Χρηµατοδοτικό Εργαλείο Jessica Μακεδονίας και Θράκης Παρουσίαση Ταµείου Αστικής Ανά τυξης Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης Αλεξανδρούπολη, Μάρτιος 2012
Agenda Περιγραφή εργαλείου Jessica, χαρακτηριστικά και οφέλη Επιλεξιµότητα έργων και Ολοκληρωµένα Σχέδια Αστικής Ανάπτυξης Προϋπολογισµός ΤΑΑ, όροι δανεισµού και βήµατα υλοποίησης Nikos Samouris Manager Τοµέας Περιφερειακής Ανάπτυξης Επενδυτική Τράπεζα Ελλάδος, 24, Kifisias str. 15125 Marousi Athens Greece T (direct) +30 210 8173971 F +30 210 6853546 E nsamouris@ibg.gr W www.ibg.gr Spiros Papadatos CEO IBG Management S.A. IBG Management S.A., 10, Kifisias str. 15125 Marousi Athens Greece T (direct) +30 210 8171963 F +30 210 8171953 E spapadatos@ibg.gr W www.ibg.gr Apostolos Papadopoulos Partner Advisory, Government & Infrastructure Advisory Grant Thornton Greece, 56, Zefirou str. 17564 Palaio Faliro Athens Greece T (direct) +30 210 7280 550 T (mobile) +30 6944 334 738 T (office) +30 210 7280 000 F +30 210 7292 186 E apostolos.papadopoulos@gr.gt.com W www.grant-thornton.gr 2
Agenda Περιγραφή εργαλείου Jessica, χαρακτηριστικά και οφέλη Επιλεξιµότητα έργων και Ολοκληρωµένα Σχέδια Αστικής Ανάπτυξης Προϋπολογισµός, όροι δανεισµού και βήµατα υλοποίησης 3
Χρηµατοδοτικό εργαλείο Jessica Περιγραφή Η πρωτοβουλία Jessica (ακρώνυµο των λέξεων Joint European Support for Sustainable Investment in City Areas) αποτελεί ένα νέο χρηµατοδοτικό εργαλείο της Ευρωπαικής Επιτροπής και της ΕΤΕπ σε συνεργασία µε την Τράπεζα Ανάπτυξης του Συµβουλίου της Ευρώπης και τα κράτη µέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης Η ανάπτυξη βιώσιµων αστικών έργων Στόχοι Η ανάπτυξη συµπράξεων µεταξύ δηµοσίων και ιδιωτικών φορέων και η ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής Η εξοικείωση των κρατών µελών, των περιφερειών και των πόλεων µε τη χρήση τέτοιων χρηµατοδοτικών εργαλείων Τα Κράτη Μέλη χρησιµοποιούν µέρος της κοινοτικής επιχορήγησης για επενδύσεις επιστρεπτέας χρηµατοδότησης σε έργα αστικής ανάπλασης Χαρακτηριστικά εν πρόκειται, δηλαδή, για µια διαφορετική πηγή χρηµατοδότησης αλλά για έναν νέο τρόπο αξιοποίησης των πόρων των ιαρθρωτικών Ταµείων µε κύριο χαρακτηριστικό του την ανταποδοτικότητα των κεφαλαίων 4
