ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ 2014-2019 Επιτροπή Εσωτερικής Αγοράς και Προστασίας των Καταναλωτών 23.1.2015 2014/0124(COD) ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗ της Επιτροπής Εσωτερικής Αγοράς και Προστασίας των Καταναλωτών προς την Επιτροπή Απασχόλησης και Κοινωνικών Υποθέσεων σχετικά με την πρόταση απόφασης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με τη δημιουργία ευρωπαϊκής πλατφόρμας με σκοπό την ενίσχυση της συνεργασίας για την πρόληψη και την αποτροπή της αδήλωτης εργασίας (COM(2014)0221 C8-0144/2014 2014/0124(COD)) Συντάκτης γνωμοδότησης: Dennis de Jong AD\1046998.doc PE539.571v02-00 Eνωμένη στην πολυμορφία
PA_Legam PE539.571v02-00 2/22 AD\1046998.doc
ΣΥΝΤΟΜΗ ΑΙΤΙΟΛΟΓΗΣΗ Στο ψήφισμά του σχετικά με τις «αποτελεσματικές επιθεωρήσεις εργασίας» του Ιανουαρίου 2014, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ζητούσε μεγαλύτερη συνεργασία και ενίσχυση των επιθεωρήσεων εργασίας για την καταπολέμηση της αδήλωτης εργασίας. Στην πρότασή της του Απριλίου 2014, η Επιτροπή προτείνει τη δημιουργία ευρωπαϊκής πλατφόρμας. Αυτή η πλατφόρμα θα πρέπει να βελτιώσει τη συνεργασία σε επίπεδο ΕΕ για την πρόληψη και την αποτροπή της αδήλωτης εργασίας. Θα φέρει σε επαφή διάφορους εθνικούς φορείς επιβολής που συμμετέχουν στην καταπολέμηση της αδήλωτης εργασίας, ένα φαινόμενο που προκαλεί σοβαρές ζημιές στις συνθήκες εργασίας, τον θεμιτό ανταγωνισμό και τα δημόσια οικονομικά. Ο εισηγητής χαιρετίζει τη δημιουργία αυτής της πλατφόρμας, αν και το μέτρο αυτό από μόνο του δεν αρκεί για να παρακολουθεί τις διάφορες προτάσεις, συμπεριλαμβανόμενων των νομοθετικών προτάσεων, που περιλαμβάνονται στο προαναφερθέν ψήφισμα. Ο ίδιος προτείνει τροπολογίες για να καταστεί η πλατφόρμα πιο αποτελεσματική στην εκτέλεση των καθηκόντων και των στόχων της. Ειδικότερα, θεωρεί απαραίτητο να συμπεριληφθεί στο πεδίο εφαρμογής της απόφασης η ψευδώς δηλωμένη εργασία. Η υποβολή ψευδών στοιχείων σχετικά με τις ώρες εργασίας ή την αμοιβή είναι μια μορφή ψευδώς δηλωμένης εργασίας που δεν μπορεί να μείνει έξω από την αποστολή της πλατφόρμας. Ο εισηγητής είναι επίσης πεπεισμένος ότι η πλατφόρμα θα μπορούσε να διευκολύνει τις κοινές έρευνες από πλευράς των κρατών μελών. Η πρακτική αξία της θα εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό από τα αποτελέσματα που έχουν επιτευχθεί από την παρούσα μορφή της επιχειρησιακής συνεργασίας. Από την άλλη πλευρά, τα αποτελέσματα των ευρωπαϊκών εκστρατειών ευαισθητοποίησης είναι αμφισβητήσιμα: τέτοιου είδους εκστρατείες τείνουν να είναι πιο αποτελεσματικές σε εθνικό επίπεδο, ιδίως, εάν σε τέτοιου είδους εκστρατείες συμβάλλουν ενεργά οι εθνικοί κοινωνικοί εταίροι. Για τον λόγο αυτό, ο εισηγητής υποστηρίζει τη στενή συμμετοχή των κοινωνικών εταίρων στις δραστηριότητες της πλατφόρμας, καθώς και των εθνικών ενιαίων σημείων επαφής. Τελευταίο, αλλά όχι λιγότερο σημαντικό, ο εισηγητής θεωρεί ζωτικής σημασίας τη συμμετοχή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στη διαδικασία και ζητεί να ορίζεται από το όργανο ένας ανεξάρτητος εκπρόσωπος ως μέλος της πλατφόρμας μαζί με τις εθνικές αρχές και την Επιτροπή. ΤΡΟΠΟΛΟΓΙΕΣ Η Επιτροπή Εσωτερικής Αγοράς και Προστασίας των Καταναλωτών καλεί την Επιτροπή Απασχόλησης και Κοινωνικών Υποθέσεων, που είναι αρμόδια επί της ουσίας, να λάβει υπόψη τις ακόλουθες τροπολογίες: AD\1046998.doc 3/22 PE539.571v02-00
