Μάθημα 1 ο Εισαγωγή στις Βασικές Έννοιες Άλκης Γούναρης Διδάκτωρ Φιλοσοφίας Πανεπιστημίου Αθηνών e-mail: alkismail@yahoo.com website: www.alkisgounaris.com http://eclass.uoa.gr/courses/ppp566/ 1
http://eclass.uoa.gr/courses/ppp566/ 2
http://eclass.uoa.gr/courses/ppp566/ Μάθημα 1 ο Εισαγωγή στις Βασικές Έννοιες Τι είναι Τεχνολογία; 3
Τι είναι Τεχνολογία; Κατασκευή Μεταποίηση Χρήση Γνώση εργαλείων, μηχανών, τεχνικών, συστημάτων και μεθόδων που χρησιμοποιούμε για να επιλύσουμε πρακτικά προβλήματα. Τεχνολογία (λόγος) και Τεχνική (δεξιότητα) Εφαρμογή και Χρηστικότητα Ο Όρος Τεχνολογία Αναφέρεται: Στην Γνώση και την Θεωρία (την μηχανική, την διαδικασία, την επιστημονική βάση, την μέθοδο και την τεχνική) Στα Ίδια τα Τεχνολογικά Αντικείμενα (τα εργαλεία, τα μηχανήματα, τις συσκευές κλπ) Στις Κατασκευές και Οικοδομές (κτίρια, δρόμοι, φράγματα κ.α) Στις Υποδομές (δίκτυο επικοινωνιών, ηλεκτροδότησης, υδροδότησης, κ.α) 4
ΕΙΔΗ ΤΙ ΕΙΝΑΙ 11/10/2014 Τι είναι Επιστήμη; Τεχνολογία Επιστήμης (πρακτικός χαρακτήρας vs προτασιακής γνώσης και αποδεικτικής διαδικασίας) -τι είναι γνώση; Προτασιακή Γνώση (κάτι είναι έτσι) Επίγνωση Δεξιότητα A PRIORI ΟΡΘΟΛΟΓΙΣΜΟΣ - ΡΑΣΙΟΝΑΛΙΣΜΟΣ DESCARTES LEIBNIZ A POSTERIORI - ΕΜΠΕΙΡΙΣΜΟΣ LOCKE HUME ΠΩΣ ΑΠΟΚΤΩ ΓΝΩΣΗ KΡΙΤΙΚΗ ΚΑΘΑΡΟΥ ΛΟΓΟΥ ΚΑΝΤ ΓΝΩΣΗ ΤΑ ΟΡΙΑ ΤΗΣ ΓΝΩΣΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΕΓΚΥΡΟΤΗΤΑ & ΔΟΓΜΑΤΙΣΜΟΣ ΠΛΑΤΩΝ- ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ - ΣΚΕΠΤΙΚΙΣΜΟΣ ΑΡΚΕΣΙΛΑΟΣ ΠΥΡΡΩΝ- HUME ΤΙ ΤΕΛΙΚΑ ΓΝΩΡΙΖΩ Δικαιολογημένη Αληθής Πεποίθηση Αναγκαίες και Ικανές Συνθήκες ΤΙΣ ΙΔΕΕΣ ΤΙΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΕΙΣ - ΙΔΕΑΛΙΣΜΟΣ LOCKE BERKELEY- HUME (ΚΡΙΤΙΚΟΣ KANT) (ΑΠΟΛΥΤΟΣ HEGEL) ΤΑ ΠΡΑΓΜΑΤΑ ΠΡΑΓΜΑΤΟΚΡΑΤΙΑ- ΡΕΑΛΙΣΜΟΣ ΠΛΑΤΩΝ- BHASKAR (ΣΚΩΤΙΚΟΣ- ΑΦΕΛΗΣ -ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΣ) ΔΙΚΑΙΟΛΟΓΗΣΗ δεοντολογική έννοια δικαιολόγησης -θεμελιοκρατία -συνεκτικισμός -πλαισιοκρατική θεωρία ΑΛΗΘΕΙΑ τι είναι αλήθεια; -αντιστοιχία -συνάφεια -Αποδειξιμότητα -χρηστικότητα -άλλο ΠΕΠΟΙΘΗΣΗ διαφορά πεποίθησης γνώσης -ψυχολογικός χαρακτήρας ΤΑ ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ - ΦΑΙΝΟΜΕΝΑΛΙΣΜΟΣ ΚΑΝΤ ΝΕΟΚΑΝΤΙΑΝΟΙ HUSSERL To Πρόβλημα Gettier και η Τέταρτη Συνθήκη 5
Η πρόοδος της επιστήμης βασίζεται στην Γνώση όχι στην Αλήθεια. Η επιστημονική γνώση δεν βασίζεται στην επαλήθευση αλλά στην διάψευση. Μια πρόταση είναι αληθής όταν είναι ταυτολογία ή εμπειρικά αποδείξιμη. (οι προτάσεις τις λογικής είναι ταυτολογίες και συνεπώς δεν μας λένε τίποτα για τον κόσμο) Το σχήμα του Λογικού Θετικισμού Παρατηρησιακό λεξιλόγιο (κόκκινο, μαλακό κ.α) Θεωρητικό λεξιλόγιο (σπιν, κουάρκ, μποζόνιο κ.α) Λογικό λεξιλόγιο (ίσο, συνεπάγεται, είτε ή κ.α) 6
