Έκθεση και Ενοποιημένες Οικονομικές Καταστάσεις ΓΙΑ ΤΟ EΤΟΣ ΠΟΥ EΛΗΞΕ ΣΤΙΣ 31 ΔΕΚΕΜΒΡIΟΥ 2016

Έκθεση και Ενοποιημένες Οικονομικές Καταστάσεις ΓΙΑ ΤΟ EΤΟΣ ΠΟΥ EΛΗΞΕ ΣΤΙΣ 31 ΔΕΚΕΜΒΡIΟΥ 2016

ΣΥΝΕΡΓΑΤΙΚΗ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ Έκθεση και Ενοποιημένες Οικονομικές Καταστάσεις Για το έτος που έληξε στις 31 Δεκεμβρίου 2016 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΣΕΛΙΔΑ Αξιωματούχοι και Επαγγελματικοί Σύμβουλοι 3 Ενοποιημένη Έκθεση Διαχείρισης 5-11 Εταιρική Διακυβέρνηση 12-18 Έκθεση Ανεξάρτητων Ελεγκτών 19-22 Ενοποιημένη κατάσταση αποτελεσμάτων 23 Ενοποιημένη κατάσταση αποτελεσμάτων και λοιπών συνολικών εσόδων 24 Ενοποιημένη κατάσταση οικονομικής θέσης 25-26 Ενοποιημένη κατάσταση μεταβολών ιδίων κεφαλαίων 27-28 Ενοποιημένη κατάσταση των ταμειακών ροών 29-30 Σημειώσεις στις ενοποιημένες οικονομικές καταστάσεις 31-121 Η έκθεση ανεξάρτητων ελεγκτών που συνοδεύει αυτή τη δήλωση είναι για μόνη και αποκλειστική χρήση των μελών της Συνεργατικής Κεντρικής Τράπεζας Λτδ, ως σώμα. Οποιαδήποτε αναδημοσίευση γίνει να είναι 100% πλήρης, ορθή και αναλλοίωτη με οποιαδήποτε τρόπο. Επιπλέον, η έκθεση ανεξάρτητων ελεγκτών είναι κατά την ημερομηνία της έκθεσης, και οι ανεξάρτητοι ελεγκτές δεν έχουν διενεργήσει οποιεσδήποτε άλλες διαδικασίες οποιασδήποτε φύσεως μεταγενέστερα της ημερομηνίας εκείνης, που να επεκτείνουν με οποιοδήποτε τρόπο εκείνη την ημερομηνία. 2

ΣΥΝΕΡΓΑΤΙΚΗ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ Αξιωματούχοι και Επαγγελματικοί Σύμβουλοι Επιτροπεία: Χριστάκης Ταουσιάνης Λάμπρος Πιερή Πανίκος Πούρος Γεώργιος Κίττος Χαράλαμπος Χριστοδουλίδης Γιώργος Χατζηνικόλα - Ανεξάρτητο μη Εκτελεστικό Μέλος (από τις 29 Ιουλίου 2016 εώς τις 09 Αυγούστου 2016) - Ανεξάρτητος μη Εκτελεστικός Πρόεδρος (από τις 10 Αυγούστου 2016) - Ανεξάρτητο μη Εκτελεστικό Μέλος (εώς τις 09 Αυγούστου 2016) - Ανεξάρτητος μη Εκτελεστικός Αντιπρόεδρος (από τις 10 Αυγούστου 2016) - Ανεξάρτητο μη Εκτελεστικό Μέλος - Ανώτερος Ανεξάρτητος Σύμβουλος - Ανεξάρτητο μη Εκτελεστικό Μέλος - Ανεξάρτητος μη Εκτελεστικός Αντιπρόεδρος - Εκτελών Χρέη Προέδρου (εώς τις 09 Αυγούστου 2016) - Ανεξάρτητο μη Εκτελεστικό Μέλος (από τις 10 Αυγούστου 2016) - Μη Ανεξάρτητο μη Εκτελεστικό Μέλος (εώς τις 09 Ιουνίου 2016) - Ανεξάρτητο μη Εκτελεστικό Μέλος (από τις 10 Ιουνίου 2016) Σουζάνα Πογιατζή - Ανεξάρτητο μη Εκτελεστικό Μέλος (από τις 19 Ιουλίου 2016 εώς τις 11 Απριλίου 2017) Κύπρος Έλληνα - Μη Ανεξάρτητο μη Εκτελεστικό Μέλος (από τις 19 Ιουλίου 2016) Άδωνης Πηγασίου - Μη Ανεξάρτητο μη Εκτελεστικό Μέλος (από τις 29 Ιουλίου 2016) Νικόλας Χατζηγιάννης Σταύρος Ιακώβου - Εκτελεστικό Μέλος - Εκτελεστικό Μέλος Γενικός Διευθυντής: Νικόλας Χατζηγιάννης Ανώτερη Διεύθυνση: Σταύρος Ιακώβου Βαρνάβας Κουρουνάς Μάριος Παπαδόπουλος Λάμπρος Παπαλαμπριανού Χαράλαμπος Φραντζέσκος Γεωργία Δανού Ευθύμιος Πανταζής Χαράλαμπος Πάντζιαρος Γιάννος Σταυρινίδης Μαρία Αγαθοκλέους Μαρία Αριστείδου Μαρία Ιωάννου Χρήστος Κουτσιουπής - Ανώτερος Διευθυντής Ανώτερης Διεύθυνσης Λειτουργικών και Διοικητικών Εργασιών - Ανώτερος Διευθυντής Ανώτερης Διεύθυνσης Διαχείρισης μη Εξυπηρετούμενων Χορηγήσεων - Ανώτερος Διευθυντής Ανώτερης Διεύθυνσης Τραπεζικών Δραστηριοτήτων - Ανώτερος Διευθυντής Ανώτερης Διεύθυνσης Οικονομικής Διαχείρισης - Ανώτερος Διευθυντής Ανώτερης Διεύθυνσης Τεχνολογίας - Διευθύντρια Διεύθυνσης Νομικών Υπηρεσιών - Διευθυντής Διεύθυνσης Έγκρισης Πιστωτικών Διευκολύνσεων - Διευθυντής Διεύθυνσης Εταιρικής Γραμματείας και Διακυβέρνησης - Διευθυντής Διεύθυνσης Στρατηγικής & Ανασχηματισμού - Επικεφαλής Μονάδας Διαχείρισης Κινδύνων - Επικεφαλής Μονάδας Κανονιστικής Συμμόρφωσης - Επικεφαλής Μονάδας Εσωτερικής Επιθεώρησης - Επικεφαλής Μονάδας Ασφάλειας Πληροφοριών 3

ΣΥΝΕΡΓΑΤΙΚΗ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ Ανεξάρτητοι Ελεγκτές: KPMG Limited Εγκεκριμένοι Λογιστές & Εγγεγραμμένοι Ελεγκτές Εσπερίδων 14 1087 Λευκωσία, Κύπρος Νομικοί Σύμβουλοι: Τάσσος Παπαδόπουλος & Συνεργάτες Δ.Ε.Π.Ε. Χρίστος Μ. Τριανταφυλλίδης Γιώργος Ζ. Γεωργίου & Συνεργάτες Δ.Ε.Π.Ε. (εώς τις 29 Μαρτίου 2017) Εγγεγραμμένο Γραφείο: Γρηγόρη Αυξεντίου 8 1096 Λευκωσία Τ.Θ. 24537 1389 Λευκωσία 4

