ΠΔΡΙΔΥΟΜΔΝΑ ΔΙΑΓΩΓΗ Οη θνηλωληθέο παξεκβάζεηο. Έλλνηα θαη πεξηερόκελν Οη παξεκβάζεηο ηνπ ΔΚΣ - Ιζηνξηθή αλαδξνκή...

ΠΔΡΙΔΥΟΜΔΝΑ ΔΙΑΓΩΓΗ... 3 1.1 Οη θνηλωληθέο παξεκβάζεηο. Έλλνηα θαη πεξηερόκελν.... 4 1.2 Οη παξεκβάζεηο ηνπ ΔΚΣ - Ιζηνξηθή αλαδξνκή.... 6 1.3 Οη παξεκβάζεηο ηνπ ΔΚΣ ζηελ Διιάδα ηελ πεξίνδν 1994-1999... 9 2.1 Κνηλωληθή Αληδέληα 2000-2005... 14 2.2 Καηεπζπληήξηεο γξακκέο γηα ηελ απαζρόιεζε... 17 2.3 Οη παξεκβάζεηο ηνπ ΔΚΣ γηα ηελ πεξίνδν 2000-2006... 20 2.4 Δζληθά ρέδηα Γξάζεο γηα ηελ Απαζρόιεζε (ΔΓΑ) - ΔΓΑ 2003... 23 3.0 Οη θνηλωληθέο παξεκβάζεηο ζην ρέδην Αλάπηπμεο 2000-2006 θαη ζηα Δπηρεηξεζηαθά Πξνγξάκκαηα... 25 3.1 Σνκεαθφ ζθέινο ηνπ Α... 25 3.2 Πεξηθεξεηαθφ ζθέινο ηνπ Α... 27 3.3 Ζ θαηαλνκή ησλ πφξσλ... 27 3.4 Οη θνηλωληθέο παξεκβάζεηο ζηα ηνκεαθά επηρεηξεζηαθά πξνγξάκκαηα... 29 3.4.1 ΔΠ Κνηλσλία ηεο Πιεξνθνξίαο... 29 3.4.2 ΔΠ Αληαγσληζηηθφηεηα... 30 3.4.3 ΔΠ Απαζρφιεζε θαη Δπαγγεικαηηθή Καηάξηηζε... 31 3.4.4 ΔΠ Δθπαίδεπζεο θαη Αξρηθήο Δπαγγεικαηηθήο Καηάξηηζεο... 32 3.4.5 ΔΠ Τγεία Πξφλνηα... 33 3.5 Οη θνηλωληθέο παξεκβάζεηο ζηα πεξηθεξεηαθά επηρεηξεζηαθά πξνγξάκκαηα... 33 4.1 Σν πθηζηάκελν πιαίζην αμηνιόγεζεο ηεο δηαξζξωηηθήο ζπλδξνκήο ηνπ ΔΚΣ ζηελ πεξίνδν 2000-2006... 35 5.1 Οη θνηλωληθέο παξεκβάζεηο ηνπ ΠΔΠ Θεζζαιίαο... 46 5.1.1 Απνηίκεζε ησλ θνηλσληθψλ παξεκβάζεσλ ηνπ Β ΠΔΠ Θεζζαιίαο 1994-1999... 46 5.1.2 Ζ ηειηθή έθζεζε πινπνίεζεο ηνπ Β ΠΔΠ.... 48 5.2 Οη θνηλωληθέο παξεκβάζεηο ζην Γ ΠΔΠ Θεζζαιίαο... 51 5.3 Η απνηύπωζε ηωλ θνηλωληθώλ αλαγθώλ ζην Γ ΠΔΠ Θεζζαιίαο... 53 1

5.4 Πεξηγξαθή θαη ζηόρνη αλά κέηξν (επηρεηξεζηαθνί ζηόρνη)... 56 6. 1 Οη δείθηεο παξαθνινύζεζεο ηνπ ΠΔΠ Θεζζαιίαο... 62 6.1.1 Κεληξηθνί δείθηεο... 62 6.1.2 Δπηρεηξεζηαθνί Γείθηεο (ζε επίπεδν κέηξνπ)... 64 6.2 Η πνξεία πινπνίεζεο ηωλ θνηλωληθώλ παξεκβάζεωλ ζηελ Θεζζαιία... 66 6.2.1 Γεληθά... 66 6.2.2 Ζ πνξεία πινπνίεζεο ησλ θνηλσληθψλ παξεκβάζεσλ ζην ΠΔΠ Θεζζαιίαο.. 67 ΤΜΠΔΡΑΜΑΣΑ... 75 2

ΔΙΑΓΩΓΗ Οη θνηλσληθέο παξεκβάζεηο ησλ δηαξζξσηηθψλ ηακείσλ ζηελ ρψξα καο, θαηεμνρήλ φκσο ηνπ ΔΚΣ θηλνχληαη ζηελ θαηεχζπλζε ησλ ζηφρσλ ηεο Δπξσπατθήο ηξαηεγηθήο γηα ηελ Απαζρφιεζε θαη ηεο ηξαηεγηθήο ηεο Ληζζαβφλαο. Ο ζηφρνη απηνί αλαιχνληαη δηεμνδηθά ζηελ ζπλέρεηα ηεο εξγαζίαο καο, θαζψο θαη ε άκεζε αληηζηνηρία ηνπο κε ηηο λέεο δξάζεηο ηνπ ΔΚΣ ζηελ πεξίνδν 2000-2006. Ο νξηζκφο ηνπ ηη είλαη θνηλσληθή παξέκβαζε ζηα πιαίζηα απηήο ηεο εξγαζίαο πεξηιακβάλεη φιεο ηηο δξάζεηο ηνπ ΔΚΣ, αιιά θαη εθείλεο ηνπ ΔΣΠΑ πνπ αθνξνχλ θνηλσληθή ππνδνκή (ζηελ εθπαίδεπζε θαη ηελ πγεία θαη πξφλνηα). Οη παξεκβάζεηο απηέο απνηεινχλ έλα κηθξφ κφλν ηκήκα ηνπ ζπλφινπ ησλ θνηλσληθψλ παξεκβάζεσλ, φπσο απηέο νξίδνληαη ζηελ ζπλέρεηα. Κχξηα παξαδνρή ηεο εξγαζίαο καο ήηαλ φηη ε αμηνιφγεζε απηψλ ησλ παξεκβάζεσλ δελ κπνξεί λα πεξηνξηζηεί ζηελ πξνηεηλφκελε κεζνδνινγία ηεο Δπξσπατθήο Δπηηξνπήο, πνπ είλαη βέβαηα απηή πνπ ηειηθά ρξεζηκνπνηήζεθε. Απφ ηελ άιιε εμεηάδεηαη θαηά πφζν νη δείθηεο πνπ πξνηείλνληαη ζπκβάιινπλ ζηελ νπζηαζηηθή απνηίκεζε ηεο ζπλεηζθνξάο θαη ηεο πξνζηηζέκελεο αμίαο απηψλ ησλ παξεκβάζεσλ. Δπηιέρζεθε γηα ηελ ππνζηήξημε ηεο ζέζεο καο λα εμεηαζηεί ε πεξίπησζε ηνπ Πεξηθεξεηαθνχ Δπηρεηξεζηαθνχ Πξνγξάκκαηνο ηεο Θεζζαιίαο θαη ησλ θνηλσληθψλ παξεκβάζεσλ πνπ έρνπλ ελζσκαησζεί ζε απηφ ζην πιαίζην ηεο ζπλνιηθήο ζηξαηεγηθήο ηνπ 3 νπ ΚΠ θαη ησλ ηνκεαθψλ πξνγξακκάησλ γηα ηελ αλάπηπμε ησλ αλζξψπηλσλ πφξσλ. Ζ βαζηθή δπζρέξεηα γηα κηα ηεθκεξησκέλε παξνπζίαζε ηεο εξγαζίαο ήηαλ απηή πνπ είρε λα θάλεη κε ηελ ζπιινγή ησλ ζηνηρείσλ ησλ ζρεηηθψλ κε ηελ ρξεκαηννηθνλνκηθή παξαθνινχζεζε θαη κε ηελ πινπνίεζε ησλ δεηθηψλ. Γηα ηα ηνκεαθά πξνγξάκκαηα ε κφλε πξφζβαζε πνπ ζηάζεθε δπλαηή ήηαλ κέζσ ηνπ δηαδηθηχνπ, κφλν φκσο γηα ηα έξγα εθείλα ηεο Θεζζαιίαο πνπ ζεσξνχληαη εληαγκέλα (κε ηαμηλφκεζε αλά θαηεγνξία ελέξγεηαο). Γηα ην ΠΔΠ Θεζζαιίαο ππήξμε κηα θαιχηεξε ελεκέξσζε απφ ζηειέρε ηεο δηαρεηξηζηηθήο αξρήο ηνπ πξνγξάκκαηνο θη έηζη ε εηθφλα ηεο πνξείαο ησλ θνηλσληθψλ παξεκβάζεσλ ζε απηφ παξνπζηάδεηαη, ειπίδσ, κε πιεξφηεηα. 3

ΚΔΦΑΛΑΙΟ 1 1.1 Οη θνηλωληθέο παξεκβάζεηο. Έλλνηα θαη πεξηερόκελν. ηηο ζχγρξνλεο θνηλσλίεο ε αλαπαξαγσγή ηνπ αλζξψπηλνπ δπλακηθνχ θαη ε εμαζθάιηζε κηαο ηθαλνπνηεηηθήο αγνξάο εξγαζίαο δελ ξπζκίδεηαη απηφκαηα απφ ηελ πξνζθνξά θαη ηελ δήηεζε. Απφ πνιχ λσξίο έγηλε αληηιεπηή ε αλάγθε ηεο δεκφζηαο παξέκβαζεο γηα ηελ εμαζθάιηζε ειάρηζηνπ νξίνπ δηαβίσζεο ηνπ πιεζπζκνχ, ελφο minimum επηπέδνπ εθπαίδεπζεο αιιά θαη ελφο ηθαλνπνηεηηθνχ επηπέδνπ δεκφζηαο πγείαο. Με ηνλ ηξφπν απηφ νηθνδνκήζεθαλ ζηαδηαθά ηα ζπζηήκαηα ηεο θνηλσληθήο αζθάιηζεο, ηεο δεκφζηαο πγείαο θαη ηεο πξνλνηαθήο ζηήξημεο πξνο ηηο εππαζείο νκάδεο ηνπ πιεζπζκνχ, κε απφγεην ην θνηλσληθφ κνληέιν αλάπηπμεο πνπ παξαηεξήζεθε ζηελ Δπξψπε κεηά ην Β παγθφζκην πφιεκν. Ωο κείδνλνο ζεκαζίαο θνηλσληθέο παξεκβάζεηο ζεσξνχληαη : ε δεκόζηα πγεία θαη πξόλνηα: πεξηιακβάλεη ηελ πξσηνβάζκηα θαη δεπηεξνβάζκηα θξνληίδα πγείαο, ηελ πνιηηηθή δεκφζηαο πγείαο, ηελ ζηήξημε θαη πξνζηαζία ηεο κεηξφηεηαο θαη ηεο νηθνγέλεηαο, ηελ παηδηθή πξνζηαζία, ηελ πξνζηαζία ηεο 3 εο ειηθίαο, ηα πξνγξάκκαηα πξφιεςεο ηεο εμάξηεζεο, κηα ζεηξά απφ πξνλνηαθά επηδφκαηα θαη παξνρέο γηα εηδηθέο θαηεγνξίεο πιεζπζκνχ, ηελ πνιηηηθή ςπρηθήο πγείαο θ.ά. εκαληηθέο επίζεο ζεσξνχληαη θαη νη ξπζκηζηηθέο παξεκβάζεηο ηνπ θξάηνπο πνπ θαζνξίδνπλ ην πιαίζην ιεηηνπξγίαο ησλ ηδησηηθψλ ππεξεζηψλ πγείαο θαη πξφλνηαο. ε θνηλωληθή αζθάιηζε: πεξηιακβάλεη αζθάιηζε πγείαο θαη ηελ θχξηα θαη επηθνπξηθή αζθάιηζε γηα ζπληαμηνδφηεζε. εκαληηθή θξίλεηαη επίζεο θαη ε ελεξγφο πνιηηηθή ηνπ θξάηνπο γηα ηελ απαζρφιεζε πνπ έρεη λα θάλεη κε κηα ζεηξά ξπζκίζεηο αζθαιηζηηθνχ, θνξνινγηθνχ ή εθπαηδεπηηθνχ ραξαθηήξα. ε δεκόζηα εθπαίδεπζε : αλαθέξεηαη ζηελ ππνρξεσηηθή δεκφζηα εθπαίδεπζε (πξσηνβάζκηα θαη δεπηεξνβάζκηα), ηελ ηξηηνβάζκηα εθπαίδεπζε, ηελ επαγγεικαηηθή θαη ηερλνινγηθή εθπαίδεπζε. Ζ παξνρή ελφο πςεινχ επηπέδνπ δεκφζηαο εθπαίδεπζεο είλαη ηδηαίηεξα ζεκαληηθή, δεδνκέλνπ φηη ζπκβάιιεη ζηελ βειηίσζε ηνπ κέζνπ εθπαηδεπηηθνχ επηπέδνπ θαη ησλ δεμηνηήησλ ηνπ πιεζπζκνχ. 4