οµή υλο οίησης Jessica και Ταµεία Αστικής Ανά τυξης Ο πυρήνας λειτουργίας της πρωτοβουλίας Jessica είναι τα Ταµεία Αστικής Ανάπτυξης (ΤΑΑ, Urban Development Funds - UDF) Τα ΤΑΑ προσελκύοντας και ιδιωτικά κεφάλαια θα παρέχουν χρηµατοδότηση (είτε µέσω δανεισµού είτε µέσω ιδίων κεφαλαίων) στην ανάπτυξη έργων αστικής ανάπτυξης που θα πραγµατοποιηθούν από τον ιδιωτικό ή τον δηµόσιο τοµέα καθώς και µέσω συµπράξεων δηµόσιου-ιδιωτικού τοµέα Στο ΤΑΑ θα εκπροσωπούνται η ΕΤΕπ και η ιαχειριστική Αρχή 5
Χαρακτηριστικά εργαλείου Jessica Ανακύκλωση των πόρων Μέσω των πόρων του Jessica που θα επενδύονται από τα ΤΑΑ σε επιλέξιµα έργα αστικής ανάπλασης, παρέχεται η δυνατότητα επιστροφής στις ιαχειριστικές Αρχές των εσόδων που θα πραγµατοποιούνται, µε σκοπό την επανεπένδυση αυτών σε νέα µελλοντικά έργα Ευελιξία Μέσω του εργαλείου Jessica παρέχεται η δυνατότητα χρηµατοδότησης ενός µεγάλου φάσµατος επιλεξιµότητας δαπανών καθώς και αξιοποίησης των διαθέσιµων αυτών πόρων, τόσο υπό µορφή δανείων όσο και υπό µορφή ιδίων κεφαλαίων Μόχλευση Κεφαλαίων Ένα βασικό χαρακτηριστικό του εργαλείου Jessica είναι η δυνατότητα προσέλκυσης κεφαλαίων από τον ιδιωτικό τοµέα, η οποία θα αυξήσει τους διαθέσιµους πόρους για τη χρηµατοδότηση των έργων 6
Οφέλη εργαλείου Jessica Προώθηση επενδύσεων Μέσω του χρηµατοδοτικού εργαλείου Jessica θα χρηµατοδοτηθούν έργα αστικής ανάπλασης, τα οποία θα αναµορφώσουν το αστικό ιστό και θα ενισχύσουν το επίπεδο επενδύσεων όλων των περιφερειών Ενίσχυση κοινωνικής συνοχής Η προώθηση των αστικών επενδύσεων µέσω του Jessica θα ενισχύσει την απασχόληση, το εισόδηµα και εν τέλει την κοινωνική συνοχή των υπό εξέταση περιοχών Ανάπτυξη τεχνογνωσίας Οι ηµόσιοι Φορείς (Περιφέρειες, Πόλεις, ιαχειριστικές Αρχές) θα έχουν τη δυνατότητα να αξιοποιήσουν τη συσσωρευµένη γνώση και εµπειρία τόσο του τραπεζικού συστήµατος όσο και των λοιπών ιδιωτικών φορέων στην αξιολόγηση και χρηµατοδότηση αναπτυξιακών έργων 7
Χρονική εξέλιξη εργαλείου Jessica-TAA Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης Ιούλιος 2010 Υπογραφή της σύµβασης χρηµατοδότησης µεταξύ του Ελληνικού ηµοσίου και της ΕΤΕπ για τη σύσταση Ταµείου Χαρτοφυλακίου Jessica Ελλάδας ως διακριτή χρηµατοδοτική µονάδα εντός της ΕΤΕπ Στο Ταµείο Χαρτοφυλακίου Jessica τοποθετήθηκαν 258 εκατ. τα οποία προέρχονται από πέντε Περιφερειακά Επιχειρησιακά Προγράµµατα και ένα Τοµεακό Επιχειρησιακό Μάρτιος 2011 ηµοσίευση από την ΕΤΕπ, της Πρόσκλησης Εκδήλωσης Ενδιαφέροντος για την επιλογή Ταµείων Αστικής Ανάπτυξης, βάσει της οποίας επιλέχθηκαν οι ενδιάµεσοι χρηµατοπιστωτικοί οργανισµοί που θα αποτελέσουν τον πυρήνα εφαρµογής της πρωτοβουλίας Jessica στην Ελλάδα Φεβρουάριος 2012 Υπογραφή για τη σύσταση του ΤΑΑ της Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης µεταξύ της ΕΤΕπ και της Επενδυτικής Τράπεζας της Ελλάδος Η τελική συνεισφορά του ΠΕΠ Μακεδονίας Θράκης στο ΤΑΑ Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης ανήλθε στα 9,8 εκ. 8
