙΑΣ ΚΑΤΑ ΤΟ 2016 10

11 ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ ΣΛΟΒΕΝΙΑΣ ΚΥΡΙΟΤΕΡΟΙ ΕΤΑΙΡΟΙ ΚΥΡΙΟΤΕΡΕΣ ΕΞΑΓΩΓΙΚΕΣ ΑΓΟΡΕΣ ΚΥΡΙΟΤΕΡΕΣ ΠΡΟΜΗΘΕΥΤΡΙΕΣ ΧΩΡΕΣ ΑΞΙΕΣ ΣΕ ΧΙΛ. ΕΥΡΩ 2016 ΑΞΙΕΣ ΣΕ ΧΙΛ. ΕΥΡΩ 2016 ΣΥΝΟΛΟ 24.940.662 ΣΥΝΟΛΟ 24.107.769 ΓΕΡΜΑΝΙΑ 5.153.955 ΓΕΡΜΑΝΙΑ 4.636.688 ΙΤΑΛΙΑ 2.727.421 ΙΤΑΛΙΑ 3.705.743 ΚΡΟΑΤΙΑ 2.072.275 ΑΥΣΤΡΙΑ 2.732.446 ΑΥΣΤΡΙΑ 1.972.086 ΚΡΟΑΤΙΑ 1.510.685 ΓΑΛΛΙΑ 1.177.789 ΟΥΓΓΑΡΙΑ 1.010.574 ΠΟΛΩΝΙΑ 809.320 ΓΑΛΛΙΑ 936.115 ΣΕΡΒΙΑ 810.816 ΟΛΛΑΝΔΙΑ 923.667 ΡΩΣΙΑ 751.617 ΚΙΝΑ 763.290 ΟΥΓΓΑΡΙΑ 705.953 ΠΟΛΩΝΙΑ 692.520 ΒΟΣΝΙΑ/ΕΡΖΕΓΟΒΙΝΗ 679.087 ΤΣΕΧΙΑ 629.268 ΤΣΕΧΙΑ 580.529 ΒΕΛΓΙΟ 508.028 ΗΝΩΜΕΝΟ ΒΑΣΙΛΕΙΟ 531.066 ΣΕΡΒΙΑ 438.324 ΗΠΑ 524.233 ΒΟΣΝΙΑ ΕΡΖΕΓΟΒΙΝΗ 433.527 ΣΛΟΒΑΚΙΑ 470.379 ΣΛΟΒΑΚΙΑ 409.789 ΟΛΛΑΝΔΙΑ 449.500 ΤΟΥΡΚΙΑ 379.240 ΙΣΠΑΝΙΑ 444.220 ΗΝΗΜΕΝΟ ΒΑΣΙΛΕΙΟ 367.686 ΕΛΒΕΤΙΑ 426.784 ΙΣΠΑΝΙΑ 359.820 ΡΟΥΜΑΝΙΑ 384.701 Η.Π.Α. 326.620 ΒΕΛΓΙΟ 334.241 ΕΛΒΕΤΙΑ 319.033 ΔΑΝΙΑ 280.361 ΡΟΥΜΑΝΙΑ 299665 Πηγή: Στατιστική Υπηρεσία Σλοβενίας Εξαγωγές Εισαγωγές Υπηρεσιών Ισοζύγιο Τρεχουσών Συναλλαγών Οι εξαγωγές Υπηρεσιών έφθασαν τα 6.539 εκατ. ευρώ το 2016, σε σχέση με 6.025 εκατ. το 2014. Το μεγαλύτερο μέρος των εξαγώγιμων υπηρεσιών κατευθύνθηκε κυρίως προς χώρες της Ε.Ε. Οι εισαγωγές Υπηρεσιών το 2016 ανήλθαν στα 4.235 εκατ. ευρώ, σε σύγκριση με τα 4.006 εκατ. του 2014. To Ισοζύγιο Υπηρεσιών κατέγραψε το 2016 πλεόνασμα 2.304 εκατ. Ευρώ. ΕΛΛΑΔΑΣ ΚΑΙ ΣΛΟΒΕΝΙΑΣ ΚΑΤΑ ΤΟ 2016 11

12 Εξαγωγές και Εισαγωγές Υπηρεσιών Σλοβενίας 2014, 2015 & 2016 Αξίες σε χιλ. Ευρώ 2014 2015 2016 Εξαγωγές 5.558.000 6.025.000 6.539.000 Μεταφορές 1.529.000 1.672.000 1.827.000 Τουρισμός 2.060.000 2.257.000 2.351.000 Άλλο 1.969.000 2.096.000 2.362.000 Εισαγωγές 3.862.000 4.006.000 4.235.000 Μεταφορές 814.000 851.000 918.000 Τουρισμός 745.000 822.000 849.000 Άλο 2.302.000 2.333.000 2.468.000 Ισοζύγιο Υπηρεσιών 1.696.000 2.019.000 2.304.000 Πηγή: Ινστιτούτο Μακροοικονομικής Ανάλυσης και Ανάπτυξης της Σλοβενίας Ισοζύγιο Τρεχουσών Συναλλαγών (σε εκατ. Ευρώ και %Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος) 2014 2015 2016 Εκατ. Ευρώ % ΑΕΠ Εκατ. Ευρώ % ΑΕΠ Εκατ. Ευρώ % ΑΕΠ Ισοζύγιο Τρεχουσών Συναλλαγών 2.325 6,2 1.998 5,2 2.719 6,8 Πηγή: Ινστιτούτο Μακροοικονομικής Ανάλυσης και Ανάπτυξης της Σλοβενίας ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ Το σλοβενικό Κοινοβούλιο ενέκρινε στις 18 Νοεμβρίου του 2015, τους κρατικούς Προϋπολογισμούς για το 2016 και το 2017. Τα έσοδα για το 2016, σύμφωνα με τα διαθέσιμα στατιστικά στοιχεία, ανήλθαν σε 15,840 δις Ευρώ και οι δαπάνες σε 16,492 δις Ευρώ. Το έλλειμμα της Γενικής Κυβέρνησης μειώθηκε, σύμφωνα με προσωρινά στοιχεία, στο τέλος του 2016 σε -1,8% ως ποσοστό του ΑΕΠ. ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΙ ΓΕΝΙΚΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ Σε εκατ. Ευρώ 2014 2015 2016 ΕΣΟΔΑ 15.492 15.714,1 15.840,8 ΔΑΠΑΝΕΣ 16.751 16.956,4 16.492,1 ΕΛΛΕΙΜΜΑ/ΠΛΕΟΝΑΣΜΑ -1.259,2-1.242,3-651,3 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΠΡΟΒΛΕΨΕΙΣ ΚΑΙ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (EBRD), (Μάιος 2017) αναβάθμισε την πρόβλεψη της για αύξηση του ΑΕΠ της Σλοβενία για το τρέχον έτος (2017) σε 2,5% Το επόμενο έτος (2018) η οικονομία της Σλοβενίας αναμένεται να αυξηθεί κατά 2,2%, σύμφωνα με την ΕΤΑΑ. Η ανάπτυξη αναμένεται να καθοδηγείται από την εγχώρια ζήτηση που προκύπτει από τη βελτίωση των συνθηκών της αγοράς εργασίας, τα ανακοινωθέντα ΕΛΛΑΔΑΣ ΚΑΙ ΣΛΟΒΕΝΙΑΣ ΚΑΤΑ ΤΟ 2016 12

