ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΩΣ. Τμήμα Ψηφιακών Συστημάτων Πρόγραμμα Προπτυχιακών Σπουδών. Πληροφοριακά Συστήματα Υγείας [ΜΕΡΟΣ ΙΙ]

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΩΣ Τμήμα Ψηφιακών Συστημάτων Πρόγραμμα Προπτυχιακών Σπουδών Πληροφοριακά Συστήματα Υγείας [ΜΕΡΟΣ ΙΙ] Επικ. Καθηγήτρια Φλώρα Μαλαματένιου

Περιεχόμενα Γιατί Πληροφοριακά Συστήματα Υγείας Ορισμός Πληροφοριακών Συστημάτων Υγείας Οφέλη Πληροφοριακών Συστημάτων Υγείας Κύριοι Άξονες Ανάπτυξης Πληροφοριακών Συστημάτων Υγείας Ανάγκες Μελλοντικής Ανάπτυξης Πληροφοριακών Συστημάτων Υγείας 2

Γιατί Πληροφοριακά Συστήματα Υγείας (1/7) Πηγή: Economic Division, Department of Economic and Social Affairs, United Nations 3

Γιατί Πληροφοριακά Συστήματα Υγείας (2/7) Στις ΗΠΑ: Μεταξύ 44.000 και 98.000 ασθενείς πεθαίνουν κάθε χρόνο από ιατρικά λάθη Περισσότερα από $ 300 εκατ. δαπανώνται κάθε χρόνο για υπηρεσίες υγείας που κρίνονται μη αναγκαίες, μη κατάλληλες, μη αποτελεσματικές και μη αποδοτικές Προτεινόμενη λύση (2004): Η ενσωμάτωση πληροφοριακών συστημάτων υγείας στη διαδικασία παροχής ιατρικής φροντίδας 4

Γιατί Πληροφοριακά Συστήματα Υγείας (3/7) Αύξηση της ζήτησης υπηρεσιών υγείας λόγω γηράσκοντος πληθυσμού και υψηλότερων επιπέδων εισοδήματος και εκπαίδευσης Αναμένεται ότι το 2051 ποσοστό περίπου 40% του πληθυσμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα είναι άνω των 65 ετών 5

Γιατί Πληροφοριακά Συστήματα Υγείας (4/7) Αυξανόμενες προσδοκίες των πολιτών που επιθυμούν να έχουν την καλύτερη δυνατή περίθαλψη με ταυτόχρονη επίτευξη περιορισμού των ανισοτήτων όσον αφορά την πρόσβαση σε καλής ποιότητας υπηρεσίες υγείας 6

Γιατί Πληροφοριακά Συστήματα Υγείας (5/7) Αυξανόμενη κινητικότητα ασθενών και επαγγελματιών υγείας στο πλαίσιο βελτιωμένης λειτουργίας της εσωτερικής αγοράς Ανάγκη περιορισμού της λεγόμενης νοσοεπιβάρυνσης (disease burden), καθώς και περιορισμό εμφανιζόμενων κινδύνων ασθένειας (π.χ. νέων μεταδοτικών ασθενειών όπως το SARS) 7

Γιατί Πληροφοριακά Συστήματα Υγείας (6/7) Δυσχέρειες που αντιμετώπισαν δημόσιες αρχές επιδιώκοντας συγκερασμό επενδύσεων στην τεχνολογία με επενδύσεις στις οργανωτικές αλλαγές που απαιτούνται για την εκμετάλλευση της τεχνολογίας Ανάγκη περιορισμού επαγγελματικών ατυχημάτων και ασθενειών, ενίσχυσης της ευεξίας κατά την εργασία και αντιμετώπιση νέων μορφών ασθενειών που σχετίζονται με την εργασία 8

Γιατί Πληροφοριακά Συστήματα Υγείας (7/7) Διαχείριση μεγάλου όγκου πληροφοριών σχετικά με την υγεία, που πρέπει να είναι διαθέσιμες με ασφάλεια, να είναι προσβάσιμες έγκαιρα στο σημείο όπου απαιτούνται και να είναι επεξεργασμένες για διοικητικούς σκοπούς Ανάγκη παροχής των βέλτιστων δυνατών υπηρεσιών υγείας σε συνθήκες περιορισμών του προϋπολογισμού 9

Ορισμός Πληροφοριακών Συστημάτων Υγείας (1/5) Πληροφοριακά Συστήματα Υγείας - ΠΣΥ (Health Information Systems-HIS): Υπολογιστικά συστήματα (computerized systems) σχεδιασμένα να διευκολύνουν τη διαχείριση και λειτουργία του συνόλου των ιατρικών και διοικητικών δεδομένων του συστήματος υγείας (healthcare system), ενός αριθμού λειτουργικών του μονάδων (functional units), μιας μονάδας παροχής υπηρεσιών υγείας (healthcare institution), ή ακόμη και ενός τμήματος (department) της μονάδας παροχής υπηρεσιών υγείας 10

