Για παραπομπή : Κύθνος

Τσώνος Κωνσταντίνος,, 2005, Εγκυκλοπαίδεια Περίληψη : Γενικές Πληροφορίες Έκταση: 99,432 τ.χλμ. Μήκος ακτογραμμής: 111 χλμ. Πληθυσμός: 1.608 κάτοικοι Πρωτεύουσα του νησιού και πληθυσμός της: ή Χώρα ή Μεσαριά (676 κάτοικοι) Διοκητική ένταξη: Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου, Νομός Κυκλάδων, Επαρχία Κέας, Δήμος Κύθνου Τοπικές εφημερίδες: Μουσεία: Βυζαντινό Μουσείο στη Δρυοπίδα, Λαογραφικό Μουσείο στη Δρυοπίδα Αρχαιολογικοί χώροι και μνημεία: Μεσολιθικός οικισμός Μαρουλάς, Οχυρωμένος οικισμός στο Βριόκαστρο, Αρχαίο λιμάνι στο Μανδράκι, Οχυρωμένη αρχαϊκή ακρόπολη στον Κάστελλο, Κάστρο Κατακεφάλου (ή Κεφαλόκαστρο ή Κάστρο της Ωριάς) Παραδοσιακοί οικισμοί: Δρυοπίδα, Χώρα Φυσικά μνημεία: Σπήλαιο Καταφύκι. Tο όρος Αθέρας, το ακρωτήριο Κέφαλος και η παράκτια ζώνη έχουν ενταχθεί στο κοινοτικό δίκτυο προστατευόμενων περιοχών "NATURA 2000" ως Τόπος Κοινοτικής Σημασίας (ΤΚΣ) Πολιτιστικοί σύλλογοι: Σύνδεσμος Κυθνίων, Σύνδεσμος Δρυοπιδέων Κύθνου Εκδηλώσεις: Κύθνια (1-10 Αυγούστου) Πανηγύρια: Παναγία Κανάλα, Παναγία του Νίκους (15 Αυγούστου), Παναγία Φλαμπουριανή (8 Σεπτεμβρίου) 1. Ανθρωπογεωγραφία Η Κύθνος (ή Θερμιά) ανήκει στο σύμπλεγμα των δυτικών Κυκλάδων και βρίσκεται ανάμεσα στην Κέα και τη Σέριφο. Απέχει 26 μίλια από το λιμάνι του Λαυρίου και 52 μίλια από τον Πειραιά. Συνδέεται ακτοπλοϊκώς και με τα δύο λιμάνια, αλλά και με τη Μύκονο και τη Σύρο. Το έδαφός της είναι εξαιρετικά άγονο, άνυδρο και ορεινό, με υψηλότερη κορυφή το όρος Κακόβολο (356 μ.). ʹΕχει αρκετά διαμελισμένες ακτές που σχηματίζουν μικρούς υπήνεμους ορμίσκους, όπως το λιμάνι του Μέριχα στα δυτικά, αλλά και ήσυχες και όμορφες παραλίες. Γεωλογικά, οι δύο διαδοχικές οροσειρές του νησιού, αλλά και το έδαφός του γενικότερα, αποτελούνται από σκληρό γρανίτη, ενώ το υπέδαφος είναι σχετικά πλούσιο σε κοιτάσματα σιδήρου και χαλκού, γνωστά ήδη από την Αρχαιότητα. 2. Ιστορία Η μυθολογία συνδέει την πρώτη κατοίκηση της Κύθνου με τους Δρύοπες, οι οποίοι ζούσαν στον Παρνασσό και είχαν καταφύγει στην Εύβοια μετά την εκδίωξή τους από τους Δωριείς. Έτσι ονόμασαν και το νησί Δρυοπίδα (σήμερα υπάρχει ομώνυμος οικισμός), ενώ η λέξη Κύθνος φέρεται πως προήλθε από το όνομα του βασιλιά τους Κύθνου. Αργότερα (8ος αι. π.χ.), οι Ίωνες εκδίωξαν τους Δρύοπες και εγκαταστάθηκαν στο νησί. Δημιουργήθηκε στις 13/7/2017 Σελίδα 1/7

