ΕΥΡΩΠΑΪΚΕΣ ΕΚΛΟΓΕΣ 2009

Γενική ιεύθυνση Επικοινωνίας ιεύθυνση Γ Σχέσεις µε τους πολίτες ΜΟΝΑ Α ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ ΤΗΣ ΚΟΙΝΗΣ ΓΝΩΜΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΕΣ ΕΚΛΟΓΕΣ 2009 Στρασβούργο, 12 εκεµβρίου 2008 Ευρωβαρόµετρο Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (Τακτικό EB 70) φθινόπωρο 2008 Ανάλυση Τα αποτελέσµατα αυτού του δεύτερου EB/EΚ, που είναι ειδικά αφιερωµένο στις ευρωπαϊκές εκλογές του 2009, πρέπει να αναγνωσθούν έχοντας κατά νου ότι η έρευνα διεξήχθη στο αποκορύφωµα της οικονοµικής και χρηµατοπιστωτικής κρίσης, κατά τους µήνες Οκτώβριο και Νοέµβριο του 2008 1. Αναδεικνύονται διάφορες τάσεις: Θέµατα εκστρατείας: οι ανησυχίες οικονοµικής και κοινωνικής φύσης αποτελούν ήδη από την προηγούµενη έρευνα που διεξήχθη την άνοιξη του 2008 τους κυριότερους προβληµατισµούς και εµφανίζουν µεγάλη αύξηση. Επίπεδο ενηµέρωσης σχετικά µε τις εκλογές: ο βαθµός επίγνωσης της ηµεροµηνίας διεξαγωγής των εκλογών αυξάνεται σαφώς. Στο αποκορύφωµα της κρίσης, το ενδιαφέρον για τις ευρωπαϊκές εκλογές µειώθηκε ελαφρώς, όπως και η πιθανότητα προσέλευσης στις κάλπες. 2 Η ΕΕ και οι προσδοκίες των ευρωπαίων πολιτών: Όσον αφορά τις πολιτικές που οφείλει να υπερασπιστεί πρωτίστως το ΕΚ, συναντούµε σύνολο ανησυχιών που συνδέονται µε την ασφάλεια (κοινή εξωτερική πολιτική και πολιτική ασφάλειας-κεππα, προστασία των καταναλωτών και της υγείας, αλλαγή του κλίµατος). Όσον αφορά τις αξίες, η έννοια της αλληλεγγύης προηγείται όλων των υπολοίπων. εσµοί που ενώνουν τους Ευρωπαίους: Το ευρώ θεωρείται το σηµαντικότερο στοιχείο της ευρωπαϊκής ταυτότητας. 1[1] Τακτικό EB: ενώπιος ενωπίω µε 26.618 Ευρωπαίους από τα 27 κράτη µέλη. 2 εν πρέπει να συγχέεται η πρόθεση ψήφου µε την προσέλευση στις κάλπες. Πράγµατι, οκτώ µήνες πριν από τις εκλογές, η απάντηση εκφράζει γνώµη (σε ερώτηση σε πλαίσιο που δεν σχετίζεται µε τις εκλογές), ενώ κατά τη διάρκεια των εκλογών η απάντηση εκφράζει πράξη (την ίδια την ψήφο). B-1047 Bruxelles - Tel +32 2 28 42485 F-67070 Strasbourg - Tel +33 3 88 1 74082

Ένα ενιαίο σύστηµα κοινωνικής προστασίας µεταξύ των κρατών µελών θα αποτελούσε τον βασικό παράγοντα για την ενίσχυση του αισθήµατος του ευρωπαίου πολίτη. Για λεπτοµερή ανάλυση κάθε ερώτησης (για δεδοµένα ανά χώρα και κοινωνικέςδηµογραφικές µεταβλητές), ο αναγνώστης µπορεί να ανατρέξει στο σηµείωµα σχετικά µε τα πρώτα αποτελέσµατα, καθώς και στην παρουσίαση Power Point. I. Θέµατα εκστρατείας Οι τρεις οµάδες θεµάτων που αναδείχτηκαν στο τελευταίο ΕΒ παραµένουν οι ίδιες, αν και µε ορισµένες αξιοσηµείωτες διαφορές, οι οποίες επίσης σχετίζονται µε την οικονοµική και χρηµατοπιστωτική κατάσταση: a) Σύνολο οικονοµικών ανησυχιών που συνδέεται µε µεµονωµένες καταστάσεις, πάνω από 40%: Παρατηρείται µεγάλη