ε θνηλωληθή ππνδνκή θαη ν εμνπιηζκόο ηεο, πνπ είλαη αλαγθαία γηα λα παξαζρεζνχλ φιεο νη θνηλσληθέο ππεξεζίεο αλαθέξνληαη παξαπάλσ (ζρνιηθέο αίζνπζεο, εξγαζηήξηα, βηβιηνζήθεο, λνζνθνκεία, ηαηξεία, κνπζεία, ζέαηξα θιπ). Ζ έλλνηα ηεο θνηλσληθήο παξέκβαζεο είλαη ζπγγελήο κε απηήλ ηεο θνηλσληθήο πξνζηαζίαο. Τπφ ηελ επξεία ηεο έλλνηα ε θνηλσληθή πξνζηαζία πεξηιακβάλεη κηα ζεηξά δηθαησκάησλ ησλ πνιηηψλ φπσο απηά αλαθέξνληαη ζηνλ Κνηλνηηθφ Υάξηε ησλ ζεκειησδψλ δηθαησκάησλ ησλ εξγαδνκέλσλ θαη είλαη : ε ειεπζεξία θπθινθνξίαο, αληηζηνηρία κηζζνχ απαζρφιεζεο, ε ειεπζεξία ηνπ ζπλεηαηξίδεζζαη, ε επαγγεικαηηθή θαηάξηηζε, ε ίζε κεηαρείξηζε κεηαμχ αλδξψλ θαη γπλαηθψλ, ε πιεξνθφξεζε, ε δηαβνχιεπζε θαη ζπκκεηνρή ησλ εξγαδνκέλσλ, ε πξνζηαζία ηεο πγείαο θαη αζθάιεηαο ζηνλ ρψξν ηεο εξγαζίαο, ε πξνζηαζία ησλ παηδηψλ, ησλ εθήβσλ, ησλ ειηθησκέλσλ αηφκσλ θαη ησλ αηφκσλ κε εηδηθέο αλάγθεο (Μνχζεο Νίθνο, 2002). Κάζε δεκφζηα, ηδησηηθή ή εζεινληηθή ελέξγεηα πνπ έρεη σο ζηφρν ηελ πξναγσγή ησλ παξαπάλσ δηθαησκάησλ κπνξεί λα ζεσξεζεί θνηλσληθή παξέκβαζε. ηελ Διιάδα, νη αλσηέξσ θνηλσληθέο παξεκβάζεηο ζην κεγαιχηεξν κέξνο ηνπο ρξεκαηνδνηνχληαη απφ εζληθνχο πφξνπο θαη ζπγθεθξηκέλα απφ εθείλν ην ηκήκα ηνπ θξαηηθνχ πξνυπνινγηζκνχ πνπ νλνκάδεηαη θνηλωληθόο πξνϋπνινγηζκόο, αιιά θαη απφ ην ΠΓΔ γηα ηηο δαπάλεο ζε θνηλσληθή ππνδνκή. Απφ ηελ άιιε είλαη γεληθφηεξα παξαδεθηφ φηη νη πεξηζζφηεξεο δαπάλεο γηα πγεία θαη εθπαίδεπζε αληηπξνζσπεχνπλ κηα επέλδπζε ζε αλζξψπηλνπο πφξνπο, κε ζεηηθέο νηθνλνκηθέο επελέξγεηεο. Ωο απνηέιεζκα, κπνξεί λα δηαπηζησζεί κηα ζεηηθή ζπζρέηηζε κεηαμχ ηνπ χςνπο απηψλ ησλ δαπαλψλ θαη ηνπ επηπέδνπ ηεο παξαγσγηθφηεηαο ζε ρψξεο φπσο ε Οιιαλδία ή ε Γαλία. Μεηαβηβαζηηθέο πιεξσκέο πνπ θαιχπηνπλ ζπληάμεηο θαη θνηλσληθή αζθάιηζε ζπλεηζθέξνπλ φρη κφλν ζηελ ηζνξξνπία θαη ηελ αλαδηαλνκή ησλ εηζνδεκάησλ αλάκεζα ζε γεληέο θαη θνηλσληθέο ηάμεηο, αιιά ζπκβάιινπλ ζηελ ελίζρπζε κηαο θαιχηεξεο πνηφηεηαο ζηελ απαζρφιεζε κε επαθφινπζεο νηθνλνκηθέο σθέιεηεο (Αληδέληα Κνηλσληθήο Πνιηηηθήο, 2000). Πξφθεηηαη δειαδή γηα δαπάλεο πνπ απνηεινχλ δείθηε επεκεξίαο γηα έλα ζχγρξνλν θξάηνο. ην πιαίζην ηεο Δπξσπατθήο Κνηλφηεηαο θαη ζχκθσλα κε ην άξζξν 136 ηεο ΔΚ ε θνηλσληθή πνιηηηθή απνηειεί θνηλή αξκνδηφηεηα ηεο Κνηλφηεηαο θαη ησλ θξαηψλ κειψλ, ελψ ε θαηαλνκή απηψλ ησλ αξκνδηνηήησλ γίλεηαη ζηε βάζε ηεο αξρήο ηεο επηθνπξηθφηεηαο. Γηα ηελ αθξίβεηα, νη αξκνδηφηεηεο κεηαμχ ηεο Κνηλφηεηαο θαη ησλ 5

θξαηψλ κειψλ είλαη ζπληξέρνπζεο, φρη φκσο ζην ζχλνιφ ηνπο (π.ρ. ηα δεηήκαηα πνπ αθνξνχλ ηηο ακνηβέο, ην δηθαίσκα απεξγίαο, ην δηθαίσκα ηνπ ζπλεηαηξίδεζζαη απνθιείνληαη απφ ηελ θνηλνηηθή αξκνδηφηεηα θαη ππάγνληαη απνθιεηζηηθά ζηελ εζληθή δηθαηνδνζία). Οη ζηφρνη ηεο θνηλσληθήο πνιηηηθήο είλαη ζπγγελείο κε απηνχο ηεο πεξηθεξεηαθήο πνιηηηθήο ζηελ ΔΔ. Ζ ηειεπηαία επηδηψθεη ηελ βειηίσζε ηνπ επηπέδνπ δσήο ησλ ιηγφηεξν επλνεκέλσλ πεξηνρψλ ηεο ΔΔ, ελψ ε θνηλσληθή πνιηηηθή επηδηψθεη ηελ βειηίσζε ηεο δσήο ησλ ιηγφηεξν επλνεκέλσλ πνιηηψλ ηεο (Μνχζεο Νίθνο, 2002). Δπηδηψθνπλ δειαδή θαη νη δχν ηελ δηαηήξεζε ηνπ επξσπατθνχ θνηλσληθνχ κνληέινπ, πνπ αληαλαθιά ηηο αμίεο ηεο θνηλσληθήο νηθνλνκίαο ηεο αγνξάο. Σν θνηλσληθφ κνληέιν ηεο Δπξψπεο επηρεηξεί δειαδή λα ζπλδπάζεη έλα ζχζηεκα θνηλσληθήο νξγάλσζεο βαζηδφκελν ζηηο δπλάκεηο ηεο αγνξάο, ζηελ ηζφηεηα ησλ επθαηξηψλ θαη ζηελ επηρεηξεκαηηθφηεηα κε ηηο αξρέο ηεο αιιειεγγχεο θαη ηεο πξφζβαζεο φισλ ησλ κειψλ ηεο θνηλσλίαο ζηελ θνηλσληθή πξνζηαζία θαη ζηηο ππεξεζίεο θνηλήο σθέιεηαο. Παξάγσλ ελίζρπζεο ηνπ κνληέινπ απηνχ είλαη ε πνιηηηθή θνηλσληθήο θαη νηθνλνκηθήο ζπλνρήο, δειαδή ε Πεξηθεξεηαθή Πνιηηηθή ηεο Κνηλφηεηαο (Μνχζεο Νίθνο, 2002). 1.2 Οη παξεκβάζεηο ηνπ ΔΚΣ - Ιζηνξηθή αλαδξνκή. Τν Δπξωπαϊθό Κνηλωληθό Τακείν ζύκθωλα κε ηελ ζπλζήθε ΔΚ Σν θαηεμνρήλ ρξεκαηνδνηηθφ φξγαλν γηα ηελ πινπνίεζε ηεο θνηλσληθήο πνιηηηθήο ζην πιαίζην ηεο ΔΔ είλαη ην ΔΚΣ, νη δξάζεηο ηνπ νπνίνπ ζα πξέπεη λα ζπληνλίδνληαη θαη λα ζπλεπηθνπξνχλ απηέο ησλ άιισλ ηακείσλ γηα ηελ επίηεπμε ηνπ ζηφρνπ ηεο θνηλσληθήο θαη νηθνλνκηθήο ζπλνρήο. Σν ΔΚΣ ηδξχζεθε ην 1957 κε ηελ ζπλζήθε ηεο Ρψκεο θαη ζπληζηά ην πξψην δηαξζξσηηθφ ηακείν. ηε πλζήθε ηεο Δπξσπατθήο Κνηλφηεηνο (άξζξν 146) πξνβιέπεηαη φηη γηα ηε βειηίσζε ησλ δπλαηνηήησλ απαζρφιεζεο ησλ εξγαδνκέλσλ κέζα ζηελ εζσηεξηθή αγνξά θαη γηα ηελ, θαη απηφλ ηνλ ηξφπν, ζπκβνιή ηνπ ζηελ αλχςσζε ηνπ βηνηηθνχ επηπέδνπ, ηδξχεηαη Δπξσπατθφ Κνηλσληθφ Σακείν. Σν Σακείν απηφ έρεη σο ζηφρν λα πξνσζεί κέζα ζηελ Κνηλφηεηα ηηο δπλαηφηεηεο απαζρφιεζεο θαη ηε γεωγξαθηθή θαη επαγγεικαηηθή θηλεηηθόηεηα ηωλ εξγαδνκέλωλ θαη λα δηεπθνιχλεη ηελ πξνζαξκνγή ζηηο κεηαιιαγέο ηεο βηνκεραλίαο θαη ζηηο αιιαγέο ηωλ ζπζηεκάηωλ παξαγωγήο, ηδίσο κέζσ ηεο επαγγεικαηηθήο θαηάξηηζεο 6

θαη ηνπ επαγγεικαηηθνχ αλαπξνζαλαηνιηζκνχ. Σν Σακείν δηνηθείηαη απφ ηελ Δπηηξνπή (άξζξν 147), ε νπνία επηθνπξείηαη ζην έξγν απηφ απφ κηα εηδηθή επηηξνπή ε νπνία απνηειείηαη απφ αληηπξνζψπνπο ησλ θπβεξλήζεσλ θαη ησλ ζπλδηθαιηζηηθψλ νξγαλψζεσλ εξγαδνκέλσλ θαη εξγνδνηψλ. Ιζηνξηθή Αλαδξνκή Σν ΔΚΣ ππήξμε ην πξψην δηαξζξσηηθφ ηακείν ηεο Κνηλφηεηαο θαη ζηελ πξψηε θάζε ιεηηνπξγίαο ηνπ είρε σο ζηφρν λα δηεπθνιχλεη ηελ ελδνθνηλνηηθή θπθινθνξία ησλ εξγαδνκέλσλ ιακβάλνληαο κέηξα φπσο ε επαγγεικαηηθή θαηάξηηζε ησλ εξγαδνκέλσλ, ε ρνξήγεζε επηδνκάηωλ επαλεγθαηάζηαζεο, θαζψο θαη επηδφκαηα ζε αλέξγνπο κεηά απφ αλαδηαξζξψζεηο ζε θιάδνπο παξαγσγήο. Σελ πεξίνδν εθείλε (1958-1971) ην θαηλφκελν ηεο αλεξγίαο δελ είρε ηελ έθηαζε θαη ηελ έληαζε πνπ παξνπζηάδεη ζήκεξα θαη σο εθ ηνχηνπ δελ πξνβιέπνληαλ εηδηθέο δξάζεηο γηα ηελ θαηαπνιέκεζή ηεο. Δμάιινπ νη ηδξπηηθέο ρψξεο κέιε ηεο ΔΟΚ δηαηεξνχζαλ ιίγν-πνιχ έλα θνηλφ επίπεδν επεκεξίαο θαη νη απνθιίζεηο ζην εηζφδεκα θαη ζην θ.θ. ΑΔΠ ήηαλ κηθξέο κεηαμχ ησλ θξαηψλ κειψλ ηεο. Σν 1971 αλαζεσξείηαη ε κέρξη ηφηε ζηνρνζεζία ηνπ ΔΚΣ θαη πξνζηίζεληαη δχν λένη ηχπνη παξεκβάζεσλ: 1. Παξέκβαζε ηνπ ΔΚΣ γηα ηε βειηίωζε ηεο ηζνξξνπίαο κεηαμύ πξνζθνξάο θαη δήηεζεο εξγαζίαο εληφο ηεο Κνηλφηεηαο ή φπνπ δεκηνπξγνχληαλ αξλεηηθέο επηπηψζεηο ζηελ απαζρφιεζε απφ ηηο θνηλνηηθέο πνιηηηθέο 2. Πξναγωγή ηεο απαζρόιεζεο ζηηο ιηγόηεξν αλαπηπγκέλεο πεξηνρέο θαη ζηνπο θιάδνπο εθείλνπο πνπ αλαδηαξζξψλνληαλ ιφγσ ηερλνινγηθψλ αιιαγψλ Σν 90% ησλ πφξσλ ηνπ Σακείνπ ηελ πεξίνδν εθείλε θαηεπζχλνληαλ ζηελ επαγγεικαηηθή θαηάξηηζε. Σν 1978, πεξίνδν αλφδνπ ηεο αλεξγίαο ζηελ Δπξψπε, πξνβιέπνληαη κέηξα ελίζρπζεο ηεο απαζρφιεζεο θαη ζπγθεθξηκέλα: 1. ησλ μέλσλ εξγαηψλ, 2. ησλ αλέξγσλ γπλαηθψλ άλσ ησλ 25 εηψλ θαη 7