Ορισμός Πληροφοριακών Συστημάτων Υγείας (2/5) Πληροφοριακά Συστήματα Υγείας - ΠΣΥ (Health Information Systems-HIS): Συστήματα επεξεργασίας δεδομένων, πληροφοριών και γνώσης σε περιβάλλοντα παροχής υπηρεσιών υγείας 11

Ορισμός Πληροφοριακών Συστημάτων Υγείας (3/5) Συνεπώς, τα Πληροφοριακά Συστήματα Νοσοκομείων - ΠΣΝ (Hospital Information Systems-HIS) αποτελούν ένα στιγμιότυπο των ΠΣΥ με το νοσοκομείο να αποτελεί το περιβάλλον παροχής υπηρεσιών υγείας, ή τον οργανισμό παροχής υπηρεσιών υγείας (healthcare institution) 12

Ορισμός Πληροφοριακών Συστημάτων Υγείας (4/5) Ο σκοπός των ΠΣΥ είναι να συνεισφέρουν σε υψηλής ποιότητα και αποτελεσματική φροντίδα υγείας Ο σκοπός αυτός επικεντρώνεται πρωτίστως στον ασθενή (patient-centered), στην ιατρική/νοσηλευτική φροντίδα υγείας καθώς και στις εργασίες διοίκησης και διαχείρισης για την υποστήριξη της φροντίδας υγείας 13

Ορισμός Πληροφοριακών Συστημάτων Υγείας (5/5) Πληροφοριακά Συστήματα Υγείας Μονάδες Παροχής Υπηρεσιών Υγείας Νοσοκομεία Κέντρα Υγείας Περιφερειακά Ιατρεία... Λειτουργίες (διαχέονται μέσα στο σύστημα υγείας) Αιμοδοσία Μεταμοσχεύσεις Επείγουσα Προνοσοκομειακή Φροντίδα Υγείας... 14

Σκοπός Πληροφοριακών Συστημάτων Υγείας (1/3) Η σχέση ενός ΠΣΥ με την υψηλής ποιότητας φροντίδα υγείας είναι φανερή γιατί χωρίς την κατάλληλη πρόσβαση στα σχετικά δεδομένα δεν θα μπορούσαν να ληφθούν αποφάσεις αναφορικά με τις διαγνώσεις ή τις θεραπευτικές και άλλες διαδικασίες με αποτέλεσμα να υπάρχουν μοιραίες συνέπειες για τους ασθενείς 15

Σκοπός Πληροφοριακών Συστημάτων Υγείας (2/3) Ένα ΠΣΥ αποτελεί και σημαντικό παράγοντα κόστους Περίπου 10% του ΑΕΠ των κρατών αφιερώνεται στην υγεία και 5% στις ΤΠΕ Τάσεις για αύξηση των επενδύσεων στις ΤΠΕ στο χώρο της υγείας Συνεπώς, αναγνωρίζεται η σχέση της συστηματικής επεξεργασίας δεδομένων, πληροφοριών και γνώσεων με την ποιότητα και αποτελεσματικότητα στη φροντίδα υγείας 16

Σκοπός Πληροφοριακών Συστημάτων Υγείας (3/3) Παράδειγμα σχέσης ΠΣΥ με την ποιοτική φροντίδα υγείας από το Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Χαϊδελβέργης: Πρόσβαση γιατρού στον εξυπηρετητή ιατρικής γνώσης (medical knowledge server), και συγκεκριμένα στην βιβλιογραφική βάση δεδομένων MEDLINE που περιλαμβάνει ότι νεότερο υπάρχει στην ιατρική γνώση, παγκόσμια Ο εξυπηρετητής ιατρικής γνώσης μπορεί να προσπελαστεί απο τους 3.000 σταθμούς εργασίας των επαγγελματιών υγείας 17

Οφέλη Πληροφοριακών Συστημάτων Υγείας (1/4) ΟφέληαπότηχρήσηΠΣΥ Ασθενείς πιοαποτελεσματικήκαιποιοτική φροντίδα υγείας Ιατρικό/Νοσηλευτικό/Διοικητικό προσωπικό βελτίωση της εργασίας τους, επαγγελματική ανέλιξη Οργανισμός παροχής υπηρεσιών υγείας Μείωση κόστους 18

