Περιγραφή των κίνδυνων για την ασφάλεια Βιομηχανία παραγωγής χρωμάτων Αλέξανδρος Σίσκος Χημικός, Ph.D
Τυπικό διάγραμμα ροής πιγμέντο πληρωτικό υλικό xειρωνακτικό, αυτόματο, κλειστού τύπου κλπ Ταχυαναδευτήρες, μύλοι (σφαιρόμυλοι, τριβής, με άμμο ή χαντρες), τρικυλινδρες προετοιμασία υλικών προαναμείξη διασπορά (διαβροχή, λειοτρίβηση) διαλύτες συνδετικό μέσο (ρητίνη) καθαρισμός εγκατάσταση, συντήρηση, ανακύκλωση σταθεροποίηση διόρθωση αραίωση φιλτράρισμα συσκευασία αποθήκευση
Κοινά ευρήματα Κίνδυνοι από έκρηξη, πυρκαγιά, ηλεκτροπληξία (γειώσεις, εύφλεκτοι διαλύτες!!!!!) Κίνδυνοι κατά τη μεταφορά και την αποθήκευση (περονοφόρα, μεταφορικές ταινίες) Κίνδυνοι από πτώση εργαζόμενων υλικών από ύψος Κίνδυνοι χτυπήματος από βαρύ φορτίο ή καταπλακώσεις Εργονομικοί κίνδυνοι (χειρωνακτική μετακίνηση φορτίων, επαναλαμβανόμενες κινήσεις σε θέσεις εργασίας) Κίνδυνοι τραυματισμών λόγω έλλειψης προστατευτικών διατάξεων στα μηχανήματα διασποράς, συσκευασίας Θερμικοί κίνδυνοι, θερμές επιφάνειες (βερνίκια) Κίνδυνοι από τις κτιριακές δομές (φθαρμένα ή ολισθηρά δάπεδα)
Κίνδυνοι από τη χειρωνακτική μετακίνηση φορτίων διασπορείς μηχανές λειοτρίβησης (diamix) συστοιχία αναδευτήρων (Αναμικτήρες αποχρώσεων) ζυγιστικά περονοφόρα δοχεία μεταφοράς διαλυτών (25 Kgr) βαρέλια μεταφοράς χρωμάτων (50 Kgr) μεγαλύτερα βαρέλια καζάνια κυπελλάκια δοκιμής χρωμάτων δεξαμενές α υλών δεξαμενές ετοίμων χρωμάτων Επιπτώσεις: Μικροτραυματισμοί, γλιστρήματα, πτώσεις υλικών, καταπλακώσεις
Κίνδυνοι από κτιριακές δομές στις εταιρίες Α και Β Α/Α Κίνδυνος Αιτία πρόκλησης ατυχήματος 1 Καταπλάκωσης από κατάρρευση του κτιρίου Η κτιριακή δομή δεν είναι κατάλληλης αντοχής για τη χρήση που πρόκειται να δεχτεί 2 Εγκλωβισμού Δεν υπάρχουν ελεύθεροι διάδρομοι κυκλοφορίας. Δεν υπάρχουν έξοδοι διαφυγής. Δεν υπάρχει απαιτούμενος χώρος για την εκτέλεση των εργασιών, καθώς και για την ασφαλή μετακίνηση των εργαζομένων 3 Ελαττωματικών εγκαταστάσεων 4 Ελαττωματικής κατασκευής και συντήρησης χώρων και εγκαταστάσεων Υπάρχουν ελαττωματικές εγκαταστάσεις (π.χ. ηλεκτρολογικές, υδραυλικές, πυρασφάλειας). Κατεστραμμένες κολώνες του κτιρίου (εταιρία Α από χτυπήματα του περονοφόρου μηχανήματος) Υπάρχει ελαττωματική κατασκευή των χώρων εργασίας και ελλιπής συντήρηση των εγκαταστάσεων. 5 Τραυματισμού Δεν υπάρχουν φωτισμοί ασφάλειας. Δεν υπάρχει σήμανση ασφάλειας. Τα δάπεδα είναι ανώμαλα, ολισθηρά.
Ηλεκτρολογικοί κίνδυνοι στις εταιρίες Α και Β Α/Α Κίνδυνος Αιτία πρόκλησης ατυχήματος 1 Ηλεκτροπληξίας και πρόκλησης πυρκαγιάς από βραχυκύκλωμα 2 Συσσώρευσης στατικών φορτίων Η ηλεκτρολογική εγκατάσταση δεν είναι σύμφωνη με τις νομοθετικές διατάξεις: Παλαιό ή ακατάλληλο ηλεκτρικό δίκτυο. Κακή συντήρηση του ηλεκτρικού εξοπλισμού (δικτύου, ηλεκτρολογικών πινάκων-κυκλωμάτων, κινητήρων, μετασχηματιστών). Δεν υπάρχει εξειδικευμένο προσωπικό για την επιδιόρθωση βλαβών, τις εργασίες συντήρησης μηχανημάτων και την εγκατάσταση νέων παροχών. Δεν έχει γίνει ενημέρωση / εκπαίδευση των εργαζομένων για τους κινδύνους που διατρέχουν από το ηλεκτρικό ρεύμα. Μη ύπαρξη γείωσης στα μηχανήματα. Τα μηχανήματα δεν είναι αντιεκρηκτικού τύπου.
