ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ 2004 Επιτροπή Αναφορών 2009 25.11.2008 ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΠΡΟΣ ΤΑ ΜΕΛΗ Θέμα: Αναφορά 0653/2005, της Marion Locker, γερμανικής ιθαγένειας, εξ ονόματος της αυστριακής Ένωσης Δικαιωμάτων των Ζώων, σχετικά με τις αλλαγές στη νομοθεσία περί θήρευσης στην Κάτω Αυστρία 1. Περίληψη της αναφοράς Η αναφέρουσα δηλώνει ότι, κατόπιν των πρόσφατων αλλαγών της νομοθεσίας περί θήρευσης στην Κάτω Αυστρία, θα είναι στο μέλλον δυνατή η χρήση παγίδων κορώνης, ώστε να γίνεται θήρευση κορώνης της μελανής (κουρούνα) και κορώνης της σποδόχροου (σταχτοκουρούνα), κίσσας (καρακάξα) και γάρρουλου του δρυόβιου (χρυσοκαρακάξα). Σύμφωνα με την αναφέρουσα, η αιτιολογία που παρέχεται είναι ότι τα κορακοειδή αποτελούν απειλή για τα ωδικά πτηνά και τα μικρά θηράματα και είναι επιβλαβή για τη γεωργία. Η ίδια αμφιβάλλει για αυτό, υπό το πρίσμα επιστημονικών ευρημάτων σύμφωνα με τα οποία τα εν λόγω είδη στην πραγματικότητα δεν προκαλούν σημαντικές ζημίες. Επιπλέον, οι παγίδες κορώνης δεν είναι επιλεκτικές, και έτσι απαγορεύτηκαν στο πλαίσιο της οδηγίας 79/409/ΕΟΚ σχετικά με την προστασία των αγρίων πτηνών. Με άλλα λόγια, οι νέες διατάξεις παραβιάζουν τη νομοθεσία της ΕΕ η οποία ισχύει επί του παρόντος. 2. Παραδεκτό Χαρακτηρίσθηκε παραδεκτή στις 14 Νοεμβρίου 2005. Η Επιτροπή κλήθηκε να παράσχει πληροφορίες (άρθρο 192, παράγραφος 4, του Κανονισμού). 3. Απάντηση της Επιτροπής, που ελήφθη στις 24 Μαΐου 2006. Σύμφωνα με το άρθρο 7 παράγραφος 1 της οδηγίας περί αγρίων πτηνών 1 τα αναφερόμενα στο Παράρτημα ΙΙ είδη είναι δυνατόν να αποτελέσουν αντικείμενο θηρευτικών πράξεων στο 1 Οδηγία 79/409/ΕΟΚ του Συμβουλίου της 2ας Απριλίου 1979 περί της διατηρήσεως των αγρίων πτηνών, ΕΕ L 103 της 25.4.1979, σελ. 1. CM\755996.doc PE374.294 REV IV
πλαίσιο της εθνικής νομοθεσίας ανάλογα με το επίπεδο του πληθυσμού τους, τη γεωγραφική κατανομή και τον ρυθμό αναπαραγωγής τους σε όλη την Κοινότητα. Τα κράτη μέλη οφείλουν να μεριμνούν ώστε η θήρα αυτών των ειδών να μην υπονομεύει τις προσπάθειες διατηρήσεως που πραγματοποιούνται στη ζώνη εξαπλώσεώς τους. Σύμφωνα με το άρθρο 9 παράγραφος 1 της οδηγίας περί αγρίων πτηνών, εφόσον δεν υπάρχουν άλλες ικανοποιητικές λύσεις τα κράτη μέλη μπορούν να μην εφαρμόσουν τις διατάξεις των άρθρων 5, 6, 7 και 8 για τους λόγους που απαριθμούνται στην παράγραφο 1 και υπό τις προϋποθέσεις που εξειδικεύονται στην παράγραφο 2 της διάταξης αυτής. Το ίδιο ζήτημα αποτέλεσε αντικείμενο υπό εξέλιξη διαδικασίας επί παραβάσει σχετικά με την εσφαλμένη και ελλιπή μεταφορά της οδηγίας περί αγρίων πτηνών στο αυστριακό δίκαιο. Στη διάρκεια της διαδικασίας