ΠΑΓΚΥΠΡΙΟς ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΊ ΣΎΛΛΟΓΟς Φλωρίνης 11, Γραφείο 101, 1ος Όροφος, 1065 Λευκωσία Τ.Κ. 21446, 1508 Λευκωσία, Κύπρος Τηλέφωνο: (+357) 22873300 Φαξ: (+357) 22873013 E-mail: cybar@cytanet.com.cy E-mail: cybar2@cytartet.com.cy Website: cyprusbarassociation.org Έντιμο κ. Βάσο Σιαρλή Υπουργό Οικονομικών Έντιμε κ. Υπουργέ, 10 Οκτωβρίου 2012 Θέμα: Προτεινόμενα μέτρα τικ Τρόικας Ο Παγκύπριος Δικηγορικός Σύλλογος είναι με έκπληξη και προβληματισμό που έχει πληροφορηθεί την Πέμπτη 4/10/2012 μέσω του τύπου ότι η κυβέρνηση συμπεριέλαβε στο μνημόνιο που ετοίμασε τις εισηγήσεις που αναφέρονται στις παραγράφους (Α) και (Β) οι οποίες θα επηρεάσουν τρομακτικά τη θέση της Κύπρου ως επιχειρηματικό κέντρο και θα θέλαμε να επανέλθουμε και να τονίσουμε ως επαγγελματικό σώμα τα πιο κάτω: Ο τομέας των εταιρειών διεθνών δραστηριοτήτων και της παροχής υπηρεσιών σε αυτές αποφέρει μεγάλα άμεσα και έμμεσα οφέλη στη Κύπρο. α. Το κράτος εισπράττει αυξημένα ποσά από τον φόρο επί των κερδών των εταιρειών διεθνών δραστηριοτήτων οι οποίες είναι φορολογικοί κάτοικοι Κύπρου, από τα λογιστικά και δικηγορικά γραφεία όπως και από τις τράπεζες. Το ίδιο ισχύει και για το Φ.Π.Α. Εδώ είναι σημαντικό να σημειώσουμε συγκεκριμένα τα εξής: (ί) (Π) (iii) Ο άμεσος εταιρικός φόρος που πληρώνουν εταιρείες διεθνών δραστηριοτήτων, σύμφωνα με τον προϋπολογισμό του 2012 είναι 309.000.000 που αποτελεί το 43% ολόκληρου των προϋπολογισμένων εσόδων του Κράτους από εταιρικό φόρο. Αναμφίβολα, επίσης, χωρίς να έχω συγκεκριμένα στοιχεία, οι οφειλές των εταιρειών διεθνών δραστηριοτήτων για άμεσους φόρους προς την Κυπριακή Δημοκρατία είναι πολύ λιγότερες από τις οφειλές «ντόπιων» εταιρειών. Οι υπαλλήλοι των εταιρειών διεθνών δραστηριοτήτων, σύμφωνα με τον προϋπολογισμό του 2012 πληρώνουν φορολογία 38.500.000. β. Καταθέσεις, ρευστότητα και άλλες εργασίες για τις τράπεζες.
