1981 1982 1983 1984 1985 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 πασχόληση στην Ελληνική εωργία 35% 30% 25% 20% 15% 11,7% 12,9% 10% 5% 0% ηγή: Επεξεργασία στοιχείων Ερευνών Εργατικού Δυναμικού της ΕΛ. ΣΤΤ.
1973 1974 1975 1976 1977 1978 1979 1980 1981 1982 1983 1984 1985 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 Χιλιάδες πασχολούμενοι στην Ελληνική εωργία (σε ΜΕ, δηλ. ισοδύναμα ανθρωποέτη πλήρους απασχόλησης, 1 ΜΕ=1750 ώρες) 1,200 1,000 800 600 400 200 0 Συνολικές ΜΕ Οικογενεικές ΜΕ
Συνολική πασχόληση στην Ελληνική εωργία (σε ΜΕ, δηλ. ισοδύναμα ανθρωποέτη πλήρους απασχόλησης, 1 ΜΕ=1750 ώρες) 900.000 800.000 700.000 600.000 500.000 400.000 }-29% 300.000 200.000 100.000 0.000 2009-2013: αύξηση κατά 33.000 ΜΕ και μετά μείωση ηγή: Eurostat
Συνολική πασχόληση στην Ελληνική εωργία (ΜΕ) 900.000 800.000 700.000 600.000 500.000 400.000 2007-2015 -46,1% 300.000 200.000 100.000-17,7% 0.000 Μη μειβόμενοι μειβόμενοι 2015, μειβόμενοι/σύνολο: 13,1% ηγή: Eurostat
Οικογενειακή/Μη οικογενειακή απασχόληση στην Ελληνική εωργία 100% 90% 8.1% 11.3% 12.9% 12.4% 14.2% 19.1% 18.1% 17.8% 17.5% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 1990 1993 1995 1997 2000 2003 2005 2007 2010 Μέλη των Νοικοκυριών Μη οικογενειακή πασχόληση ηγή: Eurostat
Ελληνική εωργία: Συνολική πασχόληση (άτομα) 800,000 700,000 600,000 500,000 400,000 300,000 200,000 100,000 0 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011* 2012* 2013* 2014* Οικογενειακή Μη Οικογενειακή (*) ροσωρινά στοιχεία ηγή: ΕΛΣΤΤ, Εθνικοί Λογαριασμοί
Διαχρονικά: αύξηση των ατομικών και επιχειρηματικών γ. εκμ., μείωση των συμβοηθούντων μελών των αγροτικών νοικοκυριών ηγή: Επεξεργασία στοιχείων Ερευνών Εργατικού Δυναμικού της ΕΛ. ΣΤΤ.
Διαχρονικά: αύξηση των αυτοαπασχολούμενων και των μισθωτών 100% 90% 80% 70% 60% 50% 3.8% 7.7% 9.1% 9.4% 8.6% 4.7% 16.5% 32.6% 19.7% Μισθωτοί Εργοδότες 40% 30% 20% 55.6% 62.6% 69.4% Μη αμοιβόμενα μέλη της οικογένειας υτοαπασχολούμενοι χωρίς προσωπικό 10% 0% 2000 2009 2013 ηγή: ΕΛ.ΣΤΤ, Έρευνα εργατικού δυναμικού
πώλειες και δημιουργία θέσεων απασχόλησης στην Ελληνική εωργία 2008-2013 Χαμένες θέσεις(-) Νέες θέσεις (+) -17.500 Εργοδότες με προσωπικό +21.500 Μισθωτοί -34.300 Βοηθοί στην οικογενειακή επιχείρηση Σύνολο χαμένων θέσεων: - 41.800 +8.100 Εργοδότες χωρίς προσωπικό Σύνολο νέων θέσεων: + 29.600
Employed in Primary sector Employed in non- Primary sector πασχολούμενοι κατά Τομέα Employed in the primary, secondary and tertiary sector of economic activity (in thousands, annual average) 750 4.200 700 650 724 723 706 658 Primary sector 650 656 3.827 3.769 3.919 3.990 4.043 Non Primary sector 4.000 3.972 3.839 3.800 600 3.618 3.600 3.526 3.583 550 500 3.294 3.309 3.382 3.428 544 542 533 520 517 537 550 507 3.400 3.273 3.200 490 491 3.124 450 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 3.000 Beginning of economic crisis Source: External Trade, Hellenic Statistical Authority (EL.STAT.)
