Μια σύντομη διερεύνηση της λειτουργίας των εργαστηρίων Πληροφορικής στα σχολεία του Δήμου Αλεξανδρούπολης

Μια σύντομη διερεύνηση της λειτουργίας των εργαστηρίων Πληροφορικής στα σχολεία του Δήμου Αλεξανδρούπολης Ταταρίδης Ιωάννης 1, Δελιακίδης Στέργιος 2, Αποστολίδης Ιωάννης 3 1 tataridis@tee.gr, 2 sterdelias@yahoo.com, 3 iapostolidis@hotmail.com Περίληψη Η εργασία έχει ως στόχο να διερευνήσει τη λειτουργία των εργαστηρίων Πληροφορικής στα σχολεία του Δήμου Αλεξανδρούπολης σε θέματα όπως αν είναι ευχαριστημένοι οι εκπαιδευτικοί από το εργαστήριο, αν πιστεύουν ότι τους βοηθάει στο εκπαιδευτικό έργο και επίσης ποια είναι η γνώμη τους για ζητήματα όπως η τεχνική υποστήριξη αλλά και η αντικατάσταση των εργαστηρίων αφού ο κύκλος ζωής τους είναι περιορισμένος και πεπερασμένος. Η έρευνα έγινε με τη χρήση ερωτηματολογίων σε όλα τα σχολεία του Δήμου και απάντησε το σύνολο των καθηγητών Πληροφορικής που υπηρετούν σε αυτά. Τα συμπεράσματα ήταν χρήσιμα και σε γενικές γραμμές κατέληξαν ότι τα εργαστήρια Πληροφορικής αξιοποιήθηκαν αρκετά, δούλεψαν σωστά όσο ήταν καινούρια και η αντικατάσταση τους θα έπρεπε να γίνει με συνολικό και προγραμματισμένο τρόπο. Λέξεις κλειδιά: εργαστήριο, σχολικό, πληροφορική, Αλεξανδρούπολη. Εισαγωγή H παρούσα εργασία έγινε στα πλαίσια εκπόνησης διπλωματικής εργασίας στο Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Διαχείριση Τεχνικών Έργων της Σχολής Θετικών Επιστημών και Τεχνολογίας του ΕΑΠ. Διερευνάται μέσω ερωτηματολογίων η άποψη των καθηγητών Πληροφορικής (ΠΕ19-20) της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης που υπηρετούν στα σχολεία του Δήμου Αλεξανδρούπολης για τα εργαστήρια Πληροφορικής των σχολείων τους. Ο στόχος είναι να αξιολογηθεί η λειτουργία του εργαστηρίου Πληροφορικής, αν είναι ευχαριστημένοι οι εκπαιδευτικοί από το εργαστήριο καθώς και από άλλες σχετικές παραμέτρους οι οποίες θα αναλυθούν στη συνέχεια και τέλος ποια είναι η γνώμη τους για ζητήματα όπως η τεχνική υποστήριξη αλλά και η αντικατάσταση των εργαστηρίων Πληροφορικής. Δειγματοληψία Η έρευνα που παρουσιάζεται πραγματοποιήθηκε σε όλα τα σχολεία Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης του Δήμου Αλεξανδρούπολης (5 Γυμνάσια, 4 Γενικά Λύκεια και 3 Επαγγελματικά Λύκεια) με κύριο ερευνητικό ενδιαφέρον την άποψη των καθηγητών Πληροφορικής για τα εργαστήρια στα οποία διδάσκουν. Το δείγμα περιελάμβανε 31 εκπαιδευτικούς Πληροφορικής, δηλαδή όλους τους μόνιμους καθηγητές Πληροφορικής που δουλεύουν φέτος σε σχολεία του Δήμου Αλεξανδρούπολης. Κατασκευή ερευνητικού εργαλείου Συντάχτηκε ένα τετρασέλιδο γραπτό ερωτηματολόγιο το οποίο διανεμήθηκε στους καθηγητές Πληροφορικής των σχολείων Δευτεροβάθμιας (αλλά και σε κάποια της Πρωτοβάθμιας) εκπαίδευσης του Δήμου Αλεξανδρούπολης. Το ερωτηματολόγιο αποτελείτο από τρία τμήματα και περιλάμβανε αποκλειστικά ερωτήσεις κλειστού τύπου, όπου ο ερωτώμενος καλούνταν να επιλέξει μεταξύ συγκεκριμένων απαντήσεων. Στο πρώτο τμήμα (Α) ζητούνταν από τους ερωτηθέντες να σημειώσουν δημογραφικά στοιχεία (Φύλο, Έτος διορισμού, Βαθμίδα Εκπαίδευσης και τύπο σχολείου που δουλεύουν) καθώς και πληροφορίες σχετικές με το εργαστήριο Πληροφορικής του σχολείου στο οποίο υπηρετούν (από Πρακτικά Εργασιών 7 ου Πανελλήνιου Συνεδρίου Καθηγητών Πληροφορικής, Θεσσαλονίκη, 12-14 Απριλίου 2013

