ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ 2009-2014 Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων 23.8.2011 2011/2109(INI) ΣΧΕΔΙΟ ΕΚΘΕΣΗΣ σχετικά με την υποστήριξη του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου από την ΕΕ: αντιμετώπιση των προκλήσεων και υπέρβαση των δυσκολιών (2011/2109(INI)) Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων Εισηγητής: Wolfgang Kreissl-Dörfler PR\875526.doc PE467.296v02-00 Eνωμένη στην πολυμορφία
PR_INI ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Σελίδα ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ...3 ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ...10 PE467.296v02-00 2/14 PR\875526.doc
ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ σχετικά με την υποστήριξη του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου από την ΕΕ: αντιμετώπιση των προκλήσεων και υπέρβαση των δυσκολιών (2011/2109(INI)) Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, έχοντας υπόψη το Καταστατικό της Ρώμης του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου (ΔΠΔ), το οποίο τέθηκε σε ισχύ την 1η Ιουλίου 2002, έχοντας υπόψη τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για την πρόληψη και καταπολέμηση του εγκλήματος της γενοκτονίας, έχοντας υπόψη τα προηγούμενα ψηφίσματά του σχετικά με το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο, ιδίως δε τα ψηφίσματα της 19ης Νοεμβρίου 1998 1, της 18ης Ιανουαρίου 2001 2, της 28ης Φεβρουαρίου 2002 3, της 26ης Σεπτεμβρίου 2002 4 και της 19ης Μαΐου 2010 5, έχοντας υπόψη τα προηγούμενα ψηφίσματά του σχετικά με τις ετήσιες εκθέσεις για τα ανθρώπινα δικαιώματα στον κόσμο, με πλέον πρόσφατο αυτό της 16ης Δεκεμβρίου 2010 6, έχοντας υπόψη την κοινή θέση του Συμβουλίου για το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο 7, έχοντας υπόψη την απόφαση 2011/168/ΚΕΠΠΑ του Συμβουλίου, της 21ης Μαρτίου 2011, για το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο και την κατάργηση της κοινής θέσης 2003/444/ΚΕΠΠΑ 8, έχοντας υπόψη το σχέδιο δράσης της 4ης Φεβρουαρίου 2004 9 που επί του παρόντος αναθεωρείται στο πλαίσιο της ομάδας εργασίας «Δημόσιο διεθνές δίκαιο» του ΔΠΔ, έχοντας υπόψη την ευρωπαϊκή στρατηγική ασφάλειας (ΕΣΑ) του 2003 με τίτλο «Μια ασφαλής Ευρώπη σε έναν καλύτερο κόσμο», που εγκρίθηκε από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στις 12 Δεκεμβρίου 2003, έχοντας υπόψη το πρόγραμμα της Στοκχόλμης για την περίοδο 2010-2014 με τίτλο «Μια ανοικτή και ασφαλής Ευρώπη που εξυπηρετεί και προστατεύει τους πολίτες» (Δεκέμβριος 2009) 10, 1 ΕΕ C 379, 7.12.1998, σ. 265. 2 ΕΕ C 262, 18.9.2001, σ. 262. 3 ΕΕ C 293 Ε, 28.11.2002, σ. 88. 4 ΕΕ C 273 Ε, 14.11.2003, σ. 291. 5 ΕΕ C 161 Ε, 31.5.2010, σ. 78. 6 Εγκριθέντα κείμενα της ίδιας ημερομηνίας, P7_TA(2010)0489. 7 ΕΕ L 150, 18.6.2003, σ. 67. 8 ΕΕ L 76, 22.3.2011, σ. 56. 9 Έγγραφο αριθ. 5742/04. 10 ΕΕ C 115, 4.5.2010, σ. 4. PR\875526.doc 3/14 PE467.296v02-00
έχοντας υπόψη τα σχετικά ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών, ιδίως δε τις παραπομπές αριθ. 1593 για το Σουδάν/Νταρφούρ (2005) και αριθ. 1970 για τη Λιβύη (2011), έχοντας υπόψη το άρθρο 48 του Κανονισμού του, έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων και τις γνωμοδοτήσεις της Επιτροπής Ανάπτυξης και της Επιτροπής Δικαιωμάτων των Γυναικών και Ισότητας των Φύλων (A7-0000/2011), Α. λαμβάνοντας υπόψη ότι η δικαιοσύνη και το κράτος δικαίου αποτελούν τους πυλώνες της βιώσιμης ειρήνης, δεδομένου ότι κατοχυρώνουν τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις θεμελιώδεις ελευθερίες, Β. λαμβάνοντας υπόψη ότι ο καθολικός χαρακτήρας της δικαιοσύνης συνεπάγεται την ισότιμη εφαρμογή της, χωρίς εξαιρέσεις ή τη χρήση δύο μέτρων και δύο σταθμών, Γ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η δικαιοσύνη θα πρέπει να γίνεται αντιληπτή ως απολύτως απαραίτητο στοιχείο για την υποστήριξη της διατήρησης της ειρήνης και του μετριασμού των επιπτώσεων των συγκρούσεων, Δ. λαμβάνοντας υπόψη ότι το Καταστατικό της Ρώμης του ΔΠΔ συμβάλλει καθοριστικά στην προάσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, στο διεθνές δίκαιο και στην καταπολέμηση της ατιμωρησίας, διαδραματίζοντας καίριο αποτρεπτικό ρόλο και αποστέλλοντας σαφές μήνυμα ότι δεν πρόκειται να γίνει ανεκτή η ατιμωρησία για τα εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας, για το έγκλημα της γενοκτονίας και για τα εγκλήματα πολέμου, Ε. λαμβάνοντας υπόψη ότι το ΔΠΔ μπορεί να ασκεί διώξεις μόνο για εγκλήματα που έχουν διαπραχθεί από την 1η Ιουλίου 2002 και μετά, ημερομηνία έναρξης ισχύος του Καταστατικού της Ρώμης, ΣΤ.