1 Τίτλος ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ σχετικά με τη δημιουργία ευρωπαϊκής πλατφόρμας με σκοπό την ενίσχυση της συνεργασίας για την πρόληψη και την αποτροπή της αδήλωτης εργασίας ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ σχετικά με τη δημιουργία ευρωπαϊκής πλατφόρμας με σκοπό την ενίσχυση της συνεργασίας για την πρόληψη και την αποτροπή της αδήλωτης εργασίας και της ψευδώς δηλωμένης εργασίας. Αιτιολόγηση Οριζόντια τροπολογία για το σύνολο του κειμένου. Η συμπερίληψη όχι μόνο της ψευδοαυταπασχόλησης, αλλά και άλλων μορφών ψευδώς δηλωμένης εργασίας, όπως η υποβολή ψευδών στοιχείων σχετικά με τις ώρες εργασίας ή την αμοιβή, είναι απαραίτητη ώστε η πλατφόρμα να είναι σε θέση να λειτουργήσει αποτελεσματικά. 2 Αιτιολογική σκέψη 4 (4) Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, στο ψήφισμά του σχετικά με τις «αποτελεσματικές επιθεωρήσεις εργασίας ως στρατηγική βελτίωσης των συνθηκών εργασίας στην Ευρώπη», εκφράζει την ικανοποίησή του για την πρωτοβουλία της Επιτροπής να δημιουργήσει μια ευρωπαϊκή πλατφόρμα και ζήτησε να υπάρξει μεγαλύτερη συνεργασία σε επίπεδο ΕΕ για την καταπολέμηση της αδήλωτης εργασίας 27. 27 Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού (4) Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, στο ψήφισμά του σχετικά με τις «αποτελεσματικές επιθεωρήσεις εργασίας ως στρατηγική βελτίωσης των συνθηκών εργασίας στην Ευρώπη», εκφράζει την ικανοποίησή του για την πρωτοβουλία της Επιτροπής να δημιουργήσει μια ευρωπαϊκή πλατφόρμα και ζήτησε να υπάρξει μεγαλύτερη συνεργασία σε επίπεδο ΕΕ για την καταπολέμηση της αδήλωτης εργασίας 27 επειδή οδηγεί σε αθέμιτο ανταγωνισμό ο οποίος στρεβλώνει την αγορά. 27 Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού PE539.571v02-00 4/22 AD\1046998.doc
Κοινοβουλίου, της 14ης Ιανουαρίου 2014, σχετικά με τις αποτελεσματικές επιθεωρήσεις εργασίας ως στρατηγική βελτίωσης των συνθηκών εργασίας στην Ευρώπη (2013/2112/INI) http://www.europarl.europa.eu/oeil/popups /ficheprocedure.do?lang=en&reference=20 13/2112(INI) Κοινοβουλίου, της 14ης Ιανουαρίου 2014, σχετικά με τις αποτελεσματικές επιθεωρήσεις εργασίας ως στρατηγική βελτίωσης των συνθηκών εργασίας στην Ευρώπη (2013/2112/INI) http://www.europarl.europa.eu/oeil/popups /ficheprocedure.do?lang=en&reference=20 13/2112(INI) 3 Αιτιολογική σκέψη 5 (5) Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, με τον όρο αδήλωτη εργασία νοούνται «όλες οι αμειβόμενες δραστηριότητες που είναι νόμιμες ως προς τη φύση τους αλλά δεν δηλώνονται στις δημόσιες αρχές, λαμβανομένων υπόψη των διαφορετικών κανονιστικών ρυθμίσεων που εφαρμόζονται στα διάφορα κράτη μέλη» 7, κάτι που αποκλείει όλες τις παράνομες δραστηριότητες. 7 Ανακοίνωση της Επιτροπής «Ενίσχυση της καταπολέμησης της αδήλωτης εργασίας» COM(2007) 628 της 24ης Οκτωβρίου 2007 http://eurlex.europa.eu/lexuriserv/lexuriserv.do? uri=cex:52007dc0628:en:html (5) H αδήλωτη εργασία ορίζεται στην ανακοίνωση της Επιτροπής της 24ης Οκτωβρίου 2007, με τίτλο «Ενίσχυση της καταπολέμησης της αδήλωτης εργασίας» ως «όλες οι αμειβόμενες δραστηριότητες που είναι νόμιμες ως προς τη φύση τους αλλά δεν δηλώνονται στις δημόσιες αρχές, λαμβανομένων υπόψη των διαφορετικών κανονιστικών ρυθμίσεων που εφαρμόζονται στα διάφορα κράτη μέλη» 7, κάτι που αποκλείει όλες τις παράνομες δραστηριότητες. 7 Ανακοίνωση της Επιτροπής «Ενίσχυση της καταπολέμησης της αδήλωτης εργασίας» COM(2007) 628 της 24ης Οκτωβρίου 2007 http://eurlex.europa.eu/lexuriserv/lexuriserv.do? uri=cex:52007dc0628:en:html Αιτιολόγηση Η αναφορά στην ανακοίνωση της Επιτροπής είναι σαφέστερη και πιο στοχευμένη από μια απλή αναφορά «σε ευρωπαϊκό επίπεδο». Το κείμενο συμφωνεί με το σχέδιο γενικής προσέγγισης του Συμβουλίου. AD\1046998.doc 5/22 PE539.571v02-00
4 Αιτιολογική σκέψη 6 (6) Η κατάχρηση του καθεστώτος του αυτοαπασχολουμένου, είτε σε εθνικό είτε σε διασυνοριακό επίπεδο, συνδέεται συχνά με την αδήλωτη εργασία. Το καθεστώς της αυτοαπασχόλησης είναι ψευδές όταν ένα πρόσωπο έχει δηλωθεί ως αυτοαπασχολούμενος ενώ πληροί τις προϋποθέσεις που χαρακτηρίζουν μια σχέση μισθωτής απασχόλησης, προκειμένου να αποφευχθούν ορισμένες νομικές ή φορολογικές υποχρεώσεις. Η ψευδής αυτοαπασχόληση είναι, ως εκ τούτου, ψευδώς δηλωμένη εργασία και θα πρέπει να εξεταστεί στο πλαίσιο της πλατφόρμας. (6) Εκτός από την αδήλωτη εργασία, η πλατφόρμα θα πρέπει να ασχοληθεί με την ψευδώς δηλωμένη