Εργαστήριο Τοπικής και Νησιωτικής Ανάπτυξης Πανεπιστήμιο Αιγαίου Τουριστικό Παρατηρητήριο και Ολοκληρωµένος Τουριστικός Σχεδιασµός στη Περιφέρεια Ν. Αιγαίου Μελέτη Περίπτωσης: Μήλος Δρ. Γιάννης ΣΠΙΛΑΝΗΣ, Αν. Καθηγητής, Τμήμα Περιβάλλοντος Παρατηρητήριο Βιώσιμου Τουρισμού ΠΟΤ Μήλος 7/6/2015
Τουριστικό προϊόν: από τη παραγωγή στη διάθεση Δ ο µ ε ς Σ τ η ρ ι ξ η ς Πόροι Υπηρεσίες βάσης Τ. Προϊόν Τ. Εικόνα Άτυπα δίκτυα Τυπικά Τουριστικά γραφεία T. Operators Εθνική αγορά Άτυπα Δίκτυα Διεθνής αγορά Παραγωγή Δίκτυα Διανοµής Δ ο µ ε ς Σ τ η ρ ι ξ η ς
Ολοκληρωμένος Τουριστικός Σχεδιασμός Από την τουριστική προβολή σε μια ολοκληρωμένη προσέγγιση: Καταγραφή και ανάλυση κατάστασης (πόροι, δυνατότητες, αποτελέσματα) ώστε να υπάρξει Στρατηγικός και επιχειρησιακός σχεδιασμός: από το όραμα στη πράξη που απαιτεί συνεχή.. Εκπαίδευση και κατάρτιση στελεχών φορέων, εργοδοτών και εργαζομένων και προϋποθέτει Περιφερειακή και Τοπική Τουριστική Διακυβέρνηση: η διασύνδεση των φορέων σε Περιφερειακό και Τοπικό επίπεδο. Τα επιχειρησιακά σχέδια της ΤΑ
Ο ρόλος του Παρατηρητηρίου: Τουριστική Διακυβέρνηση με δεδομένα Πανεπιστήµιο Αιγαίου Παρατηρητήριο Βιώσιµου Τουρισµού ΠΟΤ Περιφερειακό Συµβούλιο Τουρισµού Διεύθυνση Τουρισµού ΠΝΑ Όραµα Στρατηγικό Σχέδιο Περιφερειακό Σχέδιο Δράσης Δηµοτική Επιτροπή Τουριστικής Προβολής Γραφείο Τουρισµού Όραµα Ταυτότητα Τοπικό Σχέδιο Δράσης
Παρατηρητήριο Αειφόρου Τουρισμού για προορισμούς Με στόχο : α) Καταγραφή, προστασία και διαχείριση- ανάδειξη τουριστικών πόρων - Οδηγός συμπεριφοράς τουριστών β) Καταγραφή και διαχείριση Ζήτησης - Διαχείριση εποχικότητας. Ελεγχος ικανοποίησης επισκεπτών γ) Παρακολούθηση οικονομικών αποτελεσμάτων. Ενημέρωση υποστήριξη επιχειρηματιών - αύξηση εσόδων εισοδημάτων δ) δημιουργία νέων και καλύτερης ποιότητας θέσεων εργασίας ε) διασύνδεση με άλλους τομείς της οικονομίας (γεωργία- πολιτισμός) στ) βελτίωση διαχείρισης περιβάλλοντος ζ) Σχέδιο προβολής για την αντιμετώπιση προβλημάτων Συγγραφή έκθεσης ανά νησί. Απαντήσεις σε ερωτήματα όπως: Γιατί ο τουρίστας να έρθει στην Μήλο; Γιατί να έρθει εκτός περιόδου αιχμής;