λαμβάνοντας υπόψη ότι το ΔΠΔ έχει δικαιοδοσία μόνο σε υποθέσεις στις οποίες τα εθνικά δικαστήρια δεν μπορούν ή δεν είναι διατεθειμένα να διεξαγάγουν αξιόπιστες δίκες στις οικείες χώρες, καθιστώντας κατά τον τρόπο αυτόν τα διεθνή δικαστήρια ουσιώδους σημασίας για την προσαγωγή των υπαιτίων βαρύτατων διεθνών εγκλημάτων ενώπιον της δικαιοσύνης, Ζ. λαμβάνοντας υπόψη ότι το ΔΠΔ διεξάγει επί του παρόντος έρευνες σε επτά χώρες (Ουγκάντα, Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, περιοχή του Νταρφούρ στο Σουδάν, Κεντροαφρικανική Δημοκρατία, Κένυα και Λιβύη), και ότι ο εισαγγελέας του ΔΠΔ ζήτησε προσφάτως να κινηθεί και όγδοη έρευνα στην Ακτή Ελεφαντοστού, Η. λαμβάνοντας υπόψη ότι εξακολουθεί να εκκρεμεί μεγάλος αριθμός ενταλμάτων σύλληψης από το ΔΠΔ, συμπεριλαμβανομένων των ενταλμάτων σύλληψης κατά του σουδανού Προέδρου al-bashir και του λίβυου ηγέτη Muammar Gaddafi, Θ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η διεξαγωγή δίκαιας δίκης, η τήρηση της νομιμότητας και τα δικαιώματα των θυμάτων αποτελούν τις θεμελιώδεις αρχές του συστήματος του PE467.296v02-00 4/14 PR\875526.doc
Καταστατικού της Ρώμης, Ι. λαμβάνοντας υπόψη ότι το Δικαστήριο αποσκοπεί στην απονομή δικαιοσύνης για τα θύματα και τις πληγείσες κοινότητες με ολοκληρωμένο τρόπο, μέσω, μεταξύ άλλων, δραστηριοτήτων συμμετοχής, προστασίας και προσέγγισης, ΙΑ. λαμβάνοντας υπόψη ότι το Δικαστήριο αναγκάζεται επί του παρόντος να διαχειριστεί ταχέως αυξανόμενο αριθμό ερευνών, υποθέσεων και προκαταρκτικών εξετάσεων, ενώ ο ασύμμετρος προς τις ανάγκες ετήσιος προϋπολογισμός του παραμένει αμετάβλητος, ενδέχεται δε ακόμα και να μειωθεί, και το Δικαστήριο αποτελεί ολοένα και συχνότερα στόχο άδικων, πολιτικά υποκινούμενων επιθέσεων, ΙΒ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΕ και τα κράτη μέλη της είναι πιστοί σύμμαχοι του Δικαστηρίου ήδη από την έναρξη λειτουργίας του, παρέχοντάς του συνεχή πολιτική, διπλωματική, χρηματοδοτική και υλικοτεχνική στήριξη, συμπεριλαμβανομένης της προαγωγής της καθολικότητας και της διαφύλαξης της ακεραιότητας του Καταστατικού της Ρώμης, με στόχο την προστασία και την ενίσχυση της ανεξαρτησίας του Δικαστηρίου, Η ανάγκη ενισχυμένης υποστήριξης του Δικαστηρίου μέσω πολιτικής και διπλωματικής δράσης 1. επαναβεβαιώνει την πλήρη στήριξή του προς το ΔΠΔ, το σύστημα του Καταστατικού της Ρώμης και τον πρωταρχικό τους στόχο για την καταπολέμηση της ατιμωρησίας του εγκλήματος της γενοκτονίας, των εγκλημάτων πολέμου και των εγκλημάτων κατά της ανθρωπότητας 2. συστήνει στην ΕΕ και τα κράτη μέλη της να εκπληρώσουν εγκαίρως όλες τις δεσμεύσεις που ανέλαβαν κατά τη διάσκεψη για την αναθεώρηση του Καταστατικού της Ρώμης, η οποία πραγματοποιήθηκε στην Καμπάλα από τις 31 Μαΐου έως τις 11 Ιουνίου 2010, και να προβούν σε ενημέρωση σχετικά με την υλοποίηση των εν λόγω δεσμεύσεων στο πλαίσιο της επόμενης συνέλευσης των κρατών μερών, η διεξαγωγή της οποίας έχει προγραμματιστεί για τη Νέα Υόρκη από τις 12 έως τις 21 Δεκεμβρίου 2011 3. επικροτεί την επικαιροποίηση της κοινής θέσης της ΕΕ για το ΔΠΔ μέσω της έγκρισης σχετικής απόφασης στις 21 Μαρτίου 2011 επισημαίνει ότι η νέα απόφαση λαμβάνει υπόψη τις προκλήσεις με τις οποίες βρίσκεται αντιμέτωπο το Δικαστήριο και τονίζει ότι απόφαση αυτή παρέχει στην ΕΕ και τα κράτη μέλη της άρτια βάση για την παροχή συνδρομής στο Δικαστήριο ώστε να ανταποκριθεί σε αυτές τις προκλήσεις 4. ενθαρρύνει την πολωνική Προεδρία να θέσει ως προτεραιότητα την αναθεώρηση του προγράμματος δράσης της ΕΕ για το ΔΠΔ, με την ελπίδα ότι το πρόγραμμα αυτό θα περιγράφει συγκεκριμένα και αποτελεσματικά μέτρα που πρέπει να λάβει η ΕΕ για την ενίσχυση της μελλοντικής της υποστήριξης προς το Δικαστήριο 5. καλεί όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ να υπογράψουν συμφωνίες-πλαίσιο με το ΔΠΔ ώστε αφενός να διευκολυνθεί η επαρκής και έγκαιρη συνεργασία με το Δικαστήριο (όσον αφορά την απάντηση σε αιτήσεις παροχής πληροφοριών, σε αιτήσεις παρακολούθησης, δέσμευσης και δήμευσης περιουσιακών στοιχείων, αλλά και εκτέλεσης ενταλμάτων σύλληψης, καθώς και σε θέματα προστασίας και μεταφοράς μαρτύρων και εκτέλεσης PR\875526.doc 5/14 PE467.296v02-00
ποινών) και αφετέρου να επιτευχθεί η πλήρης ενσωμάτωση του Καταστατικού της Ρώμης στις εθνικές νομοθεσίες 6. εκφράζει την ικανοποίησή του για την έγκριση των τροπολογιών του Καταστατικού της Ρώμης σχετικά με το έγκλημα της επίθεσης κατά τη διάσκεψη για την αναθεώρηση του Καταστατικού της Ρώμης στην Καμπάλα, και απευθύνει έκκληση σε όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ να τις κυρώσουν και να τις ενσωματώσουν στις εθνικές νομοθεσίες τους 7. συστήνει την ανάγκη περαιτέρω ενίσχυσης του ρόλου του δικτύου σημείων επαφής της ΕΕ για τα εγκλήματα πολέμου, τα εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας και το έγκλημα της γενοκτονίας, στο πλαίσιο της διευκόλυνσης της συνεργασίας μεταξύ των αρχών επιβολής του δικαίου της ΕΕ κατά τη