εργασία. Η έννοια αυτή αναφέρεται σε αμειβόμενες δραστηριότητες που είναι νόμιμες ως προς τη φύση τους, αλλά δεν έχουν δηλωθεί σωστά στις δημόσιες αρχές. Μια ειδική μορφή ψευδώς δηλωμένης εργασίας είναι η κατάχρηση του καθεστώτος του αυτοαπασχολουμένου, είτε σε εθνικό είτε σε διασυνοριακό επίπεδο. Το καθεστώς της αυτοαπασχόλησης είναι ψευδές όταν ένα πρόσωπο έχει δηλωθεί ως αυτοαπασχολούμενος ενώ πληροί τις προϋποθέσεις που χαρακτηρίζουν μια σχέση μισθωτής απασχόλησης, προκειμένου να αποφευχθούν ορισμένες νομικές ή φορολογικές υποχρεώσεις. Η ψευδής αυτοαπασχόληση είναι, ως εκ τούτου, ψευδώς δηλωμένη εργασία και θα πρέπει να εξεταστεί στο πλαίσιο της πλατφόρμας. Αιτιολόγηση Όπως παρατήρησε η ΕΟΚΕ, χωρίς περαιτέρω εξηγήσεις η ψευδοαυταπασχόληση και η αδήλωτη εργασία μπορεί να φαίνονται δύο διαφορετικά θέματα. Ωστόσο, η ψευδοαυταπασχόληση θεωρείται γενικά να είναι η ψευδώς δηλωμένη εργασία. Ως εκ τούτου, υπάρχει πράγματι στενή σχέση με την αδήλωτη εργασία. Μπορεί επίσης να υπάρχουν και άλλες μορφές ψευδώς δηλωμένης εργασίας, για παράδειγμα, με την υποβολή ψευδών στοιχείων σχετικά με τις ώρες εργασίας ή την αμοιβή. Για την άρση τυχόν παρεξηγήσεων σχετικά με το πεδίο εφαρμογής της απόφασης, είναι απαραίτητο να διευκρινιστεί ότι οποιαδήποτε μορφή ψευδώς δηλωμένης εργασίας εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής της πλατφόρμας. 5 Αιτιολογική σκέψη 6 α (νέα) PE539.571v02-00 6/22 AD\1046998.doc
(6α) Η αδήλωτη εργασία έχει σοβαρές επιπτώσεις για τους οικείους εργαζόμενους, οι οποίοι βρίσκονται στη θέση να υποχρεούνται να δεχτούν επισφαλείς συνθήκες εργασίας, πολύ χαμηλότερους μισθούς και προστασία σημαντικά πιο περιορισμένη από αυτή που ορίζει η νομοθεσία περί εργασίας και κοινωνικής προστασίας, στερώντας έτσι από αυτούς τις δέουσες κοινωνικές παροχές, τα συνταξιοδοτικά δικαιώματα και την πρόσβαση στην υγειονομική περίθαλψη, καθώς και την ανάπτυξη των δεξιοτήτων και τις ευκαιρίες δια βίου μάθησης 6 Αιτιολογική σκέψη 7 (7) Η αδήλωτη εργασία έχει σοβαρές δημοσιονομικές επιπτώσεις, επειδή μειώνει τα έσοδα από τη φορολογία και την κοινωνική ασφάλιση. Επηρεάζει αρνητικά την απασχόληση, την παραγωγικότητα, τη συμμόρφωση με τα πρότυπα για τις συνθήκες εργασίας, την ανάπτυξη των δεξιοτήτων και τη διά βίου μάθηση. Επιπλέον, υπονομεύει την οικονομική βιωσιμότητα των συστημάτων κοινωνικής προστασίας, στερεί από τους εργαζομένους τις κατάλληλες κοινωνικές παροχές και συνεπάγεται χαμηλότερα συνταξιοδοτικά δικαιώματα και πιο περιορισμένη πρόσβαση στην υγειονομική περίθαλψη. (7) Η αδήλωτη εργασία έχει σοβαρές δημοσιονομικές επιπτώσεις, επειδή μειώνει τα έσοδα από τη φορολογία και την κοινωνική ασφάλιση. Επηρεάζει αρνητικά την απασχόληση, την παραγωγικότητα, τη συμμόρφωση με τα πρότυπα για τις συνθήκες εργασίας, την ανάπτυξη των δεξιοτήτων και τη διά βίου μάθηση. Επιπλέον, υπονομεύει την οικονομική βιωσιμότητα των συστημάτων κοινωνικής προστασίας, στερεί από τους εργαζομένους τις κατάλληλες κοινωνικές παροχές και συνεπάγεται χαμηλότερα συνταξιοδοτικά δικαιώματα και πιο περιορισμένη πρόσβαση στην υγειονομική περίθαλψη. Έχει αρνητικές επιπτώσεις στη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς που οδηγεί σε αθέμιτο ανταγωνισμό που στρεβλώνει την αγορά. Η αδήλωτη εργασία πρέπει να αντιμετωπιστεί σε επίπεδο κρατών μελών, μεταξύ άλλων, AD\1046998.doc 7/22 PE539.571v02-00
