Εργαστήριο Τοπικής και Νησιωτικής Ανάπτυξης Πανεπιστήμιο Αιγαίου Τουριστικό Παρατηρητήριο και Ολοκληρωµένος Τουριστικός Σχεδιασµός στη Περιφέρεια Ν. Αιγαίου Μελέτη Περίπτωσης: Ιος Δρ. Γιάννης ΣΠΙΛΑΝΗΣ, Αν. Καθηγητής, Τμήμα Περιβάλλοντος Παρατηρητήριο Βιώσιμου Τουρισμού ΠΟΤ Ιος 5/6/2015
Τουριστικό προϊόν: από τη παραγωγή στη διάθεση Δ ο µ ε ς Σ τ η ρ ι ξ η ς Πόροι Υπηρεσίες βάσης Τ. Προϊόν Τ. Εικόνα Άτυπα δίκτυα Τυπικά Τουριστικά γραφεία T. Operators Εθνική αγορά Άτυπα Δίκτυα Διεθνής αγορά Παραγωγή Δίκτυα Διανοµής Δ ο µ ε ς Σ τ η ρ ι ξ η ς
Ολοκληρωμένος Τουριστικός Σχεδιασμός Από την τουριστική προβολή σε μια ολοκληρωμένη προσέγγιση: Καταγραφή και ανάλυση κατάστασης (πόροι, δυνατότητες, αποτελέσματα) ώστε να υπάρξει Στρατηγικός και επιχειρησιακός σχεδιασμός: από το όραμα στη πράξη που απαιτεί συνεχή.. Εκπαίδευση και κατάρτιση στελεχών φορέων, εργοδοτών και εργαζομένων και προϋποθέτει Περιφερειακή και Τοπική Τουριστική Διακυβέρνηση: η διασύνδεση των φορέων σε Περιφερειακό και Τοπικό επίπεδο. Τα επιχειρησιακά σχέδια της ΤΑ
Ο ρόλος του Παρατηρητηρίου: Τουριστική Διακυβέρνηση με δεδομένα Πανεπιστήµιο Αιγαίου Παρατηρητήριο Βιώσιµου Τουρισµού ΠΟΤ Περιφερειακό Συµβούλιο Τουρισµού Διεύθυνση Τουρισµού ΠΝΑ Όραµα Στρατηγικό Σχέδιο Περιφερειακό Σχέδιο Δράσης Δηµοτική Επιτροπή Τουριστικής Προβολής Γραφείο Τουρισµού Όραµα Ταυτότητα Τοπικό Σχέδιο Δράσης
Παρατηρητήριο Αειφόρου Τουρισμού για προορισμούς Με στόχο : α) Καταγραφή, προστασία και διαχείριση- ανάδειξη τουριστικών πόρων - Οδηγός συμπεριφοράς τουριστών β) Καταγραφή και διαχείριση Ζήτησης - Διαχείριση εποχικότητας. Ελεγχος ικανοποίησης επισκεπτών γ) Παρακολούθηση οικονομικών αποτελεσμάτων. Ενημέρωση υποστήριξη επιχειρηματιών - αύξηση εσόδων εισοδημάτων δ) δημιουργία νέων και καλύτερης ποιότητας θέσεων εργασίας ε) διασύνδεση με άλλους τομείς της οικονομίας (γεωργία- πολιτισμός) στ) βελτίωση διαχείρισης περιβάλλοντος ζ) Σχέδιο προβολής για την αντιμετώπιση προβλημάτων Συγγραφή έκθεσης ανά νησί. Απαντήσεις σε ερωτήματα όπως: Γιατί ο τουρίστας να έρθει στην Ιο; Γιατί να έρθει εκτός περιόδου αιχμής;