Το σχήμα του Λογικού Θετικισμού Παρατηρησιακό λεξιλόγιο (κόκκινο, μαλακό κ.α) Θεωρητικό λεξιλόγιο (σπιν, κουάρκ, μποζόνιο κ.α) Λογικό λεξιλόγιο (ίσο, συνεπάγεται, είτε ή κ.α) Το πρόβλημα της επαγωγής Επαγωγή είναι η λειτουργία του λογισμού, κατά την οποία οι προτάσεις ενός επιχειρήματος που βασίζονται σε πεπερασμένα εμπειρικά δεδομένα, οδηγούν σε κάποιο γενικό συμπέρασμα. Παράδειγμα: - Ο πάγος είναι κρύος Άρα -Δεν υπάρχει πάγος στον ήλιο Το πρόβλημα της επαγωγής 7
Επιστήμη και Διαψευσιμότητα Η επιστήμη αναπτύσσεται όχι μέσω της συσσώρευσης τεκμηρίων, αλλά μέσω ενός ατελείωτου κύκλου προβλημάτων, προσωρινών λύσεων και εξάλειψης λαθών Ελέγχοντας μη δικαιολογημένες εικασίες, τις παραγωγικές τους συνέπειες και ανασκευάζοντας τις υποθέσεις που αποτυγχάνουν. Επιστήμη - Ψευδοεπιστήμη Η ψευδοεπιστήμη, διακατέχεται από δογματικά αξιώματα, ότι υπάρχουν αλήθειες που δεν μπορούν να αμφισβητηθούν. Η επιστήμη, μπορεί να εγκαταλείψει την αρχή ή τη θεωρία που υιοθέτησε ως αληθή, όταν η θεωρία διαψευστεί ή δεν επιβεβαιωθεί. (πχ. θρησκείες, ψυχαναλυτικές θεωρίες, οικονομικές, πολιτικές και κοινωνικές θεωρίες κ.α.) 8
Επιστήμη Φιλοσοφίας Τι είναι η Φιλοσοφία; Μια διαρκής διαδικασία προσέγγισης των προβλημάτων (καθημερινών- εννοιολογικών θεωρητικών) -θέτοντας σωστά ερωτήματα, ασκώντας κριτική, αμφισβητώντας τις βεβαιότητες, αναδεικνύοντας ιδέες και αξίεςβασισμένη πρωτίστως στον λόγο και δευτερευόντως στην εμπειρία Τομείς της Φιλοσοφίας Γνωσιολογία: τι είναι γνώση, πως γνωρίζω (εμπειρία, λόγος, κριτική) πόσο γνωρίζω (δογματισμός, σκεπτικισμός) τι γνωρίζω (ιδέες, πράγματα, φαινόμενα) Οντολογία: τι είναι ον τι υπάρχει (άνθρωπος, θεός, ψυχή, νους, κόσμος, βούληση, αξίες, γλώσσα) Αξιολογία: όχι τι είναι τι αλλά τι πρέπει να είναι τι (αισθητική ηθική) (Λογική: η λειτουργία της συναγωγής ή του συμπερασμού γλώσσα, αλήθεια, μαθηματικά, απόδειξη κ.α.) 9
Αξιολογία Ηθική (τι είναι καλό) Ethics vs Morality Αισθητική (τι είναι ωραίο) Ηθική & Ηθικότητα Ηθική Πρώτης Τάξης Ηθική Φιλοσοφία Τι είναι αγαθό τι είναι καλό Τι πρέπει να κάνω ή πώς πρέπει να πράττω Δεύτερης Τάξης Ηθική Φιλοσοφία Ποιο είναι το νόημα της ηθικής γλώσσας τι σημαίνει αγαθό, καλό, πράττω, αξία κλπ. Απεικονιστική θεωρία & Θεωρία του Νοήματος της γλώσσας κατά τη Χρήση της. Εφαρμοσμένη Ηθική Διλήμματα στην Καθημερινότητα (να κατεβάσω μια ταινία από το ίντερνετ ή όχι // να υποστηρίξω την άμβλωση ή την ευθανασία κλπ) 10
Ηθική της Τεχνολογίας Κανονιστικές Προσεγγίσεις Μεταηθικές Προσεγγίσεις Οντολογικού Χαρακτήρα (π.χ. Κριτική Θεωρία, Φαινομενολογικές Θέσεις, κ.α.) Μάθημα 2 ο Το Αξιολογικό Spectrum Μάθημα 3 ο Iron Man vs Αριστοτέλη 11
Μάθημα 4 ο Η «Ουσία» της Τεχνολογίας Μάθημα 5 ο Το Πρόβλημα της Ευθύνης Μάθημα 6 ο Τεχνολογία Επιτήρηση Ψηφιακή Εποχή 12
Μάθημα 7 ο Social Media & Downloading Μάθημα 8 ο και 9 ο Bachelard - Canguilhem Μάθημα 10 ο Τεχνητή Νοημοσύνη και Ηθική 13
Μάθημα 11 ο Το Ιδανικό της Υγείας Μάθημα 12 ο Μεταηθικοί Προβληματισμοί Μάθημα 13 ο Απολογισμός - Παρουσιάσεις Εργασιών 14