Διαδραστικός ηχητικός χάρτης σε περιβάλλον διαδικτύου Εφαρμογή: Χάρτης θορύβου της πόλης της Βέροιας Αλεβιζάκης Αλέξανδρος Νάκος Βύρωνας ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΣΧΟΛΗ ΑΓΡΟΝΟΜΩΝ & ΤΟΠΟΓΡΑΦΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ
Στις μέρες μας: Παρόλα αυτά: Χαρτογραφία σε περιβάλλον H/Y Χαρτογραφία με χρήση πολυμέσων (Multimedia cartography, Cartwright & Peterson 1999) Κυβερνοχαρτογραφία Cybercartography (Taylor 2006) Η σχέση του ήχου με τη χαρτογραφία δεν έχει αξιοποιηθεί σε μεγάλο βαθμό Πρόοδος με αργό ρυθμό Λίγα παραδείγματα και σε πρώιμο στάδιο Ήχος σε πολυμέσα (ταινίες, ηλ. παιχνίδια) -Χαρτογραφία και Ήχος-
Περιορισμοί στη χρήση του ήχου Η όραση έχει υπερισχύσει των υπολοίπων αισθήσεων Διαχρονικά η χαρτογραφία αναπτύχθηκε ως γραφική μορφή επικοινωνίας Εμπόδια Δεν υπάρχει προσδοκία μεταξύ δημιουργού και αναγνώστη Δύσκολη παραγωγή και ενσωμάτωση του ήχου (απαιτείται κατάρτιση) Αδυναμία κατανόησης της αντίληψης του χρήστη Η αναπαραγωγή ήχου δεν είναι εφικτή σε κάθε περιβάλλον -Χαρτογραφία και Ήχος-
Χρησιμότητα του ήχου στη χαρτογραφία Αύξηση του εύρους των δεδομένων σε ένα χάρτη Αναπαράσταση δεδομένων με πολλές μεταβλητές Εναλλακτική λύση στην οπτική πολυπλοκότητα Χάρτες για άτομα με προβλήματα όρασης Απόδοση φαινομένων που είναι ευκολότερα κατανοητά με την ακοή Ενίσχυση του βιωματικού χαρακτήρα μιας απεικόνισης Οι πιθανές χρήσεις του ήχου σε ένα χάρτη περιορίζονται μόνο από τη φαντασία! -Χαρτογραφία και Ήχος-
Κατηγορίες ήχου (Krygier 1994) Ρεαλιστικός ήχος Αφηρημένος ήχος Βιωματική κατανόηση (δεν χρειάζεται επεξήγηση) Φωνητική αφήγηση Ηχητικά μηνύματα Χρήση χαρακτηριστικών του ήχου τα οποία σε συνδυασμό με οπτικές πληροφορίες μπορούν να μεταδώσουν δεδομένα όχι απαραίτητα ηχητικά- Ακουστικές μεταβλητές αντίστοιχα με τις οπτικές -Συνισταμένες του ήχου-
Μεταβλητές αφηρημένου ήχου (Krygier 1994) Μεταβλητές αφηρημένου ήχου Ποιοτική διαφοροποίηση Ποσοτική διαφοροποίηση Θέση (Location) Ένταση (Loudness) Ύψος (Pitch) Καταγραφή (Register) Ηχόχρωμα (Timbre) Διάρκεια (Duration) Ρυθμός μεταβολής (Rate of change) Διάταξη ήχων (Order) Μεγιστοποίηση / Ελαχιστοποίηση (Attack/Decay) -Συνισταμένες του ήχου-
Χαρτογραφικό περιβάλλον που μπορεί να φιλοξενήσει ήχο Χάρτες με δυναμική κίνηση εικόνας Μή διασυνδεδεμένος ήχος (unlinked) Η κίνηση του κέρσορα δεν επηρεάζει την αναπαράσταση των δεδομένων Διαδραστικοί Χάρτες Διασυνδεδεμένος ήχος (linked) Η κίνηση του κέρσορα έχει καθοριστικό ρόλο στην αναπαράσταση των δεδομένων (Brauen & Taylor 2007) -Animated & Διαδραστικοί χάρτες-
Χάρτες με δυναμική κίνηση εικόνας & ήχου Ενίσχυση της κατανόησης των πληροφοριών που παρουσιάζονται σε μια δυναμική οθόνη Eπεξήγηση δεδομένων που απεικονίζονται (Φωνητική αφήγηση) Ηχητικά μηνύματα μπορούν να ενισχύσουν την ταύτιση του θεατή με φαινόμενα που απεικονίζονται (πχ. Ήχος φωτιάς, ανέμου) Μεταβλητές αφηρημένου ήχου (όπως η τονικότητα) μπορούν να παρέχουν μια ένδειξη για την πάροδο του χρόνου -Δυναμική κίνηση εικόνας & Ήχος-