Η Σύσταση του ΤΑΑ ως ξεχωριστό τµήµα στην Ε ενδυτική Τρά εζα Ελλάδος Η Επενδυτική Τράπεζα της Ελλάδος, στην οποία έχει συσταθεί ως ξεχωριστό τµήµα το ΤΑΑ για την Μακεδονίας και Θράκης, θα προσφέρει: Τη διοικητική και τεχνική ικανότητά της στη διαχείριση σύνθετων χρηµατοδοτικών δοµών Την εµπειρία της στην υλοποίηση διαγωνιστικών διαδικασιών Τη γνώση της επί του θεσµικού πλαισίου των Σ ΙΤ καθώς και Έργων Παραχώρησης Την εµπειρία της στην αξιολόγηση, υλοποίηση και παρακολούθηση µεγάλων επενδυτικών σχεδίων Την ικανότητά της στην προσέλκυση ιδιωτικών κεφαλαίων 9
Agenda Περιγραφή εργαλείου Jessica, χαρακτηριστικά και οφέλη Επιλεξιµότητα έργων και Ολοκληρωµένα Σχέδια Αστικής Ανάπτυξης Προϋπολογισµός, όροι δανεισµού και βήµατα υλοποίησης 10
Ε ιλεξιµότητα έργων Προϋποθέσεις Τα επιλέξιµα έργα είναι απαραίτητο: 1 Να ενσωµατώνονται στον άξονα προτεραιότητας που χρηµατοδοτεί το ΤΑΑ της Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης και να εξυπηρετούν την επενδυτική πολιτική του ΤΑΑ 2 Να αποτελούν µέρος των «Ολοκληρωµένων και Βιώσιµων Σχεδίων Αστικής Ανάπτυξης» 3 Να είναι τεχνικά, χρηµατοοικονοµικά και νοµικά βιώσιµα και να βρίσκονται στη γεωγραφική περιοχή που χρηµατοδοτεί το ΤΑΑ, 4 Να µην έχει ολοκληρωθεί η κατασκευή τους ιαδικασία ένταξης Τα ΤΑΑ θα εφαρµόσουν τις απαραίτητες διαδικασίες δηµοσιότητας και θα καλούν τους δυνητικούς δικαιούχους να υποβάλλουν τις προτάσεις τους Οι ενδιαφερόµενοι φορείς θα υποβάλλουν αιτήσεις χρηµατοδότησης στα ΤΑΑ Αιτήσεις µπορούν να υποβάλλουν ηµόσιοι ή Ιδιωτικοί Φορείς ή σχήµατα Σ ΙΤ µε σκοπό την υλοποίηση αστικών έργων Τα έργα αυτά σε κάθε περίπτωση χρειάζεται να είναι ανταποδοτικά ώστε να έχουν τη δυνατότητα να επιστρέψουν τους επενδεδυµένους πόρους στο ΤΑΑ 11
Άξονας Προτεραιότητας ΤΑΑ Το ΤΑΑ στην Μακεδονίας και Θράκης θα χρηµατοδοτήσει έργα που εντάσσονται στον Άξονα Προτεραιότητας 9 «Αειφόρος Ανάπτυξη και Ποιότητα ζωής» του ΠΕΠ Μακεδονίας Θράκης Γενικοί στόχοι άξονα Προστασία, αναβάθµιση και ορθολογική διαχείριση του περιβάλλοντος Εξασφάλιση της υγείας και της ευεξίας του συνόλου του πληθυσµού της Περιφέρειας Ανάδειξη του πολιτισµού ως παράγοντα οικονοµικής ανάπτυξης της Περιφέρειας Αναβάθµιση των συνθηκών ποιότητας του εκπαιδευτικού δικτύου