Μηνιαία Ανασκόπηση Οικονοµικών Εξελίξεων

Μηνιαία Μεταβολή εικτών ιεθνών Χρηµατιστηρίων, Σεπτέµβριος 2015 ιεθνής Οικονοµία Έκδοση της 05/10/2015 Μηνιαία Ανασκόπηση Οικονοµικών Εξελίξεων NIKKEI 225 SMI BEL20 CAC 40 XETRA DAX FTSE 100 NASDAQ Cmp S&P 500 DJ Industrial Επί τα χείρω αναθεώρησε ο ΟΟΣΑ τις προβλέψεις του για την πορεία της παγκόσµιας οικονοµίας, σύµφωνα µε µελέτη του οργανισµού που δηµοσιεύτηκε στις 16-9-2015. Συγκεκριµένα, ο ρυθµός ανάπτυξης της παγκόσµιας οικονοµίας το 2015 εκτιµάται ότι θα ανέλθει σε 3% από 3,1% και σε 3,6% από 3,8% για το 2016. Η.Π.Α. Υψηλότερος ήταν ο ρυθµός ανάπτυξης της αµερικανικής οικονοµίας κατά το δεύτερο τρίµηνο του έτους φτάνοντας το 3,9% έναντι 3,7% βάσει των προηγούµενων µετρήσεων, σύµφωνα µε στοιχεία που δηµοσίευσε το αµερικανικό υπουργείο Εµπορίου. -10% -5% 0% 5% Ευρώπη Μηνιαία Μεταβολή εικτών Χρηµατιστηρίου Αθηνών, Σεπτέµβριος 2015 ΤΡ (Τραπεζικός) FTSEA (Αγοράς) FTSEΜ (Mid Cap) FTSE (Large Cap) Γ (Γενικός είκτης) Σύµφωνα µε τα επίσηµα στοιχεία της ΕΚΤ, την εβδοµάδα που έληξε στις 2/10 το συνολικό ύψος του προγράµµατος αγοράς κρατικών οµολόγων (QE) της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας ανήλθε στο ποσό των 346,3 δισ. ευρώ. Σύµφωνα µε τα στοιχεία που δηµοσίευσε η Eurostat, ο πληθωρισµός στην Ευρωζώνη εκτιµάται ότι θα διαµορφωθεί σε -0,1% τον Σεπτέµβριο, µειωµένος σε σχέση µε τον προηγούµενο µήνα. Ελλάδα Μετά τις εκλογές της 20/9, η νέα κυβέρνηση καλείται να επιδοθεί σε αγώνα δρόµου για τη συνέχεια της υλοποίησης των δεσµεύσεων της Ελλάδας έναντι των Θεσµών, την επιτυχή ολοκλήρωση της πρώτης αξιολόγησης του τρίτου προγράµµατος δηµοσιονοµικής προσαρµογής, την οριστικοποίηση της διαδικασίας ανακεφαλαιοποίησης του ελληνικού τραπεζικού συστήµατος µέχρι τα τέλη του 2015, καθώς και την εκταµίευση κεφαλαίων ύψους 3 δισ. ευρώ. -30% -20% -10% 0% 1

Παγκόσµια Οικονοµία Προβλέψεις ΟΟΣΑ Επί τα χείρω αναθεώρησε ο ΟΟΣΑ τις προβλέψεις του για την πορεία της παγκόσµιας οικονοµίας, σύµφωνα µε µελέτη του οργανισµού που δηµοσιεύτηκε στις 16-9-2015. Συγκεκριµένα, ο ρυθµός ανάπτυξης της παγκόσµιας οικονοµίας εκτιµάται ότι θα ανέλθει το 2015 σε 3% από 3,1% και σε 3,6% από 3,8% για το 2016. Κινητήριος δύναµη για την παγκόσµια ανάπτυξη είναι η οικονοµία των ΗΠΑ, ο ρυθµός ανάπτυξης της οποίας εκτιµάται ότι το 2015 θα διαµορφωθεί σε 2,4% αναθεωρηµένος ανοδικά από το 2,0% του περασµένου Ιουνίου. Ωστόσο, το θετικό αντίκτυπο της αµερικανικής ανάπτυξης αντισταθµίζει η επιβράδυνση της κινεζικής οικονοµίας. Ο ρυθµός ανάπτυξης της κινεζικής οικονοµίας εκτιµάται ότι θα ανέλθει σε 6,7% το 2015 και 6,5% το 2016 (2014:7,4%). Παράλληλα, η οικονοµική ανάπτυξη στην Ευρωζώνη κινείται µε χαµηλότερο ρυθµό από τις δυνατότητες της οικονοµίας και ο ρυθµός ανάπτυξης θα µπορούσε να είναι κατά µια ποσοστιαία µονάδα µεγαλύτερος, εκτιµά ο ΟΟΣΑ. Θετικά στην οικονοµία της Ευρωζώνης επιδρούν οι µειωµένες τιµές του πετρελαίου, τα χαµηλά επιτόκια καθώς και η ισοτιµία ευρώ/δολαρίου. Συνοπτικά, οι προβλέψεις του ΟΑΣΑ για την πορεία του ΑΕΠ των µεγαλύτερων οικονοµιών παγκοσµίως παρουσιάζονται στον παρακάτω πίνακα: 2014 2015 2016 Προβλέψεις Σεπτεµβρίου 2015 Απόκλιση από τις προβλέψεις Ιουνίου 2015 Προβλέψεις Σεπτεµβρίου 2015 Απόκλιση από τις προβλέψεις Ιουνίου 2015 Παγκόσµια 3,3% 3,0% -0,1% 3,6% -0,2% Οικονοµία ΗΠΑ 2,4% 2,4% 0,4% 2,6% -0,2% Ευρωζώνη 0,9% 1,6% 0,1 1,9% -0,2% Ιαπωνία -0,1% 0,6% -0,1% 1,2% -0,2% Κίνα 7,4% 6,7% -0,1% 6,5% -0,2% Γερµανία 1,6% 1,6% 0,0% 2,0% -0,4% Γαλλία 0,2% 1,0% -0,1% 1,4% -0,3% Υπόλοιπος Κόσµος 2,8% 2,3% -0,2% 3,3% -0,3% Πηγή: Interim Economic Outlook, ΟΟΣΑ (δηµοσίευση 16-9-215) 2