Οφέλη Πληροφοριακών Συστημάτων Υγείας (2/4) Ασθενείς πιο αποτελεσματική και ποιοτική φροντίδα υγείας Μείωση ιατρικών λαθών Το σύνολο των ιατρικών αποφάσεων λαμβάνεται με βάση τα δεδομένα που εξάγονται από την κατάσταση της υγείας του ασθενούς Τόσο η κατοχή αξιόπιστων δεδομένων όσο και η βέλτιστη διαχείριση αυτών (άμεση πρόσβαση, ταχύτητα επεξεργασίας κλπ) μπορούν να μειώσουν αισθητά τα ιατρικά λάθη 19

Οφέλη Πληροφοριακών Συστημάτων Υγείας (3/4) Οργανισμός παροχής υπηρεσιών υγείας Μείωση κόστους Η μείωση των ιατρικών λαθών μπορεί να οδηγήσει σε άμεση μείωση του κόστους των υπηρεσιών υγείας H μείωση των επαναλαμβανόμενων εξετάσεων, των περιττών νοσηλίων κλπ μπορεί να οδηγήσει σε άμεση μείωση του κόστους των υπηρεσιών υγείας Η παρουσία αυτοματοποιημένων διαδικασιών επιτρέπει την πιο αποδοτική οργάνωση του ανθρώπινου δυναμικού του οργανισμού παροχής υπηρεσιών υγείας και κατ επέκταση την αύξηση των κερδών του 20

Οφέλη Πληροφοριακών Συστημάτων Υγείας (4/4) Αύξηση ικανοποίησης εμπλεκομένων Ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό απασχολούνται πλέον με καθαρά ιατρικής φύσεως υπηρεσίες αφήνοντας (ορισμένα) διαδικαστικά θέματα και λοιπές περιττές διαδικασίες στο υπόλοιπο σύστημα Το προσωπικό της γραμματειακής υποστήριξης εκτελεί με μεγαλύτερη ταχύτητα και πιο αποδοτικά τις καθημερινές του δραστηριότητες Το διοικητικό προσωπικό έχει πιο εποπτική εικόνα του οργανισμού παροχής υπηρεσιών υγείας και πιο ολοκληρωμένη πρόσβαση στους πόρους του 21

Κύριοι Άξονες Ανάπτυξης των ΠΣΥ (1/40) 1ος άξονας: Μετάβαση σε υπολογιστικά συστήματα επεξεργασίας πληροφοριών (computer-based information processing tools) Σημαντική μετατόπιση στα περιβάλλοντα παροχής υπηρεσιών υγείας από χειρόγραφα (paper-based) συστήματα επεξεργασίας και αποθήκευσης δεδομένων σε υπολογιστικά συστήματα επεξεργασίας και αποθήκευσης δεδομένων Παράλληλη αύξηση των υπό επεξεργασία και αποθήκευση δεδομένων κυρίως λόγω της αύξησης των διαδικασιών διάγνωσης και θεραπείας και των νέων τεχνολογιών που επιτρέπουν την επεξεργασία περισσότερων δεδομένων 22

Κύριοι Άξονες Ανάπτυξης των ΠΣΥ (2/40) Η αύξηση των δεδομένων δεν οδήγησε σε ανάλογη αύξηση των επαγγελματιών υγείας, οι οποίοι έχουν να διαχειριστούν μεγάλο όγκο πληροφοριών 23

Κύριοι Άξονες Ανάπτυξης των ΠΣΥ (3/40) Παράδειγμα ποσότητας επεξεργασίας δεδομένων από ένα τυπικό Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Γερμανίας ή Αυστρίας: Προσωπικό πάνω από 6.000 άτομα Ετήσιος προϋπολογισμός της τάξης των 500 εκατ. Ευρώ 60 Τμήματα, 100 θαλάμους με περίπου 1.500 κρεβάτια και περίπου 100 μονάδες εξωτερικών ιατρείων 24

Κύριοι Άξονες Ανάπτυξης των ΠΣΥ (4/40) Κάθε χρόνο, περίπου 50.000 εσωτερικοί και 250.000 εξωτερικοί ασθενείς Κάθε χρόνο, γράφονται περίπου 20.000 αναφορές, 250.000 ιατρικά εξιτήρια, 20.000 αναφορές από το παθολογοανατομικό τμήμα, 100.000 αναφορές από το μικροβιολογικό, 200.000 ακτινολογικές αναφορές και 800.000 βιοχημικές αναφορές 25

Κύριοι Άξονες Ανάπτυξης των ΠΣΥ (5/40) Κάθε χρόνο, περίπου 400.000 νέοι φάκελοι ασθενών Στο σύνολο δημιουργούνται κάθε χρόνο 6.000.000 έγγραφα 26

