1426 Αυτοκράτωρ Βυζαντίου: Ιωάννης Η Παλαιολόγος Τελευταία προσπάθεια για εξασφάλιση βοήθειας από τη Δύση με αντάλλαγμα την πλήρη υποταγή της Ανατολικής εκκλησίας στη Δυτική.(σύνοδος Φεράρας- Φλωρεντίας,1438-1439) «Είναι προτιμότερο να δω να κυριαρχεί στην αγορά της Πόλης το φακιόλι των Τούρκων παρά η καλύπτρα των Λατίνων!» Λουκάς Νοταράς Αντίδραση βυζαντινού λαού
O ΑΓΓΛΟΣ ΧΡΟΝΟΓΡΑΦΟΣ ADAM ΓΙΑ ΤΟ ΤΑΞΙΔΙ ΤΟΥ ΜΑΝΟΥΗΛ Διερωτήθηκα από τα βάθη της καρδιάς μου πόσο σκληρό είναι που ο μεγάλος αυτός χριστιανός ηγεμόνας από τη μακρινή ανατολή αναγκάσθηκε από τον κίνδυνο των απίστων να επισκεφθεί τα απόμερα νησιά της Δύσης, για να ζητήσει βοήθεια εναντίον τους. Θεέ μου! Τι απέγινε, Ρώμη, η παλαιά σου δόξα; Τώρα γκρεμίσθηκε το μεγαλείο της αυτοκρατορίας σου και στ αλήθεια μπορεί να πει κανείς για σένα με τα λόγια του Ιερεμία : «Η άρχουσα εν ταις επαρχίαις έγινεν υποτελής». Ποιος θα πίστευε ποτέ ότι θα βυθιζόσουν σε τέτοια αθλιότητα,ότι εσύ, που κάποτε κυβερνούσες ολόκληρο τον κόσμο από το θρόνο του μεγαλείου σου, θα καταντούσες τώρα εντελώς ανίσχυρη να προστατεύσεις τη χριστιανική πίστη; A.A.Vasiliev, Ιστορία του Βυζαντινού κράτους, Αθήνα 1954
ΠΟΛΙΟΡΚΙΑ ΚΑΙ ΑΛΩΣΗ
Αυτοκράτορας Βυζαντίου : Κωνσταντίνος Παλαιολόγος ΙΑ Οθωμανός Σουλτάνος : Μωάμεθ Β
Kκατασκεύασε στις Ευρωπαϊκές ακτές του Βοσπόρου το φρούριο Ρούμελη-Χισάρ Η Πόλη αποκόπηκε από τα λιμάνια του Εύξεινου Πόντου Δεν μπορούσε να προμηθεύεται σιτάρι από εκεί
Εισέβαλε στις ελληνικές κτήσεις της Πελοποννήσου και εμπόδισε το δεσπότη του Μορέως να σπεύσει σε βοήθεια της Κωνσταντινούπολης.
Άρχισε την τακτική πολιορκία της Πόλης: Ισχνή βοήθεια από τη Δύση(ένας από αυτούς που βοήθησαν ήταν ο Γενουάτης πολεμιστής Ιουστινιάνης) Υπεροπλία Οθωμανών σε έμψυχο (1 προς 10) και άψυχο υλικό
Ακολούθησαν σφαγές και λεηλασίες.
Ακολούθησε η πτώση των υπόλοιπων ελεύθερων περιοχών. Τελευταία υπέκυψε η Τραπεζούντα 1461.
Μετά την Άλωση η πνευματική παράδοση του Βυζαντίου συντέλεσε στη διατήρηση της πνευματικής ταυτότητας των Βαλκανίων : Η Ρωσία φιλοδόξησε να γίνει «Τρίτη Ρώμη» Ο Τσάρος Ιβάν ο Γ νυμφεύθηκε την ανιψιά του τελευταίου αυτοκράτορα, υιοθέτησε τον Δικέφαλο αετό στα λάβαρά του και εισήγαγε στη Μόσχα το Βυζαντινό τελετουργικό. Η Δυτική Ευρώπη στα χρόνια του Ανθρωπισμού και της αναγέννησης βρήκε στο βυζάντιο την πηγή από την οποία γεύθηκε τους καρπούς του αρχαίου πνεύματος.