ΣΥΝΕΡΓΑΤΙΚΗ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ Ενοποιημένη Έκθεση Διαχείρισης Η Επιτροπεία της Συνεργατικής Κεντρικής Τράπεζας Λτδ (η Τράπεζα ή ΣΚΤ ), υποβάλλει στα μέλη την έκθεσή της μαζί με τις ελεγμένες ενοποιημένες οικονομικές καταστάσεις της ΣΚΤ, οι οποίες συμπεριλαμβάνουν τα Συνεργατικά Πιστωτικά Ιδρύματα ( ΣΠΙ ) και τις Εταιρείες Εμπορικού Τομέα που ελέγχονται (το Συγκρότημα ) για το έτος που έληξε στις 31 Δεκεμβρίου 2016. Σύσταση Η Τράπεζα ιδρύθηκε στην Κύπρο το 1937 (αριθμός εγγραφής 88) ως Συνεργατική Εταιρεία περιορισμένης ευθύνης, δυνάμει του άρθρου 11 των Περί Συνεργατικών Εταιρειών Νόμων του 1923 και 1937. Κύριες δραστηριότητες Η ΣΚΤ είναι ο κύριος μέτοχος στα 18 Συνεργατικά Πιστωτικά Ιδρύματα ενώ ασκεί έλεγχο και σε εταιρείες εμπορικών δραστηριοτήτων. Οι κύριες δραστηριότητες του Συγκροτήματος, που δεν έχουν αλλάξει από το προηγούμενο έτος, είναι η παροχή τραπεζικών και χρηματοοικονομικών υπηρεσιών και η διεξαγωγή εμπορικών εργασιών. Όλες οι δραστηριότητες διεξάγονται στην Κύπρο. Εξέταση των εξελίξεων της θέσης και ανασκόπηση των αποτελεσμάτων του Συγκροτήματος Το 2016 η Κυπριακή οικονομία παρουσίασε ανάπτυξη για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά μετά την ύφεση. Οι πλείστοι τομείς της οικονομίας παρουσιάζουν βελτίωση, τα υψηλά επίπεδα ανεργίας παρουσιάζουν σταδιακή μείωση ενώ οι συνθήκες στην αγορά ακινήτων φαίνεται να βελτιώνονται. Παρόλο που οι παράγοντες αυτοί επενεργούν θετικά στις δραστηριότητες του Συγκροτήματος, οι προκλήσεις συνεχίζουν να είναι ιδιαίτερα έντονες και να ασκούν πίεση στα αποτελέσματα. Ειδικότερα οι κύριες προκλήσεις είναι: Το επίπεδο των μη εξυπηρετούμενων χορηγήσεων παραμένει σε ψηλά επίπεδα με αποτέλεσμα να ασκείται πίεση στα έσοδα από τόκους και στο κόστος πιστωτικού κινδύνου. Ο υψηλός δανεισμός των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών συντηρεί τις τάσεις απομόχλευσης των χορηγήσεων και δυσχεραίνει την υγιή ανάπτυξη των χορηγήσεων και την μείωση του δείκτη μη εξυπηρετούμενων χορηγήσεων. Παρουσιάζεται συνεχιζόμενη πίεση στο καθαρό επιτοκιακό περιθώριο καθώς υπάρχει μεγάλη ανταγωνιστικότητα στην αγορά, ενώ η πολιτική χαμηλών επιτοκίων της ΕΚΤ οδηγεί σε χαμηλές αποδόσεις στα ρευστά διαθέσιμα και εντείνει περαιτέρω τον ανταγωνισμό. Το ρυθμιστικό και εποπτικό πλαίσιο, το οποίο ενώ όσο ενισχύεται βελτιώνει την σταθερότητα του τραπεζικού συστήματος, απορροφά σημαντικούς πόρους και απαιτεί αυξημένα κεφάλαια. Οι εξελίξεις στον τομέα της τεχνολογίας οι οποίες προσφέρουν σημαντικές ευκαιρίες αλλά και προκλήσεις σε παραδοσιακές τραπεζικές δραστηριότητες. Το 2016, τα καθαρά έσοδα από τόκους μειώθηκαν κατά 11,7% σε 279,8 εκ. σε σχέση με το 2015 κατά το οποίο τα εν λόγω έσοδα ανέρχονταν σε 317,0 εκ. ενώ το καθαρό επιτοκιακό περιθώριο μειώθηκε από 2,38% το 2015 σε 2,09% το 2016. Η μείωση στα καθαρά έσοδα και στο καθαρό επιτοκιακό περιθώριο οφείλεται κυρίως στη μείωση στους τόκους εισπρακτέους από δάνεια και άλλες χορηγήσεις κυρίως λόγω μείωσης στο ανακτήσιμο ποσό δανείων επί του οποίου γίνεται αναγνώριση τόκων ως αποτέλεσμα των αυξημένων αναγνωρισμένων συνολικών προβλέψεων. Η μείωση αυτή αντισταθμίστηκε από μειωμένους τόκους πληρωτέους ως αποτέλεσμα μειωμένων καταθέσεων και μείωσης στο κόστος καταθέσεων. Σημειώνεται ότι το Συγκρότημα λειτουργεί με ψηλό δείκτη ρευστών διαθεσίμων γεγονός που επιβαρύνει τα καθαρά έσοδα τόκων λόγω των χαμηλών αποδόσεων στις τοποθετήσεις ρευστών διαθεσίμων. Το σύνολο καθαρών εσόδων μειώθηκε κατά 6,0% σε 326,0 εκ. σε σχέση με 346,8 εκ. το 2015 παρόλο που το Συγκρότημα επωφελήθηκε από κέρδος από την πώληση χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων διαθέσιμων προς πώληση και συγκεκριμένα αξιογράφων της Κυπριακής Δημοκρατίας όπως επίσης και συμμετοχής στην VISA Europe, λόγω της μείωσης στους τόκους εισπρακτέους. Το σύνολο εξόδων διαμορφώθηκε σε 181,3 εκ. σε σχέση με 177,2 εκ. λόγω της εφαρμογής δεύτερου σχεδίου εθελουσίας εξόδου την τελευταία τριετία, με αποτέλεσμα τα κέρδη από εργασίες πριν τις προβλέψεις για απομείωση να διαμορφωθούν σε 144,7 εκ., μειωμένα κατά 14,7% σε σχέση με 169,6 εκ. το 2015. Μετά από προβλέψεις για απομείωση δανείων ύψους 116,5 εκ., το Συγκρότημα το 2016 παρουσίασε καθαρό κέρδος πριν τη φορολογία ύψους 28,2 εκ. σε σχέση με ζημιά πριν τη φορολογία 210,8 εκ. το 2015. Η αύξηση στα κέρδη πριν τη φορολογία οφείλεται στις μειωμένες προβλέψεις για απομείωση δανείων και άλλων χορηγήσεων για το 2016 σε 116,5 εκ. σε σχέση με προβλέψεις ύψους 380,5 εκ. το 2015, χρονιά κατά την οποία το Συγκρότημα υιοθέτησε πιο συντηρητικές υποθέσεις στη βάση σχετικών συστάσεων των εποπτικών αρχών. 5

ΣΥΝΕΡΓΑΤΙΚΗ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ Εξέταση των εξελίξεων της θέσης και ανασκόπηση των αποτελεσμάτων του Συγκροτήματος (συνέχεια) Μετά την αυξημένη επιβάρυνση για φορολογία λόγω της εκτίμησης των φορολογικών υποχρεώσεων και του επιπέδου αναβαλλόμενης φορολογίας, το καθαρό κέρδος για το έτος διαμορφώνεται σε 7,1 εκ. έναντι ζημιάς 176,5 εκ. το 2015. Οι καταθέσεις και άλλοι λογαριασμοί πελατών την 31 Δεκεμβρίου 2016 ανήλθαν σε 12.568,0 εκ. σημειώνοντας ετήσια μείωση 176,2 εκ. ή 1,4%. Ο δείκτης των ρευστών διαθεσίμων σε ευρώ του Συγκροτήματος κατά την 31 Δεκεμβρίου 2016 ανήλθε σε 34,2%, σε σχέση με 29,6% κατά την 31 Δεκεμβρίου 2015. Τα δάνεια και άλλες χορηγήσεις σε πελάτες, μετά τις προβλέψεις, την 31 Δεκεμβρίου 2016 ανήλθαν σε 8.761,6 εκ. σημειώνοντας ετήσια μείωση 495,8 εκ. ή 5,4% αφού οι εισπράξεις και εξοφλήσεις είναι υψηλότερες των νέων χορηγήσεων. Ο δείκτης καθαρών χορηγήσεων έναντι καταθέσεων στις 31 Δεκεμβρίου 2016 διαμορφώθηκε στο 69,7% σε σχέση με 72,6% στις 31 Δεκεμβρίου 2015. Η Ανώτατη Διεύθυνση Διαχείρισης Μη Εξυπηρετούμενων Χορηγήσεων (ΑΔΔΜΕΧ) έχει σαν κύρια προτεραιότητα την βελτίωση του δανειακού χαρτοφυλακίου μέσω της μείωσης των μη εξυπηρετούμενων χορηγήσεων. Οι συνολικές αναδιαρθρώσεις για το 2016 έφτασαν τα 1.256,7 εκ. σε σχέση με 1.035 εκ. το 2015. Τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια (ΜΕΧ) μειώθηκαν κατά 346,8 εκ. μέσα στο 2016 (2015: 7.563,5 εκ.) και έφτασαν τα 7.216,8 εκ. στις 31 Δεκεμβρίου 2016. Το ποσοστό κάλυψης των ΜΕΧ έφτασε το 45,3% στις 31 Δεκεμβρίου 2016 σε σύγκριση με 45,6% το προηγούμενο έτος. 1 Για το 2016 τα δάνεια σε καθυστέρηση πέραν των 90 ημερών μειώθηκαν κατά 794,6 εκ. σε σχέση με μείωση 99 εκ. την αντίστοιχη περίοδο του 2015. Στις 31 Δεκεμβρίου 2016 τα δάνεια σε καθυστέρηση πέραν των 90 ημερών ήταν στα 5.698,9 εκ. (47,31% επί του συνόλου των δανείων) σε σχέση με 6.493,5 εκ. στις 31 Δεκεμβρίου 2015 (51,05% επί του συνόλου των δανείων). Το ποσοστό κάλυψης των δανείων σε καθυστέρηση πέραν των 90 ημερών με προβλέψεις αυξήθηκε στο 57,4% για τις 31 Δεκεμβρίου 2016 σε σχέση με 53,1% στις 31 Δεκεμβρίου 2015. Τα ίδια κεφάλαια του Συγκροτήματος στις 31 Δεκεμβρίου 2016 ανήλθαν σε 1.225,5 εκ. και ο δείκτης Ιδίων Κεφαλαίων στο 15,42%. Σύμφωνα με τις πρόνοιες του ΔΛΠ 8 Λογιστικές Πολιτικές, Μεταβολές των Λογιστικών Εκτιμήσεων και Λάθη το 2016 το Συγκρότημα έχει αναγνωρίσει λάθος στην αναγνώριση τόκων εισπρακτέων και στην αποτίμηση χορηγήσεων και κατ επέκταση στην παρουσίαση των οικονομικών αποτελεσμάτων προγενέστερων περιόδων. Το λάθος οφείλεται κατά κύριο λόγο σε παρερμηνεία και ελλιπή εφαρμογή των κειμένων νομοθεσιών που διέπουν τις υποχρεώσεις του δανειστή όπως απορρέουν από τις εκάστοτε συμβατικές υποχρεώσεις σε δανειακές συμβάσεις στις οποίες το βασικό επιτόκιο είναι συνδεδεμένο με βασικό επιτόκιο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας ή το Euribor. Οι δανειακές συμβάσεις συνομολογήθηκαν κυρίως την περίοδο 2007 μέχρι 2011 πριν και μετά την ένταξη της Κύπρου στην Ευρωζώνη και την υιοθέτηση του Ευρώ από 1/1/2008. Λόγω της σημαντικής απόκλισης του κόστους καταθέσεων στην Κύπρο από τα ανωτέρω επιτόκια αναφοράς, αριθμός Συνεργατικών Πιστωτικών Ιδρυμάτων είτε προέβη σε αποσύνδεση της βάσης υπολογισμού του βασικού επιτοκίου από το επιτόκιο αναφοράς που προέβλεπε η σύμβαση στηριζόμενα ως επι το πλείστον σε λανθασμένη ερμηνεία προνοιών των συμβάσεων, ή δεν ακολούθησαν, ως όφειλαν, τις εκάστοτε μειώσεις των επιτοκίων αναφοράς των συμβάσεων ή προέβησαν σε αύξηση του περιθωρίου χωρίς να πληρούνται οι απαιτήσεις της νομοθεσίας. Σημειώνεται ότι σε αριθμό περιπτώσεων έγινε ενημέρωση με ανακοίνωση στον ημερήσιο τύπο, επιστολή γνωστοποίησης ή άλλης μορφής ενημέρωση προς τους δανειολήπτες. Η Επιτροπεία της ΣΚΤ, στη βάση πρόσφατων νομικών γνωματεύσεων επί του θέματος που λήφθηκαν το 2017 μετά από σχετική απόφαση του Χρηματοοικονομικού Επίτροπου, υιοθέτησε την άποψη ότι η προαναφερόμενη πρακτική δεν ήταν γενικά συμβατή με μια λογική νομική ερμηνεία των συμβάσεων και της νομοθεσίας και αποφάσισε όπως, στη βάση αξιολόγησης των περιστάσεων και νομικών δεδομένων της κάθε περίπτωσης, την επιστροφή τόκων στους επηρεαζόμενους δανειολήπτες. Η απόφαση αφορά μη εξοφλημένες χορηγήσεις αλλά και χορηγήσεις που έχουν εξοφληθεί μετά το 2011. Δεν αφορά υποθέσεις για τις οποίες υπάρχει δεδικασμένο, δηλαδή όπου έχουν εκδοθεί δικαστικές ή διαιτητικές αποφάσεις, και οι οποίες θα συνεχίσουν να τυγχάνουν χειρισμού στα πλαίσια διαχείρισης των μη εξυπηρετούμενων χορηγήσεων. Το λάθος το οποίο εντοπίστηκε έχει διορθωθεί με την αναπροσαρμογή των συγκριτικών ποσών που επηρεάζονται για τις προηγούμενες περιόδους με αποτέλεσμα την μείωση των κεφαλαίων στις 31 Δεκεμβρίου 2015 κατά 64,6 εκ. Περισσότερες λεπτομέρειες παρουσιάζονται στη σημείωση 49. 1 Εξαιρουμένων των συμβατικών τόκων στις απομειωμένες χορηγήσεις ύψους 366 εκ. για το 2016, οι ΜΕΧ διαμορφώθηκαν σε 6.851 εκ., ενώ ο δείκτης των ΜΕΧ και ο δείκτης κάλυψης διαμορφώθηκαν στο 58,66% και 42,42% αντίστοιχα. 6