Κίνα Συρρίκνωση εµφάνισε ο τοµέας της µεταποίησης στην Κίνα κατά τον Σεπτέµβριο, λόγω της µειωµένης ζήτησης από την εγχώρια αγορά και το εξωτερικό. Σύµφωνα, µε τα τελικά στοιχεία της Caixin/Markit, ο δείκτης µεταποιητικής δραστηριότητας διαµορφώθηκε στις 47,2 µονάδες τον Σεπτέµβριο έναντι 47,3 µονάδων τον Αύγουστο, στο χαµηλότερο επίπεδο από τον Μάρτιο του 2009. Υποχώρηση σηµείωσε ο δείκτης PMI και στον τοµέα των υπηρεσιών µε τον δείκτη να ανέρχεται σε 50,5, µειωµένος σε σχέση µε το ύψος των 51,5 µονάδων που είχε καταγράψει τον προηγούµενο µήνα. Ισοτιµία Ευρώ- ολαρίου 31/12/2014 5/10/2015 1,25 Ισοτιµία Ευρώ/ ολαρίου- Εµπορεύµατα Ισοτιµία Ευρώ ολαρίου 1,2 1,15 Ανοδικά κινήθηκε η ισοτιµία ευρώ/δολαρίου σχεδόν καθ όλη τη διάρκεια του Σεπτεµβρίου. 1,1 1,05 1 0,95 Τιµή χρυσού (δολ. /ουγγιά), 31/12/2014-5/10/2015 1.350 1.300 Η ισοτιµία ευρώ/δολαρίου άνοιξε στα 1,1315 δολ./ευρώ την 1/9/2015 και µε µικρές αυξοµειώσεις κινήθηκε γύρω από τα επίπεδα 1,12-1,13 δολ/ευρώ. Την 17/9/2015, εν αναµονή της συνεδρίασης της FED σηµείωσε την υψηλότερη τιµή του µήνα στα 1,1435, ωστόσο η απόφαση της FED να διατηρήσει αµετάβλητα τα επιτόκια άσκησε πιέσεις στην ισοτιµία ευρώ/δολαρίου τις επόµενες ηµέρες. Οι δηλώσεις της προέδρου της FED ότι οι συνθήκες της αγοράς επιβάλλουν την αύξηση των επιτοκίων µέχρι τον εκέµβριο του 2015 οδήγησαν σε ανοδική πορεία την ισοτιµία ευρώ/δολαρίου, η οποία διαµορφώθηκε την 29/9/2015 στα 1,1249 ευρώ/δολάριο. Χρυσός Μετά τα χαµηλά επίπεδα όπου είχε υποχωρήσει τον Αύγουστο η τιµή του χρυσού, τον Σεπτέµβριο άρχισε να ανακάµπτει και να σταθεροποιείται σε υψηλότερα επίπεδα σε σχέση µε τον προηγούµενο µήνα. 1.250 1.200 1.150 1.100 1.050 Η τιµή του χρυσού άνοιξε στα 1140,28 δολ./ουγγιά (1/9) και τις επόµενες ηµέρες κινήθηκε πτωτικά λόγω της ενίσχυσης του δολαρίου. Ωστόσο, στις 24/9 σηµείωσε την υψηλότερη τιµή των τελευταίων 5 εβδοµάδων και διαµορφώθηκε στα 1153,97 δολ./ουγγιά, καθώς η πτώση της τιµής του δολαρίου ενίσχυσε το πολύτιµο µέταλλο ως επενδυτικό καταφύγιο. Οι δηλώσεις της επικεφαλής της FED για την ενδεχόµενη άνοδο των επιτοκίων ως το τέλος του έτους επέδρασαν αρνητικά στην τιµή του χρυσού, η οποία έκλεισε στα 1127,45 δολ./ουγγιά. Τις πρώτες ηµέρες του Οκτωβρίου, ο χρυσός ενισχύθηκε µετά την ανακοίνωση των στοιχείων για την ανεργία στις ΗΠΑ που δείχνουν τη µείωση των νέων θέσεων εργασίας τον Αύγουστο και Σεπτέµβριο. 3

Τιµή πετρελαίου Crude (δολ./βαρέλι), 31/12/2014 5/10/2015 Πετρέλαιο 65 60 Με µικρές αυξοµειώσεις γύρω από τα 45 δολ./βαρέλι κινήθηκε η τιµή του πετρελαίου σχεδόν καθ όλη τη διάρκεια του µήνα. 55 50 45 40 35 Στα 45,41 δολ./βαρέλι άνοιξε η τιµή του πετρελαίου τον Σεπτέµβριο, πτωτικά µετά από την ανακοίνωση των στοιχείων για την επιβράδυνση της κινεζικής οικονοµίας. Τα µακροοικονοµικά δεδοµένα για τις επενδύσεις και την βιοµηχανική παραγωγή στην Κίνα σε συνδυασµό µε την αύξηση των αµερικανικών αποθεµάτων αργού πετρελαίου οδήγησαν σε πτώση της τιµής του πετρελαίου, η οποία σηµείωσε την 14/9/2015 την χαµηλότερη τιµή του µήνα και διαµορφώθηκε στα 44 δολ./βαρέλι. Η δηµοσίευση των στοιχείων για τη µείωση των αποθεµάτων πετρελαίου ενίσχυσαν την τιµή του µαύρου χρυσού, ωστόσο αυτές οι ενδείξεις δεν µπόρεσαν να αντισταθµίσουν τις ανησυχίες για την αναιµική ζήτηση σε βασικές καταναλώτριες χώρες. Η τιµή του πετρελαίου ενισχύθηκε τις πρώτες µέρες του Οκτωβρίου λόγω της εµπόλεµης κατάστασης στην οποία βρίσκεται η Συρία, όπου υπάρχουν ενδείξεις ότι ο εµφύλιος της χώρας λαµβάνει παγκόσµιες διαστάσεις µε τη Ρωσία και τις ΗΠΑ να διενεργούν αεροπορικές επιχειρήσεις, ενώ παράλληλα εκατοντάδες στρατιώτες φτάνουν στη χώρα από το Ιράν για τη στήριξη των καθεστωτικών δυνάµεων. 4