μέσω της εφαρμογής ουσιαστικών φορολογικών και κοινωνικών πολιτικών. 7 Αιτιολογική σκέψη 8 (8) Σε όλα τα κράτη μέλη έχει εισαχθεί ένα ευρύ φάσμα προσεγγίσεων πολιτικής και μέτρων για την αντιμετώπιση της αδήλωτης εργασίας. Τα κράτη μέλη έχουν επίσης συνάψει διμερείς συμφωνίες και έχουν εκτελέσει πολυμερή έργα σχετικά με ορισμένες πτυχές της αδήλωτης εργασίας. Η πλατφόρμα δεν θα αποτρέψει την εφαρμογή διμερών συμφωνιών ή διακανoνισμών που αφορούν τη διοικητική συνεργασία. (8) Η αδήλωτη εργασία έχει αρνητικές επιπτώσεις και στη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς. Σε όλα τα κράτη μέλη έχει εισαχθεί ένα ευρύ φάσμα προσεγγίσεων πολιτικής και μέτρων για την αντιμετώπιση της αδήλωτης εργασίας. Τα κράτη μέλη έχουν επίσης συνάψει διμερείς συμφωνίες και έχουν εκτελέσει πολυμερή έργα σχετικά με ορισμένες πτυχές της αδήλωτης εργασίας. Η πλατφόρμα δεν θα αποτρέψει την εφαρμογή διμερών συμφωνιών ή διακανoνισμών που αφορούν τη διοικητική συνεργασία. Η κύρια ευθύνη για την καταπολέμηση της αδήλωτης εργασίας πρέπει να βαρύνει τα κράτη μέλη. 8 Αιτιολογική σκέψη 10 (10) Η ενίσχυση της συνεργασίας των κρατών μελών σε επίπεδο ΕΕ είναι απαραίτητη για να μπορέσουν τα κράτη μέλη να ενεργήσουν αποδοτικότερα και αποτελεσματικότερα όσον αφορά την πρόληψη και την αποτροπή της αδήλωτης εργασίας. (10) Η ενίσχυση ενεργούς συνεργασίας με βάση την αμοιβαία βοήθεια, τη διαφάνεια και την εμπιστευτικότητα των κρατών μελών σε επίπεδο ΕΕ είναι απαραίτητη για να μπορέσουν τα κράτη μέλη να ενεργήσουν αποδοτικότερα και αποτελεσματικότερα όσον αφορά την πρόληψη και την αποτροπή της αδήλωτης εργασίας. Ο στόχος της ενισχυμένης συνεργασίας είναι να ενθαρρυνθεί η δηλωμένη εργασία συνδέοντάς τη με λιγότερη γραφειοκρατία και διοικητική PE539.571v02-00 8/22 AD\1046998.doc
επιβάρυνση, εξασφαλίζοντας έτσι ότι η αδήλωτη εργασία θα είναι η λιγότερο ελκυστική επιλογή. 9 Αιτιολογική σκέψη 10 α (νέα) (10α) Οι εθνικές επιθεωρήσεις εργασίας και οι αρχές επιβολής του νόμου συχνά χρειάζονται άμεση πρόσβαση σε δεδομένα και πληροφορίες που κατέχουν ξένες εθνικές αρχές. Συνεπώς, είναι απαραίτητη η αποτελεσματική και ταχεία ανταλλαγή των δεδομένων ώστε να περιοριστεί η αδήλωτη εργασία. 10 Αιτιολογική σκέψη 11 (11) Σκοπός της πλατφόρμας είναι να διευκολύνει την ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών και πληροφοριών, να διαμορφώσει ένα ενωσιακό πλαίσιο εμπειρογνωμοσύνης και ανάλυσης, και να βελτιώσει τον επιχειρησιακό συντονισμό των ενεργειών μεταξύ των διαφόρων εθνικών αρχών επιβολής του νόμου. (11) Η ενίσχυση ενεργούς συνεργασίας με βάση την αμοιβαία βοήθεια, τη διαφάνεια και την εμπιστευτικότητα των κρατών μελών σε ενωσιακό επίπεδο είναι απαραίτητη για να μπορέσουν τα κράτη μέλη να ενεργήσουν αποδοτικότερα και αποτελεσματικότερα όσον αφορά την πρόληψη και την αποτροπή της αδήλωτης εργασίας. Επιπλέον, η πλατφόρμα θα στοχεύει στην ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών των σαφών και απλών ρυθμίσεων μεταξύ των κρατών μελών με σκοπό να μειωθούν οι πιθανότητες ακούσιων σφαλμάτων, ιδίως μεταξύ των αυτοαπασχολουμένων και των ΜΜΕ. AD\1046998.doc 9/22 PE539.571v02-00
11 Αιτιολογική σκέψη 11 α (νέα) (11α) Ο εντοπισμός, η ανάλυση και η επίλυση των πρακτικών προβλημάτων που συνδέονται με την επιβολή της νομοθεσίας της Ένωσης σχετικά με τις συνθήκες εργασίας και την κοινωνική προστασία, εμπίπτουν κατά κύριο λόγο στην αρμοδιότητα των εθνικών συστημάτων επιθεώρησης εργασίας και, για τον λόγο αυτό, απαιτούν στενή και αποτελεσματική συνεργασία σε επίπεδο Ένωσης. 12 Αιτιολογική σκέψη 12 (12) Η πλατφόρμα θα πρέπει να χρησιμοποιεί όλες τις κατάλληλες πηγές πληροφοριών ιδίως μελέτες, διμερείς συμφωνίες που συνάπτονται μεταξύ των κρατών μελών και πολυμερή έργα συνεργασίας και να δημιουργεί συνέργειες μεταξύ των υφιστάμενων μέσων και δομών σε επίπεδο ΕΕ, ώστε να μεγιστοποιείται η επίδραση αυτών των μέτρων όσον αφορά την αποτροπή ή την πρόληψη της αδήλωτης εργασίας. Ο επιχειρησιακός συντονισμός των δράσεων των κρατών μελών μπορεί να έχει τη μορφή κοινών κύκλων κατάρτισης, αξιολογήσεων από ομοτίμους και λύσεων για την ανταλλαγή πληροφοριών. Οι ευρωπαϊκές εκστρατείες ή οι κοινές στρατηγικές θα μπορούσαν να αυξήσουν την ευαισθητοποίηση σχετικά με την αδήλωτη εργασία. (12) Η πλατφόρμα θα πρέπει να χρησιμοποιεί όλες τις κατάλληλες πηγές πληροφοριών ιδίως μελέτες, διμερείς συμφωνίες που συνάπτονται μεταξύ των κρατών μελών, πολυμερή έργα συνεργασίας και εκθέσεις