3. ησλ αλέξγσλ λέσλ θάησ ησλ 25 εηψλ πνπ αλαδεηνχλ γηα πξψηε θνξά εξγαζία κε νηθνλνκηθά θίλεηξα γηα ηελ απφθηεζε εκπεηξίαο (ην 42% ησλ αλέξγσλ ηεο επνρήο ήηαλ λένη θάησ ησλ 25 εηψλ). Σν 1983 - πεξίνδν πνπ θαη ε ρψξα καο έρεη εληαρζεί πιένλ ζηελ Κνηλφηεηαπηνζεηνχληαη λέα κέηξα φπσο : 1. ζρήκαηα επαγγεικαηηθήο θαηάξηηζεο ζε ζπλδπαζκφ κε εξγαζηαθή εκπεηξία θαη πξννπηηθή απαζρφιεζεο 2. επαγγεικαηηθή θαηάξηηζε γηα λένπο (18-25) κε αλεπαξθή πξνζφληα ζε λέεο ηερλνινγίεο 3. πνιηηηθέο ελίζρπζεο ηεο απαζρφιεζεο ζε πεξηνρέο απφιπηεο πξνηεξαηφηεηαο ( ην 40% ησλ πφξσλ ηεο πεξηφδνπ εθείλεο θαηεπζχλνληαλ ζε θησρέο πεξηνρέο). Σν 1987 κε ηελ ζέζε ζε ηζρχ ηεο Δληαίαο Δπξσπατθήο Πξάμεο αλαζεσξείηαη ν κέρξη ηφηε κεκνλσκέλνο ραξαθηήξαο ηεο ιεηηνπξγίαο θαη δξάζεο ησλ Γηαξζξσηηθψλ Σακείσλ. Καζηεξψλεηαη ν ζπληνληζκφο κεηαμχ ηνπο, θαζψο θαη κε άιια ρξεκαηνδνηηθά εξγαιεία ηεο Κνηλφηεηαο, φπσο ε Δπξσπατθή Σξάπεδα Δπελδχζεσλ. Σν 1993 κεηά ηελ ζπλζήθε ηνπ Μάαζηξηρη αλαζεσξείηαη ε δηαξζξσηηθή πνιηηηθή ηεο Κνηλφηεηαο. Με ηελ "Λεπθή Βίβιν γηα ηελ αλάπηπμε, ηελ αληαγσληζηηθφηεηα θαη ηελ απαζρφιεζε" ηίζεληαη ηέζζεξηο θεληξηθνί ζηφρνη : 1. επειημία ηνπ ρξφλνπ εξγαζίαο θαη ησλ θνξνινγηθψλ ζπζηεκάησλ γηα ηελ ελζάξξπλζε λέσλ ζέζεσλ απαζρφιεζεο 2. βειηίσζε ησλ ζπλζεθψλ εξγαζίαο ζηηο ιηγφηεξν αλαπηπγκέλεο πεξηνρέο ηεο ΔΔ 3. αχμεζε ηνπ απνζέκαηνο ηνπ αλζξσπίλνπ θεθαιαίνπ κε ηελ δηα βίνπ κάζεζε θαη ηελ αλαβάζκηζε ησλ δεμηνηήησλ 4. αλάπηπμε λέσλ επθαηξηψλ απαζρφιεζεο, έληαζεο εξγαζίαο, ζηνπο ηνκείο ηνπ πεξηβάιινληνο, ηεο πγείαο, ησλ ζπζηεκάησλ θξνληίδαο, ηνπ πνιηηηζκνχ θαη ηνπ νπηηθναθνπζηηθνχ ηνκέα Γηα ηελ πεξίνδν 1994-1999 νη πξνηεξαηφηεηεο ηνπ ΔΚΣ είλαη: 1. βειηίσζε ηεο πξφζβαζεο ζηελ εθπαίδεπζε θαη ηεο πνηφηεηαο ηεο, ε αξρηθή επαγγεικαηηθή θαηάξηηζε, θαζψο θαη ε πξνψζεζε ζηελ έξεπλα, ηελ επηζηήκε 8

θαη ηελ ηερλνινγία. Έκθαζε δίδεηαη ζηελ ππνζηήξημε ησλ λέσλ κε ιίγα πξνζφληα γηα ηελ κεηάβαζε απφ ην ζρνιείν ζηελ εξγαζία. 2. Αχμεζε ηεο αληαγσληζηηθφηεηαο θαη πξνζαξκνγή ηνπ εξγαηηθνχ δπλακηθνχ ζηελ πξφθιεζε ηεο αιιαγήο κε ζπζηεκαηηθή πξνζέγγηζε ζηελ ζπλερηδφκελε θαηάξηηζε 3. Βειηίσζε ησλ επθαηξηψλ απαζρφιεζεο ζε φζνπο εθηίζεληαη ζε καθξνρξφληα αλεξγία θαη ζε απνθιεηζκφ απφ ηελ αγνξά εξγαζίαο, αλαπηχζζνληαο έλα παθέην κέηξσλ γηα ηελ κεηάβαζή ηνπο ζηελ ελζσκάησζε 1.3 Οη παξεκβάζεηο ηνπ ΔΚΣ ζηελ Διιάδα ηελ πεξίνδν 1994-1999 Ζ ζπλνιηθή ρξεκαηνδφηεζε ηνπ ΔΚΣ πξνο ηελ Διιάδα γηα ηελ πεξίνδν 1994-1999 αλήιζε ζην πνζφ ησλ 2,561 εθαηνκκπξίσλ. Όιεο νη ρξεκαηνδνηηθέο εληζρχζεηο ηνπ ΔΚΣ θαηεπζχλζεθαλ πξνο ηέζζεξηο ζηξαηεγηθέο πξνηεξαηφηεηεο γηα ηελ αλάπηπμε ησλ αλζξσπίλσλ πφξσλ: 1. Γηεχξπλζε ηεο πξφζβαζεο ζηελ θαη βειηίσζε ηεο πνηφηεηαο ηεο εθπαίδεπζεο θαη ηεο αξρηθήο επαγγεικαηηθήο θαηάξηηζεο. Απηφ πεξηιακβάλεη ηελ ελδπλάκσζε ηεο επειημίαο απηψλ ησλ ππεξεζηψλ θαη ηεο αληαπφθξηζήο ηνπο ζηνλ θφζκν ηεο εξγαζίαο ( ΔΠΔΑΔΚ Η). 2. Βειηίσζε ηεο αληαγσληζηηθφηεηαο. Έκθαζε δίλεηαη ζηελ βνήζεηα πξνο ηνπο εξγαδνκέλνπο γηα ηελ πξνζαξκνγή ηνπο ζηελ ηερλνινγηθή αιιαγή 3. Βειηίσζε ησλ επθαηξηψλ απαζρφιεζεο. Δπηθεληξψλεηαη ζε δξάζεηο επάλσ ζε άηνκα κε αλαπεξίεο, ζε αλέξγνπο θαη ζε φζνπο εθηίζεληαη ζε απνθιεηζκφ απφ ηελ αγνξά εξγαζίαο 4. Δθζπγρξνληζκφ ηεο δεκφζηαο δηνίθεζεο. Απηφ επηηπγράλεηαη κε αξρηθή θαη ζπλερηδφκελε επαγγεικαηηθή θαηάξηηζε θαη ζπγθεθξηκέλεο κειέηεο γηα ην πψο ζα επηηεπρζεί ν εθζπγρξνληζκφο Όιε ε ρψξα ήηαλ επηιέμηκε ππφ ηνλ ζηφρν 1, πνπ ζεκαίλεη φηη 75% απφ ην ζπλνιηθφ θφζηνο ησλ πξάμεσλ ρξεκαηνδνηήζεθε απφ ην ΔΚΣ. 9

Βειηίωζε ηεο εθπαίδεπζεο θαη ηωλ δνκώλ θαηάξηηζεο Ο κεγάινο φγθνο ησλ πφξσλ γηα ηελ Διιάδα (45% ηνπ ζπλφινπ) θαηεπζχλζεθε γηα ηελ βειηίσζε ηεο εθπαίδεπζεο θαη ησλ δνκψλ θαηάξηηζεο. Σα κέηξα πνπ ιακβάλνληαη επηθεληξψλνπλ ζε έλαλ αξηζκφ πεξηνρψλ πνπ πεξηιακβάλνπλ : Σνλ εθζπγρξνληζκφ ηεο δεπηεξνβάζκηαο εθπαίδεπζεο. Με ζηφρν ηελ κείσζε ηεο πξφσξεο ζρνιηθήο δηαξξνήο, ε εθπαίδεπζε ζηνλ ηνκέα απηφλ έρεη εθζπγρξνληζηεί θαη πξνζαξκνζηεί γηα λα γίλεη πην επέιηθηε θαη πεξηζζφηεξν θαηάιιειε γηα ηελ αγνξά εξγαζίαο. Σα κέηξα πεξηιακβάλνπλ εηζαγσγή λέσλ ηερλνινγηψλ, εθπαίδεπζε ζηηο μέλεο γιψζζεο, εληζρπηηθή δηδαζθαιία γηα φζνπο έρνπλ καζεζηαθέο δπζθνιίεο θαη πεξηβαιινληηθή εθπαίδεπζε. Βειηίσζε ηεο ηξηηνβάζκηαο εθπαίδεπζεο. Γηαδηθαζίεο management θαη παλεπηζηεκηαθά πξνγξάκκαηα βειηηψζεθαλ, καδί κε ηελ πξνψζεζε ζχληνκσλ κεηαπηπρηαθψλ καζεκάησλ γηα λα πνηθίιινπλ ηηο επηινγέο. Σν ΔΚΣ ρξεκαηνδφηεζε επίζεο βειηηψζεηο ζε ππνδνκέο θαη εμνπιηζκφ ζε απηφλ ηνλ ηνκέα. Δγγχεζε γηα εθπαίδεπζε θαη θαηάξηηζε ζε λένπο αλζξψπνπο θάησ ησλ 20 εηψλ. Σν εζληθφ ζχζηεκα ζρνιψλ καζεηείαο ελδπλακψζεθε ηφζν ζε φξνπο νξγάλσζεο φζν θαη δπλακηθφηεηαο Γηα βίνπ εθπαίδεπζε θαη αύμεζε ηεο απαζρόιεζεο Σν ΔΚΣ ππνζηήξημε ηελ δηα βίνπ εθπαίδεπζε γηα απαζρνινχκελνπο θαη αλέξγνπο, φζν θαη κέηξα πξνψζεζεο ζηελ απαζρφιεζε ησλ αλέξγσλ θαη ησλ ππεξάξηζκσλ. Μηα θεληξηθή δηεχζπλζε είρε ηελ επζχλε γηα ηελ αλάπηπμε ησλ ζεκαηηθψλ θαη ηνπ ζπλνιηθνχ ζρεδηαζκνχ θαη ηεο εθαξκνγήο ησλ δηα βίνπ δξαζηεξηνηήησλ εθπαίδεπζεο. Γηα φζνπο είραλ ήδε απαζρφιεζε νη δξάζεηο αθνξνχζαλ ηηο : Μηθξέο εηαηξίεο θαη απηναπαζρνινχκελνπο. Σν ΔΚΣ ππνζηήξημε ηηο δηεπξσπατθέο ζπλεξγαζίεο κεηαμχ επηρεηξεκαηηψλ θαη ηελ βειηίσζε ησλ δεμηνηήησλ ζε πεξηνρέο φπσο νξγάλσζε επηρεηξήζεσλ θαη marketing. Μεζαίνπ κεγέζνπο επηρεηξήζεηο. Ο ζηφρνο είλαη λα εηζαρζεί ε δηα βίνπ εθπαίδεπζε κε ζθνπφ λα δνζεί ψζεζε ζε εμαγσγηθέο δπλαηφηεηεο 10

Μεγάιεο εηαηξίεο. Μφληκεο δνκέο εθπαίδεπζεο ππνζηεξίρζεθαλ σο αλαπφζπαζην κέξνο ηεο επηρεηξεκαηηθήο ζηξαηεγηθήο. Κέληξα εθπαίδεπζεο κέζα ζε εηαηξίεο δεκηνπξγήζεθαλ θαη ζηειερψζεθαλ απφ πεπεηξακέλνπο εθπαηδεπηέο. Γηα ηνπο αλέξγνπο θαη γηα εθείλνπο πνπ είραλ θαηαζηεί ππεξάξηζκνη, ε ζπλδξνκή ηνπ ΔΚΣ θαηεπζχλζεθε πξνο: Νένπο αλζξψπνπο θάησ ησλ 25 εηψλ. Δπηδφκαηα απαζρφιεζεο δφζεθαλ ζε εξγνδφηεο πνπ απαζρφιεζαλ λένπο γηα έλα ειάρηζην δηάζηεκα 6 κελψλ κεηά ην πέξαο ηεο εθπαίδεπζεο ε άλεξγεο γπλαίθεο. Δπαγγεικαηηθή πιεξνθφξεζε, εθπαίδεπζε, επηδφκαηα απαζρφιεζεο θαη δξαζηεξηφηεηεο πνπ δεκηνπξγνχλ δνπιεηέο ζε επαγγέικαηα πνπ θπξηαξρνχληαη απφ άληξεο. Κνηλσληθή ππνζηήξημε δφζεθε εηδηθά κε φξνπο παξνρήο ππεξεζηψλ θξνληίδαο ησλ παηδηψλ ε άλεξγνπο άλσ ησλ 25 εηψλ. Πεξί ηνπο 45000 αλζξψπνπο, θπξίσο ζε αζηηθέο θαη βηνκεραληθέο πεξηνρέο, έιαβαλ εθπαίδεπζε ζε πξνζσπηθέο θαη επαγγεικαηηθέο δεμηφηεηεο πνπ ηνπο βνήζεζε γηα ηελ επάλνδφ ηνπο ζηελ αγνξά εξγαζίαο Καηαπνιέκεζε ηνπ απνθιεηζκνύ από ηελ αγνξά εξγαζίαο Σν ΔΚΣ ρξεκαηνδφηεζε κηα ζεηξά κέηξσλ ζην πιαίζην απηνχ ηνπ πξνγξάκκαηνο ( ην ζρήκα ηεο παξέκβαζεο εδψ πεξηειάκβαλε πξνθαηάξηηζε, θαηάξηηζε, ζπλνδεπηηθά κέηξα θαη πξνψζεζε ζηελ απαζρφιεζε) : Δθζηξαηείεο δεκνζηόηεηαο. Σν ζρήκα απηφ έρεη σο ζηφρν λα θηλεηνπνηήζεη ηελ θνηλή γλψκε ψζηε λα ελζαξξχλεη ηελ ζπκκεηνρή γηα ηελ θαηαπνιέκεζε θαη πξφιεςε ηνπ απνθιεηζκνχ Δλζωκάηωζε ηωλ αηόκωλ κε ζωκαηηθέο θαη λνεηηθέο αλαπεξίεο ζην εξγαηηθφ δπλακηθφ. Σν ζρήκα απηφ θάιπςε 2 πεξηνρέο. Ζ πξψηε αζρνιήζεθε κε πξνβιήκαηα φπσο απηά πνπ δεκηνπξγνχληαη απφ ηελ ρακειήο πνηφηεηαο θαηάξηηζε. Ζ δεχηεξε ζρεηίδεηαη κε νπηηθέο πνπ αλαθέξνληαη ζε δξάζεηο γηα ηελ θαηαπνιέκεζε αξλεηηθψλ ζηεξενηχπσλ. Δηδηθά κέηξα πεξηιακβάλνπλ πξνπαξαζθεπαζηηθή εθπαίδεπζε, πξνζαλαηνιηζκφ θαξηέξαο αιιά θαη εηζαγσγή ζηελ ρξήζε λέσλ ηερλνινγηψλ 11