Υλοποίηση Παρατηρητήριου Συγκέντρωση και ανάλυση δεδομένων Δευτερογενή δεδομένα (πχ. αφίξεις σε λιμάνια- αεροδρόμια, αφίξεις διανυκτερεύσεις σε ξενοδοχειακά καταλύματα) Καταγραφή τουριστικών πόρων (και βαθμός αξιοποίησης τους) και προσφοράς υπηρεσιών (πχ. επιχειρήσεις, δραστηριότητες, τουριστικά προϊόντα, σύστημα διαχείρισης και προβολής προορισμού) Ερευνα τουριστών (συμπεριφορά και ικανοποίηση τουριστών) δείγμα / διαδικασία / μέσα υλοποίησης / έλεγχος ποιότητας Ερευνα επιχειρήσεων (χαρακτηριστικά και λειτουργικά αποτελέσματα) δείγμα / διαδικασία / μέσα υλοποίησης / έλεγχος ποιότητας Επεξεργασία δεδομένων Συγγραφή εκθέσεων αποτελεσμάτων Συγγραφή προτάσεων πολιτικής
Εκθεση κατάστασης και προτάσεις πολιτικής για τον προορισμό Μήλος Α. Υφιστάμενη κατάσταση: Γεωμορφορολογικά και κλιματολογικά στοιχεία Φυσικό περιβάλλον Πόροι: Μύθοι - Ιστορία Πολιτισμός (υλικός & άυλος) Υποδομές Υπηρεσίες Δραστηριότητες Ασκούμενη πολιτική Που θα καταλήξει σε μια SWOT analysis ως βάση για το σχεδιασμό
Β. 1 Τουρισμός Προσφορά (1) Αριθμός κλινών σε επαγγελματικά καταλύματα και μη: ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΜΟΝΑΔΕΣ ΔΩΜΑΤΙΑ ΚΛΙΝΕΣ ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΑ 33 609 1258 CAMPING 1 63 + 36 225 ΣΥΜΠ ΚΑΤΑΛΥΜΑΤΑ 3180 ΣΥΝΟΛΟ Γενικό σύνολο 12.058 Πλειοψηφία κλινών σε συμπληρωματικά καταλύματα Εντονη παρουσία ιδιωτικών κατοικιών παραθερισμού Μέση πίεση: 0,94 (τ) & 2,43κλ/κάτοικο + 30,96 (τ) & 80,7 κλ/τχ 4663 ΙΔ. ΚΑΤΟΙΚΙΕΣ 2465 7395
Β. 1 Τουρισμός Προσφορά (2) Πόροι- Θέλγητρα: Φυσικοί: χλωρίδα - πανίδα, υγρότοποι Χιβαδόλημνη, γεωλογικά τοπία, παραλίες Πολιτιστικοί: κατακόμβες, κάστρο, αρχαίο θέατρο, Φυλακωπή, παραδοσιακοί οικισμοί (Κλήμα), καταφύγιο Προϊόντα: Ξερό τυρί λαδοτύρι - ξινομιζήθρα - κάπαρη - μέλι - πελτές - κριθαροκουλούρες - τουλουμοτύρι Επισκέψιμοι χώροι: σειρά μουσείων Μοναδικότητες υπάρχουν; Γεωλογία Μεταλλεία Μύθοι; Αφροδίτη;
Β. 1 Τουρισμός Προσφορά (3) Δραστηριότητες Θαλάσσια σπορ windsurfing, kitesurfing, ιστιοπλοϊα, καταδύσεις, canoe, θαλάσσιοι περίπατοι Γεωλογικοί περίπατοι, αναρρίχηση, μονοπάτια (;) Ιαματικά λουτρά Ιππασία Ειδικές μορφές (με έμφαση τις δραστηριότητες): μεταλλευτικός (+Αφροδίτη+ιαματικά), ναυταθλητικός, φυσιολατρικός + περιπατητικός?