αυτής, η Κάτω Αυστρία διόρθωσε τις διατάξεις της, ώστε να είναι σύμμορφες με την οδηγία ( 3(6) (8), 77α(3) και 97(3) του νόμου περί θήρας της Κάτω Αυστρίας). Κατά συνέπεια, το σημείο αυτό αφαιρέθηκε από τον κατάλογο παραβιάσεων της υπόθεσης στην αιτιολογημένη γνώμη. Η αναφορά Η αναφέρουσα επεσήμανε ότι, μετά τις πρόσφατες αλλαγές στη νομοθεσία περί θήρας της Κάτω Αυστρίας, τα είδη κουρούνα, σταχτοκουρούνα, καρακάξα και χρυσοκαρακάξα περιλαμβάνονται στα θηρεύσιμα είδη. Επιπλέον, για την παγίδευσή τους μπορούν να χρησιμοποιούνται οι αποκαλούμενες παγίδες κορώνης. Σύμφωνα με την αναφέρουσα, η αιτιολογία που παρέχεται είναι ότι τα κορακοειδή συνιστούν απειλή για τα ωδικά πτηνά και τα μικρά θηράματα και είναι επιβλαβή για τη γεωργία. Η ίδια αμφιβάλλει για αυτό, υπό το πρίσμα επιστημονικών ευρημάτων σύμφωνα με τα οποία τα εν λόγω είδη στην πραγματικότητα δεν προκαλούν σημαντικές ζημίες. Επιπλέον, οι παγίδες κορώνης δεν είναι επιλεκτικές, και έτσι απαγορεύτηκαν στο πλαίσιο της οδηγίας περί των αγρίων πτηνών. Αρπακτικά και κουκουβάγιες είναι τα είδη που παγιδεύονται συχνότερα κατά λάθος. Οι παρατηρήσεις της Επιτροπής σχετικά με την αναφορά Τα κορακοειδή δεν περιλαμβάνονται στο Παράρτημα ΙΙ της οδηγίας για τα άγρια πτηνά, επομένως καταρχήν δεν πρέπει να θηρεύονται. Μόνον για τους περιοριστικούς λόγους και υπό τις αναλυτικές προϋποθέσεις που αναφέρονται στο άρθρο 9 παράγραφοι 1 και 2 της οδηγίας, τα κράτη μέλη δύνανται κατ εξαίρεση να παρεκκλίνουν από τους περιορισμούς στη θήρα. Μετά τη διόρθωση της σχετικής θηρευτικής νομοθεσίας στην Κάτω Αυστρία στο πλαίσιο μιας συνεχιζόμενης διαδικασίας επί παραβάσει (βλέπε ανωτέρω), η νομική κατάσταση ήταν σύμφωνη με την οδηγία: τα κορακοειδή δεν περιλαμβάνονταν πλέον στον κατάλογο των θηρεύσιμων ειδών αλλά κατ εξαίρεση μπορούσε να επιτραπεί η θήρα υπό τις προϋποθέσεις που περιγράφονται στο άρθρο 3 (6) (9) του νόμου περί θήρας (για τη μεταφορά του άρθρου 9, παράγραφοι (1) και (2) της οδηγίας περί αγρίων πτηνών). Σύμφωνα με την ισχύουσα σήμερα τροποποίηση, η νομοθεσία εκ νέου δεν συμμορφώνεται με την οδηγία (τα είδη είναι θηρεύσιμα χωρίς να πληρούνται οι περιοριστικές προϋποθέσεις του άρθρου 9 της οδηγίας). Όσον αφορά το ζήτημα της επιτρεπόμενης χρήσης παγίδων κορώνης, η Επιτροπή χρειάζεται περισσότερο χρόνο και περισσότερες πληροφορίες για να διερευνήσει τη μη επιλεκτική φύση PE374.294 REV IV 2/6 CM\755996.doc