Τσώνος Κωνσταντίνος,, 2005, Εγκυκλοπαίδεια Σύμφωνα με τα αρχαιολογικά δεδομένα, η ανθρώπινη παρουσία στο νησί χρονολογείται από τα Πρωτοκυκλαδικά (3η χιλιετία π.χ.) και τα Μυκηναϊκά Χρόνια (1600 1100 π.χ.), αλλά τα ιστορικά χρόνια θεωρούνται η περίοδος ακμής του. Το βιβλίο του Αριστοτέλη Κυθναίων Πολιτεία περιγράφει την υποδειγματική αυτόνομη διοίκηση του νησιού, υποδηλώνοντας τη σημασία και την ανάπτυξή του, αλλά και την ευημερία και τον πλούτο των κατοίκων του κατά την Αρχαιότητα. Τον 5ο αι. π.χ. η Κύθνος συμμετείχε στους Περσικούς πολέμους και κατόπιν εντάχθηκε στην Αθηναϊκή Συμμαχία, ενώ στους Ελληνιστικούς Χρόνους υποτάχθηκε στους Μακεδόνες, ακολουθώντας τη μοίρα όλων των γειτονικών νησιών, διατήρησε ωστόσο μέρος της παλιάς του αίγλης. Οι Ρωμαίοι χρησιμοποίησαν το νησί ως σημαντικό εμπορικό σταθμό ως και τα Παλαιοχριστιανικά χρόνια, ενώ κατά τη Βυζαντινή περίοδο εντάχθηκε στο διοικητικό θέμα του Αιγαίου. Το 1207 καταλήφθηκε από τους Βενετούς και αποτέλεσε, μαζί με τα υπόλοιπα νησιά των Κυκλάδων, μέρος του δουκάτου του Αιγαίου υπό το Μάρκο Σανούδο, ενώ στο πλαίσιο των διαμαχών των κατακτητών, το 1337 πέρασε στην κυριαρχία της οικογένειας Γκοζαντίνι από την Μπολόνια. Το 1537 το νησί καταλήφθηκε από το Χαϊρεντίν Μπαρμπαρόσα και οι Γκοζαντίνι παρέμειναν φόρου υποτελείς στον Οθωμανό σουλτάνο ως το 1566, όταν η διοίκηση του νησιού παραχωρήθηκε στον Εβραίο διπλωμάτη Ιωσήφ Νάζι. Μετά το θάνατο του τελευταίου το νησί ενσωματώθηκε διοικητικά στην Οθωμανική Αυτοκρατορία. Με τους προνομιακούς ορισμούς των σουλτάνων Μουράτ Γ το 1580 και Ιμπραήμ Α το 1646, στην Κύθνο, όπως και στις άλλες Κυκλάδες, δημιουργήθηκαν συνθήκες που ευνόησαν την οικονομική και την πνευματική ανάπτυξη. Όπως και στην περίπτωση των υπόλοιπων Κυκλάδων, στη Κύθνο άνθησε ο θεσμός της κοινοτικής αυτοδιοίκησης. Στη διάρκεια του Ρωσο οθωμανικού πολέμου (1768 1774) το νησί καταλήφθηκε από τη Ρωσία και επανακτήθηκε από τους Οθωμανούς μετά την υπογραφή της συνθήκης του Κιουτσούκ Καϊναρτζή. Έλαβε ενεργό μέρος στην Επανάσταση του 1821 και συμπεριελήφθη μαζίμε τις άλλες Κυκλάδες στην επικράτεια του ελληνικού κράτους αμέσως μετά την ίδρυσή του. Το 19ο αιώνα αποτέλεσε πόλο έλξης πολλών επισκεπτών λόγω της φήμης των ιαματικών πηγών των Λουτρών, στις οποίες άλλωστε οφείλεται και το δεύτερο όνομα του νησιού (Θερμιά). Επιπλέον, την εποχή εκείνη σημειώθηκε και αξιόλογη ανάπτυξη της ναυτιλίας. Το σημαντικότερο γεγονός της νεότερης ιστορίας του νησιού είναι η εξέγερση γνωστή ως «Κυθνιακά» (Φεβρουάριος 1862). Οι εξεγερμένοι, στην πλειοψηφία τους προερχόμενοι από τη Σύρο, προσπάθησαν ανεπιτυχώς να απελευθερώσουν πολιτικούς κρατούμενους που ήταν εξόριστοι στο νησί της Κύθνου μετά το