Δλζωκάηωζε ηωλ κεηαλαζηώλ, επαλαπαηξηζζέλησλ θαη πξνζθχγσλ. Γφζεθε θνηλσληθή ππνζηήξημε ζε βαζηθέο θαζεκεξηλέο αλάγθεο φπσο ε ζηέγαζε, πξφζβαζε ζε ππεξεζίεο πγείαο θαη δηνηθεηηθά ζέκαηα. Γίδνληαη επίζεο εηδηθά καζήκαηα γηα ειιεληθά. Δλζωκάηωζε θαη άιιωλ θνηλωληθώλ νκάδωλ. Απνηξεπηηθά κέηξα γηα ηελ αληηκεηψπηζε ηεο καθξνρξφληαο αλεξγίαο παξέρνληαη γηα ηηο αθφινπζεο νκάδεο ζηφρνπο : θπιαθηζκέλνη, πξψελ-θπιαθηζκέλνη, κνλνγνλετθέο νηθνγέλεηεο, ζε αλζξψπνπο απφ απνκαθξπζκέλεο νξεηλέο ή λεζησηηθέο πεξηνρέο δηαθνξεηηθή θνπιηνχξα ή ζξεζθεία, απνζεξαπεπκέλνπο θαη πξψελ ρξήζηεο λαξθσηηθψλ νπζηψλ. Οη θχξηεο γξακκέο δξάζεο θαιχπηνπλ ηελ δηεχξπλζε ησλ βαζηθψλ δεμηνηήησλ, επαγγεικαηηθή θαη εκπινπηηζκφ ησλ γξακκαηηθψλ γλψζεσλ. Δθζπγρξνληζκόο ηεο δεκόζηαο δηνίθεζεο Σν ΔΚΣ παξείρε νηθνλνκηθή ζηήξημε : ηελ εθπαίδεπζε ηνπ πξνζσπηθνχ ηεο δεκφζηαο δηνίθεζεο. Απηφ πεξηειάκβαλε ηελ εηζαγσγηθή θαη ηελ δηα βίνπ εθπαίδεπζε ησλ ζηειερψλ ηεο πξνθεηκέλνπ λα αλαιάβνπλ ηνλ νξγαλσηηθφ θαη δηνηθεηηθφ εθζπγρξνληζκφ ηνλ νξγαλσηηθφ θαη δηνηθεηηθφ εθζπγρξνληζκφ. Δπηδηψρζεθε ν εθζπγρξνληζκφο ησλ δεκνζίσλ ππεξεζηψλ κέζα απφ ηελ αλαδηνξγάλσζε ησλ δηαδηθαζηψλ θαη ηελ εηζαγσγή ησλ λέσλ ηερλνινγηψλ Πεξηθεξεηαθή ζηήξημε ηνπ ΔΚΣ Πεξηθεξεηαθή ζηήξημε γηα απαζρφιεζε θαη δξάζεηο θαηάξηηζεο παξέρεηαη απφ ην ΔΚΣ ζε φιε ηελ Διιάδα. Ζ ζπλδξνκή παξέρεηαη γηα ηηο θάησζη δξάζεηο: Δπαγγεικαηηθή θαηάξηηζε πλερηδφκελε θαηάξηηζε γηα ηελ αγξνηηθή παξαγσγή θαη ζηνπο ηνκείο ησλ ρεκηθψλ θαη ησλ ππεξεζηψλ Μέηξα αλζξσπίλσλ πφξσλ γηα επαλαπαηξηζζέληεο ειιεληθήο θαηαγσγήο Βειηίσζε ησλ ππεξεζηψλ ηνπξηζκνχ Τπνζηήξημε ησλ κηθξνκεζαίσλ θαη ησλ πξνσζεκέλσλ ηερλνινγηθά ηνκέσλ Τπνζηήξημε ησλ αλέξγσλ γπλαηθψλ 12

Γξάζεηο ηνπ ΔΚΣ ζε άιινπο ηνκείο Δηδηθνί ηνκείο ηεο νηθνλνκίαο ιακβάλνπλ επίζεο νηθνλνκηθή ζηήξημε απφ ην ΔΚΣ γηα κέηξα απαζρφιεζεο θαη εθπαίδεπζεο. Οη ηνκείο απηνί πεξηιακβάλνπλ ηηο επηθνηλσλίεο, ηελ πγεία θαη πξφλνηα, ηηο ππεξεζίεο, ηελ έξεπλα θαη ηερλνινγία, ηνλ ηνπξηζκφ θαη ηνλ πνιηηηζκφ. 13

ΚΔΦΑΛΑΙΟ 2 2.1 Κνηλωληθή Αληδέληα 2000-2005 Πξφθεηηαη γηα αλαθνίλσζε ηεο Δπηηξνπήο πξνο ην πκβνχιην, ην Δπξσπατθφ Κνηλνβνχιην, ηελ Οηθνλνκηθή θαη Κνηλσληθή Δπηηξνπή θαη ηελ Δπηηξνπή ησλ Πεξηθεξεηψλ. Αλαθεξφκαζηε νπζηαζηηθά ζηελ λέα αηδέληα γηα ηελ Οηθνλνκία, ηελ Απαζρφιεζε θαη ηελ Κνηλσληθή Πνιηηηθή ζηελ ΔΔ, φπνπ αλαιχνληαη νη πνιηηηθέο πξνηεξαηφηεηεο θαη νη ζηφρνη γηα ηελ επφκελε δεθαεηία ζχκθσλα θαη κε ηηο επηηαγέο ησλ ζπκπεξαζκάησλ ηεο δηαδηθαζίαο ηνπ Λνπμεκβνχξγνπ - δει. ηεο Δπξσπατθήο ηξαηεγηθήο γηα ηελ Απαζρφιεζε - αιιά θαη ησλ ζηφρσλ ηνπ πκβνπιίνπ Κνξπθήο ηεο Ληζζαβφλαο γηα λα θαηαζηεί ε ΔΔ ε πην αληαγσληζηηθή νηθνλνκία παγθνζκίσο κέρξη ην 2010. ηελ αλάιπζε ηνπ πνιηηηθνχ πιαηζίνπ δηαπηζηψλεηαη ε ξηδηθή κεηακφξθσζε ηεο νηθνλνκίαο θαη θνηλσλίαο ζηελ Δπξψπε. Αιιαγέο πνπ επηδξνχλ ζηελ εξγαζηαθή θαη πξνζσπηθή δσή ησλ πνιηηψλ ηεο. Δληνχηνηο δηαπηζηψλεηαη ν ηζρπξφο δεζκφο πνπ ππάξρεη κεηαμχ νηθνλνκηθήο ηζρχνο ηεο ΔΔ θαη ηνπ θνηλσληθνχ ηεο κνληέινπ. ηφρνο είλαη λα εληζρπζεί απηφ ην κνληέιν σο έλαο παξαγσγηθφο παξάγνληαο ηεο νηθνλνκίαο ηεο Δπξψπεο. Ζ επηηπρία ζηνλ νηθνλνκηθφ ηνκέα ζα πξέπεη λα ζπκβαδίδεη κε ηηο θνηλσληθέο αμίεο ηεο Δπξψπεο, ηελ αιιειεγγχε θαη ηελ δηθαηνζχλε. Ζ αχμεζε ηεο παξαγσγηθφηεηαο ζα πξέπεη λα ζπλδπάδεηαη κε ηελ αλαδηαλνκή ηνπ εηζνδήκαηνο. ηφρν απνηειεί ε εμαζθάιηζε ελφο ίζνπ επηπέδνπ θνηλσληθήο πξνζηαζίαο εληφο ηεο ΔΔ (απνθπγή ηνπ θνηλσληθνχ ληάκπηλγθ) θαη ε δπλαηφηεηα παξνρήο ελφο πςεινχ επηπέδνπ εθπαίδεπζεο θαη θαηάξηηζεο πνπ λα είλαη πξνζβάζηκν ζε φινπο. Ζ πνιηηηθή απηή απνηειεί αλαγθαία πξνυπφζεζε γηα ηελ αχμεζε ηεο απαζρφιεζεο ηνπ ελεξγνχ πιεζπζκνχ πνπ κε ηελ ζεηξά ηεο απνηειεί θαζνξηζηηθφ παξάγνληα γηα ηελ επηβίσζε ησλ ζπζηεκάησλ θνηλσληθήο πξνζηαζίαο. Απφ ηελ άιιε γηα λα παξακείλεη αληαγσληζηηθή ε νηθνλνκία ηεο Δπξψπεο απαηηείηαη πςειήο πνηφηεηαο εξγαζία, ψζηε λα πξντφληα θαη νη ππεξεζίεο ηεο Δπξψπεο λα είλαη αληίζηνηρεο πνηφηεηαο. Γηα ην ζθνπφ απηφ έλα κεγαιχηεξν κέξνο ηεο δεκφζηαο δαπάλεο, απ φηη ζήκεξα, ζα πξέπεη λα θαηεπζπλζεί ζηελ βειηίσζε ηεο απνδνηηθφηεηαο ησλ επελδχζεσλ ζε αλζξψπηλν δπλακηθφ. 14

Απαζρόιεζε Οη ζπγθξίζεηο ζηνλ ηνκέα απηφλ γίλνληαη πάληα κε ην αληίπαιν δένο γηα ηελ νηθνλνκία ηεο ΔΔ, δειαδή ηηο ΖΠΑ. Σα ζηνηρεία πνπ παξαηίζεληαη θαηαδεηθλχνπλ γηα ηελ ΔΔ ρακειφηεξν πνζνζηφ απαζρφιεζεο θαη πςειφηεξν πνζνζηφ αλεξγίαο (ζηνηρεία 1997, πεγή Eurostat). Ζ θαηάζηαζε απηή δελ έρεη κεηαβιεζεί ξηδηθά κέρξη ζήκεξα. Σα ραξαθηεξηζηηθά ηεο απαζρφιεζεο ζηελ ΔΔ ζε ζρέζε κε ηηο ΖΠΑ είλαη: - ρακειφηεξν πνζνζηφ απαζρφιεζεο ζηηο ππεξεζίεο - ρακειφηεξν πνζνζηφ απαζρφιεζεο ησλ γπλαηθψλ (60% πεξίπνπ ζε ζρέζε κε 70% ζηηο ΖΠΑ) - ρακειφηεξν πνζνζηφ απαζρφιεζεο ζηα άηνκα απφ 55 έσο 65 εηψλ - αλαληηζηνηρία επαγγεικαηηθψλ δεμηνηήησλ θαη δήηεζεο ζηε ΔΔ (έιιεηςε ζηειερψλ ΣΠΔ) - καθξνρξφληα δνκηθή αλεξγία (νη κηζνί άλεξγνη παξακέλνπλ αλελεξγνί πάλσ απφ έλα έηνο). - Γεσγξαθηθή θαηαλνκή ηεο αλεξγίαο ζε νξηζκέλεο ρψξεο ( πξψελ Α. Γεξκαλία, Γαιιία, Νφηηνο Ηηαιία, Ηζπαλία θαη Διιάδα). Ωο ιχζε γηα ηηο παξαπάλσ αλεπάξθεηεο πξνηείλεηαη ε εθαξκνγή ηεο επξσπατθήο ζηξαηεγηθήο γηα ηελ απαζρφιεζε. Κνηλωλία ηεο γλώζεο ηνλ ηνκέα απηφλ ε έκθαζε πξέπεη λα δνζεί ζηελ κεγαιχηεξε πξφζβαζε φισλ ζηηο ΣΠΔ, ζηελ αλάπηπμε ησλ αλζξψπηλσλ πφξσλ θαη ηελ δηα βίνπ κάζεζε. Ζ ηζφηηκε πξφζβαζε ζηελ πνηνηηθή εθπαίδεπζε θαη θαηάξηηζε ζεσξείηαη ζεκειηψδνπο ζεκαζίαο. Η θνηλωληθή θαηάζηαζε Ο φξνο πεξηιακβάλεη ηφζν ηα θνηλσληθά ζπζηήκαηα ησλ θξαηψλ κειψλ, φζν θαη ηηο δεκνγξαθηθέο αιιαγέο ησλ ηειεπηαίσλ εηψλ πνπ επηδξνχλ ζηα ζπζηήκαηα πγείαο θαη θνηλσληθήο αζθάιηζεο. Ο ξφινο ησλ κεηαλαζηψλ θαη ε ελζσκάησζή ηνπο είλαη ζεκαληηθφο απφ απηήλ ηελ άπνςε. 15