ΣΥΝΕΡΓΑΤΙΚΗ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ Στρατηγικοί Στόχοι και Προοπτικές Ο Οργανισμός συνεχίζει την υλοποίηση των στρατηγικών του στόχων με την ίδια αποτελεσματικότητα και επιτυχία, με σκοπό την αναδιάρθρωσή του σε ένα βιώσιμο, ζωτικής σημασίας, δυναμικό οργανισμό. Ο ρόλος του για το τραπεζικό σύστημα της χώρας παραμένει καταλυτικός, συμβάλλοντας την ποικιλομορφία του και ενισχύοντας τη συνολική χρηματοπιστωτική σταθερότητα. Βασικός στόχος παραμένει η αποκατάσταση της ευρωστίας του Οργανισμού και η δημιουργία αξίας για τους μετόχους, τους πελάτες και τα μέλη του. Οι βασικοί στρατηγικοί στόχοι του Οργανισμού είναι οι: 1. Απόκτηση πρόσβασης στις κεφαλαιαγορές μέσω ένταξης στο ΧΑΚ 2. Ενίσχυση της κερδοφορίας μέσω αύξησης των εσόδων 3. Βελτίωση της οικονομικής και λειτουργικής αποδοτικότητας του Οργανισμού 4. Αύξηση της ποιότητας του ισολογισμού μέσω της μείωσης των μη εξυπηρετούμενων χορηγήσεων Μετά από μία περίοδο ύφεσης, το 2016 αποτέλεσε κομβικό έτος για την πορεία της οικονομίας της Κύπρου αφού η έξοδος από το πρόγραμμα στήριξης επιτεύχθηκε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, με την επανάκτηση της εμπιστοσύνης, της αξιοπιστίας και της πιστοληπτικής ικανότητας της χώρας. Σημαντικότερη εξέλιξη αποτελεί το γεγονός ότι η Κύπρος έχει επιστρέψει σε ρυθμούς οικονομικής ανάπτυξης με εκτιμώμενο ρυθμό ανάπτυξης για το 2016 και 2017 να προσεγγίζει το 3% του ΑΕΠ. Η Κύπρος έχει εξελιχθεί σε μία ισχυρή οικονομία με μία νέα προοπτική, υποστηριζόμενη από τις ισχυρές επιδόσεις από όλους του παραγωγικούς τομείς της οικονομίας, όπως του τουριστικού κλάδου, της εμπορικής ναυτιλίας, του τομέα χρηματοοικονομικών και επιχειρηματικών υπηρεσιών αλλά και τον κατασκευαστικό τομέα και τομέα ακινήτων. Η συνεχής ανάκαμψη της χώρας αναμένεται μεσοπρόθεσμα να βελτιώσει τη χρηματοοικονομική επίδοση του Οργανισμού και να συμβάλει στην επιτάχυνση του ρυθμού βελτίωσης των επιπέδων των ΜΕΧ, που αποτελεί μία από τις σημαντικότερες προτεραιότητες του Οργανισμού. Η προσπάθεια που έχει αναληφθεί από το 2015 για εφαρμογή βιώσιμων αναδιαρθρώσεων δανείων έχει αρχίσει να δείχνει αποτελέσματα και αναμένεται η σταδιακή ανατροπή του ισοζυγίου εξυπηρετούμενων και μη εξυπηρετούμενων χορηγήσεων. Η περαιτέρω ενίσχυση της προσπάθειας, διαμόρφωσε τις υλοποιημένες αναδιαρθρώσεις για το σύνολο του έτους 2016 στα 1,26δις, μία αύξηση 21% έναντι του 2015. Συνολικά το 2016 επιτεύχθηκε (α) η μείωση των δανείων σε καθυστέρηση πέραν των 90 ημερών κατά 794,6 εκ. που αντιστοιχεί σε μείωση 12.2% σε σχέση με ένα χρόνο πριν καθώς και (β) την μείωση των μη εξυπηρετούμενων χορηγήσεων κατά 347εκ. ή μείωση 4,6% σε σχέση με ένα χρόνο πριν. Ως αποτέλεσμα ο δείκτης δανείων σε καθυστέρηση πέραν των 90 ημερών, ως ποσοστό του συνόλου των δανείων, διαμορφώθηκε στο μετά της κρίσης του 2013 ιστορικά χαμηλό ποσοστό του 47,31%. Την ίδια στιγμή, η εμπιστοσύνη των πελατών του Οργανισμού διατηρείται σε πολύ ψηλά επίπεδα με την συνολική ρευστότητα του να ξεπερνά τα 4δις στο τέλος του 2016. Επίσης, κατά το 2016 έχει επιτευχθεί διπλασιασμός των νέων χορηγήσεων σε ετήσια βάση, στα 227εκ., αν και θα απαιτηθεί μεγαλύτερη προσπάθεια το 2017. Τέλος είναι πολύ σημαντικό να αναφερθεί ότι το 2016 κλείνει με σημαντικά αυξημένο δείκτη ιδίων κεφαλαίων που ανέρχεται στο 15,42%, επίπεδο ουσιαστικά πιο ψηλό από τις εποπτικές απαιτήσεις. Σημαντική και καθ όλα θετική εξέλιξη για τον Συνεργατισμό αποτελεί η έγκριση ψηφίσματος που προνοεί την νομική συγχώνευση των 18 ΣΠΙ με την ΣΚΤ. Η νομική συγχώνευση δημιουργεί τη στέρεα και δυνατή βάση για να κινηθεί ο Οργανισμός μπροστά, να προχωρήσει αποφασιστικά απαλλαγμένος από τα πολλαπλά βάρη, τις μεγάλες υποχρεώσεις και τις στρεβλώσεις που αναγκαστικά η δύσκολη κατάσταση του 2013 δημιούργησε. Ο Οργανισμός, σήμερα βρίσκεται ενώπιον σημαντικά θετικών αποτελεσμάτων και ευρείας αναγνώρισης που τυγχάνει αυτή η προσπάθεια μέσα από τις εκθέσεις και αξιολογήσεις των εξωτερικών θεσμών και της διατυπωμένης θέσης των δύο του μετόχων οι οποίοι σημειώνουν την πρόοδο που έχει επιτευχθεί. Ο Συνεργατισμός με την σημερινή απόφαση υιοθετεί βέλτιστη δομή με βάση τις πρακτικές και άλλων σύγχρονων Ευρωπαϊκών Συνεργατικών Ιδρυμάτων. Ενοποιεί τις λειτουργίες του Οργανισμού και προάγει την διαφάνεια και την ισότητα μεταξύ του προσωπικού του. Με αυτό τον τρόπο θα οδηγηθεί συντεταγμένα σε καλύτερη εξυπηρέτηση για τους πελάτες/μέλη του υπηρετώντας τους στόχους και την αποστολή του. Η νομική ενοποίηση αποτελεί φυσιολογική εξέλιξη των όσων εως τώρα υλοποιήθηκαν αναφορικά με την λειτουργική συγχώνευση και την παράλληλη μεταφορά προσωπικού και μη χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων από τα ΣΠΙ στην ΣΚΤ. 7