Ελλάδα: πασχολούμενοι στο σύνολο της οικονομίας (χιλιάδες άτομα, ετήσιοι μέσοι όροι) 4,800 4,600 4,400 4,200 4,000 2008-14: πώλεια 1.048.000 θέσεων απασχόλησης 3,800 3,600 3,400 3,200 3,000 ΗΗ: ΕΛΣΤΤ, Έρευνα Εργατικού Δυναμικού και κλείσιμο 230.000 επιχειρήσεων (ΕΣΕΒΕ)
Η οικονομική συμβολή της εωργίας
1960 1962 1964 1966 1968 1970 1972 1974 1976 1978 1980 1982 1984 1986 1988 1990 1992 1994 1996 Ελλάδα: Η συμμετοχή της εωργίας στο Ε (%) 25 20 15 10 5 0
καθάριστη ροστιθέμενη ξία κατά Τομέα 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% Τριτογενής Δευτερογενής ρωτογενής 30% 20% 10% 0% 3,8% (*) ροσωρινά στοιχεία ηγή: Επεξεργασία στοιχείων ΕΛΣΤΤ
Συμμετοχή της εωργίας στο Ε (%) [2010 ή πιό πρόσφατα] ηγή: ΟΟΣ
Ε.Ε.: Συμμετοχή (%) του πρωτογενούς τομέα στη συνολική καθ. ροστιθέμενη ξία
Ο αγροτοδιατροφικός τομέας
Η γροτοδιατροφική λυσίδα στην Ελλάδα (2010) Επιχειρήσεις 81% 2% 6% 2% 9% πασχολούμενοι 50% 8% 7% 16% 19% ροστιθέμενη ξία 26% 23% 16% 20% 15% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% ρωτογενής Τομέας Βιομηχανία Τροφίμων-οτών-Καπνού Χονδρικό Εμπόριο Τρ--Κ Λιανικό Εμπόριο Τρ--Κ Υπηρεσίες Τρ- ηγή: Βάση Δεδομένων της Eurostat, Επεξεργασία: Εργαστήριο ολιτικής Οικονομίας Τμ. Ο, πρίλιος 2014
Ελλάδα: Επιδείνωση των όρων ενσωμάτωσης των γεωργών στην α/δ αλυσίδα 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% Τελική Καταναλωτική Δαπάνη των Νοικοκυριών για εωργικά ροϊόντα και Τρόφιμα εωργικό Εισόδημα 30% 20% 10% 32% 25% 0% 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 ηγή: Eurostat, Economic Accounts of Agriculture World Input-Output Database
Η πρωτογενής παραγωγή και η μεταποίηση τροφίμων-ποτών-καπνού Ιδιαίτερα δυναμικός κλάδος μεταποίησης τροφίμων και φθίνων πρωτογενής τομέας Όπως προκύπτει από τα στοιχεία της World Input-Output Database (www.wiod.org), από το 2005 έως το 2011, σε τρέχουσες τιμές, η προστιθέμενη αξία της βιομηχανίας τροφίμων-ποτών-καπνού στην Ελλάδα αυξήθηκε κατά 67%, στην Ιταλία κατά 22%, στην Ισπανία κατά 40%, ενώ στην ορτογαλία μειώθηκε κατά 5%. Επομένως, τα μεταποιημένα γεωργικά και κτηνοτροφικά προϊόντα καταφέρνουν και αυξάνουν σημαντικά την προστιθέμενη αξία τους. Την ίδια περίοδο, η εγχώρια εισροή της γεωργίας-κτηνοτροφίας-αλιείας στη βιομηχανία τροφίμων-ποτών-καπνού μειώθηκε κατά 64% στην Ελλάδα, ενώ αυξήθηκε κατά 15% στην Ιταλία, κατά 24% στην Ισπανία και κατά 9% στην ορτογαλία. ς σημειωθεί ότι την ίδια περίοδο, η εισαγόμενη εισροή της γεωργίας-κτηνοτροφίας-αλιείας στη βιομηχανία τροφίμων-ποτώνκαπνού παρέμεινε στα ίδια επίπεδα στην Ελλάδα (-1%), ενώ αυξήθηκε κατά 65% στην Ιταλία, κατά 59% στην Ισπανία και κατά 38% στην ορτογαλία. Τα δεδομένα αυτά, αφ ενός, υπογραμμίζουν την ανάγκη για ισχυρότερη διασύνδεση των δύο τομέων και αφ ετέρου, δείχνουν τα μεγάλα περιθώρια ανάπτυξης του πρωτογενούς τομέα, με δεδομένο τον δυναμισμό της μεταποίησης τροφίμων.