Η.Π.Α Ρυθµός Ανάπτυξης Ανεργία- Αγορά Εργασίας Υψηλότερς ήταν ο ρυθµός ανάπτυξης της αµερικανικής οικονοµίας κατά το δεύτερο τρίµηνο του έτους φτάνοντας στο 3,9% έναντι 3,7% βάσει των προηγούµενων µετρήσεων, σύµφωνα µε στοιχεία που δηµοσίευσε το αµερικανικό υπουργείο Εµπορίου. Οι καταναλωτικές δαπάνες σηµείωσαν αύξηση κατά 3,6% έναντι 3,1% βάσει των προγενέστερων προβλέψεων, οι εξαγωγές ενισχύθηκαν κατά 5,1% και οι εισαγωγές κατά 3%. Η δραστηριότητα στον τοµέα των κατασκευών επιταχύνθηκε κατά 9,3% έναντι 7,8%. Το ΑΕΠ κατά το τρίτο τρίµηνο του 2015 εκτιµάται από τους αναλυτές ότι θα σηµειώσει επιβράδυνση ύψους 2,5%. Σύµφωνα µε τα στοιχεία που δηµοσίευσε το αµερικανικό υπουργείο Εργασίας, τον Σεπτέµβριο δηµιουργήθηκαν στις ΗΠΑ συνολικά 142.000 νέες θέσεις, λιγότερες από τις αρχικές προβλέψεις των αναλυτών, ενώ αναθεωρήθηκε χαµηλότερα η εκτίµηση για τις θέσεις εργασίας τον Αύγουστο σε 136.000. Το ποσοστό της ανεργίας παρέµεινε αµετάβλητο και διαµορφώθηκε σε 5,1%. Αγορά Κατοικιών είκτης Καταναλωτικής Εµπιστοσύνης Οι πωλήσεις νέων κατοικιών στις ΗΠΑ διαµορφώθηκαν στο υψηλότερο επίπεδο από το 2008 και ανήλθαν σε 552.000 τον Αύγουστο έναντι 522.000 τον προηγούµενο µήνα. Οι πωλήσεις νεόδµητων κατοικιών σηµείωσαν αύξηση 21,6% έναντι του Αυγούστου 2014. Υποχώρησε τον Σεπτέµβριο ο δείκτης καταναλωτικής εµπιστοσύνης του University of Michigan / Thomson Reuters στις ΗΠΑ και διαµορφώθηκε στις 87,2 µονάδες, από τα επίπεδα των 91,9 µονάδων που βρέθηκε τον Αύγουστο. Ωστόσο, ο δείκτης διαµορφώθηκε σε υψηλότερα επίπεδα από τις αρχικές προβλέψεις των αναλυτών, οι οποίοι προέβλεπαν στις αρχές Σεπτεµβρίου ότι θα διαµορφωνόταν σε 85,7 µονάδες. PMI Σύµφωνα µε τα στοιχεία της Markit, οριακή µεταβολή σηµείωσε ο σύνθετος δείκτης PΜI στην µεταποίηση τον Αύγουστο φτάνοντας στις 53,1 µονάδες από 53,0 µονάδες τον προηγούµενο µήνα. Η µειωµένη ζήτηση καθώς η ενίσχυση του δολαρίου και οι υποτονικές επενδύσεις τους τελευταίους µήνες έχουν επηρεάσει αρνητικά τον κλάδο της µεταποίησης. 5

Ευρωζώνη Ευρωπαϊκή Ένωση Πρόγραµµα Αγοράς Οµολόγων Σύµφωνα µε τα επίσηµα στοιχεία της ΕΚΤ, την εβδοµάδα που έληξε στις 2/10 το συνολικό ύψος του προγράµµατος αγοράς κρατικών οµολόγων (QE) της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας ανήλθε στο ποσό των 346,3 δισ. ευρώ. Σηµειώνεται ότι πρόκειται για την 30η εβδοµάδα εφαρµογής της ποσοτικής χαλάρωσης. Παράλληλα, η ΕΚΤ προέβη στην αγορά καλυµµένων οµολόγων, ύψους 122,8 δισ. ευρώ και στην αγορά ABS, ύψους 13,1 δισ. ευρώ. Στόχος του προγράµµατος αγοράς οµολόγων είναι το συνολικό ύψος του προγράµµατος να ανέλθει στα 1,1 τρισ. ευρώ. Ευρωζώνη-PMI Σύµφωνα µε τα στοιχεία της Markit, ο σύνθετος δείκτης PMI για τις υπηρεσίες και την µεταποίηση στην Ευρωζώνη διαµορφώθηκε τον Σεπτέµβριο στις 53,9 µονάδες από τις 54,3 µονάδες που κατέγραψε τον Αύγουστο. Ο δείκτης PMI για τον τοµέα της µεταποίησης υποχώρησε στις 52,0 µονάδες από 52,3 µονάδες τον Αύγουστο, σηµειώνοντας την χαµηλότερη τιµή του µήνα, ενώ ο δείκτης PMI για τις υπηρεσίες διαµορφώθηκε στις 54,0 µονάδες από 54,4 τον προηγούµενο µήνα. Η υποτονική ανάπτυξη της οικονοµίας της ευρωζώνης εντείνει τις ανησυχίες για την αποτυχία της να δηµιουργήσει περισσότερες θέσεις εργασίας. Γερµανία Βελτίωση κατέγραψε ο δείκτης επιχειρηµατικού κλίµατος IFO στη Γερµανία τον Σεπτέµβριο, µε τον δείκτη να διαµορφώνεται στις 108,5 µονάδες, από 108,4 µονάδες τον προηγούµενο µήνα, σε επίπεδα υψηλότερα σε σχέση µε τις προβλέψεις των αναλυτών. Η υποτίµηση του νοµίσµατος της Κίνας δεν επηρέασε προς το παρόν την εµπιστοσύνη στις εξαγωγές της Γερµανίας και παράλληλα η εισροή µεταναστών οδήγησε σε αύξηση της ζήτησης στον τοµέα του λιανικού εµπορίου. Οι επιπτώσεις του σκανδάλου της Volkswagen θα φανούν στην πορεία του δείκτη τον επόµενο µήνα. Πληθωρισµός Σύµφωνα µε τα στοιχεία που δηµοσίευσε η Eurostat, ο πληθωρισµός στην Ευρωζώνη εκτιµάται ότι θα διαµορφωθεί σε -0,1% τον Σεπτέµβριο, µειωµένος σε σχέση µε τον προηγούµενο µήνα (Αύγουστος 2015: 0,1%). Αναφορικά µε τις συνιστώσες που συνθέτουν τα επίπεδα τιµών του πληθωρισµού, ο βασικός παράγοντας της µείωσης των τιµών καταναλωτή είναι η πτώση στις τιµές των ενεργειακών προϊόντων, οι οποίες παρουσίασαν µείωση κατά 8,9% τον Σεπτέµβριο, ενώ τα µη επεξεργασµένα τρόφιµα κατέγραψαν άνοδο 2,7%. Σηµειώνεται ότι οι εκτιµήσεις των αναλυτών ήταν ότι ο πληθωρισµός θα παρέµενε αµετάβλητος 6

