Ερμηνεία Περιβάλλοντος Τι είναι η ερμηνεία περιβάλλοντος; «Μια εκπαιδευτική δραστηριότητα που στοχεύει να αποκαλύψει νοήματα και σχέσεις, χρησιμοποιώντας πραγματικά αντικείμενα, πρωτογενείς εμπειρίες και μέσα απεικόνισης, όχι απλώς να παραθέσει πληροφορίες» (Tilden F., 1977, Interpreting Our Heritage, Chapel Hill) Η ερμηνεία περιβάλλοντος είναι ερμηνεία, όχι μετάφραση. Με αυτήν μοιραζόμαστε τη φύση με τους άλλους. Είναι μια μορφή επικοινωνίας. Η ερμηνεία δεν στοχεύει στην τεκμηρίωση. Η τεκμηρίωση είναι σκοπός της επιστημονικής έρευνας, αλλά δεν είναι ερμηνεία περιβάλλοντος. 1
Οι έξι αρχές της ερμηνείας (Tilden 1977): 1. Είναι άγονη η ερμηνεία που δεν συσχετίζει αυτό που εικονίζεται/περιγράφεται με κάτι από την προσωπικότητα ή τις εμπειρίες του επισκέπτη. 2. Η πληροφορία από μόνη της δεν είναι ερμηνεία. Η ερμηνεία είναι αποκάλυψη που βασίζεται στην πληροφορία. Η ερμηνεία περιέχει την πληροφορία. 3. Η ερμηνεία είναι τέχνη και συνδυάζει πολλές τέχνες, ανεξάρτητα από το αν παρουσιάζει επιστημονικό, ιστορικό ή αρχιτεκτονικό υλικό. 4. Κύριος στόχος της ερμηνείας είναι να κεντρίσει, όχι να διδάξει. 5. Η ερμηνεία πρέπει να παρουσιάζει το σύνολο και όχι το μέρος και να απευθύνεται στο σύνολο του ανθρώπου και όχι σε ένα μέρος του. 6. Η ερμηνεία που απευθύνεται σε παιδιά θα πρέπει να ακολουθεί διαφορετική προσέγγιση αντί να είναι μια απλοποίηση αυτής που απευθύνεται σε ενήλικους. 2
Πώς εφαρμόζουμε την ερμηνεία; Όταν ετοιμάζουμε το υλικό της ερμηνείας (κέντρα ενημέρωσης, έντυπα, πινακίδες, εκπαιδευτικές δραστηριότητες, διαδρομές ερμηνείας κ.ά.), προσπαθούμε πάντα: να τονώσουμε το ενδιαφέρον των ανθρώπων για το περιβάλλον, να τους ενθαρρύνουμε να παρατηρήσουν οι ίδιοι, να φωτίσουμε το νόημα και τις διεργασίες που συνήθως περνούν απαρατήρητα, να συνδέσουμε τις φυσικές διεργασίες με στοιχεία οικεία σε κάθε άνθρωπο. 3
Ένα Κέντρο Ενημέρωσης αποτελείται από εκθεματικές επιφάνειες Κάθε εκθεματική επιφάνεια είναι αυτόνομη και έχει το δικό της θέμα. Μια εκθεματική επιφάνεια περιέχει λίγα και καλά ιεραρχημένα θέματα. Οι γειτονικές εκθεματικές επιφάνειες συμπληρώνουν θεματικά η μία την άλλη. 4
5
6
Διαδραστικά παιχνίδια αντί διδασκαλίας Ξεχνάω ό,τι διαβάζω, θυμάμαι ό,τι κάνω. Διαδραστικά εκθέματα μπορούν να φτιαχτούν οικονομικά, αν δεν έχουν ηλεκτρονικά κυκλώματα ή κινητά μέρη. 7
Εκπαιδευτικές δραστηριότητες για κάθε ηλικία Οι εκπαιδευτικές δραστηριότητες απαιτούν συμμετοχή και δίνουν ευκαιρία για δράση. Συμπληρώνουν διαδραστικά ένα Κέντρο Ενημέρωσης ή μια διαδρομή ερμηνείας. Μια ομάδα δραστηριοτήτων καλύπτει πολλά θέματα και απευθύνεται σε άτομα διαφορετικής ηλικίας. Κάποιες δραστηριότητες έχουν λέξεις, άλλες έχουν εικόνες. Κάποιες δραστηριότητες πραγματοποιούνται σε κλειστό χώρο, άλλες σε ανοιχτό χώρο. Κάποιες δραστηριότητες ασκούν το σώμα, άλλες το μυαλό. Ορισμένες δραστηριότητες ευνοούν τη συνεργασία. Ορισμένες δραστηριότητες εξοικειώνουν με την επιστημονική μεθοδολογία. Κάποιες δραστηριότητες φανερώνουν την πολυπλοκότητα του κόσμου. Ορισμένες δραστηριότητες ευαισθητοποιούν στις συνέπειες των πράξεών μας. Κάποιες δραστηριότητες τονώνουν τη φαντασία. Ορισμένες δραστηριότητες δεν έχουν μία σωστή λύση, αλλά δέχονται διαφορετικές απαντήσεις. 8
9
Διαδρομές ερμηνείας Μια διαδρομή συνδυάζει την ερμηνεία με την προσωπική εμπειρία. Ένα δίκτυο διαδρομών συνδυάζει διαδρομές για ποικίλες ανάγκες ή θέματα. Μια κυκλική διαδρομή δεν απαιτεί επιστροφή. Η ερμηνεία μιας διαδρομής βασίζεται σε θεματικές πινακίδες ή /και οργανωμένες ξεναγήσεις. Κάθε θεματική πινακίδα εστιάζει σε κάτι ορατό και έχει ευρηματικό τίτλο. Οι πινακίδες φανερώνουν τάξη στη φαινομενική αταξία, επισημαίνουν διαφορές, φωτίζουν κρυφές σχέσεις. Κάθε πινακίδα μπορεί να είναι μια αποκάλυψη και μια πρόσκληση σε ανακάλυψη. 10
11
Σύνδεσμοι για έντυπα ερμηνείας Φυλλάδιο για τις παρόχθιες ζώνες: http://www.be-natur.it/downloads.html Έντυπα του προγράμματος ICOSTACY LIFE09/NAT/CY/000247 (εκπαιδευτικές δραστηριότητες, πινακίδες ερμηνείας κλπ): http://www.moa.gov.cy/moa/icostacy/icostacy.nsf/page14_en/page14_en?opendocument 12