του συγκεκριμένου είδους παγίδας. Οι πληροφορίες που περιλαμβάνονται στην αναφορά φαίνεται μέχρι στιγμής να είναι αληθείς, αλλά πρέπει να ληφθούν υπόψη και άλλα κριτήρια, όπως για παράδειγμα η τακτική παρακολούθηση των παγίδων, προτού να διαμορφωθεί οριστική άποψη. Συμπεράσματα Η Επιτροπή θα διερευνήσει περαιτέρω αμφότερα τα προαναφερθέντα ζητήματα (καταρχήν άδεια θήρευσης, χρήση μη επιλεκτικών μεθόδων παγίδευσης) σε σχέση με τα είδη κουρούνα, σταχτοκουρούνα, καρακάξα και χρυσοκαρακάξα στην Κάτω Αυστρία. 4. Απάντηση της Επιτροπής, που ελήφθη στις 10 Νοεμβρίου 2006. Πρώτα απ όλα, κατόπιν ενδελεχούς εξέτασης της ισχύουσας στην Κάτω Αυστρία νομοθεσίας σχετικά με τη θήρα των τεσσάρων κορακοειδών κουρούνα, σταχτοκουρούνα, καρακάξα και χρυσοκαρακάξα μπορεί να επιβεβαιωθεί ότι τα είδη αυτά περιλαμβάνονται στον κατάλογο των θηρεύσιμων πτηνών βάσει των άρθρων 3(1)2 και (3) του νόμου περί θήρας της Κάτω Αυστρίας. Η κυνηγετική περίοδος διαρκεί από την 1η Ιουλίου έως την 31η Μαρτίου για την κουρούνα και τη σταχτοκουρούνα και από την 1η Αυγούστου έως τη 15η Μαρτίου για την καρακάξα και την χρυσοκαρακάξα, βάσει του άρθρου 22, εδάφια 26 και 27 των θηρευτικών κανονισμών της Κάτω Αυστρίας, χωρίς περαιτέρω εξειδικεύσεις ή περιορισμούς. Συνεπώς, οι διατάξεις αυτές παραβιάζουν σαφώς την οδηγία περί αγρίων πτηνών. Δεύτερον, η διάταξη του άρθρου 92(1) του νόμου περί θήρας της Κάτω Αυστρίας που επιτρέπει τη χρήση παγίδων κορώνης εξειδικεύεται στο άρθρο 30α των θηρευτικών κανονισμών. Σύμφωνα με τις διατάξεις αυτές, οι παγίδες κορώνης πρέπει να κατασκευάζονται κατά τέτοιο τρόπο ώστε να αποφεύγεται η παγίδευση άλλων ειδών. Πρέπει να εξασφαλίζεται ότι τα ζώα παγιδεύονται χωρίς να πληγώνονται (παράγραφος 1). Στα πτηνά που παγιδεύονται πρέπει να παρέχεται τροφή και νερό (παράγραφος 2). Οι παγίδες πρέπει να ελέγχονται τουλάχιστον μία φορά ημερησίως και τυχόν άλλα πτηνά πρέπει να ελευθερώνονται αμέσως. Τα πτηνά που έχουν δεχθεί πυροβολισμό πρέπει να καταγράφονται στο σχετικό μητρώο (παράγραφος 3). Κατόπιν μιας τεχνικής εξέτασης των άρθρων 30α (1), (2), (3) των θηρευτικών κανονισμών της Κάτω Αυστρίας, οι υπηρεσίες της Επιτροπής κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η παγίδα κορώνης που περιγράφεται σε αυτά δεν παραβιάζει απαραιτήτως τις διατάξεις του άρθρου 8 και του Παραρτήματος IV της οδηγίας περί αγρίων πτηνών. Ωστόσο, δεδομένου ότι η αρχή της θηρευσιμότητας των προαναφερθέντων τεσσάρων κορακοειδών δεν είναι συμβατή με το άρθρο 7 και το Παράρτημα ΙΙ σε συνδυασμό με το άρθρο 9 της οδηγίας, είναι προφανές ότι τίθεται θέμα παραβίασης της οδηγίας. Όπως αναφέρεται στην προηγούμενη ανακοίνωση της Επιτροπής, στη διάρκεια της διαδικασίας επί παραβάσει 1999/2173 σχετικά με την πλημμελή και ελλιπή μεταφορά της οδηγίας περί αγρίων πτηνών στην αυστριακή νομοθεσία, η Κάτω Αυστρία αρχικά διόρθωσε τις διατάξεις της όσον αφορά τη συμπερίληψη των τεσσάρων κορακοειδών στον κατάλογο των θηρεύσιμων πτηνών του νόμου για την προστασία της φύσης της Κάτω Αυστρίας, και σε μεταγενέστερο στάδιο της διαδικασίας διόρθωσε επίσης τη διάταξη του άρθρου 3(5) των CM\755996.doc 3/6 PE374.294 REV IV