δίωξη σοβαρών εγκληματικών πράξεων 8. παροτρύνει σθεναρά την ΕΕ και τα κράτη μέλη της να αξιοποιήσουν κάθε δυνατή διπλωματική ευκαιρία για την άσκηση πιέσεων με στόχο την αποτελεσματική συνεργασία με το ΔΠΔ, ιδίως δε όσον αφορά την εκτέλεση εκκρεμούντων ενταλμάτων σύλληψης 9. παροτρύνει σθεναρά την ΕΕ και τα κράτη μέλη της να θέσουν σε εφαρμογή, με τη συνδρομή της ΕΥΕΔ, μια δέσμη εσωτερικών κατευθυντηρίων γραμμών, κατά το πρότυπο των υφιστάμενων κατευθυντηρίων γραμμών των Ηνωμένων Εθνών, περιγράφωντας συνοπτικά έναν κώδικα δεοντολογίας για τις επαφές μεταξύ των υπαλλήλων της ΕΕ και των κρατών μελών και των καταζητούμενων ατόμων από το ΔΠΔ, ιδίως όταν τα τελευταία εξακολουθούν να κατέχουν επίσημα αξιώματα 10. ζητεί από την ΕΕ και τα κράτη μέλη της, σε περίπτωση που μια χώρα εταίρος εκδώσει κλήτευση για κάποιο άτομο εις βάρος του οποίου εκκρεμεί ένταλμα σύλληψης από το ΔΠΔ, να ασκούν έντονες πιέσεις στην αντίστοιχη χώρα, ούτως ώστε να αποτραπεί το ενδεχόμενο ταξιδίου του εν λόγω ατόμου, ενώ ανάλογες κλητεύσεις εκδόθηκαν πρόσφατα μεταξύ άλλων, από το Τσαντ, την Κίνα, το Τζιμπουτί, την Κένυα και τη Μαλαισία 11. εκφράζει τη βαθιά ανησυχία του για το γεγονός ότι συμβαλλόμενα κράτη του ΔΠΔ, όπως το Τσαντ, το Τζιμπουτί και η Κένυα, υποδέχθηκαν πρόσφατα στην επικράτειά τους τον πρόεδρο του Σουδάν, al-bashir, παρά τη σαφή νομική τους υποχρέωση, δυνάμει του Καταστατικού της Ρώμης, να προβούν στη σύλληψή του 12. θεωρεί ότι η υποστήριξη του ΔΠΔ εκ μέρους των αφρικανικών κρατών συνιστά απολύτως αναγκαίο παράγοντα για τη διευκόλυνση του έργου του Δικαστηρίου και ότι είναι καθοριστικής σημασίας για την αποτελεσματικότητα του τελευταίου 13. καλεί τα αφρικανικά συμβαλλόμενα κράτη στο Καταστατικό της Ρώμης του ΔΠΔ να διασφαλίσουν την αύξηση, και όχι τη μείωση, της στήριξης που παρέχει η Αφρικανική Ένωση για την εκπλήρωση του καθήκοντος προσαγωγής στη δικαιοσύνη των χείριστων παραβατών σε παγκόσμια κλίμακα 14. ενθαρρύνει την ΕΥΕΔ και τις διπλωματικές υπηρεσίες των κρατών μελών της ΕΕ να παρακολουθούν συστηματικά τον αντίκτυπο των διπλωματικών μέσων που χρησιμοποιούν τόσο για την ενίσχυση της υποστήριξης του ΔΠΔ όσο και για την προώθηση της ευρύτερης κύρωσης του Καταστατικού της Ρώμης σημειώνει ότι στα εν λόγω μέσα συγκαταλέγονται, μεταξύ άλλων, διαβήματα (démarches), πολιτικές PE467.296v02-00 6/14 PR\875526.doc
διακηρύξεις, δηλώσεις και ρήτρες για το ΔΠΔ σε συμφωνίες με τρίτες χώρες, καθώς και η διεξαγωγή διαλόγου στους τομείς της πολιτικής και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, και ότι, εάν και εφόσον κρίνεται απαραίτητο, πρέπει να αναλαμβάνονται κατάλληλες δράσεις, με βάση τα αποτελέσματα ανάλογων εκτιμήσεων επιπτώσεων 15. αναγνωρίζει τον ρόλο της ΕΕ στην προαγωγή της καθολικότητας του Καταστατικού της Ρώμης και της συμφωνίας για τα προνόμια και τις ασυλίες του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου (APIC), και επικροτεί τις πρόσφατες προσχωρήσεις στο Καταστατικό της Ρώμης και τις αντίστοιχες κυρώσεις από την Τυνησία, τη Γρανάδα, τη Μολδαβία, την Αγία Λουκία και τις Σεϋχέλλες, με τις οποίες ο συνολικός αριθμός των συμβαλλομένων κρατών ανέρχεται πλέον στα 116 κράτη 16. συστήνει στην ΕΕ, και κυρίως στην ΕΥΕΔ, να προαγάγει την καθολικότητα του Καταστατικού της Ρώμης και την καταπολέμηση της ατιμωρησίας, καθώς και τον σεβασμό απέναντι στο Δικαστήριο, τη συνεργασία μαζί του και την παροχή συνδρομής σε αυτό, μεταξύ άλλων και στο πλαίσιο της συμφωνίας του Κοτονού και του διαλόγου που διατηρεί η ΕΕ με περιφερειακές οργανώσεις, ιδίως με την Αφρικανική Ένωση, τον Αραβικό Σύνδεσμο και την Ένωση Κρατών της Νοτιοανατολικής Ασίας (ASEAN) 17. καλεί τους ηγέτες των κρατών μελών της ΕΕ να αναπτύξουν συνδέσμους με τα στρατηγικά κράτη που δεν έχουν προσχωρήσει ακόμα στο Καταστατικό της Ρώμης, ιδίως δε με εκείνα που είναι μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών (ήτοι τη Ρωσία, την Κίνα και τις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής), ούτως ώστε να τα ενθαρρύνουν να το πράξουν 18. επικροτεί τη συμμετοχή των Ηνωμένων Πολιτειών στη συνέλευση των κρατών μερών του ΔΠΔ υπό την ιδιότητα του παρατηρητή, και εκφράζει την ελπίδα να καταστεί σύντομα συμβαλλόμενο κράτος 19. επικροτεί την πρόσφατη προσχώρηση της Τυνησίας στο Καταστατικό της Ρώμης και ευελπιστεί ότι η ενέργεια αυτή θα αποστείλει θετικό μήνυμα σε άλλες χώρες της βόρειας Αφρικής και της Μέσης Ανατολής ώστε να ακολουθήσουν ενδεχομένως το παράδειγμά της 20. ενθαρρύνει την Τουρκία, τη μοναδική υποψήφια προς ένταξη στην ΕΕ χώρα που δεν το έχει πράξει ακόμα, να καταστεί το συντομότερο δυνατόν συμβαλλόμενο κράτος στο Καταστατικό της Ρώμης και στη συμφωνία για τα προνόμια και τις ασυλίες του ΔΠΔ (APIC), τονίζοντας ότι είναι αναγκαίο να πράξουν το ίδιο και