2 7 ο Πανελλήνιο Συνέδριο Καθηγητών Πληροφορικής πόσους Η/Υ αποτελείται το εργαστήριο, αν διαθέτει server, πριν πόσα χρόνια αγοράστηκε και με τι πόρους). Τα στοιχεία αυτά είχανε ως στόχο την αναγνώριση του προφίλ των εκπαιδευτικών καθώς και των εργαστηρίων. Ειδικότερα, εκτός από τη μεταβλητή του φύλου, οι υπόλοιπες μεταβλητές που αφορούσαν το προφίλ των εκπαιδευτικών χωρίστηκαν σε ομάδες: Η παράμετρος «έτος διορισμού» διαιρέθηκε σε τέσσερις κατηγορίες: Η πρώτη κατηγορία περιελάμβανε εκπαιδευτικούς που διορίστηκαν πριν το 1997, η δεύτερη κατηγορία περιελάμβανε εκπαιδευτικούς που διορίστηκαν μεταξύ του 1997 και το 2000. Η τρίτη κατηγορία περιελάμβανε εκπαιδευτικούς που διορίστηκαν μεταξύ 2000 και 2004 και η τέταρτη όσους διορίστηκαν μετά το 2004. Η παράμετρος «σχολείο» διαιρέθηκε επίσης σε 4 ομάδες: Δημοτικό (δεν υπάρχουν ακόμη οργανικές θέσεις και διατίθενται καθηγητές Πληροφορικής από τη Δευτεροβάθμια), Γυμνάσιο, Λύκειο και ΕΠΑΛ-ΕΠΑΣ (τεχνολογικό λύκειο). Οι ερωτήσεις που αφορούσαν το προφίλ του εργαστηρίου Πληροφορικής στο σχολείο που υπηρετεί ο εκπαιδευτικός, ήταν τέσσερις. Η πρώτη αφορούσε τον αριθμό των υπολογιστών που διαθέτει το εργαστήριο και η δεύτερη αν χρησιμοποιείται ή όχι εξυπηρετητης (server). Η παράμετρος της «ηλικίας» των υπολογιστών του εργαστηρίου, χωρίστηκε σε 6 ομάδες: (0-2, 3-4, 5-6, 7-8, 9-10 και >10 χρόνια). Επίσης στην παράμετρο από πού έγινε η χρηματοδότηση για την αγορά των Η/Υ, δόθηκαν οι εξής έξι επιλογές: Β Κ.Π.Σ. «Οδύσσεια», Γ Κ.Π.Σ. «Κοινωνία της Πληροφορίας», Υπουργείο Παιδείας, Αυτοχρηματοδότηση από σχολική επιτροπή, «άλλο πρόγραμμα», «δεν γνωρίζω». Το δεύτερο (Β) τμήμα του ερωτηματολογίου, αποτελείτο από καθ αυτό κλίμακα μέτρησης στάσεων σύμφωνα με τη μέθοδο Likert. Συγκεκριμένα, παρατίθεντο 10 βασικές ερωτήσεις που αφορούσαν κυρίως στην άποψη των εκπαιδευτικών για τα εργαστήρια στα οποία εργάζονται. Οι ερωτηθέντες καλούνταν να διαβάσουν κάθε πρόταση και να δηλώσουν τη συμφωνία ή τη διαφωνία τους, σημειώνοντας κάτω από κάθε πρόταση, μία από τις εξής πέντε δυνατότητες: «Καθόλου», «Λίγο», «Μέτρια», «Πολύ», «Πάρα πολύ». Η πρώτη ερώτηση του δεύτερου (Β) τμήματος ήταν αν ο εκπαιδευτικός είναι ικανοποιημένος από την κατάσταση στην οποία βρίσκονται οι υπολογιστές και αναφερόταν κυρίως στο υλικό (hardware) των υπολογιστών, ενώ η δεύτερη ερώτηση αφορούσε στο λογισμικό (software), αφού εξέταζε αν ο εκπαιδευτικός είναι ικανοποιημένος από το λειτουργικό σύστημα και το λογισμικό των υπολογιστών του εργαστηρίου. Η τρίτη ερώτηση ήταν αν ο εκπαιδευτικός είναι ικανοποιημένος από τον εξοπλισμό και τα εποπτικά μέσα που υπάρχουν στο εργαστήριο, ενώ η τέταρτη ερώτηση ρωτούσε το βαθμό ικανοποίησης του εκπαιδευτικού από την αίθουσα και το χώρο του εργαστηρίου. Στη συνέχεια η πέμπτη ερώτηση του δεύτερου (Β) τμήματος ήταν κατά πόσο οι εκπαιδευτικοί πιστεύουν ότι το εργαστήριο Πληροφορικής τους βοηθά να αποδώσουν το 100% του εκπαιδευτικού τους έργου, ενώ η έκτη ερώτηση ήταν κατά πόσο πιστεύουν ότι το εργαστήριο βοηθά τους μαθητές να αποδώσουν το 100% των δυνατοτήτων τους. Η επόμενη ερώτηση