Κύριοι Άξονες Ανάπτυξης των ΠΣΥ (6/40) Όταν αποθηκευτούν σε έγγραφη μορφή αυτό αντιστοιχεί σε ετήσιο όγκο περίπου 1.500 μέτρα χειρόγραφων φακέλων Συχνά πρέπει να αρχειοθετούνται για περίοδο πάνω από 30 χρόνια Όταν αποθηκευτούν σε ψηφιακή μορφή ο ετήσιος όγκος δεδομένων αναμένεται να είναι γύρω στα 5 terabytes, συμπεριλαμβανομένων των ψηφιακών εικόνων και σημάτων, βαίνει συνεχώς αυξανόμενος 27

Κύριοι Άξονες Ανάπτυξης των ΠΣΥ (7/40) Τα εργαλεία πληροφορικής και επικοινωνιών τέτοιων νοσοκομείων περιλαμβάνουν εκατοντάδες εφαρμογών λογισμικού, χιλιάδες σταθμοί εργασίας και εκατοντάδες εξυπηρετητές που συνήθως ανήκουν σε ένα δίκτυο 28

Κύριοι Άξονες Ανάπτυξης των ΠΣΥ (8/40) 2ος άξονας: Μετάβαση από τοπικές (local) σε καθολικές (global) αρχιτεκτονικές πληροφοριακών συστημάτων Στις δεκαετίες του 60, 70, 80 η επεξεργασία πληροφοριών γινόταν σε επίπεδο τμημάτων ενός νοσοκομείου (π.χ. Ακτινολογικό, εργαστηριακό) - πληροφοριακά συστήματα τμημάτων (περιορισμένη λειτουργικότητα) Στη συνέχεια, η επεξεργασία πληροφοριών άρχισε να γίνεται σε επίπεδο νοσοκομείου πληροφοριακά συστήματα νοσοκομείων 29

Κύριοι Άξονες Ανάπτυξης των ΠΣΥ (9/40) Απότηδεκαετίατου90, η επεξεργασία πληροφοριών γίνεται σε επίπεδο υγειονομικής περιφέρειας πληροφοριακά συστήματα υγείας 30

Κύριοι Άξονες Ανάπτυξης των ΠΣΥ (10/40) Τα πληροφοριακά συστήματα τμημάτων, νοσοκομείων, υγειονομικών περιφερειών έχουν συγκεκριμένες αρχιτεκτονικές και υποδομές 31

Πηγή: R. Haux, Health information systems past, present, future 32

Πηγή: R. Haux, Health information systems past, present, future 33

Κύριοι Άξονες Ανάπτυξης των ΠΣΥ (13/40) Σε όλες τις αρχιτεκτονικές, συγκεντρωτικές ή κατανεμημένες συναντώνται ερωτήματα που αφορούν: Τεχνική διαθεσιμότητα Ποιότητα δεδομένων Ακεραιότητα ιατρικών δεδομένων Μοντελοποίηση δεδομένων Δημιουργία Interfaces Ποιότητα λειτουργικότητας σε σχέση με τις την υποστήριξη της διαδικασίας φροντίδας υγείας Ευκολία χρήσης των υπολογιστικών συστημάτων στην καθημερινή εργασία των επαγγελματιών υγείας 34

Κύριοι Άξονες Ανάπτυξης των ΠΣΥ (14/40) Παράδειγμα: η περιφερειακή αρχιτεκτονική ενός ΠΣΥ, του έργου health@net στο Innsbruck της Αυστρίας Σταδιακή αντικατάσταση της έγγραφης μεταβίβασης των ιατρικών εγγράφων με ηλεκτρονική 35

Πηγή: T. Schabetsberger et al., From a paper-based transmission of discharge summaries to electronic communication in health care regions 36

Κύριοι Άξονες Ανάπτυξης των ΠΣΥ (16/40) Εδραίωση ηλεκτρονικής επικοινωνίας των ιατρικών εξιτηρίων (discharge summaries) και των διαγνωστικών αποτελεσμάτων μεταξύ υπαρχόντων πληροφοριακών συστημάτων διαφορετικών οργανισμών παροχής υπηρεσιών υγείας στο Tyrol στην Αυστρία μέσω δύο καναλιών: α) με τη μορφή κρυπτογραφημένων υπογεγραμμένων ηλεκτρονικών μηνυμάτων στα μέλη των δικτύων υγείας της Αυστρίας και b) μέσω ενός ασφαλούς συστήματος διαδικτυακής πύλης 37

