ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΞΟΡΥΚΤΙΚΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ & ΙΕΘΝΕΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΕΥΚΑΙΡΙΕΣ & ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ Αθήνα 15.05.03 Μέλος Σ & ντής Συντονισµού Ελλ Β. ΝΙΚΟΛΕΤΟΠΟΥΛΟΣ Γεν. Γραµµατέας ΣΜΕ Ελλ. Λευκόλιθοι 1
ΕΝΑ ΦΤΕΡΟ ΣΤΟΝ ( ΙΕΘΝΗ) ΑΝΕΜΟ ; Το ερώτηµα είναι βέβαια, προβοκατόρικο αλλά: Η ραγδαία ανάπτυξη της τεχνολογίας (σε όλα τα επίπεδα, βιοµηχανία, τηλεπικοινωνίες, µεταφορές, νέα τεχνολογία, κ.α) Η έννοια του καπιταλισµού (υπερκατανάλωση) Η έρευνα και ανάπτυξη Τα νέα γεωπολιτικά κοινωνικά και οικονοµικά δεδοµένα (εξάλειψη προστατευτισµού, ελεύθερο εµπόριο, Ε.Ε, ΕΥΡΩ, κτλ) Οδηγούν σ ένα παγκοσµιοποιηµένο περιβάλλον όπου οι σχέσεις (εµπορικές, κοινωνικές κτλ) είναι αµφίδροµες και άµεσα επηρεαζόµενες. Οφείλουµε λοιπόν να κατανοήσουµε πλήρως την νέα πραγµατικότητα και να πορευτούµε στο µέλλον γνωρίζοντας ότι αποτελούµε πλέον µέρος ενός πολύ µεγαλύτερου συνόλου. 2
Ι ΙΑΙΤΕΡΟΤΗΤΕΣ ΤΗΣ ΕΞΟΡΥΚΤΙΚΗΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ Οι εξορυκτικές επιχειρήσεις, λόγω των παρακάτω ιδιαιτεροτήτων: εδοµένος τόπος εξόρυξης (κοίτασµα) Άρα και παραγωγής (κοντά) Περιορισµένος αριθµός εκµεταλλεύσιµων κοιτασµάτων Για την έρευνα και την κυρίως επένδυση χρειάζονται σηµαντικά κεφάλαια και µεγάλος χρόνος Άρα διεθνής ανταγωνισµός Σηµασία εξορυκτικών προϊόντων για την καθηµερινή ζωή Άρα καταναλώνονται παντού αλλά παράγονται σε περιορισµένα µέρη Ναύλοι: Σηµαντικό µέρος της τιµής διάθεσης πολλών προϊόντων του κλάδου, σήµερα ευνοώντας Ασιάτες παραγωγούς. Αντίδραση των τοπικών και τοπικών κοινωνιών. αναγκάζονται εκ των πραγµάτων να δραστηριοποιούνται και να επιχειρούν και εκτός συνόρων (International( players) 3
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΞΟΡΥΚΤΙΚΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΙ ΠΑΙΚΤΕΣ... Και πιο συγκεκριµένα: Η Ελληνική εξορυκτική βιοµηχανία αποτελεί έναν κλάδο άµεσα εξαρτώµενο και επηρεαζόµενο από την διεθνές περιβάλλον. ηλαδή: Μεγάλο ποσοστό της παραγωγής του κλάδου εξάγεται. Οι εταιρίες του κλάδου εισάγουν σηµαντικές ποσότητες υλικών, καθώς και καύσιµα, µηχανήµατα κτλ Οι τιµές ορισµένων προϊόντων του κλάδου ορίζονται από διεθνείς µηχανισµούς. Για όλα τα προϊόντα ο ανταγωνισµός είναι διεθνής και οξύτατος. Το θεσµικό πλαίσιο που καλύπτει τον εξορυκτικό κλάδο, δηλαδή προστασία και αποκατάσταση του περιβάλλοντος, ασφάλεια και υγιεινή, οι συνθήκες εργασίας κλπ, βασίζεται σε διεθνή πρότυπα (κυρίως Ε.Ε) 4
...ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΞΟΡΥΚΤΙΚΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΙ ΠΑΙΚΤΕΣ Υπάρχει ξένη µετοχική συµµετοχή κεφάλαια σε πολλές εταιρίες του κλάδου (AdG( AdG, -,, TVX, Λευκά Ορυκτά, Microfine, Λάβα, έρευνα χρυσού) Αντίστροφα, πολλές εταιρίες Ελληνικών συµφερόντων επενδύουν παραγωγικά και εµπορικά στο εξωτερικό (βλ. παρακάτω) 5
ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΕΤΑΙΡΙΩΝ ΤΟΥ ΕΞΟΡΥΚΤΙΚΟΥ ΚΛΑ ΟΥ (επί πλέον: Έρευνα & Ανάπτυξη) Σαν αποτέλεσµα, πολλές Ελληνικές εξορυκτικές επιχειρήσεις κατανοώντας τις προκλήσεις της εποχής και την νέα πραγµατικότητα τη συνεχή βελτίωση των όρων διαβίωσης τον έντονο διεθνή ανταγωνισµό Προχωρούν σε σειρά ενεργειών για την αξιοποίηση πλεονεκτηµάτων, όπως τεχνογνωσία, εµπορικά δίκτυα και µάνατζµεντ, για την δηµιουργία θυγατρικών εταιριών ή συµµετοχή σε εταιρίες του εξωτερικού. Έτσι, για παράδειγµα εταιρίες µέλη του ΣΜΕ, όπως η ΑΕΕ Αργυροµεταλλευµάτων & Βαρυτίνης (ορυχεία, µονάδες επεξεργασίας, κέντρα διανοµής σε πολλές χώρες παγκοσµίως), η Ελληνικοί Λευκόλιθοι,, η Λάρκο και τα Μάρµαρα Λαζαρίδη, αποτελούν Ελληνικές εξορυκτικές επιχειρήσεις µε εξωστρεφή δραστηριότητα. 6
ΕΥΚΑΙΡΙΕΣ ΚΑΙ ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ ΣΤΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ + Κοιτάσµατα (σηµαντικότατο για µεταλλικά ορυκτά) Αγορά Κέντρα διανοµής (σηµαντικότατο για βιοµηχανικά ορυκτά) Από την αγορά στο ορυχείο Συχνά φθηνότερη ενέργεια ηµιουργία διεθνών οµίλων - Συχνά δύσκολες ή και επικίνδυνες συνθήκες Επιχειρηµατικό ρίσκο Κουλτούρα Στελέχωση, τοπικά και σε κεντρικά επιτελεία 7
ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΠΡΟΙΟΝΤΩΝ ΕΞ ΕΞΟΡΥΞΕΩΣ ΚΑΤΑ ΤΟ 2002 Βωξίτης ΠΡΟΙΟΝ ΒΑΣΙΚΟΤΕΡΟΙ ΠΑΡΑΓΩΓΟΙ Αργυροµεταλλευµάτων & Βαρυτίνης ελφοί ίστοµον ΧΙΛ. ΤΟΝΟΙ 2.492 Γαληνίτης Εµπλουτισµένος TVX 38 Γύψος Λάβα 730 ίπυρος Μαγνησία Ελληνικοί Λευκόλιθοι 70 Καυστική Μαγνησία Ελληνικοί Λευκόλιθοι 110 Κίσσηρης Λάβα 810 Λευκόλιθος Ελληνικοί Λευκόλιθοι 520 Λιγνίτης ΕΗ, Βιολιγνίτ,, Ρόζας 70.700 8