13 μεγάλα επενδυτικά σχέδια και την αναμενόμενη ανάκαμψη του ποσοστού απορρόφησης κονδυλίων από τα ταμεία της ΕΕ. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναβάθμισε (Μάιος 2017), ελαφρώς τις προοπτικές αύξησης του ΑΕΠ για τη Σλοβενία στις εαρινές οικονομικές της προβλέψεις σε 3,3% για το τρέχον έτος και 3,1% το 2018, από 3% για τα δύο έτη που προβλέπονταν στις χειμερινές της προβλέψεις. Η Επιτροπή βελτίωσε επίσης την προβολή του διαρθρωτικού ελλείμματος για τη χώρα, αλλά επανέλαβε την προειδοποίησή της σχετικά με την επιδείνωση της διαρθρωτικής δημοσιονομικής κατάστασης της χώρας. Το 2016-2018, το διαρθρωτικό έλλειμμα αναμένεται να αυξηθεί από 1,7% σε 2,3% του ΑΕΠ. Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο αναβάθμισε (Απρίλιος 2017) την πρόβλεψή του για την ανάπτυξη της οικονομίας της Σλοβενίας για το 2017 σε 2,5%, στην τελευταία εαρινή του πρόβλεψη. ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Ίδρυση & Λειτουργία Επιχειρήσεων Η δημιουργία, διαχείριση και οργάνωση των εταιρειών ρυθμίζεται από το «νόμο περί εταιρειών», o οποίoς είναι εναρμονισμένος με την κοινοτική νομοθεσία. Οι περισσότερες εταιρείες στη Σλοβενία είναι οργανωμένες με τη μορφή εταιρείας περιορισμένης ευθύνης ή μετοχικής εταιρείας (ΑΕ). Η πλέον συνηθισμένη πρακτική των ξένων εταιρειών που εγκαθίστανται στη Σλοβενία είναι να ιδρύσουν μια εταιρεία περιορισμένης ευθύνης ή ένα υποκατάστημα. Όλες οι μορφές εταιρειών μπορούν να ιδρυθούν από οποιοδήποτε εγχώριο ή ξένο, νομικό ή φυσικό πρόσωπο. Τα υποχρεωτικά στοιχεία της καταχώρησης είναι το όνομα της εταιρείας, το είδος της οικονομικής δραστηριότητας της εταιρείας και η οργανωτική της μορφή. Η εταιρεία πρέπει να καταχωρήσει στο μητρώο τουλάχιστον ένα άτομο, το οποίο είναι εξουσιοδοτημένο να εκπροσωπεί και να υπογράφει τα έγγραφα της εταιρείας. Φορολογία Φορολόγηση Επιχειρήσεων Στον τομέα της φορολόγησης των επιχειρήσεων ο συντελεστής φορολογίας ευρίσκεται στο επίπεδο του 17%. Σε συνέχεια της απόφασης της Κυβέρνησης για αύξηση των ποσοστών του Φόρου Προστιθέμενης Αξίας, οι τιμές ΦΠΑ αυξήθηκαν από 1ης Ιουλίου 2013 κατά 2% όσον αφορά στον υψηλό ΦΠΑ (από 20 σε 22% ) και κατά 1% για τον χαμηλό (από 8,5 σε 9,5%). Η φορολόγηση των κερδών από μερίσματα (dividends) ανέρχεται στο 15%. Μεταξύ Σλοβενίας και Ελλάδας έχει υπογραφεί «Συμφωνία Αποφυγής Διπλής Φορολογίας» (ΝΟΜΟΣ 3084, τεύχος 1ο, Αρ. Φύλλου 218, 16 Δεκ. 2002) σύμφωνα με την οποία η φορολόγηση δεν υπερβαίνει το 10% του ακαθάριστου ποσού των μερισμάτων. ΕΛΛΑΔΑΣ ΚΑΙ ΣΛΟΒΕΝΙΑΣ ΚΑΤΑ ΤΟ 2016 13

14 Επενδύσεις Η Σλοβενία είναι μέλος της Ε.Ε. και της Ευρωζώνης και εφαρμόζονται οι σχετικοί κανονισμοί της Ε.Ε.. Η σχετική επενδυτική νομοθεσία κατατάσσει τους επενδυτές ανάλογα με την κατοικία (σε κατοίκους και μη κατοίκους - «κάτοικοι» θεωρούνται εγγεγραμμένες εταιρείες με έδρα στη Σλοβενία, παραρτήματα ξένων εταιρειών στη Σλοβενία, καθώς και φυσικά πρόσωπα με μόνιμη ή και προσωρινή διαμονή τουλάχιστον 6 μηνών). Ξένες Επενδύσεις στη Σλοβενία Ο τομέας των υπηρεσιών κατέχει το μεγαλύτερο μερίδιο τόσο στις Άμεσες Ξένες Επενδύσεις (ΑΞΕ) στη Σλοβενία (64,7%) όσο και στις σλοβενικές επενδύσεις στο εξωτερικό (54,8%). Γενικά οι εισερχόμενες Άμεσες Ξένες Επενδύσεις στη Σλοβενία κατευθύνονται κυρίως προς τις χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες - χωρίς τα ασφαλιστικά και συνταξιοδοτικά ταμεία 13,2%, το λιανεμπόριο - εκτός αυτοκινήτων, επίσης 13,2%, το χονδρεμπόριο - εκτός αυτοκινήτων (8,1%) και την αγορά ακινήτων (7,2%), την κατασκευή φαρμακευτικών (6,8%), την κατασκευή - συναρμολόγηση αυτοκινήτων (4,9%) και τις τηλεπικοινωνίες (3,6%). Χώρες Προέλευσης ΑΞΕ: Ευρ. Ένωση (85,0%), Αυστρία (33,6%, 3.404 εκατ. ευρώ - κυρίως λιανεμπόριο χρηματοοικονομικά), Ελβετία (11,3%, 1.143 εκατ. κυρίως φαρμακευτικά), Γερμανία (10,4%, 1.048,8 εκατ. λιανεμπόριο), Ιταλία (7.9%, 803,5 εκατ. κυρίως χρηματοοικονομικά), Κροατία (7,7%, 777,1 εκατ. λιανεμπόριο ενέργεια). Στις 31.12.2013 οι Άμεσες Ξένες Επενδύσεις στη Σλοβενία ανέρχονταν στα 8.926 εκατ. Ευρώ και στις 31.12.2014 στα 10.129,8 εκατ. Άμεσες Ξένες Επενδύσεις της Σλοβενίας στο εξωτερικό Οι Άμεσες Ξένες Επενδύσεις της Σλοβενίας στο εξωτερικό έχουν ως προορισμό κυρίως χώρες της πρώην Γιουγκοσλαβίας σε ποσοστό 66,7%: Κροατία (28,3% = 1.506 εκατ. ευρώ), Σερβία (22,3% = 1.180 εκατ.), Βοσνία (8,6% = 458 εκατ.), ΠΓΔΜ (7,5% = 399 εκατ.), κυρίως λιανικό εμπόριο και χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες. Προς την Ε.Ε. κατευθύνεται το 44,0% (κυρίως Κροατία 28,3%, Ολλανδία 3,8%, Αυστρία 2,6%), Γερμανία 2,2% και στη Ρωσία το 5,8%. Το μεγαλύτερο μέρος των εξερχόμενων επενδύσεων πραγματοποιείται στον τομέα του λιανικού εμπορίου (13,3%) και ακολουθούν χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες (11,0%) και παραγωγή φαρμακευτικών και χημικών. Οι συνολικές ΑΞΕ της Σλοβενίας στο εξωτερικό έφθαναν στις 31.12.2014 στα 5.314 εκατ. Ευρώ. Πηγή: Τράπεζα της Σλοβενίας ΕΛΛΑΔΑΣ ΚΑΙ ΣΛΟΒΕΝΙΑΣ ΚΑΤΑ ΤΟ 2016 14