Aνεργία Το ποσοστό της ανεργίας τον Αύγουστο στην Ευρωζώνη παρέµεινε αµετάβλητο σε σχέση µε τον προηγούµενο µήνα και διαµορφώθηκε σε 11%, καθώς επίσης αµετάβλητο παρέµεινε και στην Ε.Ε και διαµορφώθηκε σε 9,5%. Τον Αύγουστο, ο συνολικός αριθµός των ανέργων στην Ε.Ε διαµορφώθηκε στα 23.022 εκατ. άτοµα, εκ των οποίων τα 17.603 εκατ. άτοµα κατοικούν σε χώρες της ευρωζώνης. Όσον αφορά στην ανεργία στην πληθυσµ µιακή οµάδα των νέων (< 25 ετών), τα ποσοστά της ανεργίας διαµορφώθηκαν σε 20,4% στην Ε.Ε. και 22,3% στην Ευρωζώνη, µειωµένα σε ετήσια βάση. (Αύγουστος 2014, Ε.Ε: 21,9%, Ευρωζώνη: : 23,6%). Πηγή: Eurostat είκτης Οικονοµικού Κλίµατος Ο είκτης Οικονοµικού Κλίµατος τον Σεπτέµβριο 2015 παρουσίασε βελτίωση σε σχέση µε τον προηγούµενο µήνα βελτίωση κατά 1,5µονάδες στην Ευρωζώνη και κατά 0,6 µονάδες στην Ε.Ε. Πιο αναλυτικά, οι επιµέρους δείκτες της βιοµηχανίας (Ε.Ε:+0,7 Ευρωζώνη:+1,5) και των υπηρεσιών (Ε.Ε:+0,3 Ευρωζώνη:+2,3) ) ενίσχυσαν την άνοδο του οικονοµικού κλίµατος λόγω των αυξηµένων προσδοκιών στον τοµέα της παραγωγής και στην εκτίµηση της παρελθούσας ζήτησης, ενώ οι υπόλοιπο επιµέρους δείκτες που συνθέτουν το οικονοµικό κλίµα παρουσίασαν οριακές µεταβολές και στις δυο οικονοµικές ζώνες. Η συγκρατηµένη αύξηση στο οικονοµικό κλίµα της Ε.Ε οφείλεται στην µεγάλη πτώση που κατέγραψε το οικονοµικό κλίµα στην Βρετανία (-2,8µονάδες), η οποία την µεγαλύτερη εκτός Ευρωζώνης οικονοµία. Δείκτης ΟικονομικούΚλίματος E.E. Ευρωζώνη Πηγή: Ευρωπαϊκή Επιτροπή Μ.Ο. έτους 2013 95, 93,7 2014 105 101,3 Ιαν. 104,8 101,5 Φεβ. Μρ. 105,2 106 102,3 103,9 2015 Απρ. Μάι. Ιούν. Ιούλ. Αυγ. 10,4 106,4 105,5 106,6 07 103,8 1038 103,5 104 104,1 Σεπτ. 107,6 105,6 7

Ελλάδα Πολιτικές και Οικονοµικές Εξελίξεις Μετά τις εκλογές της 20/9, η νέα κυβέρνηση καλείται να επιδοθεί σε αγώνα δρόµου για τη συνέχεια της υλοποίησης των δεσµεύσεων της Ελλάδας έναντι των Θεσµών, την επιτυχή ολοκλήρωση της πρώτης αξιολόγησης του τρίτου προγράµµατος δηµοσιονοµικής προσαρµογής, την οριστικοποίηση της διαδικασίας ανακεφαλοποίησης του ελληνικού τραπεζικού συστήµατος µέχρι τα τέλη του 2015, καθώς και την εκταµίευση 3 δισ. ευρώ. Η εκταµίευση των 3 δισ. θα γίνει σε 2 υποδόσεις (α δόση: 2 δισ., β δόση: 1 δισ.). Για την αποδέσµευση της πρώτης δόσης θα πρέπει να υλοποιηθούν µέσα στις επόµενες βδοµάδες µια σειρά από προαπαιτούµενα από την ελληνική κυβέρνηση, ενώ θα ακολουθήσει ένα δεύτερο πακέτο µεταρρυθµίσεων, το οποίο θα πρέπει να συµφωνηθεί εντός του µήνα, ώστε να υλοποιηθεί επίσης µέχρι τις αρχές Νοεµβρίου καιν να εκταµιευτεί και η δεύτερη υποδόση. Ο κατάλογος µε τα 48 προαπαιτούµενα που θα πρέπει να εκπληρώσει η ελληνική κυβέρνηση µέσα στις επόµενες εβδοµάδες προκειµένου να εξασφαλίσει την εκταµίευση της πρώτης υποδόσης, µεταξύ άλλων περιλαµβάνει σειρά παρεµβάσεων στο ασφαλιστικό, οριστικοποίηση της πώλησης των περιφερειακών αεροδροµίων στη Fraport, επίλυση του προβλήµατος των «κόκκινων» δανείων, και «αυστηροποίηση» του νόµου για την προστασία της 1ης κατοικίας. Αναφορικά µε τις διαδικασίες της ανακεφαλαιοποίησης των ελληνικών τραπεζών και σε αυτόν τον τοµέα το χρονοδιάγραµµα είναι ασφυκτικό. Μέχρι τις 15 Οκτωβρίου θα πρέπει να καθοριστεί το πλαίσιο της ανακεφαλαιοποίησης και