αποτυχημένο κίνημά τους εναντίον του βασιλιά Όθωνα στο Ναύπλιο. Οι επαναστάτες συγκρούστηκαν με τα βασιλικά στρατεύματα στον όρμο της Αγίας Ειρήνης και κατατροπώθηκαν. Αρχικά τάφηκαν στο νησί, αργότερα όμως, μετά την έξωση του Όθωνα, μεταφέρθηκαν στο Αʹ Νεκροταφείο της Αθήνας. Το 1941 η Κύθνος αρχικά εντάχθηκε στην ιταλική διοίκηση, στο πλαίσιο της κατοχής των ελληνικών εδαφών από τις Δυνάμεις του Άξονα. Μετά τη συνθηκολόγηση της Ιταλίας, το 1943, το νησί πέρασε υπό γερμανική κατοχή ως την απελευθέρωσή του το 1944. Οι σημερινές ασχολίες των Κυθνίων σχετίζονται με τη γεωργία, την κτηνοτροφία, την αλιεία, τη ναυτιλία και, κατά τις τελευταίες δεακετίες, τον τουρισμό. Το κρασί και τα τυροκομικά προϊόντα είναι από τα πιο φημισμένα Δημιουργήθηκε στις 13/7/2017 Σελίδα 2/7

Τσώνος Κωνσταντίνος,, 2005, Εγκυκλοπαίδεια και ήταν ήδη γνωστά για την ποιότητά τους από την Αρχαιότητα. 3. Η Μεσολιθική περίοδος στην Κύθνο Ιδιαίτερη αναφορά πρέπει να γίνει σε μία σχετικά άγνωστη περίοδο της Κύθνου, η οποία αποκαλύφθηκε ύστερα από πρόσφατες αρχαιολογικές έρευνες. Στη θέση Μαρουλάς, στη βορειοανατολική ακτή, έχουν εντοπιστεί οικισμός και νεκροταφείο της Μεσολιθικής Περιόδου (8η χιλιετία π.χ.). Πρόκειται για την αρχαιότερη θέση των Κυκλάδων, που προστίθεται στις λίγες που έχουν εντοπιστεί στην υπόλοιπη Ελλάδα (Σπήλαιο Φράγχθι Αργολίδας, Γιούρα Αλοννήσου) και στοιχειοθετούν τη Μεσολιθική περίοδο, η οποία μεσολαβεί ανάμεσα στην Παλαιολιθική και τη Νεολιθική και αποτελεί το μεταβατικό στάδιο από την κυνηγετική, τροφοσυλλεκτική και μετακινούμενη δραστηριότητα του ανθρώπου στην ανάπτυξη μόνιμων οικισμών με κύριες ασχολίες τη γεωργία, την κτηνοτροφία και την αλιεία. Η μετάβαση αυτή, κομβική στην ιστορία της ανθρωπότητας, καθώς αλλάζει τον τρόπο ζωής των κοινωνιών, εγκαινιάζει μια μακρά περίοδο ακμής και ανάδειξης του Αιγαίου. Η θέση της Κύθνου και η γειτνίασή της με το σύγχρονο Σπήλαιο Φράγχθι και τη Μήλο, από όπου προμηθεύονταν τον πολύτιμο για την κατασκευή εργαλείων οψιανό, υπογραμμίζουν την ένταξη των Κυκλάδων σε αυτή τη μεταβατική φάση και τη συμμετοχή τους στις εξελίξεις της απώτερης προϊστορίας. 4. Αρχαιολογικοί χώροι και μνημεία Ο σημαντικότερος αρχαιολογικός χώρος του νησιού είναι το Βριόκαστρο, στη δυτική ακτή, λίγο βορειότερα από το λιμάνι του Μέριχα, με συνεχή κατοίκηση από τα προϊστορικά χρόνια. Ταυτίζεται με την πόλη της αρχαίας Κύθνου (Κλασική, Ελληνιστική, Ρωμαϊκή περίοδος), από την οποία σώζονται τμήματα του ογκώδους τείχους και πολλών κτηρίων, ενώ στην κορυφή του λόφου έχει