15 Χρηματιστήριο Αξιών Λιουμπλιάνας (Ljubljana Stock Exchange - LJSE) Στη Σλοβενία λειτουργεί Χρηματιστήριο Αξιών («Ljubljanska borza, d.d.» - Τhe Ljubljana Stock Exchange - LJSE). Ιδρύθηκε το 1989. Το LJSE ανήκε μέχρι τον Ιούλιο του 2015 καθ ολοκληρίαν στο CEE Stock Exchange Group (CEESEG) που εδρεύει στη Βιέννη (αποτελείται πλέον από τα Χρηματιστήρια Πράγας και Βιέννης). Το CEESEG, ως ο μοναδικός μέτοχος (μετοχικό κεφάλαιο: EUR 1,400,893.01) του Χρηματιστηρίου Λιουμπλιάνας, προχώρησε (στις 16 Ιουλίου 2015) στην σύναψη συμφωνίας με το Χρηματιστήριο του Ζάγκρεμπ (Zagreb Stock Exchange), για την πώληση του 100% του LJSE, εξαγορά η οποία ολοκληρώθηκε και τυπικά τον Δεκέμβριο του 2015. Το LJSE είναι μέλος των «World Federation of Stock Exchanges WFE» και «Federation of European Securities Exchanges FESE». Το LJSE δραστηριοποιείται γενικότερα στην περιοχή της Ν.Α. Ευρώπης (συνεργασία μέσω road-shows). Δικτυακός τόπος LJSE: http://www.ljse.si/cgi-bin/jve.cgi?doc=1468 Τραπεζικός Τομέας Η Κεντρική Τράπεζα της Σλοβενίας (Bank of Slovenia) ιδρύθηκε τον Ιούνιο του 1991 και από τον Ιανουάριο του 2007, με την είσοδο της Σλοβενίας στην Ευρωζώνη, αποτελεί μέλος του «Ευρωσυστήματος» Τραπεζών (Eurosystem). Η κυβέρνηση της Σλοβενίας προχώρησε σε ανακεφαλαιοποίηση του συστημικών τραπεζών τον Δεκέμβριο του 2013. Τα απαιτούμενα για την ανακεφαλαιοποίηση ποσά έφθασαν περίπου τα 5 δις Ευρώ με το μεγαλύτερο ποσό να διατίθεται για την ανακεφαλαιοποίηση των τριών μεγαλύτερων τραπεζών (NLB, NKBM και Abanka Vipa). Τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια των τραπεζών μεταφέρθηκαν στην προς τούτο ιδρυθείσα Bank Asset Management Company (BAMC). Στα τεστ αντοχής της Ευρ. Επιτροπής (Οκτώβριος Νοέμβριος 2014), οι δυο συστημικές σλοβενικές τράπεζες (NLB και NKBM) που συμμετείχαν στην αξιολόγηση κατέγραψαν μικρές ελλείψεις κεφαλαίου. Οι τράπεζες NLB (κρατικής ιδιοκτησίας) και NKBM, όσο και η Unicredit Banka Slovenija (ιταλικών συμφερόντων) τίθενται κάτω από την άμεση εποπτεία του Ενιαίου Μηχανισμού Εποπτείας Τραπεζών (Single Supervisory Mechanism) της Ε.Ε. Η τρίτη σλοβενική τράπεζα SID που συμμετείχε στα τεστ αντοχής αποτελεί επενδυτικό οργανισμό του σλοβενικού κράτους (export and development bank) και παρουσίασε κεφαλαιακή επάρκεια. Το πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων προβλέπει μεταξύ άλλων και την αποκρατικοποίηση συστημικών τραπεζών. Τον Ιούνιο του 2015 επετεύχθη συμφωνία για την εξαγορά της δεύτερης μεγαλύτερης τράπεζας ΝΚΒΜ κατά 80% από το επενδυτικό ταμείο συμφερόντων ΗΠΑ «Apollo Global Management» και την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης «EBRD» (20%), ενώ εντός του 2015 ολοκληρώθηκε η συγχώνευση της Abanka Vipa με την Banka Celje (δημιουργώντας την 2 η μεγαλύτερη σλοβενικών συμφερόντων τράπεζα μετά την NLB) και αναμένεται να προχωρήσει σταδιακά ΕΛΛΑΔΑΣ ΚΑΙ ΣΛΟΒΕΝΙΑΣ ΚΑΤΑ ΤΟ 2016 15