ΣΥΝΕΡΓΑΤΙΚΗ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ Το 2017 θα αποτελέσει, χωρίς αμφιβολία, μία ακόμη χρονιά-σταθμό στην ιστορία του Συνεργατικού Κινήματος της χώρας μας, αφού ο Οργανισμός θα επιδιώξει να ολοκληρώσει την εισαγωγή του Οργανισμού στο Χρηματιστήριο Αξιών Κύπρου. Στόχος του Οργανισμού είναι η δημιουργία ενός οικοσυστήματος υπεύθυνης τραπεζικής που να έχει ως βασική συνιστώσα το τρίπτυχο μέλος-πελάτης-ιδιοκτήτης. Ένα τρίπτυχο συνυφασμένο με την ίδια την ύπαρξη του Συνεργατισμού, θεμελιώνοντας τη διαφορετικότητα του μέσα από την Κυπριακή ιστορία και φιλοσοφία του. Παράλληλα στοχεύει να θέσει σε πλήρη ανάπτυξη την στρατηγική συνεργασία με την Universal Life, να ολοκληρώσει την νομική ενοποίηση βελτιώνοντας το επίπεδο εξυπηρέτησης των πελατών, να προετοιμάσει τεχνολογικά τον Οργανισμό για να αντιμετωπίσει τις επικείμενες ψηφιακές προκλήσεις και να βελτιώσει περαιτέρω τον τρόπο διαχείρισης των μη εξυπηρετούμενων χορηγήσεων με ακόμη πιο ριζικές και αποτελεσματικές λύσεις. Ένταξη των μετοχών της Συνεργατικής Κεντρικής Τράπεζας στην Κύρια Αγορά στο Χρηματιστήριο Αξιών Κύπρου Σύμφωνα με το Σχέδιο Αναδιάρθρωσης 2015 που εγκρίθηκε στις 18 Δεκεμβρίου 2015 από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τον Κατάλογο των Δεσμεύσεων που συμφωνήθηκε μεταξύ της ΣΚΤ και της Κυπριακής Δημοκρατίας στις 9 Δεκεμβρίου 2015 αναφορικά με την ανακεφαλαιοποίηση της ΣΚΤ, η ΣΚΤ θα πρέπει μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2016 να έχει προχωρήσει σε όλες τις απαραίτητες ενέργειες για να εξασφαλίσει τις απαιτούμενες εγκρίσεις έτσι ώστε να καταστεί δυνατή η ενδεχόμενη εισαγωγή των μετοχών της στο Χρηματιστήριο Αξιών Κύπρου (ΧΑΚ) το αργότερο μέχρι τις 30 Σεπτεμβρίου του 2018. Η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς Κύπρου ενέκρινε στις 22 Δεκεμβρίου 2016, το Ενημερωτικό Δελτίο της ΣΚΤ αναφορικά με την αίτηση για εισαγωγή 6.036.120.911 συνήθων μετοχών ονομαστικής αξίας 0,28 η κάθε μία στο ΧΑΚ. Το εν λόγω Ενημερωτικό Δελτίο δεν αποτελεί πρόσκληση προς το κοινό για επένδυση στις μετοχές της Τράπεζας. Η Κυπριακή Δημοκρατία, η οποία κατέχει το 77,346% και έμμεσα μέσω του Ανεξάρτητου Ταμείου Ανακεφαλαιοποίησης το 21,875% των εκδομένων μετοχών της ΣΚΤ, ενημέρωσε την ΣΚΤ όπως προχωρήσει άμεσα σε όλες τις απαιτούμενες ενέργειες για ένταξη των μετοχών της ΣΚΤ στην Κύρια Αγορά του ΧΑΚ εντός του 2017. Σχέδιο Αναδιάρθρωσης και Ενίσχυσης της κεφαλαιακής βάσης του Συνεργατικού Πιστωτικού Τομέα Η Συνεργατική Κεντρική Τράπεζα υπέβαλε Σχέδιο Αναδιάρθρωσης (το Σχέδιο ) για το Συνεργατικό Πιστωτικό Τομέα ( ΣΠΤ ) το οποίο εγκρίθηκε στις 24 Φεβρουαρίου 2014 από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ( ΕΕ ). Ως αποτέλεσμα της έγκρισης του Σχεδίου Αναδιάρθρωσης για το ΣΠΤ, στις 28 Φεβρουαρίου 2014 ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας προχώρησε στην υπογραφή συμφωνίας παραχώρησης (Subscription Agreement) μεταξύ του Υπουργείου Οικονομικών και της Τράπεζας για την εκταμίευση του 1,5 δισ. για την ανακεφαλαιοποίηση του ΣΠΤ και μεταβίβαση του 99% των μετοχών της Τράπεζας στο Κράτος. Τον Δεκέμβριο 2015, η ΣΚΤ υπέβαλε τροποποιημένο Σχέδιο Αναδιάρθρωσης με σκοπό την ενίσχυση των κεφαλαίων στα πλαίσια της κάλυψη των εποπτικών κεφαλαιακών απαιτήσεων που προσδιορίστηκαν από τον Ενιαίο Μηχανισμό της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (Single Supervisory Mechanism). Στις 17 Δεκεμβρίου 2015 το Υπουργείο Οικονομικών εξέδωσε Διάταγμα με το οποίο υλοποιείται η απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου της 14ης Δεκεμβρίου 2015 για ανακεφαλαιοποίηση της ΣΚΤ μέσω της αύξησης του μετοχικού της κεφαλαίου κατά 175 εκ. Στις 18 Δεκεμβρίου 2015, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε το αναθεωρημένο Σχέδιο Αναδιάρθρωσης και την συμπληρωματική κρατική ενίσχυση των 175 εκ. υπέρ της ΣΚΤ και των συνδεδεμένων ΣΠΙ σύμφωνα με τους κανόνες της ΕΕ για κρατικές ενισχύσεις, η οποία υλοποιήθηκε πριν το τέλος του 2015. Η ανακεφαλαιοποίηση της ΣΚΤ ολοκληρώθηκε μέσω της αύξησης των ιδίων κεφαλαίων κατά 175 εκ. και η εξολοκλήρου κάλυψη της αύξησης έγινε από το ανεξάρτητο Ταμείο Ανακεφαλαιοποίησης, έναντι της απόκτησης συμμετοχής στην ιδιοκτησιακή δομή της ΣΚΤ. Το Ταμείο Ανακεφαλαιοποίησης, συστάθηκε δυνάμει του άρθρου 3, του περί της Σύστασης και Λειτουργίας Ανεξάρτητου Ταμείου Ανακεφαλαιοποίησης Νόμου του 2015. 8

ΣΥΝΕΡΓΑΤΙΚΗ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ Ενοποιημένη Έκθεση Διαχείρισης (συνέχεια) Σχέδιο Αναδιάρθρωσης και Ενίσχυσης της κεφαλαιακής βάσης του Συνεργατικού Πιστωτικού Τομέα (συνέχεια) Η πρόσθετη κρατική ενίσχυση συνοδεύεται από συμπληρωματικά μέτρα αναδιάρθρωσης τα οποία θα υλοποιηθούν σταδιακά μέχρι το τέλος της περιόδου αναδιάρθρωσης. Οι πρόνοιες του σχεδίου αναδιάρθρωσης παρουσιάζονται στη σημείωση 3.11 των ενοποιημένων οικονομικών καταστάσεων. Τον Δεκέμβριο 2016, η Διεύθυνση της ΣΚΤ αποφάσισε όπως εισηγηθεί τη νομική συγχώνευση των ΣΠΙ με τη ΣΚΤ, στο πλαίσιο υλοποίησης της στρατηγικής για την αναδιάρθρωση του ΣΠΤ. Η απόφαση για νομική συγχώνευση των ΣΠΙ με την ΣΚΤ εγκρίθηκε από την Γενική Συνέλευση των μετόχων στις 30 Δεκεμβρίου 2016. Η ενοποίηση αναμένεται να αυξήσει την αξία του Οργανισμού και να ενισχύσει την προσπάθειά του για διαμόρφωση ενός σύγχρονου πλαισίου εταιρικής διακυβέρνησης, το οποίο θα του επιτρέψει να γίνει πιο διάφανος, ανταγωνιστικός και ελκυστικός για πιθανούς επενδυτές, ενόψει και της επικείμενης εισδοχής του στην οργανωμένη αγορά του Χρηματιστηρίου Αξιών Κύπρου, μέσω της οποίας αναμένεται να καταστεί εφικτή η επαναφορά του Συνεργατισμού σε μια διευρυμένη και εγχώρια ιδιοκτησιακή βάση. Μερίσματα Η Επιτροπεία δεν εισηγείται την πληρωμή μερίσματος. Σύμφωνα με τις πρόνοιες των Διαταγμάτων του Υπουργού Οικονομικών για την ανακεφαλαιοποίηση της ΣΚΤ/Κεντρικός Φορέας καθώς και του Καταλόγου των Δεσμεύσεων που συνυπέγραψαν η Κυπριακή Δημοκρατία και η Τράπεζα κατά την κοινοποίηση του Σχεδίου Αναδιάρθρωσης στην ΕΕ δεν επιτρέπεται η καταβολή από την Τράπεζα οποιοδήποτε μερισμάτων για τα οικονομικά έτη μέχρι το 2016. Μελλοντικές εξελίξεις Όπως αναφέρεται στις σημειώσεις 1.2, 3.11-3.17 η Επιτροπεία του Συγκροτήματος παρά τις δύσκολες συνθήκες που υπάρχουν στον χρηματοοικονομικό τομέα, διαβεβαιώνει τα μέλη της ότι θα συνεχίσει την προσπάθεια της για την ομαλή λειτουργία τόσο της Τράπεζας όσο και των ΣΠΙ. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην πιστή τήρηση του τροποποιημένου Σχεδίου Αναδιάρθρωσης με στόχο τη διατήρηση και την ενίσχυση των δεικτών της κεφαλαιακής επάρκειας, τη διασφάλιση υγιούς ρευστότητας και την αποτελεσματική διαχείριση του πιστωτικού κινδύνου. Επιπρόσθετα, και όπως αναφέρεται στη σημείωση 4 των ενοποιημένων οικονομικών καταστάσεων, το Συγκρότημα προτίθεται να υιοθετήσει το νέο Διεθνές Πρότυπο Χρηματοοικονομικής Αναφοράς 9, το οποίο ισχύει για ετήσιες περιόδους που αρχίζουν την 1η Ιανουαρίου 2018. Στο παρόν στάδιο, το Συγκρότημα είναι στην διαδικασία προετοιμασίας για εφαρμογή του ΔΠΧΑ 9 με επίκεντρο την ανάπτυξη μεθοδολογιών υπολογισμού της απομείωσης των δανείων με βάση τις αναμενόμενες πιστωτικές ζημιές και στην αξιολόγηση της επίδρασης του προτύπου στις ενοποιημένες οικονομικές του καταστάσεις. Καθότι το μοντέλο απομείωσης που προνοείται από το ΔΠΧΑ 9 βασίζεται στις αναμενόμενες πιστωτικές ζημιές, αυτό ενδέχεται να οδηγήσει σε αύξηση των προβλέψεων του Συγκροτήματος από πιστωτικό κίνδυνο, και κατά συνέπεια μπορεί να επηρεάσει τις απαιτήσεις κεφαλαιακής επάρκειας. Παρόλα αυτά, η αξιολόγηση της επίδρασης του ΔΠΧΑ 9 δεν μπορεί να εκτιμηθεί πλήρως με ασφάλεια στο παρόν στάδιο. Επίσης αναμένεται ο προσδιορισμός από τις εποπτικές αρχές του χειρισμού της επίδρασης στις απαιτήσεις κεφαλαιακής επάρκειας. Κυριότεροι κίνδυνοι, αβεβαιότητες και διαχείριση κινδύνων Οι πιο σημαντικοί κίνδυνοι στους οποίους εκτίθεται η Συνεργατική Κεντρική Τράπεζα και τα ΣΠΙ είναι ο πιστωτικός κίνδυνος, ο κίνδυνος αγοράς, ο κίνδυνος ρευστότητας, ο κίνδυνος διαχείρισης κεφαλαίου, ο κίνδυνος αντισυμβαλλόμενου και ο λειτουργικός κίνδυνος. Το Συγκρότημα έχει θεσπίσει ένα πλαίσιο διαχείρισης κινδύνων, όπου κεντρική θέση κατέχει η αξιόπιστη μέτρηση των χρηματοοικονομικών κινδύνων. Οι τρόποι αντιμετώπισης τους επεξηγούνται σε μεγαλύτερη λεπτομέρεια στη σημείωση 44 των ενοποιημένων οικονομικών καταστάσεων. Μετοχικό κεφάλαιο Στις 29 Ιανουαρίου 2014 δημοσιεύτηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας Διάταγμα του Υπουργού Οικονομικών σύμφωνα με το οποίο, μετά την ανακεφαλαιοποίηση του Συνεργατικού Τομέα το ποσοστό συμμετοχής και δικαιωμάτων ψήφου του Κράτους στην ιδιοκτησιακή δομή της ΣΚΤ ανέρχεται στο 99% και των υφιστάμενων μετόχων της ΣΚΤ στο 1%. Προς αυτόν τον σκοπό, ιδρύθηκε Συνεργατική Εταιρεία Συμμετοχών της ΣΚΤ σύμφωνα με το άρθρο 12Ε του περί Συνεργατικών Εταιρειών Νόμου, στην οποία μεταφέρονται οι υφιστάμενοι μέτοχοι της ΣΚΤ με συμμετοχή στο κεφάλαιο της, ανάλογη με τη συμμετοχή που έκαστος μέτοχος είχε στο μετοχικό κεφάλαιο της ΣΚΤ. Στις 28 Φεβρουαρίου 2014, η Γενική Συνέλευση των μελών της Τράπεζας ενέκρινε τη μείωση της ονομαστικής αξίας της μετοχής από 8,54 σε 1,28 καθώς και την αύξηση του αριθμού των μετοχών του εγκεκριμένου κεφαλαίου σε 1.562.500.000. 9