να οριστικοποιηθούν, ώστε στη συνέχεια να ψηφιστούν, οι αλλαγές στο νόµο για τη λειτουργία του ΤΧΣ. Ζητούµενο παραµένει ποιο θα είναι το τελικό ύψος των κεφαλαίων που θα χρησιµοποιηθεί, από τα 25 δισ. ευρώ που προορίζονται για τις τράπεζες καθώς επικρατούν αντίθετες απόψεις ανάµεσα στους δανειστές της Ελλάδας. Στις πρώτες ηµέρες του Οκτωβρίου τοποθετείται η ολοκλήρωση της πρώτης φάσης του stress-test, αυτή των AQRs (Asset Quality Reviews) που ξεκίνησαν τον Αύγουστο στις ελληνικές τράπεζες τα οποία φαίνονται να βασίζονται σε αυστηρές παραδοχές αναφορικά µε τα haircuts στα καλύµµατα των δανείων. Από την άλλη πλευρά φαίνεται ότι µπορεί να είναι ηπιότερες οι παραδοχές που θα χρησιµοποιηθούν για τον υπολογισµό του αναβαλλόµενου φόρου. Πιστωτική Επέκταση Σύµφωνα µε τα στοιχεία που δηµοσιοποίησε η ΤτΕ, τον Αύγουστο του 2015 ο ετήσιος ρυθµός µεταβολής της συνολικής χρηµατοδότησης προς τον εγχώριο ιδιωτικό τοµέα διαµορφώθηκε σε -1,6%, αυξηµένος σε σχέση µε τον προηγούµενο µήνα (Ιούλιος 2015:-1,5%). Ως προς τα επιµέρους στοιχεία, ο ετήσιος ρυθµός µεταβολής της χρηµατοδότησης προς τις επιχειρήσεις διαµορφώθηκε σε -0,2% από -0,0% τον Ιούλιο, ενώ ο ετήσιος ρυθµός µεταβολής της χρηµατοδότησης προς ελεύθερους επαγγελµατίες παρέµεινε στο -0,6%, αµετάβλητος σε σχέση µε τον προηγούµενο µήνα. Τέλος, ο ετήσιος ρυθµός µεταβολής της χρηµατοδότησης προς τους ιδιώτες παρέµεινε επίσης αµετάβλητος στο -3,1%. 8

Αποτέλεσµα Κρατικού Προϋπολογισµού είκτης Οικονοµικού Κλίµατος Σύµφωνα µε τα οριστικά στοιχεία εκτέλεσης του κρατικού προϋπολογισµού, σε τροποποιηµένη ταµειακή βάση, για τον Αύγουστο του 2015, παρουσιάζεται έλλειµµα στο ισοζύγιο του κρατικού προϋπολογισµού ύψους 1.104 εκατ. ευρώ έναντι ελλείµµατος 2.849 εκατ. ευρώ το αντίστοιχο διάστηµα του 2014 και του στόχου για έλλειµµα 1.694 εκατ. ευρώ. Το ύψος των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισµού ανήλθε σε 30.765 εκατ. ευρώ παρουσιάζοντας µείωση κατά 4.153 εκατ. ευρώ ή 11,9% έναντι του στόχου. Οι δαπάνες του κρατικού προϋπολογισµού ανήλθαν στα 31.869 εκατ. ευρώ και παρουσιάζονται µειωµένες κατά 4.744 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου (36.613 εκατ. ευρώ). Το πρωτογενές αποτέλεσµα διαµορφώθηκε σε πλεόνασµα ύψους 3.798 εκατ. ευρώ, έναντι πρωτογενούς πλεονάσµατος 1.946 εκατ. ευρώ για την ίδια περίοδο το 2014 και στόχου για πρωτογενές πλεόνασµα 3.264 εκατ. ευρώ. O είκτης Οικονοµικού Κλίµατος στην Ελλάδα σηµείωσε άνοδο σε σχέση µε το προηγούµενο δίµηνο, ενώ αυξήθηκε κατά 7,9 µονάδες σε σχέση µε τον Αύγουστο καθώς διαµορφώθηκε στις 83,1 µονάδες. Η επικρατούσα αβεβαιότητα και η επιβολή των κεφαλαιακών ελέγχων οδήγησαν στην ισχυρή επιδείνωση του οικονοµικού κλίµατος τους προηγούµενους µήνες, ωστόσο σύµφωνα µε τις µετρήσεις του Σεπτεµβρίου οι τάσεις αρχίζουν να αντιστρέφονται. Όλοι οι υπο-δείκτες που συνθέτουν τον δείκτη οικονοµικού κλίµατος κατέγραψαν σηµαντική βελτίωση µε εξαίρεση το δείκτη καταναλωτικής εµπιστοσύνης που αυξήθηκε µόλις κατά 0,6 µονάδες σε σχέση µε τον προηγούµενο µήνα, αποτέλεσµα της συνεχούς υποχώρησης των προσδοκιών και εκτιµήσεων των καταναλωτών σχετικά µε την πορεία της οικονοµικής κατάστασης της χώρας για τους επόµενους 12 µήνες. Ο δείκτης καταναλωτικής εµπιστοσύνης, αντίθετα µε την Ελλάδα, παρουσίασε µικρή µείωση σε Ε.Ε (-0,8µονάδες) και Ευρωζώνη (-0,2µονάδες), λόγω των ανησυχητικών εκτιµήσεων για την µελλοντική πορεία της οικονοµίας και των µακροοικονοµικών συνθηκών. είκτης Οικονοµικού Κλίµατος- Ελλάδα Μ.Ο. έτους 2015 2013 2014 Ιαν. Φεβ. Μαρ. Απρ. Μάιος Ιούν. Ιούλ. Αύγ. Σεπτ. Ελλάδα 90,8 99,5 95,3 98,2 96,8 92,7 91,4 90,7 81,3 75,2 83,1 είκτης Καταναλωτικής Εµπιστοσύνης Μ.Ο. έτους 2015 2013 2014 Ιαν. Φεβ. Μαρ. Απρ. Μάιος Ιούν. Ιούλ. Αύγ. Σεπτ. Ελλάδα -69,3-54,1-49,3-30,6-31,0-40,5-43,6-46,8-52,9-64,8-64,2 E.E. -16,4-6,8-5,8-4,4-1,8-2,2-4,0-3,3-4,9-4,7-5,5 Ευρωζώνη -18,7-10,0-8,5-6,7-3,7-4,6-5,6-5,6-7,2-6,9-7,1 Πηγή: Ευρωπαϊκή Επιτροπή 9