16 προς ιδιωτικοποίηση. Η μεγαλύτερη τράπεζα NLB έχει τεθεί σε πορεία ιδιωτικοποίησης, αλλά προς το παρόν δεν έχουν υποβληθεί προσφορές από επενδυτές εγχώριους ή ξένους που να αναταποκρίνονται στην εύλογη αξία της τράπεζας. Ο τελευταίος σχετικός διαγωνισμός για την πώλησή της, κηρύχθηκε άγονος τον Ιούνιο 2017. Στη χώρα δραστηριοποιούνται και αρκετά μικρότερα, κρατικά κυρίως, τραπεζικά σχήματα, καθώς και τραπεζικά συμφέροντα γειτονικών κρατών - μελών της Ε.Ε., από Αυστρία, Ιταλία, Γαλλία καθώς και από τη Ρωσία. Υποδομές Η Σλοβενία διαθέτει πολύ καλό οδικό δίκτυο, από δε την πρωτεύουσα της χώρας Λιουμπλιάνα διέρχονται δύο μεγάλοι πανευρωπαϊκοί οδικοί άξονες, ο άξονας 10, ο οποίος συνδέει τη βόρεια Ευρώπη (Σάλτσμπουργκ) με τη νότια (Θεσσαλονίκη) και ο άξονας 5 (Βενετία Ουκρανία). Πρόσβαση εμπορευμάτων και επισκεπτών από και προς τη χώρα μας υπάρχει και από τις ακτές της Αδριατικής, Στις ακτές της Αδριατικής, στην πόλη Κόπερ, λειτουργεί και ο μοναδικός εμπορευματικός λιμένας της Σλοβενίας, από τον οποίο δεν υπάρχει απευθείας ακτοπλοϊκή σύνδεση με τη χώρα μας (αντίθετα, τακτική ακτοπλοϊκή σύνδεση μέσω οχηματαγωγών πλοίων διενεργείται μέσω των ευρισκόμενων σε κοντινή απόσταση από τη Λιουμπλιάνα λιμένων της Ιταλίας (Τεργέστη - 1 ώρα και Βενετία - 2 ώρες, οδικώς). Οι Σλοβενικοί σιδηρόδρομοι συνδέονται με το πανευρωπαϊκό σιδηροδρομικό δίκτυο, ενώ από αέρος η Σλοβενία συνδέεται απευθείας με τις περισσότερες μεγάλες πόλεις της Ευρώπης και των Βαλκανίων. Τα μεγαλύτερα κέντρα διανομής είναι στο Brnik (αεροδρόμιο Λιουμπλιάνας) και το Koper (λιμένας της Αδριατικής). Άλλα κέντρα διανομής βρίσκονται στην πρωτεύουσα Λουμπλιάνα και τη 2η μεγαλύτερη πόλη της χώρας Μάριμπορ (αεροδρόμιο Μάριμπορ), καθώς και στις πόλεις Kranj, Trzin, Ilirska Bistrica, Slovenj Gradec και Logatec. Στην πρωτεύουσα της Σλοβενίας Λιουμπλιάνα έχει την έδρα του (από το 2011) ο Οργανισμός των Ρυθμιστικών Αρχών Ενέργειας της Ε.Ε. (European Agency for the Cooperation of Energy Regulators (ACER), κύριος σκοπός του οποίου είναι η ολοκλήρωση της Ενιαίας Αγοράς Ενέργειας της Ε.Ε. (ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου). Για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας χρησιμοποιούνται όλες οι μορφές των πρωτογενών πηγών ενέργειας. Το μεγαλύτερο μέρος παράγεται από θερμοηλεκτρικούς (32% της παραγωγής) και υδροηλεκτρικούς σταθμούς (26,2%), καθώς και από το (ένα) εργοστάσιο πυρηνικής ενέργειας (41,2%). ΕΛΛΑΔΑΣ ΚΑΙ ΣΛΟΒΕΝΙΑΣ ΚΑΤΑ ΤΟ 2016 16

17 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ ΕΛΛΑΔΑΣ - ΣΛΟΒΕΝΙΑΣ Διμερείς Συμφωνίες Ελλάδας Σλοβενίας Συμφωνία Οικονομικής Συνεργασίας και μακροπρόθεσμων εμπορικών ανταλλαγών Α.Ν. 60/67 αρ.8 (ΦΕΚ 137 Α /67) Συμφωνία Αποφυγής Διπλής Φορολογίας, η οποία περιλαμβάνει άρθρο για την απαλλαγή των ναυτιλιακών κερδών από τη διπλή φορολογία με κριτήριο τη σημαία του πλοίου, το οποίο και εξυπηρετεί πλήρως τα ναυτιλιακά μας συμφέροντα. Η Συμφωνία αυτή αντικατέστησε την «Συμφωνία περί αμοιβαίας απαλλαγής εκ του φόρου επί του εισοδήματος των κερδών των προερχομένων εκ της εκμεταλλεύσεως πλοίων και αεροσκαφών σε διεθνή επικοινωνία» (αρ.1 Α.Ν. 132/67 ΦΕΚ 176 Α /67)κυρώθηκε και τέθηκε σε ισχύ την 1.1.2004. Συμφωνία Αμοιβαίας Προώθησης και Προστασίας των Επενδύσεων. Υπογράφηκε στις 29.05.1997. Κυρώθηκε με το N.2561/98. ΦEK 1/A/13.01.1998. Συμφωνία Συνεργασίας μεταξύ του Υπουργείου Γεωργίας της χώρας μας και του Υπουργείου, Γεωργίας, Δασών και Τροφίμων της Σλοβενίας. Ν. 3070/2002, ΦΕΚ 292/Α/4.12.2002 Διμερής Αεροπορική Συμφωνία Ν. 3083/2002 (ΦΕΚ Α 317/16.12.2002) Συμφωνία Διεθνών Οδικών Μεταφορών Ν. 2695/99, ΦΕΚ Α 56, τέθηκε σε ισχύ την 27.6.2000. Μνημόνιο Κατανόησης Τουριστικής Συνεργασίας Ελλάδος-Σλοβενίας (υπεγράφη την 23.4.2007) Μνημόνιο για την συνεργασία μεταξύ του Υπουργείου Μεταφορών της Σλοβενίας και της Ελληνικής Υδρογραφικής Υπηρεσίας (υπεγράφη την 23.4.2007) Διμερείς Εμπορικές Συναλλαγές Σύμφωνα με τα προσωρινά στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής, το διμερές εμπόριο μεταξύ Ελλάδος και Σλοβενίας για το έτος 2016 διαμορφώθηκε ως εξής: 2016 (σε Ευρώ) 2015 (σε Ευρώ) μεταβολή (επί τοις %) ΕΞΑΓΩΓΕΣ ΕΛΛΑΔΟΣ 210.377.106 156.607.762 +34,33 ΕΞΑΓΩΓΕΣ ΣΛΟΒΕΝΙΑΣ 211.441.230 174.654.848 +21,06 ΟΓΚΟΣ ΕΜΠΟΡΙΟΥ 421.818.336 331.262.610 +27,33 ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΙΣΟΖΥΓΙΟ -1.064.124-18.047.086-94,10 Οι ελληνικές εξαγωγές (με πετρελαιοειδή) το 2016 ανήλθαν στα 210,337 εκατ. Ευρώ, ενώ οι αντίστοιχες εισαγωγές μας από τη Σλοβενία έφθασαν τα 211,441 εκατ. ευρώ. Το μεγαλύτερο μερίδιο στις ελληνικές εξαγωγές καταλαμβάνουν τα πετρελαιοειδή και η ηλεκτρική ενέργεια, ενώ σημαντικό μερίδιο κατέχει και το οξείδιο του αργιλίου. Η διαφορά στις αυξομειώσεις των εξαγωγών μας οφείλεται κατά κύριο λόγο στις εξαγωγές των τριών ως άνω αναφερόμενων προϊόντων. ΕΛΛΑΔΑΣ ΚΑΙ ΣΛΟΒΕΝΙΑΣ ΚΑΤΑ ΤΟ 2016 17