ΣΥΝΕΡΓΑΤΙΚΗ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ Στις 10 Μαρτίου 2014, η Τράπεζα προέβη σε έκδοση 1.171.875.000 μετοχών προς 1,28 η κάθε μία, στην Κυπριακή Δημοκρατία, για τους σκοπούς της ανακεφαλαιοποίησης του Συνεργατικού Πιστωτικού Τομέα. Στις 6 Μαΐου 2016 δημοσιεύτηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας Διάταγμα του Υπουργού Οικονομικών σύμφωνα με το οποίο η ονομαστική αξία της μετοχής μειώθηκε από 1,28 σε 1,1155 και εκδόθηκαν 331.431.360 μετοχές ονομαστικής αξίας 1,1155 προς το Ταμείο Ανακεφαλαιοποίησης και στις Συνεργατικές Εταιρείες Συμμετοχών των ΣΠΙ. Μετά την πιο πάνω έκδοση το ποσοστό συμμέτοχης της Κυπριακής Δημοκρατίας στην ιδιοκτησιακή δομή της ΣΚΤ ανέρχεται περίπου στο 77% και του Ταμείου Ανακεφαλαιοποίησης περίπου στο 22%. Στη συνέχεια σύμφωνα με το Διάταγμα η ονομαστική αξία της μετοχής διαιρέθηκε σε 0,28 με την παραχώρηση στους υφιστάμενους μετόχους τεσσάρων περίπου μετοχών ονομαστικής αξίας 0,28 για κάθε μία μετοχή που κατείχαν ονομαστικής αξίας 1,1155. Επιτροπεία Τα μέλη της Επιτροπείας κατά την διάρκεια του έτους και κατά την ημερομηνία της παρούσας έκθεσης παρουσιάζονται στη σελίδα 3. Στις 19 Ιουλίου 2016, σε συνέχεια της έγκρισης του Εποπτικού Μηχανισμού, η Επιτροπεία επικύρωσε ομόφωνα τον διορισμό της κας Σουζάνας Πογιατζή ως μη εκτελεστικό ανεξάρτητο μέλος και του κ. Κύπρου Έλληνα ως μη εκτελεστικό μέλος. Στις 29 Ιουλίου 2016, σε συνέχεια της έγκρισης του Εποπτικού Μηχανισμού, η Επιτροπεία επικύρωσε ομόφωνα τον διορισμό του κ. Χριστάκη Ταουσιάνη ως μη εκτελεστικό ανεξάρτητο μέλος και του κ. Άδωνη Πηγασίου ως μη εκτελεστικό μέλος. Στις 10 Αυγούστου 2016 η Επιτροπεία συνεδρίασε σε ολομέλεια των μη εκτελεστικών μελών της με αποκλειστικό θέμα τον καταρτισμό της σε σώμα και αποφασίστηκε όπως ο κ. Χριστάκης Ταουσιάνης θα είναι ο πρόεδρος της Επιτροπείας και ο κ. Λάμπρος Πιερή ο αντιπρόεδρος της Επιτροπείας. Η κα Σουζάνα Πογιατζή υπέβαλε παραίτηση από μέλος της Επιτροπείας με ισχύ από τις 11 Απριλίου 2017. Όλα τα σημερινά μέλη της Επιτροπείας διατηρούν το αξίωμα τους εν όψη της συνέχισης της ισχύος των Περί της Ανακεφαλαιοποίησης της Συνεργατικής Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου / Κεντρικός Φορέας (ΣΚΤ/ΚΦ), Διαταγμάτων του 2013 έως 2016. Περιβαλοντικά και εργασιακά θέματα Μέσα στα πλαίσια της νομικής συγχώνευσης και της μεταφοράς όλου του προσωπικού κάτω από τη ΣΚΤ, θα γίνουν διαπραγματεύσεις με τις Συνδικαλιστικές Οργανώσεις για συνομολόγηση ενιαίας συλλογικής σύμβασης και ομοιογενοποίησης των ωφελημάτων και απολαβών του προσωπικού. Στο παρόν στάδιο τα ωφελήματα που παρέχονται στο προσωπικό είναι διαφοροποιημένα ανάμεσα στα Συνεργατικά Πιστωτικά Ιδρύματα λόγω της ύπαρξης διαφορετικών συλλογικών συμβάσεων μεταξύ των Συνδικαλιστικών Οργανώσεων και των διαφόρων ΣΠΙ αλλά και της Συνεργατικής Κεντρικής Τράπεζας. Η πλειοψηφία των συλλογικών συμβάσεων έχει λήξει. Σημειώνεται ότι, βάσει του Σχεδίου Αναδιάρθρωσης το οποίο εγκρίθηκε στις 24 Φεβρουαρίου 2014, τέθηκε σε ισχύ Σχέδιο Εθελούσιας Αποχώρησης το 2014 το οποίο αποδέχτηκαν 232 άτομα του Πιστωτικού Τομέα και 65 του Εμπορικού Τομέα (συνολικά 297 άτομα). Το συνολικό κόστος του Σχεδίου ανήλθε στα 23,5 εκ. Το Συγκρότημα στις 16 Αυγούστου 2016 έθεσε σε εφαρμογή τη B Φάση του Σχεδίου Εθελοντικής Αποχώρησης, το οποίο έληξε στις 15 Σεπτεμβρίου 2016. Το Σχέδιο αποδέχτηκαν 58 άτομα του Πιστωτικού Τομέα και 20 άτομα του Εμπορικού τομέα (συνολικά 78 άτομα). Το 2016 έχει εισαχθεί ενιαίο σύστημα αξιολόγησης προσωπικού σε όλο τον Πιστωτικό Τομέα, βασισμένο σε βέλτιστες πρακτικές αλλά και στη βάση της στρατηγικής του Οργανισμού. Η εκπαίδευση του προσωπικού γίνεται πλέον σε ενιαία βάση και με δομημένο τρόπο, μέσω του Coop Academy ενώ είναι σε εξέλιξη δράσης για την ανάπτυξη ενιαίας κουλτούρας μεταξύ του προσωπικού. Επιπρόσθετα, έχει εισαχθεί ενιαίος Πειθαρχικός Κώδικας. Παράλληλα η δημιουργία περιβαλλοντικής κουλτούρας αφορά στο σύνολο των δραστηριοτήτων του Πιστωτικού Τομέα και οι ανάλογοι προγραμματισμοί διαχέονται τόσο σε σχεδιασμούς με στόχο την ενεργειακή διαχείριση των κτιρίων και καταστημάτων όσο και σε αντίστοιχους σχεδιασμούς που αφορούν σε ενεργειακά προϊόντα. Για το πρώτο έχουν ολοκληρωθεί σχετικές μελέτες σύμφωνα με τις οποίες προγραμματίζεται η αντικατάσταση όλων των λαμπτήρων με λαμπτήρες LED, δράση η οποία αναμένεται να μειώσει την κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας σε μεγάλο ποσοστό. 10

ΣΥΝΕΡΓΑΤΙΚΗ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ Η δημιουργία ενεργειακών προϊόντων σύμφωνα με βέλτιστες πρακτικές που εφαρμόζονται σε χώρες της Ευρώπης, ξεκίνησε το 2016 και ενισχύεται συνεχώς με την παροχή κινήτρων προς τους πελάτες του Συγκροτήματος, με απλές διαδικασίες και ευνοϊκούς όρους, για την ενεργειακή αναβάθμιση κτιρίων τόσο ιδιωτικής όσο και επιχειρηματικής χρήσης. Επιπρόσθετα το 2016 εφαρμόστηκε σε πιλοτική βάση και με τη συνεργασία του Δήμου Αραδίππου, το πρόγραμμα «Έξυπνη Πόλη Αραδίππου» που αφορούσε στην εγκατάσταση φωτοβολταϊκών συστημάτων. Υποκαταστήματα Κατά τη διάρκεια του έτους που έληξε στις 31 Δεκεμβρίου 2016 το Συγκρότημα δεν λειτουργούσε νομικά υποκαταστήματα. Γεγονότα μεταγενέστερα της περιόδου αναφοράς Τα γεγονότα μεταγενέστερα της περιόδου αναφοράς που έληξε στις 31 Δεκεμβρίου 2016 μέχρι την ημερομηνία έγκρισης των ενοποιημένων οικονομικών καταστάσεων αναφέρονται στην σημείωση 48 των ενοποιημένων οικονομικών καταστάσεων. Συναλλαγές με συνδεδεμένα πρόσωπα Οι συναλλαγές με συνδεδεμένα πρόσωπα γνωστοποιούνται στη σημείωση 42 των ενοποιημένων οικονομικών καταστάσεων. Ανεξάρτητοι Ελεγκτές Οι ανεξάρτητοι ελεγκτές της Τράπεζας, KPMG Limited, εκδήλωσαν επιθυμία να εξακολουθήσουν να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους. Με εντολή της Επιτροπείας, Πρόεδρος Λευκωσία, 29 Μαΐου 2017 11