τυχόν μελλοντικές υποψήφιες προς ένταξη χώρες, καθώς και οι χώρες εταίροι που καλύπτονται από την ευρωπαϊκή πολιτική γειτονίας (ΕΠΓ) 21. επαναβεβαιώνει την ανάγκη να ενταθούν οι διπλωματικές προσπάθειες της ΕΕ και των κρατών μελών της για την προώθηση της καλύτερης κατανόησης της εντολής του ΔΠΔ, ήτοι της άσκησης διώξεων σε βάρος των υπαιτίων εγκλημάτων πολέμου, εγκλημάτων κατά της ανθρωπότητας και του εγκλήματος της γενοκτονίας 22. επιβεβαιώνει τον καίριο ρόλο της παροχής από τα κράτη μέλη της ΕΕ διπλωματικής στήριξης προς την εντολή του ΔΠΔ και τις δραστηριότητές του στο πλαίσιο των φόρουμ των Ηνωμένων Εθνών, συμπεριλαμβανομένου του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ PR\875526.doc 7/14 PE467.296v02-00
23. υπογραμμίζει την ανάγκη καταβολής συνεχών διπλωματικών προσπαθειών για την παρότρυνση των μελών του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών να διασφαλίζουν την έγκαιρη παραπομπή υποθέσεων, όπως συνέβη πλέον προσφάτως με την ομόφωνη παραπομπή ενώπιον του ΔΠΔ της κατάστασης που επικρατεί στη Λιβύη από το Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών 24. καλεί τα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών να βρουν έναν τρόπο παροχής χρηματοδοτικών πόρων στο Δικαστήριο από τον ΟΗΕ, ιδίως για την κάλυψη των δαπανών που συνδέονται με την έναρξη ερευνών επί των υποθέσεων που παραπέμπονται από το Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών 25. ζητεί από τα κράτη μέλη της ΕΕ να διασφαλίσουν τη συμπερίληψη του συντονισμού και της συνεργασίας με το ΔΠΔ στην εντολή των αρμόδιων περιφερειακών ειδικών εντεταλμένων της ΕΕ (ΕΕΕΕ), και συστήνει να δημιουργηθεί θέση «ειδικού εντεταλμένου της ΕΕ για τη διεθνή δικαιοσύνη» 26. συνιστά στην ΕΥΕΔ να διασφαλίσει την ενσωμάτωση της πτυχής του ΔΠΔ σε όλες τις προτεραιότητες εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ 27. προτείνει στην ΕΥΕΔ να εξασφαλίσει επαρκή επίπεδα στελέχωσης προσωπικού τόσο στις Βρυξέλλες όσο και στις αντιπροσωπείες υπαλλήλων που είναι επιφορτισμένες με το καθήκον διαχείρισης διεθνών υποθέσεων δικαιοσύνης προτείνει επίσης στην ΕΥΕΔ και την Επιτροπή να αναπτύξουν περαιτέρω την κατάρτιση του προσωπικού σε ζητήματα ΔΠΔ, καθιερώνοντας ένα πρόγραμμα ανταλλαγής μελών προσωπικού με το ΔΠΔ, ούτως ώστε να προαχθούν αμοιβαία σχετικές θεσμικές γνώσεις και να ευνοηθεί η περαιτέρω συνεργασία μεταξύ τους 28. ενθαρρύνει τα κράτη μέλη της ΕΕ, στο πλαίσιο της επικείμενης εκλογής έξι νέων δικαστών και ενός νέου εισαγγελέα, που πρόκειται να λάβει χώρα κατά τη σύνοδο του Δεκεμβρίου 2011 της συνέλευσης των κρατών μερών, να υποδείξουν και να ψηφίσουν τους υποψηφίους με τα καλύτερα προσόντα, μέσω δίκαιης, διαφανούς και αξιοκρατικής διαδικασίας, διασφαλίζοντας ισορροπία όσον αφορά τόσο τα γεωγραφικά κριτήρια όσο και τη διάσταση του φύλου, και επισημαίνει ότι η εκλογή νέου εισαγγελέα είναι υψίστης σημασίας για την αποτελεσματικότητα και τη νομιμότητα του Δικαστηρίου Η ανάγκη περαιτέρω χρηματοδοτικής και υλικοτεχνικής στήριξης του Δικαστηρίου 29. επικροτεί τη χρηματοδοτική και υλικοτεχνική στήριξη που παρέχει μέχρι στιγμής η ΕΕ στο ΔΠΔ, και συστήνει τη συνέχιση και περαιτέρω επέκταση των υφιστάμενων μορφών στήριξης (συμπεριλαμβανομένων των προγραμμάτων επισκέψεων επαγγελματιών και πρακτικής άσκησης 1 ), ιδίως στους ακόλουθους τομείς: δραστηριότητες προσέγγισης που αποσκοπούν στη συνδρομή των θυμάτων και των πληγεισών κοινοτήτων νομική αντιπροσώπευση μεταφορά των μαρτύρων συμμετοχή και προστασία των θυμάτων/μαρτύρων, με ιδιαίτερη μέριμνα για τις ανάγκες των γυναικών και των θυμάτων 1 Συμπεριλαμβανομένης επίσης της χρηματοδότησης για τη διοργάνωση ετήσιων σεμιναρίων και εκπαιδευτικών συνεδριών για τους συνηγόρους υπεράσπισης του ΔΠΔ, της χρηματοδότησης ενός έργου για τη δημιουργία νομικών μέσων του ΔΠΔ και της χρηματοδότησης του «Συνασπισμού των ΜΚΟ υπέρ του ΔΠΔ», των «Κοινοβουλευτικών Αντιπροσώπων για Παγκόσμια Δράση» και άλλων ΜΚΟ, ιδίως εκείνων που προέρχονται από χώρες των οποίων οι υποθέσεις έχουν παραπεμφθεί ενώπιον του ΔΠΔ. PE467.296v02-00 8/14 PR\875526.doc