18 Ελληνικές Εξαγωγές Εξαγωγές Εισαγωγές Ελλάδας Σλοβενίας - Αξίες σε εκατ. ευρώ 2011 2012 2013 2014 2015 Εισαγωγές από Σλοβενία Ελληνικές Εξαγωγές Εισαγωγές από Σλοβενία Ελληνικές Εξαγωγές Εισαγωγές από Σλοβενία Ελληνικές Εξαγωγές Εισαγωγές από Σλοβενία Ελληνικές Εξαγωγές Εισαγωγές από Σλοβενία 147,97 159,53 221,37 163,05 168,9 139,3 94,6 162,6 156,6 174,6 ΑΝΑΛΥΤΙΚΑ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΔΙΜΕΡΟΥΣ ΕΜΠΟΡΙΟΥ ΕΛΛΑΔΟΣ ΣΛΟΒΕΝΙΑΣ ΕΤΩΝ 2016-2015 σε Ευρώ. Δασμ. κατ/ρία ΕΞΑΓΩΓΕΣ ΣΤΗ ΣΛΟΒΕΝΙΑ (20 κυριότερα προϊόντα), ποσά σε Περιγραφή 2016 % επί συνόλου 2015 Μεταβολή 2015/2016 % Πετρέλαιο με περιεκτικότητα κατά βάρος σε θείο <0,001% 100.162.907 47,61 39.376.573 +154,37 27.10.19.43 27.16.00.00 Ηλεκτρική ενέργεια 45.718.793 21,73 34.312.514 +33,24 28.18.20.00 Οξείδιο του αργιλίου 13.800.771 6,56 22.271.522-30,03 27.10.19.21 Ειδικό καύσιμο αεριωθούμενων 9.874.599 4,69 31.479.767-68,63 64.04.11.00 Υποδήματα αθλητισμού 2.391.573 1,13 ----- ----- 30.04.90.00 Φάρμακα, άλλα 1.944.392 0,92 1.937.403 +0,36 Μαλλιά από πετρώματα και άλλα παρόμοια μέταλλα 1.826.386 0,86 ----- ----- 68.06.10.00 90.28.30.90 Μετρητές συνεχούς ρεύματος 1.387.798 0,65 129.006 +975,76 30.02.10.98 Οροί, άλλα 1.289.886 0,61 ----- ----- 28.18.30.00 Υδροξείδιο του αργιλίου 1.128.582 0,53 1.114.386 +1,27 85.23.29.33 Κάρτες με μαγνητική λωρίδα 942.360 0,44 903.830 +4,26 Φύλλα και λεπτές ταινίες από 76.07.11.90 αργίλιο 896.831 0,42 1.110.363-19,23 08.05.10.20 Πορτοκάλια γλυκά, νωπά 859.912 0,40 611.118 +40,71 Ελάσματα και ταινίες από 76.06.92.00 κράματα αργιλίου 831.632 0,39 621.441 +33,82 08.05.10.80 Πορτοκάλια νωπά ή ξερά 683.008 0,32 481.119 +41,96 74.11.10.90 Σωλήνες από καθαρισμένο χαλκό 634.021 0,30 747.307-15,19 04.03.10.11 Γιαούρτια μη αρωματισμένα 629.010 0,29 386.484 +62,75 61.04.62.00 Παντελόνια από βαμβάκι 605.243 0,28 17.461 +3.366,25 Πλάκες, ταινίες από αργίλιο <3mm 586.626 0,27 510.026 +15,01 76.06.12.92 61.04.63.00 Παντελόνια από συνθετικές ίνες 544.769 0,25 ----- ----- Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ Δασμ. κατ/ρία ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΣΛΟΒΕΝΙΑ (20 κυριότερα προϊόντα), ποσά σε Περιγραφή 2016 % επί συνόλου 2015 Μεταβολή 2015/2016 % 27.16.00.00 Ηλεκτρική ενέργεια 112.436.924 53,19 100.444.814 +11,93 30.04.90.00 Άλλα φάρμακα 32.373.461 15,31 11.017.054 +193,84 30.02.10.98 Ειδικοί οροί, άλλα 7.322.506 3,46 ----- ----- ΕΛΛΑΔΑΣ ΚΑΙ ΣΛΟΒΕΝΙΑΣ ΚΑΤΑ ΤΟ 2016 18

19 90.28.90.10 Μέρη και εξαρτήματα για μετρητές ηλεκτρισμού 4.473.083 2,11 4.510.900-0,83 04.01.20.91 Γάλα σε συσκευασίες <2L 4.434.178 2,09 4.712.034-5.89 30.04.20.00 Φάρμακα που περιέχουν άλλα αντιβιοτικά 4.066.017 1,92 3.156.457 +28,81 30.04.39.00 Φάρμακα, άλλα 2.416.833 1,14 1.013.582 +138,44 Ηλεκτρικοί συσσωρευτές με 85.07.10.20 υγρό καταλύτη 2.204.687 1,04 1.405.020 +56,91 Ηλεκτρικές κουζίνες για οικιακή 85.16.60.10 χρήση 1.947.722 0,92 1.219.211 +59,75 87.03.21.10 Επιβατικά αυτοκίνητα 1.936.651 0,91 1.563.117 +30,63 33.05.90.00 Παρασκευάσματα για τα μαλλιά, άλλα 1.779.841 0,84 1.818.869-2,14 85.23.49.51 Ψηφιακοί δίσκοι (DVD) 1.717.778 0,81 3.862.200-55,52 32.06.11.00 Πρόσμικτα χρωματισμού με βάση το διοξείδιο του τιτανίου 1.545.747 0,73 1.515.238 +2,01 Χαρτί και χαρτόνια με πολλές στρώσεις 1.501.984 071 561.863 +167,32 48.10.92.90 04.01.20.11 Γάλατα, άλλα 1.115.950 0,52 1.495.544-25,38 48.01.00.00 Χαρτί εφημερίδων 1.073.799 0,50 865.233 +24,10 40.11.10.00 Επίσωτρα με πεπιεσμένο αέρα 875.767 0,41 60.176 +1.355,34 33.06.10.00 Παρασκευάσματα καθαρισμού δοντιών 583.052 0,27 419.433 +39,00 Μαλλιά από πετρώματα και άλλα παρόμοια μέταλλα 581.367 0,27 453.091 +28,31 68.06.10.00 83.09.90.90 Πώματα ελικοτομημένα 562.408 0,26 538.360 +4,46 Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ Προοπτικές Ανάπτυξης Ελληνικών Εξαγωγών Το συντριπτικά μεγαλύτερο μέρος των ελληνικών εξαγωγών καταλαμβάνουν, διαχρονικά, τα προϊόντα πετρελαίου, η ηλεκτρική ενέργεια και το οξείδιο του αργιλίου. Προϊόντα, επίσης, τα οποία συνεισφέρουν σημαντικά στις εξαγωγές μας - αλλά που καλύπτουν πολύ μικρό μερίδιο στο σύνολο των σλοβενικών εισαγωγών της κατηγορίας τους αναφέρονται: αλουμίνιο (φύλλα, ταινίες), φαρμακευτικά, χαλκός (σωλήνες), πλαστικά (αρχικές μορφές), ενδύματα και υποδήματα, είδη καθαρισμού. Στην κατηγορία «βιομηχανικά είδη» εξάγονται από τη χώρα μας κυρίως προϊόντα των κεφαλαίων 84 & 85 (διάφορα βιομηχανικά είδη) και 90 (μετρητές ηλεκτρισμού και εξαρτήματα). Η χώρα μας είναι σημαντικός προμηθευτής της αγοράς σε οξείδιο του αργιλίου (το οποίο καταλαμβάνει σημαντικό ποσοστό των συνολικών εξαγωγών μας στη Σλοβενία). Τρόφιμα: στα ράφια των πολυκαταστημάτων εντοπίζονται κυρίως ελιές, γιαούρτια, φέτα, ελαιόλαδο. Οι προοπτικές για περαιτέρω αύξηση των εξαγωγών ιδιαίτερα στα ως άνω παραδοσιακά ελληνικά είδη - δεν εμφανίζονται αρνητικές, ωστόσο, λόγω του μεγέθους της αγοράς, είναι περιορισμένες. Ελαιόλαδο: οι εισαγόμενες ποσότητες από τη χώρα μας καταλαμβάνουν περίπου το 6% των συνολικών ΕΛΛΑΔΑΣ ΚΑΙ ΣΛΟΒΕΝΙΑΣ ΚΑΤΑ ΤΟ 2016 19