ηφρνο ησλ εζληθψλ πνιηηηθψλ ζα πξέπεη λα είλαη ε βειηίσζε ησλ ζπζηεκάησλ πγείαο-πξφλνηαο θαη ε πνιηηηθή ελζσκάησζεο ησλ νκάδσλ ηνπ πιεζπζκνχ εθείλσλ πνπ απεηινχληαη κε θνηλσληθφ απνθιεηζκφ. Δίλαη ζεκαληηθφ λα ζεκεησζεί φηη ε αχμεζε ηεο απαζρφιεζεο ηνπ ελεξγνχ δπλακηθνχ ζπκβάιιεη φρη κφλν ζηελ κείσζε ηεο αλεξγίαο, αιιά θαη ηνπ πνζνζηνχ θηψρεηαο 1, κεηψλνληαο αληίζηνηρα ηηο θνηλσληθέο δαπάλεο (αλ θαη ε ζπζρέηηζε αλεξγίαο θαη θηψρεηαο δελ είλαη πάληα άκεζε, π.ρ. ε Μ. Βξεηαλία φπνπ παξά ην πςειφ πνζνζηφ απαζρφιεζεο ε θηψρεηα δηαηεξείηαη ζε πςειά επίπεδα). Η πξνζέγγηζε ηνπ πξνβιήκαηνο ηφρνο ηεο λέαο πξνζέγγηζεο ηνπ πξνβιήκαηνο είλαη ν θαηάιιεινο ζπλδπαζκφο ηεο αλάπηπμεο κε ηελ θνηλσληθή πνιηηηθή. Ζ κεγέζπλζε (growth) δελ είλαη απηνζθνπφο. Πνηφηεηα ζηελ αλάπηπμε ζεκαίλεη πεξηζζφηεξεο θαη θαιχηεξεο ζέζεηο εξγαζίαο, δηάινγνο θαη ζπκκεηνρή ζε φια ηα επίπεδα. Ζ έλλνηα ηεο πνηφηεηαο, γλσζηή ήδε ζηνλ θφζκν ησλ επηρεηξήζεσλ, ζα πξέπεη λα εηζαρζεί ζηελ νηθνλνκία θαη ζηελ θνηλσλία. ηφρνο ηεο λέαο πξνζέγγηζεο είλαη : - Η πιήξεο απαζρόιεζε θαη πξναγσγή λέσλ ζέζεσλ εξγαζίαο - Η πνηόηεηα ηεο εξγαζίαο πνπ πεξηιακβάλεη θαιχηεξεο ζέζεηο εξγαζίαο, ζπλδπαζκφ εξγαζηαθήο θαη νηθνγελεηαθήο δσήο, δίθαηε ακνηβή, νξγάλσζε ηεο εξγαζίαο πξνζαξκνζκέλε ζηηο αλάγθεο, αιιά θαη ζπλζήθεο πγείαο θαη αζθάιεηαο ζηελ εξγαζία - Η πνηόηεηα ηεο θνηλωληθήο πνιηηηθήο, πνπ πξνυπνζέηεη πςειφ επίπεδν θνηλσληθήο πξνζηαζίαο, πξαγκαηηθέο επθαηξίεο θαη εγγχεζε ησλ ζεκειησδψλ θαη ησλ θνηλσληθψλ δηθαησκάησλ - Η πνηόηεηα ζηηο βηνκεραληθέο ζρέζεηο, πνπ εμαξηάηαη απφ ηελ ηθαλφηεηα ηνπ ηνκέα λα αληαπνθξίλεηαη επηηπρψο ζηελ βηνκεραληθή αιιαγή θαη ζηηο εηαηξηθέο αλαδηαξζξψζεηο 1 Σν πνζνζηφ θηψρεηαο ηνπ πιεζπζκνχ σο εθείλσλ πνπ έρνπλ εηζφδεκα κηθξφηεξν απφ ην 60% ηνπ εζληθνχ κέζνπ φξνπ. Με βάζε απηφλ ηνλ νξηζκφ ε Διιάδα εκθαλίδεη ηα πςειφηεξα πνζνζηά θηψρεηαο καδί κε ηελ Πνξηνγαιία, ηελ Ηξιαλδία θαη ηελ Μ. Βξεηαλία. ηνλ αληίπνδα βξίζθνληαη ε Γαλία θαη ε Οιιαλδία κε ηα ρακειφηεξα πνζνζηά θηψρεηαο. 16

ηόρνη θαη δξάζεηο 1. Πιήξεο απαζρφιεζε (ζην 70% ηνπ ελεξγνχ πιεζπζκνχ κέρξη ην 2010) 2. Αληηκεηψπηζε ησλ ζπλεπεηψλ ησλ ηάζεσλ ζπγθέληξσζεο ηεο νηθνλνκίαο θαη ηεο αγνξάο (ζπγρσλεχζεηο, εμαγνξέο θιπ) κε ηελ πξνζαξκνγή ησλ ζπλζεθψλ εξγαζίαο ζηε λέα νηθνλνκία θαη κε κηα λέα ηζνξξνπία κεηαμχ επειημίαο θαη αζθάιεηαο 3. Δπηηάρπλζε ηεο αλάπηπμεο κηαο νηθνλνκίαο πνπ βαζίδεηαη ζηε γλψζε, γηα ηε δεκηνπξγία πεξηζζφηεξσλ ζέζεσλ εξγαζίαο ζηελ Δπξψπε 4. Διεχζεξε κεηαθίλεζε ησλ εξγαδνκέλσλ, κε ηελ απάιεηςε ησλ εκπνδίσλ ζηε γεσγξαθηθή θηλεηηθφηεηα 5. Δθζπγρξνληζκφο θαη βειηίσζε ηεο θνηλσληθήο πξνζηαζίαο 6. Απάιεηςε ηεο θηψρεηαο θαη ηνπ απνθιεηζκνχ θαη πξνψζεζε ηεο ελζσκάησζεο θαη ζπκκεηνρήο φισλ ζηελ νηθνλνκηθή θαη θνηλσληθή δσή 7. Πξνψζεζε ηεο ζπκκεηνρήο ησλ γπλαηθψλ ζηελ νηθνλνκηθή, επηζηεκνληθή, θνηλσληθή, πνιηηηθή θαη αζηηθή δσή, σο ζεκειηψδνπο ζηνηρείνπ ηεο δεκνθξαηίαο 8. Γηαζθάιηζε θαη ζεβαζκφο ησλ ζεκειησδψλ θνηλσληθψλ δηθαησκάησλ σο ζηνηρείνπ- θιεηδί γηα κηα θνηλσλία ηζφηεηαο θαη ζεβαζκνχ ηεο αλζξψπηλεο αμηνπξέπεηαο 2.2 Καηεπζπληήξηεο γξακκέο γηα ηελ απαζρόιεζε Πξφθεηηαη γηα απφθαζε ηνπ πκβνπιίνπ ηεο 22 Ηνπιίνπ ηνπ 2003. Σν θείκελν απηφ αλαζεσξείηαη θάζε έηνο θαη ην 2003 ήηαλ ε ηειεπηαία ηνπ αλαζεψξεζε. Πξφθεηηαη γηα ραιαξήο δεζκεπηηθφηεηαο θείκελν κε πνιιά θνηλά ζεκεία κε ηελ Κνηλσληθή Αηδέληα. ηε βάζε ησλ θαηεπζπληήξησλ γξακκψλ γηα ηελ απαζρφιεζε εθπνλνχληαη γηα Δζληθά ρέδηα Γξάζεο γηα Απαζρφιεζε, πνπ αλαζεσξνχληαη θαη απηά αλά θάζε έηνο. Μηα γεληθή πξνζέγγηζε είλαη ε πξνψζεζε ηξηψλ αιιειέλδεησλ ζηφρσλ : ηεο πιήξνπο απαζρόιεζεο, κε πνζνηηθνύο ζηόρνπο - ζπλνιηθφ πνζνζηφ απαζρφιεζεο 67% ην 2005 θαη 70% ην 2010 17

- πνζνζηφ απαζρφιεζεο γπλαηθψλ 57% ην 2005 θαη 60% ην 2010 - πνζνζηφ απαζρφιεζεο γηα εξγαδφκελνπο κεγαιχηεξεο ειηθίαο ζην 50% ην 2010 ηεο βειηίωζεο ηεο πνηόηεηαο θαη ηεο παξαγωγηθόηεηαο ηεο εξγαζίαο, ηεο ελίζρπζεο ηεο θνηλωληθήο ζπλνρήο θαη ελζωκάηωζεο, φπνπ ε απαζρφιεζε αλαδεηθλχεηαη ζε βαζηθφ κέζν ηεο θνηλσληθήο έληαμεο. Πέξα απφ ηηο γεληθέο θαηεπζχλζεηο ηεο ζηξαηεγηθήο γηα ηελ απαζρφιεζε ηεο ΔΔ, πνπ αλαιχνληαη ηθαλνπνηεηηθά θαη ζηελ Κνηλσληθή Αληδέληα αμίδεη λα γίλεη αλαιπηηθή αλαθνξά ζηηο εηδηθέο θαηεπζπληήξηεο γξακκέο γηα ηελ απαζρφιεζε, ηηο νπνίεο ηα Κξάηε κέιε δεζκεχηεθαλ λα ηεξνχλ. Οη εηδηθέο απηέο θαηεπζχλζεηο είλαη : 1. Δλεξγεηηθά θαη πξνιεπηηθά κέηξα γηα ηνπο αλέξγνπο θαη ηνπο άεξγνπο Ζ δξάζε απηή σο ζηφρν έρεη λα απνηξέςεη ηελ εηζξνή ησλ αλέξγσλ ζηελ καθξνρξφληα αλεξγία. Δλδεηθηηθά κέηξα πξνο απηή ηελ θαηεχζπλζε είλαη ν πξνζαλαηνιηζκφο, ε ζπκβνπιεπηηθή, θαηάξηηζε, επαλεθπαίδεπζε, εμάζθεζε, εθζπγρξνληζκφο ηεο αγνξάο εξγαζίαο θαη ησλ ππεξεζηψλ απαζρφιεζεο. Σέινο, κε ηελ ηαθηηθή αμηνιφγεζε ησλ πξνγξακκάησλ γηα ηελ αγνξά εξγαζίαο θαη ηελ αλαζεψξεζή ηνπο 2. Γεκηνπξγία ζέζεωλ εξγαζίαο θαη επηρεηξεκαηηθό πλεύκα Δδψ νη δξάζεηο αθνξνχλ ηελ ελίζρπζε ηνπ επηρεηξεκαηηθνχ πλεχκαηνο, ηεο επελδπηηθήο ηθαλφηεηαο θαη ηεο δεκηνπξγίαο επλντθνχ επηρεηξεκαηηθνχ πεξηβάιινληνο. Πξνηεξαηφηεηα έρεη ε απινπνίεζε ησλ δηνηθεηηθψλ θαη θαλνληζηηθψλ επηβαξχλζεσλ γηα λέεο επηρεηξήζεηο, ε δηεπθφιπλζε γηα πξφζβαζε ζε θεθάιαηα ηδίσο ζε λέεο επηρεηξήζεηο κε κεγάιεο πξννπηηθέο αλάπηπμεο θαη δεκηνπξγίαο ζέζεσλ εξγαζίαο. Σέινο, δξάζεηο εθπαίδεπζεο θαη θαηάξηηζεο ζρεηηθέο κε ηελ δηνίθεζε ησλ επηρεηξήζεσλ θξίλνληαη αλαγθαίεο. 18

3. Αληηκεηώπηζε ηωλ αιιαγώλ θαη πξνώζεζε ηεο πξνζαξκνζηηθόηεηαο θαη ηεο θηλεηηθόηεηαο ζηελ αγνξά εξγαζίαο ηνλ ηνκέα απηφλ έρνπκε λα θάλνπκε κε κέηξα ζε επίπεδν θξάηνπο κέινπο φπσο ε απινπνίεζε θαη θσδηθνπνίεζε ηεο εξγαηηθήο θαη αζθαιηζηηθήο λνκνζεζίαο ή κηαο ζεηξάο άιισλ ζπκβαηηθψλ ξπζκίζεσλ. Δπίζεο κέηξα ζηνλ ηνκέα ησλ εξγαζηαθψλ ζπλζεθψλ ή γηα λέεο βηψζηκεο κνξθέο νξγάλσζεο ηεο εξγαζίαο πνπ εληζρχνπλ ηελ παξαγσγηθφηεηα θαη ηελ πνηφηεηα. 4. Σηελ πξνώζεζε ηεο αλάπηπμεο ηνπ αλζξώπηλνπ δπλακηθνύ θαη ηεο δηα βίνπ κάζεζεο Οη πνζνηηθνί ζηφρνη απηήο ηεο θαηεπζπληήξηαο γξακκήο είλαη : - ηνπιάρηζηνλ ην 85% ησλ αηφκσλ ειηθίαο 22 εηψλ ζηελ ΔΔ ζα πξέπεη λα έρνπλ νινθιεξψζεη ηελ αλψηεξε βαζκίδα 2βάζκηαο εθπαίδεπζεο κέρξη ην 2010 - ην κέζν επίπεδν ζπκκεηνρήο ζηε δηα βίνπ κάζεζε ζηελ ΔΔ ζα πξέπεη λα είλαη ηνπιάρηζην 12,5% ηνπ ελεξγνχ πιεζπζκνχ έσο ην 2010 (ειηθίεο 24-64) Βαζηθή επηινγή πξέπεη λα είλαη ε αχμεζε ησλ επελδχζεσλ ζην αλζξψπηλν δπλακηθφ. 5. Αύμεζε ηεο πξνζθνξάο εξγαηηθνύ δπλακηθνύ θαη παξάηαζε ηνπ επαγγεικαηηθνύ βίνπ ήκεξα ε ειηθία εμφδνπ απφ ηελ αγνξά εξγαζίαο είλαη ηα 59,9 έηε. Δπηδηψθεηαη ε παξάηαζε θαηά 5 έηε κέρξη ην 2010, κε θίλεηξα παξακνλήο ζηελ εξγαζία. 6. Ιζόηεηα ηωλ θύιωλ Δλζσκάησζε ηεο δηάζηαζεο ηνπ θχινπ ζε φιεο ηηο εηδηθέο παξεκβάζεηο πνιηηηθήο. Πνζνηηθνί ζηφρνη είλαη λα παξέρνληαη ζην 90% ησλ παηδηψλ απφ ηξηψλ εηψλ κέρξη ηελ ειηθία ππνρξεσηηθήο εθπαίδεπζεο ππεξεζίεο θξνληίδαο κέρξη ην 2010. ηα παηδηά θάησ ησλ ηξηψλ εηψλ ην πνζνζηφ απηφ πξέπεη λα είλαη 33% αληίζηνηρα. 19