εντοπιστεί η οχυρωμένη ακρόπολη με θεμέλια ναών, ένας από τους οποίους πρέπει να ανήκε στη θεά Αφροδίτη. Λίγο βορειότερα βρέθηκε και το νεκροταφείο της πόλης. Η θέση Μανδράκι είναι το αρχαίο επίνειο της πόλης, το οποίο διέθετε και οχύρωση. Η περιοχή αυτή είναι επισκέψιμη μέσω ενός δευτερεύοντος οδικού δικτύου (βατού χωματόδρομου) από τη Χώρα και το Μέριχα, και αξίζει να την επισκεφθεί κανείς για να αποκτήσει μια ιδέα για όλη την αρχαία ιστορία του νησιού. Σε πολλά σημεία, προσιτά μόνο μέσω μονοπατιών και χωματόδρομων, σώζονται αρχαίοι πύργοι και παρατηρητήρια, καθώς και πολλές αγροτικές εγκαταστάσεις, ενώ στη θέση Κάστελλος έχει εντοπιστεί οχυρωμένη αρχαϊκή ακρόπολη (7ος 6ος αι. π.χ.). Ιδιαίτερη αξία έχουν τα λείψανα μεταλλουργικής δραστηριότητας (εγκαταστάσεις εκκαμίνευσης και τμήματα καμινιών) της Πρωτοκυκλαδικής περιόδου, καθώς και ένα μικρό σύνολο εργαλείων, τα οποία δείχνουν ότι κατά την περίοδο αυτή το νησί στήριζε την οικονομία του στην εκμετάλλευση των κοιτασμάτων χαλκού. 5. Μουσεία Υπάρχουν δύο μουσεία στη Δρυοπίδα της Κύθνου, το μικρό Βυζαντινό Μουσείο που στεγάζεται στην εκκλησία του Αγίου Γεωργίου, και το Λαογραφικό Μουσείο, όπου εκτίθενται δείγματα του υλικού πολιτισμού και της καθημερινής ζωής του νησιού (φορεσιές, εργαλεία κ.ά.). Δημιουργήθηκε στις 13/7/2017 Σελίδα 3/7

Τσώνος Κωνσταντίνος,, 2005, Εγκυκλοπαίδεια 6. Αρχιτεκτονική Η πρωτεύουσα Κύθνος (ή Μεσαριά) βρίσκεται στο κέντρο του νησιού, 7 χλμ. από το λιμάνι του Μέριχα. Οι πλακόστρωτοι στενοί δρόμοι, η ομοιογένεια της ασβεστόχριστης εξωτερικής όψης των διώροφων σπιτιών με το στενό ή το ευρύ μέτωπο, τις εξωτερικές σκάλες που οδηγούν ξεχωριστά στο ανώγειο και τις επίπεδες ή επικλινείς στέγες, σχηματίζουν μία χαρακτηριστική εικόνα της κυκλαδικής αρχιτεκτονικής και συνδυάζονται με το απότομο και πετρώδες έδαφος του νησιού. Αρχιτεκτονική ιδιοτυπία παρουσιάζει ο οικισμός της Δρυοπίδας, όπου τα σπίτια έχουν κεραμοσκεπές, πράγμα που συνδέεται με την ανάπτυξη της κεραμικής στην περιοχή. Το αποτέλεσμα παραπέμπει περισσότερο προς μια λαϊκότροπη εκδοχή του αρχιτεκτονικού νεοκλασικισμού. Οι εκκλησίες, όπως η Σωτήρα (ανακαίνιση το 1636), ο Άγιος Ιωάννης ο Πρόδρομος (ξυλόγλυπτο τέμπλο του 16ου αιώνα), η Αγία Βαρβάρα (18ος αιώνας), η μονή της Παναγίας του Νίκους με καθολικό σε μορφή τρίκλιτης βασιλικής με τρούλο, συνδυάζουν τη μεταβυζαντινή αρχιτεκτονική με τα παραδοσιακά πρότυπα. Στον Άγιο Σάββα (1673) υπάρχει οικόσημο του Αντ. Γκοζαντίνι, ενώ η Μεταμόρφωση του Σωτήρος διαθέτει εικόνες των γνωστών ζωγράφων Αντωνίου, Εμμανουήλ και Ιωάννη Σκορδίλη, που αξίζει κανείς να επισκεφθεί. 