20 εισαγωγών ελαιολάδου, ενώ από πλευράς τιμών κρίνεται ως αρκετά ανταγωνιστικό. Ελαιόλαδο παράγεται και εγχωρίως, αλλά σε μικρές σχετικά ποσότητες. Οίνοι, Ποτά: πωλούνται Ούζο και ΜΕΤΑΧΑ. Κατά διαστήματα καταγράφεται μεμονωμένη παρουσία κρασιών από τη χώρα μας, σε πολύ περιορισμένο όμως αριθμό φιαλών. Στο εμπόριο κυκλοφορούν κρασιά εγχώρια αλλά και εισαγόμενα (από τις γνωστές οινοπαραγωγούς χώρες και χώρες της πρώην Γιουγκοσλαβίας), σε μεγάλη ποικιλία τιμών που κυμαίνεται από πολύ φτηνά (σε τιμές από 2,5 έως 5 ευρώ), αλλά και μεσαίας τιμής ή και πολύ ακριβότερα. Κρασιά παράγονται εγχωρίως σε σημαντικές - για το μέγεθος της αγοράς ποσότητες και αρκετά καλή ποιότητα (αυτάρκεια κατά 80%). Δομικά Υλικά - Υποδομές: Ο κατασκευαστικός τομέας, ο οποίος θεωρείται ακόμα σημαντικός για την οικονομία της χώρας και συνεχίζει να απασχολεί μεγάλο αριθμό επιχειρήσεων και εργαζομένων, είχε παρουσιάσει τα τελευταία χρόνια μεγάλη συρρίκνωση, κυρίως λόγω της οικονομικής κρίσης αλλά και περάτωσης των μεγάλων έργων. Ο τομέας παρουσίασε ορισμένα σταθεροποιητικά στοιχεία κατά το 2014, εμφάνισε σχετικά μειωμένη δραστηριότητα κατά το 2015, κυρίως λόγω μείωσης των συγχρηματοδοτούμενων από κοινοτικά ταμεία έργων, παρουσίασε όμως σημεία σοβαρής αναθέρμανσης το 2016.. Προοπτικές για συνεργασίες ενδεχομένως να υπάρχουν και στον τομέα της υψηλής τεχνολογίας όπου υπάρχει σημαντική δραστηριότητα των σλοβενικών επιχειρήσεων. Ο τομέας, πάντως, όπως άλλωστε και το σύνολο της (βιομηχανικής κυρίως) παραγωγής της χώρας, είναι προσανατολισμένος στις εξαγωγές. Αναγνωρισιμότητα ελληνικών προϊόντων Αρκετά προϊόντα στο χώρο των τροφίμων (κυρίως: ελιές, ελαιόλαδο, φέτα, γιαούρτι, ούζο) είναι γνωστά στην εγχώρια αγορά, λόγω και των καλοκαιρινών διακοπών των Σλοβένων πολιτών, οι οποίοι το διάστημα Ιουλίου Σεπτεμβρίου επισκέπτονται τη χώρα μας. Από πλευράς υπηρεσιών, ο τουρισμός αποτελεί σημαντικό εξαγώγιμο προϊόν, δεδομένου ότι η χώρα μας, κατά τους θερινούς μήνες, αποτελεί έναν από τους 3 4 προορισμούς των Σλοβένων (λεπτομερή στοιχεία για τον τουρισμό σε επόμενο κεφ.: «Διμερείς Τουριστικές Σχέσεις». Τρόποι διείσδυσης στη Αγορά Επιχειρηματικές επισκέψεις για διερεύνηση των δυνατοτήτων της αγοράς Διαφημιστική προβολή ήδη εισαγόμενων προϊόντων (κυρίως, γευσιγνωσίες και εβδομάδες προβολής) Επιχειρηματικές Αποστολές Συμμετοχή στις σημαντικότερες Διεθνείς Εκθέσεις Στη Σλοβενία δραστηριοποιούνται 2 σλοβενοελληνικοί πολιτιστικοί σύλλογοι. Το μεγαλύτερο ποσοστό των μελών τους είναι Σλοβένοι πολίτες (οι οποίοι διατηρούν κάποιο σύνδεσμο με τη χώρα μας, ομιλούν αρκετά καλά ή σχετικά καλά την ελληνική, μερικοί δε εξ ΕΛΛΑΔΑΣ ΚΑΙ ΣΛΟΒΕΝΙΑΣ ΚΑΤΑ ΤΟ 2016 20

21 αυτών έχουν εργαστεί και στην Ελλάδα). Στη Σλοβενία ενδημεί μικρός αριθμός ελλήνων ή/και ομογενών. Διεθνείς Εκθέσεις Στη Σλοβενία λαμβάνουν χώρα σε ετήσια βάση αρκετές Διεθνείς Εκθέσεις, οι οποίες συγκεντρώνουν κυρίως εγχώριες επιχειρήσεις αλλά και αριθμό μη εγχωρίων εταιρειών, ιδιαίτερα από γειτονικές χώρες. Οι ενδιαφερόμενες για εξαγωγές ελληνικές επιχειρήσεις θα μπορούσαν, επίσης, αναλόγως του αντικειμένου τους, να συμμετάσχουν σε κάποια από αυτές για την εξεύρεση αντιπροσώπων. Σε ορισμένες από αυτές θα μπορούσε να λάβει μέρος και η χώρα μας με εθνικό περίπτερο. Οι κυριότερες Διεθνείς Εκθέσεις αναρτώνται στην ιστοσελίδα του Γραφείου μας: www.agora.mfa.gr). Διμερείς επενδύσεις Ελλάδας - Σλοβενίας Η Σλοβενία έχει υπογράψει με τη χώρα μας «Συμφωνία περί Αμοιβαίας Προώθησης και Προστασίας των Επενδύσεων», καθώς και «Συμφωνία Αποφυγής Διπλής Φορολογίας» και πολλά θέματα, ιδιαίτερα φορολογίας επιχειρήσεων και κερδών, ρυθμίζονται από τις ανωτέρω Συμφωνίες. Ως μέλος της Ε.Ε. και της Ευρωζώνης η Σλοβενία υποχρεούται στην εφαρμογή των σχετικών κανονισμών της Ε.Ε.. Οι επιχειρήσεις ελληνικών συμφερόντων που δραστηριοποιούνται στη Σλοβενία απασχολούν επιτόπιο προσωπικό και δραστηριοποιούνται στην παραγωγή και διανομή αναψυκτικών, παραγωγή λογισμικών προγραμμάτων (τραπεζικών κ.α. συστημάτων), παραγωγή μονωτικών υλικών, παραγωγή ηλεκτρολογικού υλικού, εμπόριο ειδών ένδυσης, εμπόριο μετάλλων, διαχείριση Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης (τηλεοπτικά προγράμματα). Σύμφωνα με στοιχεία του Enterprise Greece, τα άμεσα επενδυμένα ελληνικά κεφάλαια στη Σλοβενία ανέρχονταν στις 31.12.2014 στο ύψος των 6,45 εκατ. Ευρώ. Οι επιχειρήσεις ελληνικών συμφερόντων που δραστηριοποιούνται στη Σλοβενία απασχολούν επιτόπιο προσωπικό και δραστηριοποιούνται στην παραγωγή και διανομή αναψυκτικών, παραγωγή λογισμικών προγραμμάτων (τραπεζικών κ.α. συστημάτων), παραγωγή μονωτικών υλικών, παραγωγή ηλεκτρολογικού υλικού, εμπόριο ειδών ένδυσης, εμπόριο μετάλλων, διαχείριση Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης (τηλεοπτικά προγράμματα). Τα στοιχεία της Τράπεζας της Σλοβενίας καταγράφουν στις 31.12.2014 ελληνικές άμεσες επενδύσεις στη Σλοβενία ύψους 7,6 εκατ. Ευρώ, επενδεδυμένα σε 7 θυγατρικές (9,1 εκατ. στις 31.12.2013, 9,6 εκατ. το 2012 και 7,8 εκατ. το 2011 και 8,9 το 2010) και άμεσες επενδύσεις της Σλοβενίας στη χώρα μας ύψους 7,7 εκατ. Ευρώ επενδεδυμένα σε 4 θυγατρικές (3,5 εκατ. στις 31.12.2013, 2,2 εκατ. ευρώ το 2012, 12,8 εκατ. το 2011 και 6,6 εκατ. το 2010). Σύμφωνα με στοιχεία του Enterprise Greece τα άμεσα επενδυμένα ελληνικά ΕΛΛΑΔΑΣ ΚΑΙ ΣΛΟΒΕΝΙΑΣ ΚΑΤΑ ΤΟ 2016 21