ΣΥΝΕΡΓΑΤΙΚΗ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ Εταιρική Διακυβέρνηση 1 Εισαγωγή Η Επιτροπεία έχει ως στόχο να διασφαλίζει ότι η Τράπεζα ενεργεί ως ένας σύγχρονος, διαφανής και ανταγωνιστικός οργανισμός που εφαρμόζει βέλτιστες πρακτικές εταιρικής διακυβέρνησης. Το πλαίσιο Εταιρικής Διακυβέρνησης ορίζεται ως το σύστημα αρχών, διαδικασιών, και διεργασιών σύμφωνα με τις οποίες ένας οργανισμός διοικείται και ελέγχεται και μέσω της υιοθέτησης του επιτυγχάνει δυναμική και αποτελεσματική επικοινωνία μεταξύ της Επιτροπείας, της Διεύθυνσης και των μετόχων. Το πλαίσιο εταιρικής διακυβέρνησης καθορίζει περαιτέρω τα καθήκοντα και τις αρμοδιότητες της Επιτροπείας και των Επιτροπών της, της Εκτελεστικής Επιτροπής και των άλλων Επιτροπών της Τράπεζας, τον τρόπο λειτουργίας των Μονάδων ελέγχου (controls functions) καθώς επίσης και τον τρόπο συνεργασίας και τις γραμμές αναφοράς στα διάφορα επίπεδα. Το πλαίσιο εταιρικής διακυβέρνησης προωθεί τη δίκαιη μεταχείριση όλων των μετόχων, συμπεριλαμβανομένων και των μετόχων μειοψηφίας (minority shareholders), καθώς επίσης και: τον πλήρη και ορθό διαχωρισμό των ευθυνών και αρμοδιοτήτων, την πλήρη διαφάνεια, τη λογοδοσία, τη συνεχή βελτίωση. Η Τράπεζα συμμορφώνεται πλήρως με την Οδηγία της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου ( ΚΤΚ ) «περί Ρυθμίσεων Διακυβέρνησης και Διαχείρισης Οδηγία του 2014» και με το σύνολο των προνοιών των εποπτικών οδηγιών και κανονισμών. Η Τράπεζα έχει υιοθετήσει τον Κώδικα Εταιρικής Διακυβέρνησης του οργανισμού και εφαρμόζει πλήρως τις αρχές του. Ο Κώδικας, ο Κανονισμός Λειτουργίας και οι πρακτικές που εφαρμόζονται συμβάλλουν στη μεγιστοποίηση της μετοχικής αξίας του οργανισμού. 2 Εγκρίνουσα Aρχή Η Επιτροπεία της Τράπεζας εγκρίνει το πλαίσιο εταιρικής διακυβέρνησης και έχει επίσης την αρμοδιότητα για τη διασφάλιση της εφαρμογής του. 3 Επιτροπεία Κατά τη διάρκεια ισχύοντος του Διατάγματος «περί Ανακεφαλαιοποίησης της Συνεργατικής Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου/Κεντρικός Φορέας (ΣΚΤ/ΚΦ) (Τροποποιητικό) Διάταγμα του 2015», τα μέλη της Επιτροπείας προτείνονται και διορίζονται σύμφωνα με τις Πρόνοιες του εν λόγω Διατάγματος, τη συμφωνία με το Υπουργείο Οικονομικών (RFA - Relationship Framework Agreement), καθώς επίσης και τους περί Συνεργατικών Εταιρειών Νόμους και Θεσμούς και την «περί Ρυθμίσεων Διακυβέρνησης και Διαχείρισης Οδηγία 2014» της ΚΤΚ. Τα μέλη της Επιτροπείας επικυρώνονται από την Ειδική Γενική Συνέλευση των μετόχων. 3.1 Σύνθεση Επιτροπείας Η Επιτροπεία αποτελείται από άτομα με ποικίλες γνώσεις και ικανότητες και είναι επαρκώς διαφοροποιημένη όσο αφορά την ηλικία, το φύλο, το εκπαιδευτικό/επαγγελματικό υπόβαθρο και τη γεωγραφική προέλευση ώστε να αποτυπώνει ένα αρκούντως ευρύ φάσμα εμπειριών και δεξιοτήτων. Η Επιτροπεία σε πλήρη σύνθεση αποτελείται από 11 μέλη. Τα μέλη της Επιτροπείας διακρίνονται σε εκτελεστικά και μη εκτελεστικά. Εννέα (9) μη εκτελεστικά μέλη εκ των οποίων τα επτά (7) είναι ανεξάρτητα μη εκτελεστικά και τα δύο είναι μη ανεξάρτητα μη εκτελεστικά. Δύο (2) εκτελεστικά μέλη τα οποία διορίζονται από την πλειοψηφία των μη εκτελεστικών μελών της Επιτροπείας της Τράπεζας. Το ένα εκτελεστικό μέλος είναι ο Γενικός Διευθυντής της Τράπεζας. Τα μη εκτελεστικά ανεξάρτητα μέλη της Επιτροπείας πρέπει να πληρούν τα κριτήρια ικανότητας και καταλληλότητας τα οποία είναι σύμφωνα με την «περί της Αξιολόγησης της Ικανότητας και Καταλληλόλητας των Μελών του Διοικητικού Οργάνου και των Διευθυντών των Αδειοδοτημένων Πιστωτικών Ιδρυμάτων του 2014» Οδηγία της ΚΤΚ. Όλα τα μέλη της Επιτροπείας έλαβαν με το διορισμό τους πληροφορίες που περιλάμβαναν μεταξύ άλλων τον Κανονισμό Λειτουργίας, τις κύριες νομοθεσίες, οδηγίες, πολιτικές και κανονισμούς καθώς επίσης και τους Ειδικούς Κανονισμούς της Τράπεζας. 12

ΣΥΝΕΡΓΑΤΙΚΗ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ Εταιρική Διακυβέρνηση (συνέχεια) 3 Επιτροπεία (συνέχεια) 3.1 Σύνθεση Επιτροπείας (συνέχεια) Επιτροπεία κατά την 1 Ιανουαρίου 2016: Χαράλαμπος Χριστοδουλίδης Πανίκος Πούρος Γεώργιος Κίττος Λάμπρος Πιερή Αντιπρόεδρος, Εκτελών Χρέη Προέδρου Ανώτερος Ανεξάρτητος Σύμβουλος Ανεξάρτητο μη Εκτελεστικό Μέλος Ανεξάρτητο μη Εκτελεστικό Μέλος Γιώργος Χατζηνικόλα Μη Ανεξάρτητο μη Εκτελεστικό Μέλος Νικόλας Χατζηγιάννης Σταύρος Ιακώβου Εκτελεστικό Μέλος Εκτελεστικό Μέλος Επιτροπεία κατά την ημερομηνία της παρούσας Έκθεσης: Χριστάκης Ταουσιάνης Λάμπρος Πιερή Πανίκος Πούρος Χαράλαμπος Χριστοδουλίδης Γεώργιος Κίττος Γιώργος Χατζηνικόλα Άδωνης Πηγασίου Κύπρος Έλληνας Νικόλας Χατζηγιάννης Σταύρος Ιακώβου Πρόεδρος Αντιπρόεδρος Ανώτερος Ανεξάρτητος Σύμβουλος Ανεξάρτητο μη Εκτελεστικό Μέλος Ανεξάρτητο μη Εκτελεστικό Μέλος Ανεξάρτητο μη Εκτελεστικό Μέλος Μη Ανεξάρτητο μη Εκτελεστικό Μέλος Μη Ανεξάρτητο μη Εκτελεστικό Μέλος Εκτελεστικό Μέλος Εκτελεστικό Μέλος 3.2 Διαχωρισμός εξουσιών Το πλαίσιο Εταιρικής Διακυβέρνησης έχει ως στόχο τον διαχωρισμό των καθηκόντων και των αρμοδιοτήτων μεταξύ της Επιτροπείας και της Εκτελεστικής Διεύθυνσης. Υπάρχει σαφής και διακριτός διαχωρισμός των καθηκόντων μεταξύ του Προέδρου της Επιτροπείας και του Γενικού Διευθυντή. Ο σαφής διαχωρισμός των αρμοδιοτήτων και των εξουσιών, διασφαλίζει ότι το σύνολο των αποφάσεων λαμβάνονται με αποκλειστικό γνώμονα το καλώς νοούμενο συμφέρον της Τράπεζας. 3.3 Ο Ρόλος της Επιτροπείας Η Επιτροπεία έχει ως πρωταρχικό στόχο την παροχή στρατηγικής κατεύθυνσης στον οργανισμό και τη διασφάλιση ότι οι υποχρεώσεις προς τους μετόχους και τους άλλους εταίρους εκπληρώνονται. Επιπλέον, καθήκον της Επιτροπείας είναι η διαρκής επιδίωξη της ενίσχυσης της μακροχρόνιας οικονομικής αξίας και η προάσπιση του γενικότερου συμφέροντος του Συνεργατικού Πιστωτικού Τομέα (ΣΠΤ). Οι ευθύνες και οι εξουσίες της Επιτροπείας καθορίζονται στον Κανονισμό Λειτουργίας, στον Κώδικα Εταιρικής Διακυβέρνησης του οργανισμού και στους σχετικούς νόμους και στις Οδηγίες των εποπτικών αρχών. Για όλα τα μέλη της Επιτροπείας της Τράπεζας, έχει ληφθεί η έγκριση της ΚΤΚ σύμφωνα με την Οδηγία «περί της Αξιολόγησης της Ικανότητας και Καταλληλότητας των Μελών του Διοικητικού Οργάνου και των Διευθυντών των Αδειοδοτημένων Πιστωτικών Ιδρυμάτων του 2014». 13