Ελλάδα: η συμμετοχή των διαφόρων τύπων περιοχών σε Τυπολογία των περιοχών, με βάση την αναθεωρημένη μεθοδολογία OECD-Eurostat
Επίσης
Ελληνική εωργία: μεγάλη ποικιλία δομών και παραγωγικών συστημάτων ηγή: Στ. Κλωνάρης,, 3-2-2014 Μέγεθος κύκλου: ΦΙΝΟΜΕΝΗ ΚΤΝΛΩΣΗ = ΡΩΗ + ΕΙΣΩΕΣ - ΕΞΩΕΣ
ΕΕ: Διαφορές 1:17 στη μέση παραγωγικότητα γεωργικής εργασίας (καθ. ροστιθ. ξία / ΜΕ) ΕΕ
ΕΕ: Διαφορές και στη μέση παραγωγικότητα εργασίας στη βιομηχανία τροφίμων ΕΕ
Ελλειμματικό Εμπορικό Ισοζύγιο στα Τρόφιμα-οτά-Καπνό (εκατ. ) 6,000 +98% 4,000 2,000 0-2,000-4,000-6,000-8,000-13% 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 Εξαγωγές Εισαγωγές Ισοζύγιο ηγή: Eurostat
πό το 1981: Ελλειμματικό γροτικό Εμπορικό Ισοζύγιο
Η εγχώρια προστιθέμενη αξία στις ακαθάριστες εξαγωγές ηγή: ΟΟΣ 77%
Ελλάδα: Η ξένη προστιθέμενη αξία στις ακαθάριστες εξαγωγές ηγή: ΟΟΣ
Ελλάδα: Συμμετοχή των υπηρεσιών στις ακαθάριστες εξαγωγές (2009) ηγή: ΟΟΣ
πό τη εωργική Εκμετάλλευση στο γροτικό Νοικοκυριό
Τυπολογία όλων των Ελληνικών Νοικοκυριών (πλήθος και ποσοστά Νοικοκυριών) Έτος 1 2 3 4 5 6 εωργικά Νοικοκυριά Μη εωργικά Νοικ., με κάποιο εισόδημα + επιδοτήσεις απ τη γεωργία Μη εωργικά Νοικ., με κάποιες επιδοτήσεις απ τη γεωργία Νοικ. Με αρχηγό συνταξιούχ ο του Ο Μη εωργικά Νοικ., με γεωργική παραγωγή για αυτοκατανάλ ωση Μη εωργικά Νοικοκυριά Σύνολο εωργική παραγωγή για αυτοκατανάλωση 154.331 299.196 88.228 230.709 1.150.227 2.191.460 4.114.151 2009 3,8% 7,3% 2,1% 5,6% 28,0% 53,3% 100% 166.947 236.946 60.098 251.604 1.178.001 2.269.640 4.163.236 2012 4,0% 5,7% 1,4% 6,0% 28,3% 54,5% 100% 2009-2012 +12.616-62.250-28.130 20.895 +27.774 78.180 49.085 ηγή: Επεξεργασία στοιχείων Ερευνών Οικογενειακών ροϋπολογισμών
οσοστά Φτώχειας (% σε κάθε κατηγορία) 80% 70% 70% 60% 55% 50% 40% 30% 30% 28% 34% 20% 18% 20% 19% 19% 18% 16% 16% 20% 21% 10% 0% Farm Households Non-Farm Households with some income + subsidies from agriculture Non-Farm Households with some subsidies from agriculture Retired Farm Households Non-Farm Households with agr. production for selfconsumption Non-Farm Households Total 2009 2012 ηγή: Επεξεργασία στοιχείων Ερευνών Οικογενειακών ροϋπολογισμών
εωργική αυτοκατανάλωση: μειώνει τα ποσοστά φτώχειας 60% 2012, οσοστά Φτώχειας 55% 50% 40% 30% 20% 10% 30% 24% 19% 11% 34% 17% 42% 19% 11% 18% 21% 15% 0% Farm Households Non-Farm Households with some income + subsidies from agriculture Non-Farm Households with some subsidies from agriculture Retired Farm Households Non-Farm Households with agr. production for self-consumption Non-Farm Households Total ηγή: Επεξεργασία στοιχείων Ερευνών Οικογενειακών ροϋπολογισμών Without agricultural self-consumption With agricultural self-consumption
ολλαπλές πηγές Εισοδήματος Διάγραμμα 11: Σύνθεση του οικογενειακού εισοδήματος κατά κατηγορία νοικοκυριού (ΕΟ 2004/05) 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% γροτικά γροτικά Μερικής πασχόλ. Οριακά γροτικά Λοιπά Νοικοκυριά Σύνολο Νοικοκυριών γροτικό Επιδοτήσεις, ποζημιώσεις Τεκμαρτό γροτικό Λοιπά Εισοδήματα