22 κεφάλαια στη Σλοβενία, ανέρχονταν στις 31.12.2012 στο ύψος των 19 εκατ. Ευρώ. Κατάλογος των εταιρειών ελληνικών συμφερόντων παρατίθεται κατωτέρω. Επιπλέον αυτών, πρόσφατα η εταιρία«raycap», ελληνικής ιδιοκτησίας, προχώρησε σε εξαγορά δυο (2) σλοβενικών επιχειρήσεων, οι οποίες δραστηριοποιούνται στον τομέα παραγωγής ηλεκτρολογικού υλικού (εξαρτημάτων προστασίας αυξομειώσεων ρεύματος Electric Surge Protectors). Όπως αναφέρεται, η εταιρεία εξαγόρασε πρόσφατα (15.10.2015) τις σλοβενικές επιχειρήσεις «Iskra Zaščite» και «Varsi». Δεν αναφέρεται το ποσό της εξαγοράς. Η εταιρεία «Raycap» εμφανίζεται στο Αρχείο Καταγραφής Επιχειρήσεων της Σλοβενίας με έδρα στην Κύπρο. Επίσης, δραστηριοποιείται επιχείρηση ελληνικών συμφερόντων, ιδρυθείσα απευθείας στη Σλοβενία στον τομέα εμπορίου σιδήρου και χάλυβα (Hellenic Metals). Η εταιρεία ΕΛΕΚΤΩΡ, η οποία είχε ξεκινήσει συνεργασία ως Leading Partner με τη σλοβενική επιχείρηση RICO, στον τομέα κατασκευής διαχείρισης απορριμμάτων (σε έργο επιχορηγούμενο από την σλοβενική κυβέρνηση με κονδύλια Ε.Ε.), στην πόλη Νόβο Μέστο, έχει αποχωρήσει, σύμφωνα με την πληροφόρηση που διαθέτουμε, λόγω μη περάτωσης του έργου. Στοιχεία της Τράπεζας της Σλοβενίας καταγράφουν στις 31.12.2014 ελληνικές άμεσες επενδύσεις στη Σλοβενία ύψους 7,6 εκατ. Ευρώ, επενδεδυμένα σε 7 θυγατρικές (9,1 εκατ. στις 31.12.2013, 9,6 εκατ. το 2012 και 7,8 εκατ. το 2011 και 8,9 το 2010) και άμεσες επενδύσεις της Σλοβενίας στη χώρα μας ύψους 7,7 εκατ. Ευρώ επενδεδυμένα σε 4 θυγατρικές (3,5 εκατ. στις 31.12.2013, 2,2 εκατ. ευρώ το 2012, 12,8 εκατ. το 2011 και 6,6 εκατ. το 2010). ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ ΣΤΗ ΣΛΟΒΕΝΙΑ (Πίνακας από ENTERPRISE GREECE ) SLOVENIA A. PARTICIPATION OF GREEK COMPANIES & RESIDENTS IN LOCAL ENTERPRISES (31.12.2014) Parent Investor Country Company Activity FIBRAN D. ANASTASSIADIS S.A. ANTENNA TV S.A. GREEK INVESTORS (SHAREHOLDERS OF COCA-COLA HELLENIC BOTTLING COMPANY S.A.) Direct ANTENA GROUP CC BEVERAGE HOLDINGS Greece Netherlands Netherlands FIBRAN NORD PROIZVODNJA IZOLACIJSKIH MATERIALOV D.O.O. ANTENNA TV SL, TELEVIZIJSKA DEJAVNOST d.o.o. COCA-COLA HBC SLOVENIJA d.o.o. Production of extruded polystyrene foam boards Operates television broadcasting stations. Joint venture for operating the PLANET TV station Production, sale and distribution of soft drinks of "The Coca-Cola Co". Production and distribution Particip ation 100,00% 100,00% 24,53% Notes Greek/ Cypriot investme nt Ra nk* 1 2 3 ΕΛΛΑΔΑΣ ΚΑΙ ΣΛΟΒΕΝΙΑΣ ΚΑΤΑ ΤΟ 2016 22

23 PRINTEC S.A. I. KLOUKINAS - I. LAPPAS S.A. PRINTEC HOLDINGS Cyprus PRINTEC S.I. INFORMACIJSK A TEHNOLOGIJA, D.O.O. Direct Greece KLSLV DOO ISOMAT S.A. Direct Greece GREEK INVESTORS (PAPANIKOLAOU Nikolaos) BACKSTAGE FASHION LTD ANTENNA TV S.A. Direct Direct ANTENNA TV SL, TELEVIZIJS KA DEJAVNOST d.o.o. Greece Greece ISOMAT GRADBENI MATERIALI, D.O.O. HMETALS TRGVINA d.o.o. ANEMONA L.T.D. of soft drinks, juices and table water. Developmen t of financial and information technology systems Developmen t of distribution network for MOTHERC ARE brand products Trade of building chemicals and mortars Trade of metals Imports and trade of clothing 100,00% 100,00% 100,00% NE 80,00% 100,00% Slovenia PLANET TV 51,00% Not found in local Registry Not found in local Registry 4 5 6 7 ** ** * Rank is based on the size of compny's assets atributed to Greek shareholders ** Non available information on the size of company's assets or assets less than 10 thousand Euros ECONOMIC PROFILE OF LOCAL ENTERPRISES WITH GREEK CAPITAL PARTICIPATION (amounts in million Euro attributed to Greek shareholders - 31.12.2014) Equity -2,07 Capital increase/decrease 2,62 Gross profit/loss -11,98 Turnover 33,15 Assets 32,12 (2013 (revised): 6,45) (2013 (revised): - 3,33) (2013 (revised): - 10,88) (2013 (revised): 30,94) (2013 (revised): ΕΛΛΑΔΑΣ ΚΑΙ ΣΛΟΒΕΝΙΑΣ ΚΑΤΑ ΤΟ 2016 23