ιεθνή Χρηµατιστήρια Τιµές Κλεισίµατος διεθνών χρηµατιστηρίων 30/6/2015 30/9/2015 Μεταβολή από DJ 30 17.823,07 17.619,51 16.284,70-8,63% S&P 500 2.058,90 2.063,11 1.920,03-6,74% NASDAQ 4.736,05 4.986,87 4.620,16-2,45% FTSE 100 6.566,09 6.520,98 6.061,61-7,68% DAX 30 9.805,55 10.944,97 9.660,44-1,48% CAC 40 4.272,75 4.790,20 4.455,29 4,27% BEL 20 3.285,26 3.574,70 3.344,50 1,80% SMI 8.983,37 8.780,91 8.513,41-5,23% NIKKEI 225 17.450,77 20.235,73 17.388,15-0,36% ιακύµανση είκτη Nasdaq, 31/12/2014 2/10/2015 Η σηµαντική αποµείωση των αξιών στις διεθνείς κεφαλαιαγορές που σηµειώθηκε τον Αύγουστο συνεχίσθηκε και τον Σεπτέµβριο, µε µειωµένες ωστόσο απώλειες για τις µετοχικές αποτιµήσεις. Σε επίπεδο τριµήνου, οι αποδόσεις υπήρξαν οι χειρότερες κατά την τελευταία τετραετία για τους βασικούς δείκτες των Η.Π.Α και της Ευρώπης. Ο δείκτης Nasdaq Composite υπέστη για έναν ακόµη µήνα τις υψηλότερες απώλειες καθώς έκλεισε τον Σεπτέµβριο µε ζηµίες -3,3% (έναντι -6,9% τον 8/2015), ο δείκτης Dow Jones 30 µειώθηκε κατά -1,5% (έναντι -6,6% τον Αύγουστο), ενώ ο S&P 500 απώλεσε ποσοστό -2,6% της αποτίµησης του. Από τις αναπτυγµένες αγορές, οι καθοδικές πιέσεις που ασκήθηκαν στην ιαπωνική κεφαλαιαγορά υπήρξαν ιδιαίτερα έντονες λόγω της εγγύτητας µε την οικονοµία της Κίνας και σύναµµα την υποβάθµιση των ιαπωνικών κρατικών οµολόγων από την Standard & Poor s σε Α+ από ΑΑ- λόγω των αµφιβολιών του διεθνούς οίκου για την αποτελεσµατικότητα της πολιτικής Άµπε στην αντιµετώπιση του αποπληθωρισµού και στην επίτευξη ανάπτυξης. Ως αποτέλεσµα, ο δείκτης Nikkei 225 κατέγραψε διευρυµένες απώλειες σε ποσοστό -8% σε συνέχεια των ζηµιών -8,2% του Αυγούστου, παρά την εξαγγελία µέτρων δηµοσιονοµικής στήριξης από την Ιαπωνία και την Λ.. της Κίνας. Οι µακροοικονοµικές ανακοινώσεις το Σεπτέµβριο για την οικονοµία των Η.Π.Α δεν δηµιουργούσαν τις ανάλογες αντιδράσεις στο επενδυτικό κλίµα, καθώς οι παράγοντες της αγοράς εκτιµούν πως βελτίωση των µεγεθών στην αγορά εργασίας, στις κατοικίες και στην οικονοµική ανάπτυξη, ενδεχοµένως να ωθήσουν στην αύξηση των επιτοκίων από την Οµοσπονδιακή Τράπεζα. 5.200 5.000 4.800 4.600 4.400 Ενισχυτικά λειτούργησε για την αµερικάνικη και τις διεθνείς κεφαλαιαγορές η ανακοίνωση της Federal Reserves για µη αύξηση και διατήρηση του βασικού επιτοκίου στο 0,25%, λόγω του χαµηλού πληθωρισµού στις ΗΠΑ, όσο και της επίπτωσης που θα είχε στις αναπτυσσόµενες αγορές η φυγή κεφαλαίων προς αµερικάνικες αξίες. Στα τέλη του µήνα, η εκτίµηση της επικεφαλούς του.ν.τ για επιβράδυνση της Παγκόσµιας ανάπτυξης κάτω του εκτιµώµενου 3,3% προκάλεσε ρευστοποιήσεις στην αµερικάνικη και στις διεθνείς αγορές. Για έναν ακόµη µήνα, οι ευρωπαϊκές αγορές υπέστησαν σηµαντικές και υψηλότερες ποσοστιαία απώλειες σε σχέση µε τις χρηµατιστηριακές αγορές των Η.Π.Α, µε το στοιχείο που αποτέλεσε τον πρόσθετο παράγοντα να εντοπίζεται στο σκάνδαλο της απόκρυψης εκπεµπόµενων ρύπων από κινητήρες αυτοκινήτων της Volkswagen. Πέραν των απωλειών για την εταιρία που αποτελεί την µεγαλύτερη γερµανική αυτοκινητοβιοµηχανία, το κύµα πωλήσεων επεκτάθηκε και στις υπόλοιπες ευρωπαϊκές βιοµηχανίες οχηµάτων. Σε συνέχεια των διευρυµένων ζηµιών του Αυγούστου (-9,28%) του DAX30, οι νέες απώλειες του Σεπτεµβρίου υπολογίζονται σε ποσοστό -5,84%. Τις υψηλές, ποσοστιαία, ζηµίες ακολουθεί ο γαλλικός CAC40 µε -4,25%, ενώ οι απώλειες του ελβετικού δείκτη SMΙ και του βελγικού BEL20 κυµάνθηκαν σε παρόµοια επίπεδα, ήτοι -3,53% και -3,43% αντίστοιχα. 10