Μάρµαρα: Μάρµαρα: Στοιχεία Στοιχεία 2001 2001 ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΠΡΟΙΟΝΤΩΝ ΕΞ ΕΞΟΡΥΞΕΩΣ ΚΑΤΑ ΤΟ 2002 Μπεντονίτης ΠΡΟΙΟΝ Μάρµαρα: Όγκοι Ξοφάρια (αποκόµµατα) Λατύπη Νικελιούχα Σιδηροµεταλλ. ΒΑΣΙΚΟΤΕΡΟΙ ΠΑΡΑΓΩΓΟΙ ΧΙΛ. ΤΟΝΟΙ Αργυροµεταλλευµάτων & Βαρυτίνης 825 Μάρµαρα Λαζαρίδη, Μάρµαρα Νάξου, Κυριακίδης, Ικτίνος, Παυλίδης, Τούλης κλπ 570 392 1.903 Λάρκο 2.819 Νικέλιο (Περιεχ( Περιεχ.. Σε Κράµα) Λάρκο 19 Περλίτης Περλίτης Κοσκινισµένος Ποζολάνη Σφαλερίτης Εµπλουτισµένος Αργυροµεταλλευµάτων & Βαρυτίνης 830 Αργυροµεταλλευµάτων & Βαρυτίνης 570 Λάβα 1.300 TVX 64 Πηγή: Πηγή: Εταιρίες- Εταιρίες- µέλη ΣΜΕ 9
ΠΑΡΑ ΕΙΓΜΑΤΑ ΕΥΚΑΙΡΙΩΝ ΠΡΟΚΛΗΣΕΩΝ ΣΤΟ ΙΕΘΝΕΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 10
ΒΩΞΙΤΗΣ ΑΛΟΥΜΙΝΑ - ΑΛΟΥΜΙΝΙΟ + Τεχνογνωσία και µάνατζµεντ Έρευνα και ανάπτυξη Πολύ µεγάλη αποθέµατα Μεγάλη και αυξανόµενη εσωτερική και παγκόσµια κατανάλωση Έντονος διεθνής ανταγωνισµός. Κόστος του να είσαι Ευρωπαίος. Ψηλό κόστος ηλ.ενέργειας στην Ελλάδα Μεταφορά παραγωγής Αλουµινίου σε υπό ανάπτυξη χώρες, π.χ Κίνα - 11
ΛΕΥΚΟΛΙΘΟΣ ΚΑΥΣΤΙΚΗ & ΙΠΥΡΟΣ ΜΑΓΝΗΣΙΑ ΠΥΡΙΜΑΧΕΣ ΜΑΖΕΣ + Πολύ καλή ποιότητα Ελληνικών κοιτασµάτων Γεωγραφική τοποθεσία, κοντά σε αναπτυσσόµενες χώρες (π.χ Α. Ευρώπη) Τεχνογνωσία και µάνατζµεντ Έρευνα και ανάπτυξη Εξωστρέφεια (επενδύσεις στο εξωτερικό) Μεγάλος αριθµός διαφορετικών τελικών χρήσεων των Ελληνικών προϊόντων. Εντονότατος ανταγωνισµός, συχνά αθέµιτος, ιδιαίτερα από αναπτυσσόµενες χώρες της Ασίας (Κίνα, Β. Κορέα, Ινδία) Σε σχέση µε το παραπάνω, +κόστος του να είσαι Ευρωπαίος, π.χ ενέργεια, εργατικό δυναµικό, περιβαλλοντική προστασία Συγκριτικά µε ορισµένες άλλες χώρες, µικρά αποθέµατα Ανταγωνισµός από υποκατάστατα και συνθετικά Μεταφορά παραγωγής χάλυβα σε υπό ανάπτυξη χώρες, π.χ Κίνα (σήµερα το 50% της παγκόσµιας παραγωγής χάλυβα γίνεται στην Ασία) - 12
ΛΑΤΕΡΙΤΕΣ - ΝΙΚΕΛΙΟ + Σηµαντικά αποθέµατα Τεχνογνωσία και µάνατζµεντ Έρευνα και ανάπτυξη Εξωστρέφεια (επενδύσεις στο εξωτερικό) Χαµηλή, συγκριτικά, περιεκτικότητα. Ψηλό κόστος ηλ.ενέργειας Έντονος διεθνής ανταγωνισµός. Κόστος του να είσαι Ευρωπαίος. - 13
ΜΑΡΜΑΡΑ + Μοναδικότητα (παγκοσµίως) ορισµένων τύπων µαρµάρων Σηµαντικά αποθέµατα (δεύτερη µαρµαροφόρος χώρα) Γεωγραφική τοποθεσία Τεχνογνωσία και µάνατζµεντ Εξωστρέφεια (επενδύσεις στο εξωτερικό) - Εντονότατος διεθνής ανταγωνισµός. Κόστος του να είσαι Ευρωπαίος. Ανταγωνισµός από υποκατάστατα. 14
ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΧΑΛΥΒΑ (ΣΕ 000 ΜΤ) ΓΙΑ ΤΑ ΕΤΗ 2002 & 2001... 12 months A/A 2002 2001 % change 1 China 181,552 150,866 20.3 2 Japan 107,748 102,866 4.7 3 United States 92,378 90,104 2.5 4 Russia 58,567 57,475 1.9 5 South Korea 45,390 43,852 3.5 6 F.R. Germany 45,004 44,803 0.4 7 Ukraine 34,049 33,074 2.9 8 Brazil 29,604 26,717 10.8 9 India 28,814 27,291 5.6 10 Italy 25,970 26,461-1.9 11 France 20,478 19,395 5.6 12 Chinese Taipei 18,184 17,214 5.6 13 Turkey 16,472 14,981 10 14 Spain 16,348 16,504-0.9 15 Canada 15,992 15,276 4.7 16 Mexico 14,221 13,292 7 17 United Kingdom 11,682 13,572-13.9 15
...ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΧΑΛΥΒΑ (ΣΕ 000 ΜΤ) ΓΙΑ ΤΑ ΕΤΗ 2002 & 2001... 18 Belgium 11,407 10,763 6 19 South Africa 9,095 8,821 3.1 20 Poland 8,349 8,814-5.3 21 Australia 7,454 7,033 6 22 Iran 7,321 6,916 5.9 23 Czech Republic 6,512 6,316 3.1 24 Austria 6,189 5,869 5.5 25 Netherlands 6,144 6,037 1.8 26 Sweden 5,754 5,518 4.3 27 Romania 5,562 4,930 12.8 28 Kazakhstan 4,814 4,655 3.4 29 Egypt 4,358 3,799 14.7 30 Argentina 4,355 4,107 6 31 Slovakia 4,284 3,989 7.4 32 Venezuela 4,128 3,813 8.3 33 Finland 4,004 3,938 1.7 34 Saudi Arabia 3,556 3,413 4.2 35 Luxembourg 2,719 2,725-0.2 16
...ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΧΑΛΥΒΑ (ΣΕ 000 ΜΤ) ΓΙΑ ΤΑ ΕΤΗ 2002 & 2001... 36 Hungary 2,052 1,954 5 37 Bulgaria 1,880 2,035-7.6 38 Greece 1,801 1,281 40.6 39 Byelorussia 1,484 1,487-0.2 40 Chile 1,289 1,247 3.4 41 Qatar 1,027 891 15.2 42 Libya 886 846 4.7 43 Trinidad and Tobago 817 668 22.2 44 Portugal 791 727 8.8 45 New Zealand 780 826-5.6 46 Norway 694 635 9.3 47 Colombia 652 638 2.2 48 Peru 617 757-18.5 49 F.R. Yugoslavia 562 599-6.2 50 Moldova 514 967-46.8 17
...ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΧΑΛΥΒΑ (ΣΕ 000 ΜΤ) ΓΙΑ ΤΑ ΕΤΗ 2002 & 2001 51 Slovenia 481 462 4.1 52 Uzbekistan 450 434 3.7 53 Denmark 392 750-47.7 54 Cuba 263 272-3.7 55 Guatemala 217 202 7.4 56 Tunisia 204 239-14.6 57 Zimbabwe 106 149-28.9 58 Paraguay 81 67 20.8 59 Bosnia-Herzegovina 70 84-15.7 60 Ecuador 66 61 8 61 El Salvador 50 38 28.8 62 Uruguay 36 31 15 63 Croatia 32 58-44.5 64 Ireland 150-100 65 Dominican Republic Total 65 countries (2) 886,748 833,752 6.4 18