Κύριοι Άξονες Ανάπτυξης των ΠΣΥ (17/40) Από τον Ιούνιο 2003, τα έγγραφα των ηλεκτρονικών φακέλων υγείας που περιλαμβάνουν, περιλήψεις εξιτηρίων (discharge summaries), ακτινολογικές εικόνες ή εργαστηριακά αποτελέσματα των νοσοκομείων TILAK είναι διαθέσιμα συνολικά στους επαγγελματίες της υγείας μέσω ασφαλών υπηρεσιών παγκόσμιου ιστού (web services) 38

Κύριοι Άξονες Ανάπτυξης των ΠΣΥ (18/40) Αυτό δίνει την ευκαιρία για υποστήριξη της φροντίδας υγείας επικεντρωμένης στον ασθενή (στο Tyrol και στις περιφέρειες της Γερμανίας, Ελβετίας, Ιταλίας) δηλ. πέρα από τα όρια μιας μονάδας παροχής υπηρεσιών υγείας και ακόμη πέρα από τα όρια ενός έθνους 39

Πηγή: T. Schabetsberger et al., From a paper-based transmission of discharge summaries to electronic communication in health care regions 40

Κύριοι Άξονες Ανάπτυξης των ΠΣΥ (20/40) Πηγή: T. Schabetsberger et al., From a paper-based transmission of discharge summaries to electronic communication in health care regions 41

Κύριοι Άξονες Ανάπτυξης των ΠΣΥ (21/40) 3 ος άξονας: Από τους επαγγελματίες της υγείας στους ασθενείς και καταναλωτές Αρχικά, τα ΠΣΥ υποστήριζαν στην εργασία τους τους επαγγελματίες της υγείας, κυρίως τους γιατρούς και το διοικητικό προσωπικό των νοσοκομείων 42

Κύριοι Άξονες Ανάπτυξης των ΠΣΥ (22/40) Αργότερα, υπήρξε μια επικέντρωση στο νοσηλευτικό προσωπικό Εδώ και μερικά χρόνια τα ΠΣΥ υποστηρίζουν άμεσα τους ασθενείς, τους συγγενείς τους και όλους τους πολίτες με ερωτήσεις που αφορούν σε προβλήματα υγείας (health consumers) 43

Κύριοι Άξονες Ανάπτυξης των ΠΣΥ (23/40) 4ος άξονας: Απότηχρήσητωνδεδομένωνμόνογια τη φροντίδα υγείας του ασθενή στη χρήση για ερευνητικούς σκοπούς Ακόμη και μέχρι την τελευταία δεκαετία η χρήση των δεδομένων από τα ΠΣΥ χρησιμοποιούνταν για τη φροντίδα υγείας των ασθενών και για διοικητικούς σκοπούς Τώρα γίνεται χρήση των δεδομένων στο σχεδιασμό της φροντίδας υγείας και για κλινική έρευνα Η δυνατότητα αυτή θα επηρεάζει συνεχώς τις ιατρικές στατιστικές και επιδημιολογία (διαφορετικοί μέθοδοι για ανάλυση δεδομένων) 44

Κύριοι Άξονες Ανάπτυξης των ΠΣΥ (24/40) 5ος άξονας: Από τεχνική σε στρατηγική διαχείριση πληροφοριών Κατά τις δεκαετίες 1960 έως 1990 τα κύρια θέματα που απασχολούσαν τα ΠΣΥ ήταν κυρίως τεχνικής φύσεως Εδώ και 10-15 χρόνια στο χώρο των ΠΣΥ κυριαρχούν μεταξύ άλλων οργανωτικά και κοινωνικά προβλήματα και θέματα διαχείρισης αλλαγής 45

Κύριοι Άξονες Ανάπτυξης των ΠΣΥ (25/40) Την ίδια στιγμή αναγνωρίστηκε η ανάγκη για διοίκηση των πληροφοριακών συστημάτων Ειδικότερα, η στρατηγική, μακροπρόθεσμη διαχείριση πληροφοριών ειδώθηκε ως σημαντική δραστηριότητα και τα σχέδια στρατηγικής διαχείρισης πληροφοριών (strategic information management plans) αποτέλεσαν μέρος των επιχειρησιακών σχεδίων πολλών νοσοκομείων Μέθοδοι όπως διαχείριση χαρτοφυλακίου (portfolio management) ή στρατηγική ευθυγράμμιση (strategic alignment) χρησιμοποιούνται για στρατηγική διαχείριση 46

Κύριοι Άξονες Ανάπτυξης των ΠΣΥ (26/40) Παράδειγμα στρατηγικού σχεδίου πληροφορικής: Το στρατηγικό σχέδιο πληροφορικής και επικοινωνιών (IT-strategy plan) 2003-2007 των κρατικών νοσοκομείων του Tyrol (TILAK) συμπεριλαμβανομένου του Innsbruck University Medical Center 47