ΑΙΤΙΑ ΑΛΩΣΗΣ Συντριπτική υπεροχή των πολιορκητών σε έμψυχο και άψυχο υλικό Χρήση εξελιγμένων όπλων και μεθόδων πολιορκίας Αδυναμίες θνήσκουσας αυτοκρατορίας Κόπωση και αποθάρρυνση των βυζαντινών Ανεπάρκεια βοήθειας από τη Δύση Κατάκτηση μεγαλύτερου μέρους της αυτοκρατορίας
, Μαρμαρωμένε Βασιλιά Κωνσταντίνος Καρυωτάκης Και ρίχτηκε με τ' άτι του μες στων εχθρών τα πλήθια, το πύρινο το βλέμμα του σκορπούσε την τρομάρα, και το σπαθί του τη θανή. Στα χάλκινά του στήθια, εξέσπασε η όργητα σε βροντερή κατάρα. Εθόλωσαν τα μάτια του. Τ' αγνό το μέτωπό του, θαρρείς ο φωτοστέφανος της Δόξας τ' αγκαλιάζει. Κι έπεσε χάμου ο Τρανός! Θρηνήστε το χαμό του. Μα, μη! Σε τέτοιο θάνατο ο θρήνος δεν ταιριάζει. Κι έπεσε χάμου ο Τρανός! Κυλίστηκε στο χώμα, ένας Τιτάν π' ακόμα χτες εστόλιζ' ένα θρόνο, κι εσφάλισε - οϊμένανε! - για πάντ' αυτό το στόμα, που κάθε πίκρα ρούφαγε κι έχυν' ελπίδες μόνο, Μαρμαρωμένε Βασιλιά, πολύ δε θα προσμένεις. Ένα πρωί απ' τα νερά του Βόσπορου κει πέρα θε να προβάλει λαμπερός, μιας Λευτεριάς χαμένης, ο ασημένιος ήλιος. Ω, δοξασμένη μέρα!
Ὀδυσσέας Ἐλύτης - Θάνατος καὶ Ἀνάστασις τοῦ Κωνσταντίνου Παλαιολόγου (1969) Ι Ἔτσι καθὼς ἐστέκονταν ὀρθὸς μπροστὰ στὴν Πύλη κι ἄπαρτος μὲς στὴ λύπη του Μακριὰ τοῦ κόσμου ποὺ ἡ ψυχή του γύρευε νὰ λογαριάσει στὸ φάρδος Παραδείσου Καὶ σκληρὸς πιὸ κι ἀπ τὴν πέτρα ποὺ δὲν τὸν εἴχανε κοιτάξει τρυφερὰ ποτὲ - κάποτε τὰ στραβὰ δόντια του ἄσπριζαν παράξενα Κι ὅπως περνοῦσε μὲ τὸ βλέμμα του λίγο πιὸ πάνω ἀπ τοὺς ἀνθρώπους κι ἔβγανε ἀπ ὅλους Ἔναν ποὺ τοῦ χαμογελούσε τὸν Ἀληθινόν ποὺ ὁ χάρος δὲν τὸν ἔπιανε Πρόσεχε νὰ προφέρει καθαρὰ τὴ λέξη θάλασσα ἔτσι ποὺ νὰ γυαλίσοῦν μέσα της ὅλα τὰ δελφίνια Κι ἡ ἐρημιὰ πολλὴ ποὺ νὰ χωρᾶ ὁ Θεός κι ἡ κάθε μιὰ σταγόνα σταθερὴ στὸν ἥλιο ν ἀνεβαίνει Νέος ἀκόμα εἶχε δεῖ στοὺς ὤμους τῶν μεγάλων τὰ χρυσὰ νὰ λάμπουν καὶ νὰ φεύγουν Καὶ μιὰ νύχτα θυμᾶται σ ὥρα μεγάλης τρικυμῖας βόγκηξε ὁ λαιμός του πόντου τόσο ποὺ θολώθη μὰ δὲν ἔστερξὲ νὰ τοῦ σταθεῖ Βαρὺς ὁ κόσμος νὰ τὸν ζήσεις ὅμως γιὰ λίγη περηφάνια τὸ ἄξιζε...