ΓΗΡΙΑΤΡΙΚΗ
Γήρανση Το σύνολο των επεξεργασιών σ όλο τον οργανισμό και σε κάθε όργανο, που παρουσιάζονται μετά την ωρίμανση και έχουν ως αποτέλεσμα την ελάττωση της ικανότητας του οργανισμού να διατηρεί την ομοιόστασή του.ως αποτέλεσμα, η ικανότητα του ατόμου να αντιδρά με επιτυχία σε αντίξοα, δυνητικά θανατηφόρα ερεθίσματα ελαττώνεται, ώστε η πιθανότητα θανάτου στη μονάδα του χρόνου να αυξάνεται συνεχώς
Γεροντολογία Η διακλαδική επιστήμη που εξετάζει γενικότερα το φαινόμενο του βιολογικού γήρατος και τα προβλήματα που συνεπάγεται η δημογραφική γήρανση των πληθυσμών.είναι ευρύτατη επιστήμη,που καλύπτει αρχιτεκτονικά,βιολογικά,δημογραφικά,ιατρικά, κοινωνικά,οικονομικά,συνταξιοδοτικά και άλλα θέματα τα οποία σχετίζονται με τη γήρανση από το κυτταρικό επίπεδο μέχρι ολόκληρο τον οργανισμό,όσο και τις γενικότερες σχέσεις του γηράσκοντος οργανισμού με το περιβάλλον του.
Γηριατρική Ο κλάδος της ιατρικής που ασχολείται με τα προβλήματα υγείας των ηλικιωμένων ασθενών. Περιεχόμενο της γηριατρικής είναι η πρόληψη,η διάγνωση,η θεραπεία και η αποκατάσταση των νόσων της ηλικίας αυτής που είναι συνήθως μακροχρόνιες,καθώς και η αντιμετώπιση των κυριότερων κοινωνικών και οικονομικών προβλημάτων που συνοδεύουν τα ασθενή άτομα της ηλικίας αυτής.η γηριατρική αποτελεί τμήμα της γεροντολογίας
Αλλαγές στο ουροποιητικό σύστημα με την πάροδο του χρόνου Μετά την 4η δεκαετία παρατηρείται προοδευτική ελάττωση της νεφρικής ροής του αίματος.είναι αποτέλεσμα των ανατομικών και αιμοδυναμικών μεταβολών στο νεφρικό αγγειακό δίκτυο και της μειωμένης καρδιακής παροχής.επίσης μειώνεται ο ρυθμός της σπειραματικής διήθησης και της επαναρροφητικής ικανότητας των ουροφόρων σωληναρίων με την πάροδο του χρόνου
Συχνότερα προβλήματα Ακράτεια ούρων Φυσικά αίτια Γνωστικά/Αισθητικά αίτια Ψυχολογικά προβλήματα Ιατρογενή προβλήματα
ΕΙΔΗ ΑΚΡΑΤΕΙΑΣ Η εφήμερη ακράτεια παρουσιάζεται ξαφνικά κι έντονα. Κάποιος που δεν έχει ποτέ βρέξει το παντελόνι του, αρχίζει να έχει ατυχήματα, συχνά επειδή δεν μπορεί να πάει στην τουαλέτα, ή λόγω μιας μόλυνσης, μιας καινούριας θεραπευτικής αγωγής ή δυσκοιλιότητας. Η ακράτεια είναι σχεδόν πάντα ανατρεπόμενη και μπορεί μάλιστα να εξαφανιστεί από μόνη της.