Υλοποίηση Παρατηρητήριου Συγκέντρωση και ανάλυση δεδομένων Δευτερογενή δεδομένα (πχ. αφίξεις σε λιμάνια- αεροδρόμια, αφίξεις διανυκτερεύσεις σε ξενοδοχειακά καταλύματα) Καταγραφή τουριστικών πόρων (και βαθμός αξιοποίησης τους) και προσφοράς υπηρεσιών (πχ. επιχειρήσεις, δραστηριότητες, τουριστικά προϊόντα, σύστημα διαχείρισης και προβολής προορισμού) Ερευνα τουριστών (συμπεριφορά και ικανοποίηση τουριστών) δείγμα / διαδικασία / μέσα υλοποίησης / έλεγχος ποιότητας Ερευνα επιχειρήσεων (χαρακτηριστικά και λειτουργικά αποτελέσματα) δείγμα / διαδικασία / μέσα υλοποίησης / έλεγχος ποιότητας Επεξεργασία δεδομένων Συγγραφή εκθέσεων αποτελεσμάτων Συγγραφή προτάσεων πολιτικής
Εκθεση κατάστασης και προτάσεις πολιτικής για τον προορισμό Ιος Α. Υφιστάμενη κατάσταση: Γεωμορφορολογικά και κλιματολογικά στοιχεία Φυσικό περιβάλλον Πόροι: Μύθοι - Ιστορία Πολιτισμός (υλικός & άυλος) Υποδομές Υπηρεσίες Δραστηριότητες Ασκούμενη πολιτική Που θα καταλήξει σε μια SWOT analysis, βάση για τις προτάσεις σχεδιασμού
Β. 1 Τουρισμός Προσφορά (1) Αριθμός κλινών σε επαγγελματικά καταλύματα και μη: ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΜΟΝΑΔΕΣ ΔΩΜΑΤΙΑ ΚΛΙΝΕΣ ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΑ 44 1040 2056 CAMPING 1 123+15 414 ΣΥΜΠ ΚΑΤΑΛΥΜΑΤΑ 216 1350 2940 ΣΥΝΟΛΟ 5410 ΙΔ. ΚΑΤΟΙΚΙΕΣ 926 2778 Υπεροχή κλινών σε συμπληρωματικά καταλύματα Γενικό σύνολο 8188 Ισχυρή παρουσία ιδιωτικών κατοικιών παραθερισμού Υψηλή κοινωνική πολιτιστική πίεση με 3,93 κλ/κάτοικο αλλά όχι περιβαλλοντική πίεση με 75,96κλ/τχ
Β. 1 Τουρισμός Προσφορά (2) Πόροι- Θέλγητρα: Φυσικοί: αγροτικά τοπία αν και εγκαταλελημένα κλασικοί «μεσογειακοί» πόροι - παραλίες Πολιτιστικοί: 19 εκκλησίες διατηρητέα μνημεία, Σκάρκος (βραβείο Europa Nostra), Τάφος Ομήρου, Μουσείο (+ σπίτι) Γαϊτη; Μουσείο JM Drot, υπαίθριο θέατρο Ο.Ελύτη Προϊόντα: τυροκομικά, κάπαρι, Επισκέψιμοι χώροι: Χώρα, εκκλησίες, Αρχαιολογικό Μουσείο Μοναδικότητες υπάρχουν; Μύθοι; Ομηρος;
Β. 1 Τουρισμός Προσφορά (3) Δραστηριότητες Θαλάσσια σπορ στις οργανωμένες παραλίες Θαλάσσιοι περίπατοι Περπάτημα: 5 μονοπάτια Αγροτικές δραστηριότητες: μάζεμα ελιάς, πάτημα ελιάς, μελισσοκομία Ομήρεια Ειδικές μορφές (με έμφαση τις δραστηριότητες): Στη σελίδα εμφανίζονται όλες οι μορφές αλλά δραστηριότητες; Θαλάσσια σπορ, περιπατητικός
Β. 2 Τουρισμός Ζήτηση (2) Αφίξεις: αποκλειστικά ακτοπλοϊκά. Κρίση και μικρή ανάκαμψη από 2013. ακτοπλοϊα 120000 100000 80000 60000 ακτοπλοϊα 40000 Πολύ υψηλή εποχικότητα 68,1% Ιούλιο + Αύγουστο + 21,3% Ιούνιο + Σεπτέμβριο 20000 0 2010 2011 2012 2013 2014 35000 ακτοπλοϊα 30000 25000 20000 15000 ακτοπλοϊα 10000 5000 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
