Η ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΕΛΕΥΣΙΝΑ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΑ ΙΙ: ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΚΕΣ ΕΠΕΜΒΑΣΕΙΣ ΣΤΟΝ ΑΣΤΙΚΟ ΧΩΡΟ Ε.Μ.Π. ΣΧΟΛΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΑΝΘΙΜΟΥ ΕΛΕΝΑ-04107602, ΓΕΩΡΓΙΑΔΟΥ ΙΩΑΝΝΑ-04107601 6 Ο ΕΞΑΜΗΝΟ ΔΙΔΑΣΚΟΥΣΑ: Σ.ΑΥΓΕΡΙΝΟΥ
ΣΤΟΧΟΙ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΚΗΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ: Κύριος στόχος της πολεοδομικής μας παρέμβασης είναι η βελτίωση της ποιότητας ζωής των κατοίκων της Ελευσίνας. Προσπαθήσαμε να καλυτερεύσουμε την πρόσβαση και την κυκλοφορία στην πόλη τόσο με δημόσιο αλλά και με ιδιωτικό μεταφορικό μέσο, όσο με τα πόδια και με το ποδήλατο. Στόχος μας είναι, επίσης, η ένταξη του χώρου πρασίνου στην καθημερινή ζωή των κατοίκων αλλά και η ευαισθητοποίησή τους σε θέματα περιβάλλοντος. Η ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάς της πόλης, αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της πρότασής μας. Έγινε μία προσπάθεια γενικής ανάδειξης της ιστορικότητας αλλά και της φυσικής ομορφιάς της πόλης με σκοπό να γίνει πιο επισκέψιμη και να προσελκύσει περισσότερο τουρισμό, ώστε να ενισχυθούν περισσότερο και οι τοπικές μικρές επιχειρήσεις. 2
ΑΡΧΕΣ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΚΗΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ: Βασική αρχή της πολεοδομικής μας παρέμβασης είναι η δημιουργία ενός κεντρικού κόμβου κίνησης στην Ελευσίνα. Δημιουργία, δηλαδή, ενός κέντρου πόλης, με διάφορες δημόσιες και πολιτιστικές υπηρεσίες και ταυτοχρόνως ενός κέντρου κίνησης στον ιστό της πόλης. Έχει γίνει προσπάθεια ενοποίησης των χώρων πρασίνου αλλά και των πολιτιστικών κέντρων της πόλης μέσω δικτύου πεζοδρόμων και ποδηλατοδρόμων, το οποίο διασχίζει την πόλη αλλά και ενοποιεί και το πάνω κομμάτι της πόλης με τοκάτω. Έχουμε εφαρμόσει διάφορες μεθόδους εφησυχασμού της οδικής κυκλοφορίας στο γενικό δίκτυο της πόλης αλλά και ειδικά στο προβληματικό, μέχρι σήμερα, θαλάσσιο μέτωπο της πόλης. Έχουμε κάνει κατανομή των χρήσεων της γης στην πόλη για να αποφευχθούν οι προηγούμενες αναμείξεις χρήσεων που δημιουργούσαν και τόσα προβλήματα στην καθημερινότητα των κατοίκων. Έγινε μία προσπάθεια αύξησης του ποσοστού κοινόχρηστων χώρων στην πόλη με τη δημιουργία επιπλέον χώρων πρασίνου αλλά και πολιτιστικών κέντρων και χώρων αναψυχής. Με την αναδιαμόρφωση του οδικού δικτύου της πόλης, όσον αφορά και την κίνηση μέσα σ αυτήν αλλά και την σύνδεση της με τις δύο κύριες αρτηρίες κίνησης που περνούν από τις παρυφές της(νέα Εθνική Οδός και Αττική Οδός), έγινε μία προσπάθεια εξυγίανσης και διαμόρφωσης καλύτερων συνθηκών κίνησης και πρόσβασης στην πόλη. 3