ΕΙΔΗ ΑΚΡΑΤΕΙΑΣ Η αγχώδης ακράτεια επηρεάζει κυρίως τις γυναίκες. Γελάνε, βήχουν, τεντώνονται, γυμνάζονται, φταρνίζονται ή σηκώνουν ένα βαρύ κουτί κι ορίστε. Ο ένοχος: οι μύες γύρω από την ουρήθρα (το σημείο απ όπου περνάνε τα ούρα), που συνήθως κρατάνε τα ούρα, είναι χαλαροί και δεν έχουν ελαστικότητα, συχνά ως αποτέλεσμα τοκετών κι ορμονικών αλλαγών μετά την εμμηνόπαυση. Σαν αποτέλεσμα, μικρές ποσότητες ούρων φεύγουν όταν η γυναίκα ασκεί έστω και την μικρότερη πίεση στην κύστη.
ΕΙΔΗ ΑΚΡΑΤΕΙΑΣ Η παρορμητική ακράτεια χαρακτηρίζεται από μια ξαφνική βιασύνη για ούρηση κι όχι αρκετό χρόνο για να πάει κανείς στην τουαλέτα. Για μια ποικιλία πιθανών λόγων, συμπεριλαμβανομένων του εγκεφαλικού ή της μόλυνσης, η κύστη συστέλλεται κι αποδεσμεύει ούρα ανεξέλεγκτα. Στην ανακλαστική ακράτεια η κύστη αποδεσμεύει ούρα χωρίς καμία ειδοποίηση.
ΕΙΔΗ ΑΚΡΑΤΕΙΑΣ Η ακράτεια υπερχείλισης είναι συχνή στους άνδρες με προβλήματα προστάτη. Όταν ο αδένας του προστάτη που περιβάλλει την ουρήθρα μεγαλώνει, μπορεί να μπλοκάρει το πέρασμα έτσι ώστε τα ούρα να μην μπορούν να φύγουν κανονικά κατά τη διάρκεια της ούρησης. Αντιθέτως, η κύστη κρατάει τα ούρα, κι ως εκ τούτου ξεχειλίζει και στάζει, προκαλώντας μικρές διαρροές κατά τη διάρκεια της ημέρας. Η ακράτεια υπερχείλισης είναι επίσης εμφανής σε ανθρώπους που έχουν άλλες δυσλειτουργίες ή μολύνσεις που μπλοκάρουν την ουρήθρα ή εμποδίζουν την κύστη από το να συστέλλεται κανονικά. Η συσσώρευση ούρων μπορεί να προκαλέσει μολύνσεις στην κύστη ή τα νεφρά αν δεν θεραπευτεί η δυσλειτουργία.
ΕΙΔΗ ΑΚΡΑΤΕΙΑΣ Η λειτουργική ακράτεια δεν έχει καμία σχέση με την κύστη ή την ουρήθρα. Εδώ φταίει ο εγκέφαλος. Λόγω παραφροσύνης, ενός εγκεφαλικού τραύματος ή εγκεφαλικού, ο εγκέφαλος δεν είναι πια σε θέση να ακούσει την κύστη που φωνάζει, Βιάσου και βρες την τουαλέτα! Χωρίς ένα τέτοιο μήνυμα, το άτομο όχι μόνο δεν κλείνει τις πόρτες (συνήθως τη χειρότερη στιγμή και στο χειρότερο μέρος), αλλά ίσως να μην έχει καμία επίγνωση ότι κάτι περίεργο έχει συμβεί.