Εκθεση κατάστασης και προτάσεις πολιτικής Β. 2 Τουρισμός Ζήτηση (3) Διανυκτερεύσεις & σημαντικές εθνικότητες σε ξενοδοχεία: Σύνολο 88862 Ελληνες 20401 (22,9%) Γάλλοι 5774 (6,5%) Ιταλοί 16523 (18,6%) Αυστραλοί 18649 (21,0%) Βρετανοί 5516 (6,2%) Νορβηγοί 3898 (4,4%) ΜΔΠ: Ελληνες 4,05 Αλλοδαποί 3,96 / Ιταλοί 5,8 - Αυστραλοί 3,1 Γάλλοι 3,5 Νορβηγοί 7,8 / Μ.Ο. 3,98 40000 35000 30000 25000 20000 15000 10000 5000 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 FOR GR
Β. 2 Τουρισμός Ζήτηση (3) Εκτίμηση Διανυκτερεύσεων: Ποια πληρότητα; ΤτΕ: 50% /5 85% /8 Αφ Ξεν + C Δ Ξεν + C Αφ Εν.Δ Δ Εν.Δ Αφ ιδιωτ Δ ιδιωτ Σενάριο 1: 43,2 ατ/κλ 26810 106704 31911 127008 8334 83340 Σενάριο 2: 58 ατ/κλ 35995 143260 42884 170520 8334 83340 Σενάριο 1 = 317052 διανυκτερεύσεις 67005 αφίξεις (3,98 ΜΔΠ) Σενάριο 2 = 397120 διανυκτερεύσεις - 87173 αφίξεις (3,98 ΜΔΠ) Όταν οι αφίξεις του 2013: 94122 με εκτίμηση ότι οι επισκέπτες είναι 86310 + Κρουαζιέρα: 0 + Σκάφη αναψυχής (πόσα?) χωρίς διανυκτέρευση σε κατάλυμα και με άγνωστη ημερήσια δαπάνη και γενικώς συμπεριφορά
Β.3 Αποτελέσματα επιπτώσεις (1) Δαπάνη ανά διανυκτέρευση Ελλήνων Δεν υπάρχουν τοπικά στοιχεία. Εκτιμήσεις από εθνικά δεδομένα
Β.3 Αποτελέσματα επιπτώσεις (2) Οι δαπάνες των τουριστών που μένουν σε ιδιωτικά καταλύματα είναι το 30% της δαπάνης αυτών μένουν σε επαγγελματικά Δαπάνη ανά Διανυκτέρευση με κριτήριο την επιλογή καταλύματος (ταξίδια από 4 και άνω διανυκτερεύσεις) 2004 2008 2012 Επιχειρηματικά Τουριστικά Καταλύματα Ιδιόκτητοι χώροι 45,5 18,9 66,8 29,5 59,1 18,6 ΣΥΝΟΛΟ 25,6 38,4 28,6
Β.3 Αποτελέσματα επιπτώσεις (3) Δαπάνη των αλλοδαπών τουριστών 2012 στη Ελλάδα (έρευνα συνόρων της Τράπεζας της Ελλάδας) Γάλλοι 78,6, Ιταλοί 68,3, Γερμανοί 65,3, Βρετανοί 71,5 /ημ. Μέση δαπάνη στην ΠΝΑ: 88,2 /ημ ΜΔ ανά ταξίδι σε φθίνουσα πορεία από το 2005: - 17,5% Η κατανομή της δαπάνης των ξένων : Είδος καταλύματος Διαμονή Εστιατόριο μπαρ Μεταφορές διασκέδαση Αγορές άλλες δαπάνες ξενοδοχείο 31,8% 25,5% 12% 9,8% 21% αλλο 27,1% 34,3% 14,4% 5,6% 18,7%