7. Τεχνολογικά πάρκα Στις παρυφές της Χώρας έχουν δημιουργηθεί και δύο τεχνολογικά πάρκα, που αποδεικνύουν ότι τα άγονα και άνυδρα νησιά των Κυκλάδων μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τον πειραματισμό και την εφαρμογή νέων τρόπων παραγωγής ενέργειας. Πρόκειται για ένα αιολικό πάρκο, που μετατρέπει μέσω πέντε ανεμογεννητριών την αιολική ενέργεια σε ηλεκτρική με δυναμικότητα 500.000 κιλοβατώρες τον χρόνο, και ένα φωτοβολταϊκό πάρκο που παράγει ηλεκτρική ενέργεια μέσω της συσσώρευσης ηλιακού φωτός. 8. Η ύπαιθρος της Κύθνου Από το Μέριχα οδηγείται κανείς στη Δρυοπίδα, που είναι χτισμένη σε ένα βαθύ οροπέδιο του εσωτερικού του νησιού κοντά σε λάκκους (ονομάζεται και Σύλλακα ή Χωριό) και αποτελεί επίκεντρο της νυχτερινής ζωής κατά το καλοκαίρι. Το Σπήλαιο Καταφύκι, από τα μεγαλύτερα της Ελλάδας, πλούσιο σε σταλακτίτες, που χρησιμοποιήθηκε ως καταφύγιο κατά το Β Παγκόσμιο Πόλεμο, και οι αγροτικές πεζούλες που διακρίνονται γύρω από το χωριό συμπληρώνουν το περιβάλλον του οροπεδίου. Το βασικό οδικό δίκτυο οδηγεί από τη Δρυοπίδα προς τις νότιες ακτές του νησιού, οι οποίες φιλοξενούν ήρεμες παραλίες με ψιλή άμμο, ενώ στην Παναγία την Κανάλα μπορεί να επισκεφθεί κανείς την ομώνυμη εκκλησία αφιερωμένη στην Παναγία, προστάτιδα του νησιού, και φιλοξενεί μία εικόνα της Παναγίας του Κρητικού ζωγράφου Αντωνίου Σκορδίλη (17ος αιώνας). Τέλος, από την Κύθνο και προς βορρά ο δρόμος προσεγγίζει τα Λουτρά, γνωστά από την Αρχαιότητα για τις ιαματικές τους πηγές, που μέχρι πρόσφατα αποτελούσαν πηγή οικονομίας και ανάπτυξης των ντόπιων. Βατός στενός δρόμος καταλήγει στο βόρειο άκρο, στο Κάστρο Κατακεφάλου (Κεφαλόκαστρο), όπου το 18ο αιώνα βρισκόταν η ακατοίκητη σήμερα πρωτεύουσα του νησιού που διέθετε 100 εκκλησίες, από τις οποίες σώζονται μόνο δύο. Δημιουργήθηκε στις 13/7/2017 Σελίδα 4/7

Τσώνος Κωνσταντίνος,, 2005, Εγκυκλοπαίδεια Βιβλιογραφία : Βάλληνδας Α., Κυθνιακά ήτοι της νήσου Κύθνου Χωρογραφία και Ιστορία μετά του Βίου των Συγχρόνων Κυθνίων εν ω Ήθη και Έθη και Γλώσσα και Γένη κλπ., Ερμούπολις 1882 Barber R.L.N., Οι Κυκλάδες στην Εποχή του Χαλκού, Εμπορική Τράπεζα της Ελλάδος, Αθήνα 1994, Χατζηαναστασίου, Ο. (μτφρ.) Renfrew C., Το Κυκλαδικό Πνεύμα. Αριστουργήματα της συλλογής Ν.