κανονισμών για την προστασία της φύσης της Κάτω Αυστρίας αφαιρώντας τα εν λόγω είδη πτηνών από τον κατάλογο των θηρεύσιμων ειδών στους νέους κανονισμούς για την προστασία των ειδών, που αντικατέστησαν τους παλαιότερους κανονισμούς για την προστασία της φύσης. Ωστόσο, η Επιτροπή επιθυμεί να επισημάνει ότι η συμπερίληψη των τεσσάρων κορακοειδών στον κατάλογο των θηρεύσιμων ειδών με το άρθρο 3(3) του νόμου περί θήρας της Κάτω Αυστρίας εξακολουθεί να ελέγχεται στο πλαίσιο της υπό εξέλιξη διαδικασίας επί παραβάσει που εκκρεμεί ενώπιον του Δικαστηρίου των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων (υπόθεση C-507/04). Επιπλέον, η συμπερίληψη των τεσσάρων κορακοειδών στον κατάλογο των θηρεύσιμων ειδών στη νομοθεσία άλλων αυστριακών κρατιδίων (Kärnten, Άνω Αυστρία) καθώς και άλλων πτηνών που δεν καλύπτονται από το Παράρτημα ΙΙ της οδηγίας περί αγρίων πτηνών στον κατάλογο των θηρεύσιμων ειδών σε άλλα αυστριακά κρατίδια (Burgenland, Steiermark) τελεί ακόμη υπό έλεγχο στο πλαίσιο της διαδικασίας επί παραβάσει που εκκρεμεί ενώπιον του Δικαστηρίου. Επομένως, το ΔΕΚ θα αποφανθεί επί του ζητήματος αυτού στην απόφασή του που αναμένεται να εκδοθεί σύντομα. Εν κατακλείδι, η Επιτροπή θεωρεί συνετό να αναμένει την έκδοση της προαναφερθείσας απόφασης, η οποία αναμένεται να αποσαφηνίσει το πρόβλημα, προτού προβεί σε οποιαδήποτε περαιτέρω ενέργεια. 5. Συμπληρωματική απάντηση της Επιτροπής, που ελήφθη στις 28 Φεβρουαρίου 2007. Σε συνέχεια της τελευταίας απάντησής της σχετικά με αυτήν την αναφορά, η Επιτροπή θα ήθελε να αναφερθεί στη γνωμοδότηση της γενικής εισαγγελέως στην υπόθεση παράβασης C- 507/04 (1999/2173 ενώπιον της Επιτροπής). Στις 11 Ιανουαρίου 2007, στη γνωμοδότησή της προς το ΔΕΚ, η γενική εισαγγελέας Kokott υποστήριξε ότι η Αυστρία δεν έχει συμμορφωθεί με τις υποχρεώσεις της δυνάμει της οδηγίας για τα άγρια πτηνά 1, καθώς μετέφερε εσφαλμένα οκτώ διατάξεις της οδηγίας σε αρκετούς νόμους και κανονισμούς των αυστριακών κρατιδίων (συνολικά 30 φορές), μεταφέροντας εσφαλμένα μεταξύ άλλων τα άρθρα 1, 5, 7 παράγραφος 1, 7 παράγραφος 4, 8, 9 και 11 της οδηγίας για τα άγρια πτηνά στη νομοθεσία της Κάτω Αυστρίας. Η Επιτροπή, στην προσφυγή της στο Δικαστήριο δυνάμει των άρθρων 1, 5 και 7 παράγραφος 1 της οδηγίας για τα άγρια πτηνά όσον αφορά την Κάτω Αυστρία, είχε προβάλει τον ισχυρισμό ότι, σύμφωνα με τα άρθρα 3 παράγραφος 5 και 4 αριθ. 1 και 2 των κανονισμών περί διατήρησης της φύσης της