γ. Μεγάλος κύκλος εργασιών για τα λογιστικά γραφεία. δ. Μεγάλος κύκλος εργασιών για τα δικηγορικά γραφεία. ε. Οι μεγάλες καταθέσεις δίδουν τη δυνατότητα στις κυπριακές τράπεζες να εξασφαλίζουν ψηλή ρευστότητα για την κυπριακή οικονομία. στ. Ο τομέας αυτός δημιουργεί πολλές χιλιάδες θέσεις εργασίας για εργαζόμενους με ψηλό μορφωτικό επίπεδο. ζ. Ο τομέας αυτός προσφέρει εργασία σε πολλές χιλιάδες νέους πτυχιούχους τριτοβάθμιας εκπαίδευσης οι οποίοι χωρίς αυτή τη δραστηριότητα θα βρίσκονταν πιθανότατα στην ανεργία και πιθανόν αρκετοί από αυτούς να επέλεγαν να αναζητήσουν εργασία εκτός Κύπρου. η. Οι περισσότεροι επιχειρηματίες που διατηρούν Κυπριακές εταιρείες επισκέπτονται τακτικά τη Κύπρο και αυξάνουν τις εργασίες των αεροπορικών εταιρειών, αεροδρομίων, ξενοδοχείων, εστιατορίων, ταξί και λιανικού εμπορίου γενικότερα. Πολύ συχνά συνδυάζουν τις επισκέψεις τους για επαγγελματικούς σκοπούς με διακοπές με την οικογένεια τους. Αυτό έχει ως συνέπεια να αυξήσει τους δείχτες του ποιοτικού τουρισμού ενώ στη πραγματικότητα η δραστηριότητα αυτή οφείλεται στον τομέα των εταιρειών. Οι εισηγήσεις της Τρόικας και της κυβέρνησης βρίσκουν το Π.Δ.Σ εντελώς αντίθετο και ζητούν άμεσα την απόσυρση τους. Παραθέτουμε τους πιο κάτω λόγους απόσυρσης: (Α) Οι διευθυντές εταιρειών να έχουν προσωπική ευθύνη νια τις Φορολογικές υποχρεώσεις της εταιρείας. Η πρόταση για να αποδίδεται προσωπική ευθύνη στους διευθυντές των εταιρειών για σκοπούς όπως ισχυρίζεται το Υπουργείο Οικονομικών καταπολέμησης της Φοροδιαφυγής είναι απαράδεκτη και η προσπάθεια αύξησης των εσόδων του Τμήματος Εσωτερικών Προσόδων δεν θα επιτευχθεί σε καμία περίπτωση με τη περαιτέρω δίωξη των διευθυντών των Εταιρειών. Όπως γνωρίζετε, εταιρείες διεθνών δραστηριοτήτων έχουν, κατά κανόνα, ως διευθυντές Κύπριους και αυτό για να πληρούν τις απαιτήσεις της Κυπριακής νομοθεσίας για να θεωρούνται οι εταιρείες αυτές φορολογικοί κάτοικοι Κύπρου σημειώνοντας ότι αν οι εταιρείες αυτές δεν θεωρούτναι φορολογικοί κάτοικοι Κύπρου, υπάρχουν δύο σοβαρότατες επιπτώσεις: (ϊ) Η πλειοψηφία των εταιρειών αυτών θα φύγουν από την Κύπρο διότι ο κύριος λόγος που βρίσκονται εδώ είναι για να χρησιμοποιούν το δίχτυο συμφωνιών της Κυπριακής Δημοκρατίας για αποφυγή διπλής φορολογίας.
(ii) Εξίσου σημαντικό είναι ότι, δεδομένου ότι οι εταιρείες αυτές δεν θα θεωρούνται φορολογικοί κάτοικοι Κύπρου, τα έσοδα της Κυπριακής Δημοκρατίας από τον εταιρικό φόρο των εταιρειών αυτών που, ανέρχονται πέραν των 300.000.000 θα μειωθούν σημαντικότατα. Σε περίπτωση που επιβληθεί προσωπική ευθύνη σε διευθυντές για τις φορολογικές υποχρεώσεις εταιρειών οι Κύπριοι επαγγελματίες θα είναι πολύ διστακτικοί να ενεργούν ως διευθυντές εταιρειών διεθνών δραστηριοτήτων με αποτέλεσμα οι εταιρείες αυτές να μην θεωρούνται φορολογικοί κάτοικοι Κύπρου και να υπάρχουν οι δυσμενέστατες επιπτώσεις που αναφέρονται πιο πάνω. Σχετικά, η «λύση» που έχει αναφερθεί για