Εκθεση κατάστασης και προτάσεις πολιτικής Β. 2 Τουρισμός Ζήτηση (2) Αφίξεις: σχεδόν αποκλειστικά ακτοπλοϊκά. Κρίση και 180000 μικρή ανάκαμψη από 2013. 160000 140000 120000 100000 αερ. εσωτερικού 80000 ακτοπλοία 60000 40000 Υψηλή εποχικότητα % 53,8 Ιούλιο + Αύγουστο + 24,0% Ιούνιο + Σεπτέμβριο 20000 0 2010 2011 2012 2013 2014 45000 40000 35000 30000 25000 20000 15000 ακτοπλοία αερ. εσωτερικού 10000 5000 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
Εκθεση κατάστασης και προτάσεις πολιτικής Β. 2 Τουρισμός Ζήτηση (3) Διανυκτερεύσεις & σημαντικές εθνικότητες σε ξενοδοχεία: Σύνολο Ελληνες Γάλλοι Ιταλοί 35414 15566 (43,9%) 4456 (12,6%) 5864 (16,6%) 16000 14000 12000 10000 8000 6000 4000 FR GR 2000 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 ΜΔΠ: Ελληνες 3,5 Γάλλοι:3,8 Ιταλοί:5,0 / Συνολο:3,65 Πολύ υψηλή εποχικότητα: 67,1% 7 ος - 8 ος + 26,2 5 ος 9 ος
Β. 2 Τουρισμός Ζήτηση (3) Εκτίμηση Διανυκτερεύσεων: Ποια πληρότητα; ΤτΕ: 50% Μαϊο 85% Αύγουστο με πληρότητες μικρότερες για μικρά και χαμηλών κατηγοριών Αφ Ξεν Δ Ξεν Αφ Εν.Δ Δ Εν.Δ Αφ ιδιωτ Δ ιδιωτ Σενάριο 1: 28,1ατ/κλ 9708 35414 24395 89358 22185 221850 Σενάριο 2: 56,2ατ/κλ 19370 70700 48693 178116 29580 221850 Σενάριο 1 = 352880 διανυκτερεύσεις 58014 αφίξεις (3,65 ΜΔΠ) Σενάριο 2 = 483910 διανυκτερεύσεις - 101375 αφίξεις (3,65 ΜΔΠ) Όταν οι αφίξεις του 2013ήταν 132.513 και περιλαμβάνουν: μετακινήσεις ντόπιων, διελεύσεις και ημερήσιες εκδρομές για Κίμωλο. + Κρουαζιέρα: 17 σκάφη με 10363 επιβάτες (2014) 34/34.143 (2013) + Σκάφη αναψυχής (πόσα?) χωρίς διανυκτέρευση σε κατάλυμα
Β.3 Αποτελέσματα επιπτώσεις (1) Δαπάνη ανά διανυκτέρευση Ελλήνων Δεν υπάρχουν στοιχεία από Πάρο. Εκτιμήσεις από εθνικά δεδομένα
Β.3 Αποτελέσματα επιπτώσεις (2) Οι δαπάνες των τουριστών που μένουν σε ιδιωτικά καταλύματα είναι το 30% της δαπάνης αυτών μένουν σε επαγγελματικά Δαπάνη ανά Διανυκτέρευση με κριτήριο την επιλογή καταλύματος (ταξίδια από 4 και άνω διανυκτερεύσεις) 2004 2008 2012 Επιχειρηματικά Τουριστικά Καταλύματα 45,5 66,8 59,1 Ιδιόκτητοι χώροι 18,9 29,5 18,6 ΣΥΝΟΛΟ 25,6 38,4 28,6
Β.3 Αποτελέσματα επιπτώσεις (3) Δαπάνη των αλλοδαπών τουριστών 2012 στη Ελλάδα (έρευνα συνόρων της Τράπεζας της Ελλάδας) Γάλλοι 78,6, Ιταλοί 68,3, Γερμανοί 65,3, Βρετανοί 71,5 /ημ. Μέση δαπάνη στην ΠΝΑ: 88,2 /ημ ΜΔ ανά ταξίδι σε φθίνουσα πορεία από το 2005: - 17,5% Η κατανομή της δαπάνης των ξένων : Είδος καταλύματος Διαμονή Εστιατόριο μπαρ Μεταφορές διασκέδαση Αγορές άλλες δαπάνες ξενοδοχείο 31,8% 25,5% 12% 9,8% 21% αλλο 27,1% 34,3% 14,4% 5,6% 18,7%