Κάτω Αυστρίας, τα ακόλουθα είδη: κουρούνα, σταχτοκουρούνα, καρακάξα και χρυσοκαρακάξα εξαιρούνται από την αυστηρή προστασία. Η γενική εισαγγελέας έκρινε επίσης ότι, όσον αφορά το άρθρο 8, το Παράρτημα IV α) της οδηγίας σχετικά με τα απαγορευμένα μέσα και μεθόδους θήρας δεν είχε μεταφερθεί στον νόμο περί διατήρησης της φύσης της Κάτω Αυστρίας (άρθρο 20.4) με την απαιτούμενη ακρίβεια και σαφήνεια. Η απόφαση του Δικαστηρίου, που αναμένεται εντός του 2007, θα διευκρινίσει τη θέση όσον αφορά τον πρώτο ισχυρισμό της παρούσας αναφοράς σχετικά με τη θήρα της κουρούνας, της σταχτοκουρούνας, της καρακάξας και της χρυσοκαρακάξας σύμφωνα με τη νομοθεσία της Κάτω Αυστρίας. Εάν η Αυστρία επομένως καταδικαστεί επειδή επιτρέπει τη θήρα αυτών των 1 Οδηγία 79/409/ΕΟΚ του Συμβουλίου της 2ας Απριλίου1979 περί της διατηρήσεως των αγρίων πτηνών, ΕΕ L 103 της 25.4.1979, σελ. 1 PE374.294 REV IV 4/6 CM\755996.doc
ειδών πτηνών στην Κάτω Αυστρία, θα πρέπει να τροποποιήσει αναλόγως τη νομοθεσία της. Νομοθετικές τροπολογίες σε σχέση με τα μέσα και τις μεθόδους θήρας θα πρέπει επίσης να αναμένονται από την Κάτω Αυστρία, εάν το Δικαστήριο ακολουθήσει την προαναφερθείσα γνωμοδότηση της γενικής εισαγγελέως σε αυτήν την υπόθεση. Ωστόσο, όσον αφορά τη χρήση της ειδικής παγίδας που αποκαλείται «νορβηγική παγίδα κορώνης», η Επιτροπή διατηρεί την άποψή της σύμφωνα με την προηγούμενη τεχνική εκτίμηση ότι αυτός ο τύπος παγίδας μπορεί είναι σύμμορφος με τις απαιτήσεις επιλεκτικότητας της οδηγίας. Μια τέτοια παγίδα, ωστόσο, μπορεί να χρησιμοποιείται μόνο κατ εφαρμογή των εξαιρέσεων του άρθρου 9 της οδηγίας για τα άγρια πτηνά και όχι στο πλαίσιο της κανονικής θήρευσης αυτών των ειδών πτηνών. 6. Συμπληρωματική απάντηση της Επιτροπής, που ελήφθη στις 17 Απριλίου 2008. Σε συνέχεια της τελευταίας απάντησης της Επιτροπής σχετικά με την παρούσα αναφορά, η Επιτροπή θα ήθελε να αναφερθεί στην απόφαση που εξέδωσε το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο στις 12 Ιουλίου 2007 για την υπόθεση C-507/04. Το Δικαστήριο έκρινε ότι η Αυστρία δεν έχει συμμορφωθεί με τις υποχρεώσεις της δυνάμει της οδηγίας για τα άγρια πτηνά 1, μεταξύ άλλων επειδή δεν έχει μεταφέρει ορθώς τα άρθρα 1, 5, 7(1), 8 και 9 της οδηγίας για τα άγρια πτηνά στο δίκαιο της Κάτω Αυστρίας. Ο κανονισμός για την προστασία των ειδών LGBl. 5500/2-0 έχει επεκτείνει το καθεστώς προστασίας σε όλα τα ευρωπαϊκά είδη και στο παράρτημα ΙΙ άρθρο 3 προστατεύει ρητώς την κάργια. Πέραν αυτού, ωστόσο, καθεστώς προστασίας έχει παραχωρηθεί μόνο σε είδη αγρίων πτηνών βάσει του άρθρου 1 της οδηγίας για τα πτηνά υπό τον όρο ότι εμπίπτουν στον νόμο περί θήρας. Το άρθρο 3 παράγραφος 1 εδάφιο 