Π. Γουλανδρή, Αθήνα 1991, Παλυβού, Κ. (μτφρ.) Hope Simpson R., Dickinson O.T.P.K., A Gazetteer of Aegean Civilisation in the Bronze Age. Vol. I: The Mainland and Islands, Göteborg 1979, SIMA LII Σάμψων Α., "Νέα Στοιχεία για τη Μεσολιθική Περίοδο στον ελληνικό χώρο", Περιοδικό Αρχαιολογία και Τέχνες, 61, Δεκέμβριος 1996, 46-51 Mendoni L.G. Mazarakis-Ainian A.J., KEA-KYTHNOS: History and Archeology. Proceedings of an International Symposium, 22-25 June 1994, Kea-Kythnos., Athens 1998, ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ 27, ΚΕΡΑ / ΕΙΕ Δικτυογραφία : List of sites of Community importance http://eur-lex.europa.eu/lexuriserv/site/en/oj/2006/l_259/l_25920060921en00010104.pdf NATURA 2000 http://www.minenv.gr/1/12/121/12103/g1210300_03.html Natural habitat of Kythnos http://natura.minenv.gr/natura/server/user/biotopos_info.asp?sitecode=gr4220010&lng=gr Walking, hiking and trekking on Kythnos http://www.cycladen.be/kythnoseng.htm Δήμος Κύθνου http://www.kythnos.gr/site/ Αγορές / Παραδοσιακά προϊόντα http://www.dreamislands.gr/inpages.aspx?areaid=2&islandid=2132&identifierid=14 Γαστρονομία / Τοπικά φαγητά http://www.dreamislands.gr/inpages.aspx?areaid=2&islandid=2132&identifierid=15 - Ιστορία www.dreamislands.gr/inpages.aspx?areaid=2&islandid=2132&identifierid=6 Πληροφορίες www.dreamislands.gr/lista_island_in.aspx?areaid=2&islandid=2132 Πολιτισμός Εκδηλώσεις / Πανηγύρια http://www.dreamislands.gr/case2_lista.aspx?areaid=2&islandid=2132&identifierid=24 Πολιτισμός Μνημεία / Μουσεία Δημιουργήθηκε στις 13/7/2017 Σελίδα 5/7

Τσώνος Κωνσταντίνος,, 2005, Εγκυκλοπαίδεια http://www.dreamislands.gr/case2_lista.aspx?areaid=2&islandid=2132&identifierid=22 Πολιτισμός Μοναστήρια / Εκκλησίες www.dreamislands.gr/case2_lista.aspx?areaid=2&islandid=2132&identifierid=23 Πολιτισμός Παραδοσιακοί Οικισμοί www.dreamislands.gr/case1_lista.aspx?areaid=2&islandid=2132&identifierid=25 Πολιτισμός / Αξιοθέατα www.dreamislands.gr/case1_lista.aspx?areaid=2&islandid=2132&identifierid=20 Πολιτισμός / Αρχαιολογικοί Χώροι www.dreamislands.gr/case1_lista.aspx?areaid=2&islandid=2132&identifierid=21 Πολιτισμός / Ήθη και Έθιμα www.dreamislands.gr/inpages.aspx?areaid=2&islandid=2132&identifierid=12 Μαρουλάς Κύθνου http://www.fhw.gr/chronos/01/gr/ml/housing/kithnosfr.html Ταξιδιωτικός οδηγός της Κύθνου http://www.kythnos-island.com/gr/ Γλωσσάριo : Δηλιακή ή Α' Αθηναϊκή Συμμαχία, η Συμμαχία που ίδρυσαν οι Αθηναίοι μετά το τέλος των Περσικών πολέμων (478 π.