παιδικής/εφηβικής ηλικίας και παροχή κατάλληλης στήριξης, η οποία θα επιτρέπει στο Δικαστήριο να καλύπτει επείγουσες επιχειρησιακές ανάγκες που προκύπτουν από νέες έρευνες 30. συστήνει στην ΕΕ και τα κράτη μέλη της να αυξήσουν τις συνεισφορές τους στα ταμεία του ΔΠΔ για την αποκατάσταση των θυμάτων και για τη μεταφορά των μαρτύρων αντιστοίχως 31. ενθαρρύνει την ΕΕ να διασφαλίσει επαρκή και σταθερή χρηματοδότηση για τους παράγοντες της κοινωνίας των πολιτών που δραστηριοποιούνται σε ζητήματα σχετικά με το ΔΠΔ στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού μέσου για τη δημοκρατία και τα ανθρώπινα δικαιώματα (EIDHR), και προτρέπει τα κράτη μέλη της ΕΕ και τα υφιστάμενα ευρωπαϊκά ιδρύματα να αυξήσουν τους χρηματοδοτικούς πόρους τους για τους εν λόγω παράγοντες 32. ενθαρρύνει τα κράτη μέλη της ΕΕ και την ΕΥΕΔ να ξεκινήσουν διαβουλεύσεις σχετικά με την αναθεώρηση των υφιστάμενων χρηματοδοτικών μέσων της ΕΕ, με στόχο την αναζήτηση τρόπων για την περαιτέρω συμβολή τους στην υποστήριξη δραστηριοτήτων συμπληρωματικότητας στις δικαιούχους χώρες 33. αναγνωρίζει τις προσπάθειες που καταβάλλει επί του παρόντος η Επιτροπή για τη δημιουργία μιας «εργαλειοθήκης της ΕΕ για τη συμπληρωματικότητα», η οποία αποβλέπει στην ανάπτυξη εθνικών ικανοτήτων για τη διεξαγωγή ερευνών και την άσκηση διώξεων σε υποθέσεις ισχυρισμών περί διεθνών εγκλημάτων, με στόχο την ενσωμάτωση δραστηριοτήτων που συνδέονται με τη συμπληρωματικότητα σε προγράμματα βοήθειας, καθώς και τη βελτίωση της συνοχής μεταξύ των διαφόρων μέσων της ΕΕ 34. καλεί όλα τα συμβαλλόμενα κράτη του ΔΠΔ να προωθήσουν κοινές προσπάθειες για τη βελτίωση της εκδίκασης, σε εθνικό επίπεδο, των πλέον σοβαρών εγκλημάτων, όπως είναι τα εγκλήματα πολέμου, τα εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας και το έγκλημα της γενοκτονίας 35. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο και την Επιτροπή, καθώς και στις κυβερνήσεις και τα κοινοβούλια των κρατών μελών. PR\875526.doc 9/14 PE467.296v02-00
ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ Από τότε που ξεκίνησε να λειτουργεί την 1η Ιουλίου 2002, ημερομηνία κατά την οποία τέθηκε σε ισχύ η Συνθήκη της Ρώμης, το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο (ΔΠΔ) εφαρμόζει επιτυχώς τη μοναδική παγκόσμια εντολή του για την άσκηση διώξεων εις βάρος υπαιτίων εγκλημάτων πολέμου, εγκλημάτων κατά της ανθρωπότητας και του εγκλήματος της γενοκτονίας. Κάνοντας χρήση της αρχής της «συμπληρωματικότητας», η οποία ορίζει ότι το Δικαστήριο δύναται να παρεμβαίνει μόνον εφόσον τα αρμόδια εθνικά δικαστήρια δεν μπορούν ή δεν είναι διατεθειμένα να το πράξουν, το Δικαστήριο έχει κινήσει έρευνες επί υποθέσεων στην Ουγκάντα, τη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό (ΛΔΚ), το Νταρφούρ (Σουδάν) και την Κεντροαφρικανική Δημοκρατία, την Κένυα και την Αραβική Λιβυκή Σοσιαλιστική Λαϊκή Δημοκρατία (Λιβύη). Παρά τις προσπάθειες, τον επαγγελματισμό και την αφοσίωσή του, το ΔΠΔ βρίσκεται επί του παρόντος σε κρίσιμη συγκυρία, λόγω πολιτικών και χρηματοδοτικών περιστάσεων που εκφεύγουν του ελέγχου του. Γίνεται ολοένα και συχνότερα στόχος άδικων, πολιτικά υποκινούμενων επιθέσεων, τα εντάλματα σύλληψης που εκδίδει συχνά περιφρονούνται, ενώ ο υφιστάμενος προϋπολογισμός του δεν επαρκεί για την κάλυψη των αναγκών του. Δεδομένου ότι η ΕΕ αποτελεί ένθερμο υποστηρικτή του ΔΠΔ, σκοπός της παρούσας έκθεσης είναι να αξιολογήσει πώς θα μπορούσε να συνδράμει περαιτέρω το Δικαστήριο στην αντιμετώπιση των προκλήσεων και την υπέρβαση των δυσκολιών, τόσο πολιτικού όσο και χρηματοδοτικού χαρακτήρα, με τις οποίες βρίσκεται αντιμέτωπο. Ήδη από την έναρξη λειτουργίας του Δικαστηρίου, η ΕΕ στηρίζει το ΔΠΔ μέσω διαφόρων πολιτικών, διπλωματικών, χρηματοδοτικών και υλικοτεχνικών δράσεων, συνδράμοντας ταυτόχρονα στην προαγωγή της καθολικότητας και της ακεραιότητας του Καταστατικού της Ρώμης, ενώ συμβάλλει ταυτόχρονα και στην ανεξαρτησία και την αποτελεσματική λειτουργία του Δικαστηρίου. Από την πλευρά του, το Δικαστήριο έχει κινήσει μέχρι στιγμής έρευνες στη ΛΔΚ, την Κεντροαφρικανική Δημοκρατία και την Ουγκάντα, και το έπραξε κατόπιν ειδικής αίτησης (αίτηση παραπομπής από κράτος) που υπέβαλαν οι ίδιες οι χώρες. Επιπλέον, το Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών έχει παραπέμψει ενώπιον του Δικαστηρίου αμφότερες τις υποθέσεις του Σουδάν/Νταρφούρ και της Λιβύης. Και στις δύο υποθέσεις έχουν εκδοθεί εντάλματα σύλληψης εις βάρος εν ενεργεία αρχηγών κρατών και υψηλόβαθμων αξιωματούχων, ήτοι εις βάρος του σουδανού προέδρου Omar Hassan Ahmad al-bashir και του λιβύου ηγέτη Muammar Gaddafi. Επιπροσθέτως, το Τμήμα Προδικασίας ΙΙ ανέθεσε στον εισαγγελέα του ΔΠΔ να κινήσει έρευνα στην Κένυα (ήταν η πρώτη φορά που ο εισαγγελέας έκανε χρήση της αυτεπάγγελτης δικαιοδοσίας του και κίνησε έρευνα, χωρίς να λάβει προηγουμένως απόφαση παραπομπής από κυβερνήσεις ή από το Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών). Παρέπεμψε δε ενώπιον της δικαιοσύνης τόσο κυβερνητικούς αξιωματούχους όσο και επαναστάτες ηγέτες, αποδεικνύοντας την αμεροληψία της δικαιοσύνης. Το ΔΠΔ έχει εκδώσει δημοσίως 18 εντάλματα σύλληψης και εννέα κλητήρια θεσπίσματα, βρίσκονται σε εξέλιξη τρεις δίκες, ενώ ο εισαγγελέας του ΔΠΔ ζήτησε πρόσφατα από τους δικαστές να εγκρίνουν την έναρξη έρευνας στην Ακτή Ελεφαντοστού. Το γραφείο του ανακοίνωσε επίσης δημοσίως ότι εξετάζει τουλάχιστον εννέα υποθέσεις σε τέσσερις PE467.296v02-00 10/14 PR\875526.doc