ΣΥΝΕΡΓΑΤΙΚΗ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ Εταιρική Διακυβέρνηση (συνέχεια) 3 Επιτροπεία (συνέχεια) 3.4 Ανεξαρτησία Ο Κανονισμός Λειτουργίας της Επιτροπείας προνοεί ότι τουλάχιστον το πενήντα τοις εκατό (50%) των μελών της Επιτροπείας στρογγυλοποιημένο προς τα κάτω συν ένα (1) μέλος είναι ανεξάρτητα. Η σύνθεση της Επιτροπείας με επτά ανεξάρτητα μη εκτελεστικά μέλη από το σύνολο των έντεκα μελών ικανοποιεί τις απαιτήσεις του Κανονισμού. Η Επιτροπεία, κατά την ημερομηνία της παρούσας Έκθεσης, θεωρεί τα πιο κάτω μέλη ως ανεξάρτητα: Χριστάκης Ταουσιάνης Λάμπρος Πιερή Πανίκος Πούρος Χαράλαμπος Χριστοδουλίδης Γιώργος Κίττος Γιώργος Χατζηνικόλα 3.5 Σύγκρουση Συμφερόντων Τα μέλη της Επιτροπείας οφείλουν να ενεργούν με ακεραιότητα και προς το συμφέρον της Τράπεζας, να μην έχουν σχέση ανταγωνισμού με την Τράπεζα και να αποφεύγουν την οποιαδήποτε δραστηριότητα δημιουργεί ή ενδέχεται να δημιουργήσει σύγκρουση ανάμεσα στα προσωπικά ή επαγγελματικά τους συμφέροντα και εκείνα της Τράπεζας. Τα μέλη της Επιτροπείας πρέπει να συνεισφέρουν την εμπειρία τους και να αφιερώνουν το χρόνο που απαιτείται για την εκτέλεση των καθηκόντων τους και τη λήψη αποφάσεων. 3.6 Πρόεδρος Επιτροπείας Ο Πρόεδρος προΐσταται της Επιτροπείας και είναι αρμόδιος για τον καθορισμό της ημερήσιας διάταξης, τη διασφάλιση της καλής οργάνωσης των εργασιών της Επιτροπείας, αλλά και για την αποτελεσματική διεξαγωγή των συνεδριάσεων της. Ο Πρόεδρος είναι επίσης υπεύθυνος για τη διασφάλιση της ορθής και έγκαιρης πληροφόρησης των μελών της Επιτροπείας και για την αποτελεσματική επικοινωνία με όλους τους μετόχους. 3.7 Ανώτερος Ανεξάρτητος Σύμβουλος Το ανεξάρτητο μέλος της Επιτροπείας κ. Πανίκος Πούρος διορίστηκε Ανώτερος Ανεξάρτητος Σύμβουλος. Ο Ανώτερος Ανεξάρτητος Σύμβουλος ενεργεί ως σημείο επαφής για τους μετόχους και άλλους ενδιαφερόμενους σχετικά με ανησυχίες οι οποίες δεν κατέστει δυνατό να επιλυθούν ή που δεν είναι ορθό να επιλυθούν μέσω των συνήθων δίαυλων επικοινωνίας. Επίσης, διασφαλίζει ότι η Επιτροπεία έχει ισορροπημένη αντίληψη των σημαντικότερων θεμάτων και ανησυχιών των μετόχων. Ο κ. Πούρος προέδρευσε τριών (3) συνεδριάσεων των μη εκτελεστικών μελών εντός του 2016. 3.8 Συνεδρίες Επιτροπείας Η Επιτροπεία συνεδριάζει τακτικά για να ενημερωθεί και να εξετάσει θέματα που άπτονται των αρμοδιοτήτων της και τίθενται στο ετήσιο πρόγραμμα της. Κατά το 2016 πραγματοποιήθηκαν 39 συνεδριάσεις. Κατά κανόνα διασφαλίζεται ότι όλα τα μέλη της Επιτροπείας λαμβάνουν την αναγκαία πληροφόρηση σχετική με κάθε συνεδρίαση η οποία παρέχεται έγκαιρα ούτως ώστε να τους δίνεται ο κατάλληλος χρόνος για μελέτη, κατανόηση και προετοιμασία. Οι συμμετοχές των μελών σε Διοικητικά Συμβούλια άλλων εταιρειών καταγράφονται όπως σημειώνεται στα βιογραφικά τους σημειώματα, αλλά και στο ατομικό τους ερωτηματολόγιο ικανότητας και καταλληλόλητας, το οποίο υποβάλλεται στις εποπτικές αρχές. Τα μέλη της Επιτροπείας δεσμεύονται ότι η συμμετοχή τους σε άλλα Διοικητικά Συμβούλια δεν αποτελεί εμπόδιο στο να αφιερώσουν τον αναγκαίο χρόνο στα καθήκοντα του ως μέλη της Επιτροπείας της Τράπεζας. 14

ΣΥΝΕΡΓΑΤΙΚΗ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ Εταιρική Διακυβέρνηση (συνέχεια) 3 Επιτροπεία (συνέχεια) 3.9 Ετήσιες Απολαβές Η ετήσια αμοιβή των μελών της Επιτροπείας καθορίζεται βάσει σχετικής επιστολής του Υπουργείου Οικονομικών ημερομηνίας 03 Μαΐου 2016 ως εξής: Πρόεδρος της Επιτροπείας της Τράπεζας - 75.000 ανεξαρτήτως του αριθμού των Επιτροπών που λαμβάνει μέρος Αντιπρόεδρος της Επιτροπείας της Τράπεζας - 55.000 ανεξαρτήτως του αριθμού των Επιτροπών που λαμβάνει μέρος Βασική Αντιμισθία Μη Εκτελεστικών μελών της Επιτροπείας της Τράπεζας - 25.000 Ανώτερος Ανεξάρτητος Σύμβουλος - 5.000 Πρόεδροι Επιτροπών Ελέγχου και Κινδύνων - 10.000 Πρόεδροι Επιτροπών Αμοιβών και Ανάδειξης Υποψηφίων - 5.000 Μέλη Επιτροπών Ελέγχου και Κινδύνων - 7.000 Μέλη Επιτροπών ΜΕΧ & Στρατηγικής - 5.000 Μέλη Επιτροπών Αποδοχών και Ανάδειξης - 3.000 3.10 Επιτροπές Η Επιτροπεία συστήνει Επιτροπές διαρκούς ή και προσωρινού χαρακτήρα (ad hoc) που συνεπικουρούν το έργο της. Η Επιτροπεία έχει αναθέσει συγκεκριμένες ευθύνες σε έξι (6) Επιτροπές, σύμφωνα με τις αντίστοιχες διατάξεις του Κώδικα και τις σχετικές οδηγίες. Η Επιτροπεία έχει αποφασίσει την ανάθεση ενός ευρύτερου φάσματος θεμάτων στις Επιτροπές της. Η σύνδεση μεταξύ των Επιτροπών και της Επιτροπείας είναι απαραίτητη έτσι ώστε να διευκολύνεται η λειτουργία της Επιτροπείας με την παροχή συμβουλών και με την ετοιμασία και υποβολή εκθέσεων οι οποίες σχετίζονται με το εύρος της δραστηριοποίησης τους. Οι Επιτροπές της Τράπεζας είναι οι ακόλουθες: 1. Επιτροπή Ελέγχου, 2. Επιτροπή Κινδύνων, 3. Επιτροπή Αποδοχών, 4. Επιτροπή Ανάδειξης Υποψηφίων, 5. Επιτροπή Μη Εξυπηρετούμενων Χορηγήσεων, 6. Επιτροπή Στρατηγικής & Αναμόρφωσης ΣΠΤ. Όλες οι Επιτροπές έχουν συσταθεί και λειτουργούν με βάση τις πρόνοιες της οδηγίας της ΚΤΚ «περί Ρυθμίσεων Διαχείρισης και Διακυβέρνησης Οδηγία του 2014» καθώς και τις πρόνοιες του Αναθεωρημένου Σχεδίου Αναδιάρθρωσης. Οι ευθύνες της κάθε Επιτροπής καταγράφονται αναλυτικώς στους Κανονισμούς Λειτουργίας τους. Επιτροπή Ελέγχου Οι κύριες αρμοδιότητες της Επιτροπής Ελέγχου είναι: η εποπτεία της επάρκειας και αποτελεσματικότητας του συστήματος εσωτερικού ελέγχου και η επανεξέταση της αποτελεσματικότητάς του, η παρακολούθηση της ακεραιότητας των οικονομικών καταστάσεων, η παρακολούθηση της αποτελεσματικότητας των διαδικασιών του εσωτερικού ελέγχου, η παρακολούθηση και αναθεώρηση των λογιστικών πολιτικών και πρακτικών της Τράπεζας, η υποβολή προτάσεων στην Επιτροπεία αναφορικά με το διορισμό ανεξάρτητων ελεγκτών. 15

ΣΥΝΕΡΓΑΤΙΚΗ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ Εταιρική Διακυβέρνηση (συνέχεια) 3 Επιτροπεία (συνέχεια) 3.10 Επιτροπές (συνέχεια) Επιτροπή Ελέγχου (συνέχεια) Η σύνθεση της Επιτροπής Ελέγχου κατά το 2016 ήταν η εξής: Γιώργος Κίττος Λάμπρος Πιερή Πρόεδρος Μέλος Σουζάνα Πογιατζή Μέλος (από 26/07/2016 εώς 11/04/2017) Άδωνης Πηγασίου Μέλος (από 10/08/2016) Χαράλαμπος Χριστοδουλίδης (από 12/04/2017) Εντός του 2016 η Επιτροπή Ελέγχου συνεδρίασε 33 φορές. Η Μονάδα Εσωτερικής Επιθεώρησης και η Μονάδα Κανονιστικής Συμμόρφωσης αναφέρονται απευθείας στην Επιτροπεία της Τράπεζας μέσω της Επιτροπής Ελέγχου. Και οι δύο Μονάδες όσο αφορά τα εκτελεστικά θέματα έχουν γραμμή αναφοράς στο Γενικό Διευθυντή. Η αντικειμενικότητα και ανεξαρτησία των εξωτερικών ελεκτών του οργανισμού διασφαλίζεται από την Επιτροπή Ελέγχου μέσω της παρακολούθησης της ισορροπίας μεταξύ ελεγκτικών και μη-ελεγκτικών υπηρεσιών. Οι εξωτερικοί ελεγκτές έχουν βεβαιώσει γραπτώς την Τράπεζα για την ανεξαρτησία και την αντικειμενικότητά τους. Επιτροπή Κινδύνων Οι κύριες αρμοδιότητες της Επιτροπής Κινδύνων είναι: η διαμόρφωση και παρακολούθηση της στρατηγικής για την ανάληψη κινδύνων όλων των ειδών, στα πλαίσια της ευρύτερης στρατηγικής και πολιτικών του Συγκροτήματος, η ανάπτυξη εσωτερικού συστήματος διαχείρισης κινδύνων, ο καθορισμός των αρχών οι οποίες διέπουν την διαχείριση κινδύνων, η αξιολόγηση, σε ετήσια βάση, της επάρκειας και αποτελεσματικότητας της πολιτικής διαχείρισης κινδύνων και της καταλληλότητας των ορίων, την επάρκεια των προβλέψεων και εν γένει την επάρκεια των ιδίων κεφαλαίων σε σχέση με το ύψος και τη μορφή των αναλαμβανόμενων κινδύνων. Η σύνθεση της Επιτροπής Κινδύνων κατά το 2016 ήταν η εξής: Γιώργος Χατζηνικόλας Πρόεδρος Χαράλαμπος Χριστοδουλίδης Μέλος (εώς 12/04/2017) Πανίκος Πούρος Μέλος Κύπρος Έλληνας Μέλος (από 29/07/2016) Xριστάκης Ταουσιάνης Μέλος (από 12/04/2017) Εντός του 2016 η Επιτροπή Κινδύνων συνεδρίασε 14 φορές. Η Μονάδα Διαχείρισης Κινδύνων και η Μονάδα Ασφάλειας Πληροφοριών αναφέρονται απευθείας στην Επιτροπεία της Τράπεζας μέσω της Επιτροπής Κινδύνων. Και οι δύο Μονάδες όσο αφορά τα εκτελεστικά θέματα έχουν γραμμή αναφοράς στο Γενικό Διευθυντή. 16