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΚΗΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ: Όπως αναφέραμε και πριν, κεντρική μας ιδέα ήταν η δημιουργία ενός κέντρου πόλης στο κέντρο της Ελευσίνας. Επιλέξαμε για κέντρο της πόλης, τον χώρο που περικλείεται από τις οδούς Ε.Γκιόκα, Δήμητρας, Παγκάλου και Ι.Αγαθού. Είναι ένας χώρος που ήδη θεωρείτο κέντρο της πόλης απλά εμείς το κάναμε ακόμα πιο ξεκάθαρο και πιο εύκολα προσβάσιμο(πεζοδρόμηση). Περιέχει το δημαρχείο της Ελευσίνας, ένα σχολείο(γυμνάσιο-λύκειο), ένα αθλητικό κέντρο, ένα μικρό πάρκο, και την πολυσύχναστη πλατεία Ηρώων, που την περιτριγυρίζουν καφετέριες, κάποια ξενοδοχεία, μία μικρή αγορά και ένα κέντρο πληροφοριών για τον αρχαιολογικό χώρο της Ελευσίνας αλλά και για την Ελευσίνα γενικώς. Η θέση του κέντρου πόλης είναι πολύ σημαντική γιατί από τα όρια του περνούν οι σημαντικότερες αρτηρίες κίνησης της πόλης, ενώνει το πάνω κομμάτι της πόλης με το κάτω και ταυτόχρονα είναι και άμεσα συνδεδεμένο με τον αρχαιολογικό χώρο της Ελευσίνας και το μεγάλο χώρο πρασίνου που εκτείνεται γύρω απ αυτόν. Όσον αφορά την κυκλοφορία τώρα στην πολή, έχουμε δημιουργήσει δύο δακτύλιους κίνησης στο βόρειο και νότιο κομμάτι της πόλης οι οποίοι ξεκινούν από την Ι.Αγαθού που έχει γίνει και ο κύριος άξονας κίνησης στην πόλη. Με ένα σύστημα δρόμων και διπλής και μονής κατεύθυνσης, σ αυτούς τους δακτύλιους, προσπαθήσαμε να εφησυχάσουμε την οδική κυκλοφορία στην πόλη. Οι δακτύλιοι αυτοί αποτελούν και τις διαδρομές των τοπικών λεοφορείων στην Ελευσίνα με σταθμούς στα κυριότερα σημεία της πόλης. Κύριος άξονας κυκλοφορίας της πόλης είναι,όπως προανάφερα, ηοδόςι.αγαθού ενώνεται σε δύο σημεία με την νέα Εθνική οδό, αυτά τα δύο σημεία αποτελούν και τις εισόδους-εξόδους προς και από την πόλη και στα σημεία αυτά υπάρχουν και σταθμοί του τραμ, το οποίο κινείται κατά μήκος της Ι.Αγαθού. 4
ΗΙ.Αγαθού έχει διαμορφωθεί με τον άξονα κίνησης του τραμ κεντρικά στις παλιές σιδηροδρομικές γραμμές και στις δύο του πλευρές τον δρόμο οδικής κυκλοφορίας. Κατά μήκος της υπάρχουν μεγάλες διαβάσεις πεζών, με μεγαλύτερη αυτή που βρίσκεται στο βορειοδυτικό άκρο του διαμορφωμένου κέντρου πόλης όπου θα υπάρχει και ο κεντρικός σταθμός αποβίβασης και επιβίβασης επιβατών του τραμ. Με την πεζοδρόμηση των πιο «όμορφων» δρόμων της πόλης, προσπαθούμε να κάνουμε την Ελευσίνα πιο επισκέψιμη και πιο τουριστική. Πεζοδρομούμε, λοιπόν, το θαλάσσιο μέτωπο της πόλης(απομακρύνουμε το αυτοκίνητο), την οδό Νικολαϊδου, όλο το κέντρο πόλης και τους δρόμους που το περιτριγυρίζουν, το δυτικό, εμπορικό κομμάτι της Ιεράς Οδού, την Δήμητρας, την Δαρδαδελλίων και κλείνουμε τον πεζόδρομο πίσω στην Ιερά Οδό. Έχουμε δημιουργήσει ένα δίκτυο ποδηλατοδρόμων διπλής κατευθύνσεως παράλληλα με τον πεζόδρομο που διασχίζει την πόλη, άρα μπορεί να χρησιμοποιηθεί και για βόλτα αναψυχής αλλά και διακίνηση μέσα στην πόλη, αφού περνά από τα σημαντικότερα σημεία της πόλης. Έχουμε διαμορφώσει γύρω από τον αρχαιολογικό χώρο ένα μεγάλο χώρο πρασίνου ο οποίος παρέχει μία ευχάριστη βόλτα «μακριά» από την πόλη, σ αυτόν τον χώρο έχουμε κρατήσει κάποια κελύφη για πολιτιστικές εκδηλώσεις(όπως τα Αισχύλεια) και μέσω και του αρχαιολογικού χώρου υπάρχει άμεση σύνδεση και με το κέντρο της πόλης και εύκολη πρόσβαση σ αυτό. Όσον αφορά τώρα τις εγκαταστάσεις του Τιτάνα έχουμε αποφασίσει την σταδιακή απομάκρυνση τους και την μεταφορά τους στην βιομηχανική περιοχή στα ανατολικά της πόλης, αλλά επειδή πρόκειται για μια πολύχρονη διαδικασία αποφασίστηκε η ελεγχόμενη λειτουργία του μέχρι και την ολική του μεταφορά. 5
Θέλουμε να γίνει κάτι αντίστοιχο με την περιοχή του Γκαζιού στην Αθήνα, να κρατήσουμε δηλαδή κάποια από τα κελύφη του Τιτάνα και να διαμορφώσουμε ένα χώρο αναψυχής για διοργάνωση διαφόρων εκδηλώσεων(συναυλίες κλπ.). Έχουμε διαμορφώσει το διοικητικό κέντρο της Ελευσίνας, όπου συγκεντρώνονται και οι διάφορες δημόσιες υπηρεσίες και το δημαρχείο της πόλης αλλά και ο κεντρικός σταθμός του τραμ, στο κεντρικό μέρος της Ι.Αγαθού. Στο βόρειο τμήμα της πόλης κατά μήκος της Ελευθερίου Βενιζέλου έχουμε διατηρήσει ένα δεύτερο πιο μικρό εμπορικό κέντρο. Έχουμε επίσης επιλέξει κάποιους κενούς χώρους στην πόλη για την διαμόρφωση χώρων στάθμευσης, είναι χώροι σε σημεία με εύκολη πρόσβαση. Την βιομηχανική περιοχή την έχουμε κρατήσει στα ανατολικά της Ελευσίνας και έχουμε διανοίξει κάποιους άξονες κίνησης μέσα σ αυτήν για να αποφευχθεί η είσοδος στην πόλη των βαρέων οχημάτων που την εξυπηρετούν. Κατά μήκος του θαλάσσιου μετώπου και στα ανατολικά του χώρου κατοικίας(πριν την βιομηχανική περιοχή) έχουμε διαμορφώσει μια ζώνη αναψυχής, με κάποιους χώρους πρασίνου και κάποια εμπορικά κέντρα. 6
ΧΑΡΤΗΣ ΤΗΣ ΕΛΕΥΣΙΝΑΣ ΜΕ ΤΑ ΟΝΟΜΑΤΑ ΤΩΝ ΟΔΩΝ 7
ΣΚΙΤΣΑ-ΤΟΜΕΣ ΔΡΟΜΩΝ: 8
9