Β.3 Αποτελέσματα επιπτώσεις (4) Απασχόληση: Με βάση την απογραφή: 262 σε ξενοδοχεία- εστιατόρια + 2 ψυχαγωγία (μόνιμοι κάτοικοι) Με βάση εθνική εκτίμηση: 0,29 θέσεις εργασίας ανα κλίνη: 1570 θέσεις απασχόλησης Περιβάλλον: Δόμηση: 30% των κτιρίων πριν 1970 όχι ιδιαίτερα έντονη σε σχέση με άλλους προορισμούς των Κυκλάδων Διανυκτερεύσεις: 397120 = 1088 επιπλέον κάτοικοι όχι ομοιόμορφα κατανεμημένοι στο χρόνο Νερό: Ανάγκη για 119136 μ3/ημέρα με 300 λιτ/ατομο Νερό Ενέργεια Σκουπίδια 300 λιτ/δ 1kwh/δ 1,8κ/δ Δ. 2020148 119.136μ3 397120 kwh 714,8 τονοι
Β.4 Επιπτώσεις τουρισμού - Οικονομικές: τα στοιχεία της απογραφής μεγάλη απόκλιση από άλλες παρόμοιες και πολύ χαμηλά ποσοστά συνολικά 30.0 25.0 20.0 15.0 10.0 5.0 0.0 ΙΟΣ ΠΝΑ ΕΛΛΑΔΑ
Δημογραφικές: Εκθεση κατάστασης και προτάσεις πολιτικής Β.4 Επιπτώσεις τουρισμού αύξηση πληθυσμού από το 1272 1971 σε 2024 το 2011 με ασταθή αρνητική φυσική κίνηση: - 19 (2001-13) με ενεργού πληθυσμού 48,7% (υψηλότερος από μ.ο. χώρας 42,4%), Υψηλή παρουσία μεταναστών: 16,3% έναντι 8,3% χώρα Χαμηλό παιδικό πληθυσμό (13,8% έναντι 16,5% χώρα) Χαμηλή γήρανση (14,9% έναντι 19,5%)
Β.4 Επιπτώσεις τουρισμού Περιβαλλοντικά: Μέτρια αλλοίωση τοπίου από δόμηση: από 803 κατοικίες το 1971 σε 1756 το 2011 830 κατοικούνται από 2024 κατοίκους, Δημόσιες και ιδιωτικές γεωτρήσεις δεν επαρκούν + φράγμα Χωρίς πληροφορίες για διαχείριση στερεών και υγρών αποβλήτων Θόρυβος στη Χώρα
Β.5 Εφαρμοζόμενη πολιτική και τοπική διακυβέρνηση (1) Απαντήσεις στο ερωτηματολόγιο από Δήμο 1. Υπάρχει σχέδιο δράσης. Μήπως μόνο προβολής και όχι στρατηγικής; Στρατηγικό Επιχειρησιακό του Δήμου; 2. Προσπάθεια προώθησης ειδικών μορφών τουρισμού όπως συνεδριακού, καταδυτικού, περιπατητικού; Ποιες δράσεις; 3. Φορέας Διαχείρισης Προορισμού αλλά Επιτροπή Τουριστικής Προβολής Στελέχωση σημαίνει εξειδικευμένο προσωπικό 4. Υπάρχει χωροταξικό, προστασία αρχαιολογικών χώρων και NATURA Ποιες δράσεις εφαρμογής; 5. Ερευνα ικανοποίησης τουριστών. Υπάρχουν αποτελέσματα; 6. Ερμηνευτικές πληροφορίες σε τουριστικούς πόρους
Β.5 Εφαρμοζόμενη πολιτική και τοπική διακυβέρνηση (2) 7. Παρακολούθηση ποιότητας πόσιμου και θαλασσινού νερού. Μηχανήματα πόσιμου Νερού Υπάρχουν οισχετικές πληροφορίες; Θέματα κατανάλωσης νερού; 8. Προβολή από Εταιρεία; Ποιο περιεχόμενο; Ποιες δράσεις; Ιστοσελίδα παλαιά και με λάθος σχεδίαση
Γ. Αξιολόγηση κατάστασης (1) Γ.1 ΙΣΧΥΡΑ ΣΗΜΕΙΑ Οι φυσικές ομορφιές: αγροτικά τοπία και κατασκευές (ντάμια, πατητήρια, περιστερώνες, αλώνια κλπ), ανάγλυφο, παραλίες Ομηρος, Γαϊτης, Σκάρος χωρις αξιοποίηση Δραστηριότητες κυρίως στον ναυταθλητικό τουρισμό Τα σηματοδοτημένα μονοπάτια που θα μπορούσαν να αυξήσουν την επισκεψιμότητα του νησιού εκτός της υψηλής τουριστικής περιόδου Πληθυσμιακή δυναμική