7. Πξνώζεζε ηεο έληαμεο θαη θαηαπνιέκεζε ηωλ δηαθξίζεωλ έλαληη ηωλ αηόκωλ ζε κεηνλεθηηθή ζέζε ζηελ αγνξά εξγαζίαο Πξφθεηηαη γηα ηηο θαηεγνξίεο αηφκσλ πνπ πιήηηνληαη απφ θνηλσληθφ απνθιεηζκφ. πγθεθξηκέλνη πνζνηηθνί ζηφρνη ηίζεληαη θαη εδψ φπσο: - ην κέζν πνζνζηφ αλζξψπσλ πνπ εγθαηαιείπνπλ ην ζρνιείν ζηελ ΔΔ λα κελ μεπεξλά ην 10% ην 2010 - κείσζε ηεο ςαιίδαο ζηα πνζνζηά αλεξγίαο κεηαμχ ερφλησλ θαη κε ερφλησλ ηελ ηζαγέλεηα ηεο ΔΔ 8. Να θαηαζηεί ε εξγαζία νηθνλνκηθά ζπκθέξνπζα κέζω θηλήηξωλ γηα ηελ ελίζρπζε ηεο ειθπζηηθόηεηαο ηεο Φνξνινγηθά θαη νηθνλνκηθά θίλεηξα γηα ηελ εξγαζία θαη ηελ ελζάξξπλζε ζπκκεηνρήο ζε απηή γπλαηθψλ, εξγαδνκέλσλ ρακειήο εηδίθεπζεο, ησλ εξγαδνκέλσλ κεγαιχηεξεο ειηθίαο θιπ. Απφ ηελ άιιε ζα πξέπεη λα αξζνχλ ηα αληηθίλεηξα, θαζψο θαη ηα εκπφδηα πνπ ππάξρνπλ ζηελ εξγαζία. 9. Μεηαηξνπή ηεο αδήιωηεο εξγαζίαο ζε θαλνληθήο κνξθήο απαζρόιεζε Πξνηείλεηαη έλα κείγκα δηνηθεηηθψλ, θνξνινγηθψλ θαη αλαπηπμηαθψλ κέηξσλ γηα ηελ εμάιεηςε ηνπ θαηλνκέλνπ. Δίλαη ελδεηθηηθφ ε αδήισηε εξγαζία σο πνζνζηφ ηνπ ΑεγρΠ ηεο ΔΔ θπκαίλεηαη κεηαμχ 7 θαη 16%. 10. Αληηκεηώπηζε ηωλ Πεξηθεξεηαθώλ Αληζνηήηωλ ζηελ Απαζρόιεζε Αχμεζε ησλ ηδησηηθψλ επελδχζεσλ θαη ησλ επελδχζεσλ ζε αλζξψπηλνπο πφξνπο είλαη ηα ελδεηθλπφκελα κέηξα ζηηο πεξηθέξεηεο εθείλεο πνπ παξνπζηάδνπλ κεγάιε αλεξγία. 2.3 Οη παξεκβάζεηο ηνπ ΔΚΣ γηα ηελ πεξίνδν 2000-2006 Με ηελ αλαζεψξεζε ηεο πεξηθεξεηαθήο θαη θνηλσληθήο ηεο πνιηηηθήο ην 1999 θαη ηελ ζέζε ζε ηζρχ ελφο λένπ γεληθνχ θαλνληζκνχ ιεηηνπξγίαο ησλ δηαξζξσηηθψλ ηακείσλ (ηνπ 1260/99), ηξνπνπνηήζεθαλ κεξηθψο θαη νη ηνκείο πνιηηηθήο φπνπ παξεκβαίλεη ην Κνηλσληθφ Σακείν. ηφρνο πάληα παξακέλεη ε αλάπηπμε θαη 20

βειηίσζε ηνπ αλζξψπηλνπ δπλακηθνχ, θάησ φκσο απφ κηα δηαθνξεηηθή πξνζέγγηζε. ην άξζξν 2 ηνπ θαλνληζκνχ 1784/99 θαζνξίδνληαη νη δξάζεηο νη ζρεηηθέο κε ηελ αλάπηπμε ηεο αγνξάο εξγαζίαο θαη ηνπ αλζξψπηλνπ δπλακηθνχ πνπ ηπγράλνπλ ηεο ζηήξημεο ηνπ Σακείνπ θαη είλαη : Α) ε αλάπηπμε θαη πξνψζεζε ελεξγώλ πνιηηηθώλ ζηελ αγνξά εξγαζίαο γηα ηελ θαηαπνιέκεζε θαη ηελ πξφιεςε ηεο αλεξγίαο, γηα ηελ απνθπγή ηεο καθξνρξφληαο αλεξγίαο γπλαηθψλ θαη αλδξψλ, γηα ηελ δηεπθφιπλζε ηεο επαλέληαμεο ησλ καθξνρξφληα αλέξγσλ ζηελ αγνξά εξγαζίαο θαη γηα ηελ ππνζηήξημε ηεο επαγγεικαηηθήο έληαμεο ησλ λέσλ θαη ησλ αηφκσλ πνπ επηζηξέθνπλ ζηελ αγνξά εξγαζίαο κεηά απφ απνπζία θάπνηνπ ρξφλνπ Β) ε πξνώζεζε ηεο ηζόηεηαο ηωλ επθαηξηώλ γηα όινπο φζνλ αθνξά ηελ πξφζβαζε ζηελ αγνξά εξγαζίαο, κε ηδηαίηεξε έκθαζε γηα εθείλνπο πνπ απεηινχληαη κε θνηλσληθφ απνθιεηζκφ Γ) ε πξνψζεζε θαη βειηίσζε - ηεο επαγγεικαηηθήο θαηάξηηζεο - ηεο εθπαίδεπζεο - ηεο παξνρήο ζπκβνπιψλ ζην πιαίζην ηεο πνιηηηθήο γηα ηελ δηα βίνπ θαηάξηηζε κε ζθνπό: - λα θαηαζηεί επθνιφηεξε θαη λα βειηησζεί ε πξφζβαζε θαη ε έληαμε ζηελ αγνξά εξγαζίαο, - λα βειηησζεί θαη λα δηαηεξεζεί ε ηθαλφηεηα απαζρφιεζεο θαη - λα ελζαξξπλζεί ε επαγγεικαηηθή θηλεηηθφηεηα Γ) πξνψζεζε εηδηθεπκέλνπ, θαηαξηηζκέλνπ θαη πξνζαξκφζηκνπ εξγαηηθνχ δπλακηθνχ, ηεο θαηλνηνκίαο θαη ηεο πξνζαξκνζηηθφηεηαο φζνλ αθνξά ηελ νξγάλσζε ηεο εξγαζίαο, ηεο αλάπηπμεο ηνπ επηρεηξεκαηηθνχ πλεχκαηνο, ησλ ζπλζεθψλ πνπ δηεπθνιχλνπλ ηε δεκηνπξγία ζέζεσλ απαζρφιεζεο, θαζψο θαη ηεο εμεηδίθεπζεο θαη ηεο ελίζρπζεο ηνπ εξγαηηθνχ δπλακηθνχ ζηνπο ηνκείο ηεο έξεπλαο, ηεο επηζηήκεο θαη ηεο ηερλνινγίαο (πξνζαξκνζηηθφηεηα) Δ) εηδηθά κέηξα γηα ηε βειηίσζε ηεο πξφζβαζεο θαη ηεο ζπκκεηνρήο ησλ γπλαηθψλ ζηελ αγνξά εξγαζίαο, ζπκπεξηιακβαλνκέλσλ ησλ πξννπηηθψλ ζηαδηνδξνκίαο ηνπο, ηεο πξφζβαζεο ηνπο ζε λέεο δπλαηφηεηεο απαζρφιεζεο θαη ζηε δεκηνπξγία 21

επηρεηξήζεσλ, θαη γηα ηε κείσζε ησλ θαζέησλ θαη νξηδνληίσλ δηαρσξηζκψλ αλαιφγσο θχινπ ζηελ αγνξά εξγαζίαο Καη γηα ηνπο πέληε αλσηέξσ ηνκείο πνιηηηθήο ην Σακείν ιακβάλεη ππφςε ηα εμήο νξηδφληηα κέηξα: Α) ηελ ππνζηήξημε ηνπηθώλ πξωηνβνπιηώλ γηα ηελ δεκηνπξγία απαζρόιεζεο, ηδίσο πξσηνβνπιηψλ γηα ηελ πξνψζεζε ηνπηθήο απαζρφιεζεο θαη ησλ ηνπηθψλ ζπκθσληψλ γηα ηελ απαζρφιεζε Β) ηελ θνηλσληθή δηάζηαζε θαζψο θαη ηελ πηπρή ηεο απαζρόιεζεο ηεο θνηλωλίαο ηωλ πιεξνθνξηώλ, θπξίσο κε ηελ αλάπηπμε πνιηηηθψλ θαη πξνγξακκάησλ πνπ έρνπλ ζρεδηαζηεί γηα ηελ αμηνπνίεζε ηνπ δπλακηθνχ απαζρφιεζεο πνπ πξνζθέξεη ε θνηλσλία ησλ πιεξνθνξηψλ, εμαζθαιίδνληαο ίζε πξφζβαζε ζηηο δπλαηφηεηεο θαη ηα νθέιε πνπ απηή παξέρεη Γ) ηελ ηζόηεηα αλδξώλ θαη γπλαηθώλ θαηά ηελ έλλνηα ηεο νινθιήξσζεο ησλ ίζσλ επθαηξηψλ ζηελ πνιηηηθή ην άξζξν 3 ηνπ θαλνληζκνχ αλαθέξνληαη νη επηιέμηκεο δξαζηεξηφηεηεο νη νπνίεο ηπγράλνπλ ηεο νηθνλνκηθήο ζηήξημεο ηνπ Σακείνπ. Πξφθεηηαη γηα δξαζηεξηφηεηεο πνπ θαηαηάζζνληαη ζε ηξεηο κεγάιεο θαηεγνξίεο : 1. νηθνλνκηθή ππνζηήξημε πξνο δηάθνξα άηνκα κέζα απφ δξαζηεξηφηεηεο αλάπηπμεο αλζξψπηλνπ δπλακηθνχ 2. ελίζρπζε γηα δνκέο θαη ζπζηήκαηα (ππεξεζίεο απαζρφιεζεο, δνκέο επαγγεικαηηθήο θαηάξηηζεο, ηλζηηηνχηα παξαθνινχζεζεο ηεο απαζρφιεζεο θαη ηεο αλεξγίαο) 3. ελίζρπζε γηα ζπλνδεπηηθά κέηξα (ππεξεζίεο ζε δηθαηνχρνπο, πεξηπνίεζε εμαξησκέλσλ αηφκσλ, ζπλνδεπηηθά θνηλσληθφ-εθπαηδεπηηθά κέηξα, επαηζζεηνπνίεζε θιπ). Αμίδεη λα ζεκεησζεί επίζεο φηη ηα πξνγξάκκαηα ηνπ ΔΚΣ γηα ηελ πεξίνδν 2000-2006 ζα πξέπεη λα ιακβάλνπλ ππφςε ηηο θχξηεο πξνηεξαηφηεηεο ηεο επξσπατθήο ζηξαηεγηθήο γηα ηελ απαζρφιεζε (ΔΑ). Οη ηέζζεξηο βαζηθνί ππιψλεο ηεο ΔΑ είλαη : Απαζρνιεζηκόηεηα: αχμεζε δειαδή ηνπ πνζνζηνχ απαζρφιεζεο ηνπ ελεξγνχ πιεζπζκνχ. ηνλ ηνκέα απηφ δαπαλάηαη ην 60% ηνπ πξνυπνινγηζκνχ ηνπ ΔΚΣ. 22

Δπηρεηξεκαηηθό πλεύκα: πξνψζεζε ηνπ επηρεηξεκαηηθνχ πλεχκαηνο θαη παξνρή πφξσλ γηα ηελ ζχζηαζε λέσλ επηρεηξήζεσλ θαη δεκηνπξγία απαζρφιεζεο ζηνλ ηνκέα ησλ ππεξεζηψλ Πξνζαξκνζηηθόηεηα: ζηφρνο ε πξνζαξκνζηηθφηεηα ηνπ εξγαηηθνχ δπλακηθνχ κε πξνηεξαηφηεηα ηελ αλάπηπμε ζπλερνχο κάζεζεο, ηε ρξήζε ηερλνινγηψλ ηεο πιεξνθνξίαο θαη ηεο επηθνηλσλίαο (ΣΠΔ) θαη ηηο δξαζηεξηφηεηεο πνπ απεπζχλνληαη ζε ΜΜΔ Ίζεο επθαηξίεο : αθνξά ηελ ελζσκάησζε ηεο δηάζηαζεο ησλ ίζσλ επθαηξηψλ ζε φιεο ηηο δηαξζξσηηθέο πνιηηηθέο 2.4 Δζληθά ρέδηα Γξάζεο γηα ηελ Απαζρόιεζε (ΔΓΑ) - ΔΓΑ 2003 Με βάζε ηηο θαηεπζχλζεηο ηεο Δπξσπατθήο ηξαηεγηθήο γηα ηελ απαζρφιεζε έρεη εθδνζεί ην πξνζρέδην ηνπ ΔΓΑ γηα ην 2003. Σν ΔΓΑ 2003 αλαιχεη ην νηθνλνκηθφ πιαίζην, ηηο εμειίμεηο ζηελ απαζρφιεζε ην 2002, ηα πιενλεθηήκαηα θαη ηηο αδπλακίεο ηεο ειιεληθήο αγνξάο εξγαζίαο, αιιά θαη ηηο πξνηεξαηφηεηεο ηεο ζηξαηεγηθήο ηεο ρψξαο καο ζηνλ ηνκέα ηεο απαζρφιεζεο. Σν επξύηεξν πιαίζην: Γηαπηζηψλνληαη νη ηαρείο ξπζκνί αλάπηπμεο ηεο ειιεληθήο νηθνλνκίαο φζνλ αθνξά ην ΑΔΠ θαη ηελ παξαγσγηθφηεηα ηεο εξγαζίαο. Αληίζηνηρεο εμειίμεηο, ζχκθσλα κε ην ζρέδην, ζεκεηψλνληαη θαη ζηνπο κηζζνχο θαη ηα εηζνδήκαηα ησλ εξγαδνκέλσλ. Απαζρόιεζε: χκθσλα κε ηα ζηνηρεία ηεο ΔΤΔ ζεκεηψζεθε ζεκαληηθή αχμεζε ηεο απαζρφιεζεο ην 2002. Ζ ζεηηθή απηή εμέιημε αθνξά θπξίσο ηνλ πεξηνξηζκφ ηεο αλεξγίαο καθξάο δηαξθείαο, ηεο αλεξγίαο ησλ λέσλ θαη ησλ γπλαηθψλ. Ωο αδπλακία αλαθέξεηαη ην ρακειφ θαη πεξηνξηζκέλν πνζνζηφ ηεο κεξηθήο απαζρφιεζεο ζην ζχλνιν ηεο απαζρφιεζεο θαη πξνηείλεηαη ε εηζαγσγή κνξθψλ κεξηθήο απαζρφιεζεο ζηηο θνηλσληθέο ππεξεζίεο. Θεηηθέο εμειίμεηο: Ωο ηέηνηεο αλαθέξνληαη ε κείσζε ηεο αλεξγίαο θαη ε αχμεζε ηεο απαζρφιεζεο κέζα ζην 2003, ε αλάπηπμε ηεο επηρεηξεκαηηθφηεηαο θαη ηεο 23

