ΤΟ ΜΟΝΑΣΤΥΡΙ ΤΟΥ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΑΝΤΡΕΑ ΠΙΕΡΙΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ
Ο ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΑΝΤΡΕΑΣ Το Μοναστήρι του Αποστόλου Αντρέα.Το μοναστήρι του Αποστόλου Αντρέα είναι κτισμένο στο ομώνυμο ακρωτήρι της Κύπρου που βρίσκεται στη χερσόνησο της Καρπασίας. Από τα πιο ονομαστά μοναστήρια του νησιού, προσέλκυε κάθε χρόνο χιλιάδες προσκυνητές, ιδιαίτερα στις 30 Νοεμβρίου και 15 Αυγούστου που γιόρταζε η μονή. Σύμφωνα με την παράδοση, γυρίζοντας ο Απόστολος Αντρέας τον τότε γνωστό κόσμο για να διδάξει το λόγο του Κυρίου, έφτασε και στην Κύπρο. Αφού τέλειωσε το κήρυγμα του κάθισε σε μια πέτρα, εκεί στο ακρωτήρι, περιμένοντας να περάσει κάποιο καράβι για να τον πάρει μαζί του. Πράγματι, σε λίγο φάνηκε ένα καράβι. Ο Αντρέας παρακάλεσε τον καπετάνιο να τον πάρει μαζί του.
Ο καπετάνιος του είπε ότι ευχαρίστως θα τον έπαιρνε ως την Πάτρα που πήγαινε. Μόνο που τους είχε τελειώσει το νερό και ρώτησε τον `Αγιο αν γνώριζε κάποια πηγή εκεί κοντά. Ο Απόστολος Αντρέας τότε του είπε πως υπήρχε μια πηγή με τρεχούμενο νερό δίπλα στο βράχο που καθότανε. Οι ναύτες κοίταξαν παντού αλλά δεν βρήκαν νερό. Ο καπετάνιος τότε θύμωσε με τον Αντρέα. Ο `Αγιος τότε του πρότεινε να πάνε ξανά μαζί. `Ετσι και έγινε. `Οταν έφτασαν στο βράχο, ο `Αγιος γονάτισε και αφού προσευχήθηκε, χτύπησε με το ραβδί του το βράχο και τότε άρχισε να τρέχει νερό. Με μεγάλη χαρά ήπιαν, πλύθηκαν και γέμισαν τα βαρέλια τους από το νερό που ανάβλυζε από το βράχο. Το ίδιο έκανε και το τυφλό αγόρι του καπετάνιου. Επιστρέφοντας πίσω στο καράβι το τυφλό παιδί λέει στον πατέρα του: "Πατέρα τα πανιά του καραβιού έχουν μια τρύπα και πρέπει να τη διορθώσουμε". Ο καπετάνιος, μη πιστεύοντας στα μάτια του, ευχαρίστησε με δάκρυα στα μάτια τον Απόστολο Αντρέα και τόσο αυτός όσο και το πλήρωμα του βαφτίστηκαν Χριστιανοί. Αργότερα, ο καπετάνιος του καραβιού, του οποίου το παιδί θεραπεύτηκε, έκτισε ναό αφιερωμένο στον Απόστολο Αντρέα.
ΤΟ ΜΟΝΑΣΤΥΡΙ ΤΟΥ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΑΝΤΡΕΑ
Ο ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΑΝΤΡΕΑΣ Μια πρώτη μαρτυρία έχουμε το 1103μ.Χ από τον Αγγλοσάξωνα προσκυνητή Seawolf, που το αποκαλεί «λιμανάκι του Αποστόλου Αντρέα», ένδειξη ότι η παράδοση για τον Απόστολο Αντρέα ήταν διαδεδομένη από τα Βυζαντινά χρόνια. Παλιοί χάρτες της Κύπρου αναφέρουν το ακρωτήρι με το όνομα Capo de Santo Andrea. Από τα κτίσματα του πρώτου ναού δε διασώθηκαν καθόλου ίχνη. Στη θέση τους κτίστηκε όμως, το 15ο αιώνα, ναός με γοτθική επίδραση που βρίσκεται χαμηλά, δίπλα στο κύμα και διασώζεται ως τις μέρες μας.
Η νεότερη εκκλησία κτίστηκε το 19ο αιώνα και βρίσκεται πιο ψηλά, δυτικά της πρώτης. Ιδρυτής και πρώτος οικονόμος του σημερινού Μοναστηριού είναι ο παπά Ιωάννης Νικόλα Διάκου από το Ριζοκάρπασο. Στον Κύκκο ο παπά Ιωάννης έμαθε γράμματα και επέστρεψε στην Καρπασία για να εκπληρώσει ένα παλαιότερο του τάμα και να ανεγείρει ναό αφιερωμένο στον Απόστολο Αντρέα. Για να μαζέψει χρήματα για το σκοπό αυτό γύριζε τα χωριά με την εικόνα του Αγίου και έκανε εράνους μέχρι που μάζεψε ικανοποιητικά χρήματα. Τελικά, το 1855 άρχισε η ανέγερση του νέου ναού.