Κύριοι Άξονες Ανάπτυξης των ΠΣΥ (27/40) Στόχοι (Objectives) Ο στόχος του στρατηγικού σχεδίου είναι η υποστήριξη ιατρικών, νοσηλευτικών και διοικητικών ροών εργασιών μέσω της υλοποίησης των κατάλληλων τεχνολογιών Π&Ε και με παροχή κατάλληλων διαδικασιών για τη φροντίδα υγείας και για τη διοίκηση Ο γενικός στόχος των TILAK είναι η διασφάλιση έγκαιρης παροχής φροντίδαςυγείαςστονπληθυσμότουtyrol Το στρατηγικό σχέδιο Π&Ε υποστηρίζει τον στόχο και επίσης ικανοποιεί τις ανάγκες για ιατρική εκπαίδευση και έρευνα του ιατρικού προσωπικού των πανεπιστημιακών νοσοκομείων του Innsbruck 48

Κύριοι Άξονες Ανάπτυξης των ΠΣΥ (28/40) Η παρούσα κατάσταση (The present state) Ανάπτυξη ολοκληρωμένου ΠΣΥ (enterprise-wide) Ηλεκτρονικός φάκελος υγείας Όλα τα ακτινοδιαγνωστικά τμήματα είναι εξοπλισμένα με σύστημα PACS Ελάχιστη υποστήριξη τεχνολογιών στην εισαγωγή εντολών (order entry) Το ποσοστό των ηλεκτρονικά διαθέσιμων εγγράφων πρέπει να αυξηθεί 49

Κύριοι Άξονες Ανάπτυξης των ΠΣΥ (29/40) Προγραμματισμένη ανάπτυξη (planned development) Με βάση το γεγονός ότι η δημογραφική ανάπτυξη και οι ιατρικές ανακαλύψεις θα πιέσουν περαιτέρω το σύστημα υγείας από άποψη κόστους, οι ακόλουθοι στόχοι του στρατηγικού σχεδίου θα επιδιωχθούν: Ολοκληρωμένη φροντίδα υγείας (institution-wide) μέσω της δικτύωσηςόλωντωνπαρόχωνυπηρεσιώνυγείας Τεκμηρίωση προσανατολισμένη στον ασθενή και επικοινωνία με βάση εκτενή ηλεκτρονικό φάκελο υγείας Τυποποίηση της ιατρικής διαδικασίας 50

Κύριοι Άξονες Ανάπτυξης των ΠΣΥ (30/40) Για την επίτευξη των παραπάνω στόχων τα έργα θα πρέπει να υλοποιηθούν στις ακόλουθες περιοχές: Επέκταση ιατρικού πληροφοριακού συστήματος, πιο συγκεκριμένα του ηλεκτρονικού φακέλου υγείας Περαιτέρω ανάπτυξη της διαχείρισης γνώσης Νέες τεχνολογίες (π.χ. Ψηφιακές υπογραφές, επικοινωνία φωνής δεδομένων) Μείωση του αριθμού των υπαρχόντων ιατρικών συστημάτων τμημάτων μέσω της επέκτασης λειτουργικότητας του ΠΣΝ Επέκταση της υποδομής IT (π.χ. Ανάπτυξη δικτυακής υποδομής, εισαγωγή κινητών τερματικών) Ανάπτυξη περιφερειακών δικτύων Χρήση ρομποτικών, 3D image visualizaion κλπ 51

Κύριοι Άξονες Ανάπτυξης των ΠΣΥ (31/40) IT organization Η οργάνωση της διαχείρισης πληροφοριών έχει προσαρμοστεί στους στόχους του στρατηγικού σχεδίου Π&Ε Αναφορικά με τη στρατηγική διαχείριση πληροφοριών το διοικητικό συμβούλιο TILAK και ο διευθυντής της διαχείρισης πληροφοριών υποστηρίζονται απο το διοικητικό συμβούλιο της στρατηγικής διαχείρισης πληροφοριών (strategic information management board) 52

Κύριοι Άξονες Ανάπτυξης των ΠΣΥ (32/40) Στο μέλλον η διαχείριση πληροφοριών θα αναπτυχθεί περισσότερο μέσω της κατανομής εργασίας εσωτερικά και εξωτερικά του οργανισμού Ο ρόλος του project initiator, project manager και της υποστήριξης σε πρώτο επίπεδο θα γίνεται εσωτερικά Η ανάπτυξη του συστήματος, οι λειτουργίες του κέντρου υπολογιστή και η εκπαίδευση κατά μεγάλο με ρος θα ααλαμβάνεται απο εξωτερικούς οργανσιμούς (outsourced) 53