σχετικά με την εφαρμογή της νομοθεσίας της Ένωσης στον τομέα της αδήλωτης εργασίας και να δημιουργεί συνέργειες μεταξύ των υφιστάμενων μέσων και δομών σε επίπεδο ΕΕ, ώστε να μεγιστοποιείται η επίδραση αυτών των μέτρων όσον αφορά την αποτροπή ή την πρόληψη της αδήλωτης εργασίας. Ο επιχειρησιακός συντονισμός των δράσεων των κρατών μελών μπορεί να έχει τη μορφή κοινών κύκλων κατάρτισης, αξιολογήσεων από ομοτίμους και λύσεων για την ανταλλαγή πληροφοριών σύμφωνα με τους κανόνες προστασίας των δεδομένων, χρησιμοποιώντας, εφόσον κρίνεται σκόπιμο, το σύστημα PE539.571v02-00 10/22 AD\1046998.doc
πληροφόρησης για την εσωτερική αγορά (IMI) και την ηλεκτρονική ανταλλαγή πληροφοριών για την κοινωνική ασφάλιση (EESSI). Η πλατφόρμα θα μπορούσε επίσης να προωθήσει κοινές έρευνες από τα κράτη μέλη, σε εθελοντική βάση, ιδίως σε διασυνοριακές υποθέσεις. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να συμμορφώνονται με τις συστάσεις της πλατφόρμας σε εθελοντική βάση. 13 Αιτιολογική σκέψη 12 α (νέα) (12α) Η πλατφόρμα θα πρέπει να παρακολουθεί στενά την εφαρμογή των νέων κανόνων της Ένωσης που θα μπορούσαν να συμβάλουν στην καταπολέμηση της αδήλωτης εργασίας, συμπεριλαμβανομένης της οδηγίας 2014/24/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου 1α σχετικά με τις δημόσιες συμβάσεις και, ιδίως, τις διατάξεις της σχετικά με την υπεργολαβία και τις ασυνήθιστα χαμηλές προσφορές. 1α Οδηγία 2014/24/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 26ης Φεβρουαρίου 2014, σχετικά με τις δημόσιες προμήθειες και την κατάργηση της οδηγίας 2004/18/ΕΚ (ΕΕ L 94 της 28.3.2014, σ. 65). 14 Αιτιολογική σκέψη 13 AD\1046998.doc 11/22 PE539.571v02-00
(13) Η αδήλωτη εργασία εμπίπτει στο πεδίο αρμοδιοτήτων τριών διαφορετικών εθνικών αρχών επιβολής του νόμου: των επιθεωρήσεων εργασίας, των επιθεωρήσεων κοινωνικής ασφάλισης και των φορολογικών αρχών. Σε ορισμένες περιπτώσεις, στις εργασίες συμμετέχουν επίσης οι μεταναστευτικές αρχές και οι υπηρεσίες απασχόλησης, καθώς και οι τελωνειακές αρχές, η αστυνομία, η εισαγγελία και οι κοινωνικοί εταίροι. (13) Συχνά ο περιορισμός της αδήλωτης εργασίας εμπίπτει στο πεδίο αρμοδιοτήτων διαφορετικών εθνικών αρχών επιβολής του νόμου: μεταξύ άλλων, των επιθεωρήσεων εργασίας, των επιθεωρήσεων κοινωνικής ασφάλισης, των επιθεωρήσεων υγείας και ασφάλειας και των φορολογικών αρχών. Σε ορισμένες περιπτώσεις, στις εργασίες συμμετέχουν επίσης οι μεταναστευτικές αρχές και οι υπηρεσίες απασχόλησης, καθώς και οι τελωνειακές αρχές, η αστυνομία, η εισαγγελία και οι κοινωνικοί εταίροι. 15 Αιτιολογική σκέψη 14 (14) Για τη συνολική και επιτυχή αντιμετώπιση της αδήλωτης εργασίας πρόκειται να εφαρμοστεί ένα μείγμα πολιτικής στα κράτη μέλη το οποίο θα διευκολύνεται από τη διαρθρωμένη συνεργασία των αρμόδιων αρχών. Η συνεργασία θα πρέπει να περιλαμβάνει όλες τις εθνικές αρχές που έχουν ηγετικό ρόλο και/ή δραστηριοποιούνται στην πρόληψη και/ή στην αποτροπή της αδήλωτης εργασίας. (14) Για τη συνολική και επιτυχή αντιμετώπιση της αδήλωτης εργασίας πρόκειται να εφαρμοστεί ένα μείγμα πολιτικής στα κράτη μέλη το οποίο θα διευκολύνεται από τη διαρθρωμένη συνεργασία των αρμόδιων αρχών. Η πλατφόρμα θα πρέπει να περιλαμβάνει όλες τις εθνικές αρχές και άλλους φορείς που έχουν ηγετικό ρόλο και/ή δραστηριοποιούνται στην πρόληψη και/ή στην αποτροπή της αδήλωτης εργασίας. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να εξακολουθούν να είναι αρμόδια να αποφασίζουν σχετικά με τις αρχές που τα εκπροσωπούν στις διάφορες δραστηριότητες της πλατφόρμας. Αιτιολόγηση Η πρόταση αυτή απορρέει από το σχέδιο γενικής προσέγγισης του Συμβουλίου και αποσκοπεί στη διευκρίνιση ότι εναπόκειται στα κράτη μέλη να αποφασίζουν ποιες εθνικές αρχές θα συμμετέχουν εξ ονόματός τους στις δραστηριότητες της πλατφόρμας. PE539.571v02-00 12/22 AD\1046998.doc