αποσκοπούσε στο να διαπιστωθεί κατά πόσο το εργαστήριο Πληροφορικής χρησιμοποιείται και από εκπαιδευτικούς άλλων ειδικοτήτων (για άλλα μαθήματα εκτός της Πληροφορικής), ενώ η όγδοη ερώτηση ζητούσε την άποψη των καθηγητών Πληροφορικής σχετικά με το αν το εργαστήριο τους, θα πρέπει να χρησιμοποιείται παραπάνω από καθηγητές, άλλων ειδικοτήτων. Η προτελευταία ερώτηση του δεύτερου (Β) τμήματος ήταν σε τι βαθμό οι εκπαιδευτικοί είναι ευχαριστημένοι από την ταχύτητα και την ποιότητα σύνδεσης των Η/Υ του εργαστηρίου Πληροφορικής στο Διαδίκτυο. Η τελευταία ερώτηση αφορούσε στο κατά πόσο οι εκπαιδευτικοί πιστεύουν ότι θα ήταν χρήσιμη η ύπαρξη ασύρματου δικτύου στο εργαστήριο Πληροφορικής αλλά και σε όλους τους χώρους του σχολείου τους. Το τρίτο (Γ) τμήμα του ερωτηματολογίου, περιελάμβανε τέσσερις ερωτήσεις σχετικά με το είδος και την ποιότητα της τεχνικής υποστήριξης που παρέχεται καθώς επίσης και τη γνώμη των εκπαιδευτικών σχετικά με την αντικατάσταση των εργαστηρίων. Αναλυτικότερα, οι πρώτες δύο ερωτήσεις είχαν σχέση με το ποιος ασχολείται με την τεχνική υποστήριξη και τη συντήρηση του εργαστηρίου Πληροφορικής και κατά πόσο είναι ευχαριστημένος ο εκπαιδευτικός από την παροχή τεχνικής υποστήριξης. Οι επιλογές που δόθηκαν ώστε μέσα από αυτές να επιλέξουν την απάντηση

Η Πληροφορική στην Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση - Προκλήσεις και Προοπτικές 3 τους οι εκπαιδευτικοί είναι αυτές που από την εμπειρία είναι οι πλέον συνηθισμένες, δηλαδή: «κατά κύριο λόγο οι καθηγητές του σχολείου», «κατά κύριο λόγο οι τεχνικοί υπεύθυνοι ΚΕΠΛΗΝΕΤ», «ιδιώτης ή κατάστημα» ή «άλλος». Τέλος, έγινε η ερώτηση κάθε πόσα χρόνια πιστεύουν οι εκπαιδευτικοί ότι πρέπει να αντικαθίσταται ένα εργαστήριο Πληροφορικής και ποιος είναι ο ενδεδειγμένος κατά την άποψη τους τρόπος αντικατάστασης. Το τετρασέλιδο γραπτό ερωτηματολόγιο διανεμήθηκε αυτοπροσώπως στους καθηγητές Πληροφορικής των σχολείων Δευτεροβάθμιας (και σε κάποια της Πρωτοβάθμιας) εκπαίδευσης του Δήμου Αλεξανδρούπολης. Από κάποιους εκπαιδευτικούς συμπληρώθηκε την ίδια στιγμή παρουσία του ερευνητή, ενώ οι περισσότεροι λόγω έλλειψης χρόνου, το κράτησαν για να το συμπληρώσουν και το παρέδωσαν στον ερευνητή την επόμενη ή τη μεθεπόμενη ημέρα. Δεν υπήρξε καμία άρνηση συμμετοχής και σε όλες τις περιπτώσεις η συμπλήρωση του ερωτηματολογίου ήταν πλήρης. Αποτελέσματα της έρευνας Δημογραφικά στοιχεία Στην έρευνα συμμετείχαν συνολικά 31 εκπαιδευτικοί, από τους οποίους οι 17 ήταν άντρες (ήτοι ποσοστό 54,8%) και οι 14 γυναίκες (ήτοι ποσοστό 45,2%). Από τους 31 εκπαιδευτικούς, οι 11 (ήτοι ποσοστό 35,5%) εργάζεται σε Γυμνάσιο, οι 9 σε Γενικό Λύκειο (ήτοι ποσοστό 29%), οι 8 σε ΕΠΑΛ-ΕΠΑΣ (Τεχνικό Λύκειο) (ποσοστό 25,8%) και οι 3 (ήτοι ποσοστό 9,7%) σε Δημοτικό (με διάθεση από τη Δευτεροβάθμια, αφού στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση ακόμη δεν υπάρχουν οργανικές θέσεις ειδικότητας Πληροφορικής). Από τους 31 εκπαιδευτικούς που συμμετείχαν στην έρευνα, οι 4 (ποσοστό 12,9%) διορίστηκαν πριν το 1997, οι 10 (ήτοι ποσοστό 32,3%) διορίστηκαν μεταξύ 1997 και 2000. Οι 13 διορίστηκαν μεταξύ 2000 και 2004, ενώ 4 εκπαιδευτικοί διορίστηκαν μετά το 2004. Αριθμός και «ηλικία» των