Κύριοι Άξονες Ανάπτυξης των ΠΣΥ (33/40) 6ος άξονας: Εισαγωγή νέων τύπων δεδομένων Εκτός των εικόνων (κυρίως ακτινολογικών), των αλφαριθμητικών δεδομένων τώρα προστίθενται νέοι τύποι δεδομένων σε μοριακό (molecular) επίπεδο όπως το DNA, τα πρωτεϊνικά δεδομένα (protein data) 54

Κύριοι Άξονες Ανάπτυξης των ΠΣΥ (34/40) 7 ος άξονας: Εισαγωγή νέων τεχνολογιών Νέες επεκτάσεις με τη χρήση των τεχνολογιών για παρακολούθηση της κατάστασης της υγείας (health monitoring) Οι τεχνολογίες επιτρέπουν τη συνεχή παρακολούθηση της κατάστασης υγείας των ασθενών με χρήση διεισδυτικών τεχνολογιών (pervasive technologies) όπως οι φορετές συσκευές (wearable devices) 55

Κύριοι Άξονες Ανάπτυξης των ΠΣΥ (35/40) Οι συσκευές αυτές μπορεί να κυμαίνονται απο μικροαισθητήρες (microsensors) που είναι ενσωματωμένοι σε ρούχα, ρολόγια, ζώνες κλπ Με τους κατάλληλους αισθητήρες τα δεδομένα μπορεί να μετρώνται συνέχεια και χωρίς ανθρώπινη παρέμβαση Με τη βοήθεια αυτών των αισθητήρων και με τη βοήθεια ασύρματων επικοινωνιών μπορεί να μεταφερθούν δεδομένα που αφορούν κρίσιμη κατάσταση ασθενούς ή να ειδοποιούν σε κρίσιμες περιπτώσεις 56

Κύριοι Άξονες Ανάπτυξης των ΠΣΥ (36/40) Αναγνώριση νέων δυνατοτήτων για οργάνωση της φροντίδας υγείας και θεραπείας ασθενών με τρόπο πιο βολικό στην καθημερινή ζωή τους και με υποστήριξη ώστε να συνεχίζουν να ζουν στα κοινωνικά περιβάλλοντα Μπορεί να είναι κατάλληλη και υποφερτή τεχνολογία για τις κοινωνίες που γηράσκουν (ageing societies) 57

Κύριοι Άξονες Ανάπτυξης των ΠΣΥ (37/40) Πηγή: R. Haux, Health information systems past, present, future 58

Κύριοι Άξονες Ανάπτυξης των ΠΣΥ (38/40) Πηγή: R. Haux, Health information systems past, present, future 59

Κύριοι Άξονες Ανάπτυξης των ΠΣΥ (39/40) Πηγή: R. Haux, Health information systems past, present, future 60

Κύριοι Άξονες Ανάπτυξης των ΠΣΥ (40/40) Πηγή: R. Haux, Health information systems past, present, future 61

Ανάγκες Μελλοντικής Ανάπτυξης των ΠΣΥ (1/11) 1 η : Aνάγκη για εθνικές και διεθνείς στρατηγικές ΠΣΥ Η στρατηγική διαχείριση πληροφοριών (strategic information management) θεωρείται πλέον σημαντική εργασία στη συνεχή διαδικασία διατήρησης και βελτίωσης των ΠΣΥ με στόχο τη βελτίωση της φροντίδας υγείας Θα πρέπει να υλοποιείται όχι μόνο σε μονάδες παροχής υπηρεσιών υγείας όπως τα νοσοκομεία αλλά και σε περιφερειακό, εθνικό και διεθνές επίπεδο 62

Ανάγκες Μελλοντικής Ανάπτυξης των ΠΣΥ (2/11) Η στρατηγική διαχείριση πληροφοριών πρέπει να λαμβάνει υπόψη τις προαναφερθείσες εξελίξεις: Καθολική πρόσβαση στα ΠΣΥ Χρήστες των ΠΣΥ συμπεριλαμβανομένων των καταναλωτών υγείας Χρήση των δεδομένων συμπεριλαμβανομένης της έρευνας Νέοι τύποι δεδομένων Δυνατότητες για παρακολούθηση κατάστασης υγείας 63

Ανάγκες Μελλοντικής Ανάπτυξης των ΠΣΥ (3/11) 2 η : Ανάγκη διερεύνησης νέων αρχιτεκτονικών ΠΣΥ Οι παραδοσιακές αρχιτεκτονικές προσανατολισμένες σε μονάδες παροχής υπηρεσιών υγείας (institution-centered) δεν είναι επαρκείς για αρχιτεκτονικές ΠΣΥ σε επίπεδο π.χ. Περιφέρειας (trans-institutional) 64