Επίτευξη χωρικής συνοχής µέσα από την υλοποίηση «ολοκληρωµένων σχεδίων για την αστική αναγέννηση» Ειδικοί στόχοι άξονα Ανάπτυξη περιβαλλοντικών υποδοµών διαχείρισης αποβλήτων και αειφορική διαχείριση φυσικού περιβάλλοντος Βελτίωση της ανταποδοτικότητας του υγειονοµικού συστήµατος και προστασία της ηµόσιας Υγείας Βελτίωση της ποιότητας και της έντασης των επενδύσεων στον τοµέα της εκπαίδευσης Ενίσχυση βασικών πολιτιστικών υποδοµών - προστασία και ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονοµιάς Βιώσιµη αστική ανάπτυξη, ενίσχυση ορεινών και µειονεκτικών περιοχών 12
Κατηγορίες Πράξεων βάσει του Άξονα Προτεραιότητας 9 ου δύναται να χρηµατοδοτεί το ΤΑΑ Κωδικός Πράξη (44) Πλήρης ανάπτυξη περιβαλλοντικών υποδοµών διαχείρισης αποβλήτων (45) Ορθολογική διαχείριση υδατικών πόρων (53) ιαχείριση κινδύνων (76) Ανάπτυξη πρωτοβάθµιας φροντίδας υγείας (79) Ολοκληρωµένη ανάπτυξη της Κοινωνικής Αλληλεγγύης (75) Βελτίωση της ποιότητας και της έντασης των επενδύσεων στον τοµέα της εκπαίδευσης (59) Ενίσχυση πολιτιστικών υποδοµών (61) Ολοκληρωµένα Σχέδια για την Αστική Αναγέννηση Η τελική επιλογή των κατηγοριών πράξεων θα προσδιοριστεί στην επενδυτική πολιτική 13
Ολοκληρωµένα και Βιώσιµα Σχέδια Αστικής Ανά τυξης (ΟΣΑΑ) και Jessica Ένα ΟΣΑΑ περιλαµβάνει ένα σύστηµα αλληλένδετων ενεργειών, που αποσκοπεί στην επίτευξη µακροχρόνιας βελτίωσης των οικονοµικών, υλικών, κοινωνικών και περιβαλλοντικών συνθηκών σε µια πόλη Περιγραφή ΟΣΑΑ Το «κλειδί» της όλης διαδικασίας είναι η «ολοκλήρωση», ήτοι η αντιµετώπιση όλων των πολιτικών, σχεδίων και προτάσεων ως ενός συνόλου αλληλοσυνδεόµενων στοιχείων Οι συνέργιες των στοιχείων ενός ΟΣΑΑ είναι τέτοιες ώστε το αποτέλεσµα του σχεδίου ως συνόλου να είναι µεγαλύτερο από το αθροιστικό αποτέλεσµα των επιµέρους στοιχείων, εάν αυτά υλοποιούνταν µεµονωµένα Οι ήµοι, που έχουν εκπονήσει ΟΣΑΑ, είναι: ΟΣΑΑ στην περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης ήµος Ξάνθης ήµος Κοµοτηνής ήµος Αλεξανδρούπολης ήµος Ορεστιάδας ήµος Καβάλας 14
Βασικά έργα ου έχουν ενταχθεί στα ΟΣΑΑ των δήµων ήµοι Ξάνθης Κοµοτηνής Αλεξανδρούπολης Ορεστιάδας Καβάλας Έργα Αποκατάσταση διατηρητέου κτηρίου στη συµβολή των οδών Φ. Αµοιρίδη και Μαυροµιχάλη Αξιοποίηση περιοχής Λιµνίου ηµιουργία ποδηλατοδρόµου µεταξύ των 2 γεφυρών του Κοσύνθου Βελτίωση και ανάδειξη προαυλίου χώρου πλησίον Κολυµβητηρίου Έργα αναβάθµισης δηµοτικής αγοράς ηµιουργία Κέντρου Εφαρµογής και Προβολής Ενεργειακών Συστηµάτων ΕΕ και ΑΠΕ ηµιουργία