Η/Υ των εργαστηρίων Πληροφορικής Στα Τεχνικά Λύκεια (ΕΠΑΛ-ΕΠΑΣ) υπάρχει σημαντικά μεγαλύτερος αριθμός υπολογιστών στο εργαστήριο (από 13 έως 22), κάτι το οποίο οφείλεται στις αυξημένες ανάγκες αυτών των σχολείων αφού λειτουργούν ειδικότητες πληροφορικής και υπάρχουν πολλά σχετικά μαθήματα. Τα εργαστήρια των Γυμνασίων έχουν από 10 έως 12 Ηλεκτρονικούς Υπολογιστές, ενώ των Λυκείων από 9 έως 16. Στα Δημοτικά και στα Λύκεια, ο μέσος όρος ηλικίας των Η/Υ είναι 3-4 χρόνια, ενώ στα Γυμνάσια και στα ΕΠΑΛ, ο αντίστοιχος μέσος όρος είναι 7-8 χρόνια. Υλικοτεχνική υποδομή Εκπαιδευτική αποτελεσματικότητα Με τον τίτλο υλικοτεχνική υποδομή, έγινε ο συγκερασμός σε μια μεταβλητή των απαντήσεων που δόθηκαν στις ερωτήσεις Β1, Β2, Β3, Β4 και Β9, ενώ η εκπαιδευτική αποτελεσματικότητα είναι ο συγκερασμός των απαντήσεων στις ερωτήσεις Β5 και Β6. Παρατηρείται το φαινόμενο ο βαθμός ικανοποίησης των εκπαιδευτικών από την υλικοτεχνική υποδομή των εργαστηρίων να κυμαίνεται κατά μέσο όρο στα ίδια επίπεδα για όλα τα εργαστήρια των σχολείων της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, ενώ για τα εργαστήρια των Δημοτικών σχολείων είναι χαμηλότερος, παρόλο που ο εξοπλισμός τους είναι νεότερος. Επίσης ο βαθμός ικανοποίησης των εκπαιδευτικών όσον αφορά στην εκπαιδευτική αποτελεσματικότητα κυμαίνεται κατά μέσο όρο στα ίδια επίπεδα για όλα τα εργαστήρια των σχολείων της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, ενώ για τα εργαστήρια των Δημοτικών σχολείων είναι και πάλι χαμηλότερος. Με βάση το έτος διορισμού των εκπαιδευτικών, παρατηρείται ότι ο βαθμός ικανοποίησης αυτών που διορίστηκαν μεταξύ 1997 και 2004 από την υλικοτεχνική υποδομή των εργαστηρίων είναι μεγαλύτερος από το βαθμό ικανοποίησης των νεότερων αλλά και των παλαιότερων εκπαιδευτικών. Ειδικότερα οι εκπαιδευτικοί που διορίστηκαν μετά το 2004 φαίνεται να έχουν μεγαλύτερες απαιτήσεις, πιθανότατα λόγω του πρόσφατου της αποφοίτησης από τις πανεπιστημιακές σχολές τους

4 7 ο Πανελλήνιο Συνέδριο Καθηγητών Πληροφορικής και επίσης ίσως λόγω της μεγαλύτερης επαφής τους με το state of the art της εκπαιδευτικής τεχνολογίας. Επίσης διαπιστώνεται ότι οι εκπαιδευτικοί που διορίστηκαν μέχρι το 2004, εμφανίζονται περισσότερο ικανοποιημένοι από το εκπαιδευτικό τους έργο, σε σχέση με τους νεότερους συναδέλφους. Αυτό ίσως να οφείλεται στην παράμετρο της εμπειρίας, αλλά και πιθανότατα στο ότι τα σύγχρονα εργαστήρια Πληροφορικής είναι πολύ πιο εξελιγμένα σε σχέση με τα παλαιότερα, οπότε όσοι «παιδεύτηκαν» με τα παλαιότερα εργαστήρια, τώρα με τα σύγχρονα εργαστήρια, μπορούν να «ρίξουν» όλη την προσοχή τους, στο εκπαιδευτικό τους έργο. Όπως φαίνεται στο Σχήμα 1, υπάρχει στατιστικά ισχυρή θετική συσχέτιση μεταξύ της ποιότητας της υλικοτεχνικής υποδομής και του βαθμού ικανοποίησης της εκπαιδευτικής αποτελεσματικότητας. Σχήμα 1. Συσχέτιση εκπαιδευτικής αποτελεσματικότητας με υλικοτεχνική υποδομή Η πλειοψηφία των καθηγητών πιστεύει ότι το εργαστήριο βοηθάει τους μαθητές να είναι αποδοτικοί στο μάθημα. Το 45,2% απάντησε «πολύ», το 38,7% απάντησε «μέτρια», το 9,7% απάντησε «λίγο» και το 6,5% «πάρα πολύ». Η άποψη ότι το εργαστήριο βοηθάει τους μαθητές να αποδώσουν το 100% των δυνατοτήτων