16 Αιτιολογική σκέψη 16 (16) Η πλατφόρμα θα πρέπει να συμπεριλαμβάνει τους κοινωνικούς εταίρους στην ΕΕ, τόσο σε διατομεακό επίπεδο όσο και στους τομείς που πλήττονται πιο σοβαρά από την αδήλωτη εργασία, και να συνεργάζεται με τους αρμόδιους διεθνείς οργανισμούς, όπως τη Διεθνή Οργάνωση Εργασίας (ΔΟΕ), και τους αποκεντρωμένους οργανισμούς της Ένωσης, ιδιαίτερα το Eurofound και τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό για την Ασφάλεια και την Υγεία στην Εργασία. Το γεγονός ότι στις εργασίες της πλατφόρμας συμμετέχουν ως παρατηρητές το Eurofound και ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός για την ασφάλεια και την υγεία στην εργασία δεν συνεπάγεται επέκταση των υφιστάμενων εντολών τους. (16) Η πλατφόρμα θα πρέπει να συμπεριλαμβάνει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, τους κοινωνικούς εταίρους στην ΕΕ, τόσο σε διατομεακό επίπεδο όσο και στους τομείς που πλήττονται πιο σοβαρά από την αδήλωτη εργασία, και να συνεργάζεται με τους αρμόδιους διεθνείς οργανισμούς, όπως τη Διεθνή Οργάνωση Εργασίας (ΔΟΕ), και τους αποκεντρωμένους οργανισμούς της Ένωσης, ιδιαίτερα το Eurofound και τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό για την Ασφάλεια και την Υγεία στην Εργασία. Το γεγονός ότι στις εργασίες της πλατφόρμας συμμετέχουν ως παρατηρητές το Eurofound και ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός για την ασφάλεια και την υγεία στην εργασία δεν συνεπάγεται επέκταση των υφιστάμενων εντολών τους. Ο εκπρόσωπος από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα πρέπει να έχει καθεστώς παρατηρητή στην πλατφόρμα. Αιτιολόγηση Σύμφωνα με την τροπολογία επί του άρθρου 1 παράγραφος 2 στοιχείο βα) (νέο). 17 Αιτιολογική σκέψη 17 α (νέα) (17α) Η Επιτροπή δημοσιεύει ετήσια έκθεση δραστηριότητας σχετικά με τις εργασίες της πλατφόρμας. AD\1046998.doc 13/22 PE539.571v02-00
Αιτιολόγηση Σύμφωνα με την τροπολογία στο άρθρο 7 παράγραφος 5α (νέα). 18 Αιτιολογική σκέψη 21 (21) Η πλατφόρμα και οι αρμοδιότητές της θα πρέπει να χρηματοδοτούνται μέσω του άξονα PROGRESS του προγράμματος για την απασχόληση και την κοινωνική καινοτομία (EaSI) εντός των πιστώσεων που καθορίζονται από την αρμόδια για τον προϋπολογισμό αρχή. (21) Η πλατφόρμα και οι αρμοδιότητές της θα πρέπει να χρηματοδοτούνται μέσω του άξονα PROGRESS του προγράμματος για την απασχόληση και την κοινωνική καινοτομία (EaSI) εντός των πιστώσεων που καθορίζονται από την αρμόδια για τον προϋπολογισμό αρχή. Η Επιτροπή πρέπει να διασφαλίσει ότι οι χρηματοδοτικοί πόροι χρησιμοποιούνται κατά διαφανή και αποτελεσματικό τρόπο για το έργο της πλατφόρμας. 19 Αιτιολογική σκέψη 22 (22) Η Επιτροπή θα λάβει τα απαραίτητα διοικητικά μέτρα για τη δημιουργία του δικτύου. (22) Η Επιτροπή θα λάβει τα απαραίτητα διοικητικά μέτρα για τη δημιουργία της πλατφόρμας. Αιτιολόγηση Διευκρίνιση, που περιλαμβάνεται επίσης στο σχέδιο γενικής προσέγγισης του Συμβουλίου. 20 Αιτιολογική σκέψη 22 α (νέα) PE539.571v02-00 14/22 AD\1046998.doc
(22α) Παρά το γεγονός ότι η πλατφόρμα είναι ένα χρήσιμο πρώτο βήμα προς τη βελτίωση της συνεργασίας μεταξύ των κρατών μελών για την καταπολέμηση της αδήλωτης εργασίας, δεν θα πρέπει να θεωρείται ως το μοναδικό δυνατό μέσο της Ένωσης για την αντιμετώπιση του φαινομένου αυτού. Ειδικότερα, η Επιτροπή θα πρέπει να συνεχίσει να παρακολουθεί την υφιστάμενη εθνική και ενωσιακή νομοθεσία, προκειμένου να διαπιστωθεί αν, άμεσα ή έμμεσα, ενθαρρύνει την αδήλωτη εργασία. 21 Άρθρο 1 παράγραφος 1 (1) Δημιουργείται πλατφόρμα για την ενίσχυση της συνεργασίας της ΕΕ όσον αφορά την πρόληψη και την αποτροπή της αδήλωτης εργασίας (στο εξής «πλατφόρμα»). (1) Δημιουργείται ευρωπαϊκή πλατφόρμα για την ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ κρατών μελών σε επίπεδο Ένωσης όσον αφορά την πρόληψη και την αποτροπή της αδήλωτης εργασίας (στο εξής «πλατφόρμα»). Αιτιολόγηση Διευκρίνιση της συνεργασίας, σύμφωνα με το σχέδιο γενικής προσέγγισης του Συμβουλίου. 22 Άρθρο 1 παράγραφος 2 στοιχείο β α (νέο) βα) Ένα μέλος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου το οποίο είναι μέλος της αρμόδιας επιτροπής ή/και ανεξάρτητο αντιπρόσωπο, ο οποίος διορίζεται από το AD\1046998.doc 15/22 PE539.571v02-00
Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, 23 Άρθρο 1 παράγραφος 3 στοιχείο δ δ) εκπρόσωποι των χωρών ΕΟΧ. δ) ένας εκπρόσωπος από κάθε χώρα ΕΟΧ. 24 Άρθρο 2 παράγραφος 1 στοιχείο α α) τη βελτίωση της συνεργασίας των διαφόρων αρχών επιβολής του νόμου των κρατών μελών σε επίπεδο ΕΕ με σκοπό την αποδοτικότερη και αποτελεσματικότερη πρόληψη και αποτροπή της αδήλωτης εργασίας, συμπεριλαμβανομένης της ψευδούς αυτοαπασχόλησης α) τη βελτίωση της αποτελεσματικής και στενής συνεργασίας των διαφόρων οργάνων επιβολής του νόμου των κρατών μελών και άλλων φορέων σε επίπεδο ΕΕ με σκοπό την αποδοτικότερη και αποτελεσματικότερη πρόληψη και αποτροπή της αδήλωτης εργασίας, συμπεριλαμβανομένης της ψευδούς αυτοαπασχόλησης 25 Άρθρο 3 παράγραφος 1 στοιχείο γ γ) συντονίζει τις διασυνοριακές επιχειρησιακές δράσεις. γ) ενθαρρύνει, θέτει σε εφαρμογή, διευκολύνει και προωθεί πρακτικές, αποτελεσματικές και αποδοτικές διασυνοριακές επιχειρησιακές δράσεις και την επικοινωνία μεταξύ των τοπικών και περιφερειακών αξιωματούχων των παραμεθόριων περιοχών για τέτοιες δράσεις. PE539.571v02-00 16/22 AD\1046998.doc
26 Άρθρο 4 παράγραφος 1 στοιχείο β β) αναλύει την αποτελεσματικότητα των διαφόρων μέτρων πολιτικής για τον περιορισμό της συχνότητας της αδήλωτης εργασίας, συμπεριλαμβανομένων των μέτρων πρόληψης και καταστολής, καθώς και των μέτρων αποτροπής γενικότερα β) αναλύει την αποτελεσματικότητα των διαφόρων μέτρων πολιτικής για τον περιορισμό της συχνότητας της αδήλωτης εργασίας, συμπεριλαμβανομένων της πρόληψης και καταστολής, καθώς και τη θέσπιση μέτρων αποτροπής γενικότερα και της ανάλυσης των λόγων για τους οποίους σε ορισμένα κράτη και περιοχές παρατηρούνται μικρότερα επίπεδα αδήλωτης εργασίας σε σύγκριση με άλλα, 27 Άρθρο 4 παράγραφος 1 στοιχείο δ δ) εκδίδει μη δεσμευτικές κατευθυντήριες γραμμές για επιθεωρητές, εγχειρίδια ορθής πρακτικής και κοινές αρχές για τις επιθεωρήσεις, με σκοπό την αντιμετώπιση της αδήλωτης εργασίας δ) εκπονεί μη δεσμευτικές κατευθυντήριες γραμμές για επιθεωρητές, εγχειρίδια ορθής πρακτικής και κοινές αρχές για τις επιθεωρήσεις, με σκοπό την αντιμετώπιση της αδήλωτης εργασίας Αιτιολόγηση Έχουν συμπεριληφθεί ορισμένα στοιχεία του σχεδίου γενικής προσέγγισης του Συμβουλίου, που διευκρινίζουν το είδος της συνεργασίας. 28 Άρθρο 4 παράγραφος 1 στοιχείο στ στ) διερευνά τρόπους για να βελτιωθεί η στ) διερευνά και προτείνει τρόπους για να AD\1046998.doc 17/22 PE539.571v02-00
ανταλλαγή δεδομένων τηρουμένων των ενωσιακών κανόνων για την προστασία των δεδομένων και εξετάζει τη δυνατότητα χρήσης του συστήματος πληροφόρησης για την εσωτερική αγορά (IMI) και της ηλεκτρονικής ανταλλαγής πληροφοριών για την κοινωνική ασφάλιση (EESSI) αναπτυχθεί ένα αξιόπιστο και αποτελεσματικό σύστημα ταχείας ανταλλαγής πληροφοριών και για να βελτιωθεί η ανταλλαγή δεδομένων τηρουμένων των ενωσιακών κανόνων για την προστασία των δεδομένων και εξετάζει τη δυνατότητα χρήσης του συστήματος πληροφόρησης για την εσωτερική αγορά (IMI) που καθιερώθηκε από τον κανονισμό (EΕ) αριθ. 1024/2012 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου 1α και της ηλεκτρονικής ανταλλαγής πληροφοριών για την κοινωνική ασφάλιση (EESSI) 1α Κανονισμός (EE) αριθ. 1024/2012 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 25ης Οκτωβρίου 2012 σχετικά με τη διοικητική συνεργασία μέσω του Συστήματος Πληροφόρησης για την Εσωτερική Αγορά και την κατάργηση της απόφασης 2008/49/ΕΚ ("κανονισμός ΙΜΙ") (ΕΕ L 316 της, 14.11.2012, σ. 1). 29 Άρθρο 4 παράγραφος 1 στοιχείο η η) οργανώνει αξιολογήσεις από ομοτίμους για να παρακολουθεί την πρόοδο των κρατών μελών όσον αφορά την καταπολέμηση της αδήλωτης εργασίας, συμπεριλαμβανομένης της υποστήριξης για την υλοποίηση των ειδικών ανά χώρα συστάσεων του Συμβουλίου οι οποίες αφορούν την καταπολέμηση ή την πρόληψη της αδήλωτης εργασίας η) οργανώνει αξιολογήσεις από ομοτίμους για να παρακολουθεί την πρόοδο των κρατών μελών όσον αφορά την καταπολέμηση της αδήλωτης εργασίας PE539.571v02-00 18/22 AD\1046998.doc