αύξηση σε τρία βασικά θέµατα: οικονοµική ανάπτυξη (51%, +6), ανεργία (49%, +2), πληθωρισµός και αγοραστική δύναµη (47%, +6). Από την άλλη πλευρά, τα θέµατα που σχετίζονται µε µακροπρόθεσµες προοπτικές δεν βρίσκονται στο επίκεντρο των σηµερινών προβληµατισµών: η στήριξη προς ένα ευρωπαϊκό κοινωνικό µοντέλο συγκεντρώνει µόλις 13% (+1) και το µέλλον των συντάξεων 33% (+1). Τα θέµατα που βρίσκονται στο επίκεντρο σχετίζονται µε τοµείς στους οποίους η ΕΕ δεν έχει αρµοδιότητα. β) Ανησυχίες σχετικά µε την παγκόσµια κοινή ασφάλεια, από 28% έως 33%: Η τάση όσον αφορά τις συλλογικές ανησυχίες έχει µειωθεί σηµαντικά: ανασφάλεια (33%, -4), καταπολέµηση της αλλαγής του κλίµατος (29%, -4), µετανάστευση (29%, -3) και τροµοκρατία (28%, -7). γ) Συγκεκριµένες πολιτικές της ΕΕ και τα θεσµικά όργανα, από 13% έως 20%: Το ευρώ και η γεωργία (17%,=), ο ρόλος της ΕΕ στη διεθνή σκηνή (17%+2), οι θεσµικές εξουσίες καθώς και η ταυτότητα και οι αξίες, έκαστο 13% (+1). Μεµονωµένα, σε καθένα από αυτά τα θέµατα είναι προφανείς σηµαντικές εθνικές διαφορές και µεγάλες κοινωνικές-δηµογραφικές αποκλίσεις (βλ. σηµείωµα σχετικά µε τα «πρώτα αποτελέσµατα»). 2

II. Ενηµέρωση σχετικά µε την ηµεροµηνία διεξαγωγής των εκλογών Μετά το ερώτηµα σχετικά µε την ηµεροµηνία των εκλογών, στους ερωτώµενους τέθηκε το ερώτηµα σχετικά µε το επίπεδο του ενδιαφέροντός τους και την πιθανότητα να ψηφίσουν στις εκλογές. a) Αυξάνεται η ενηµέρωση σχετικά µε την ηµεροµηνία των εκλογών Πριν από ένα έτος, µόνο το 9% των Ευρωπαίων ανέφεραν το έτος 2009 (EB 68). Σήµερα, το ποσοστό αυτό έχει ανέλθει στο 26%. Πριν από έξι µήνες (EB 69), το ποσοστό των ερωτώµενων που γνώριζαν τον µήνα διεξαγωγής των εκλογών ήταν 4%, ενώ σήµερα το ποσοστό αυτό είναι 8%. Ο αριθµός των ερωτώµενων που δεν γνωρίζουν ( Γ) µειώνεται: το ποσοστό αυτό είναι σήµερα 67% από 75% που ήταν στα EB 68 και 69. Για τις διαφορές µεταξύ των χωρών, ανατρέξτε στη σελίδα «Πρώτα αποτελέσµατα». Κοινωνικά-δηµογραφικά κριτήρια: Παρατηρούµε ότι οι άνδρες είναι καλύτερα ενηµερωµένοι για την ηµεροµηνία διεξαγωγής των εκλογών σε σχέση µε τις γυναίκες. Το ίδιο συµβαίνει µε την απάντηση «Ιούνιος 2009». Στους ερωτώµενους ηλικίας 17-24 ετών, το επίπεδο της απάντησης Γ ανέρχεται σε 72%. Επιπλέον, οι ερωτώµενοι της συγκεκριµένης οµάδας που δεν απάντησαν σωστά στο ερώτηµα ήταν περισσότεροι από οποιαδήποτε άλλη ηλικιακή οµάδα. Αριστερό/δεξί άκρο του πολιτικού φάσµατος: Οι δεξιοί ερωτώµενοι είναι καλύτερα ενηµερωµένοι για την ηµεροµηνία διεξαγωγής των εκλογών σε σύγκριση µε όσους πρόσκεινται στην Αριστερά. Καίριοι διαµορφωτές της κοινής γνώµης 3 : 15% απαντούν «Ιούνιος 2009» σε αντιδιαστολή µε µέσο όρο της ΕΕ 8%, 42% απαντούν «2009» έναντι ποσοστού 26%, και 49% απαντούν Γ έναντι ποσοστού 67%. β) Το ενδιαφέρον εξακολουθεί να είναι περιορισµένο Το 54% των ερωτώµενων δηλώνουν ότι «δεν ενδιαφέρονται» έναντι αντίστοιχου ποσοστού 51% στο EB 69. Το 44% δηλώνουν ότι «ενδιαφέρονται» έναντι ποσοστού 46% στο EB 69. Στο αποκορύφωµα της κρίσης, όπως φαίνεται από τις απαντήσεις σχετικά µε τα θέµατα εκστρατείας, αυτή η ελαφρά µείωση του ενδιαφέροντος καταδεικνύει ότι οι Ευρωπαίοι προβληµατίζονται πρωτίστως για οικονοµικά ζητήµατα. 