απηναπαζρφιεζεο θαζψο θαη νη θαιέο καθξννηθνλνκηθέο επηδφζεηο ηεο ρψξαο θαη ην ζπλαηλεηηθφ θιίκα κε ηνπο θνηλσληθνχο εηαίξνπο. Αδπλακίεο : Παξά ηηο ζεηηθέο εμειίμεηο ην πνζνζηφ απαζρφιεζεο εμαθνινπζεί λα παξακέλεη ρακειφ, ηδίσο ζηηο γπλαίθεο, ελψ ε αλεξγία πιήηηεη θπξίσο ηνπο λενεηζεξρφκελνπο θαη ηηο γπλαίθεο. Οη επθαηξίεο γηα κεξηθή απαζρφιεζε παξακέλνπλ πάληα πεξηνξηζκέλεο. Απφ ηελ άιιε δηαπηζηψλεηαη ε αλάγθε γηα επξχηεξε εθαξκνγή ησλ ζπζηεκάησλ εμαηνκηθεπκέλεο πξνζέγγηζεο γηα ηελ θαηαπνιέκεζε ηεο αλεξγίαο. Γηαπηζηώζεηο: Ζ αλεξγία ζηελ Διιάδα αθνξά θπξίσο ηηο γπλαίθεο θαη ηα λεαξά άηνκα., κε θχξην πξφβιεκα ηελ δπζθνιία εηζφδνπ ζηελ αγνξά εξγαζίαο. Απφ ηελ άιιε νη έιιεηςε ππνδνκψλ θξνληίδαο απνηξέπεη πνιιέο γπλαίθεο απφ ηελ είζνδν ζηελ εξγαζία. Σέινο, ε έιιεηςε ειθπζηηθψλ ζέζεσλ θαη ακνηβψλ κεξηθήο απαζρφιεζεο ιεηηνπξγεί κε ηελ ζεηξά ηεο απνηξεπηηθά. Πξφθεηηαη ζχκθσλα κε ηελ έθζεζε πξσηίζησο γηα πξόβιεκα πξνζθνξάο θαη όρη δήηεζεο εξγαζίαο (πεξηνξηζκέλεο νη ειθπζηηθέο ζέζεηο εξγαζίαο). Σν ρακειφ πνζνζηφ απαζρφιεζεο ησλ γπλαηθψλ θαη ε αλεξγία απμάλνπλ ηνλ θίλδπλν ηεο θηψρεηαο γηα ηα ειιεληθά λνηθνθπξηά, ελψ παξάκεηξνη εμίζνπ ζεκαληηθνί είλαη ην ρακειφ κνξθσηηθφ επίπεδν θαη ε γεσγξαθηθή απνκφλσζε. Πξνηεηλόκελα κέηξα : 1. Αχμεζε ηεο ζπκκεηνρήο ηεο κεξηθήο απαζρφιεζεο ζην ζχλνιν ηεο απαζρφιεζεο, κέζσ ηεο δηεχξπλζεο ησλ επθαηξηψλ γηα ηελ ζπγθεθξηκέλε κνξθή απαζρφιεζεο. 2. πληνληζκφο ησλ ζπζηεκάησλ επαγγεικαηηθήο εθπαίδεπζεο θαη θαηάξηηζεο 3. Μείσζε εηζθνξψλ αζθάιηζεο ησλ ρακειφκηζζσλ 4. Οινθιεξσκέλε δηαρείξηζε ηνπ κεηαλαζηεπηηθνχ πξνβιήκαηνο 24

ΚΔΦΑΛΑΙΟ 3 3.0 Οη θνηλωληθέο παξεκβάζεηο ζην ρέδην Αλάπηπμεο 2000-2006 θαη ζηα Δπηρεηξεζηαθά Πξνγξάκκαηα 3.1 Σνκεαθό ζθέινο ηνπ Α Γηα ηελ επίηεπμε ησλ γεληθψλ ζηξαηεγηθψλ ζηφρσλ ηνπ «.Α. 2000-2006» ζε εζληθφ επίπεδν, νη θνηλσληθέο παξεκβάζεηο θαηεπζχλνληαη ζηελ πξαγκαηνπνίεζε δξάζεσλ πνπ εληάζζνληαη ζηνπο άμνλεο πξνηεξαηφηεηαο ηνπ ρεδίνπ Αλάπηπμεο γηα ην αλζξώπηλν δπλακηθό, ηελ πνηόηεηα δωήο θαη ηελ θνηλωλία ηεο πιεξνθνξίαο. Οη δξάζεηο απηέο θαιχθζεθαλ ζηελ ζπλέρεηα πξνγξάκκαηα. απφ 5 ηνκεαθά επηρεηξεζηαθά Οη θχξηεο θαηεπζχλζεηο ησλ θνηλσληθψλ παξεκβάζεσλ θαηά ηνκέα ζθηαγξαθνχληαη παξαθάησ: ηνπο ηνκείο εθπαίδεπζεο θαη αξρηθήο επαγγεικαηηθήο θαηάξηηζεο, βαζηθφ ζηφρν απνηειεί ν εθζπγρξνληζκφο θαη ε πξνψζεζε ηεο αληαγσληζηηθφηεηαο ηεο Διιεληθήο νηθνλνκίαο. ην πιαίζην απηφ επηδηψθεηαη ε θαηαπνιέκεζε ηεο ζρνιηθήο δηαξξνήο θαη απνηπρίαο, θαζψο θαη ηνπ ιεηηνπξγηθνχ αλαιθαβεηηζκνχ, ε ελίζρπζε ηεο δηα βίνπ κάζεζεο θαη ηεο ζύλδεζεο εθπαίδεπζεο θαη παξαγωγήο, ε βειηίωζε ηεο πνηόηεηαο ηεο πξνζθεξόκελεο εθπαίδεπζεο, κέζω δξάζεωλ πνπ ζρεηίδνληαη κε ηελ βειηίσζε ησλ επί κέξνπο ζπληειεζηψλ, δηαδηθαζηψλ θαη ιεηηνπξγηψλ ησλ εθπαηδεπηηθψλ ηδξπκάησλ φισλ ησλ βαζκίδσλ, θαζψο θαη ε αλαβάζκηζε θαη εθζπγρξνληζκόο ηωλ ππνδνκώλ ηωλ ζρνιείωλ θαη εθπαηδεπηηθώλ ηδξπκάηωλ. Η αλαβάζκηζε ηεο αξρηθήο επαγγεικαηηθήο εθπαίδεπζεο θαη θαηάξηηζεο κε δξάζεηο πνπ αλαθέξνληαη, ηφζν ζηε δεπηεξνβάζκηα επαγγεικαηηθή εθπαίδεπζε (ΣΔΔ), φζν θαη ζηε δεπηεξνβάζκηα θαηάξηηζε (ΗΔΚ). Παξάιιεια, ε δεκηνπξγία λέωλ ηκεκάηωλ ζηα πθηζηάκελα ΑΕΙ θαη ΤΕΙ, αιιά θαη ζηα λενϊδξπόκελα, ζε ζπλδπαζκό κε ηελ πνηνηηθή αλαβάζκηζε ηεο πξνζθεξόκελεο εθπαίδεπζεο, ζα εληζρύζνπλ ηε δηεύξπλζε θαη αλαβάζκηζε ηεο ηξηηνβάζκηαο εθπαίδεπζεο (βι. ΕΠ Εθπαίδεπζε θαη Αξρηθή Επαγγεικαηηθή Καηάξηηζε). Γηα ηελ ελίζρπζε ηεο απαζρόιεζεο πξνσζνχληαη δξάζεηο αλάπηπμεο ζπζηεκάησλ ζπλερνχο παξαθνινχζεζεο ησλ εμειίμεσλ ηεο αγνξάο εξγαζίαο θαη ζύλδεζεο αξρηθήο θαη ζπλερηδόκελεο επαγγεικαηηθήο θαηάξηηζεο. Επίζεο, πξνβιέπνληαη 25

ελέξγεηεο ππέξ ηωλ αλέξγωλ, θαη ηδηαίηεξα γηα ζπγθεθξηκέλεο νκάδεο ζηόρνπο, ηωλ κεηνλεθηνπζώλ νκάδωλ ηνπ πιεζπζκνύ, ελψ πξνσζνχληαη δξάζεηο γηα ηελ αλάπηπμε θαη πξνζαξκνγή ηωλ δεμηνηήηωλ ηωλ εξγαδνκέλωλ. Τέινο, πηνζεηνύληαη παξεκβάζεηο πνπ αθνξνύλ ηηο Κνηλωληθέο Υπεξεζίεο Υπνζηήξημεο, ηελ Κνηλωλία ηεο Πιεξνθνξίαο θ.ά. (βι. ΕΠ Απαζρόιεζε θαη Επαγγεικαηηθή Καηάξηηζε). Σηνλ τομέα της ανταγωνιστικότητας πξνβιέπνληαη ελέξγεηεο θαηάξηηζεο ζηνλ ηνπξηζκό, ηελ κεηαπνίεζε αιιά θαη ε αύμεζε ηεο απαζρόιεζεο ζηνλ ηνκέα ηεο έξεπλαο. Οη ελέξγεηεο απηέο έρνπλ πεξηζζόηεξν ραξαθηήξα ηόλωζεο ηεο παξαγωγηθόηεηαο θαη ελ κέξεη ηεο θνηλωληθήο παξέκβαζεο ιόγω ηεο αλακελόκελεο ζεηηθήο ηνπο επίπηωζεο ζηελ απαζρόιεζε (βι. ΕΠ Αληαγωληζηηθόηεηα). ηνλ ηνκέα ηεο πγείαο θαη πξόλνηαο, νη θχξηεο παξεκβάζεηο αθνξνχλ ηελ αλαβάζκηζε ησλ δνκψλ θαη ππνδνκψλ ηνπ Δζληθνχ πζηήκαηνο Τγείαο, ηνλ εθζπγρξνληζκφ ησλ κνλάδσλ πγείαο, ηελ αμηνπνίεζε λέσλ ηερλνινγηθψλ κεζφδσλ (βηνταηξηθή ηερλνινγία, πιεξνθνξηαθά ζπζηήκαηα θαη ηειεταηξηθή), ηελ ελίζρπζε ηεο πξνλνζνθνκεηαθήο θξνληίδαο, ηελ ελαξκφληζε ηεο ιεηηνπξγίαο ησλ πξνλνηαθψλ θνξέσλ ζην λέν Δζληθφ χζηεκα Κνηλσληθήο Φξνληίδαο, ηελ πξφζβαζε ησλ εππαζψλ νκάδσλ ηνπ πιεζπζκνχ ζε νινθιεξσκέλε θνηλσληθή πξνζηαζία, ηελ ππνζηήξημε θαη ηελ νξγάλσζε ηνπ εζεινληηζκνχ θαη ηελ απνθέληξσζε ησλ επζπλψλ θαη αξκνδηνηήησλ ζηηο ηνπηθέο θνηλσλίεο. Δπίζεο, ε αλάπηπμε ππεξεζηψλ ππνζηήξημεο γηα εππαζείο νκάδεο ηνπ πιεζπζκνχ, ε αλάπηπμε λέσλ δξάζεσλ γηα ηελ παηδηθή πξνζηαζία (βξεθνλεπηαθνί θαη παηδηθνί ζηαζκνί θαη θέληξα δεκηνπξγηθήο απαζρφιεζεο παηδηψλ, θέληξα ςπρνθνηλσληθήο ζηήξημεο παηδηθήο θαη εθεβηθήο ειηθίαο, ππνζηεξηθηηθέο ππεξεζίεο γηα αλήιηθνπο παξαβάηεο) απνηεινχλ βαζηθέο δξάζεηο (βι. ΔΠ Τγεία - Πξφλνηα). Όζνλ αθνξά ηηο θνηλσληθέο παξεκβάζεηο ζηελ Κνηλωλία ηεο Πιεξνθνξίαο, επηδηψθεηαη ε θαηάξηηζε ελφο φιν θαη κεγαιχηεξνπ ηκήκαηνο ηνπ πιεζπζκνχ ζηηο ΣΠΔ, ν εμνπιηζκφο θαη ε δηθηχσζε εθπαηδεπηηθψλ, λνζνθνκεηαθψλ θαη πξνλνηαθψλ ηδξπκάησλ, θαη ε έληαμε λέσλ ηερλνινγηψλ ζηελ εθπαηδεπηηθή δηαδηθαζία (βι. ΔΠ Κνηλσλία ηεο Πιεξνθνξίαο). 26