να εξαιρούνται από τη νομοθεσία περιπτώσεις όπου οι διευθυντές δεν διοικούν πραγματικά την εταιρεία θα είναι εξίσου καταστροφική διότι αυτό θα είναι μαρτυρία ότι η εταιρεία δεν είναι φορολογικός κάτοικος Κύπρου με τις συνεπακόλουθες καταστροφικές συνέπειες. Ανεξάρτητα από τα πιο πάνω, διερωτόμαστε πώς μπορεί να πείσουμε να έλθουν ξένες εταιρείες στη Κύπρο όταν εμείς θα διώκουμε ποινικά τους διευθυντές τους για ισχυριζόμενη φοροδιαφυγή. (Β) Η αύξηση του ετήσιου τέλους που πληρώνουν οι εταιρεία και των τελών νια διάφορες παρεχόμενες υπηρεσίες από το κράτους. Η εισήγηση της Κυβέρνησης νια επιπλέον τέλος στον ΈΦΟΡΟ Εταιρειών το οττοίο ιιπορεί να φθάνει και Ευρώ 2.000 ανά έτος συγκριτικά ιιε Ευρώ 350 που είναι σήμερα. Η προσπάθεια αύξησης των εσόδων του Κράτους δεν θα επιτευχθεί σε καμία περίπτωση με την περαιτέρω «θυματοποίηση» των Εταιρειών στην πλειονότητά τους είναι εταιρείες διεθνών δραστηριοτήτων. Η κυβερνητική πρόταση προβλέπει όπως το τέλος 350 ανά εταιρεία το οποίο επιβάλλεται τώρα επί ετήσιας βάσης ( Περί Εταιρειών Νόμος Κεφ.113 άρθρο 391 - τροποποιητικός νόμος 117(Ι)/2011) αυξηθεί ως ακολούθως ανάλογα με τον κύκλο εργασιών της κάθε εταιρείας που είναι εγγεγραμμένη στην Κύπρο. - Για εταιρεία με κύκλο εργασιών μέχρι 100.000: 350 - Για εταιρεία με κύκλο εργασιών από 100.001 μέχρι 500.000: 700 - Για εταιρεία με κύκλο εργασιών από 500.001 μέχρι 1.000.000 : 1.500 - Για εταιρεία με κύκλο εργασιών πέραν 1.000.001 : 2.000 Τα τέλος είναι το ίδιο είτε η εταιρεία ανήκει σε μετόχους που είναι φορολογικοί κάτοικοι Κύπρου είτε ανήκει σε μετόχους που είναι φορολογικοί κάτοικοι
εξωτερικού. Άρα, το τέλος θα επιβαρύνει και όλες τις εταιρείες του τομέα διεθνών δραστηριοτήτων. Η αύξηση του κυβερνητικού τέλους θα έχει αποτέλεσμα αντίθετο με το επιδιωκόμενο, δηλαδή θα έχει ως συνέπεια την ουσιαστική μείωση των άμεσων και έμμεσων εισπράξεων του κράτους για τους ακόλουθους λόγους. α. Η Κύπρος, ως επιχειρηματικό κέντρο, θα γίνει πολύ λιγότερο ελκυστική από ότι ήταν μέχρι το 2011 εφόσον θα επιβάλλει στις εταιρείες όχι μόνο 10% φόρο επί των κερδών αλλά και κυβερνητικό τέλος το οποίο θα ανέρχεται μέχρι το 2.000 ετησίως. Οι ανταγωνιστές μας, δηλαδή οι χώρες που προσφέρουν παρόμοιο προϊόν, επιβάλλουν είτε μόνο φόρο επί των κερδών είτε μόνο ετήσιο κυβερνητικό τέλος. Η Κύπρος επιβάλλει και τα δύο. β. Από τις 312.000 εταιρείες που είναι εγγεγραμμένες στη Κύπρο, μόνο 92.851 κατέβαλαν το ετήσιο κυβερνητικό τέλος για το 2011 και 82.345 για το 2012. Η διαπίστωση είναι ότι λιγότερο από το 1/3 των υφιστάμενων εταιρειών κατέβαλε το τέλος μέχρι σήμερα και ότι η τάση από τον ένα χρόνο στον άλλο είναι μείωση γύρω στο 11,3% των εταιρειών που το κατέβαλαν. Ο πιο πιθανός λόγος για αυτή τη μείωση είναι ότι οι πελάτες άρχισαν να υπολογίζουν το σύνολο των δαπανών για τη διατήρηση μιας κυπριακής εταιρείας και να διαπιστώνουν ότι υπάρχουν πιο φθηνές λύσεις στην αγορά. Άρα, μια