ιακύµανση είκτη S&P, 31/12/2014 2/10/2015 2.200 2.100 2.000 1.900 1.800 Παρότι η αναιµική ανάπτυξη στην ευρωζώνη επισηµάνθηκε από την πλευρά της ΕΚΤ, η οποία υποβάθµισε τις προοπτικές ανάπτυξης, η αναφορά της Κεντρικής Τράπεζας για πιθανή επιµήκυνση του προγράµµατος πιστωτικής χαλάρωσης καθησύχασε µερικώς τις αγορές. Από την άλλη όµως πλευρά, η µεγαλύτερη πίεση προήλθε για ακόµη µια φορά από τις εξελίξεις στην Λ.. της Κίνας όπου ο βιοµηχανικός δείκτης υποχώρησε περεταίρω τον Αύγουστο σε 49.7 από 50.0 τον Ιούλιο µε επιπλέον µείωση στις 47 µονάδες τον Σεπτέµβριο, και τις κινέζικες βιοµηχανικές επιχειρήσεις να σηµειώνουν την µεγαλύτερη κάθοδο στα κέρδη για την τελευταία τετραετία. Πέραν αυτού και παρά την υποτίµηση του κινεζικού νοµίσµατος οι εξαγωγές στην Κίνα κινήθηκαν πτωτικά τον Αύγουστο κατά 5,5% και οι τιµές παραγωγού υποχώρησαν σε χαµηλό εξαετίας. Ωστόσο, η κινέζικη κυβέρνηση δεσµεύτηκε να προβεί σε νέες δυναµικές παρεµβάσεις που θα δώσουν ώθηση στην ανάπτυξη. 11

Τιµές κλεισίµατος δεικτών Χρηµατιστηρίου Αθηνών ιακύµανση Γενικού είκτη, 31/12/2014 5/10/2015 26/6/2015 30/9/2015 ιακύµανση είκτη Τραπεζών, 31/12/2014 5/10/2015 Μεταβολή από Γ.. 826,18 797,52 654,20-20,82% FTSE (Large Cap) 264,86 241,22 189,77-28,35% FTSEΜ (Mid Cap) 773,03 923,81 817,48 5,75% FTSEA (Αγοράς) 636,14 586,57 463,90-27,08% ΤΡ (Τραπεζικός) 961,80 658,76 176,14-81,69% 1.000 900 800 700 600 500 1.100 900 700 Χρηµατιστήριο Αθηνών Μετά την βαθιά κάθοδο του Αυγούστου, η ελληνική κεφαλαιαγορά αναπλήρωσε τον Σεπτέµβριο µέρος τον απωλειών που κατέγραψε τον προηγούµενο µήνα. Χαρακτηριστικά, ο Γενικός είκτης που είχε υποστεί βαριές απώλειες τον προηγούµενο µήνα σηµείωσε άνοδο 4,81%. Ο FTSE Mid παρουσίασε την µεγαλύτερη ποσοστιαία άνοδο σε µηνιαία βάση, ήτοι 7,51%. Στην αντίθετη κατεύθυνση, ο Τραπεζικός δείκτης συρρικνώθηκε ακόµη περισσότερο, σηµειώνοντας ζηµίες 15,31%, σε συνέχεια των διευρυµένων απωλειών του 68,43%. Ιδιαίτερο χαρακτηριστικό αποτέλεσε η πολύ χαµηλή εµπορευσιµότητα των τίτλων καθώς οι επενδυτές, πέραν των κεφαλαιακών ελέγχων, ανέµεναν την διεξαγωγή των εκλογών για να διαπιστώσουν την δυνατότητα σχηµατισµού σταθερού κυβερνητικού σχήµατος. Τα περιοδικά στοιχεία των εισηγµένων (πλην τραπεζών που εξασφάλισαν παράταση στην δηµοσίευση έως τις 31-10-2015) που γνωστοποιήθηκαν στο τέλος του Αυγούστου δεν υπήρξαν ιδιαίτερα επιβαρυµένα, µε τον κύκλο εργασιών να εµφανίζει µικρή πτώση περί του 2% και τις περισσότερες εισηγµένες να παραµένουν ζηµιογόνες. Ωστόσο, το EBITDA στο σύνολο των εισηγµένων βελτιώθηκε κατά περίπου 20%. Στα µέσα του µηνός η εκτίµηση της S&P για ύφεση 3% το 2015 (εξαιτίας και των capital controls) δεν συνοδεύτηκε από υποβάθµιση του Ελληνικού αξιόχρεου ή αλλαγή στο outlook, που παρέµεινε στο CCC+ για το µακροπρόθεσµο και C για το βραχυπρόθεσµο χρέος. Από την άλλη πλευρά, εξαιτίας των µεγάλων απωλειών και των δυσκολιών για τους επενδυτές από τα capital controls, ο οίκος FTSE υποβάθµισε την Ελληνική κεφαλαιαγορά στην κατηγορία των προηγµένων αναπτυσσόµενων αγορών από την κατηγορία της αναπτυγµένης που είχε ενταχθεί τον 2001. Από την πλευρά των τραπεζικών µετοχών, το νέο κλίµα πωλήσεων προκλήθηκε κυρίως από τα σενάρια που έκαναν λόγο για υπερβολικού ύψους ποσά που ενδέχεται να χρειασθούν οι Τράπεζες για την ανακεφαλαιοποίησή τους. 500 300 100 Η διακεκοµµένη γραµµή στα παραπάνω γραφήµατα αναφέρεται στην περίοδο 29/6 3/8, οπότε το Χ.Α παρέµεινε κλειστό. 12

