ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΗ ΣΧΟΛΗ - ΤΜΗΜΑ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ-ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗΣ-ΨΥΧΟΛΟΓΙΑΣ Τομέας Παιδαγωγικής Εργαστήριο Πειραματικής Παιδαγωγικής Ακαδημαϊκό έτος: 2014-2015 Επιμορφωτικό Σεμινάριο: ΣΥΓΧΡΟΝΟΙ ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΙ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΙ: ΝΕΕΣ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΚΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ ΚΑΙ ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΠΡΟΕΚΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΕΥΡΥΝΣΗ ΤΗΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗΣ ΕΠΑΡΚΕΙΑΣ Υπεύθυνος Σεμιναρίου: Γιώργος Φλουρής, Καθηγητής στο Εθνικό & Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών Επιμορφωτές: Γιώργος Φλουρής, Καθηγητής, Εθνικό & Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών Αβραάμ Μαυρόπουλος, Δρ. Επιστημών Αγωγής, Σχολικός Σύμβουλος. Διάρκεια: 36 ώρες (12 συναντήσεις των 3 διδακτικών ωρών) Σκοπός του σεμιναρίου Βασικός σκοπός του σεμιναρίου είναι να ευαισθητοποιηθούν οι εκπαιδευτικοί ως προς την προσωπική θεωρία της διδασκαλίας που εφαρμόζουν στις τάξεις τους, να αποδομήσουν τις παραδοσιακές τους πρακτικές και να ενσωματώσουν μια ποικιλία εναλλακτικών διδακτικών προσεγγίσεων, καθώς και να διαμορφώσουν ένα «έγκυρο» και ευέλικτο πλαίσιο διδακτικής σκέψης, πράξης και συμπεριφοράς. Στόχοι του σεμιναρίου Οι μετέχοντες: Να βιώσουν διαδικασίες αυτοδιερεύνησης, αυτεπίγνωσης, αυτοεκτίμησης & επαγγελματικής αυτοαντίληψης - διερεύνηση στις προϋπάρχουσες στάσεις, αντιλήψεις, δοξασίες, προκαταλήψεις, κλπ., ως προς τους ρόλους της εκπαίδευσης. 1
Να ανασυνθέσουν/αναδομήσουν την προσωπική τους θεωρία της διδασκαλίας μέσα από αναστοχαστικές διαδικασίες, διαλογικές συζητήσεις και αυτοκριτική, αναβαθμίζοντας τις διδακτικές τους πρακτικές ώστε να λειτουργούν με νέες «έγκυρες» αναπαραστάσεις. Να μυηθούν στις «σύγχρονες» διδακτικές προσεγγίσεις (μέθοδος project, διερευνητική μέθοδος, διαθεματικότητα, θεωρία πολλαπλών τύπων νοημοσύνης, κ.ά.) και να τις προσαρμόσουν στα μαθήματα της ειδικότητάς τους. Να γνωρίσουν τις διαδικασίες μιας αποτελεσματικής διδασκαλίας, καθώς και τα χαρακτηριστικά των αποτελεσματικών εκπαιδευτικών. Να ασκηθούν στο σχεδιασμό του διδακτικού έργου και στην «αρχιτεκτονική» της διδασκαλίας των μαθημάτων (instructional design). Να γνωρίσουν διάφορες εναλλακτικές μορφές αξιολόγησης του μαθητή καθώς και τα κριτήρια αξιολόγησης μιας διδασκαλίας και ενός εκπαιδευτικού. Μεθοδολογία Το σεμινάριο θα διεξάγεται: με εισηγήσεις από τους διδάσκοντες / επιμορφωτές με χρήση powerpoint, με κριτική διαλεκτική και αναστοχαστική συζήτηση. με πρακτικές, βιωματικές & ομαδοσυνεργατικές διαδικασίες Σχεδιασμοί μαθημάτων και εφαρμογές διδακτικών μεθόδων από τους μετέχοντες. ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΟΣ ΚΑΤΑΜΕΡΙΣΜΟΣ ΕΝΟΤΗΤΩΝ ΑΝΑ ΕΒΔΟΜΑΔΑ 1η 2η 3 η ΕΝΝΟΙΟΛΟΓΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΒΑΣΙΚΩΝ ΟΡΩΝ ΤΟΥ ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΥ ΕΡΓΟΥ: ΣΧΕΣΗ ΜΑΘΗΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ Έννοιες, ορισμοί και σχέση ανάμεσα στο αναλυτικό πρόγραμμα (ΑΠ), τη μάθηση, τη διδασκαλία, τον εκπαιδευτικό & την αξιολόγηση. Σκοπός, σημασία, χρησιμότητα και αντικείμενο της διδακτικής μεθοδολογίας. Επισκόπηση της εξέλιξης των διδακτικών θεωριών. Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΤΩΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΣΤΗ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΠΡΑΞΗ Συνειδητοποίηση της προσωπικής θεωρίας των εκπαιδευτικών, όπως διαμορφώνεται από τα γνωστικά «σχήματα», τα νοητικά μοντέλα, τις βιωματικές εμπειρίες, τις υπονοούμενες ή άτυπες θεωρίες (implicit theories), τις κοσμοθεωρίες (world views), τις προσωπικές ερμηνευτικές «κατασκευές», τις κοινωνικές αναπαραστάσεις για τις διδακτικές & επαγγελματικές τους πρακτικές. ΚΛΙΜΑ, ΚΟΥΛΤΟΥΡΑ ΚΑΙ «ΟΙΚΟΛΟΓΙΑ» ΤΗΣ ΣΧΟΛΙΚΗΣ ΤΑΞΗΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΗΣ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΗΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ & ΤΩΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΩΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ Προϋποθέσεις δημιουργίας υγιούς συναισθηματικού κλίματος & θετικής ατμόσφαιρας της τάξης Ενίσχυση θετικής αυτοαντίληψης Διαχείριση της τάξης Η οικολογία της σχολικής τάξης. Η θεωρία των 5C, η διδακτική αναδιοργάνωση της σκέψης, οι θεωρίες του νου και η διδακτική τους αξιοποίηση Προϋποθέσεις διδασκαλίας για πολύπλευρη ανάπτυξη των μαθητών. Χαρακτηριστικά της αποτελεσματικής και αναστοχαστικής διδασκαλίας 2
4η 5 η 6η 7 η 8 η 9 η ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΣΚΟΠΟΥΣ ΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΣΤΗ ΔΙΔΑΞΙΜΗ ΓΝΩΣΗ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΩΝ ΣΤΟΧΩΝ Κατανόηση των πολλαπλών επιπέδων: Σκοποί αγωγής, του ΑΠ των επιμέρους μαθημάτων, ειδικοί σκοποί της διδασκαλίας, Αναγκαιότητα και χρησιμότητα των διδακτικών στόχων Βασικά στοιχεία διατύπωσης των διδακτικών στόχων. Ταξινομίες στόχων του γνωστικού τομέα (Bloom, Gagné κ.ά), του συναισθηματικού (Krathwohl, Bloom & Masia, κ.ά.), του ψυχοκινητικού (Harrow, Simpson, Dave κ.ά.), του συμμετοχικού (Massialas & Hurst) Κριτική σχετικά με τη διατύπωση στόχων. ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ - «ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ» ΤΗΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ: ΠΟΡΕΙΑ ΤΗΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ - ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ Από τις συνταγές του σχεδιασμού στο συστηματικό προγραμματισμό ή αρχιτεκτονική της διδασκαλίας (instructional design). Βασικές διαδικασίες και αποφάσεις κατά την «αρχιτεκτονική» της διδασκαλίας ενός μαθήματος από τον εκπαιδευτικό (ανάλυση: του διδακτικού συγκειμένου, των ατομικών διαφορών των μαθητών, των μαθησιακών έργων, του απαιτούμενου διδακτικού χρόνου, των προαπαιτούμενων γνώσεων κ.