Ουρολοιμώξεις Από την εποχή του Ιπποκράτη η αντίδραση μεταξύ ανθρώπου,περιβάλλοντος και μικροοργανισμών αποτελεί το θεμέλιο για επιδημιολογικές μελέτες.το βασικό τρίγωνο ξενιστής,περιβάλλον,αίτιο παραμένει το θεμέλιο της έρευνας και της κλινικής άσκησης 40% ενδονοσοκομειακών λοιμώξεων 75% ουρολοιμώξεων σχετίζεται με τον καθετηριασμό κύστης 25% από κακές τεχνικές
Αίτια ουρολοιμώξεων Αμετάβλητοι παράγοντες Οι γυναίκες Η προχωρημένη ηλικία Η υποκείμενη νόσος και ο βαθμός επιδεινώσεώς της Μεταβλητοί παράγοντες Ενδείξεις και διάρκεια καθετηριασμού Συγχρωτισμός ασθενών Τεχνικές διατήρησης του κλειστού συστήματος συλλογής των ούρων
Αλλαγές στο αναπνευστικό σύστημα με την πάροδο του χρόνου
Μεταβολές στο μυοσκελετικό σύστημα Μύες: Η αύξηση της ηλικίας σχετίζεται με μείωση των πρωτεϊνών των σκελετικών μυών και της μυϊκής δύναμης, ένα σύνδρομο γνωστό ως σαρκοπενία. Η μείωση της μυϊκής δύναμης με τη γήρανση έχει ως αποτέλεσμα τη φυσική αδυναμία και ευπάθεια και τη μείωση της αυτόνομης λειτουργικότητας.
Η διατήρηση της σκελετικής μάζας με την αύξηση της ηλικίας είναι σημαντική κυρίως για: Λόγω περιορισμού της δημιουργικής και επαγγελματικής δραστηριότητας, αυξάνεται η εξάρτηση από τους άλλους,οδηγεί σε ανικανότητα και ευπάθεια και μειώνει την αυτοεικόνα και το αίσθημα της ικανοποίησης Οι σκελετικοί μύες αποτελούν βασικό μέρος αποθήκευσης και διάσπασης της γλυκόζης Η οστική πυκνότητα συνδέεται με φυσική αντοχή και μυϊκή δύναμη Ένδεια μυϊκής δύναμης στο ισχύο, στα γόνατα και στα σφυρά απώλεια ισορροπίας και σταθερότητας πτώσεων αυξημένα επεισόδια
Αρθρώσεις: ο χόνδρος των αρθρικών επιφανειών υφίσταται σοβαρή αλλοίωση μετά την Τρίτη δεκαετία που συνοδεύεται από απώλεια νερού από τους χόνδρους
Οστά: τα οστά είναι σύνθετοι ιστοί που υποβάλλονται σε μεταβολές σε όλη τη διάρκεια της ζωής. Οι μεταβολές αρχίζουν από το 40ο έτος και για τα δυο φύλα. Η απώλεια μάζας αναλογεί σε 25% (750g) στις γυναίκες και σε 12% (450g) στους άνδρες. Λέπτυνση των οστών, αύξηση της ευθραυστότητας των οστών και αύξηση του κινδύνου επακόλουθου κατάγματος. Η μείωση της συγκέντρωσης γενετικών ορμονών, η αύξηση της συγκέντρωσης των ενδογενών κορτικοστεροϊδών και της θυροξίνης, ο αλκοολισμός, η παρατεταμένη ακινητοποίηση,η πιθανή γαστρεκτομή ή άλλες διαταραχές του γαστρεντερικού συστήματος, η υπερασβεστουρία,ορισμένες κακοήθεις παθήσεις και το κάπνισμα συνεργούν στην απώλεια της οστικής μάζας.