ΤΟ ΜΟΝΑΣΤΥΡΙ ΤΟΥ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΑΝΤΡΕΑ
Την ίδια χρονιά χειροτονήθηκε ιερέας από τον τότε Αρχιεπίσκοπο Μακάριο Α (1854 1865), ο οποίος έθεσε το όλο έργο της ανέγερσης κάτω από την πνευματική του καθοδήγηση. Πολλοί πιστοί βοήθησαν τον παπά Ιωάννη. `Ενας από αυτούς είναι ο Κωσταντίνος Μαυρομάτης (1831 1903) από τη Σαλαμιού της Πάφου, ο οποίος ζούσε στη Μερσίνα της Μικρά Ασίας και προμήθευε ξυλεία και άλλα υλικά για την ανέγερση του ναού. Χρησιμοποιήθηκαν επίσης πέτρες από παρακείμενο ναό αφιερωμένο στην «Ακραία Αφροδίτη», γεγονός που σχολιάστηκε αργότερα ως έλλειψη σεβασμού προς τα μνημεία της αρχαιότητας. Ο Αρχιεπίσκοπος Σωφρόνιος, που διαδέχθηκε τον Μακάριο, τέλεσε στις 15 Αυγούστου του 1867 τα εγκαίνια του ναού, που από τότε καθιερώθηκε να γιορτάζει τη μέρα αυτή.
Ο ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΑΝΤΡΕΑΣ Μια πρώτη μαρτυρία έχουμε το 1103μ.Χ από τον Αγγλοσάξωνα προσκυνητή Seawolf, που το αποκαλεί «λιμανάκι του Αποστόλου Αντρέα», ένδειξη ότι η παράδοση για τον Απόστολο Αντρέα ήταν διαδεδομένη από τα Βυζαντινά χρόνια. Παλιοί χάρτες της Κύπρου αναφέρουν το ακρωτήρι με το όνομα Capo de Santo Andrea. Από τα κτίσματα του πρώτου ναού δε διασώθηκαν καθόλου ίχνη. Στη θέση τους κτίστηκε όμως, το 15ο αιώνα, ναός με γοτθική επίδραση που βρίσκεται χαμηλά, δίπλα στο κύμα και διασώζεται ως τις μέρες μας. Η νεότερη εκκλησία κτίστηκε το 19ο αιώνα και βρίσκεται πιο ψηλά, δυτικά της πρώτης. Ιδρυτής και πρώτος οικονόμος του σημερινού Μοναστηριού είναι ο παπά Ιωάννης Νικόλα ιάκου από το Ριζοκάρπασο. Στον Κύκκο ο παπά Ιωάννης έμαθε γράμματα και επέστρεψε στην Καρπασία για να εκπληρώσει ένα παλαιότερο του τάμα και να ανεγείρει ναό αφιερωμένο στον Απόστολο Αντρέα. Για να μαζέψει χρήματα για το σκοπό αυτό γύριζε τα χωριά με την εικόνα του Αγίου και έκανε εράνους μέχρι που μάζεψε ικανοποιητικά χρήματα. Τελικά, το 1855 άρχισε η ανέγερση του νέου ναού. Την ίδια χρονιά χειροτονήθηκε ιερέας από τον τότε Αρχιεπίσκοπο Μακάριο Α (1854-1865), ο οποίος έθεσε το όλο έργο της ανέγερσης κάτω από την πνευματική του καθοδήγηση. Πολλοί πιστοί βοήθησαν τον παπά Ιωάννη. `Ενας από αυτούς είναι ο Κωσταντίνος Μαυρομάτης (1831-1903) από τη Σαλαμιού της Πάφου, ο οποίος ζούσε στη Μερσίνα της Μικρά Ασίας και προμήθευε ξυλεία και άλλα υλικά για την ανέγερση του ναού. Χρησιμοποιήθηκαν επίσης πέτρες από παρακείμενο ναό αφιερωμένο στην «Ακραία Αφροδίτη», γεγονός που σχολιάστηκε αργότερα ως έλλειψη σεβασμού προς τα μνημεία της αρχαιότητας. Ο Αρχιεπίσκοπος Σωφρόνιος, που διαδέχθηκε τον Μακάριο, τέλεσε στις 15 Αυγούστου του 1867 τα εγκαίνια του ναού, που από τότε καθιερώθηκε να γιορτάζει τη μέρα αυτή.
Ο ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΑΝΤΡΕΑΣ Στη μεγάλη αυλή του μοναστηριού βρίσκονται το Συνοδικό, το Οικονομείο, το μαγειρείο, το αρτοποιείο, οι τραπεζαρίες και οι ξενώνες που φιλοξενούσαν τους χιλιάδες προσκυνητές που έφταναν εκεί για να προσκυνήσουν τον `Αγιο, πριν από την Τουρκική εισβολή, το 1974. Στη μέση της αυλής βρίσκεται η βρύση του μοναστηριού και η προτομή του κτήτορα, παπά Ιωάννου Οικονόμου. Το άγιασμα του Αποστόλου Αντρέα αναβλύζει μέχρι σήμερα από τη γη, δίπλα από το ερημωμένο μοναστήρι που για χρόνια τώρα παραμένει σκλαβωμένο. Οι Τούρκοι κατακτητές δεν επιτρέπουν ούτε τη συντήρηση του μοναστηριού, που βρίσκεται ετοιμόρροπο και ερειπωμένο. Το μοναστήρι λειτουργείται σήμερα μόνο μερικές φορές τον χρόνο, όταν οι κατοχικές αρχές επιτρέπουν σε λίγους προσκυνητές να μεταβούν στο κατεχόμενο μοναστήρι. Ας προσευχηθούμε όλοι για τη μέρα που θα κτυπήσουν και πάλι χαρμόσυνα οι καμπάνες του Αποστόλου Αντρέα και όλων των κατεχόμενων εκκλησιών μας, σκορπίζοντας σε ολόκληρη την Κύπρο το μήνυμα της λευτεριάς.