ηπείρους, μεταξύ άλλων, στο Αφγανιστάν, την Κολομβία, τη Γεωργία, τη Γουινέα, την Ονδούρα, τη Δημοκρατία της Κορέας, τη Νιγηρία και την Παλαιστίνη. Ενώ το φάσμα και ο αποτρεπτικός αντίκτυπος του Δικαστηρίου εξακολουθούν να διευρύνονται, το ίδιο διαπιστώνεται και για τις αυξανόμενες ποικίλες προκλήσεις και δυσκολίες, τόσο πολιτικού όσο και χρηματοδοτικού χαρακτήρα, με τις οποίες βρίσκεται αντιμέτωπο. Από πολιτικής πλευράς, δέχεται τα πυρά άδικων επιθέσεων εκ μέρους εχθρικών κρατών και ηγετών. Παρότι οι επικρίσεις αυτού του είδους δεν αναγνωρίζουν το πραγματικό γεγονός ότι η ευρεία πλειονότητα των υποθέσεων που εξετάζει το Δικαστήριο έχουν παραπεμφθεί ενώπιόν του είτε από τα ίδια τα ενδιαφερόμενα κράτη είτε από το Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών, δεν παύουν να είναι επιζήμιες για την υπόσταση του Δικαστηρίου, επηρεάζοντας δυσμενώς τις αντιλήψεις της κοινής γνώμης και το συνολικό επίπεδο συνεργασίας. Από πλευράς χρηματοδότησης, το Δικαστήριο πασχίζει να καλύψει τις επείγουσες επιχειρησιακές του ανάγκες, διότι ο προϋπολογισμός του δεν αυξάνεται κατ αναλογία του φόρτου εργασίας του. Οι νέες παραπομπές δεν συνοδεύονται από επιπρόσθετη χρηματοδότηση, ενώ ο συνολικός αντίκτυπος της χρηματοπιστωτικής κρίσης είχε αρνητικές επιπτώσεις στους βασικούς χορηγούς του ΔΠΔ, οδηγώντας κατά τον τρόπο αυτόν στη στασιμότητα των πόρων του προϋπολογισμού του. Η ΕΕ παρουσίαζε ανέκαθεν εξαιρετικά ενεργό δράση στην κινητοποίηση της υποστήριξης του Δικαστηρίου, χρησιμοποιώντας διάφορα μέσα από τον πολιτικό της κατάλογο, συμπεριλαμβανομένων δηλώσεων, διακηρύξεων, διαβημάτων (démarches), διαλόγων στους τομείς της πολιτικής και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, σχέσεων με τις χώρες εταίρους στο πλαίσιο του Κοτονού, ή και άλλες περιφερειακές πρωτοβουλίες (περιλαμβανομένης της ΕΠΓ), καθώς και τα περιφερειακά φόρουμ (ειδικότερα μέσω των σχέσεών της με την Αφρικανική Ένωση), αλλά και τα πολυμερή φόρουμ (ιδίως στο πλαίσιο των Ηνωμένων Εθνών). Συνδράμει ενεργά στη διασφάλιση νέων επικυρώσεων και στην εφαρμογή του Καταστατικού της Ρώμης, μέσω της διπλωματικής προσέγγισης και της τεχνικής υποστήριξης έναντι των χωρών εταίρων, και ανταποκρίνεται αναλόγως μετερχόμενη τα πολιτικά και διπλωματικά της μέσα. Παρά το εν λόγω υψηλό επίπεδο υποστήριξης που παρέχεται στο Δικαστήριο από την ΕΕ και τα κράτη μέλη της, πρέπει να καταβληθούν ακόμα πολλές προσπάθειες σε πολιτικό, διπλωματικό επίπεδο, αλλά και σε πρακτικό επίπεδο, προκειμένου να λάβει το Δικαστήριο βοήθεια ώστε να αντεπεξέλθει στις υφιστάμενες προκλήσεις και δυσκολίες που αντιμετωπίζει επί του παρόντος. Η στενότερη παρακολούθηση της συνεχούς εφαρμογής των ρητρών του ΔΠΔ στο πλαίσιο των συμφωνιών με τρίτες χώρες, καθώς και του αντικτύπου των πολιτικών δηλώσεων και διακηρύξεων της ΕΕ, θα μπορούσαν αδιαφιλονίκητα να ενισχύσουν τα μηνύματα και τις θέσεις της σε ζητήματα σχετικά με το ΔΠΔ έναντι των χωρών και των οργανισμών εταίρων της ΕΕ, ιδίως της Αφρικανικής Ένωσης. Κατά συνέπεια, οι διάλογοι της ΕΕ στους τομείς της πολιτικής και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων πρέπει εν γένει να θίγουν το ζήτημα του ΔΠΔ και τα θέματα διεθνούς δικαιοσύνης, εφόσον αυτό ενδείκνυται. Η ΕΕ και τα κράτη μέλη της θα πρέπει να διαθέτουν έγκαιρες και άρτια συντονισμένες κοινές απαντήσεις ώστε να αντιδρούν σε περιπτώσεις μη συνεργασίας με το Δικαστήριο, ενδεχομένως στο πλαίσιο ενός συμπεφωνημένου εσωτερικού κώδικα δεοντολογίας για ανάλογες υποθέσεις. PR\875526.doc 11/14 PE467.296v02-00
Εξίσου σημαντική είναι και η προσέγγιση της ΕΕ προς τις στρατηγικές χώρες που δεν είναι συμβαλλόμενα κράτη του ΔΠΔ, ιδίως δε προς τα μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών (όπως η Ρωσία, η Κίνα και οι Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής), για την εξασφάλιση επαρκούς συνεργασίας και έγκαιρων παραπομπών ενώπιον του Δικαστηρίου. Αυτός ο στόχος επετεύχθη επιτυχώς πρόσφατα στην υπόθεση της παραπομπής της Λιβύης, η οποία παραπέμφθηκε ομόφωνα χάρη και στην άσκηση ισχυρών πολιτικών πιέσεων και την καταβολή εκτενών προσπαθειών από τα κράτη μέλη της ΕΕ. Προκειμένου για την επαρκή υποστήριξη του Δικαστηρίου, η ΕΕ και τα κράτη μέλη της οφείλουν να διασφαλίσουν ότι οι αρμόδιες δομές τους σε ζητήματα του ΔΠΔ είναι σε θέση να ανταποκρίνονται στα αιτήματα του Δικαστηρίου με έγκαιρο και αποτελεσματικό τρόπο. Τούτο θα μπορούσε να επιτευχθεί με την εξασφάλιση επαρκών επιπέδων στελέχωσης προσωπικού και κατάρτισης στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Εξωτερικής Δράσης (ΕΥΕΔ), τόσο στις Βρυξέλλες όσο και επιτόπου, στις συναφείς αντιπροσωπείες, ιδίως σε εκείνες που βρίσκονται σε περιοχές που αφορούν υποθέσεις του ΔΠΔ 1 και σε χώρες που τελούν υπό προκαταρκτική εξέταση. Κατά την αναζήτηση τρόπων εξασφάλισης επαρκούς κατάρτισης του προσωπικού της, η ΕΥΕΔ θα μπορούσε να εξετάσει το ενδεχόμενο εφαρμογής ενός προγράμματος προσωρινής ανταλλαγής μελών προσωπικού με το Δικαστήριο, προκειμένου τα μέλη προσωπικού της να είναι σε θέση να «διδαχθούν μέσω της πρακτικής εξάσκησης». Όσον αφορά την παροχή άμεσης στήριξης προς το Δικαστήριο, τα κράτη μέλη της ΕΕ θα μπορούσαν να καταβάλουν περισσότερες προσπάθειες για τη διευκόλυνση του ευαίσθητου ζητήματος της μεταφοράς των μαρτύρων. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί, για παράδειγμα, μέσω της ενεργού συμμετοχής και της συνεισφοράς τους στο ταμείο για τη μεταφορά των μαρτύρων, το οποίο δημιουργήθηκε πρόσφατα από το ΔΠΔ. Ακόμα, τα περισσότερα κράτη μέλη της ΕΕ εξακολουθούν να μην έχουν εκπληρώσει την υποχρέωσή τους να κατοχυρώσουν την εκτελεστική νομοθεσία για το ΔΠΔ. Η πλήρης ενσωμάτωση του Καταστατικού της Ρώμης στις εθνικές νομοθεσίες των κρατών μελών της ΕΕ θα πρέπει να θεωρηθεί δράση προτεραιότητας. Δεδομένου ότι οι επιχειρήσεις ΚΠΑΑ της ΕΕ συνεχίζουν να συμβάλλουν σημαντικά στην παγκόσμια ειρήνη, δικαιοσύνη και ασφάλεια, θα ήταν σκόπιμο να διασφαλισθεί ότι οι αποστολές ΚΠΑΑ μπορούν να συνδράμουν εν προκειμένω, διευκολύνοντας την ικανοποίηση των αιτημάτων του ΔΠΔ με έγκαιρο και αποτελεσματικό τρόπο 2. Προκειμένου για την επαρκή υποστήριξη του Δικαστηρίου σε πολιτικό επίπεδο, η ΕΕ οφείλει να εξασφαλίσει την έντονη πολιτική και διπλωματική παρουσία της στις αντίστοιχες περιοχές και χώρες. Ένας από τους τρόπους ενίσχυσης της εικόνας της ΕΕ στο πεδίο της διεθνούς δικαιοσύνης θα μπορούσε να είναι η δημιουργία θέσης «θεματικού ειδικού εντεταλμένου της ΕΕ (ΕΕΕΕ)» για τη διεθνή δικαιοσύνη, καθώς και η ανάθεση στους ΕΕΕΕ των αντίστοιχων χωρών και περιοχών μιας εντολής να περιληφθούν τα ζητήματα που αφορούν το ΔΠΔ. 1 Το ΔΠΔ χρησιμοποιεί τον όρο «καταστάσεις» για να αναφέρει χώρες ή τοποθεσίες στις οποίες έχει κινήσει έρευνες. Στην περίπτωση χωρών που τελούν υπό προκαταρκτική εξέταση, παρακολουθεί προορατικά τις σχετικές εξελίξεις στις εν λόγω περιοχές, χωρίς να κινεί συναφή επίσημη έρευνα. 2 Όπως στις ειρηνευτικές επιχειρήσεις των Ηνωμένων Εθνών, από τις οποίες ζητήθηκε να συνεργαστούν, παρέχοντας πληροφορίες στο Δικαστήριο. PE467.296v02-00 12/14 PR\875526.doc
Υπό την ιδιότητά τους ως μελών της συνέλευσης των συμβαλλόμενων κρατών 1, τα κράτη μέλη της ΕΕ καλούνται να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στον καθορισμό και την επιλογή των υποψηφίων σε καίριες θέσεις του ΔΠΔ, ειδικά τώρα που επίκειται η αντικατάσταση έξι δικαστών και του εισαγγελέα, η οποία έχει προγραμματιστεί για τον Δεκέμβριο του 2011. Τα κράτη μέλη της ΕΕ πρέπει να διασφαλίσουν ότι ο καθορισμός των υποψηφίων είναι αξιοκρατικός και ότι οι υποψήφιοι που θα επιλεχθούν πληρούν τα καλύτερα επαγγελματικά πρότυπα, διατηρώντας παράλληλα την ισορροπία όσον αφορά τόσο τα γεωγραφικά κριτήρια όσο και τη διάσταση του φύλου. Επειδή το Δικαστήριο στηρίζεται εξ ολοκλήρου στη συνεργασία μεταξύ των συμβαλλομένων κρατών για την επιτυχή διεξαγωγή των ερευνών, την προστασία και τη μεταφορά μαρτύρων και τη σύλληψη των υπόπτων, καθώς και την εκτέλεση των αποφάσεων, κρίνεται καίριας σημασίας η έγκαιρη και επαρκής ανταπόκριση των κρατών μελών της ΕΕ στα διάφορα αιτήματα συνεργασίας, συμπεριλαμβανομένων των αιτημάτων παροχής πληροφοριών, εκτέλεσης ενταλμάτων σύλληψης ή παρακολούθησης, δέσμευσης και δήμευσης περιουσιακών στοιχείων των υπόπτων. Επιπλέον των πολιτικών και διπλωματικών προκλήσεων που αντιμετωπίζει επί του παρόντος το Δικαστήριο, η ανεπαρκής χρηματοδότηση εξακολουθεί να αποτελεί βασικό φραγμό στην αποτελεσματικότητά του. Παρότι αναλαμβάνει νέες υποθέσεις, η έναρξη της εξέτασής τους δεν συνοδεύεται από αύξηση της χρηματοδότησης. Ακόμα και οι παραπομπές από το Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών δεν συνοδεύονται από επιπρόσθετη χρηματοδότηση για το Δικαστήριο, γεγονός το οποίο δημιουργεί σοβαρό χρηματοδοτικό κενό. Συνεπεία τούτου, πολύ σημαντικοί τομείς παραμένουν υποχρηματοδοτούμενοι, συμπεριλαμβανομένων των υπηρεσιών προσέγγισης των θυμάτων, καθώς και της επιτόπιας παρουσίας του ΔΠΔ (των γραφείων που διατηρεί επιτόπου, σε χώρες που αφορούν υποθέσεις του Δικαστηρίου). Λόγω της χρηματοδοτικής στήριξης που παρέχει στο Δικαστήριο, η ΕΕ αποτελεί πλέον σημαντικό χορηγό του. Δυνάμει του EIDHR, από το 2007 και μετά 2, έχουν διατεθεί στο ΔΠΔ αυτό καθαυτό περισσότερα από 4 εκατομμύρια ευρώ, ενώ περίπου 11 εκατομμύρια ευρώ έχουν διατεθεί σε οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών που δραστηριοποιούνται υπέρ της κύρωσης άλλων ζητημάτων τα οποία συνδέονται με το ΔΠΔ. Το μέσο αυτό έχει συνδράμει στη χρηματοδότηση ποικίλων δραστηριοτήτων του ίδιου του