ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΤΜΗΜΑ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΩΝ: ΘΑΝΑΣΗΣ ΚΑΖΑΝΑΣ
Εξομάλυνση της κατανάλωσης Εξομάλυνση της κατανάλωσης: σε καλές περιόδους οι καταναλωτές συσσωρεύουν περιουσιακά στοιχεία ή αποπληρώνουν τα χρέη τους. Αυτό το γεγονός εξηγεί γιατί η κατανάλωση είναι λιγότερο μεταβλητή από το ΑΕΠ και είναι σε γενικές γραμμές η πιο σταθερή συνιστώσα της συνολικής ζήτησης. Προσωρινή αύξηση του εισοδήματος: συνοδεύεται από μια μόνιμη, αλλά μικρότερη, αύξηση της κατανάλωσης. Μόνιμη αύξηση του εισοδήματος (τώρα και στο μέλλον): απορροφάται σε μια παρομοίου μεγέθους μόνιμη αύξηση της κατανάλωσης. Προσδοκώμενη μελλοντική αύξηση του εισοδήματος: τα άτομα δανείζονται σήμερα έναντι των μελλοντικών εισοδημάτων για να έχουν καλύτερο βιοτικό επίπεδο άμεσα. 2
Προσωρινές και μόνιμες διαταραχές Τόσο η Γερμανία όσο και η Ιρλανδία εισήλθαν σε βαθιά ύφεση το 2009. Η μείωση του παραγωγικού κενού ήταν παρόμοια από την αρχή. Ενώ η Γερμανία σύντομα επανήλθε, η Ιρλανδία εισήλθε σε μια βαθιά και παρατεταμένη ύφεση. Οι Γερμανοί καταναλωτές ήταν λογικό να θεωρούν ότι αυτή ήταν μια προσωρινή δυσμενής διαταραχή. Ο ρυθμός κατανάλωσης μειώθηκε λίγο. Οι Ιρλανδοί καταναλωτές σύντομα συνειδητοποίησαν ότι η ραγδαία μεγέθυνση που είχαν απολαύσει κατά τη διάρκεια της προηγούμενης δεκαετίας είχε τελειώσει. Είχαν υπερδανειστεί για συμμετάσχουν στη στεγαστική έκρηξη που κατέληξε σε μαζικές πτωχεύσεις τραπεζών. Γι αυτούς ήταν μια μόνιμη διαταραχή που θα διαρκούσε χρόνια. Η κατανάλωση μειώθηκε δραματικά. 3
4
Επενδυτική ζήτηση στην Ελλάδα το 2016 Αν και η ακαθάριστη επένδυση μειώθηκε, οι ακαθάριστες επενδύσεις πάγιου κεφαλαίου ανέκαμψαν οριακά στη διάρκεια του 2016, χάρη στη σταδιακή βελτίωση του οικονομικού κλίματος και την ολοκλήρωση της πρώτης αξιολόγησης. Σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδος η συνολική επενδυτική ζήτηση της Ελληνικής οικονομίας αναμένεται να αυξηθεί σημαντικά στη διάρκεια του 2017, υπό την προϋπόθεση ότι η δεύτερη αξιολόγηση θα ολοκληρωθεί εγκαίρως. Μια τέτοια εξέλιξη εκτιμάται ότι θα βοηθήσει στην ένταξη των ομολόγων του Ελληνικού Δημοσίου στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) και θα συμβάλει στην υποχώρηση του κόστους δανεισμού των επιχειρήσεων και στη βελτίωση των επιχειρηματικών προσδοκιών. 5
6
Μελέτη περίπτωσης: η αρχή του επιταχυντή Αρχή του επιταχυντή: συσχετίζει το ρυθμό μεταβολής της συνολικής ζήτησης με το ρυθμό μεταβολής της συνολικής επένδυσης. Έστω μια μηχανή μπορεί να παράγει 1.000 tablet ανά εβδομάδα και η ζήτηση για tablet αυτή τη στιγμή είναι 800. 1 ος χρόνος: η ζήτηση για tablet αυξάνεται κατά 10% (880). Ο υπάρχων εξοπλισμός μπορεί να καλύψει αυτή τη ζήτηση. 2 ος χρόνος: η ζήτηση για tablet αυξάνεται κατά 20% (1.056). Αυτή η ζήτηση δεν μπορεί να ικανοποιηθεί. Επειδή το έλλειμμα είναι μικρό η επιχείρηση μπορεί να αποφασίσει να αυξήσει την τιμή. 3 ος χρόνος: η ζήτηση για tablet αυξάνεται κατά 25% (1.320). Η επιχείρηση αποφασίζει να επενδύσει σε ένα νέο μηχάνημα!!! 7
Μελέτη περίπτωσης: η αρχή του επιταχυντή Οι κατασκευαστές του νέου μηχανήματος θα έχουν μια αύξηση στις παραγγελίες τους. Δηλαδή, μια αύξηση στη ΖΗΤΗΣΗ. Μια αύξηση στη ζήτηση ύψους 25% οδήγησε σε μια «επιταχυνόμενη» αύξηση στην επένδυση ύψους 100%!!! (νέο μηχάνημα). Η επένδυση είναι συστατικό στοιχείο της συνολικής ζήτησης και γι αυτό οι οικονομολόγοι ενδιαφέρονται να ανακαλύψουν πώς η επένδυση προσαρμόζεται σε μεταβολές στη ζήτηση στην οικονομία. Όσο η ζήτηση για tablet συνεχίζει να αυξάνεται, οι επιχειρήσεις που τα παράγουν θα διαπιστώσουν τη χρησιμότητα της επένδυσης σε μια νέα μηχανή. Αυτό ονομάζεται «αρχή του επιταχυντή». 8