Ευρήματα στην εταιρία Α Παραγωγή βιομηχανικών χρωμάτων και βερνικιών. Το 85% της παραγωγής είναι πλαστικά χρώματα ή χρώματα υδατικής διασποράς. Ταχυαναδευτήρες Οι κυριότεροι κίνδυνοι των μηχανών ανάμιξης είναι: Α/Α Κίνδυνοι Μέτρα προστασίας 1 Eμπλοκή σε κινούμενα μέρη του μηχανήματος Ύπαρξη προστατευτικών πλαισίων ώστε να εμποδίζεται η εμπλοκή του εργαζόμενου στα κινούμενα μέρη της μηχανής. 2 Εκτίναξη / εκτόξευση υλικού (θερμού) 3 Πτώση εργαζόμενου μέσα στον αναδευτήρα Ύπαρξη κατάλληλων προστατευτικών πλαισίων Χρήση ανοιγμένου προστατευτικού και οδηγίες προς τους εργαζόμενους ειδική εκπαίδευση 4 Έλλειψη σήματος CE 5 Θόρυβος Ηχομονωτικά πλαίσια ΜΑΠ
Ευρήματα στην εταιρία Α Καζάνια ανάμιξης με προπέλα Οι κυριότεροι κίνδυνοι στα καζάνια που χρησιμοποιούνται για ανάμιξη, αραίωση είναι: Α/Α Κίνδυνοι Μέτρα προστασίας 1 Eμπλοκή σε κινούμενα μέρη του μηχανήματος Ύπαρξη προστατευτικών πλαισίων γύρω από το καζάνι, τήρηση οδηγιών ασφαλούς λειτουργίας. 2 Εκτίναξη / εκτόξευση υλικού Τήρηση οδηγιών ασφαλούς λειτουργίας, ΜΑΠ 3 Έλλειψη σήματος CE 4 Θόρυβος Ηχομονωτικά πλαίσια ΜΑΠ
Ευρήματα στην εταιρία Α Σφαιρόμυλοι Οι κυριότεροι κίνδυνοι των μύλων είναι: Α/Α Κίνδυνοι 1 Eμπλοκή σε κινούμενα μέρη του μηχανήματος Μέτρα προστασίας Ύπαρξη προστατευτικών πλαισίων προφυλακτήρων, σήμανση. 2 Εκτίναξη / εκτόξευση υλικού Τήρηση οδηγιών ασφαλούς λειτουργίας (απόσταση ασφαλείας) 3 Έλλειψη σήματος CE 4 Θόρυβος Ηχομονωτικά πλαίσια ΜΑΠ
Α/Α Ευρήματα στην εταιρία Α Μηχανές τεμαχισμού σπαστήρες Οι κυριότεροι κίνδυνοι των μηχανών τεμαχισμού είναι: Κίνδυνοι Μέτρα προστασίας 1 Εμπόδια στα κύρια ανοίγματα τροφοδοτήσεως 2 Χτύπημα - ακρωτηριασμός 3 Έλλειψη σήματος CE 4 Θόρυβος Ηχομονωτικά πλαίσια ΜΑΠ Στα σημεία τροφοδοτήσεως των μηχανημάτων θα πρέπει μετά τη ρύθμιση ή τη συντήρηση να τοποθετούνται τα σταθερά προστατευτικά πλαίσια, ώστε να διασφαλίζεται ο εργαζόμενος και να υπάρχει μια απόσταση ασφαλείας. Οι μηχανές τεμαχισμού θα πρέπει να έχουν στα ανοίγματα τροφοδότησης προφυλακτήρες και κατάλληλες διατάξεις ασφαλείας (σταθερές). Τα τμήματα του μηχανήματος, των οποίων η ταχύτητα κίνησης θα μπορούσε να προκαλέσει τραυματισμό κάποιου εργαζόμενου, ο οποίος θα έρθει σε επαφή, θα πρέπει να φέρουν τις κατάλληλες προστατευτικές διατάξεις.