Γ. Αξιολόγηση κατάστασης (3) Γ.2 ΑΔΥΝΑΤΑ ΣΗΜΕΙΑ (1) Η έλλειψη ολοκληρωμένου σχεδίου τουριστικής ανάπτυξης και προβολής (τουριστική εικόνα, ενημέρωση) Η έλλειψη σωστά οργανωμένου γραφείου πληροφοριών που να λειτουργεί όλο τον χρόνο Η έλλειψη γνώσης παρακολούθησης των αποτελεσμάτων επιπτώσεων του τουρισμού Η έλλειψη γνώσης γύρω από την ικανοποίηση των τουριστών Η έλλειψη οποιασδήποτε προσπάθειας τουριστικής ερμηνείας των πολλών αξιοθεάτων του νησιού και οργανωμένων επισκέψεων ώστε να συντηρείται το ενδιαφέρον των τουριστών για μακρότερη παραμονή στο νησί
Γ. Αξιολόγηση κατάστασης (4) Γ.2 ΑΔΥΝΑΤΑ ΣΗΜΕΙΑ (2) Η ιδιαίτερα υψηλή εποχικότητα που επηρεάζει τη βιωσιμότητα των τουριστικών επιχειρήσεων αλλά και τη ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών Τα προβλήματα στη διαχείριση των στερεών αποβλήτων που υποβαθμίζουν τους δημόσιους χώρους H υψηλή τουριστική πίεση Η μη ανάδειξη υπαρχόντων μνημείων και άλλων στοιχείων του πολιτισμού παλαιότερου και νεώτερου Η έλλειψη «ταυτότητας» Η μη διασύνδεση της τοπικής παραγωγής με τον τουρισμό: 3 εστιατόρια στο Aegean Cuisine και 1 μονάδα στο «ελληνικό πρωϊνό»
Γ. Αξιολόγηση κατάστασης (5) Γ.2 ΑΔΥΝΑΤΑ ΣΗΜΕΙΑ (3) Η έλλειψη τοπικής καλλιτεχνικής παραγωγής Η μη αξιοποίηση της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς (μουσική, χοροί, κουζίνα, γλώσσα, αγγειοπλαστική κλπ) Η έλλειψη εκπαίδευσης του ανθρώπινου δυναμικού (εργοδοτών και εργαζόμενων)
Γ. Αξιολόγηση κατάστασης (6) Γ.3 ΕΥΚΑΙΡΙΕΣ Οι δυνατότητες αξιοποίησης των υπαρχόντων δημόσιων πόρων μέσα από την λειτουργία ΚΟΙΝ.Σ.ΕΠ Η σημαντική ζήτηση για μη «αξιοποιημένους» προορισμούς που διατηρούν την αυθεντικότητα τους και την ιδιαίτερη τους ταυτότητα που τα κάνει να ξεχωρίζουν από άλλους παρόμοιους προορισμούς. Η υιοθέτηση ενός σήματος ποιότητας για τις τουριστικές επιχειρήσεις στη Περιφέρεια Η αύξηση της ζήτησης για προορισμούς «ήσυχους»
Γ. Αξιολόγηση κατάστασης (6) Γ.4 ΚΙΝΔΥΝΟΙ Η αύξηση του ανταγωνισμού από άλλα ελληνικά νησιά και γενικότερα από προορισμούς που προσφέρουν σε παγκόσμιο επίπεδο ήλιο και θάλασσα. Οι κίνδυνοι που αναμενεται να υπάρξουν για τους παράκτιους πόρους, την διαθεσιμότητα σε νερό και γενικά από τη χειροτέρευση του κλίματος από τη κλιματική αλλαγή