πρότυπης λυόµενης κατασκευής για τους εκθέτες του παζαριού (λαϊκή αγορά) Ανάπλαση πλατείας αρχιεπισκόπου Χρυσάνθου Παρεµβάσεις οδών ήπιας κυκλοφορίας και βελτίωση της προσπελασιµότητας Έργα δακτυλίου ποδηλατόδροµου Αναβάθµιση & επέκταση δηµοτικού Ωδείου Αποκατάσταση διατηρητέου κτιρίου καπνοµάγαζου ηµιουργία σύγχρονων παιδότοπων Ανάπλαση πάρκου ανατολικής Θράκης Ανάπλαση πλατείας και εµπορικού κέντρου Κατασκευή 6ου νηπιαγωγείου Βελτίωση υπηρεσιών πρόνοιας µε τη χρήση τηλεµατικής Πρόγραµµα για την πρόληψη και προαγωγή δηµόσιας υγείας Σύνδεση Πυλών και πεζοδρόµηση της οδού Λ. Κατσώνη Αποκατάσταση Παλαιού Μεντρεσέ στις Καµάρες, επανάχρησή του ως χώρος πολιτιστικών δραστηριοτήτων, Αποκατάσταση κτιρίων στο χερσαίο τείχος για εγκατάσταση πολιτιστικών δραστηριοτήτων και ανάπλαση του ακάλυπτου χώρου τους 15
Agenda Περιγραφή εργαλείου Jessica, χαρακτηριστικά και οφέλη Επιλεξιµότητα έργων και Ολοκληρωµένα Σχέδια Αστικής Ανάπτυξης Προϋπολογισµός, όροι δανεισµού και βήµατα υλοποίησης 16
Προϋ ολογισµός και όροι δανεισµού εκατοµ. 14 Συνολικός προϋπολογισµός 14,00 Όροι ανεισµού Σκοπός του ΤΑΑ είναι να χρηµατοδοτήσει έργα αστικής ανάπλασης που καθίστανται αρκούντως βιώσιµα µέσω της παροχής δανεισµού µε ευνοϊκούς όρους 12 10 9,80 4,20 20% (= 1,96 εκ.) του Προϋπολογισµού Jessica µέσω ΠΕΠ είναι η µέγιστη χρηµατοδότηση* ανά έργο µε 70% ως µέγιστη συνεισφορά στο συνολικό προϋπολογισµό του έργου 8 30% του συνολικού προϋπολογισµού του έργου είναι η 6 4 ελάχιστη συµµετοχή της συγχρηµατοδότησης που θα κατανέµεται ως εξής: 10% ελάχιστη συµµετοχή δανείου 2 10% µέγιστη συµµετοχή σε είδος 0 Προϋπολογισµός Jessica από συνεισφορά ΠΕΠ (contingent loan) Συγxρηµατοδότηση (co-financing) κατ ελάχιστο Συνολικός προϋπολογισµός ΤΑΑ Ανατολ. Μακεδ.-Θρακ 10% ελάχιστη συµµετοχή ΙΚ Η µέγιστη διάρκεια αποπληρωµής του δανείου είναι 20 έτη ενώ θα υπάρχει η δυνατότητα περιόδου χάριτος Ευνοϊκό κόστος δανεισµού (ύψος επιτοκίου) * Εκτός αν συντρέχουν ειδικοί λόγοι για µεγαλύτερο ποσό 17
Βασικά βήµατα υλο οίησης Jessica στην εριφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης Ολοκλήρωση επενδυτικής πολιτικής Προσδιορισµός επενδυτικής στρατηγικής επιλέξιµων έργων ΤΑΑ, σε συνεργασία µε διαχειριστική αρχή & τη περιφέρεια Καθορισµός κριτηρίων αξιολόγησης έργων Αρχικός προσδιορισµός των πλέον ώριµων έργων Ανοιχτή πρόσκληση Το ΤΑΑ θα δηµοσιεύσει πρόσκληση για υποβολή προτάσεων µε σκοπό τη λήψη χρηµατοδότησης Jessica Οι ενδιαφερόµενοι φορείς θα υποβάλλουν βασικά