χ.). Σε αυτήν εντάχθηκαν πολλές πόλεις κράτη του Αιγαίου με την υποχρέωση να συνεισφέρουν πλοία ή χρήματα. Οι κατάλογοι με τα συνεισφερόμενα ποσά επιτρέπουν να αξιολογηθεί η οικονομική δύναμη των μελών. θέμα, το Ο όρος αναφέρεται στα ευμεγέθη στρατιωτικά σώματα που πραγματοποιούσαν επιχειρήσεις σε ευρείες περιοχές υπό τη διοίκηση στρατηγού αναφέρεται όμως και στις ίδιες τις περιοχές. Ο θεσμός των θεμάτων εδραιώθηκε κατά τον 7ο αιώνα και ακολούθως χαρακτήριζε τη διοικητική διαίρεση της αυτοκρατορίας της Μέσης περιόδου. Αρχικά η λέξη σήμαινε το στρατιωτικό σώμα που ήταν υπεύθυνο για την άμυνα περιοχής στην οποία έμελλε να εγκατασταθεί, και ακολούθως σήμαινε και την περιοχή. Στις κατώτερες βαθμίδες της στρατιωτικής ιεραρχίας το θέμα στελεχωνόταν από γεωργούςστρατιώτες. Το σύστημα των θεμάτων, που διατηρήθηκε έως το τέλος της Βυζαντινής περιόδου, στην Ύστερη Βυζαντινή περίοδο χρησιμοποιούνταν για να δηλωθούν φορολογικές κυρίως ενότητες. τρίκλιτη βασιλική, η Δρομικός (επιμήκης) τύπος ναού που υποδιαιρείται εσωτερικά σε τρία κλίτη: το μεσαίο και δύο πλάγια. Συχνά το μεσαίο κλίτος φωτίζεται από έναν υπερυψωμένο φωταγωγό. Κατά την Πρώιμη Βυζαντινή περίοδο χαρακτηρίζεται από τις μεγάλες διαστάσεις του. Πηγές Δημήτρης Λούπης (επιμ.), Ο Πιρί Ρεΐς (1465 1553) χαρτογραφεί το Αιγαίο: η οθωμανική χαρτογραφία και η λίμνη του Αιγαίου (Αθήνα 1999) Παραθέματα Οδηγίες για τον ελλιμενισμό στην Κύθνο (16ος αιώνας) ʺΈχει περίμετρο πενηντα μίλια. Όταν κάποιος έρχεται από τη θάλασσα, το ξεχωρίζει, γιατί φαίνεται χαμηλό και μακρόστενο. Το μέρος γύρω από το κάστρο, που χτίστηκε προς τα νοτιοανατολικά, είναι επίπεδο. Υπάρχει ακόμα ένα κάστρο στα βορειοδυτικά. Αν κάποιος βρίσκεται κατά δω και θέλει να έρθει από τη Νάξο στην Κύθνο, πρέπει να έχει το νησί προς τα αριστερά. Καθώς πλησιάζει στην ακτή, φαίνεται το κάστρο. Κατόπιν, στα έξι μίλια υπάρχει ένας κόλπος. Καθώς μπαίνεις στον κόλπο, αριστερά υπάρχει ένα στρογγυλό ακρωτήρι και δεξιά ένας βράχος που μοιάζει με νησί. Αφού φτάσει ως εδώ, θα δει απέναντι μια εκκλησία. Έχοντας την εκκλησία νότια δένει τα παλαμάρια στο ακρωτήρι που βρίσκεται στα βόρεια. Ρίχνει άγκυρα κατά το νότο σε βάθος οχτώ οργιές. Απέναντι ακριβώς υπάρχουν δύο μικρά νησάκια, που χαρακτηρίζουν το νησί της Κύθνου. Αν ρίξει άγκυρα στο έμπα του κόλπου, το βάθος του νερού είναι τριάντα οργιές. Κατόπιν, συνεχίζοντας δυτικά, υπάρχουν δύο κόλποι που Δημιουργήθηκε στις 13/7/2017 Σελίδα 6/7

Τσώνος Κωνσταντίνος,, 2005, Εγκυκλοπαίδεια βλέπουν στα νοτιοδυτικά. Το ακρωτήρι ανάμεσά τους μοιάζει με νησί. Από δω ως την Κέα είναι δεκαπέντε μίλια βόρεια βορειοδυτικάʺ. Δημήτρης Λούπης (επιμ.), Ο Πιρί Ρεΐς (1465 1553) χαρτογραφεί το Αιγαίο: η οθωμανική χαρτογραφία και η λίμνη του Αιγαίου (Αθήνα 1999), σελ. 368. Δημιουργήθηκε στις 13/7/2017 Σελίδα 7/7