Β.3 Αποτελέσματα επιπτώσεις (4) Απασχόληση: Με βάση την απογραφή: 217 σε ξενοδοχεία- εστιατόρια + 19 ψυχαγωγία (μόνιμοι κάτοικοι) Με βάση εθνική εκτίμηση: 0,29 θέσεις εργασίας ανά κλίνη: 1.352 θέσεις απασχόλησης Περιβάλλον: Δόμηση: οι κατοικίες πολλαπλασιάστηκαν επί 1,8 μεταξύ 1970-2011: από 2901 σε 4441 Διανυκτερεύσεις: 493910: 1326 επιπλέον κάτοικοι όχι ομοιόμορφα κατανεμημένοι στο χρόνο, αλλά στο 4μηνο Νερό: Η ημερήσια ζήτηση μπορεί να φτάσει 3.404 κμ τη μέρα Δ. 493910 123.477,5 κμ Νερό Ενέργεια Σκουπίδια 250 λιτ/δ 1kwh/δ 1,8κ/δ 493910 kwh 889,0 τόνοι
Εκθεση κατάστασης και προτάσεις πολιτικής Β.4 Επιπτώσεις τουρισμού - Οικονομικές: αύξηση δραστηριότητας- εισοδημάτων, απασχόληση σε τουριστικά επαγγέλματα και κατασκευές, αλλά ορυχεία και μεταποίηση παραμένουν ισχυρές δραστηριότητες, αλλά όχι η γεωργία. 30.00 25.00 20.00 15.00 10.00 5.00 0.00 ΜΗΛΟΣ ΠΝΑ ΕΛΛΑΔΑ
Εκθεση κατάστασης και προτάσεις πολιτικής Β.4 Επιπτώσεις τουρισμού Δημογραφικές: Μικρή μεταβολή πληθυσμού από το 1971 (4499) στο 2011 (4996) λόγω μεταλλευτικών δραστηριοτήτων με αρνητική φυσική κίνηση - 142 (2001-13) με ενεργού πληθυσμού 39,3% (χαμηλότερος από μ.ο. χώρας 42,4%), με μέτρια παρουσία μεταναστών: 2417 (9,4%) όταν ο εθνικός μ.ο. είναι 8,3% με χαμηλό παιδικό πληθυσμό (13,8% έναντι 16,5% χώρα) και υψηλή γήρανση (24,4% έναντι 19,5%)
Β.4 Επιπτώσεις τουρισμού Περιβαλλοντικά: αλλοίωση τοπίου (ειδικά παράκτιας ζώνης) από δόμηση: από 2901 κατοικίες το 1971 σε 4441 το 2011 1796 κατοικούνται από τους 4839 κατοίκους αλλοίωση του τοπίου από την έντονη μεταλλευτική δραστηριότητα που επηρεάζει τον τουρισμό Συμβολή στο πρόβλημα επάρκειας νερού - αφαλάτωση,
Β.5 Εφαρμοζόμενη πολιτική και τοπική διακυβέρνηση (1) Απαντήσεις στο ερωτηματολόγιο
Γ. Αξιολόγηση κατάστασης (1) Γ.1 ΙΣΧΥΡΑ ΣΗΜΕΙΑ Εθνικής εμβέλειας: «ασφάλεια» και «φιλοξενία» Περιφερειακής εμβέλειας: «ήλιος, θάλασσα, παραλίες, ξεκούραση» Οι φυσικές ομορφιές: αγροτικά τοπία και κατασκευές (ντάμια, πατητήρια, περιστερώνες, αλώνια κλπ), ανάγλυφο, παραλίες Τα οικιστικά σύνολα Ο μεγάλος αριθμός μνημείων - μουσείων Η σημαντική χλωρίδα και πανίδα εντός και εκτός της περιοχής Natura Δραστηριότητες κυρίως στον θαλάσσιο τουρισμό Τα μη σηματοδοτημένα μονοπάτια που θα μπορούσαν να αυξήσουν την επισκεψιμότητα του νησιού εκτός της υψηλής τουριστικής περιόδου