αύξηση του κυβερνητικού τέλους όπως προτείνεται τώρα θα επιδεινώσει ουσιαστικά αυτή τη τάση. Η φυγή όπως δείχνουν τα στοιχεία είναι σταδιακή μέχρι οι ξένοι επενδυτές να κάνουν άλλες διευθετήσεις σε άλλες δικαιοδοσίες. γ. Η επιβολή αυξημένου τέλους ανάλογα με τον κύκλο εργασιών είναι άδικη διότι επιβάλλεται και σε εταιρείες με ζημιές. δ. Τα αυξημένο κυβερνητικό τέλος θα επιβαρύνει με τεράστια διοικητικά έξοδα τους παροχείς υπηρεσιών αλλά και θα αυξήσει τη γραφειοκρατία στο τμήμα του εφόρου εταιρειών τη στιγμή που σημειώνονται ήδη ουσιαστικές καθυστερήσεις στη λειτουργία του εν λόγω κυβερνητικού τμήματος οι οποίες αποδίδονται στην υποστελέχωση. Φανταστείτε πόσες άλλες περαιτέρω καθυστερήσεις θα παρατηρηθούν με την εισαγωγή της νέας ρύθμισης η οποία θα απαιτεί και τη διεξαγωγή ελέγχου για να διαπιστωθεί το ορθό της δήλωσης της κάθε εταιρείας σχετικά με το ύψος του κύκλου εργασιών της. ε. Τα δικηγορικά γραφεία, λογιστικά γραφεία και άλλες επιχειρήσεις οι οποίες παρέχουν υπηρεσίες στο τομέα των εταιρειών έχουν επιβαρυνθεί από το 2011 με τα έξοδα ενημέρωσης των πελατών, είσπραξης του ετήσιου κυβερνητικού τέλους και έγκαιρης καταβολής του στο τμήμα εφόρου εταιρειών. Αυτή η διαδικασία αύξησε ουσιαστικά τα λειτουργικά
έξοδα, εφόσον απαιτείται μεγάλος αριθμός εργατοωρών προς επίτευξη του σκοπού αυτού, χωρίς οι ώρες αυτές να μπορούν να τιμολογηθούν στον πελάτη. στ. Η λειτουργία του ήδη βεβαρημένου με τεράστιο όγκο εργασίας τμήματος εφόρου εταιρειών έχει επιδεινωθεί λόγω της είσπραξης του κυβερνητικού τέλους με αποτέλεσμα να σημειώνονται, δικαιολογημένα, μεγαλύτερες καθυστερήσεις στην εξυπηρέτηση. Αυτό είναι ακόμα ένα σημείο το οποίο εκμεταλλεύονται οι χώρες που μας ανταγωνίζονται στον τομέα των υπηρεσιών. ζ. Ο έλεγχος από το τμήμα εφόρου εταιρειών θα είναι πάρα πολύ δύσκολος ή/και αδύνατος για το λόγο ότι οι περισσότερες εταιρείες καταθέτουν ελεγμένους λογαριασμούς με καθυστέρηση 1, 2, 3 ή περισσότερα χρόνια. Άρα είναι αδύνατο να υπάρξει συντονισμός μεταξύ της έγκαιρης πληρωμής του κυβερνητικού τέλους για την αποφυγή της διαγραφής της εταιρείας και τον έλεγχο του ύψους του κύκλου εργασιών μέσα από τους ελεγμένους λογαριασμούς της εταιρείας. η. Η επιβολή αυξημένου κυβερνητικού τέλους θα έχει καταστροφική συνέπεια για τη δραστηριότητα στη Κύπρο εφόσον θα ανεβάσει σε απαγορευτικά επίπεδα το ετήσιο κόστος για ένα ξένο πελάτη για τη διατήρηση μιας κυπριακής εταιρείας. Αυτή η διαπίστωση πρέπει να γίνει έχοντας υπόψη τον μεγάλο ανταγωνισμό που επικρατεί σε αυτό το τομέα γενικά και ειδικότερα μεταξύ των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Μάλτα, Βουλγαρία, Σλοβενία, Λετονία, κτλ.). θ. Η εισαγωγή του θεσμού της καταβολής κυβερνητικού τέλους 350 μόλις πρόσφατα έχει εισαχθεί και η αναθεώρηση αυτού του τέλους με αύξηση μέσα σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα θα ζημιώσει τη φήμη της Κύπρου ως υπεράκτιου κέντρου με σταθερές και συνεπείς φορολογικές πολιτικές. Οι συχνές και περιοδικές αυξήσεις των φορολογικών δειχτών προκαλούν αβεβαιότητα στο επενδυτικό κοινό το οποίο αναπόφευκτα θα επιλέξει άλλες ανταγωνιστικές χώρες οι οποίες έχουν πιο σταθερή φορολογική πολιτική. Ο μέχρι πρόσφατα χαμηλός, σε σύγκριση με άλλα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, Φ.