τους στο μάθημα, όπως φαίνεται στον πίνακα 1, ενισχύεται όσο πιο καινούριο είναι το εργαστήριο. Πίνακας 1. Πόσο βοηθάει το εργαστήριο τους μαθητές; ΗΛΙΚΙΑ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ > 10 9-10 7-8 5-6 3-4 0-2 Πιστεύετε ότι το εργαστήριο Πληροφορικής ΛΙΓΟ 1 1 0 0 1 0 του σχολείου σας, βοηθάει τους μαθητές να ΜΕΤΡΙΑ 2 4 2 2 1 1 αποδώσουν το 100% των δυνατοτήτων τους ΠΟΛΥ 1 2 2 0 4 5 ΠΑΡΑ ΠΟΛΥ 0 0 0 0 1 1 Χρήση του εργαστηρίου από καθηγητές άλλων ειδικοτήτων Υπάρχει συσχέτιση μεταξύ των απαντήσεων στα ερωτήματα Β7 και Β8 του ερωτηματολογίου, δηλαδή του κατά πόσο πιστεύουν οι εκπαιδευτικοί ότι πρέπει να χρησιμοποιείται το εργαστήριο Πληροφορικής από εκπαιδευτικούς άλλων ειδικοτήτων, εκτός ΠΕ19-20 (ερώτημα Β8), και κατά πόσο χρησιμοποιείται το εργαστήριο Πληροφορικής από συναδέλφους άλλων ειδικοτήτων στην πραγματικότητα.

Η Πληροφορική στην Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση - Προκλήσεις και Προοπτικές 5 Επίσης, υπάρχει μεσαία θετική συσχέτιση μεταξύ των δύο ερωτημάτων. Αυτό σημαίνει ότι γενικά ενθαρρύνεται η παραχώρηση του εργαστηρίου Πληροφορικής σε εκπαιδευτικούς άλλων ειδικοτήτων, κάτι το οποίο πιθανώς να είναι αποτέλεσμα του αυξημένου ψηφιακού αλφαβητισμού λόγω των σχετικά πρόσφατων επιμορφώσεων Α και Β επιπέδου. Σχήμα 2. Σε τι βαθμό πιστεύετε ότι το εργαστήριο θα πρέπει να χρησιμοποιείται από εκπαιδευτικούς άλλων ειδικοτήτων; Ταχύτητα σύνδεσης δικτύου - Ύπαρξη ασύρματου δικτύου Παρατηρείται ότι η μεγάλη πλειοψηφία των εκπαιδευτικών Πληροφορικής (70,9%) επικροτούν την ύπαρξη ασύρματου δικτύου στο εργαστήριο Πληροφορικής αλλά και σε όλους τους χώρους του σχολείου. Ταυτόχρονα, οι περισσότεροι εκπαιδευτικοί δεν είναι γενικά ευχαριστημένοι από την ταχύτητα του διαδικτύου. Αυτοί που είναι πολύ και πάρα πολύ ευχαριστημένοι, αποτελούν μόλις το 22,6% του δείγματος, ενώ η διάμεσος βρίσκεται στη μέτρια ικανοποίηση. Χρήση εξυπηρετητή (server) στο εργαστήριο Το 77,42% των καθηγητών Πληροφορικής έχουν στα εργαστήρια των σχολείων τους εξυπηρετητή (server). Παρατηρείται ότι η ύπαρξη εξυπηρετητή (server) στο εργαστήριο, επηρεάζει θετικά την επιτέλεση του εκπαιδευτικού έργου, αφού όσοι εκπαιδευτικοί χρησιμοποιούν server στο εργαστήριο, πιστεύουν ότι αυτό τους βοηθά περισσότερο (προφανώς επειδή χρησιμοποιούν προγράμματα τύπου Net-Op). Τεχνική υποστήριξη - συντήρηση των εργαστηρίων Πληροφορικής Σε συντριπτικό ποσοστό (61,9%) οι καθηγητές Πληροφορικής αναλαμβάνουν μόνοι τους (προφανώς όχι από επιλογή τους, αλλά από ανάγκη) την τεχνική υποστήριξη και τη συντήρηση των εργαστηρίων. Το 16,1% αναθέτει τη συντήρηση σε ιδιώτη ή σε κατάστημα πώλησης Η/Υ, ενώ το 12,9% βασίζεται στους τεχνικούς υπευθύνους των ΚΕ.ΠΛΗ.ΝΕ.Τ. Οι γυναίκες εκπαιδευτικοί με πολύ μικρή διαφορά από τους άντρες, ασχολούνται με τη συντήρηση των εργαστηρίων τους. Επίσης, παρατηρεί κανείς ότι στα Γυμνάσια και τα ΕΠΑΛ-ΕΠΑΣ σημαντικό μέρος της τεχνικής υποστήριξης και της συντήρησης των εργαστηρίων αναλαμβάνουν ιδιώτες και οι υπεύθυνοι ΠΛΗΝΕΤ. Αυτό το γεγονός, ίσως οφείλεται στο ότι ο εξοπλισμός και τα εργαστήρια αυτών των σχολείων, είναι μεγαλύτερης ηλικίας, οπότε η συντήρηση απαιτεί πρώτες ύλες και την αγορά hardware.