Ανάγκες Μελλοντικής Ανάπτυξης των ΠΣΥ (4/11) Υπάρχει ανάγκη για αρχιτεκτονικές προσανατολισμένες στον ασθενή (patientcentered) που υποστηρίζουν την διαμοιρασμένη φροντίδα υγείας (shared care) που θα περιλαμβάνουν τη διερεύνηση δυνατοτήτων δικτύωσης φροντίδας υγείας (networking care) στις υγειονομικές περιφέρειες, τηλεϊατρική και φροντίδα υγείας στο σπίτι (home care) 65

Ανάγκες Μελλοντικής Ανάπτυξης των ΠΣΥ (5/11) 3 η : Ανάγκη για εκπαίδευση στην πληροφορική υγείας και στην βιοϊατρική πληροφορική Οι εξελίξεις στα ΠΣΥ οδηγούν στην ανάγκη για δημιουργία εκπαιδευτικών μαθημάτων και προγραμμάτων ώστε να υπάρξουν επαγγελματίες της υγείας που να είναι καλά εκπαιδευμένοι (well educated) ή ειδικοί στην πληροφορική της υγείας με επαρκείς γνώσεις και ικανότητες για συστηματική επεξεργασία δεδομένων, πληροφοριών και γνώσης στην ιατρική και στη φροντίδα υγείας 66

Ανάγκες Μελλοντικής Ανάπτυξης των ΠΣΥ (6/11) Πρωτοβουλίες εκπαίδευσης European Centre for Medical Informatics, Statistics and Epidemiology (EuroMISE Centre) στην Πράγα International Medical Informatics Association (IMIA) 67

Ανάγκες Μελλοντικής Ανάπτυξης των ΠΣΥ (7/11) 4 η : Ανάγκη για έρευνα στην πληροφορική υγείας και στην βιοϊατρική πληροφορική Τα ΠΣΥ βρίσκονται σε φάση γρήγορης ανάπτυξης και χρειάζονται για την αναδιοργάνωση της φροντίδας υγείας σε μια κοινωνία που γηράσκει 68

Ανάγκες Μελλοντικής Ανάπτυξης των ΠΣΥ (8/11) Ανάγκη για έρευνα σε διάφορες περιοχές της πληροφορικής υγείας και βιοϊατρικής πληροφορικής όπως: Ανάπτυξη και διερεύνηση κατάλληλων αρχιτεκτονικών ΠΣΥ (transinstitutional) που υποστηρίζουν τη φροντίδα υγείας προσανατολισμένη στον ασθενή, τη διαμοιρασμένη φροντίδα υγείας από τους οργανισμούς παροχής υπηρεσιών υγείας στην υγειονομική περιφέρεια μέχρι την κατ οίκον νοσηλεία συμπεριλαμβανομένων της τηλειατρικής, της διεισδυτικής τεχνολογίας, της παρακολούθησης της υγείας με τρόπο ασφαλή 69

Ανάγκες Μελλοντικής Ανάπτυξης των ΠΣΥ (9/11) Ανάπτυξη και διερεύνηση μεθόδων για τη στρατηγική διοίκηση των ΠΣΥ, ειδικά την επεξεργασία πληροφοριών στις υγειονομικές περιφέρειες Ανάπτυξη και διερεύνηση μεθόδων για τη μοντελοποίηση και αξιολόγηση των ΠΣΥ 70

Ανάγκες Μελλοντικής Ανάπτυξης των ΠΣΥ (10/11) Ανάπτυξη και διερεύνηση ηλεκτρονικών φακέλων υγείας που παρέχουν εξουσιοδοτημένη πρόσβαση στους επαγγελματίες υγείας και στους ασθενείς: Υποστηρίζοντας την προσανατολισμένη στον ασθενή χρήση των ιατρικών δεδομένων συμπεριλαμβανομένων, της κατ οίκον νοσηλείας και παρακολούθησης κατάστασης υγείας Διευκολύνοντας την ιατρική και επιδημιολογική έρευνα και το σχεδιασμό της φροντίδα υγείας (health care planning) 71

Ανάγκες Μελλοντικής Ανάπτυξης των ΠΣΥ (11/11) Διερεύνηση ισχυρών εργαλείων πληροφορικής και επικοινωνιών για τους διάφορους χρήστες των ΠΣΥ Ανάπτυξη και διερεύνηση μεθόδων για ανάλυση ιατρικών δεδομένων (medical data mining) βασισμένες στις νέες αρχιτεκτονικές ΠΣΥ και ΗΦΥ λαμβάνοντας υπόψη τους νέους τύπους δεδομένων 72