Π.Α. ήταν ένα επιπρόσθετο πλεονέκτημα στον φορολογικό σχεδιασμό των ξένων επενδυτών που επέλεγαν τη Κύπρο για να ιδρύσουν την εταιρεία τους. Η αναπόφευκτη αύξηση του Φ.Π.Α. έχει μειώσει το πλεονέκτημα μας σε αυτό το τομέα και γι' αυτό το λόγο δεν πρέπει να επιδεινώσουμε το προϊόν μας με το κυβερνητικό τέλος. Εάν πλέον έχει αποφασισθεί να εφαρμοσθεί η πολιτική αυτή τότε οι συνέπειες των εισηγήσεων αυτών θα έχουν ως αποτέλεσμα την απώθηση των ξένων επενδυτών. Οι ξένες εταιρείες εύκολα μπορούν να αποταθούν σε άλλες χώρες
όπως την Μάλτα, Λουξεμβούργο και Ιρλανδία. Ο ανταγωνισμός και ο συναγωνισμός είναι τεράστιος λόγω της αυξανόμενης οικονομικής κρίσης. Λυπόμαστε να παρατηρήσουμε ότι δεν έχει αξιολογηθεί σωστά η επίπτωση αυτή. Ήδη μέσω των μελών μας έχουμε πάρει τα μηνύματα ότι ξένοι επενδυτές διερωτούνται και ζητούν να μάθουν τις διαδικασίες και επιπτώσεις σε τυχόν απόφαση τους για αλλαγή των εγγεγραμμένων γραφείων τους και μεταφορά της έδρας της εταιρείας τους σε άλλη δικαιοδοσία. Στη σημερινή δεινότατη οικονομική κατάσταση της Κυπριακής οικονομίας η πιο σταθερή πηγή εισοδημάτων για την οικονομία γενικά, και, συνακόλουθα για το Κράτος, είναι αυτά που προέρχονται από τις εταιρείες διεθνών δραστηριοτήτων που αιμοδοτούν ολόκληρο το σύστημα. Η όλη βιομηχανία των υπηρεσιών αυτών βρίσκεται στην κόψη του ξυραφιού, καθότι, η κατάσταση της οικονομίας και των τραπεζών έχουν, δικαιολογημένα ή αδικαιολόγητα, θέσει στο μυαλό των προτιθέμενων επενδυτών πολλά ερωτήματα για την καταλληλότητα της Κύπρου. Σχετικά, θα θέλαμε να προειδοποιήσουμε ότι οποιαδήποτε αλλαγή του πλαισίου προς το δυσμενέστερο για τις εταιρείες διεθνών δραστηριοτήτων εμπεριέχει σοβαρότατο κίνδυνο να καταρρεύσει ολόκληρο το οικοδόμημα και κανένας δεν είναι σε θέση να γνωρίζει ποιά είναι η συγκεκριμένη σταγόνα που θα προκαλέσει το ποτήρι να ξεχειλίσει. Κρούομεν τον κώδωνα του κινδύνου για ακόμα μία φορά και καλούμεν το Υπουργείο Οικονομικών να αφήσει έξω από τους σχεδιασμούς του τις εταιρείες και ουσιαστικά τις ξένες επενδύσεις, διότι μακροπρόθεσμα δεν θα έχει οφέλη, αλλά αντίθετα θα συντελέσει στη περαιτέρω επιδείνωση της οικονομίας. Τελειώνοντας, Ο Παγκύπριος Δικηγορικός Σύλλογος δεν είναι εναντίον οικονομικών μέτρων που θα βοηθήσουν την εξυγίανση της οικονομίας αλλά θα θέλαμε να σας θυμίσουμε ότι οι προσπάθειες του Κράτους πάντοτε ήταν να ενδυναμώνουν την Κύπρο και να δημιουργούν τέτοιο σύστημα έτσι ώστε οι υπηρεσίες να ευημερούν και η εικόνα της Κύπρου να θεωρείται ένα από τα καλύτερα «χρηματοοικονομικά κέντρα για επενδύσεις. 6