3 Πρόσωπα σε κοινωνικά δίκτυα που θα µπορούσαν να συµβάλουν στην αύξηση του επιπέδου πληροφόρησης. 3

γ) Περαιτέρω ενθάρρυνση της κινητοποίησης Ο αριθµός των πολιτών που δηλώνουν ότι µάλλον θα ψηφίσουν είναι µικρότερος απ ό,τι πριν από έξι µήνες (EB 69). Σε κλίµακα από το 1 έως το 10, το ποσοστό των ψηφοφόρων που κατά πάσα πιθανότητα θα ψηφίσουν (επίπεδα 9 και 10) είναι 34% έναντι αντίστοιχου ποσοστού 37% (EB 69). Στην ίδια κλίµακα, το ποσοστό όσων δηλώνουν ότι κατά πάσα πιθανότητα δεν θα ψηφίσουν παραµένει ουσιαστικά το ίδιο (15%, +1). Πράγµατι, αυτά τα δύο ποσοστά αποτελούν τον ακρογωνιαίο λίθο όσων καταρχήν θα ψηφίσουν και όσων δεν θα ψηφίσουν. Η πρόθεση ψήφου και το επίπεδο προσέλευσης δεν πρέπει να συγχέονται Σε καµία περίπτωση δεν πρέπει από τα δεδοµένα αυτά να συµπεράνουµε ότι το ποσοστό του 34% αντιστοιχεί σε οποιοδήποτε επίπεδο προσέλευσης. Πράγµατι, οκτώ µήνες πριν από τις εκλογές, η απάντηση εκφράζει γνώµη (σε ερώτηση σε πλαίσιο που δεν σχετίζεται µε τις εκλογές), ενώ κατά τη διάρκεια των εκλογών η απάντηση εκφράζει πράξη (την ίδια την ψήφο). III. Η ΕΕ και οι προσδοκίες των πολιτών α) Προτεραιότητες που πρέπει να προωθήσει το ΕΚ Ανάγκη για προστασία: οι Ευρωπαίοι θέτουν ως προτεραιότητα µια ΚΕΠΠΑ που να επιτρέπει στην ΕΕ να αντιµετωπίσει τη διεθνή κρίση (36%), τη βελτίωση της προστασίας των καταναλωτών και της δηµόσιας υγείας (33%), την καταπολέµηση της αλλαγής του κλίµατος (31%). Παραδόξως, ο συντονισµός των οικονοµικών, δηµοσιονοµικών και φορολογικών πολιτικών έρχεται µόλις έβδοµος µε ποσοστό 26%, ενώ οι οικονοµικές ανησυχίες κυριαρχούν στα θέµατα εκστρατείας. Για µία ακόµη φορά, οι προσωπικές ανησυχίες έχουν µεγαλύτερη σηµασία για τους πολίτες από τα συλλογικά µέσα αντιµετώπισης µιας κρίσης. β) Αξίες που πρέπει να υπερασπιστεί το ΕΚ Η ιεράρχηση των αξιών παραµένει ίδια, µε εξαίρεση την περίοδο της κρίσης, όταν η αλληλεγγύη ξεπέρασε την ισότητα. Η «αλληλεγγύη µεταξύ των κρατών µελών» (36%, =) αποκτά προβάδισµα έναντι της «ισότητας ανδρών και γυναικών» (36%, =), η οποία βρίσκεται πίσω από την «προστασία των ανθρωπίνων δικαιωµάτων στον κόσµο» (53%, -5). Η µείωση των ποσοστιαίων µονάδων δεν είναι συγκρίσιµη. Πράγµατι, όσοι έλαβαν µέρος στην έρευνα µπορούσαν να δώσουν τρεις απαντήσεις: από το EB 70 και µετά οι ερωτώµενοι έγιναν πιο επιλεκτικοί επικεντρώνοντας το ενδιαφέρον τους σε αρχές τις οποίες θεωρούν ως τις πλέον σηµαντικές. 4