3.2 Πεξηθεξεηαθό ζθέινο ηνπ Α ηε λέα πξνγξακκαηηθή πεξίνδν 2000-2006 ηα ηδηαίηεξα ραξαθηεξηζηηθά θάζε Πεξηθέξεηαο θαη ην είδνο ησλ ηδηαίηεξσλ θνηλσληθψλ πξνβιεκάησλ πνπ αληηκεησπίδεη ζε ζρέζε κε ηελ ππάξρνπζα θνηλσληθή ππνδνκή, πξνζδηφξηζαλ ηνπο επηκέξνπο ζηφρνπο. ε γεληθέο γξακκέο φκσο νη θνηλσληθέο παξεκβάζεηο πεξηθεξεηαθνχ ζθέινπο ηνπ ρεδίνπ Αλάπηπμεο έρνπλ θνηλέο πξνηεξαηόηεηεο κε απηέο ηνπ ηνκεαθνχ ζθέινπο. Πξφθεηηαη δειαδή γηα ζπκπιεξσκαηηθέο παξεκβάζεηο ζηελ εθπαίδεπζε, ηελ απαζρόιεζε, ηελ πγεία-πξόλνηα θαη ηελ ΚηΠ. Σν πεξηθεξεηαθφ ζθέινο ηνπ ρεδίνπ Αλάπηπμεο 2000-2006 πεξηιακβάλεη λέα έξγα θνηλσληθήο ππνδνκήο ζηνπο ηνκείο ηεο εθπαίδεπζεο θαη ηεο πγείαο - πξφλνηαο, πνπ δελ θαιχπηνληαη απφ ην ηνκεαθφ ζθέινο. Πεξηέρεη επίζεο κέηξα γηα ηελ ελίζρπζε θαη εμεηδίθεπζε ηνπ αλαπηπμηαθνχ ξφινπ ησλ αζηηθψλ θέληξσλ, κέζσ ηεο αμηνπνίεζεο αλαπηπμηαθψλ ππνδνκψλ ηνπο, θαη ηεο αλαβάζκηζεο αζηηθψλ ζπιάθσλ πνπ πιήηηνληαη απφ θαηλφκελα καξαζκνχ θαη αλνκίαο Οη κηθξήο θιίκαθαο παξεκβάζεηο ζηα αζηηθά θέληξα ζπλδπάδνληαη κε κέηξα γηα ηελ ηνπηθή αλάπηπμε ηεο απαζρφιεζεο θαη ηεο θνηλσληθήο νηθνλνκίαο. Γξάζεηο γηα ηε κείσζε ηεο απνκφλσζεο, ηελ πιεζπζκηαθή ηφλσζε θαη ηνλ παξαγσγηθφ εκπινπηηζκφ ησλ νξεηλψλ, λεζησηηθψλ θαη παξακεζφξησλ πεξηνρψλ, ιακβάλνπλ θαη απηέο ηνλ ραξαθηήξα ηεο θνηλσληθήο παξέκβαζεο κε ηελ έλλνηα φηη ζπκβάιινπλ ζηελ γεληθή βειηίσζε ηνπ βηνηηθνχ επηπέδνπ ησλ ελ ιφγσ πεξηνρψλ. Σέινο, κε ηνλ εθζπγρξνληζκφ θαη ηελ πξνζαξκνγή ησλ δεμηνηήησλ ηνπ αλζξψπηλνπ δπλακηθνχ ηφζν ζηα αζηηθά θέληξα, φζν θαη ζηελ χπαηζξν κέζσ επαγγεικαηηθήο θαηάξηηζεο θαη λέσλ δνκψλ θνηλσληθήο ζηήξημεο ηνπ πιεζπζκνχ 3.3 Η θαηαλνκή ηωλ πόξωλ Ζ αλαινγία ησλ πφξσλ πνπ δηαηίζεληαη γηα θνηλσληθέο παξεκβάζεηο δελ πξνθχπηεη άκεζα απφ ηνπο πίλαθεο ηνπ ΚΠ θαη ησλ Δπηρεηξεζηαθψλ Πξνγξακκάησλ. Οη πφξνη ηνπ ΚΠ αλά πεδίν παξέκβαζεο θαηαλέκνληαη ζε ηξεηο κεγάιεο θαηεγνξίεο : 1. Παξαγσγηθφ πεξηβάιινλ 2. Βαζηθή ππνδνκή 3. Αλζξψπηλνη πφξνη Απφ ηηο αλσηέξσ θαηεγνξίεο, ζχκθσλα θαη κε ηελ νξηνζέηεζε ηεο έλλνηαο ηεο θνηλσληθήο παξέκβαζεο ζην πιαίζην ηεο παξνχζαο εξγαζίαο, ζεσξνχκε σο δαπάλεο 27

γηα θνηλσληθέο παξεκβάζεηο απηέο πνπ δηνρεηεχνληαη ζηνπο Αλζξψπηλνπο πφξνπο θαη έλα ηκήκα ησλ δαπαλψλ γηα Βαζηθή Τπνδνκή(ππνδνκή εθπαίδεπζεο θαη πγείαο θαη πξφλνηαο). Ζ θαηαλνκή αλά πεδίν παξέκβαζεο ησλ πφξσλ ηνπ 3 νπ ΚΠ είλαη : Πίλαθαο 1 3ν ΚΟΙΝΟΣΙΚΟ ΠΛΑΙΙΟ ΣΗΡΙΞΗ ΥΡΗΜΑΣΟΓΟΣΗΔΙ ΑΝΑ ΠΔΡΙΟΥΗ ΠΑΡΔΜΒΑΗ Πεδίο Παπέμβαζηρ Ποζό Ποζοζηό % σπημαηοδόηηζηρ ζε Παξαγσγηθφ Πεξηβάιινλ 11.551.062.336 27,55 Αλζξψπηλνη Πφξνη 5.686.974.730 13,56 Βαζηθή Τπνδνκή 23.803.516.335 56,77 Γηάθνξα 885.870.569 2,11 ΤΝΟΛΟ 41.927.423.971 100 Πεγή : ΟΠ Όπσο θαίλεηαη θαη απφ ηνλ αλσηέξσ πίλαθα ε θαηαλνκή ηεο ρξεκαηνδφηεζεο γηα Αλζξψπηλνπο Πφξνπο αληηζηνηρεί ζην 13,56% ηεο ζπλνιηθήο ρξεκαηνδφηεζεο γηα ην 3 ν ΚΠ. Σν 82% ησλ πφξσλ θαηεπζχλεηαη ζε Βαζηθή Τπνδνκή θαη Παξαγσγηθφ Πεξηβάιινλ. Σν πνζνζηφ γηα Αλζξψπηλνπο Πφξνπο είλαη αθφκα κηθξφηεξν ζηα ΠΔΠ απφ απηφ πνπ αληηζηνηρεί ζην ΚΠ.. Παξαζέηνπκε ελδεηθηηθά ηελ θαηαλνκή ηεο ρξεκαηνδφηεζεο αλά πεδίν παξέκβαζεο ζην ΠΔΠ Θεζζαιίαο, φπνπ ε ρξεκαηνδφηεζε γηα αλζξψπηλνπο πφξνπο αληηζηνηρεί ζην 5,91% ηνπ ΠΔΠ, εκθαλψο ρακειφηεξν απφ απηφ πνπ αληηζηνηρεί ζην ΚΠ. Πίλαθαο 2 Π.Δ.Π. ΘΔΑΛΙΑ ΥΡΗΜΑΣΟΓΟΣΗΔΙ ΑΝΑ ΠΔΡΙΟΥΗ ΠΑΡΔΜΒΑΗ Πεδίο Παπέμβαζηρ Ποζό Ποζοζηό % σπημαηοδόηηζηρ ε Παξαγσγηθφ 382.552.700 41,19 Πεξηβάιινλ Αλζξψπηλνη Πφξνη 54.860.000 5,91 Βαζηθή Τπνδνκή 482.487.300 51,95 Γηάθνξα 8.939.893 0,96 ΤΝΟΛΟ 928.839.893 100 Πεγή: ΟΠ 28

Δίλαη πξνθαλέο φηη ην κεγαιχηεξν θνκκάηη ηεο δηαξζξσηηθήο αξσγήο ηνπ ΔΚΣ θαηεπζχλεηαη ζηα Σνκεαθά ΔΠ θαη έλα κηθξφ κφλν ηκήκα απηήο ζηα Πεξηθεξεηαθά ΔΠ. Απηφ είλαη ζε κεγάιν βαζκφ δηθαηνινγεκέλν, αθνχ ηφζν ζηελ εθπαίδεπζε, φζν θαη ζηελ απαζρφιεζε θαη ηελ πγεία ε πνιηηηθέο ραξάζζνληαη θεληξηθά απφ ηα Τπνπξγεία. Πίλαθαο 3 ΔΑΠΑΝΕ ΑΝΑ ΣΟΜΕΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ Ε ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΤ ΠΟΡΟΤ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΟΟ % ΚΟΣΟΤ ΔΠΔΑΔΚ ΗΗ 2.198.733.588 88,49 ΑΠΑΥΟΛΖΖ - 1.975.403.333 98,82 ΚΑΣΑΡΣΗΖ ΚηΠ 495.617.536 17,46 ΤΓΔΗΑ ΠΡΟΝΟΗΑ 293.706.666 57,22 ΑΝΣΑΓΩΝΗΣΗΚΟΣΖΣΑ 65.155.556 1,02 ΤΝΟΛΟ 5.028.616.680 Πεγή : ΟΠ ηνλ Πίλαθα 3 θαίλεηαη ε δαπάλε ηνπ θάζε ηνκεαθνχ πξνγξάκκαηνο γηα Αλζξψπηλνπο Πφξνπο. Σν κεγαιχηεξν π./π ζε απφιπηεο ηηκέο δηαζέηεη ην ΔΠ ηνπ Τπνπξγείνπ Παηδείαο, ελψ σο πνζνζηφ ζην ζχλνιν ηεο δαπάλεο ην ΔΠ ηνπ Τπνπξγείνπ Δξγαζίαο. ε θάζε πεξίπησζε, κε εμαίξεζε ην ΔΠ ηνπ Τπνπξγείνπ Αλάπηπμεο, νη π/π ησλ ΠΔΠ γηα Αλζξψπηλνπο Πφξνπο ππνιείπνληαη ζεκαληηθά απφ απηνχο ησλ ηνκεαθψλ πξνγξακκάησλ ηφζν ζε απφιπηεο ηηκέο ( 55 εθ. ζην ΠΔΠ Θεζζαιίαο κε 5 δηο ζην ζχλνιν ησλ ηνκεαθψλ πξνγξακκάησλ) φζν θαη ζε πνζνζηφ. ε θάζε πεξίπησζε ε ζπλδξνκή ηνπ ΔΚΣ ζε κηα Πεξηθέξεηα ηνπ ζηφρνπ 1 ππνινγίδεηαη πνιχ πεξηζζφηεξν απφ ηε παξέκβαζε ησλ ηνκεαθψλ πξνγξακκάησλ, παξά απφ απηή ησλ ΠΔΠ. 3.4 Οη θνηλωληθέο παξεκβάζεηο ζηα ηνκεαθά επηρεηξεζηαθά πξνγξάκκαηα 3.4.1 ΔΠ Κνηλωλία ηεο Πιεξνθνξίαο ην ΔΠ ΚηΠ θνηλσληθέο παξεκβάζεηο εληνπίδνληαη ζε φινπο ηνπο άμνλεο ηνπ πξνγξάκκαηνο. Δηδηθφηεξα απηέο αθνξνχλ : 29

- Μηα ζεηξά δξάζεσλ θαηάξηηζεο, φπσο απηέο ησλ ρξεζηψλ ζε λέα πιεξνθνξηαθά ζπζηήκαηα ηνπ δεκφζηνπ ηνκέα. - Σελ απαζρφιεζε λένπ εξεπλεηηθνχ πξνζσπηθνχ ζηε Κνηλσλία ηεο Πιεξνθνξίαο, δειαδή ζε λέεο ΣΠΔ - Νέεο ππνδνκέο ηεο θνηλσλίαο ηεο πιεξνθνξίαο ζηελ εθπαίδεπζε, φπσο λέα εξγαζηήξηα πιεξνθνξηθήο ζε φια ηα ζρνιεία ηεο ρψξαο θαη ηα ηξηηνβάζκηα εθπαηδεπηηθά ηδξχκαηα αιιά θαη ηελ επηκφξθσζε ησλ εθπαηδεπηηθψλ ζηελ ρξήζε ππνινγηζηψλ - Καηάξηηζε ησλ ζηειερψλ ηεο Γεκφζηαο Γηνίθεζεο θαη ηεο Τγείαο θαη Πξφλνηαο, αιιά θαη ηνπ αλζξψπηλνπ δπλακηθνχ ζηνλ ηνκέα ησλ επηθνηλσληψλ 3.4.2 ΔΠ Αληαγωληζηηθόηεηα ην πξφγξακκα απηφ δξάζεηο κε ραξαθηήξα θνηλσληθφ ππάξρνπλ κφλν ζηνλ Άμνλα 8 ηνπ ΔΠ Αληαγσληζηηθφηεηα πνπ ζηφρν ηνπ έρεη 1. ηελ αλαδηάξζξσζε θαη αλαβάζκηζε ηεο ηνπξηζηηθήο εθπαίδεπζεο - θαηάξηηζεο κέζσ δεκηνπξγίαο λέσλ πξνγξακκάησλ πξνζαλαηνιηζκέλσλ πξνο ηελ δήηεζε ηεο αγνξάο εξγαζίαο 2. ηελ θαηάξηηζε ζηειερψλ ζηνλ ηνκέα ηνπ ηνπξηζκνχ γηα ηελ πινπνίεζε ησλ ζηφρσλ ηεο ηνπξηζηηθήο πνιηηηθήο φπσο πεξηγξάθεηαη ζηνπο άμνλεο θαη ηα κέηξα ηνπ ΔΠΑΝ 3. ηελ θαηάξηηζε ζηειερψλ ζηελ κεηαπνίεζε ψζηε λα βνεζεζεί ε ηειεπηαία ζηελ ελζσκάησζε ησλ λέσλ ηερλνινγηψλ θαη γεληθά ζηελ ελίζρπζε ηεο αληαγσληζηηθφηεηαο ησλ επηρεηξήζεσλ. 4. ηελ δηεχξπλζε ηνπ εξεπλεηηθνχ δπλακηθνχ ηεο ρψξαο κε εθπαίδεπζε λέσλ θαη πξνζέιθπζε εξεπλεηψλ απφ ην εμσηεξηθφ 5. ηελ αχμεζε ησλ εξεπλεηψλ ζηνλ παξαγσγηθφ ηνκέα κέζσ ηνπνζέηεζεο ζηηο επηρεηξήζεηο λέσλ εξεπλεηψλ Σα κέρξη ηψξα κέηξα ηνπ πξνγξάκκαηνο πνπ έρνπλ εληαρζεί ζην ΠΓΔ θαη αθνξνχλ ηελ θαηάξηηζε είλαη : - Καηάξηηζε εξγαδνκέλσλ ζε επηρεηξήζεηο 30