Γ. Αξιολόγηση κατάστασης (3) Γ.2 ΑΔΥΝΑΤΑ ΣΗΜΕΙΑ (1) Η έλλειψη ολοκληρωμένου σχεδίου τουριστικής ανάπτυξης και προβολής (τουριστική εικόνα, ενημέρωση) Η έλλειψη σωστά οργανωμένου γραφείου πληροφοριών που να λειτουργεί όλο τον χρόνο Η έλλειψη γνώσης παρακολούθησης των αποτελεσμάτων επιπτώσεων του τουρισμού Η έλλειψη γνώσης γύρω από την ικανοποίηση των τουριστών Η έλλειψη οποιασδήποτε προσπάθειας τουριστικής ερμηνείας των πολλών αξιοθεάτων του νησιού και οργανωμένων επισκέψεων ώστε να συντηρείται το ενδιαφέρον των τουριστών για μακρότερη παραμονή στο νησί
Γ. Αξιολόγηση κατάστασης (4) Γ.2 ΑΔΥΝΑΤΑ ΣΗΜΕΙΑ (2) Η ιδιαίτερα υψηλή εποχικότητα που επηρεάζει τη βιωσιμότητα των τουριστικών επιχειρήσεων αλλά και τη ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών Τα προβλήματα στη διαχείριση των στερεών αποβλήτων που υποβαθμίζουν τους δημόσιους χώρους H υψηλή τουριστική πίεση Η μη ανάδειξη υπαρχόντων μνημείων και άλλων στοιχείων του πολιτισμού παλαιότερου και νεώτερου Η έλλειψη «ταυτότητας» Η μη διασύνδεση της τοπικής παραγωγής με τον τουρισμό: 6 εστιατόρια και 2 παραγωγοί στο Aegean Cuisine και 1 μονάδα στο «ελληνικό πρωϊνό»
Γ. Αξιολόγηση κατάστασης (5) Γ.2 ΑΔΥΝΑΤΑ ΣΗΜΕΙΑ (3) Η έλλειψη τοπικής καλλιτεχνικής παραγωγής αξιοποιώντας τις σχετικές παραδόσεις Η μη αξιοποίηση της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς (μουσική, χοροί, κουζίνα, γλώσσα, αγγειοπλαστική κλπ) Η έλλειψη εκπαίδευσης του ανθρώπινου δυναμικού (εργοδοτών και εργαζόμενων)
Γ. Αξιολόγηση κατάστασης (6) Γ.3 ΕΥΚΑΙΡΙΕΣ Η σημαντική ζήτηση για μη «αξιοποιημένους» προορισμούς που διατηρούν την αυθεντικότητα τους και την ιδιαίτερη τους ταυτότητα που τα κάνει να ξεχωρίζουν από άλλους παρόμοιους προορισμούς. Η υιοθέτηση ενός σήματος ποιότητας για τις τουριστικές επιχειρήσεις στη Περιφέρεια Η αύξηση της ζήτησης για προορισμούς «ήσυχους» Οι δυνατότητες αξιοποίησης των υπαρχόντων δημόσιων πόρων μέσα από την λειτουργία ΚΟΙΝ.Σ.ΕΠ
Γ. Αξιολόγηση κατάστασης (6) Γ.4 ΚΙΝΔΥΝΟΙ Η αύξηση του ανταγωνισμού από άλλα ελληνικά νησιά και γενικότερα από προορισμούς που προσφέρουν σε παγκόσμιο επίπεδο ήλιο και θάλασσα. Οι κίνδυνοι που αναμενεται να υπάρξουν για τους παράκτιους πόρους, την διαθεσιμότητα σε νερό και γενικά από τη χειροτέρευση του κλίματος από τη κλιματική αλλαγή