Ευρήματα στην εταιρία Α Τρικύλινδρες Οι κυριότεροι κίνδυνοι των τρικύλινδρων είναι: Α/Α Κίνδυνοι Μέτρα προστασίας 1 Eμπλοκή - σύνθλιψη σε κινούμενα μέρη του μηχανήματος 2 Εκτίναξη / εκτόξευση υλικού (θερμού) 3 Έλλειψη σήματος CE 4 Θόρυβος Ηχομονωτικά πλαίσια ΜΑΠ Ύπαρξη προστατευτικών πλαισίων ώστε να εμποδίζεται η εμπλοκή του εργαζόμενου στα κινούμενα μέρη της μηχανής Ύπαρξη κατάλληλων προστατευτικών πλαισίων
Ευρήματα στην εταιρία Α Γεμιστικές μηχανές Υπάρχουν διάφορων τύπων, π.χ. αυτοματοποιημένες, που χρησιμοποιούν ολοκληρωμένα ρομποτικά συστήματα και ημιαυτόματες, όπου είναι απαραίτητη η χειρωνακτική συμβολή του εργαζόμενου. Α/Α Κίνδυνοι Μέτρα προστασίας 1 Χτύπημα από κινούμενα μέρη του μηχανήματος, αστοχία μέρους μηχανήματος ή βοηθητικού εξοπλισμού Ύπαρξη προστατευτικών πλαισίων ώστε να εμποδίζεται η εμπλοκή του εργαζόμενου στα κινούμενα μέρη της μηχανής (αυτόματες μηχανές). 2 Εμπλοκή Μέρη του σώματος (δάχτυλα) σε κάποιο κινούμενο τμήμα της μηχανής 3 Εκτίναξη / εκτόξευση υλικού Ύπαρξη προστατευτικών πλαισίων 4 Έλλειψη σήματος CE 5 Θόρυβος Ηχομονωτικά πλαίσια ΜΑΠ
Ευρήματα στην εταιρία Α Εργονομικοί κίνδυνοι: επίπονες στάσεις εργασίας ορθοστασία έλλειψη κατάλληλου βοηθητικού εξοπλισμού χειρωνακτική διακίνηση φορτίων (σε μερικές περιπτώσεις) έλλειψη εργονομικών καθισμάτων και κατάλληλων πάγκων εργασίας, στη φάση της συσκευασίας (γεμίσματος) των έτοιμων προϊόντων Κίνδυνοι από πυρκαγιές ή εκρήξεις: σκόνης Α υλών, βοηθητικών, πρόσθετων υλικών εύφλεκτων Α υλών που φυλάσσονται σε εξωτερικό χώρο δεξαμενών χρωμάτων ημιέτοιμων χρωμάτων σε μεγάλες ποσότητες, μέσα σε καζάνια, που υπάρχουν στο χώρο παραγωγής βερνικιών
Ευρήματα στην εταιρία Β Η εταιρία Β είναι μονάδα παραγωγής χρωμάτων (πλαστικών και βερνικοχρωμάτων) καθώς και στόκων. Κίνδυνοι για την ασφάλεια στην παραγωγή πλαστικών χρωμάτων: Μηχανικοί κίνδυνοι Πτώσεις από ύψος Κοψίματα εκδορές Γλιστρήματα Χτυπήματα, μαγκώματα Κίνδυνοι από τα περονοφόρα (κυκλοφορούν με μεγάλες ταχύτητες στο χώρο και δεν χρησιμοποιούν ηχοφωτεινά σήματα, ή τα χρησιμοποιούν σπάνια) Ακατάλληλες μηχανές εξοπλισμός εργασίας: Έλλειψη σήματος CE στους διασπορείς Διασπορείς χωρίς σταθερούς προφυλακτήρες και κατάλληλες διατάξεις ασφαλείας Ακάλυπτα συστήματα μετάδοσης κίνησης (μηχάνημα αερομεταφοράς, αναμικτήρες) Θερμές επιφάνειες μηχανικών μερών Ελαττωματικές βάνες δεξαμενών Κακή γείωση μηχανημάτων
Ευρήματα στην εταιρία Β Κίνδυνοι για την ασφάλεια στην παραγωγή πλαστικών χρωμάτων (συνέχεια): Εργονομικοί κίνδυνοι Επίπονες στάσεις εργασίας Ορθοστασία Έλλειψη κατάλληλου βοηθητικού εξοπλισμού (στο χώρο ανάκτησης του διαλύτη) Χειρωνακτική διακίνηση φορτίων (σε μερικές περιπτώσεις) Κίνδυνοι από πυρκαγιές ή εκρήξεις Σκόνης Α υλών, βοηθητικών υλικών Εύφλεκτων Α ύλών που φυλάσσονται σε εξωτερικό χώρο και καταβρέχονται το καλοκαίρι από τους εργαζόμενους Δεξαμενών υγρών Ατμοί αναθυμιάσεις Εκτινάξεις πιτσιλίσματα (χημικά υγρά)