ΣΥΝΕΡΓΑΤΙΚΗ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ Επιτροπή Αποδοχών Οι κύριες αρμοδιότητες της Επιτροπής Αποδοχών είναι: ο καθορισμός κατευθυντηρίων γραμμών σχετικά με τις απολαβές και ωφελήματα της ΑΕΔ της Τράπεζας, η διαμόρφωση και η εποπτεία παρακολούθησης της Πολιτικής Αποδοχών, Η σύνθεση της Επιτροπής Αποδοχών κατά το 2016 ήταν η εξής: Χαράλαμπος Χριστοδουλίδης Πρόεδρος (από 10/08/2016) Χριστάκης Ταουσιάνης Μέλος (από 10/08/2016 εώς 12/04/2017) Κύπρος Έλληνας Μέλος (από 19/07/2016 εώς 12/04/2017) Γιώργος Κίττος Μέλος Άδωνης Πηγασίου Μέλος (από 10/08/2016) Λάμπρος Πιερή Μέλος (από 12/04/2017) Εντός του 2016 η Επιτροπή Αποδοχών συνεδρίασε έξι (6) φορές. Επιτροπή Ανάδειξης Υποψηφίων Οι κύριες αρμοδιότητες της Επιτροπής Ανάδειξης Υποψηφίων είναι: ο καθορισμός της πολιτικής και της διαδικασίας για τον διορισμό και τη διαδοχή των μελών της Επιτροπείας της Τράπεζας και των ΣΠΙ, η επιμόρφωση πάνω σε συνεχή βάση των μελών των Επιτροπειών της Τράπεζας και των ΣΠΙ, η αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας της Επιτροπείας της Τράπεζας, των Επιτροπών της Τράπεζας και των Επιτροπειών των ΣΠΙ. Η σύνθεση της Επιτροπής Ανάδειξης Υποψηφίων κατά το 2016 ήταν η εξής: Σουζάνα Πογιατζή Πρόεδρος (από 19/07/2016 εώς 11/04/2017) Κύπρος Έλληνας Πρόεδρος (από 12/04/2017) Πανίκος Πούρος Γιώργος Χατζηνικόλας Μέλος Μέλος Χριστάκης Ταουσιάνης Μέλος (από 10/08/2016) Εντός του 2016 η Επιτροπή Ανάδειξης Υποψηφίων συνεδρίασε επτά (7) φορές. Επιτροπή Μη Εξυπηρετούμενων Χορηγήσεων Οι κύριες αρμοδιότητες της Επιτροπής Μη Εξυπηρετούμενων Χορηγήσεων είναι: η αναθεώρηση της στρατηγικής μη εξυπηρετούμενων χορηγήσεων και την υποβολή τεκμηριωμένων προτάσεων προς την Επιτροπεία για βελτίωση των ΜΕΧ, η παρακολούθηση και η υλοποίηση της στρατηγικής μη εξυπηρετούμενων χορηγήσεων και όλων των χορηγήσεων σε καθυστέρηση, η εξέταση των αναδιαρθρώσεων και των διαγραφών οι οποίες εμπίπτουν στα εγκριτικά όρια της Επιτροπείας και η υποβολή τους στην Επιτροπεία για έγκριση. 17

ΣΥΝΕΡΓΑΤΙΚΗ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ Η σύνθεση της Επιτροπής Μη Εξυπηρετούμενων Χορηγήσεων κατά το 2016 ήταν η εξής: Λάμπρος Πιερή Πρόεδρος (από 10/08/2016) Γιώργος Κίττος Γιώργος Χατζηνικόλα Μέλος Μέλος Κύπρος Έλληνας Μέλος (από 19/07/2016) Νικόλας Χατζηγιάννης Μέλος Εντός του 2016 η Επιτροπή Μη Εξυπηρετούμενων Χορηγήσεων συνεδρίασε 22 φορές. Επιτροπή Στρατηγικής και Αναμόρφωσης ΣΠΤ Οι κύριες αρμοδιότητες της Επιτροπής Στρατηγικής & Αναμόρφωσης ΣΠΤ είναι: ο σχεδιασμός του στρατηγικού πλαισίου του ΣΠΤ, η παρακολούθηση της υλοποίησης των στρατηγικών στόχων, όπως αυτοί καθορίζονται από την Επιτροπεία της ΣΚΤ, η παρακολούθηση και υλοποίηση του αναθεωρημένου Σχεδίου Αναδιάρθρωσης και η τήρηση του Καταλόγου των Δεσμεύσεων. Η σύνθεση της Επιτροπής Στρατηγικής και Αναμόρφωσης ΣΠΤ κατά το 2016 ήταν η εξής: Χριστάκης Ταουσιάνης Πρόεδρος (από 10/08/2016) Σουζάνα Πογιατζή Μέλος (από 19/07/2016 εώς 11/04/2017) Πανίκος Πούρος Μέλος Χαράλαμπος Χριστοδουλίδης Μέλος (από 10/08/2016) Άδωνης Πηγασίου Μέλος (από 10/08/2016) Νικόλας Χατζηγιάννης Μέλος Εντός του 2016 η Επιτροπή Στρατηγικής & Αναμόρφωσης ΣΠΤ συνεδρίασε εννέα (9) φορές. 18

Έκθεζη Ανεξάπηηηος Ελεγκηή ππορ ηα Μέλη ηηρ Σςνεπγαηικήρ Κενηπικήρ Τπάπεζαρ Ληδ Έκθεζη επί ηος ελέγσος ηων ενοποιημένων οικονομικών καηαζηάζεων Γνώμη Έρνπκε ειέγμεη ηηο ζπλεκκέλεο ελνπνηεκέλεο νηθνλνκηθέο θαηαζηάζεηο ηεο Σπλεξγαηηθήο Κεληξηθήο Τξάπεδαο Ληδ (ε «Τξάπεδα») θαη ησλ εμαξηεκέλσλ ηεο (καδί κε ηελ Τξάπεδα, ην Σπγθξόηεκα ), νη νπνίεο παξνπζηάδνληαη ζηηο ζειίδεο 31 κέρξη 121 θαη νη νπνίεο απνηεινύληαη από ηελ ελνπνηεκέλε θαηάζηαζε νηθνλνκηθήο ζέζεο ζηηο 31 Δεθεκβξίνπ 2016, ηηο ελνπνηεκέλεο θαηαζηάζεηο απνηειεζκάησλ θαη ινηπώλ ζπλνιηθώλ εζόδσλ, κεηαβνιώλ ηδίσλ θεθαιαίσλ θαη ηακεηαθώλ ξνώλ ηνπ έηνπο πνπ έιεμε ηελ εκεξνκελία απηή, θαζώο θαη ζεκεηώζεηο επί ησλ ελνπνηεκέλσλ νηθνλνκηθώλ θαηαζηάζεσλ ζπκπεξηιακβαλνκέλνπ πεξίιεςεο ζεκαληηθώλ ινγηζηηθώλ αξρώλ. Καηά ηε γλώκε καο, νη ζπλεκκέλεο ελνπνηεκέλεο νηθνλνκηθέο θαηαζηάζεηο δίλνπλ αιεζηλή θαη δίθαηε εηθόλα ηεο ελνπνηεκέλεο ρξεκαηννηθνλνκηθήο ζέζεο ηνπ Σπγθξνηήκαηνο ζηηο 31 Δεθεκβξίνπ 2016 θαη ηεο ελνπνηεκέλεο ρξεκαηννηθνλνκηθήο ηνπ επίδνζεο θαη ησλ ελνπνηεκέλσλ ηακεηαθώλ ξνώλ ηνπ, γηα ην έηνο πνπ έιεμε ηελ εκεξνκελία απηή, ζύκθσλα κε ηα Δηεζλή Πξόηππα Χξεκαηννηθνλνκηθήο Αλαθνξάο, όπσο απηά πηνζεηήζεθαλ από ηελ Επξσπατθή Έλσζε («ΔΠΧΑ-ΕΕ») θαη ηηο απαηηήζεηο ηνπ πεξί Σπλεξγαηηθώλ Εηαηξεηώλ Νόκνπ ηνπ 1985, Ν. 22/1985, όπσο ηξνπνπνηείηαη από θαηξνύ εηο θαηξόλ («Νόκνο 22/1985»). Βάζη γνώμηρ Δηελεξγήζακε ηνλ έιεγρό καο ζύκθσλα κε ηα Δηεζλή Πξόηππα Ειέγρνπ («ΔΠΕ»). Οη επζύλεο καο, κε βάζε απηά ηα πξόηππα, πεξηγξάθνληαη πεξαηηέξσ ζηελ ελόηεηα «Ευθύνες των Ελεγκτών για τον έλεγχο των ενοποιημένων οικονομικών καταστάσεων» ηεο έθζεζήο καο. Είκαζηε αλεμάξηεηνη από ην Σπγθξόηεκα ζύκθσλα κε ηνλ Κώδηθα Δενληνινγίαο Λνγηζηώλ πνπ εθδίδεηαη από ην Δηεζλέο Σπκβνύιην Πξνηύπσλ Δενληνινγίαο γηα Επαγγεικαηίεο Λνγηζηέο (Κώδηθαο «ΔΣΠΔΕΛ»), θαη ηηο απαηηήζεηο δενληνινγίαο ζηελ Κύπξν πνπ ζρεηίδνληαη κε ηνλ έιεγρν ελνπνηεκέλσλ νηθνλνκηθώλ θαηαζηάζεσλ, θαη έρνπκε ζπκκνξθσζεί κε ηηο άιιεο επζύλεο δενληνινγίαο πνπ απνξξένπλ από ηηο απαηηήζεηο απηέο θαη ηνλ Κώδηθα ΔΣΠΔΕΛ. Πηζηεύνπκε, όηη ηα ειεγθηηθά ηεθκήξηα πνπ έρνπκε απνθηήζεη είλαη επαξθή θαη θαηάιιεια γηα λα απνηειέζνπλ βάζε γηα ηελ ειεγθηηθή καο γλώκε. 19