Δ. Επόμενα Βήματα (1) Α) Συμφωνείτε ότι υπάρχουν προβλήματα οικονομικά, κοινωνικά, περιβαλλοντικά όπως επισημάνθηκαν προηγούμενα; πχ Ø Ø Ø υψηλή εποχικότητα, χαμηλή πληρότητα (;), Χαμηλές τιμές σε ξενοδοχεία χαμηλή ποιότητα υπηρεσιών ιδιωτικού και δημόσιου τομέα; υψηλή εξάρτηση Πάρου από τουρισμό; Ø χαμηλό επίπεδο γνώσεων- δεξιοτήτων πληθυσμού ; Β) Πως διαπιστώνονται και τεκμηριώνονται προβλήματα: οι έρευνες Γ) Πως γεφυρώνονται οι αντίθετες επιδιώξεις των διάφορων ομάδων ενδιαφερομένων (πχ. πράκτορες, ξενοδόχοι, εστιάτορες & λοιποί επιχειρηματίες εστίασης- αναψυχής, επιχειρήσεις άλλων δραστηριοτήτων, μόνιμοι κάτοικοι, ΜΚΟ πολιτισμού & περιβάλλοντος)
Δ. Επόμενα βήματα (2) Ο ρόλος του Παρατηρητηρίου Βιώσιμου Τουρισμού του Παγκόσμιου Οργανισμού Τουρισμού: Γνώση και ανάλυση (ζήτηση, προσφορά, ικανοποίηση) Συναντίληψη μεταξύ ενδιαφερόμενων για προβλήματα, λύσεις, όραμα Διατύπωση Οράματος και Σχεδίου (στρατηγικό και επιχειρησιακό σχέδιο δήμου και περιφέρειας) Σχέδιο υλοποίησης ετήσιο και πολυετές (θητεία Δημοτικής Αρχής + διάρκεια ΕΣΠΑ) Παρακολούθηση υλοποίησης και διόρθωση πορείας ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΣΤΙΣ ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΗ
Δ. Επόμενα Βήματα (3) 1. Διόρθωση - Συμπλήρωση πίνακα με στοιχεία για τους τουριστικούς πόρους, υπηρεσίες και δραστηριότητες 2. Συμπλήρωση ερωτηματολογίων από τουριστικές επιχειρήσεις 3. Συμπλήρωση ερωτηματολογίου «τουριστικού προορισμού» 4. Διανομή ερωτηματολογίων τουριστών από τώρα μέχρι το τέλος της τουριστικής περιόδου ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΣΤΗ ΣΕΛΙΔΑ ΤΟΥ ΠΑΡΑΤΗΡΗΤΗΡΙΟΥ h p://tourismobservatory.ba.aegean.gr
Δ. Επόμενα Βήματα (4) 1) Ποιες είναι οι μοναδικότητες της Ιου που θα στήριξαν ένα διαφοροποιημένο προϊόν; 2) Ποιος είναι ο «μύθος» που θα βοηθούσε στην ανάδειξη μη ειδικών χαρακτηριστικών 3) Ποια η «ταυτότητα» του νησιού και πως υποστηρίζεται μέσα από δράσεις ανάδειξης και προβολής: 4) Η δημιουργία του «ΙOS story telling» με στόχο τη παρουσίαση μιας ολοκληρωμένης εικόνας του νησιού και την ανάδειξη πόρων που παραμένουν αγνωστοι