ΚΕΛΥΦΗ ΠΟΥ ΠΑΡΑΜΕΝΟΥΝ: ΚΡΟΝΟΣ ΣΤΟ ΝΟΤΙΟΔΥΤΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΤΗΣ ΕΛΕΥΣΙΝΑΣ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟ ΧΩΡΟ(ΔΙΕΞΑΓΩΓΗ ΑΙΣΧΥΛΕΙΩΝ) 10
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ ΣΤΟΝ ΚΕΝΤΡΙΚΟ ΚΟΜΒΟ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ: Για περαιτέρω μελέτη έχουμε επιλέξει τον κεντρικό κόμβο που έχουμε δημιουργήσει στην πόλη. Πρόκειται για το τμήμα μεταξύ της οδού Δήμητρος, την Ε.Γκιόκα, την Πάγκαλου και την Ι.Αγαθού. Πρώτο μας μέλημα ήταν η πεζοδρόμηση και ποδηλατοδρόμηση όλων των δρόμων μέσα σ αυτόν. Έχουν πεζοδρομηθεί δηλαδή τα τμήματα της οδού Πλάτωνος, της Στοάς Κριεκούκη, της Νικολαϊδου, της Ιεράς Οδού, της Ηρώων Πολυτεχνείου και της οδού Χατζιδάκη που βρίσκονται μέσα στον κόμβο αυτό. Στο τετράγωνο που περιέχει το Δημαρχείο της Ελευσίνας και το Γυμνάσιο-Λύκειο, έχουμε κάποιες αλλαγές έχουμε κρατήσει το κτίριο του δημαρχείου όπως είναι σήμερα αλλά έχουμε αντιστρέψει τον όγκο του σχολείου(σε σχέση με το πώς ήταν) και τον διαμορφώσαμε έτσι ώστε η αυλή του να «βλέπει» προς το δημαρχείο όπου έχουμε προσθέσει ένα αμφιθέατρο από μία ελαφριά μεταλλική κατασκευή το οποίο έχει σαν σκηνικό το κτίριο του δημαρχείου. Επίσης έχουμε διαμορφώσει ένα μικρό χώρο στάθμευσης δίπλα στο δημαρχείο κατά την πλευρά της οδού Ι.Αγαθού. Στο τετράγωνο που περιέχεται από την οδό Χατζιδάκη, την Νικολαϊδου, την Ηρώων Πολυτεχνείου και την Δήμητρος, έχουμε διαμορφώσει ένα μικρό πάρκο, χώρο πρασίνου, ο οποίος στο κέντρο του έχει ένα μικρό ξέφωτο με μία μικρή λίμνη και παγκάκια που την περιτριγυρίζουν. Στο τετράγωνο, τώρα, μεταξύ της Νικολαϊδου, της Ηρώων Πολυτεχνείου, της Χατζιδάκη και της οδού Πάγκαλου, έχουμε διαμορφώσει ένα κοινοτικό αθλητικό κέντρο το οποίο περιέχει γήπεδα καλαθόσφαιρας, τέννις και ποδοσφαίρου αλλά και ένα κλειστό γυμναστήριο. Επί των οδών Πλούτωνος, Ηρώων Πολυτεχνείου και Στοάς Κριεκούκη έχουμε διαμορφώσει μια μικρή λαϊκή αγορά, με τοπικό εμπόριο και τοπικά προϊόντα της Ελευσίνας με πιο τουριστικό χαρακτήρα. 11
Επί της οδού Γκιόκα απέναντι από τον αρχαιολογικό χώρο έχουμε διαμορφώσει κάποια γραφεία πληροφοριών τόσο για τον αρχαιολογικό χώρο όσο και για την Ελευσίνα γενικώς. Επί της πλατείας έχουμε διαμορφώσει κάποιες καφετέριες και εστιατόρια, και στο πίσω τους μέρος κάποια ξενοδοχεία, για την εξυπηρέτηση των επισκεπτών της Ελευσίνας αλλά και την αναβάθμιση της πλατείας. 12
ΣΚΙΤΣΑ-ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: ΤΕΤΡΑΓΩΝΟ ΔΗΜΑΡΧΕΙΟΥ 13
ΧΩΡΟΣ ΠΡΑΣΙΝΟΥ-ΞΕΦΩΤΟ ΜΕ ΛΙΜΝΗ 14
ΚΕΝΤΡΙΚΟΣ ΣΤΑΘΜΟΣ ΤΡΑΜ 15