Σύνθεση Συνολικού Ενεργητικού Α/Κ 31/12/2014 Funds of Funds 12,0% Μικτά 17,4% Σύνθετα 12,3% Σύνθεση Συνολικού Ενεργητικού Α/Κ 30/9/2015 Μικτά 14,22% Funds of Funds 13,46% Οµολογιακά 18,51% Οµολογιακά 21,3% Σύνθετα 6,97% ιαχείρισης ιαθεσίµων 17,0% Μετοχικά 20,0% ιαχείρισης ιαθεσίµων 33,21% Μετοχικά 13,63% Ελλάδα Αµοιβαία Κεφάλαια Στις 30/09/2015 το συνολικό ενεργητικό της ελληνικής αγοράς Α/Κ, διαµορφώθηκε στα 7,72 δισ. ευρώ από 7,,73 δις. ευρώ τον προηγούµενοο µήνα, µειωµένο κατά -0,074% ή -5,76 εκατ. ευρώ και µε καθαρές εκροές κεφαλαίων της τάξης των 97,636 εκατ. ευρώ. Έπειτα από 2 µήνες αναστολής εξαγορών στην ελληνική αγορά Α/Κ, αποφασίστηκε από την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς η άρση της αναστολής εξαγορών µεριδίων ΟΣΕΚΑ στις 31/8/2015, χωρίς όµως να παρέχεται η δυνατότητα συµ µετοχών στους επενδυτές. Συνεπώς σε επίπεδο ροών οι εξαγορές ήταν κυρίαρχες. Υπενθυµίζεται ότι το προηγούµενο διάστηµα, κινήσεις σε Α/Κ επιτρέπονταν µ όνο από αλλοδαπές ΑΕ ΑΚ. Την πρώτη θέση στις εκροές καταλαµβάνουνν τα Α/Κ ιαχείρισης ιαθεσίµων Βραχ. ιάρκειας (-36,47 εκατ. ευρώ), ενώ χαρακτηριστικό είναι το γεγονός της απουσίας θετικών ροών, ακόµα και σε αλλοδαπές ΑΕ ΑΚ. Σε επίπεδο 12µηνου, οι 5 µήνες είχαν θετικές ροές µε το σύνολο των εισροών στα +1.108,50 εκατ. ευρώ και το ενεργητικό των Α/Κ της ελληνικής αγοράς να έχει αυξηθεί κατά +1.032 εκατ. ευρώ, δεδοµένης της 2µηνης αναστολής εξαγορών (και συµµετοχών). Η αναστολή των εξαγορών, αλλά και η απαγόρευση των συµµετοχών λειτούργησε εις βάρος της ελληνικής αγοράς Α/Κ. Το κύριο πρόβληµα για τους επενδυτές Α/Κ είναι η έλλειψη εµπιστοσύνης στην επενδυτική προοπτική της χώρας, η ταχεία αποκατάσταση της οποίας, θα επαναφέρει τη διάθεσή για ανάληψη επενδυτικού κινδύνου. Σε κάθε περίπτωση το διεθνές περιβάλλον είναι καθοριστικής σηµασίας για τις εγχώριες εξελίξεις στην αγορά των Αµοιβαίων Κεφαλαίων. ιαχείρισης ιαθεσίµων Μετοχικά Οµολογιακά Μικτά Funds of Funds Σύνθετα ΣΥΝΟΛΟ Πηγή: Ένωση Θεσµικών Επενδυτών ΜΕΤΑΒΟΛΕΣ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ ΑΜΟΙΒΑΙΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ (ποσά σε ευρώ) 31/12/2014 (1) 1.031.150.933 1.207.733.831 1.286.260.562 1.051.752.946 728.627.054 741.808.699 6.047.334.024 30/6/2015 30/9/2015 Μεταβολή (2) 2.720.934.178 1.203.721.6166 1.263.489.9799 1.064.247.2200 1.118.809.0200 562.952.561 7.934.154.5744 (3) 2.565.217.769 1.052.604.239 1.429.787.120 1.097.887.499 1.039.209.776 538.410.027 7.723.116.429 (3)/(2) -5,72% -12,55% 13,16% 3,16% -7,11% -4,36% -2,66% (3)/(1) 148,77% -12,84% 11,16% 4,39% 42,63% -27,42% 27,71% Τα κείµενα της Μηνιαίας Ανασκόπησης επιµελήθηκαν οι Α.Βασκούδη, Α.Μ. Καλογιαννίδη, Ε. Κουνδουράκης, Χ. Μπεκιάρη,. Σαλτογιάννης και Σ. Στυλιανίδης. Τρόπος χρήσης Μηνιαίας Ανασκόπησης Οικονοµικώνν Εξελίξεων και Προοπτικών - Αποκλεισµός ευθύνης: Το παρόν δελτίο δηµοσιεύεται µόνο για ενηµερωτικούς σκοπούς και βασίζεται σε πληροφορίες που προέρχονται από έγκυρους χρηµατοπιστωτικούς οργανισµούς και αναλυτές και στις οποίες το ευρύ κοινό έχει άµεση πρόσβαση. Οι πληροφορίες που παρέχονται µε το παρόν δελτίο στους χρήστες / επισκέπτες µέσω του διαδικτυακού µας τόπου, δεν αποτελούν σε καµία περίπτωση, ευθέως ή εµµέσως, παρότρυνση, συµβουλή ή προτροπή για τη διενέργεια οποιασδήποτε επενδυτικής ή άλλης πράξης µε οικονοµικό αποτέλεσµα. Η παροχή των στοιχείων και των πληροφοριών έχει καθαρά ενηµερωτικό χαρακτήρα και εναπόκειται στη διακριτική ευχέρεια των χρηστών / επισκεπτών να ενεργήσουν, αφού αξιολογήσουν τις παρεχόµενες πληροφορίες, κατά τη κρίση τους, βασιζόµενοι στην προσωπική τους βούληση, αποκλειόµενης οποιασδήποτε δικής µας ευθύνης, σύµφωνα και µε τους γενικούς όρους και επισηµάνσεις που περιέχονται στην ιστοσελίδα της Attica Bank. Μετά τη δηµοσίευση του δελτίου, είναι δυνατόνν να επέλθουν αλλαγές και διαφοροποιήσεις στις πληροφορίες και τα στοιχεία που περιέχονται σε αυτό. Η Attica Bank ενδέχεται να έχει εκδώσει εκθέσεις που αποκλίνουν ή διαφοροποιούνται από τα στοιχεία που παρατίθενται στο παρόν δελτίο. 13