στοιχεία για τα προτεινόµενα έργα (επιχειρηµατικό σχέδιο, διαδικασία ωρίµανσης, ύψος χρηµατοδότησης) Ωρίµανση χρηµατοδότηση έργων Το ΤΑΑ θα αξιολογήσει τα έργα µε σκοπό την εύρεση των πλέον ώριµων και βιώσιµων Σε συνεργασία µε την Περιφέρεια, θα παρακολουθήσει τη διαδικασία ωρίµανσης των έργων Επιλογή από το ΤΑΑ της βέλτιστης χρηµατοδοτικής δοµής Προσέλκυση ιδιωτικών κεφαλαίων Μάρτιος Απρίλιος 12 Μάιος Ιούλιος 12 Σεπτέµβριος 12 Ιούνιος 15 18
Χρονοδιάγραµµα ε ενδύσεων και διαδικασία υ οβολής Χρονοδιάγραµµα επενδύσεων Βάση της σύµβασης που έχει υπογραφεί µεταξύ της ΕΤΕπ και του ΤΑΑ, ο διαθέσιµος προϋπολογισµός απαιτείται να έχει εκταµιευθεί και επενδυθεί σε έργα κατ ελάχιστον µε την ακόλουθη χρονική σειρά: 50% έως 31/12/2013 80% έως 31/12/2014 100% έως 31/06/2015 Βάση της πρόσκλησης εκδήλωσης ενδιαφέροντος που θα δηµοσιευτεί, οι ενδιαφερόµενοι θα καλούνται να υποβάλλουν Φάκελο Πρότασης για χρηµατοδότηση έργου από το ΤΑΑ ιαδικασία υποβολής Στο Φάκελο Πρότασης θα αναλύσουν: i) Τη σκοπιµότητα του έργου, ii) Τη συνάφεια µε τον άξονα προτεραιότητας του ΤΑΑ, iii) Το στάδιο ωρίµανσης του έργου, iv) τα τεχνικά χαρακτηριστικά του έργου, v) τον προϋπολογισµό, το χρονοδιάγραµµα υλοποίησης και τη διάρθρωση χρηµατοδότησης Το ΤΑΑ αφού λήξει η περίοδος υποβολής των προτάσεων θα προβεί στην αξιολόγηση των έργων, σύµφωνα µε τη βαρύτητα των κριτηρίων που θα ενσωµατωθούν στην πρόσκληση ενδιαφέροντος Αξιολόγηση προτάσεων Τα κριτήρια αυτά θα αφορούν: i) Τη οικονοµική αποδοτικότητα του έργου, ii) Τα κοινωνικά και περιβαλλοντικά οφέλη iii) Την τεχνική ωριµότητα, iv) τη δυνατότητα συγχρηµατοδότησης v) την εµπειρία/ ικανότητα του φορέα υλοποίησης, vi) το χρονοδιάγραµµα και τους κινδύνους υλοποίησης 19
Ευχαριστούµε πολύ για την προσοχή σας Nikos Samouris Manager Τοµέας Περιφερειακής Ανάπτυξης Επενδυτική Τράπεζα Ελλάδος, 24, Kifisias str. 15125 Marousi Athens Greece T (direct) +30 210 8173971 F +30 210 6853546 E nsamouris@ibg.gr W www.ibg.gr Spiros Papadatos CEO IBG Management S.A. IBG Management S.A., 10, Kifisias str. 15125 Marousi Athens Greece T (direct) +30 210 8171963 F +30 210 8171953 E spapadatos@ibg.gr W www.ibg.gr Apostolos Papadopoulos Partner Advisory, Government & Infrastructure Advisory Grant Thornton Greece, 56, Zefirou str. 17564 Palaio Faliro Athens Greece T (direct) +30 210 7280 550 T (mobile) +30 6944 334 738 T (office) +30 210 7280 000 F +30 210 7292 186 E apostolos.papadopoulos@gr.gt.com W www.grant-thornton.gr 20