Μορφές διαδραστικότητας Ο χρήστης κατευθύνει το σύστημα Σύμφωνα με την τυπολογία του Crampton (2002) σε διαδραστικούς χάρτες έχουμε: Αλληλεπίδραση με την αναπαράσταση των δεδομένων Αλληλεπίδραση με τα δεδομένα Συσχέτιση διάφορων αναπαραστάσεων Αλληλεπίδραση με τη χρονική διάσταση -Διαδραστικότητα & Ήχος-
Ήχος & διαδραστικότητα Αλληλεπίδραση με την αναπαράσταση των δεδομένων Πρόσθεση/αφαίρεση ακουστικών θεματικών επιπέδων Επεξήγηση υπομνήματος και άλλων εννοιών Τροποποίηση ηχητικού συμβολισμού κ.α. Αλληλεπίδραση με τα δεδομένα Δεν έχουμε ακουστική αναλογία διαδραστικών λειτουργιών που αναφέρονται στη διαλογή των δεδομένων Συσχέτιση διάφορων αναπαραστάσεων Διασύνδεση συντονισμένης ακουστικής επιφάνειας στο χάρτη Δυναμική σύγκριση με πολλαπλές ηχητικές αναπαραστάσεις Αλληλεπίδραση με τη χρονική διάσταση Δυναμική σύγκριση με αναπαράσταση χρονικά διατεταγμένων παρατηρήσεων (χρήση μεταβλητών ήχου όπως η διάρκεια, η και ρυθμός μεταβολής) -Διαδραστικότητα & Ήχος- (Brauen & Taylor 2007)
Εφαρμογή: Ηχητικός χάρτης θορύβου της πόλης της Βέροιας Στόχοι: Ανάδειξη της χρησιμότητας του ήχου σε χαρτογραφικές εφαρμογές Δημιουργία ενός διαδραστικού χαρτογραφικού περιβάλλοντος Αξιολόγηση της χρήσης του ήχου και της χρήσης ήχου και εικόνας σε σχέση με μια συνηθισμένη οπτική αναπαράσταση -Ηχητικός Χάρτης Θορύβου Βέροιας-
Χάρτης θορύβου Βέροιας Πρωτογενή Δεδομένα Μετρήσεις db σε 120 σημεία Παρατηρητήριο θορύβου δήμου Βέροιας (2003-2004) Υπόβαθρο από την ΕΛ.ΣΤΑΤ. -Ηχητικός Χάρτης Θορύβου Βέροιας-
Επεξεργασία δεδομένων Quantum GIS Γεωαναφορά σημείων Δημιουργία πίνακα χαρακτηριστικών με τις τιμές θορύβου -Ηχητικός Χάρτης Θορύβου Βέροιας-
Παρεμβολή με τη μέθοδο της αντίστροφης σταθμισμένης απόστασης (IDW) Κλάσεις δεδομένων < 64 db 64-66 db 66-68 db >68 db Οπτικό επίπεδο θορύβου με διαφάνεια 50% -Ηχητικός Χάρτης Θορύβου Βέροιας-
Δημιουργία αρχείων ήχου Πρόγραμμα παραγωγής ήχου Ignite & πρόγραμμα επεξεργασίας ήχου Audacity -Ηχητικός Χάρτης Θορύβου Βέροιας-
Μεταβλητές αφηρημένου ήχου Ένταση (db) Ύψος (Hz) Τονικότητα (Hz) Ο χρήστης επιλέγει με ποια μεταβλητή θα γίνει η απόδοση του φαινομένου -Ηχητικός Χάρτης Θορύβου Βέροιας-
Κώδικας Γλώσσα σήμανσης html Γλώσσα σεναρίων JavaScript Βασικά χαρακτηριστικά Usemap (σχέση μεταξύ εικόνας και πολυγώνων) και class (ομαδοποίηση πολυγώνων) Βασικές λειτουργίες Javascript Play/Stop sound - Maphighlight -Ηχητικός Χάρτης Θορύβου Βέροιας-
Σύνθεση Λογισμικό KompoZer Μορφοποίηση ιστοσελίδας και σύνθεση των επιμέρους στοιχείων (χάρτης υπόμνημα λοιπές πληροφορίες) 3 μεταβλητές ήχου x 5 επίπεδα διαφάνειας -Ηχητικός Χάρτης Θορύβου Βέροιας-
Ηχητικός Χάρτης Θορύβου Βέροιας
Συμπεράσματα Η δημιουργία ενός σύγχρονου διαδραστικού οπτικόακουστικού χάρτη είναι πλέον εφικτή και εύκολα υλοποιήσιμη. Οι ιδέες και τα φαινόμενα που οι χαρτογράφοι επιθυμούν να παρουσιάσουν δεν αναπαριστώνται πάντα με τον καλύτερο τρόπο από στατικές, δισδιάστατες οπτικές απεικονίσεις. Σημαντικές προκλήσεις για το μέλλον είναι η διεξαγωγή πειραμάτων με πολλούς χρήστες με σκοπό την κατανόηση του τρόπου ερμηνείας οπτικό-ακουστικών χαρτογραφικών έργων και η δημιουργία εργαλείων για την απλούστευση της δημιουργίας ανάλογων έργων. -Επίλογος-