2 και το άρθρο 3 παράγραφος 3 του νόμου περί θήρας επιτρέπει, ωστόσο, τη θήρευση του κόρακα, της σταχτοκουρούνας, της χρυσοκαρακάξας και της καρακάξας. Η Επιτροπή θεωρεί ότι η παράβαση που αφορά τον κόρακα, τη σταχτοκουρούνα, τη χρυσοκαρακάξα και την καρακάξα παραμένει, χωρίς προοπτική ικανοποιητικής αλλαγής. Επομένως, την 1/2/2008 η Επιτροπή απέστειλε προειδοποιητική επιστολή κατ εφαρμογή του άρθρου 228 ΕΚ στην αυστριακή κυβέρνηση με τη συνήθη δίμηνη προθεσμία απάντησης. Η Κάτω Αυστρία οφείλει να τροποποιήσει αναλόγως τη νομοθεσία της. Όσον αφορά τα μέσα και τις μεθόδους θήρευσης, θα γίνουν νομοθετικές τροποποιήσεις στον νόμο για την προστασία της φύσης, ώστε να συμφωνεί με τα άρθρα 8 και 9 παράγραφος 1 και 2 της οδηγίας για τα άγρια πτηνά. Η Αυστρία θα πρέπει να κοινοποιήσει στην Επιτροπή αυτές τις τροποποιήσεις στην απάντησή της στην προειδοποιητική επιστολή. 7. Συμπληρωματική απάντηση της Επιτροπής, που ελήφθη στις 25 Νοεμβρίου 2008. Σε συνέχεια της τελευταίας ανακοίνωσής της, η Επιτροπή θα ήθελε να ενημερώσει το Κοινοβούλιο ότι η υπόθεση επί παραβάσει βρίσκεται στο στάδιο της προειδοποιητικής επιστολής σύμφωνα με το άρθρο 228 EΚ, ύστερα από την εκτέλεση της απόφασης του Δικαστηρίου της 12ης Ιουλίου 2007 στην υπόθεση C-507/04. Όσον αφορά τις αιτιάσεις που διατύπωσε η αναφέρουσα, η Αυστρία κοινοποίησε εν τω μεταξύ τις απαραίτητες νομοθετικές 1 Οδηγία 79/409/ΕΟΚ του Συμβουλίου της 2ας Απριλίου 1979 περί διατηρήσεως των αγρίων πτηνών, ΕΕ L 103 της 25.4.1979, σελ. 1 CM\755996.doc 5/6 PE374.294 REV IV
αλλαγές σε σχέση με τον νόμο περί θήρας της Κάτω Αυστρίας, εκτελώντας την εν λόγω απόφαση. Ο νέος νόμος περί θήρας, σύμφωνα με τον οποίον τα είδη κουρούνα, σταχτοκουρούνα, καρακάξα και χρυσοκαρακάξα δεν περιλαμβάνονται πλέον στα «θηρεύσιμα» είδη (άρθρο 3 παράγραφος 1 εδάφιο 2), έχει τεθεί σε ισχύ από τις 14.8.2008. Επιπλέον, σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 92(1), απαγορεύεται καταρχήν η χρήση οποιασδήποτε παγίδας εξαιρώντας τις παγίδες-κλουβιά για τα μικρά θηράματα. Κατ εξαίρεση, βάσει ενός κανονισμού της περιφερειακής κυβέρνησης, οι παγίδες που είναι κατάλληλες για τη σύλληψη ζωντανών θηραμάτων όπως κουρούνες, σταχτοκουρούνες, καρακάξες και χρυσοκαρακάξες μπορεί να επιτρέπονται. Η εξαίρεση αυτή μπορεί να ισχύσει υπό τον όρο ότι πληρούνται οι αυστηρές προϋποθέσεις του άρθρου 9 της οδηγίας 79/409/EΚ περί της διατηρήσεως των αγρίων πτηνών 1. Σύμφωνα με το νέο άρθρο 5(β) της αυστριακής νομοθεσίας για την προστασία της φύσης, η χρήση μη επιλεκτικών παγίδων για τα προστατευόμενα άγρια πτηνά πλέον απαγορεύεται. 1 ΕΕ L 59 της 8.3.1996, σελ. 61 PE374.294 REV IV 6/6 CM\755996.doc