Δ. Προτάσεις Πολιτικής (1) Α) Πως παρεμβαίνουμε στη βελτίωση των υπηρεσιών των ιδιωτικών επιχειρήσεων Σύστημα «Aegean Quality» για επιχειρήσεις Το σύστημα αυτό αποτελεί κατ αρχή ένα εργαλείο αυτοβελτίωσης των επιχειρήσεων στη προσπάθεια τους να παραμένουν ανταγωνιστικές και κερδοφόρες Το σύστημα αποτελείται από 5 τομείς στόχους: Πρακτικές διοίκησης βιωσιμότητα επιχείρησης Εκπαίδευση Υγιεινή Ασφάλεια εργαζόμενων Ποιότητα υπηρεσιών ικανοποίηση πελατών Χρήση τοπικών πόρων & προϊόντων Δικτύωση επιχειρήσεων - διαφοροποίηση προϊόντων & διάχυση ωφελειών στη τοπική κοινωνία Προστασία περιβάλλοντος και κοινών πόρων
Δ. Προτάσεις Πολιτικής (2) β) Πως παρεμβαίνουμε για τη βελτίωση των παρεχόμενων δημόσιων (κοινών) υπηρεσιών; Δομή για: «Des na on Management» Συστηματική παρακολούθηση ικανοποίησης τουριστών, επιχειρηματιών, κατοίκων Σύστημα παρακολούθησης επιδόσεων σε ότι αφορά τις δημόσιες λειτουργίες Συστηματική εκπαίδευση ανθρώπινου δυναμικού, εργοδοτών και εργαζομένων, μέσα από την οργάνωση των κατάλληλων σεμιναρίων Δημιουργία ομάδας στήριξης των τοπικών επιχειρηματιών για εισαγωγή καινοτομιών στη λειτουργία της επιχείρησης τους μέσω της αξιοποίησης των τοπικών πόρων
Δ. Προτάσεις Πολιτικής (3) γ) Πως εμπλουτίζουμε το τουριστικό προϊόν παρακολουθώντας τις εξελίξεις τουριστών και ανταγωνιστικών προορισμών; Αξιοποίηση των υπαρχουσών πόρων για ανάπτυξη ειδικών τουριστικών προϊόντων για την ανάδειξη των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών και πόρων κάθε προορισμού (υλικών και άϋλων) με στόχο την διαφοροποίηση των προορισμών με βάση τη «Νησιωτική Ταυτότητα»: Δημιουργία δικτύου επισκέψιμων χώρων με βάση τα σημαντικά ιστορικά στοιχεία και μνημεία με τη δημιουργία ΚΟΙΝΣΕΠ
Εκθεση κατάστασης και προτάσεις πολιτικής Δ. Προτάσεις Πολιτικής (4) δ) βελτίωση του συστήματος τοπικής τουριστικής διακυβέρνησης Δημιουργία και προώθηση της εικόνας σε επίπεδο νησιωτικού προορισμού - σύστημα προβολής και ενημέρωσης (Des na on manager) Δημιουργία σλόγκαν και διαφημιστικής προβολής πάνω σε στοιχεία «μοναδικότητας» που θα προτρέπουν τον τουρίστα να έρθει (διαφορετικό μεταξύ ελλήνων / αλλοδαπών ) Δημιουργία ενός κέντρου ενημέρωσης των επισκεπτών για την ταυτότητα, την ιστορία και τα αξιοθέατα του νησιού Η επεξεργασία, η παρακολούθηση υλοποίησης και η αξιολόγηση ενός σχεδίου τουριστικής ανάπτυξης βασισμένου στην ανάδειξη της ταυτότητας της Ιου
Ευχαριστούμε για τη προσοχή ispil@aegean.gr stobservatory@aegean.gr Tel: +30 22510 36229 h p://tourismobservatory.ba.aegean.gr/