6 7 ο Πανελλήνιο Συνέδριο Καθηγητών Πληροφορικής Λογικό είναι το 45,2% των καθηγητών Πληροφορικής να είναι μέτρια ικανοποιημένοι από την τεχνική υποστήριξη που τους παρέχεται, αφού ναι μεν συντηρούν όπως θέλουν τα εργαστήρια τους, αλλά το αναμενόμενο και επιθυμητό θα ήταν να αναλαμβάνει κάποιος άλλος αυτό το ρόλο, ώστε οι καθηγητές να αφοσιώνονται στο εκπαιδευτικό κομμάτι. Σχήμα 3. Βαθμός ικανοποίησης σε σχέση με το ποιος παρέχει συντήρηση Στο σχήμα 3 παρουσιάζεται ο βαθμός ικανοποίησης από την παροχή τεχνικής υποστήριξης, σε σχέση με το ποιος την προσφέρει, ενώ στο σχήμα 4 παρουσιάζεται ο βαθμός ικανοποίησης από την παροχή τεχνικής υποστήριξης, σε σχέση με την ηλικία του εργαστηρίου πληροφορικής. Υπάρχει μια τάση αυξημένης ικανοποίησης όπου οι υπολογιστές των εργαστηρίων είναι σχετικά καινούριοι η οποία όμως δεν επιβεβαιώνεται στατιστικά. Σχήμα 4. Βαθμός ικανοποίησης σε σχέση με την ηλικία των Η/Υ του εργαστηρίου

Η Πληροφορική στην Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση - Προκλήσεις και Προοπτικές 7 Τέλος, ίσως λόγω της εξειδίκευσης των εκπαιδευτικών που εργάζονται σε ΕΠΑΛ-ΕΠΑΣ, αφού έχουν πολλά εργαστηριακά μαθήματα Πληροφορικής, συμπεραίνει κανείς ότι είναι περισσότερο ευχαριστημένοι από την τεχνική υποστήριξη που τους παρέχεται, αφού προφανώς αναφέρονται στον εαυτό τους. Αντικατάσταση εργαστηρίων Η γνώμη των καθηγητών Πληροφορικής σχετικά με το κάθε πόσα χρόνια ολοκληρώνεται ο «κύκλος ζωής» ενός εργαστηρίου Πληροφορικής και χρειάζεται αντικατάσταση, μοιράζεται σε ίσα ποσοστά (35,5%) μεταξύ των 5-6 και 7-8 ετών. Αυτό μπορεί να συμβαίνει λόγω της σταθερότητας του λειτουργικού συστήματος που χρησιμοποιεί το σύνολο των εργαστηρίων (Windows XP) και του προσανατολισμού των εκπαιδευτικών λογισμικών στο συγκεκριμένο λειτουργικό σύστημα. Πίνακας 2. Περίοδος αντικατάστασης εργαστηρίων Κάθε πόσα χρόνια πιστεύετε ότι ολοκληρώνεται ο «κύκλος ζωής» ενός σχολικού εργαστηρίου Πληροφορικής και χρειάζεται αντικατάσταση Οι Η/Υ στο εργαστήριο Πληροφορικής του σχολείου σας έχουν «ηλικία» 0-2 3-4 5-6 7-8 9-10 > 10 3-4 4 0 0 0 0 0 5-6 3 4 2 1 0 1 7-8 0 1 0 2 6 2 9-10 0 2 0 1 1 1 Όπως φαίνεται στον πίνακα 2, υπάρχει ισχυρή θετική συσχέτιση μεταξύ των ηλικίας των υπολογιστών και του κύκλου ζωής του εργαστηρίου, που σημαίνει ότι όσο μεγαλύτερη η ηλικία των υπολογιστών τόσο μεγαλύτερος θεωρούν οι εκπαιδευτικοί ότι είναι ο κύκλος ζωής του εργαστηρίου. Αυτό ίσως να φαίνεται παράδοξο αλλά μπορεί να εξηγηθεί ως εξής: οι διδάσκοντες θεωρούν ότι η ηλικία των εργαστηρίων είναι ταυτόχρονα και ο κύκλος ζωής τους, ίσως λόγω δικής τους υποκειμενικής εμπειρίας. Έτσι, αυτοί που έχουν νέα εργαστήρια έως 4 χρόνων πιστεύουν ότι θα πρέπει να