Δικαστηρίου, συγκεκριμένα του προγράμματος πρακτικής άσκησης και επισκέψεων επαγγελματιών, των δραστηριοτήτων κατάρτισης για δικηγόρους που περιλαμβάνονται στον κατάλογο των νομικών συμβούλων του ΔΠΔ, καθώς και του έργου για τη δημιουργία νομικών μέσων του ΔΠΔ. Επιπλέον, ως συμβαλλόμενα μέρη, τα κράτη μέλη της ΕΕ είναι οι βασικοί άμεσοι συνεισφέροντες στο Δικαστήριο, έχοντας συνεισφέρει τουλάχιστον στο ήμισυ των τρεχουσών δαπανών του ταμείου για την αποκατάσταση των θυμάτων. Είναι κεφαλαιώδους σημασίας να συνεχίσουν τα κράτη μέλη της ΕΕ να παρέχουν στο Δικαστήριο επαρκείς πόρους για την 1 Η συνέλευση των κρατών μερών είναι το εποπτικό όργανο διαχείρισης, καθώς και το νομοθετικό όργανο του ΔΠΔ, το οποίο απαρτίζεται από εκπροσώπους όλων των κρατών που έχουν προσχωρήσει στη Συνθήκη της Ρώμης και την έχουν επικυρώσει. 2 Το 2007 είναι η χρονολογία έναρξης του τελευταίου κύκλου του ευρωπαϊκού μέσου για τη δημοκρατία και τα ανθρώπινα δικαιώματα (EIDHR), στο πλαίσιο του οποίου χρηματοδοτούνται ορισμένες ειδικές δραστηριότητες του ΔΠΔ, καθώς και κάποιες εκστρατείες ΜΚΟ για την υποστήριξη του συστήματος του Καταστατικού της Ρώμης. PR\875526.doc 13/14 PE467.296v02-00
αποτελεσματική εκπλήρωση της εντολής του, και να τηρήσουν τις δεσμεύσεις που ανέλαβαν στην Καμπάλα για την παροχή επιπρόσθετης χρηματοδότησης στο ταμείο. Παρ όλα αυτά, οι υφιστάμενες μορφές χρηματοδοτικής και υλικοτεχνικής υποστήριξης θα μπορούσαν να ενισχυθούν περαιτέρω, ούτως ώστε να διασφαλισθεί η επιτυχής κάλυψη του χρηματοδοτικού κενού που παρουσιάζει επί του παρόντος το Δικαστήριο. Η ΕΕ και τα κράτη μέλη της θα πρέπει να εξασφαλίσουν την επαρκή χρηματοδοτική ενίσχυση του προϋπολογισμού του Δικαστηρίου κατά την επερχόμενη συνεδρίαση της συνέλευσης των κρατών μερών, η οποία θα πραγματοποιηθεί στη Νέα Υόρκη τον Δεκέμβριο. Ο προϋπολογισμός του Δικαστηρίου δεν αυξήθηκε επί τη ευκαιρία των προηγούμενων συνεδριάσεων του εν λόγω οργάνου. Επιπροσθέτως, το EIDHR εξακολουθεί να αποτελεί το μοναδικό μέσο της ΕΕ το οποίο είναι επί του παρόντος σε θέση να χρηματοδοτεί οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών που δραστηριοποιούνται σε παραδοσιακά θέματα δικαιοσύνης, συμπεριλαμβανομένων των θεμάτων που αφορούν το ΔΠΔ. Είναι επίσης σημαντικό να συζητηθεί ο δυνητικός ρόλος των νέων χρηματοδοτικών μέσων που βρίσκονται επί του παρόντος στο στάδιο των διαβουλεύσεων ή των ήδη υφιστάμενων μέσων που τελούν υπό διαδικασία αναθεώρησης, με στόχο την υποστήριξη δραστηριοτήτων «συμπληρωματικότητας» σε χώρες εταίρους. Εξίσου σημαντικό είναι να μην αντικατασταθεί ούτε να επισκιασθεί το EIDHR από τυχόν νέα μέσα. Δεδομένου ότι η ΕΕ και τα κράτη μέλη της δαπανούν εκατομμύρια για την υποστήριξη των μεταρρυθμίσεων στον τομέα της δικαιοσύνης και της ασφάλειας στις διάφορες χώρες, θα ήταν εξαιρετικά χρήσιμο να οργανωθούν και να συντονιστούν καλύτερα οι αντίστοιχες προσπάθειες, ούτως ώστε να αποφευχθούν χρηματοδοτικά κενά και να διασφαλισθεί με καλύτερο τρόπο ο αντίκτυπος της «συμπληρωματικότητας» των δραστηριοτήτων τους. Κατά τα φαινόμενα, οι τρέχουσες προσπάθειες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την ανάπτυξη της αποκαλούμενης «εργαλειοθήκης για τη συμπληρωματικότητα», ήτοι μιας δέσμης κατευθυντηρίων γραμμών προς τους χορηγούς οι οποίες πρέπει να διαδοθούν και να τεθούν σε εφαρμογή στο εσωτερικό της ΕΕ, με στόχο τη βελτίωση της συνοχής και της αποτελεσματικότητας, δεν είναι μόνο επίκαιρες, αλλά και επωφελείς. Δεδομένου ότι ο κόσμος στον οποίο ζούμε χαρακτηρίζεται, δυστυχώς, από έναν αυξανόμενο αριθμό απειλών για την ανθρώπινη ζωή και την ασφάλεια, η δικαιοδοσία του Δικαστηρίου θα πρέπει να αποτυπώνει αυτήν την τάση. Ένα ιδιαίτερα σημαντικό βήμα προς αυτήν την κατεύθυνση σημειώθηκε με την ευκαιρία της διάσκεψης για την αναθεώρηση του Καταστατικού της Ρώμης στην Καμπάλα, η οποία πραγματοποιήθηκε στις 11 Ιουνίου 2010. Επί τη ευκαιρία αυτή, τα συμβαλλόμενα κράτη συμφώνησαν επί του ορισμού του εγκλήματος της επίθεσης 1, καθώς και επί των συναφών προϋποθέσεων, δυνάμει των οποίων το Δικαστήριο θα μπορεί, από το έτος 2017 και μετά, να συμπεριλάβει στη δικαιοδοσία του και το έγκλημα της επίθεσης. Για την επίτευξη αυτού του στόχου, τουλάχιστον 30 συμβαλλόμενα κράτη πρέπει να κυρώσουν, έως το 2017, τις απαραίτητες τροποποιήσεις του Καταστατικού της Ρώμης, και τουλάχιστον τα δύο τρίτα των συμβαλλομένων κρατών πρέπει να επιβεβαιώσουν την εν λόγω τροποποίηση μέσω ψηφοφορίας. Σε αυτό το πλαίσιο, η υποστήριξη των κρατών μελών της ΕΕ παραμένει ανεκτίμητη. 1 Ψήφισμα αριθ. 6 της διάσκεψης για την αναθεώρηση του Καταστατικού της Ρώμης με τίτλο «Το έγκλημα της επίθεσης») («The Crime of Aggression»), http://www.icc-cpi.int/iccdocs/asp_docs/resolutions/rc-res.6- ENG.pdf. PE467.296v02-00 14/14 PR\875526.doc