24 31,37) Source: ENTERPRISE GREECE AGENCY -Annual survey of Greek investors and their participation in foreign companies worldwide Διμερείς Τουριστικές Σχέσεις Σύμφωνα με στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής (ΕΛΣΤΑΤ) ο αριθμός των Σλοβένων που επισκέφτηκαν τη χώρα μας, κατά τα έτη 2011, 2012, 2013, 2014 και 2015 εμφαίνεται στον κατωτέρω πίνακα. Όσον αφορά το 2016, διαθέσιμα στοιχεία υπάρχουν μόνο για το πρώτο εξάμηνο του έτους. Εισερχόμενος τουρισμός 2011 2012 2013 2014 2015 α εξάμηνο 2016 ΣΛΟΒΕΝΙΑ 31.130 35.721 18.689 26.698 53.999 5.578 Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ Από τη χώρα μας τη Σλοβενία επισκέφτηκαν 10.564 άτομα το 2016 που πραγματοποίησαν 21.652 διανυκτερεύσεις. Από τον Αύγουστο 2011, όταν η εταιρεία αερομεταφορών της Σλοβενίας Adria Airways πραγματοποίησε την τελευταία απευθείας πτήση προς τη χώρα μας, δεν λειτουργεί απευθείας αεροπορική σύνδεση της Σλοβενίας με την Ελλάδα. Τους καλοκαιρινούς μήνες πραγματοποιούνται πολλές έκτακτες πτήσεις (Charter Flights) σε ελληνικούς τουριστικούς προορισμούς, μέσω των οποίων μεταβαίνουν για θερινές διακοπές οι περισσότεροι από τους Σλοβένους που επισκέπτονται τη χώρα μας. Έργα Προκηρύξεις (Δημόσιοι Διαγωνισμοί) Οι δημόσιες συμβάσεις ρυθμίζονται σύμφωνα με τις οδηγίες της ΕΕ. Αναλυτικά οι διαγωνισμοί καταχωρούνται στην ιστοσελίδα: http://www.enarocanje.si/ (ενιαία πύλη πληροφόρησης της Σλοβενικής Υπηρεσίας Δημοσίων Συμβάσεων η πληροφόρηση παρέχεται μόνο στην σλοβένικη γλώσσα). Συνήθως, για την υποβολή προσφορών προκρίνεται συμφωνία με τοπικό εταίρο για την υποβολή προσφοράς από κοινού. Προβλήματα Εμπορικές Διαφορές Κατά την τελευταία πενταετία έχουν καταγραφεί ελάχιστες περιπτώσεις εμπορικών ΕΛΛΑΔΑΣ ΚΑΙ ΣΛΟΒΕΝΙΑΣ ΚΑΤΑ ΤΟ 2016 24

25 διαφορών μεταξύ ελληνικών και σλοβενικών εταιρειών (ορισμένα αιτήματα ελληνικών επιχειρήσεων για αθέτηση πληρωμών). Επισημάνσεις - Συμπεράσματα Το Διμερές Εμπόριο της χώρας μας με τη Σλοβενία παρουσίασε ραγδαία ανάπτυξη μετά την είσοδο της Σλοβενίας στην Ε.Ε., κυρίως λόγω αύξησης συγκεκριμένων κατηγοριών προϊόντων. Το μεγαλύτερο μέρος σε αξία των ελληνικών εξαγωγών καταλαμβάνουν διαχρονικά (κατά την τελευταία 10ετία) κατ αρχάς τα προϊόντα Πετρελαίου και δευτερευόντως η Ηλεκτρική Ενέργεια και το Οξείδιο του Αργιλίου, στα οποία οφείλεται και η μεγάλη αύξηση των εξαγωγών μας, η δε πορεία των ελληνικών εξαγωγών ακολουθεί τις τάσεις αυξομείωσης των τριών ως άνω προϊόντων, κυρίως πετρελαιοειδών και ηλεκτρικής ενέργειας. Από τα υπόλοιπα είδη, τα προϊόντα διατροφής (κυρίως ορισμένα παραδοσιακά τρόφιμα και νωπά φρούτα) καταλαμβάνουν σημαντικό μερίδιο στις κατηγορίες τους, με τις προοπτικές ανάπτυξης τους να είναι δυνατές - ανάλογα και με την κατηγορία στην οποία ανήκουν (π.χ. ελαιόλαδο, ελιές, φέτα) - αλλά ποσοτικά περιορισμένες, δεδομένου του μεγέθους της εδώ αγοράς. Στα υπόλοιπα είδη υπάρχουν κατά περίπτωση δυνατότητες, ωστόσο, δεδομένου του εξαγωγικού προσανατολισμού της εγχώριας βιομηχανίας, οι σλοβενικές εξαγωγές εμφανίζονται να διατηρούν ανταγωνιστικό πλεονέκτημα. Στην τελική εκτίμηση των ελληνικών εξαγωγών (ιδίως, αλλά όχι μόνο, αναγνωρίσιμων ειδών διατροφής) θα πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι πολλά προϊόντα εισέρχονται στην εδώ αγορά μέσω διαύλων άλλων, κυρίως γειτονικών ευρωπαϊκών χωρών. Προώθηση εξαγωγών: Επιχειρηματικές αποστολές θα μπορούσαν να διοργανωθούν από τη χώρα μας, σε συγκεκριμένους τομείς και κατόπιν διερεύνησης της δυνατότητας ανταπόκρισης της εδώ αγοράς. Ομοίως, θα μπορούσε να υπάρξει συμμετοχή σε 1 2 Διεθνείς Εκθέσεις, με Εθνικό Περίπτερο (όπως Γενική Έκθεση Σλοβενίας Έκθεση Τουρισμού & Αναψυχής). Στις Διεθνείς Εκθέσεις συμμετέχουν εγχώριες επιχειρήσεις (που συνήθως εκπροσωπούν και εξαγωγείς ξένων χωρών), καθώς και επιχειρήσεις που εδρεύουν σε γειτονικές κυρίως αγορές, με αρκετές χώρες να συμμετέχουν με εθνικά περίπτερα σε Εκθέσεις ιδιαίτερου για αυτές ενδιαφέροντος. ΕΛΛΑΔΑΣ ΚΑΙ ΣΛΟΒΕΝΙΑΣ ΚΑΤΑ ΤΟ 2016 25