αντικαθίστανται στο ίδιο χρονικό διάστημα, ενώ αυτοί που έχουν παλαιότερα εργαστήρια 5-10 χρόνων πιστεύουν ότι η αντικατάσταση πρέπει να γίνεται σε μία μέση περίοδο 5 χρόνων εκφράζοντας μία πιο λογική και ρεαλιστική άποψη. Με πάρα πολύ μεγάλη πλειοψηφία (67,7%) η άποψη των εκπαιδευτικών Πληροφορικής είναι ότι όταν χρειάζεται αντικατάσταση ένα εργαστήριο Πληροφορικής, τότε το κάθε σχολείο θα πρέπει να προβαίνει σε αντικατάστασή του μεμονωμένα, με βάση τις δικές του ανάγκες και απαιτήσεις. Οι λίγες εξαιρέσεις που υπάρχουν, αφορούν κυρίως εκπαιδευτικούς με πολλά χρόνια υπηρεσίας που εργάζονται σε Λύκειο και οι οποίοι πιστεύουν ότι θα μπορούσε η προμήθεια να γίνεται σε κεντρικό επίπεδο Νομού ή ακόμη και συνολικά της χώρας. Αυτό εξηγείται από το γεγονός ότι οι καθηγητές των Λυκείων με πολλά χρόνια υπηρεσίας, πρόλαβαν την προμήθεια του συστήματος VBI (Vertical Blanking Interval) η οποία έγινε συνολικά για όλα τα Λύκεια - Εξεταστικά Κέντρα πανελληνίων εξετάσεων. Πρόκειται για μια μέθοδο μετάδοσης δεδομένων που βασίζεται στο τηλεοπτικό σήμα και συγκεκριμένα στο «κατακόρυφο διάστημα αμαύρωσης». Οι εκπαιδευτικοί λοιπόν που έζησαν μια τόσο μεγάλη προμήθεια σε πανελλήνιο επίπεδο, η οποία σήμερα 13 χρόνια μετά ακόμη λειτουργεί με επιτυχία, πιστεύουν ότι θα μπορούσε να γίνει κάτι ανάλογο και για τα εργαστήρια.

8 7 ο Πανελλήνιο Συνέδριο Καθηγητών Πληροφορικής Συμπεράσματα Από την καταγραφή και την επεξεργασία των απόψεων των εκπαιδευτικών, εξήχθησαν συμπεράσματα σχετικά με το αν τα εργαστήρια αξιοποιήθηκαν όσο θα έπρεπε. Η εκπαιδευτική διαδικασία ούτως ή άλλως δεν είναι ένα κατ εξοχήν μετρήσιμο μέγεθος. Για παράδειγμα, υπήρχε η ιδέα να μετρηθούν οι μαθητές οι οποίοι χρησιμοποίησαν τα εργαστήρια Πληροφορικής, καθώς και οι ώρες που τελικά τα εργαστήρια δούλεψαν. Αυτό όμως θα ήταν κάτι εξαιρετικά γενικό, το οποίο εν τέλει δεν θα είχε ουσιαστική αποτίμηση, αφού κανείς δεν μπορούσε να εγγυηθεί και να εξασφαλίσει ότι το κάθε εργαστήριο χρησιμοποιούνταν αποκλειστικά για τους σκοπούς του μαθήματος Πληροφορικής. Έτσι, προτιμήθηκε να γίνει καταγραφή και στατιστική ανάλυση των απόψεων των καθηγητών Πληροφορικής οι οποίοι θεωρήθηκαν οι καταλληλότεροι αφού ασχολούνται καθημερινά με αυτά τα εργαστήρια και είναι το κύριο εργαλείο της εργασίας τους. Τα κύρια συμπεράσματα αφορούν κατά πόσο οι εκπαιδευτικοί είναι ευχαριστημένοι από τα εργαστήρια που χρησιμοποιούν, καθώς και αν πιστεύουν ότι αυτά βοηθούν επαρκώς την εκπαιδευτική διαδικασία. Σε γενικές γραμμές η επικρατούσα άποψη είναι ότι με χρήματα που προέρχονταν από τα Κοινοτικά Πλαίσια Στήριξης, στην ουσία θεσμοθετήθηκε το μάθημα της Πληροφορικής στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση, αφού έτσι χρηματοδοτήθηκαν τα αντίστοιχα εργαστήρια Πληροφορικής τα οποία προφανώς είναι απαραίτητα. Αναντίρρητα λοιπόν, η συμβολή των Κοινοτικών Πλαισίων Στήριξης ήταν ιδιαίτερα σημαντική αφού όλες οι εργαστηριακές υποδομές (εργαστήρια και σύνδεση με το διαδίκτυο) αλλά και η επιμόρφωση των εκπαιδευτικών καθώς και η δημιουργία πλήθους εκπαιδευτικών λογισμικών, χρηματοδοτήθηκαν από το Β και το Γ Κ.