Η καλύτερη στιγμή καταπολέμησης της οστεοπόρωσης είναι καιρό πριν την εμφάνισή της, με συχνή άσκηση, λήψη αρκετού ασβεστίου και βιταμίνης D,διακοπή του καπνίσματος, καθώς επίσης και συμπληρωμάτων ορμονών και φαρμάκων εάν αυτό κριθεί αναγκαίο.αλλά, η μάχη δεν τελειώνει στα70,υπάρχει η δυνατότητα ενδυνάμωσης των οστών ακόμη και σε μεγαλύτερη ηλικία
Άσκηση Τα κόκαλα, όπως επίσης τα υπόλοιπα μέρη του σώματος, χρειάζονται άσκηση. Το περπάτημα, το κολύμπι, το ακίνητο ποδήλατο, το σήκωμα βαρών κι άλλες ακόμα ασκήσεις δυναμώνουν τους μύες και τα κόκαλα τα κόκαλα γίνονται πιο χοντρά και δυνατά. Αυξάνει την ισορροπία, το συντονισμό και τα ανακλαστικά, μειώνοντας έτσι το κίνδυνο πεσίματος. Ένα πρόγραμμα άσκησης πρέπει να συμπεριλαμβάνει την άσκηση των μυών όλου του σώματος, κι αν είναι δυνατό μηχανήματα με βάρη και σήκωμα βαρών που αποτελούν εξαιρετικούς τρόπους καταπολέμησης της οστεοπόρωσης
Ασβέστιο και βιταμίνη D Μια δίαιτα από συμπλήρωμα ασβεστίου σε μεγάλη ηλικία μειώνει την απώλεια οστικής μάζας, αλλά οι μελέτες πρέπει ακόμα να διευκρινίσουν αν υπάρχει παράλληλα μείωση στα ποσοστά καταγμάτων. Πρόσφατες μελέτες απέδειξαν ότι μια μορφή κιτρικού ασβεστίου που απελευθερώνεται αργά στον οργανισμό σε συνδυασμό με φθοριούχο νάτριο αποτελούν μια αποτελεσματική μέθοδο θεραπείας της σπονδυλικής οστεοπόρωσης σε ηλικιωμένες γυναίκες.
Κάπνισμα Ευκολότερα το λες παρά το κάνεις, αλλά ο ηλικιωμένος πρέπει να σταματήσει το κάπνισμα που αδυνατίζει τα κόκαλα.
Αρθρίτιδα Η αρθρίτιδα δεν είναι μια απλή δυσλειτουργία. Η λέξη συμπεριλαμβάνει περίπου εκατό διαφορετικές ασθένειες που πρέπει να θεραπευτούν νωρίς, γι αυτό το λόγο απαιτείται για τις προειδοποιητικές ενδείξεις: οίδημα, ερυθρότητα και πόνο στις αρθρώσεις, ακαμψία, κυρίως το πρωί και περιορισμένη κίνηση. Αν κάποιο από αυτά τα συμπτώματα κρατήσουν παραπάνω από δυο εβδομάδες, ο ηλικιωμένος πρέπει να συμβουλευτεί τον ιατρό του.
Ελέγχοντας την αρθρίτιδα Οι περισσότεροι τύποι αρθρίτιδας δε μπορούν να θεραπευτούν, οπότε ο σκοπός της θεραπείας είναι η ανακούφιση από τον πόνο κι η αύξηση της κινητικότητας. Αν η αρθρίτιδα του ηλικιωμένου είναι έντονη, πρέπει να απευθυνθεί σε κάποιον ειδικό, όπως ένα ρευματολόγο ή ένα χειρούργο ορθοπεδικό.
Μη-ιατρικές θεραπείες. Ζεστά μπάνια και ζεστές κομπρέσες μπορεί να ανακουφίσουν από τον πόνο και την ακαμψία, ενώ κρύες κομπρέσες μπορεί να ελαττώσουν το πρήξιμο και να μουδιάσουν τον πόνο. Ένα απαλό μασάζ μπορεί να βοηθήσει Ενώ η ξεκούραση είναι σημαντική κατά τη διάρκεια του πόνου, η άσκηση στο ενδιάμεσο μπορεί να αποτρέψει τις αρθρώσεις από την ακαμψία και να αυξήσει την κινητικότητα. Κάθε πρόγραμμα άσκησης πρέπει να είναι ξεκούραστο, όχι ιδιαίτερα δύσκολο και κατά προτίμηση να το έχει συστήσει ιατρός ή φυσιοθεραπευτής. Η άσκηση σε πισίνα με ζεστό νερό είναι συχνά ευκολότερη για άκαμπτες αρθρώσεις.