Δ. Επόμενα Βήματα (1) Α) Συμφωνείτε ότι υπάρχουν προβλήματα οικονομικά, κοινωνικά, περιβαλλοντικά όπως επισημάνθηκαν προηγούμενα; πχ Ø Ø Ø Ø υψηλή εποχικότητα, χαμηλή πληρότητα (;), Χαμηλές τιμές σε ξενοδοχεία χαμηλή ποιότητα υπηρεσιών ιδιωτικού και δημόσιου τομέα; μέτρια εξάρτηση Μήλου από τουρισμό; χαμηλό επίπεδο γνώσεων- δεξιοτήτων πληθυσμού ; Β) Πως διαπιστώνονται και τεκμηριώνονται προβλήματα: οι έρευνες Γ) Πως γεφυρώνονται οι αντίθετες επιδιώξεις των διάφορων ομάδων ενδιαφερομένων (πχ. πράκτορες, ξενοδόχοι, εστιάτορες & λοιποί επιχειρηματίες εστίασης- αναψυχής, επιχειρήσεις άλλων δραστηριοτήτων, μόνιμοι κάτοικοι, ΜΚΟ πολιτισμού & περιβάλλοντος)
Δ. Επόμενα βήματα (2) Ο ρόλος του Παρατηρητηρίου Βιώσιμου Τουρισμού του Παγκόσμιου Οργανισμού Τουρισμού: Γνώση και ανάλυση (ζήτηση, προσφορά, ικανοποίηση) Συναντίληψη μεταξύ ενδιαφερόμενων για προβλήματα, λύσεις, όραμα Διατύπωση Οράματος και Σχεδίου (στρατηγικό και επιχειρησιακό σχέδιο δήμου και περιφέρειας) Σχέδιο υλοποίησης ετήσιο και πολυετές (θητεία Δημοτικής Αρχής + διάρκεια ΕΣΠΑ) Παρακολούθηση υλοποίησης και διόρθωση πορείας ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΣΤΙΣ ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΗ
Δ. Επόμενα Βήματα (3) 1. Διόρθωση - Συμπλήρωση πίνακα με στοιχεία για τους τουριστικούς πόρους, υπηρεσίες και δραστηριότητες 2. Συμπλήρωση ερωτηματολογίων από τουριστικές επιχειρήσεις 3. Συμπλήρωση ερωτηματολογίου «τουριστικού προορισμού» 4. Διανομή ερωτηματολογίων τουριστών από τώρα μέχρι το τέλος της τουριστικής περιόδου ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΣΤΗ ΣΕΛΙΔΑ ΤΟΥ ΠΑΡΑΤΗΡΗΤΗΡΙΟΥ h p://tourismobservatory.ba.aegean.gr
Δ. Επόμενα Βήματα (4) 1) Ποιες είναι οι μοναδικότητες της Μήλου που θα στήριξαν ένα διαφοροποιημένο προϊόν; 2) Ποιος είναι ο «μύθος» που θα βοηθούσε στην ανάδειξη μη ειδικών χαρακτηριστικών 3) Ποια η «ταυτότητα» του νησιού και πως υποστηρίζεται μέσα από δράσεις ανάδειξης και προβολής: 4) Η δημιουργία του «MILOS story telling» με στόχο τη παρουσίαση μιας ολοκληρωμένης εικόνας του νησιού και την ανάδειξη πόρων που παραμένουν αγνωστοι