Ευρήματα στην εταιρία Β Kίνδυνοι για την ασφάλεια στην παραγωγή βερνικοχρωμάτων Μηχανικοί κίνδυνοι Πτώσεις από ύψος (Το diamix, δεν φέρει κιγκλίδωμα) Κοψίματα εκδορές Γλιστρήματα (ολισθηρά δάπεδα) Χτυπήματα μαγκώματα στους διασπορείς, turbo-διασπορείς (παίρνουν με το κυπελλάκι χρώμα για ποιοτικό έλεγχο, χωρίς να σταματήσουν το μηχάνημα) Κίνδυνοι από τα περονοφόρα (κυκλοφορούν με μεγάλες ταχύτητες στο χώρο και δεν χρησιμοποιούν ηχοφωτεινά σήματα). Επίσης, οι χειριστές των περονοφόρων, πετάνε τα βαρέλια εύφλεκτων α υλών (βερνίκια, διαλύτες) από ύψος Ακατάλληλες μηχανές εξοπλισμός εργασίας: Έλλειψη σήματος CE σε όλα τα μηχανήματα Χειριστήρια διασπορέων πολύ παλιά Δεν είναι ορατός ο διακόπτης ασφαλείας σε όλα τα μηχανήματα Διασπορείς χωρίς σταθερούς προφυλακτήρες και κατάλληλες διατάξεις ασφαλείας Ακάλυπτα συστήματα μετάδοσης κίνησης μηχανών Θερμές επιφάνειες Ελαττωματικές βάνες δεξαμενών Κακή γείωση μηχανημάτων
Ευρήματα στην εταιρία Β Kίνδυνοι για την ασφάλεια στην παραγωγή βερνικοχρωμάτων (συνέχεια): Εργονομικοί κίνδυνοι Επίπονες στάσεις εργασίας Ορθοστασία Έλλειψη κατάλληλου βοηθητικού εξοπλισμού (π.χ. κυπελλάκια δοκιμής χρωμάτων χωρίς χειρολαβή) Χειρωνακτική διακίνηση φορτίων (στους διασπορείς, τούρμπο-διασπορείς, τα μηχανήματα λειοτρίβησης, τα ζυγιστικά μηχανήματα, ρίχνουν χειροκίνητα σκόνες και διαλύτες, μέσα στα καζάνια) Κίνδυνοι από πυρκαγιές ή εκρήξεις Σκόνης Α υλών, βοηθητικών, πρόσθετων υλικών Εύφλεκτών Α ύλών που φυλάσσονται σε εξωτερικό χώρο και καταβρέχονται το καλοκαίρι από τους εργαζόμενους Δεξαμενές χρωμάτων Ημιετοίμων χρωμάτων σε μεγάλες ποσότητες, μέσα σε καζάνια, που υπάρχουν στο χώρο παραγωγής βερνικιών
Ευρήματα στην εταιρία Β Γενικές παρατηρήσεις Στο χώρο υπάρχουν πινακίδες, που προτρέπουν τους εργαζομένους στη χρήση ΜΑΠ. Οι εργαζόμενοι δε χρησιμοποιούν τα ΜΑΠ, σύμφωνα με τις οδηγίες της επιχείρησης. Σε όλα τα μηχανήματα, υπάρχουν γραπτές οδηγίες λειτουργίας και ασφάλειας (ξεκίνημα, σταμάτημα, σημεία προσοχής). Δεν τηρούνται όλες οι οδηγίες ασφάλειας. π.χ. εργαζόμενοι λαμβάνουν ποσότητα χρώματος για δοκιμή με κυπελλάκι, χωρίς να σταματήσουν τη λειτουργία του διασπορέα.
Κίνδυνοι από περονοφόρα και στις τρεις εταιρίες κυκλοφορία των οχημάτων με τις περόνες πολύ ψηλά από το έδαφος ανύψωση και μεταφορά προσώπων με αυτά υπερφόρτωση και κακός χειρισμός του οχήματος κίνηση του οχήματος με ογκώδη φορτία ή με την όπισθεν πτώση ή μετακίνηση του φορτίου εξουδετέρωση των ηχητικών και φωτεινών προειδοποιητικών σημάτων χειρισμός των οχημάτων από άτομα που δεν έχουν άδεια χειριστού ή δεν γνωρίζουν το χειρισμό τους.
Γενικά συμπεράσματα Κίνδυνοι από: πυρκαγιά - έκρηξη τις κτιριακές δομές (ανώμαλα πατώματα) τις ηλεκτρικές εγκαταστάσεις τα μηχανήματα (διασπορά, λειοτρίβηση), τα εργαλεία και τα μηχανήματα κοινής χρήσης, τα οχήματα, τα περονοφόρα (τραυματισμοί, συνθλίψεις, κοψίματα) τις θερμές επιφάνειες, τα καψίματα από θερμά υλικά