30 Άρθρο 5 παράγραφος 3 (3) Τα κράτη μέλη παρέχουν στην Επιτροπή τον κατάλογο και τα στοιχεία επικοινωνίας όλων των αρχών επιβολής του νόμου που συμμετέχουν στην πρόληψη και/ή αποτροπή της αδήλωτης εργασίας. (3) Τα κράτη μέλη παρέχουν στην Επιτροπή τον κατάλογο και τα στοιχεία επικοινωνίας όλων των αρμόδιων αρχών που συμμετέχουν στην πρόληψη και/ή αποτροπή της αδήλωτης εργασίας. 31 Άρθρο 7 παράγραφος 1 (1) Η Επιτροπή συντονίζει τις εργασίες της πλατφόρμας και προεδρεύει τις συνεδριάσεις της. (1) Η Επιτροπή προωθεί και διευκολύνει τις εργασίες της πλατφόρμας και προεδρεύει τις συνεδριάσεις της. 32 Άρθρο 7 παράγραφος 5 α (νέα) (5α) Η Επιτροπή δημοσιεύει ετήσια έκθεση δραστηριοτήτων σχετικά με τις εργασίες της πλατφόρμας. 33 Άρθρο 8 παράγραφος 1 α (νέα) Η πλατφόρμα θα πρέπει, στο μέτρο του δυνατού, να απέχει από την επανάληψη AD\1046998.doc 19/22 PE539.571v02-00
των εργασιών που έχουν ήδη αναληφθεί από αυτούς τους άλλους φορείς και, αντ αυτού, θα συντονίζεται με αυτούς για την ανταλλαγή πληροφοριών. 34 Άρθρο 10 Το συνολικό ποσό για την εφαρμογή της παρούσας απόφασης καθορίζεται στο πλαίσιο του προγράμματος για την απασχόληση και την κοινωνική καινοτομία (EaSI), οι ετήσιες πιστώσεις του οποίου εγκρίνονται από την αρμόδια για τον προϋπολογισμό αρχή εντός των ορίων του δημοσιονομικού πλαισίου. Το συνολικό ποσό για την εφαρμογή της παρούσας απόφασης καθορίζεται στο πλαίσιο του προγράμματος για την απασχόληση και την κοινωνική καινοτομία (EaSI), οι ετήσιες πιστώσεις του οποίου εγκρίνονται από την αρμόδια για τον προϋπολογισμό αρχή εντός των ορίων του δημοσιονομικού πλαισίου. Η Επιτροπή εξασφαλίζει ότι οι χρηματοδοτικοί πόροι του προγράμματος για την απασχόληση και την κοινωνική καινοτομία (EaSI) χρησιμοποιούνται κατά διαφανή και αποτελεσματικό τρόπο για το έργο της πλατφόρμας. 35 Άρθρο 11 α (νέο) Άρθρο 11a Προάσπιση δικαιωμάτων Τα πρόσωπα που επισημαίνουν στην πλατφόρμα υποθέσεις αδήλωτης εργασίας, απευθείας είτε μέσω των εθνικών αρχών επιβολής ή των παρατηρητών της πλατφόρμας, προστατεύονται από κάθε δυσμενή μεταχείριση από τον εργοδότη τους. PE539.571v02-00 20/22 AD\1046998.doc
AD\1046998.doc 21/22 PE539.571v02-00
ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ Τίτλος Έγγραφα αναφοράς Επιτροπή αρμόδια επί της ουσίας Ημερομ. αναγγελίας στην ολομέλεια Γνωμοδότηση της Ημερομ. αναγγελίας στην ολομέλεια Συντάκτης(τρια) γνωμοδότησης Ημερομηνία ορισμού Δημιουργία ευρωπαϊκής πλατφόρμας με σκοπό την ενίσχυση της συνεργασίας για την πρόληψη και την αποτροπή της αδήλωτης εργασίας COM(2014)0221 C7-0144/2014 2014/0124(COD) EMPL 16.4.2014 IMCO 16.4.2014 Dennis de Jong 17.7.2014 Εξέταση στην επιτροπή 4.12.2014 21.1.2015 Ημερομηνία έγκρισης 22.1.2015 Αποτέλεσμα της τελικής ψηφοφορίας +: : 0: 23 14 0 Βουλευτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία Αναπληρωτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία Dita Charanzová, Carlos Coelho, Anna Maria Corazza Bildt, Daniel Dalton, Nicola Danti, Dennis de Jong, Pascal Durand, Vicky Ford, Ildikó Gáll-Pelcz, Evelyne Gebhardt, Maria Grapini, Antanas Guoga, Sergio Gutiérrez Prieto, Eduard-Raul Hellvig, Robert Jarosław Iwaszkiewicz, Liisa Jaakonsaari, Philippe Juvin, Jiří Maštálka, Jiří Pospíšil, Marcus Pretzell, Robert Rochefort, Virginie Rozière, Christel Schaldemose, Andreas Schwab, Olga Sehnalová, Igor Šoltes, Ivan Štefanec, Catherine Stihler, Róża Gräfin von Thun und Hohenstein, Mylène Troszczynski, Anneleen Van Bossuyt, Ева Паунова Lucy Anderson, Pascal Arimont, Emma McClarkin, Roberta Metsola, Marc Tarabella PE539.571v02-00 22/22 AD\1046998.doc