γ) Σηµερινοί και µελλοντικοί στόχοι του οικοδοµήµατος της Ευρώπης Για τους Ευρωπαίους, και πάλι στο πλαίσιο της χρηµατοπιστωτικής κρίσης, ο κύριος στόχος του οικοδοµήµατος της Ευρώπης επί του παρόντος είναι η ανάπτυξη της οικονοµίας και η ευρωπαϊκή ανάπτυξη (23%), στόχος που προηγείται της βελτίωσης του βιοτικού επιπέδου όλων των πολιτών της ΕΕ (18%) και της διατήρησης της ειρήνης και της σταθερότητας (16%). Από την άλλη πλευρά, στην ερώτηση ποιος πρέπει να είναι ο κύριος στόχος του οικοδοµήµατος της Ευρώπης, το 23% απάντησε η βελτίωση του βιοτικού επιπέδου όλων των πολιτών της ΕΕ, ενώ ακολουθούν η οικονοµική ανάπτυξη και η ευρωπαϊκή ανάπτυξη (17%) και η διατήρηση της ειρήνης και της σταθερότητας (17%). Οι Ευρωπαίοι θα προτιµούσαν το οικοδόµηµα της Ευρώπης να είναι πιο επικεντρωµένο στη βελτίωση του βιοτικού επιπέδου παρά στην ανάπτυξη της οικονοµίας και την ανάπτυξη, οι επιπτώσεις των οποίων είναι λιγότερο απτές στους πολίτες. IV. εσµοί που ενώνουν τους πολίτες Στο πλαίσιο της συζήτησης για τους στόχους του οικοδοµήµατος της Ευρώπης, είναι σηµαντικό να εξεταστεί τι ενώνει τους Ευρωπαίους και ποιοι λόγοι υπαγορεύουν αυτήν τη συνένωση. α) Στοιχεία σχετικά µε την οικοδόµηση ευρωπαϊκής ταυτότητας Με ποσοστό 40%, το ευρώ αποτελεί το σηµαντικότερο στοιχείο της ευρωπαϊκής ταυτότητας. Ακολουθούν οι δηµοκρατικές αξίες (37%) και η ιστορία (24%). Λόγω του σταθεροποιητικού ρόλου του ευρώ, κυρίως ως µέσου «απορρόφησης των κραδασµών» κατά τη διάρκεια της κρίσης, δεν είναι φυσικό να εκλαµβάνεται θετικότερα από τους Ευρωπαίους τώρα από ό,τι στο παρελθόν; β) Στοιχεία σχετικά µε το αίσθηµα της ιδιότητας του ευρωπαίου πολίτη. Ζητήθηκε από τους ερωτώµενους να αναφέρουν τα στοιχεία που πιστεύουν ότι ενισχύουν το αίσθηµα της ιδιότητας του ευρωπαίου πολίτη. Το 39% απάντησαν ένα ευρωπαϊκό σύστηµα κοινωνικής πρόνοιας εναρµονισµένο µεταξύ των κρατών µελών, το 24% απάντησαν µια κοινοτική υπηρεσία δράσης για την καταπολέµηση των φυσικών καταστροφών, και το 20% απάντησαν η απευθείας εκλογή του Προέδρου της ΕΕ από τους πολίτες. Συνεπώς, διακρίνουµε δύο θέµατα που συνδέονται µε την αλληλεγγύη και την ασφάλεια. Όσον αφορά τους τρεις αυτούς τοµείς, οι νέοι ηλικίας 15 έως 24 ετών διαχωρίζουν σαφώς τη θέση τους από τα άτοµα µεγαλύτερης ηλικίας: Το 24% των νέων (µέσος όρος ΕΕ: 18%) πιστεύουν ότι ένα ευρωπαϊκό δελτίο ταυτότητας εκτός από το εθνικό δελτίο ταυτότητας θα ενίσχυε το αίσθηµα της 5