Αν ο ηλικιωμένος είναι βαρύς, η απώλεια βάρους θα τον βοηθήσει στον πόνο των αρθρώσεων. Άνθρωποι με ουρική αρθρίτιδα ή ψευδοουρική αρθρίτιδα πρέπει να αποφεύγουν το αλκοόλ, τα πουλερικά και τα όργανα ζώων, όπως τα συκώτια και τα νεφρά.
Εύχρηστα εργαλεία Μαγκούρες, το Π για βοήθεια στο περπάτημα και νάρθηκες θα βοηθήσουν τον ηλικιωμένο και θα του δώσουν λίγη παραπάνω κινητικότητα. Παπούτσια με αερόσολα για τους κραδασμούς μπορούν να ελαττώσουν τον πόνο.
Φάρμακα Η ασπιρίνη κι οι συγγενικές της ουσίες, η ιβοπροφένη κι η ακετοφαινετιδίνη, χρησιμοποιούνται τυπικά για να ανακουφίσουν τους ηλικιωμένους από τον πόνο στις αρθρώσεις και τους μύες Όταν αυτά τα φάρμακα που δεν χρειάζονται συνταγή ιατρού δεν είναι αρκετά, οι ιατροί συνήθως ορίζουν πιο ισχυρά μη-στεροειδή αντί- φλεγμονώδη φάρμακα. Αυτά τα ΜΣΑΦΦ εμποδίζουν την παραγωγή προσταγλανδίνης, την πηγή πόνου και πρηξίματος. Ενώ αυτά τα φάρμακα μπορεί να ανακουφίσουν αμέσως, συνήθως χρειάζονται αρκετές εβδομάδες για να έχουν πλήρη αποτελεσματικότητα. Τα ΜΣΑΦΦ ενδέχεται να προκαλέσουν παρενέργειες, όπως
Σε περίπτωση που τα ΜΣΑΦΦ δεν έχουν αποτέλεσμα, τα κορτικοστεροειδή που είναι μια μορφή κορτιζόνης, μια ορμόνη που παράγει φυσιολογικά το σώμα, μπορούν επίσης να μειώσουν το πρήξιμο και τον πόνο. Ωστόσο, τα κορτικοστεροειδή είναι ισχυρά και συνήθως συνιστούνται μόνο για μικρές περιόδους.
Η ρευματοειδής αρθρίτιδα θεραπεύεται με πολλούς τρόπους: παίρνοντας ακριβά σκευάσματα που χρειάζονται δυο με έξι μήνες για να δράσουν αντιελονοσιακά φάρμακα που ανακουφίζουν από το πρήξιμο αλλά μπορεί να προκαλέσουν βλάβη στα μάτια η πενικιλλαμίνη, η οποία χρειάζεται επίσης δύο με έξι μήνες για να δράσει ή, σε εξαιρετικές περιπτώσεις, φάρμακα που φέρνουν καταστολή του ανοσοποιητικού συστήματος.
Η ουρική αρθρίτιδα κι η ψευδοουρική αρθρίτιδα θεραπεύονται με ΜΣΑΦΦ, κορτικοστεροειδή ή το φάρμακο κολιστίνη. Οι ιατροί επίσης προσπαθούν να ελαττώσουν το επίπεδο ουρικού οξέος στο σώμα (με φάρμακα όπως η σουλφοπυραζολόνη κι η προβενεκίδη).
Φυσιοθεραπεία κι εργασιοθεραπεία Η φυσιοθεραπεία αυξάνει την κινητικότητα και δυναμώνει τους μύες. Η εργασιοθεραπεία βοηθάει τους ανθρώπους να καταφέρνουν τις καθημερινές δουλειές. Κι οι δυο βοηθάνε σε συνδυασμό με άλλες θεραπείες.
Επέμβαση Αν ο ηλικιωμένος είναι κατά τ άλλα υγιής, ο ιατρός μπορεί να συστήσει μια επέμβαση για να αντικατασταθεί μια άσχημα κατεστραμμένη άρθρωση με μια τεχνητή