λπ.). Διδακτικές & μαθησιακές ενέργειες-δραστηριότητες κατά τη διεξαγωγή μιας διδασκαλίας (γνωστοποίηση των διδακτικών στόχων, διέγερση ενδιαφέροντος, παρουσίαση συνοπτικού διαγράμματος του μαθήματος κ.λπ.). ΘΕΜΕΛΙΩΔΕΙΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ & ΜΟΡΦΕΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ - ΜΟΝΤΕΛΑ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ Βασικές αρχές που πλαισιώνουν τη διδακτική πράξη και προτείνονται ως προϋποθέσεις στήριξης των αποφάσεων που διέπουν το έργο του εκπαιδευτικού. Εννοιολογικές διασαφήσεις σχετικά με τις μεθόδους, τις μορφές & τα μοντέλα διδασκαλίας. Τα μοντέλα συνιστούν πρότυπα διδακτικών προσεγγίσεων και αποτελούν ένα είδος γενικού θεωρητικού και οργανωτικού πλαισίου, εντός του οποίου διεξάγεται η διδακτική διαδικασία Ενδεικτικά μοντέλα μελέτης: Ausubel, Pressley & Levin, Gordon, Glasser, Massialas & Cox, Shaftel & Shaftel κλπ. «ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ» ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ Ομαδοσυνεργατική, Διερευνητική ανακαλυπτική, Διαθεματική διεπιστημονική, Μέθοδος project. Παιχνίδι ή υπόδυση ρόλων, κ.ά. ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΜΕΝΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ Κριτήρια και διαδικασίες διαφοροποίησης του διδακτικού έργου με βάση το μαθησιακό προφίλ, τη μαθησιακή ετοιμότητα και τα ενδιαφέροντα των μαθητών. Η ΘΕΩΡΙΑ ΤΗΣ ΠΟΛΛΑΠΛΗΣ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ & Η ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ Θεωρία των Πολλαπλών Τύπων Νοημοσύνης (Γλωσσική, Λογικομαθηματική, Ενδοπροσωπική, Διαπροσωπική, Οπτική-χώρου, Κιναισθητική, Μουσική, Οικολογική). Δραστηριότητες για την ανάπτυξη των τύπων νοημοσύνης (εργαλειοθήκη του 3
10 η 11 η 12 η Armstrong) Διδακτική αξιοποίηση της θεωρίας της Πολλαπλής Νοημοσύνης ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ ΤΩΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΤΗΣ ΜΑΘΗΣΗΣ: ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΟΥ ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΥ ΕΡΓΟΥ Αποτίμηση των επιδόσεων των μαθητών Έλεγχος της κατάκτησης των στόχων, της καταλληλότητας των διδακτικών προσεγγίσεων, των μαθησιακών αποτελεσμάτων. Τεχνικές, μέσα και κριτήρια αξιολόγησης, είδη ερωτήσεων, εναλλακτικές μορφές αξιολόγησης (περιγραφική, αυθεντική, αυτοαξιολόγηση, portfolio, κ.ά.). Κριτήρια αξιολόγησης διδασκαλίας & δασκάλου. ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΩΝ ΜΕ ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΜΕΘΟΔΟΥΣ, ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΕΠΙΜΟΡΦΟΥΜΕΝΟΥΣ ΜΙΚΡΟΔΙΔΑΣΚΑΛΙΕΣ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΕΠΙΜΟΡΦΟΥΜΕΝΟΥΣ Που απευθύνεται Το σεμινάριο απευθύνεται σε στελέχη της εκπαίδευσης καθώς και εκπαιδευτικούς Α /θμιας και Β /θμιας εκπαίδευσης. Διαδικαστικά: Έναρξη σεμιναρίου: 06/11/2014 27/11/2014 (*) (*) ΤΕΛΙΚΗ ΠΑΡΑΤΑΣΗ. ΕΦΟΣΟΝ ΔΕΝ ΣΥΜΠΛΗΡΩΘΕΙ ΤΜΗΜΑ ΤΟ ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ ΘΑ ΠΡΟΚΗΡΥΧΘΕΙ ΠΑΛΙ ΤΗΝ ΑΝΟΙΞΗ. Διάρκεια: 36 ώρες, 12 συνεδρίες των 3 διδακτικών ωρών Ώρες μαθημάτων κάθε Πέμπτη 17:00-20:00 Η τιμή συμμετοχής ανά εκπαιδευόμενο: 200 Ευρώ Οι ΔΗΛΩΣΕΙΣ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ πρέπει να σταλούν έως: 22/10/2014 18/11/2014 Απαιτείται ελάχιστος αριθμός συμμετεχόντων για την υλοποίηση: 12 άτομα. Στους συμμετέχοντες θα δοθεί Βεβαίωση Παρακολούθησης Επιμορφωτικού Σεμιναρίου από το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών (Ε.Κ.Π.Α.). 4
ΔΗΛΩΣΗ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ Τη δήλωση συμμετοχής μπορείτε να τη βρείτε στην: www.ergastirio.ppp.uoa.gr και να την αποστείλετε, ως συνημμένο αρχείο, στο email: ergastirio@ppp.uoa.gr στις ακόλουθες συμβατές μορφές αρχείου μόνο: Δήλωση σε μορφή Acrobat (pdf) Δήλωση σε μορφή Word (doc) συμβατή με όλες τις εκδόσεις Word Οι ενδιαφερόμενοι παρακαλούνται να προσέξουν να μην στείλουν τα αρχεία σε μορφή μη συμβατή π.χ. docx κ.λ.π. Η διαδικασία μέχρι την έναρξη του σεμιναρίου με χρονολογική σειρά: 1) Λήγει η προθεσμία αποστολής των δηλώσεων συμμετοχής (18/11/2014) 2) Βγαίνει ανακοίνωση στην ιστοσελίδα του Εργαστηρίου (Ε.Π.Π.- «Ανακοινώσεις - http://www.ergastirio.ppp.uoa.gr/anakoinoseis.html), που ενημερώνει εάν μπορεί να συγκροτηθεί τμήμα ή όχι. Εάν το σεμινάριο μπορεί να ξεκινήσει, η ανακοίνωση σας ενημερώνει και για το χρονικό διάστημα που το Εργαστήριο θα σας στείλει το email με τις οδηγίες κατάθεσης των διδάκτρων και όποια άλλη πληροφορία σας είναι απαραίτητη (π.χ. αίθουσα κ.λ.π.). 3) Το Εργαστήριο στέλνει το email με τις οδηγίες σε όσους δήλωσαν συμμετοχή. 4) Οι συμμετέχοντες ακολουθούν τις οδηγίες που τους στάλθηκαν και μέχρι την έναρξη του σεμιναρίου ελέγχουν τις «Ανακοινώσεις» στην ιστοσελίδα μας, για οποιαδήποτε έκτακτη ανακοίνωση που αφορά το σεμινάριό τους. 5
Το Εργαστήριο επικοινωνεί μαζί σας, μετά τη λήξη της προθεσμίας αποστολής δηλώσεων συμμετοχής, αποκλειστικά με ηλεκτρονικό τρόπο (email). Επισημάνσεις: 1) Τα χρήματα της οικονομικής συμμετοχής δεν μπορούν να επιστραφούν σε περίπτωση μη παρακολούθησης του σεμιναρίου. 2) Δυνατότητα απουσιών: 10% επί του συνόλου των ωρών παρακολούθησης του σεμιναρίου. 3) Οι ενδιαφερόμενοι παρακαλούνται να ελέγχουν τις νεότερες ανακοινώσεις στην: www.ergastirio.ppp.uoa.gr Σε κάθε επικοινωνία με το Εργαστήριο παρακαλείστε να αναφέρετε τον τίτλο του σεμιναρίου που ενδιαφέρεστε, ώστε να μπορείτε να εξυπηρετηθείτε άμεσα. Η Δ/ντρια του Εργαστηρίου Πειραματικής Παιδαγωγικής Καθηγήτρια Χρ. Νόβα-Καλτσούνη 6