ευρωπαϊκής ιθαγένειας. Το 21% στηρίζουν τη δυνατότητα ενός πολίτη να ψηφίζει σε όλες τις εκλογές που οργανώνονται στο κράτος µέλος όπου διαµένει, ενώ η ίδια απάντηση συγκεντρώνει ποσοστό 19% σε ερωτώµενους µεγαλύτερης ηλικίας, και το 21% στηρίζουν µάθηµα αγωγής του ευρωπαίου πολίτη για παιδιά από το δηµοτικό έναντι ποσοστού 18% επιλογής αυτής της απάντησης από ερωτώµενους µεγαλύτερης ηλικίας. V. Η τρέχουσα κατάσταση του οικοδοµήµατος της Ευρώπης Οκτώ µήνες πριν από τις εκλογές ήταν εξίσου ενδιαφέρον να διερευνηθούν οι αντιλήψεις των Ευρωπαίων για την τρέχουσα κατάσταση του οικοδοµήµατος της Ευρώπης και οι σκέψεις τους για αυτό. α) Ο βαθµός στον οποίο επικρατούν οι διάφορες αντιλήψεις Οι Ευρωπαίοι πιστεύουν ότι: η ΕΕ έχει αναπτυχθεί υπερβολικά γρήγορα (το 56% συµφωνεί, το 32% διαφωνεί) αυτά που ενώνουν τους πολίτες των διαφόρων χωρών είναι περισσότερα από αυτά που τους χωρίζουν (το 72% συµφωνεί, το 17% διαφωνεί) επί του παρόντος, η ΕΕ δεν έχει ιδέες και προγράµµατα (το 42% συµφωνεί, το 38% διαφωνεί) η ΕΕ είναι απαραίτητη για την αντιµετώπιση των παγκόσµιων προκλήσεων: αλλαγή του κλίµατος, τροµοκρατία κλπ. (το 73% συµφωνεί, το 16% διαφωνεί). Από την ανάγνωση αυτών των αποτελεσµάτων καθίσταται σαφές ότι δεν τίθεται υπό αµφισβήτηση το οικοδόµηµα της Ευρώπης, αλλά πρέπει να δοθεί σε αυτό νέα πνοή. Αντιθέτως, η πλειονότητα όσων έλαβαν µέρος στην έρευνα, µε εξαίρεση τους ερωτώµενους στην Ιταλία και την Πολωνία, θεωρούν ότι η ΕΕ αναπτύχθηκε υπερβολικά γρήγορα. Αυτό που προκαλεί έκπληξη είναι ότι αυτό το αίσθηµα εκφράζεται ακόµη και στα 12 νέα κράτη µέλη, έστω και εάν το ποσοστό αυτό είναι υψηλότερο κατά 10% στην ΕΕ-15 (63%) απ ό,τι στην ΕΕ-12 (53%). β) Στήριξη προς το οικοδόµηµα της Ευρώπης Οι απαντήσεις στο συγκεκριµένο ερώτηµα επιβεβαιώνουν τα αποτελέσµατα που µόλις εξετάστηκαν: Η οικοδόµηση της Ευρώπης πρέπει να συνεχιστεί (54%). Η οικοδόµηση της Ευρώπης έχει προχωρήσει υπερβολικά πολύ, πρέπει να κάνουµε πίσω (19%). εν πρέπει ούτε να προχωρήσουµε άλλο στην οικοδόµηση της Ευρώπης ούτε να κάνουµε πίσω (Αυθόρµητη απάντηση) (16%). εν γνωρίζω (11%). 6

VI. Εικόνα, ανάκληση αναφορών στα µέσα ενηµέρωσης και επίπεδο γνώσεων για το ΕΚ α) Η εικόνα του ΕΚ Το ΕΚ περιγράφεται ως δηµοκρατικό θεσµικό όργανο (χαρακτηρισµός που το περιγράφει καλά: 66% έναντι ποσοστού 19% που απάντησαν «δεν το περιγράφει καλά»), χωρίς όµως να είναι ακόµη ευρέως γνωστό (51% έναντι 37%) δεν ακούει αρκετά τους ευρωπαίους πολίτες (40% έναντι 43%), είναι δυναµικό (44% έναντι 36%) αλλά και τεχνοκρατικό (40% έναντι 25%). Το 43% των ερωτώµενων θεωρούν ότι ο χαρακτηρισµός «ανεπαρκές» δεν περιγράφει καλά το ΕΚ έναντι ποσοστού 34% που πιστεύουν το αντίθετο. β) Ανάκληση αναφορών στα µέσα ενηµέρωσης σχετικά µε το ΕΚ Οι συµµετέχοντες στην έρευνα ρωτήθηκαν εάν είχαν διαβάσει πρόσφατα στον Τύπο, δει στο ιαδίκτυο ή ακούσει στο ραδιόφωνο κάτι για το ΕΚ. Το 44% απάντησαν «ναι» (το ποσοστό αυτό ήταν 42% πριν από ένα έτος) και το 53% «όχι» (54% πριν από ένα έτος). γ) Επίπεδο ενηµέρωσης για τις δραστηριότητες του ΕΚ Το 73% (=) των ερωτώµενων πιστεύουν ότι δεν είναι καλά ενηµερωµένοι, ενώ το 