Δ. Προτάσεις Πολιτικής (1) Α) Πως παρεμβαίνουμε στη βελτίωση των υπηρεσιών των ιδιωτικών επιχειρήσεων Σύστημα «Aegean Quality» για επιχειρήσεις Το σύστημα αυτό αποτελεί κατ αρχή ένα εργαλείο αυτοβελτίωσης των επιχειρήσεων στη προσπάθεια τους να παραμένουν ανταγωνιστικές και κερδοφόρες Το σύστημα αποτελείται από 5 τομείς στόχους: Πρακτικές διοίκησης βιωσιμότητα επιχείρησης Εκπαίδευση Υγιεινή Ασφάλεια εργαζόμενων Ποιότητα υπηρεσιών ικανοποίηση πελατών Χρήση τοπικών πόρων & προϊόντων Δικτύωση επιχειρήσεων - διαφοροποίηση προϊόντων & διάχυση ωφελειών στη τοπική κοινωνία Προστασία περιβάλλοντος και κοινών πόρων
Δ. Προτάσεις Πολιτικής (2) β) Πως παρεμβαίνουμε για τη βελτίωση των παρεχόμενων δημόσιων (κοινών) υπηρεσιών; Δομή για: «DesŒnaŒon Management» Συστηματική παρακολούθηση ικανοποίησης τουριστών, επιχειρηματιών, κατοίκων Σύστημα παρακολούθησης επιδόσεων σε ότι αφορά τις δημόσιες λειτουργίες Συστηματική εκπαίδευση ανθρώπινου δυναμικού, εργοδοτών και εργαζομένων, μέσα από την οργάνωση των κατάλληλων σεμιναρίων Δημιουργία ομάδας στήριξης των τοπικών επιχειρηματιών για εισαγωγή καινοτομιών στη λειτουργία της επιχείρησης τους μέσω της αξιοποίησης των τοπικών πόρων
Δ. Προτάσεις Πολιτικής (3) γ) Πως εμπλουτίζω το τουριστικό προϊόν παρακολουθώντας τις εξελίξεις τουριστών και ανταγωνιστικών προορισμών; Αξιοποίηση των υπαρχουσών πόρων για ανάπτυξη ειδικών τουριστικών προϊόντων για την ανάδειξη των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών και πόρων κάθε προορισμού (υλικών και άϋλων) με στόχο την διαφοροποίηση των προορισμών με βάση τη «Νησιωτική Ταυτότητα»: Δημιουργία δικτύου επισκέψιμων χώρων με βάση τα σημαντικά ιστορικά στοιχεία και μνημεία με τη δημιουργία ΚΟΙΝΣΕΠ
Εκθεση κατάστασης και προτάσεις πολιτικής Δ. Προτάσεις Πολιτικής (4) δ) βελτίωση του συστήματος τοπικής τουριστικής διακυβέρνησης Δημιουργία και προώθηση της εικόνας σε επίπεδο νησιωτικού προορισμού - σύστημα προβολής και ενημέρωσης (DesŒnaŒon manager) Δημιουργία σλόγκαν και διαφημιστικής προβολής πάνω σε στοιχεία «μοναδικότητας» που θα προτρέπουν τον τουρίστα να έρθει (διαφορετικό μεταξύ ελλήνων / αλλοδαπών ) Δημιουργία ενός κέντρου ενημέρωσης των επισκεπτών για την ταυτότητα, την ιστορία και τα αξιοθέατα του νησιού Η επεξεργασία, η παρακολούθηση υλοποίησης και η αξιολόγηση ενός σχεδίου τουριστικής ανάπτυξης βασισμένου στην ανάδειξη της ταυτότητας της Μήλου
Ευχαριστούμε για τη προσοχή ispil@aegean.gr stobservatory@aegean.gr Tel: +30 22510 36229 h p://tourismobservatory.ba.aegean.gr/