Π.Σ. Ο κύκλος ζωής των εργαστηρίων Πληροφορικής όμως, είναι περιορισμένος και πεπερασμένος. Στην καλύτερη των περιπτώσεων κρατάει 10 χρόνια, νούμερο όμως το οποίο είναι υπερβολικό αφού σε πολλά σχολεία οι ώρες λειτουργίας των εργαστηρίων ήταν πάρα πολλές και η χρήση τους δεν ήταν η καλύτερη δυνατή, ενώ και η συντήρηση δεν ήταν η ενδεδειγμένη. Επομένως, τα εργαστήρια που δημιουργήθηκαν με χρήματα των Κοινοτικών Πλαισίων Στήριξης, σήμερα είναι ξεπερασμένα και τα περισσότερα έχουν αντικατασταθεί από άλλα τα οποία χρηματοδοτήθηκαν με διάφορους τρόπους. Η αντικατάσταση αυτή έγινε από τα σχολεία κατά μόνας και έτσι χάθηκε το πνεύμα της ομοιογένειας το οποίο υπήρχε αρχικά. Αυτό φυσικά δεν είναι απαραίτητα κακό, όμως πιθανότατα οδηγεί σε κατασπατάληση δημοσίου χρήματος, αφού ένα από τα μεγαλύτερα αξιώματα της οικονομίας και της αγοράς είναι ότι όσο μεγαλύτερη παραγγελία γίνει από ένα είδος, τόσο μπορεί να μειωθεί το κόστος και να επιτευχθεί πιο συμφέρουσα και πιο οικονομική τιμή. Από αυτήν την άποψη, θα έλεγε κανείς ότι το ιδανικό θα ήταν να υπάρχει κοινή αντιμετώπιση από όλα τα σχολεία τουλάχιστον στα πλαίσια ενός Δήμου όπως η Αλεξανδρούπολη, ώστε να γίνεται μαζική αγορά των εργαστηρίων και με αυτό τον τρόπο αφενός θα επιτυγχάνεται καλύτερη τιμή και αφετέρου θα είναι πιο εύκολη η συντήρηση η οποία αν οργανωθεί σωστά (πχ. με σωστή τηλεφωνική υποστήριξη ή με καλό προγραμματισμό επισκέψεων από τους Υπευθύνους των ΚΕ.ΠΛΗ.ΝΕ.Τ) θα καταφέρει να κάνει τα εργαστήρια αξιόπιστα και λειτουργικά για αρκετά χρόνια. Αναφορές Βούλτσιου Ευθυμία, Ενσωμάτωση των νέων τεχνολογιών στη μέση εκπαίδευση. Διαδικασίες προβλήματα επιπτώσεις σε διδάσκοντες και διδασκόμενους, Διπλωματική εργασία, Πανεπιστήμιο Μακεδονίας, 2007 Γκαρτζονίκας Ευάγγελος, Η κοινωνία της πληροφορίας στην εκπαίδευση. Θετικές επιπτώσεις-προβληματισμοί, Διπλωματική Μεταπτυχιακή Εργασία, Πανεπιστήμιο Μακεδονίας, 2007 Παιδαγωγικό Ινστιτούτο, Το σχολικό εργαστήριο πληροφορικής, 1998 Πουπάκη Ε., Δαπόντες Ν., Η συμβολή του ΕΠΕΑΕΚ στην αξιοποίηση των υπολογιστικών και δικτυακών τεχνολογιών στην εκπαίδευση, Ρόντος Κώστας, Παπάνης Ευστράτιος, Στατιστική έρευνα, Εκδόσεις Σιδέρη, 2007 Στυλιανίδης Ευριπίδης, Όλα είναι θέμα Παιδείας, Εγχειρίδιο Εκπαιδευτικής Νομοθεσίας, Έργο 2007-2009, Εκδόσεις Μίνωας, 2011