23% (24% στο EB 68) θεωρούν ότι είναι καλά ενηµερωµένοι. VII. Ο ρόλος των θεσµικών οργάνων και η εµπιστοσύνη προς αυτά a) Ο ρόλος στο πλαίσιο της ΕΕ Σηµ.: Τακτικό ΕΒ αριθ. 70 (άνοιξη 2009). Οι αντιλήψεις για τη σπουδαιότητα του ρόλου του ΕΚ, της Επιτροπής και του Συµβουλίου παραµένουν σταθερές. Αντιθέτως, ο ρόλος της Κεντρικής Τράπεζας αυξήθηκε κατά δύο µονάδες. Οι Ευρωπαίοι αποδίδουν στον ρόλο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου την εξής βαρύτητα: είναι σηµαντικό για το 74% των ερωτώµενων (75% στο EB 69), δεν είναι σηµαντικό για το 12% των ερωτώµενων (11% στο EB 69), ενώ το 14% (= EB 69) δεν γνωρίζουν. Το 68% των Ευρωπαίων θεωρούν ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διαδραµατίζει σηµαντικό ρόλο (=), το 11% θεωρούν ότι δεν είναι σηµαντική (10% στο EB 69), και το 21% δεν γνωρίζουν (22% στο EB 69). Το 61% των Ευρωπαίων αποδίδουν σηµαντικό ρόλο στο Συµβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (60% στο EB 69), αντίθετη άποψη έχει το 12% (= EB 69), ενώ το 27% (28% στο EB 69) δεν γνωρίζουν. Όσον αφορά την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, το 73% των Ευρωπαίων θεωρούν ότι διαδραµατίζει σηµαντικό ρόλο (71% στο EB 69), δεν είναι σηµαντική για το 8% (= EB 69), ενώ το 19% (21% στο EB 69) δεν γνωρίζουν. 7

β) Εµπιστοσύνη στα θεσµικά όργανα - Σηµ.: Τακτικό ΕΒ αριθ. 70 (άνοιξη 2009). Συγκρίνοντας τις απαντήσεις µε αυτές του EB 69, παρατηρούµε σταθερότητα ή πολύ ελαφρά µείωση της εµπιστοσύνης στα θεσµικά όργανα της τάξης του 1%-2%. Το 51% των Ευρωπαίων τείνουν να εµπιστεύονται το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο (52% στο EB 69), το 31% τείνουν να µην το εµπιστεύονται (27% στο EB 69), και το 18% (21% στο EB 69) δεν γνωρίζουν. Το ποσοστό των Ευρωπαίων που τείνουν να εµπιστεύονται την Ευρωπαϊκή Επιτροπή είναι 47% (=), το 30% τείνουν να µην την εµπιστεύονται (27% στο EB 69), και το 23% (26% στο EB 69) δεν γνωρίζουν. Το 42% των Ευρωπαίων τείνουν να εµπιστεύονται το Συµβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (43% στο EB 69), το 29% τείνουν να µην το εµπιστεύονται (26% στο EB 69), και το 29% (31% στο EB 69) δεν γνωρίζουν. Το ποσοστό των Ευρωπαίων που τείνουν να εµπιστεύονται την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα είναι 48% (50% στο EB 69), το 30% τείνουν να µην την εµπιστεύονται (24% στο EB 69), και το 22% (26% στο EB 69) δεν γνωρίζουν. Στο πλαίσιο της ανάλυσης του Τακτικού Ευρωβαρόµετρου, ενδιαφέρουσα είναι η διαπίστωση ότι η εµπιστοσύνη προς ορισµένες κυβερνήσεις αυξάνεται, ιδίως προς αυτές που βρέθηκαν στην πρώτη γραµµή στο αποκορύφωµα της χρηµατοπιστωτικής κρίσης: Γερµανία 42% (36%), ανία 60% (55%), Γαλλία 31% (28%), Ιταλία 26% (15%), Ηνωµένο Βασίλειο 29% (24%). Μονάδα παρακολούθησης της κοινής γνώµης 8